Geïsoleerd kakkerlakkenhart blijft vierentwintig uur „doorleven" Zeeuwse oesters in Afrika's wateren Mysterie van „Wookey Hole" ontsluierd Van wasserij voor de ex-keizer tot fabriek van vulpenhouders Verbluffend experiment van Nederlands echtpaar Nederlandse expert geeft leiding Een dertigste maar! Oude mijngang verborg eeuwen lang een wonder van genezing Hitier zocht goud - en de mensheid profiteert! BAD GASTEIN in de Hohe Tauern is In de knel DINSDAG 1 AUGUSTUS 1950 (Van onze Haagse redacteur) Als u mocht twijfelen, of ook een kakkerlak een hart heeft een mens peinst in zijn lome zomermeditatleB soms over rare dingen vraag het dan aan dr. B. J. Krijgsman. Hij zal het n niet alleen onmiddellijk bevestigen, maar het hart van het griezelige dier ook laten zien; zo u wenst in het open gesneden lichaam van de kakkerlak of uit diens lijf geïsoleerd in een vloei stof, waarin het tot 24 uur toe blUft doorleven... Dr. Krijgsman heeft een zwak voor kakkerlakken. Niet omdat hij ze zulke mooie en gezellige beestjes vindt, maar omdat ze voor hem een dankbaar stu die-materiaal opleveren. Dr. Krijgsman is echter niet gemak kelijk te bereiken, want op het ogen blik is hij lector in de vergelijkende physiologie aan de universiteit van Cape Town in Zuid-Afrika, waar hij de naam van de Nederlandse weten schap hoog houdt en de aandacht van ontelbaren op zich gevestigd heeft door ïijn opvallende experimenten en door ie succesvolle resultaten, die hij daar bij heeft bereikt. Dr. Krijgsman is een rasechte Neder lander, vroeger verbonden aan de Bijksuniversiteit in Utrecht en daarna professor in de medische dierkunde in Batavia. Een paar jaar geleden kwam hij naar Cape Town, vanwaar zijn faam zich over geheel Zuid-Afrika ver breid heeft. Hij bestudeert voornamelijk de lagere diersoorten. Met intense be langstelling volgen de Zuid-Afrikaners zijn prestaties, die er veel toe hebben bijgedragen de kennis omtrent deze diersoorten te vergroten. Wat hij met de kakkerlakken uitge haald heeft, beschouwt men er wel als een van de meest spectaculaire staaltjes van zijn proeven. Ja zeker, zegt dr. Krijgsman, een kakkerlak heeft ook een hart, een klein, buisvormig geval, dat het bloed door het aderloze, afschuwwekkende lichaam van het diertje pompt. Hij en zijn vrouw, Nelly E. Krijgsman, die zich aan het nieuwe onderdeel van de af deling Dierkunde van de Universiteit van Cape Town de vergelijkende physiologie bezig houden met de structuur en de levensfuncties van de dieren, hebben zorgvuldig het hart uit een kakkerlak gehaald en het 24 uur laten doorwerken in een synthetisch mengsel van dezelfde zouten als in het lichaam van het beestje voorkomen. Van het hart van de mens, van de zoogdieren, van kikkers, weet men heel wat af. Maar wat weet men van het hart van de kakkerlak aristocratisch „periplaneta Americana" geheten de nachtmerrie van de huis vrouw, de plaag van de bakkers en de schepelingen? Hart met gangmaker. Het hart van de lagere diersoorten heeft, wat we eenvoudigheidshalve maar een „gangmaker" zullen noemen en twee zenuwen, die de versnelling en de vertraging regelen. Dr. Krijgsman ontdekte, dat ook de kakkerlak zo'n „gangmaker" heeft, een groep cellen, die impulsen afgeven. Maar een vertra gende zenuw heeft hij niet kunnen vin den. De wetenschapsmensen concentreren vaak maandenlang al hun aandacht op voor gewone stervelingen schijnbaar nutteloze zaken. Waarom bijvoorbeeld bestudeert dr. Krijgsman de kakker lakken? „Eenvoudig omdat we er iets van wensen te leren en om onze kennis van de lagere diersoorten te vergro ten", zegt hij. Nutteloos acht hij zijn experimenten allerminst. Want hij on derzoekt de invloed van insectenpoeders op het hart van de lagere dieren. Zo is hij er op het ogenblik achter, welke reacties mengsels van verschillende Sterkte te weeg brengen. Ook in Nederland werkte het echt paar Krijgsman al met kakkerlakken. Hij kan er genoeg krijgen, voornamelijk uit broeikassen. Thans snijden zij met een grote bedrevenheid het lichaam open, halen het hart eruit en houden het in een schaal met een oplossing van zouten van dezelfde hamenstelling als de lichaamszouten van het insect een etmaal „in leven". De eerste operatie duurde vijftien minuten. Op het ogen blik is zij nog slechts een kwestie van seconden. Kakkerlakken en andere torren en kevers, vliegen, muggen en spinnen; er zou voor de heer en mevrouw Krijgs man nog heel wat te studeren zijn Maar dat is minder gemakkelijk. „Vlie gen hebben ook een hart, maar het is te klein om het eruit te halen", zou dr Krijgsman u zeggen. Over de inwendi ge organen van dit insect is nog niet zo heel veel bekend. Doch dat is niet de schuld van het energieke Nederlandse echtpaar, dat ver van huis zijn nieuwe landgenoten verstomd doet staan over wat hun vernuft en hun kennis ver mogen... ^OEN WIJ enige maanden geleden met een oesterschip van lerseke uit de Ooster-Schelde opvoeren en een paar stoere Zeeuwen het sleepnet bin nenhaalden en de kostelijke inhoud op het dek uitspreidden, hebben wij de krabben gelaten voor wat zij waren, maar ons de oesters uitstekend laten smaken. Oesters moeten vers zijn; als het kan zo uit het zilte water opengebroken viorden om ze naar binnen te laten glijden..,. Verse oesters! In lerseke kan men er in de bepaalde maanden die ervoor bestemd zijn, naar harte lust van smullen, In goede Nederland se restaurants zet men ze de liefheb bers eveneens in verse vorm voor. In Engeland en vooral in Belgie, die goe de afnemers van dit Zeeuwse product zijn, worden eveneens veel oesters ge geten, doch willen deze landen de smulpapen een délicatesse voorzetten, dan is telkens nieuwe aanvoer nodig. Moeilijker wordt het in verder ver wijderd gelegen streken. In Zuid- Afrika bijvoorbeeld zouden oesters door de hoge prijs van het snelle ver voer een kostbare geschiedenis wor den. Toch lust men ook daar gaarne zijn oestertje. Welnu, hebben de Zuid- Afrikaners gezegd, dan gaan we ze zelf kweken! Zij lieten jonge oesters uit Nederland en Frankrijk naar de strandmeren van Knysna brengen, in de hoop dat zij er gedijen zullen. Naar het zich laat aanzien, is 6ucces te verwachten. De oesters groeien goed, doch men zal er nog een jaar of vijf geduld moeten oefenen voor zij op de tafels van de restaurants en hotels kunnen verschijnen. De jonge oesters, die er onder de hoede staan van de heer J, van Dort een deskundige op het gebied van de oestercultuur in Nederland, waren, toen ze er uit Zeeland arriveerden niet groter dan de nagel van een duim. Thans kan de heer Van Dort er Het Nederlandse volk schenkt jaarlijks meer dan 30 millioen gul den in collectebussen. Uw Nationale Rode Kruis heeft daarvan slechts één dertigste nodig. U hebt het recht te verlangen dat Uw Rode Kruis zijn aandeel ontvangt. Geef dus NU Uw aandeel aan Uw Rode Kruis. Zoveel als Uzelf hiervoor over hebt. reeds eeuwen lang beroemd om zijn geneeskrachtige bronnen, die door velen bezocht morden oto (e worden verlost van rheuma en ischias. Sedert de wetenschap enigszins bekend is ge raakt met jiet verschijnsel der raciio- activiteit, hebben medici en natuur' kundigen vastgesteld, dat de genezen de kracht van het Bad Gasteiner bron- Water hef gevolg is van de radio-acti viteit van dat water. Een toevallige ontdekking is oorzaak, dat de faam Van Bad Gastein in komende jaren in de schaduw zal worden gesteld door de reputatie, die het boerendorpje Bockstein, niet ver van Bad Gastein gelegen, bezig is zich te verwerven, Tot goed begrip hiervan moet men weten, dat in de Hohe Tauern eeuwen geleden goudaders ontgonnen werden De opbrengst was, naar de goud- j Vondsten van onze tijd gerekend, niet groot, maar toch had menige goudzoe- ker in die voorbije jaren succes en keerde hij als een welgesteld man te- ?/i"aar z^n s*nd' dr°P of land. .Merkwaardigerwijze waren het voor- Italianen, die zich met de ontgin- or.lL Joudaders in de Hohe Tauern onledig hielden. De laatste 150 jaar heeft de goudwinning In dat Oosten rijkse bergland gerust De boeren groe ven niet langer in de bergen, welge stelde gasten kwamen naar Bad Gas tein en de oude mijngangen raakten in het ongerede. Nog slechts een le gendarische herinnering aan de „goud mannetjes" van weleer bleef over. Dit duurde tot 1939. Oostenrijk was toen al bij het Der de Rijk ingelijfd. De oorlog met Polen en Frankrijk/Engeland was uitgebro ken. Berlijn had goud nodig en ging na, waar in de Duitse landen vroeger wel eens goud was gevonden. Ook de Hohe Tauern kwamen in dit verband op de voorgrond. Geologen, ingenieurs, arbeiders, machines en wat verder cot de mijnbouw behoort werden naar Bockstein gebracht. Oude mijngangen werden weer uitgegraven en verlengd, sommige tot een lengte van welhaast 3 kilometer. Goud evenwel werd niet gevonden, maar wel deed zich een ver schijnsel voor, dat eigenlijk nog op merkelijker was dan een goudvondüt Mijnwerkers, die door langjarige ar beid in de diepte, veel last hadden ge kregen van rheumatiek, ichias en hiermede verwante ziekten, bemerkten tot hun aangename verbazing, dat zij na enige tijd te hebben gewerkt in de ..goudmijnen" van Böckstein geen iast meer hadden van hun kwalen Voorts stelden ingenieurs vast dat de tempe ratuur in de mijngang hoger werd naarmate deze dieper in de berg door- do belangstellende reeds oesters tonen met een middellijn van vijf centimeter. Hij laat er de oesters opgroeien in bakken, teneinde te voorkomen, dat ze onder het verschuivende zand raken en stikken. Zij vinden blijkbaar in het water van de strandmeren vol doende voedsel. In Zeeland en in Frankrijk heeft men er wat minder omkijken naar, want niet alleen bevat het zeewater ook daar voldoende voe dingsstoffen, maar bovendien strooit men er het oesterbroed in de open zeearmen uit, waar men de jonge die ren rustig laat groeien tot zij groot genoeg zijn, In Zuid-Afrika kweekt men thans geïmporteerde oestertjes, doch daar naast experimenteert men ook met de inheemse oesters, die op dg rotsen tussen Port Elizabeth en Mossel Bay groeien. Deze laatste oesters hebben een uitstekende smaak, maar een lelijke vorm. Doordat zij op de ruwe rotsen leven en blootgesteld zijn aan woeste zeeën, hebben zij dikke schel pen gekregen. De heer Van Dort zal nu trachten een betere vorm te ont wikkelen door ze in brede riviermon den met getij te brengen, in de hoop dat ze er tot rijpheid zullen komen. De oestercultuur in de strandmeren van Knysna vereist veel zorg, Honder den asbestplaten, bedekt met verschei dene lagen witkalk, worden in het meer neergelaten. Het jonge leven zet zich daarop vast en wanneer de oes tertjes ruim een centimeter groot ge worden zijn, worden zij eraf gestoken en in de bakken gebracht om dan ver der op te groeien tot zij groot genoeg zijn voor de consumptie. De kalklagen op de asbestplaten dienen om de jon ge oesters onbeschadigd van deze pla ten, waarop zich vaak 200 jonge dieren hebben vastgezet, te kunnen verwij deren. De heer Van Dort hoopt binnen kort weer anderhalf millioen baby oesters uit Zeeland te ontvangen, om ze in de Zuidafrikaanse wateren te laten gedijen. Onderaardse groiten met griezelige reputatie In het graafschap Somerset, in het Zuidwesten van Engeland, liggen de geheimzinnige grotten van Wookey Hole. Deze holen liggen onder de krijt rotsen en sedert eeuwen heet het in die streek, dat er in die grotten din gen gebeuren, die des duivels zijn. Zonderlinge geluiden, mensenstemmen, onverklaarbare verdwijningen van lie den, die zich in de diepte gewaagd hadden ziet hier enige van de ver schijnselen, die de bevolking en me nige toerist met bijgelovige vrees heb ben vervuld. Reeds in de vroegste middeleeuwen, lang vóór de kruistoch ten een aanvang namen, maken kerke lijke geschriften, opgetekend door vrome geestelijken, gewag van Wookey Hole als van een duivels-oord, waar de mensen bijzondere gevaren dreigen. Een der griezeligste bijzonderheden van die zonderlinge grotten was wel, dat mensen, die er binnentraden en spoorloos verdwenen, vaak geruime tijd later als lijk uit volle zee door een visser werden opgehaald. En als zo'n vreedzame visser zijn netten inhaalde, kwam met zo'n menselijk cadaver ook wel eens een deel van het geraamte van een voorhistorisch dier naar bo ven. Een ander onverklaarbaar ver schijnsel was, dat zij, die de grotten betraden, soms verrast werden door prachtige muziek of door lawaai, dat de indruk wekte, afkomstig te zijn van een aantal menselijke stemmen. Het verhaal van boer Williamson, die in de 18e eeuw een weddenschap afsloot, dat hij de grotten zqu betre den en levend zou terugkeren, doet drong. En de boeren uit de omgeving, die ook over rheumatiek wisten mee te praten, waagden wel eens een min of meer clandestiene wandeling in die gangen om ook gezond te worden. HITLER verdween. Oostenrijk werd weer zelfstandig. Nieuwe onderzoe kingen vonden plaats in de Böckseiner goudmijnen. Proeven met patiënten werden genomen en wierpen bijzonde re resultaten af. Toen ontstond het plan, om Böckstein tot Bad Bockstein te maken. Voor de bewoners eensdeels j een buitenkansje, omdat nu weldra veel gasten in hun streek zullen komen en er verteringen zullen maken, maar anderzijds betekent de promotie tot „Kurort" een verhoging van het tot dusver zeer landelijke kostenniveau. Hotels, restaurants en de voor een badplaats noodzakelijke andere dingen zijn er in Böckstein nog niet of nau welijks, maar reeds stromen de zieken naar het dorp Een keer of twaalf flink diep de mijngang' in en ongeneeslijk geachte rheuma-patiënten kunnen ge nezen naar huis gaan. De toegang tnt de „wondergang" is nog moeilijk en sommige patiënten zijn zelfs niet in staat de vrij lange wandeling door zwaar terrein van Böckstein naar 'ie „gang" te doen. Dit zal spoedig beter worden. Reeds is het electrische mijn- treintje weer in gebruik genomen ?n brengt de patiënten tot op 2.000 meter de mijngang in. Bad Gastein, dat blijkt nu, was slechts een zwakke af straling van de grote radioactiviteit van de „Goudberg" bij Böckstein. Eeuwen heeft dit radiumgeheim ge sluimerd, de Italiaanse goudzoekers zijn vlak bij de oplossing geweest, nóg de ronde in de streek van Wookey Hole. Boer Williamson kwam inderdaad levend terug, maar hij was waanzinnig geworden door de doorstane angsten en geestelijke kwellingen. Na hem hebben anderen, onder wie weten schappelijke onderzoekers. Williamson's voetspoor getreden en zijn óf niet te ruggekeerd of werden krankzinnig, De „kerkklokken" van de grotten van Wookey Hole genoten dan ook tot voor kort een treurige vermaardheid, want wie deze onderaardse muziek ver nam, was gedoemd te sterven of gek te tworden. Een jaar of twintig geleden is een Engels archeoloog, dr. Malcombe, be gonnen met een systematisch onder zoek naar de geheimen van Wookey Hole. Na enige onderaardse gewelven te zijn doorgetrokken, kwam hij met veel moeit in 'n vierde spelonk, waar in zich een groot meer bevond. Hij oiitdekte toen, dat dit meer eigenlijk een verbreding was van het riviertje de Axe, welks loop men nooit geheel had kunnen volgen. En toen werd het ook duidelijk, hoe verdwenen lijken en prae-historische resten in volle zee konden terechtkomen; de Axe stroom de onderaards verder en mondde onder het zee-oppervlak in zee uit. Hij voerde lijken en beenderen mede en depo neerde ze op de zeebodem, waar dan de vissen ze weer vingen. Dr. Malcombe was er niet in ge slaagd het geheim van de „kerkklok ken" en menselijke stemmen te ont raadselen. Dit bleef voorbehouden aan onderzoekers, die na de tweede we reldoorlog Malcombe's werk voortzet ten. Zij ontdekten nog een ander ge welf, waarin eveneens een meer lag. En de geluiden ontstonden, doordat in de vrijwel afgesloten ruimte bij stij ging van 't wateroppervlak de luent werd samengeperst en dan door sple ten en kieren een uitweg zocht. Het be geleidende geluid van deze ontsnap pende lucht, versterkt door de echo. effecten in de andere gewelven, bleek de verklaring te zijn van het mysterie van Wookey Hole, dat twintig eeuwen lang de mensen met heftig ontzag had vervuld. Reeds sedert 1938 is men op de Afsluitdijk bezig de glooiing op de z.g. aangevallen plaatsen te ver nieuwen. Dit gebeurt door beton blokken trapsgewijs op deze plaat sen te stapelen. Met een kraan worden de blokken van het vaar tuig naar de dijk gevoerd, waar ze als het ware aan de lopende band worden geplaatst. „De sleutel ligt onder de vuilbak had de mevrouw van het door ons ge huurde buitenhuis gezegd, „ik blijf vannacht weg, u komt er wel in". Nu, we kwamen tegen een uur of twaalf aan, in de nacht dan, en zochten der de vuilbak. M'n vrouw gaf gil, waarbij het gezicht van Boris Kar loff zou verstijven, want ze greep in een pad, die blijkbaar erg verkouden was en geen zakdoek had kunnen vin den. Heel de grote stad zou reeds op de been geweest zijn, maar in ons vacantiedorp blijkt men dat bloedstol lende gillen bij de drogist te verkopen, want het bleef daarna angstaanjagend stil. Aangezien ik ook meer gebrand ben op schildpadden dan op padden naturel heb ik een soort detector ge maakt, om de sleutel op te wichelen. „Misschien heeft die Mevrouw gezegd: „in de vuilbak" veronderstelde mijn inmiddels weer wat bijgekomen liefde. Bus zochten we in een grandioos as sortiment van alles wat naar de vuil nisbelt kan en dat blijkt nog heel wat onfrissigheden te bevatten. Ik bespaar u de kleuren en geuren; de sleutels werden echter niet gevonden. Nu we toch zover waren, dat we het verschil tussen vuil en jasmijn niet meer ken den, heb ik getracht door dat raampje te klimmen, waarvoor nooit een bloe metje prijkt. Natuurlijk ben ik daarin blijven steken, op het moment, dat mijn vrouw de sleutels vond. En nu de clou van dit verhaal! Ik zit nog steeds knel, maar dit stukje moest geschreven worden, hoe dan ook. De hoofdredac teur zegt, dat hij met mijn private ge noegens niets te maken heeft. En zo is het. JANSSEN Modern schrijfgereedschap onisiaai in bossen van Doorn Midden in de Stichtse Lustwarande, verscholen in de verrukkelijke bossen van Doorn, staat een wit gebouwtje. Het is de voormalige wasserij van ex- keizer Wilhelm II, gelegen achter het thans ter openbare bezichtiging open gestelde kasteel, waar deze in balling schap zijn laatste dagen sleet. Daarin is thans een nieuwe Nederlandse indu strie, de N.V. Dolfina Vulpenhouder- Industrie gevestigd. Wie het wél meent met ons land, moet hopen op het welslagen der zeer omvangrijke Industrialisatieplannen dor regering, zowel met het oog op de ver betering van onze betalingsbalans, als hoging onzer exportcijfers en dus ver betering van onze betalingsbalans, als in verband met de bestrijding der nog staag toenemende werkloosheid, welke door de repatriëring onzer jongens uit Indonesië'en de uittocht van burgers uit de Oost nog belangrijk vergroot wordt. Maar die industrialisatie heeft in ons reeds zo dicht bevolkt land met zijn op zichzelf al grote bevolkingstoename een schaduwzijde, n.l. deze, dat de gron den, welke voor recreatiedoeleinden ge bezigd worden, voor nieuwe fabrieken en bedrijven in beslag genomen wor den. Wie het natuurschoon mint, zal zulks in hoge mate betreuren en met de beschermers van dit grote cultutur- goed pal staan tegen alle aanslagen daarop. Maar de overheid moet op een be paald moment een keuze doen, als is deze ook moeilijk en het mag dan stel lig toegejuicht worden, wanneer daar bij het behoud van het natuurschoon en de bevordering van onze industriële bedrijvigheid zonder bezwaar hand in hand kunnen gaan. De gemeente Doorn prijzen wij ge lukkig, dat haar bestuur in wijs beleid hierin geslaagd is. En zo is ons land dan in zulk een fraaie omgeving maar toch volkomen afgelegen van de hoofd verkeerswegen een nieuwe, waarde volle industrie rijker geworden. Daar zijn na de bevrijding op het gebied der vulpenhoudersvervaardiging reeds ver scheidene vergeefse pogingen gedaan, serieuze en minder serieuze. Van een pionier als de gedelegeerde commissa ris der N.V., de heer W. K. van Hens- bergen, kan niet anders verwacht wor den, dan dat zijn onderneming ook hier te lande op solide basis berust. Zeven jaar heeft de heer Van Hensbergen te Merauke op Nieuw-Guinea handel ge dreven, om daarna bijna 17 jaar te Ba tavia in de im- en export van Indische producten, alsmede in de effectenhan- In verband met de ernstige toestand op Korea heeft de Britse regunng besloten strijdkrachten naar dit gebied te zenden. De training van de in Engeland onder de wapenen zijnde militairen werd onmiddellijk met een nog grotere intensiteit voortgezet. De Engelse minister van Defensie, Emanuel Shinwell, heeft zelfs eens een kijkje genomen bij eenheden van de 49ste gewapende divisie te Windmill Hill, Hamshire. Minister Shinwell temidden der soldaten op een tank, tijdens zijn bezoek aan het kamp te Windmill Hill. del werkzaam te zijn. Die tijd schijnt al heel lang achter hem te liggen, maar ondanks zijn Indische jaren is hij nog zo fris als een hoenje en slaat hij met welgevallen en daadwerkelijke belang stelling tevens de vorderingen der nieuwe industrie gade, waaraan zijn jongste zoon, de heer W. R. van Hens- bergen, oud-kapitein der Mariniers, als directeur leiding geeft. Jeugdhobbie Het was een mijner jeugdhobbies, zo vertelt de laatste ons, vulpenhouders uit elkaar te halen en de verschillende al dan niet doelmatige constructies van dit schrijfgereedschap te vergelijken en te bestuderen. En dan was ik hier in Doorn gelegerd, zodat de vestiging juist van deze industrie in dit fraaie Utrechtse dorp hierin haar verklaring vindt. En zo werkt dan deze eerste Neder landse vulpenindustrie, welke geen el ders vervaardigde onderdelen alleen maar assembleert en van een fabrieks merk voorziet, maar die ballpoints, vul potloden en vulpennen volledig ver vaardigt uit plastic. Het is een precisie werk, waartoe alleen bekwame vak mensen of daartoe in opleiding zijnde geschikte jongelui, ook gedemobili- seerden, in staat zijn. Zulke bedrijven zijn noch arbeidsintensief, geven dus emplooi, noch spectaculair, wat de om vang betreft. Daar zijn in de ateliers met een goe de lichtinval allerhand soorten draai banken, waarop niet minder dan 18 modellen vulpennen, sierlijke voor dames en forsere voor heren, vervaar digd worden, die van stalen of 14 ka raats gouden pennen voorzien in de handel komen, Daar is een machine voor het vlam men van het plastic, waardoor fraaie kleurnuances bereikt worden. Daar worden ringen, schroefdraden en inkt- geleiders gemonteerd. Conourrentie mogelijk De prijzen der vulpennen, welke ten delevolgens een geheel nieuw patent ontworpen zijn in series van 1500 per week naar de afnemers gaan, liggen zodanig, dat deze Nederlandse indus trie uitstekend concurreren kan met gelijkwaardige buitenlandse merken. Wat de vulpotloden betreft men vervaardigt ze in alle kleuren volgens het druk-repeteer-systeem en ook dit artikel ligt zeer voordelig in de markt en is stukken goedkoper dan de bui tenlandse. En natuurlijk, zouden wij haast zeg gen, ontbreken de ballpoints, de mo derne griffels, die zelfs op vele scholen ook in ons land hun intrede gedaan hebben, niet. Terwijl de vullingen uiteraard van inktfabrieken komen, vervaardigt de Dolfina vijf verschil lende soorten ballpoints, waarbij van de vele, vaak teleurstellende ervarin gen elders met dit artikel opgedaan, partij getrokken is, zodat deze ball points o.m. niet lekken en werkelijk een lange schrijfduur hebben. Of het hierdoor komt, dat da ball points zeer goedkoop geworden zijn en vele kinderen er een bezitten in elk geval is de fabriek overladen met or ders, zodat bij de huidige capaciteit 10.000 ballpoints wekelijks deze fabriek verlaten. Al deze artikelen zijn thans nog voor de binnenlandse markt be stemd, maar een flinke export naar In donesië zal spoedig een feit zijn en ook elders bestaat grote belangstelling voor Dolfina's producten, die hier en ginds mestal onder andere naam op de markt en inde vulpenhouderzakjes der herenvesten dan wel in de damestasjes komen. Bij de opbouw van deze nieuwe Ne derlandse industrie heeft de leiding, naar ons uitdrukkelijk verklaard, en door ons met vreugde genoteerd werd, alle medewerking ondervonden van de betreffende ministeries, die terecht dit belangrijke particuliere initiatief, zonder enig overheidssubsidie onder nomen, willen bevorderen!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1950 | | pagina 5