Motie van Churchill inzake export
-mm-
Eén Atlantisch bevelhebber
De koffie wordt veel duurder
Kort Bestek
Felle critiek op minister Schokking
Zijn benoeming gunstig ontvangen
li
S
I
Donife&g 1-4 Sept. T930 VERENIGDE DAGBLADEN
147e Jaargang No. 215
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
HET BRITSE DEFENSIEDEBAT
Regering wil geen uiivoerbeperking
-m
m
Slechts in uiterste nood
zaak drastische
maatregelen
Senaatscommissie keurt
defensie-noodwet goed
BESLUIT TE NEW YORK:
Duitsland hoofdpunt van
besprekingen
Aarzelend en tastend militair beleid
Oorlog en marine nu
pas in de Kamer
m
Weerbericht
Baby markt in de V.S.
Twee lijken aangespoeld
op het Texelse strand
Londense buschauffeurs
in staking
Prtjsstop voor margarine afgekondigd
In voorjaar maximum
prijzen voor aardappelen
Honderd ton rogge door
brand vernietigd
Een militair Marshall-plan?
Betrekkingen tussen
Peking en het Westen
Weer een zware
aardbeving in Assam
Schacht vrijgesproken
Een taaie beverrat.
Twee Mitchells
verongelukt
r i
wts
J.
n-
i» e-
tlhorst
be-
•k:
BUREAU:
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE:
Achterdam 20, Tel. 2274
Directie: J
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m.
Familieberichten 20 ct. p.
m.m. Vraag en Aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden 1.elk
woord meer 5 ct. Uitslui
tend contant.
Abonnementen 1.50 per
maand, 4.50 per kwar
taal plus incassokosten.
Winston Churchill heeft in het Britse Lagerhuis een motie ingediend, waarin
erop wordt aangedrongen de export van zware machinegereedschappen en stra
tegische grondstoffen te staken, als deze zouden bijdragen tot het oorlogspoten
tieel van mogelijke aggressors. Over de motie, die Maandag het onderwerp van
bespreking zal vormen, zal waarschijnlijk gestemd worden.
oorlog zeer waarschijnlijk op handen
Over de extra-divisie voor Duitsland
heeft de minister van Defensie Ema
nuel Shinwell in het Lagerhuis ver
klaard, dat deze binnen een jaar ge
reed zou zijn. Maemillan, lid van het
conservatieve „schaduw-kabinet",
meende, dat dit „zeer bevredigend"
was. Van de 1.260 millioen pond ster
ling, welke in drie jaar tijds voor de
defensie waren uitgetrokken, zou vol
gens minister Shinwell een bedrag
van 850 millioen alleen al aan wapens
uitgegeven worden. De minister van
economische zaken. Hugh Gaitskell.
zeide, dat het Britse productieprogram
een productie van uitrustingen voor
de gewapende strijdmacht omvatte die
hoger ligt dan het dubbele van het
tegenwoordige. Hij voegde eraan toe,
dat de regering ongetwijfeld zekere
goederen, die voor de landen achter
het IJzeren Gordijn bestemd waren,
zou vorderen, indien deze nodig waren
voor de Britse of geallieerde defensie.
In een politiek van isolationisme en
beperking van de export school echter
volgens de minister het gevaar, dat
Borders voor vitale goederen naar el-
Bders zouden gaan. Ten slotte zeide mi
jl nister Gaitskell nog, dat de invoering
van mobilisatie en van de strengste
oorlogsbezuiniging slechts gerecht-
I vaardigd zou zijn, indien een grote
MARINIERS NAAR
NIEUW-GUINEA
Vrijdagmiddag om 12 uur vertrek-
i^ken vanuit Amsterdam met het s.s.
;J>.Tabinta" enkele detachementen van
de Koninklijke Marine en van de ma
riniers naar Nieuw-Guinea. Deze een
heden zullen de op Nieuw-Guinea ge-
legerde eenheden van de K. L. gaan
aflossen.
was en dit was volgens de regering
niet het geval. Een uit de Labour-
partij getreden parlementslid verzocht
de benoeming van een onpartijdige
minister van defensie, bijv. Lord
Mountbatten of Lord Alexander.
De motie van Churchill vormt tech
nisch geen motie van wantrouwen. In
dien Churchill een motie van wantrou
wen had willen indienen, zou hij zulks
gedaan hebben in de vorm van een
amendement op de regeringsvoorstel
len inzake de defensie. Indien de motie
aanvaard zou worden, zou dit beteke
nen, dat de meerderheid in het Lager
huis het niet eens is met de regerings
verklaring over het zenden van ma-
chinegereedschappen naar de Sowjet-
unie.
De Senaatscommissie voor de toewij
zingen heeft Woensdagavond eenparig
een noodwet betreffende de defensie
goedgekeurd en hiervoor voorlopig'n be
drag van 17,185 milliard (17.185.000.000)
dollar uitgetrokken. De commissie voeg
de ongeveer 414 millioen toe aan het
totaalbedrag, dat door het Huis van Af
gevaardigden op 26 Augustus werd ge
voteerd. Men verwacht, dat de Senaat
vandaag het wetsontwerp in behande
ling zal nemen. Het voldoet bijna vol
ledig aan het verzoek van president
Truman om extra gelden ter financie
ring van de campagne in Korea en voor
maatregelen tegen eventuele aggressie
waar deze zich ook zou kunnen voor
doen. 11,640 milliard dollar zijn bestemd
voor de verdediging der Ver. Staten
zelf en 4 milliard voor de bewapening
van bevriende landen. De wet voorziet
in een contant bedrag voor 5333 nieu
we oorlogsvliegtuigen.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de V.S., Engeland en Frankrijk heb
ben Woensdag te New York besloten één Noordatlantisch opperbevelhebber
voor de verdediging van West-Europa aan te stellen. Ook werden de ministers
het eens over een volledige reorganisatie van het Noordatlantisch verdragsappa
raat. De ministers hebben in twee zittingen meer dan zes uur besprekingen
gevoerd over de Duitse herbewapening en de verdediging van West-Europa.
Naar verluidt hebben zij ook het verzoek van Turkije om toelating als 13de lid
van het Noordatlantisch pact besproken. Hoewel de ministers niet tot definitieve
overeenstemming kwamen over de belangrijke kwesties van de Duitse herbewa
pening en de inschakeling van Duitse gewapende macht in de Westeuropese
defensie zijn de onderhandelingen volgens een vooraanstaande Franse woord
voerder een goed eind op weg om tot een resultaat te komen.
Naar verklaard werd, betreffen alle
overeenkomsten welke Woensdag door
de ministers bereikt werden, principiële
aangelegenheden. Deze belangrijke
kwesties zouden verder worden uitge
werkt en morgen aan de plenaire ver
gadering van de Noordatlantische Raad
worden voorgelegd. Woordvoerders van
de drie ministers deelden mede, dat Tiet
niet de bedoeling was de raad voor
(Van onze parlementaire redacteur)
]V| een scherp sabeltje heeft de heer J. J. Fens (K.V.P.) ingehouwen op het
beleid van de minister van Oorlog en Marine, mr. W. F. Schokking, die
Woensdagmiddag eindelijk met zijn begroting voor.... 1950 voor de Tweede Kamer
verscheen. De bewindsman had „een goeie" tegenover zich, want de heer Fens
is luitenant-kolonel der artillerie en algemeen hoofd van het onderwijs aan de
•«^.Koninklijke Militaire Academie in Breda en dus doorkneed in militaire zaken.
Daarvan gaf hjj dan ook wel zeer duidelijk blijk.
TTe momentele
verhouding van
krachten tussen de
totalitaire en df
r democratische sta
ten vond hij niet
gunstig voor de
laatste. De conse
quentie, die hij uit
deze opvatting
trok, was. dat het
Westen alles in het
werk moet stellen
om een aaneenge
sloten macht op de
been te brengen.
De mannen op de
grond zijn daarbij een zeer belangrijke
factor. Men kijke maar naar Korea
In het Westeuropese verdedigings
systeem wenste hij Duitsland inge
schakeld te zien. Als het dezelfde rech
ten krijgt als de Westeuropese lan
den dan zal het namelijk ook dezelfde
plichten op zich moeten nemen
Bepaald bezorgd was de R.K. woord
voerder over sommige sectoren van
het beleid van minister Schokking. Het
binnenlandse beleid noemde hij onom-
SCHOKKING
.herexamen.
Weersverwachting tot morgen
avond: Wisselende bewolking met
vanavond in het Zuid-Oosten van
het land nog enige regen en mor
gen later enkele verspreid voor
komende buien. Vannacht in het
Zuid-Oosten van het land zwakke
overigens matige en aan de kust
later vrij krachtige Zuidwestelijke
wind. Iets lagere temperaturen.
Vrijdag: Zon op 6.13, onder 18.56;
Maan op 10 45. onder 19.51.
wonden aarzelend en tastend. Hij liet
het niet bij deze beschuldiging, maar
bracht hiervoor ook bewijzen bij: er is
niets van bekend, of de minister de
plannen tot fusie van de beide defen
sie-ministeries doorzet; de luchtmacht
is niet voldoende uitgegroeid, doordat
or geen speciale Staatssecretaris voor
is; met de kwartiermeester-generaal
wordt doorlopend gechangeerd; ten
aanzien van de diensttijd blijven we in
het onzekere verkeren. Wat we nodig
hebben, is een wettelijke regeling, op
dat ieder wete, waaraan hij toe is.
(Zie vervolg pag. 3)
definitieve beslissingen te stellen. De
drie ministers zouden zich eerst van de
opvattingen van de andere negen I'an-
den op de hoogte stellen alvorens hun
historische besluiten aangaande de
Westerse defensie wereldkundig te ma
ken.
Volgens een Britse woordvoerder zul
len de drie ministers Donderdag het
rapport van de studiegroep, bestaande
uit Amerikaanse, Britse en Franse
vertegenwoordigers, over kwesties als
de toekomstige status van Duitsland,
herziening van het bezettingsstatuut, ds
overdracht van bevoegdheden in buiten
landse en binnenlandse aangelegenhe
den aan de regering van Bonn en het
beëindigen van de staat van oorlog met
Duitsland, verder bestuderen, alsmede
„andere kwesties betreffende Duits
land". De woordvoerder zeide verder
dat de opening van de vergadering van
de Noordatlantische Raad op Vrijdag niet
zou worden verschoven. Indien de drie
ministers tegen Vrijdag nog kwesties
onbeslist hadden gelaten, zouden zij er
na de bijeenkomst van de Noordatlan
tische Raad tijd voor moeten vinden.
In Franse kringen is men van gevoe
len, dat hoewel de kwestie van het
Turkse verzoek om toelating tot de
Atlantische groep grondig besproken
werd, er thans nog geen beslissing zal
worden genomen. Naar vernomen werd,
zal de kwestie van de veiligheid van
't Midden-Oosten en delen van Afrika
later besproken wórden.
McMahnn, commissaris voor
het volkswelzijn in Tennessee,
heeft verklaard over inlichtingen
te beschikken, dat te Memphis
(Tennessee) éen handel in babies
wordt gedrevens die zich tot in
New York en Hollywood uit-'
strekt. 'Reeds meer dan 1.000
babies zouden op deze „markt"
verhandeld zijn. De pleegouders
zouden 750 dollar per stuk heb
ben betaald. Enkele babies waren
geadopteerd door bekende film
spelers uit Hollywood. Meer dan
90 pet. der baby's zou naar Cali-
fornie en New York zijn „geëx
porteerd".
Op het Texelse strand bij Den
Hoorn zijn twee lijken aangespoeld,
waarvan men aanneemt, dat zij reeds
enige tijd in zee moeten hebben gele
gen. Men denkt, dat men te maken
heeft met twee slachtoffers van de
enige tijd terug in het Engelse Ka
naal plaats gehad hebbende schip
breuk van een jacht met aan boord
Engelse zeeverkenners. Eén ervan was
n.l. gekleed in de uniform van de
Engelse zeeverkenners. De ander, ge
kleed in zeiltenue, was in het bezit
van Frans geld.
De gisteren begonnen staking van
650 Londense buschauffeurs en con
ducteurs, die in de aanstelling van
conductrices een belemmering zien
voor hun looneisen, heeft zich uitge
breid. Thans zijn 6000 van de 40000
buschauffeurs en -conducteurs in sta
king, Bijna 900 van de 5100 bussen
zullen vandaag niet rijden. Een aantal
chauffeurs is reeds geschorst,
Krans van H.M. de Koningin
naar Pretoria
Nadat H.M. de Koningin aan de fa
milie Smuts haar deelneming had be
tuigd, heeft de minister-president dr.
W. Drees namens de Raad van Minis
ters telegrafisch aan de Zuidafrikaanse
regering een bewijs van deelneming
overgebracht. H.M. de Koningin zal zich
door haar gezant te Pretoria laten ver
tegenwoordigen bij de rouwdienst, die
voor wijlen Smuts zal worden gehouden.
Een krans van Hare Majesteit de Ko
ningin werd per lijntoestel van de KLM
naar Pretoria overgebracht.
JARIGE MINSTER DEELT MEDE:
(Van onze parlementaire redacteur.)
JJE PRIJS van brood, van bloem, van margarine en van suiker zal niet omhoog
gaan, maar die van koffie....! We beklagen de huismoeders, die binnenkort het
bakje troost voor man en kinderen willen blijven zetten, want wat de jarige
minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening, de heer S. L. Mansholt,
die Woensdag zijn 42ste verjaardag vierde daaromtrent bij de behandeling van
de begroting van het Landbouw Egalisatiefonds heeft laten doorschemeren, is niet
erg bevredigend.
plan voor de landbouw opgesteld, dat
aan de O. E. E. C. zal worden aange
boden.
De heer Mansholt ontraadde verho
ging van het vetgehalte van de melk
tot 3 pet., aangezien de prijs daardoor
voor de consument twee cent per li
ter hoger zou worden.
Prijsstabilisatie van de aardappelen
achtte de minister alleen mogelijk, als
we marktordenende maatregelen in
voeren. Wij gaan die richting reeds
enigszins uit door fondsvorming. Dat
alleen is echter niet voldoende.
(Zie vervolg pag. 3)
MANSHOLT
.jarig
de bewindsman
vestigde er de
aandacht op, dat
het boterverbruik
in ons land sterk
is „-aaald en het
margarineverbruik
is vermeerderd
tengevolge van het
grote prijsverschil.
De vetprijzen wor
den op de wereld
markt steeds ho
ger, maar de re
gering zal zorgen, dat de margarine-
prijs niet stijgt. Daartoe is Dinsdag 12
September een prijsstop afgekondigd,
gebaseerd op de toestand van 3 Sep
tember,
Op de boter, die wij naar Engeland
leveren en die dan betaald wordt met
f 2.85 per kg, lijdt ons land een ver
lies van f 0.95 per kg. Aangezien de
Engelse regering de boter bovendien
nog subsidieert met f 0.52 per kg., be
taalt de Engelse consument f 2.33 per
kg. Deze subsidiëring bevordert onze
export, die niettemin naar Engeland
niet zo bijster hoog is,
Ten aanzien van de afzet van agra
rische producten betoogde de be
windsman, dat internationaal overleg
nodig is om tot een bevredigende toe
stand te komen. Er is een integratie-
Kinderen speelden mei vuur
Doordat kinderen met lucifers speel
den is een opslagplaats bij het huis van
de wed. Sukkel te Veenendaal afge
brand. Daarbij ging 100.000 kilogram
rogge verloren. Een in de nabijheid ge
legen schuur brandde eveneens geheel
af.
Het bestuur van het Christelijk
Nationaal Vakverbond heeft besloten
gedurende de komende winter acht
ééndaagse studieconferenties te hou
den. Als regel zullen deze worden be
legd op de eerste Dinsdag van de
maand, beginnende met October.
In diplomatieke kringen te New York hoopt men naar aanleiding van Marshalls
benoeming tot minister van defensie op een nieuw plan-Marshall voor Europees
militair herstel, naar analogie van het economische plan-Marshall. Zijn benoe
ming is gunstig ontvangen door de delegaties bij de driemogendhedenconferentie
van ministers van Buitenlandse Zaken te New York.
De gedelegeerden verwachten niet,
dat Marshall zal toelaten, dat de on
middellijke noodzakelijkheid om de
tegenslag in Korea te verhelpen een
ongunstige invloed zal hebben op de
■loor hem nodig geachte politiek om
West-Europa als een vitaal bastion
van de niet-communistische wereld te
beveiligen.
Men verwacht, dat generaal Marshall,
die na zijn missie in het nationalisti
sche China een zeer positief standpunt
inneemt tegenover de oorzaken van
de communistische overwinning en de
Illlllli:!llllllllllllllllllllllllll!lll!lllll!lllll!l!lllllllllllllll!llllll!llli:illlll!nillll!ll!!||||!||||||||!|||||||||
terdag 16 September worden in de sta
tions en op de perrons weer de N.S.-
speldjes ten bate van de Spoorweg
t.b.c.-vereniging verkocht. Koop zo'n
yENEINDE niet te veel uit de toon
te vallen bij het andere nieuws, dat
deze pagina vult, vertel ik u even, dat
Amerikaan Omar Bradley vermoe
delijk „generaal van het leger" (équi
valent van veldmaarschalk) zal wor
den. Het Huis van Afgevaardigden
moet het nog goedkeuren, maar het
zit practisch in de bus. Omar kan zijn speldje,
staf gaan kopen. Zweden heeft
Dinsdag voor het eerst na de oorlog AAN de Westkust bij Medford in de
zijn mobilisatie-apparaat beproefd. staat Oregon hebben „regenmaken-
mge duizenden soldaten werden op- de" piloten thans zonneschijn gemaakt,
g roepen, q Bjj een explosie in een Zij gebruikten een geheim wolkenver-
steenkolenmijn te Handlova in midden-
wakije kwamen vijf mijnwerkers
om het leven. Het tragische ongeval
gebeurde reeds op Woensdag 6 Sep
tember en werd eerst thans bekend,
e IJzeren Gordijn blijkt nog hecht
zijn. Een Amerikaanse toerist
üf6 aang'*'e bij de Amsterdamse po
le dat hij een enveloppe met een
t «ff,12513- miste- E™ eerlijke
hoofdstedeling kwam even later ver-
en, dat hij in het Oosterpark een
j 01f ,ru®" en wat kleingeld gevon-
oe- nad. De conclusie is, dat de vreem-
0 wat slordig met zijn geld is om-
g prongen. De eerlijke vinders van
rto reSitf-iS een hartelijke ontvangst bij
p° e verzekerd, n „Rotterdam Dat gaat naar het KCB als klein
*2 'f on(fer de hamer geweest en lichtpuntje in de druilerige duister-
f 68.250.— opgebracht. Op Za- nis van Theodoor
drijvend middel en hadden bij hun
eerste poging reeds succes. Zij gaan
thans op het eerste sein, dat er mist
in aantocht is, de lucht in en verdrij
ven de mist. Stel u voor, dat zij ook
eens de oorlogswolken verdreven.
De Italiaanse regering heeft een sym
pathiek gebaar gemaakt. Zij stelt twee
studiebeurzen ter beschikking van Ne
derlanders. De Franse zuster van
onze Tante Pos weigert in Saint Julien
de post te bezorgen op de boulevard
Joseph Stalin. Eerst dient de straat
haar oude naam van Boulevard Gam-
betta herkregen te hebben. De commu
nistische gemeenteraad heeft thans be
sloten beide naambordjes op te han
gen. De Amerikaanse luchtvaart
maatschappijen bezitten gezamenlijk
1100 vliegtuigen. Ruim tweemaal zo
veel als vier jaar geleden. Hun
collegae ter zee hebben 53 passagiers
schepen in de vaart met een gezamen
lijke capaciteit van 15.374 passagierr-
In Engeland is een nieuwe electri-
sche bordenwasser in gebruik met een
tank van 18 liter. Een licht geeft aan
wanneer het water warm is en door op
een knopje te drukken begint de ma
chine automatisch de vaat te doen. In
tien minuten is de zaak aan kant, loopt
de afwasbak automatisch leeg en scha
kelt de electrische stroom zichzelf uit
De Engelse mannen zijn er gek op.
ineenstorting van Tsjiang Kai-Sjeks
regiem, de visie van Londen en Parijs
op het probleem-Formosa zal kunnen
begrijpen.
Men acht de benoeming van Marshall
een nieuwe stap in de richting van de
onlangs door Truman geïnaugureerde
politiek om een oplossing te vinden,
die tot de uiteindelijke aanknoping
van betrekkingen tussen het commu
nistische China en de Westerse we-
teld zal leiden.
Geluiden als kanonschoten
De Indiase provincie Assam, die op
15 Augustus werd geteisterd door een
der ernstigste aardbevingen sinds men
senheugenis, werd Woensdag opnieuw
getroffen door aardschokken, die veel
korter duurden, doch sterker waren
dan de vorige. De beving ging gepaard
met geluiden als kanonschoten. Zij
duurde anderhalve minuut. Een kerk
te Dibroegarh, die vorige maand werd
beschadigd, stortte thans als een kaar
tenhuis in.
„Feliciteer de rechter"
Dr. Hjalmar Schacht, Hitiers „finan
ciële tovenaar", heeft zijn vijfde proces
overleefd. De 75-jarige werd vrijge
sproken en herkreeg zijn volledige
burgerrechten. De staat Neder-Saksen,
die Schacht in staat van beschuldiging
had doen stellen, werd veroordeeld tot
betaling van de proceskosten. Toen
Duitse verslaggevers hem bij het ver
laten van het gerechtsgebouw geluk
wensten, zei Schacht: „U kunt beter de
rechter feliciteren".
Een landbouwer uit Heel, nabij
Roermond, zag Woensdag in een beek
een dier zwemmen, dat hij niet kende.
Hij nam een riek en wierp deze het
beest in de rug, dat echter met dit
.harpoentje" rustig door zwom. De
iflndbóuwer, die zó zijn riek dreigde te
zien verdwijnensprong in het water
en trok riek en beest op het dróge. Het
dier bleek een beverrat te zijn van
een soort, dat alleen in de moerassige
streken van Noord-Amerika voorkomt.
De rat was van kop tot staart precies
87 cm. lang en had een gewicht van
i kg.
Woensdag zijn in Brazilië twee Mit-
chell-bommenwerpers B 25 verongelukt.
Het ene toestel vloog bij de landing te
Fortaleza tegen een heuvel op en ver
brandde. De vijfkoppige bemanning en
drie inzittenden kwamen om het leven.
Het andere toestel sprong bij de lan
ding te Nictheroy, tegenover Rio de
Janeiro aan de baai gelegen, in de
lucht uit elkaar Hierbij werden zeven
personen gedood.
Deense regering blijft aan
De Deense socialistische minderheids
regering die 9 Augustus aftrad, heeft
besloten aan te blijven, nadat een week
lang vergeefs getracht is met de andere
partijen tot overeenstemming te komen
over een meerderheids-coalitieregering.
Eerder op de avond had de socialisti
sche leider Hans Hedtoft de Koning
meegedeeld, dat het hem niet gelukt
was eën coalitieregering van socialis
ten, liberalen en radicalen te vormen.
Hedtoft hoopt thans op medewerking
van de andere partijen in de Deense
Tweede Kamer, waar de socialistische
partij 151 zetels heeft. Hij wil de partij
leiders bijeenroepeen voor een bespre
king van de moeilijkheden, waarvoor
de nieuwe Tweede Kamer zich gesteld
ziet.
Ten gevolge van een tropische or
kaan, die over Florida woedde,
werd de stad Savannah door een
hevige regenval geteisterd. Op
laag gelegen plaatsen kwam het
water tot 2 meter hoog te staan.
De foto toont een autokerkhof te
Savannah na de regenval.
m