Manuscript zwierf over zeeën en woestijnen
„Als wij het stuur overgeven''
De geboorte van „De Gouden Vleugels
Stalin staat voor
de keuze
Twee K.L.M.-ers schreven een roman
Onder het wakend oog
van vele veteranen
Oorlog of verlies nerrien
S.5. was opgebouwd volgens systeem
der Amerikaanse gangstersbenden
Qexi efliluode. uit hei
I hoofjd&iuh „£.en
au-o-nd in ö.ilo"j
w-aaAin de.
jjiPJïeilk", het uwofid
fuUM toi de. jemqe.
q&meAaJtie.
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1950
DEEDS vele maanden geleden werd In de oer-gezellige cockpit van de „Libe-
rator" aan de Kastanjelaan te Bergemeen plan geboren. Een plan, dat woelde
In de breinen van de twee KLM-ers Ton van Vlsen, chef vliegdienst Europa en
Henrlk Scholte, secretaris van het vliegbedrijf, en dat tot volle wasdom kwam
toen Worlds Oldest Airlines de uitgeverij „De Koepel" te Nijmegen adviseerden
zich tot deze heren te wenden voor het schrijven van een boek, dat zij zich
voorstelden uit te geven. Op zichzelf Is het schrijven van een boek geen schok
kend nieuws en zou het feit nauwelijks vermelding verdienen, ware het niet, dat
het hier een bijzondere roman betreft en het manuscript over een goed deel van
de aardbol zwierf. De bundel getypte vellen, die tezamen „De Gouden Vleugels",
roman van een jonge vlieger, vormen, deed zfln naam eer aan. Het manuscript
vloog boven de fjorden van Noorwegen, de woestijnen van Lydda, de koepel
van Rome's St. Pieter, boven de olievelden van Iran en over de grote plas, die
Engeland van de States scheidt. Het koesterde zich in tedere zorgen, als gold
het een goudzending en werd gelezen en herlezen door het adelaarsoog van een
dr. Plesman, Viruly, Frijns, Van Veenendaal, Snitselaar en anderen, wier namen
met gouden letters in de historie van de Nederlandse luchtvaart vermeld staan.
Deze groten uit het gevleugelde corps wogen het luchtvaartboek en hebben het
niet te lioht bevonden.
vroege September-morgen van 1946
van de weg af de start van een Sky-
master naar Indie gadeslaat. Als het
grijze monster over hem heenvliegt,
rent Mels in zijn enthousiasme de weg
op en wordt door een auto aangere
den. In de gammele EHBO-tent van
het zich moeizaam van de oorlog her
stellende Schiphol komt de jongen
weer tot bewustzijn. Naast de bran
card staan de inzittenden van de auto,
de heer Balasz, vertegenwoordiger
van de Magyar Légiforgalmi en diens
blonde dochter Eri. Mels' gedwongen
verblijf in het Wilhelmina Gasthuis,
een brief van Parmentier als ant
woord op de vraag waarom de vlieg
tuigen steeds over het ziekenhuis moe
ten vliegen, de bezoeken van Eri, die
op Schiphol bij de Hongaarse lucht
vaartmaatschappij werkt en een rond
vlucht boven de hoofdstad sterken
Mels in zijn wil om vlieger te worden.
Een succesvolle
vliegmedische en psy
chotechnische keu
ring bereiden de weg
naar de Rijkslucht
vaartschool op Ypen-
burg en de vlieg-
opleiding op Gilze
Rijen.
Een noodlanding
brengt Mels voor de
Raad voor dé
Luchtvaart. Gecon
fronteerd met de
zware verantwoor
delijkheid van de
piloot dreigt zijn
vliegercarrière een
vroegtijdig einde te
krijgen. Gelukkig
blijkt zijn angst on
gegrond en accep
teert de KLM hem.
De jonge piloot
vangt zijn loopbaan
aan, ontmoet de
mannen, die de Ne
derlandse luchtvaart
groot gemaakt heb
ben, vliegt op Dako
ta's en later op ,een
Convair.
Bij een vlucht
naar Budapest vindt
hij Eri weer en de
happy landing is
dan nog slechts een
kwestie van enige
zinnen.
ryE GOUDEN VLEUGELS" is ge-
boren in een plas thee, vakkun
dig gezet door mevrouw Van Ulsen
en mevrouw Scholte. Zou zij thans
nog eens bijeerf» geschonken worden,
dan zou het een binnenzeetje zijn. En
waar de thee niet langer de fantasie
prikkelde, werd zij vervangen door
een koele klare drank, die gemeen
lijk een wondere werking heeft op
onze verbeeldingskracht. Toch be
hoefde deze fantasie slechts beperkt
te blijven tot het minimum. De schrij
vers rekenden het zich tot een eer de
waarheid en niets dan de waarheid
te schrijven. Zij slaagden daarin won
derwel. Slechts in één onbelangrijk
onderdeel moesten zij van de waar
heid afwijken, doch velen zullen naar
deze escapade der fantasie tevergeefs
zoeken. Voor het overige beschreven
beide KLM-ers de opleiding van een
jonge vlieger zoals deze zich in wer
kelijkheid voltrekt en hielden zij ook
alle andere avonturen binnen de
grenzen der mogelijkheden.
Zij creëerden een 17-jarige jongen,
Mels van Beek, wiens hart uitgaat
naar de luchtvaart en die op een
(Vervolg van pagina 1)
Waarom het Kremlin besloot, de
Aziatische campagne in Korea te be
ginnen, is nu duidelijk. In Korea im
mers, zo geloofden de Russen en zij
hadden daar reden toe zou Amerika
zich in geval van aggressie beperken
tot boze woorden, papieren protesten
en enige scheepsladingen wapens voor
het regiem van Syngman Rhee. En
juist Korea, zo moeten de leden van
het Politburo en hun militaire ad
viseurs slim geredeneerd hebben, ligt
onder het bereik der kanonnen van de
enige Amerikaanse militaire machts
concentratie in Azie: Mac Arthurs be
zettingsleger in Japan. Weigeren de
Amen' nen daar de uitdaging te aan
vaarden, dan moet dit een verplette
rende indruk maken op de overige
Aziatische volken, die zich vervolgens
welhaast automatisch aan ons zullen
overgeven.
Door deze Russische rekening is een
dikke streep gehaald. Op het we-kelijk
hachelijke ogenblik wierpen president
Truman en zijn raadslieden alle aarze
ling en vrees van zich af en namen het
enig juiste besluit. Het was slechts een
kwestie van enkele uren een niet
onbekend verschijnsel in het demot. i-
tisehe proces, dat meestal zig-zag ver
loopt, maar onder druk van een ge
vaar plotseling bijzonder rechtlijnig
kan worden. Maar de Russen begrijpen
niets van democratie en daarom kwam
juist voor hen de door de Verenigde
Naties gesteunde Amerikaanse reactie
als een volslagen verrassing.
Dit wanbegrip aan Russische zijde
heeft nog een gevolg gehad, dat slechts
degeen, die de communistische denk
wijze niet begrijpt, eigenaardig moet
voorkomen. Berichten uit Moskou zeg
gen, dat de Rusische leiders er vast
van overtuigd zijn, dat de Amerikanen
in Korea een val hebben opgesteld,
waarin zij (de Rassen) gevallen zijn.
De Amerikanen, aldus menen de Rus
sen, hebben de deur tot een gemakke
lijke verovering van Zuid-Korea met
voorbedachten rade wijd open gezet om
deze later des te harder te kunnen
dichtgooien.
Natuurlijk is dat niet waar, maar
het is van belang, dat de Sowjets er
aan geloven. De overtuiging, dat zij
zijn beetgenomen door een staat, die
heel wat machtiger en handiger is dan
zij hadden aangenomen, moet hen er
bijna wel toe brengen, de voorkeur te
geven aan het incasseren van een ver
lies boven het riskeren van een totale
oorlog.
De vredesvoelhorens, die door de
Russen, de communistische Chinezen
en de Noord-Koreanen in Flushing
Meadows en Lake Success worden uit
gestoken, maken deze veronderstelling
niet al te gewaagd. Natuur''jk zal veel
er van afhangen, wat de Amerikanen
hoven de 38ste breedtegraad van plan
zijn te doen. Maar die hebben al laten
doorschemeren, dat zij de Russen in dit
opzicht de terugtocht niet al te moei-
'ök willen maken.
Dit is in vogelvlucht de inhoud van
de frisse roman, die iedere jongen,
die piloot wil worden en vele ouoers,
wier oren tuiten van het verlangen
van hun zoon, antwoord zal geven op
ontelbare vragen.
^AARMATE het boek vorderde en
mr. Henrik Scholte op de grond en
de heer Van Ulsen ergens in de wolken
het ene vel na het andere vol, typten,
steeg de belangstelling in de KLM-
familie voor het werk van deze twee
gezinsleden. Het duurde dan ook niet
lang of Viruly nam het manuscript
mee op een reis naar New York, Van
Veenendaal las het, terwijl zijn kist
ergens tussen Amsterdam en Lydda
hing, andere vliegtuigbemanningen le
verden hun critiek, hetzij boven Ro
me, Teheran of andere steden in het
landingsweb van onze luchtvaartmaat
schappij. Allen kwamen tot de over
tuiging, dat het boek aan het gestelde
doel beantwoordde. Waardevolle ad
viezen werden door de schrijvers
dankbaar aanvaard en waar gerecht
vaardigde critiek gemompeld werd,
werd deze ter harte genomen. In Norr-
köping raakte de bundel zoek. Reeds
zag gezagvoerder van Ulsen het ver
schrikte gezicht yan zijn collega
schrijver, doch gelukkig kwam het
manuscript terepht. Het bleek in de
passagiers-bus verzeild te zijn ge
raakt
Een tragische bijzonderheid kent het
hoofdstuk, waarin Mels van Beek te
recht staat voor de Raad voor de
Luchtvaart. Teneinde wat couleur locale
op te doen, had mr. Scholte zich naar
een zitting van deze Raad begeven,
alwaar hij de heer J.F.A. Jansen, in le
ven Hoofd Vliegdienst der Rijkslucht
vaartschool te Gilze Rijen bijgenaamd
Een laatste afspraak en daar gaat het manuscript
van „De Gouden Vleugels" de lucht in op een van
zijn vele zwerftochten boven Europa.
„De Bolle", ontmoette. Hij liet hem dc
bladzijden lezen, waarin de heer Jan
sen beschreven werd en vroeg naar zijn
oordeel. De mening van de chef Vlieg
dienst luidde gunstig. Twee uur na de
zitting van de Raad op 8 Mei 1950
viel „De Bolle" als middenman tij
dens een excadrille-vlucht op Har-
vards. Uit piëteit lieten de schrijvers
de betrokken bladzijden ongewijzigd.
Behalve in K.L.M.-kringen genoot het
manuscript ook aanzienlijke belangstel
ling bij al diegenen die ten nauwste bij
de werkzaamheden der maatschappij
betrokken zijn. Zo schreef prof. dr. D.
J. v. Lennep, directeur van de Neder
landse Stichting voor Psychotechniek,
een psychotechnisch rapport over de
hoofdpersoon en bekrachtigde dit met
zijn handtekening.
Toen hij evenwel een illustratie te
zien kreeg welke Mels van Beek moest
voorstellen, was hij van mening, dat.
deze jongeman uiterlijk niet klopte met
het rapport, dat hij had samengesteld.
De oplossing van dit vraagstuk was
spoedig gevonden. De hooggeleerde pro
fessor en de schrijvers stapten in een
auto. reden naar Gilze Rijen en zoch
ten in het kamp een jongen uit, wiens
gezicht voldoende waarborgen bood
voor harmonie tussen foto en psycho
technisch rapport.
De Rijksluchtvaarschool stelde ter
clichering een officieel brevet ter be
schikking, uitgeschreven op naam van
Van Beek. terwijl zelfs de brief over
het overvliegen van het Wilhelmina
Gasthuis authentiek is. De toenmalige
chef-vliegdienst Koen Parmentier heeft
inderdaad een soortgelijke brief ge
schreven.
yWEE dikke inktstrepen op het om
slag van het manuscript kunnen niet
verdoezelen, dat als oorspronkelijke
titel gekozen was „Hallo, Hier Schip
hol". Het heeft aanvankelijk in de be
doeling gelegen een boek te schrijven
over de herrijzenis van de Amsterdamse
luchthaven en haar groei tot een der
beste vliegvelden ter wereld. Dit plan
heeft men laten varen en daarvoor in
de plaats is een roman van een jonge
vlieger gekomen. De nieuwe naam
werd ,.De Gouden Vleugels", het em
bleem van K.L.M.-vliegers en leerlin
gen van de Rijksluchtvaartschool, dat
door de illustrator Doeve in een fraai
band ontwerp werd verwerkt. De pre
sident-directeur dr. A. Plesman voor
zag het boek van een voorwoord, waar
in hij o.a. zegt: „Ik juich het ten zeer
ste toe, dat de twee schrijvers van dit
boek, die elk op hun wijze door de
aard hunner werkzaamheden bij de
KLM midden in deze vliegwereld staan,
zich geroepen hebben gevoeld om zich
over de verkeersvliegerij tot onze jong
ste generatie te wenden en hun in
de vorm van een oorspronkelijke „ro
man van een jonge vlieger" zowel de
idealen welke hen bezielen, als de mo
gelijkheden tot verwerkelijking van het
vliegersideaal voor te leggen.
„Ik wens ook dit boek, zeldzaam in
zijn aard als het is, een goede toekomst
toe. Moge het in de harten van velen,
die thans de leeftijd van de hoofdfiguur
uit het begin van deze roman hebben,
iets wakker maken wat slechts geheel
ons volk ten goede zal komen: dat de
Nederlandse luchtvaart zal afhangen
van het actieve aandeel van het ko
mende geslacht".
Moge deze wens van Nederlands
grootste luchtvaart-reeder werkelijk
heid worden.
De beide schrijvers van het boek „De Gouden Vleugels", de heer A. van
Ulsen, chef-Vliegdienst Europa en mr. H. Scholte, secretaris van het
Vliegbedrijf der K.L.M.
HET„ is geen toeval, dat de SS en de
Gestapo met Amerikaanse gang
sterbenden vergeleken worden. Vol
gens nieuwe wetenschappelijke onder
zoekingen is aangetoond, dat de orga
nisatie van misdadigersbenden in de
Verenigde Staten precies overeen
stemde met die van Hitler's „élite".
Tot dit resultaat kwam de Deense ge
leerde en universiteitsdocent Karl O.
Christiansen. In zijn mededelingen te
genover het Deense blad „Information"
doet hij verrassende onthullingen.
„In Amerika heeft men een weten
schappelijk onderzoek ingesteld naar
het wezen der misdadigersbenden, die
ik bestudeerd heb, omdat ik belang
stelde in het probleem, waarom Deen
se onderdanen dienst namen bij de
„Waffen-SS" en omdat de Deense re
gering mij verzocht dit probleem te
onderzoeken.
De gehele organisatie der Gestapo
en SS, die regelrechte misdadigers-
troepen waren, doet denken aan het
systeem der Amerikaanse benden.
Als een lid van een misdadigers-
bende de solidariteit schendt en met
de bende wil breken, kunnen er twee
dingen gebeuren: of hij wordt geliqui
deerd en dat kan zowel bij de SS
als bij gewone misdadigersbenden
voorkomen öf de leiders van de
bende weten de juiste middelen te
vinden om hem zo nauw aan de bende
te verbinden, dat hij er zich niet meer
van kan losmaken. Een van deze mid
delen is hem dwingen nog zwaardere
misdaden te begaan, dan mij tot op
dat ogenblik reeds begaan heeft.
Hitier en Himmler kenden dit sy
steem en pasten het cynisch en doel
bewust toe. Zij noemden 't de „bloed-
kit-methode". Bloed diende als kit,
om de leden aan de bende te binden.
Het is bekend dat Hitier een boek
over Dsjingis-Khan gelezen had, waar
in deze methode beschreven werd. Dit
boek werd onder de Nazi-leiders ver
deeld.
Franck wist het
JN het algemeen waren de slachtoffers
zich er niet van bewust, dat men
gebruik maakte van een sluw door
dachte en bewust toegepaste tactiek
om berouwvolle medewerkers .vast te
houden. Er bestaan echter ook bewij
zen voor het tegendeel. Een voorbeeld
hiervan is Franck, die zich in het be
gin van de óorlog tegen onmenselijke
methoden verzette. Spoedig daarop
werd hij tot gouverneur-generaal van
Polen benoemd en door Hitier ge
dwongen zulke ongehoorde wreedhè-
den te begaan, als wij ons'nauwelijks
kunnen voorstellen. Franck wist heel
goed, waarom men hem op deze post
geplaatst had en hij kende de onver
biddelijke wetten van zijn „bende",
die hem voor de keus stelden geliqui
deerd te worden of te bewijzen, dat
hij het vertrouwen van de .bendelei
ders verdiende".
JN HET HOTEL TE OSLO hing een
papier met een paar zinnen in on
vervalst Hollands:
„Lui, ik ben hier en hoorde dat jul
lie kwamen. Ben vanmiddag met een
DC-4 op Gardemoen geland. Heb een
ballet van Cairo naar hier gebracht
en vergeten werden door snellere geworden en nu gaat veertien dagen
vliegtuigen en andere piloten, die er
en neem morgen een lading kreeften -de namen nauwelijks van kenden, maar
uit Stavanger mee terug. Dat gaat
natuurlijk vanzelf, want die beesten
lopen achteruit. Heenweg ging ook
vanzelf, want dat hele ballet danste
natuurlijk vrolijk vooruit. Heb nu een
geweldige honger en ben daarboven in
dat ding met die gekke naam gaan
eten. Als jullie zin hebt, kom dan ook.
Gegroet Frijns".
Dat was nou luchtvaart: ergens in
de wereld, juist' als je je het 't meest
verlaten voelde, liep je altijd kans dat is jullie toekomst. Soms kan ik er tussen een paar kantoordagen door.
waar zij eenmaal de eersten, de waar-
lijke ontdekkingsreizigers door de
lucht waren geweest. Lang voor ervan
passagiers en lading sprake was ge
weest, hadden zij die lijn opengelegd
soms om niets anders daneen
brief te brengen: van huis tot huis
van Nederlanders, die door een halve
wereld gescheiden waren.
„In de tropen kom ik nu niet meer.
geleden het Koninklijk Gezin samen
in eenzelfde vliegtuig voor het eerste
statiebezoek na de oorlog naar Frank
rijk, omdat het heel vanzelfsprekend
geworden is, dat ook de kostbaarste
passagiers van Nederland "vliegen. En
kijk naar een week geleden nog: als
de Koning van Siam en zijn hele hof
houding van Bangkok naar Genève
vervoerd moeten worden, kiezen ze
dan witte olifanten daarvoor uit of
'n DC-6? Neen, dan gaat Snitselaar ze
rol zouden gaan vervullen. Vijfdui
zend meter zonder instrumenten in
de wolken gingen we omhoog. Tegen
de wind in, en dan maar voor de
tuigen uit de 'ëerste tijd baanbrekend w?.nd1 teru£ zakken en kijken waar je
int IriTTOTVi ATowivo+i'a "U J a ;„A
werk hebben verricht, waar alle gro
te buitenlandse fabrieken van gepro
fiteerd hebben. Natuurlijk was het
wel prettig, toen destijds onze kisten
nog werkelijk aan d'Amstel en aan 't
IJ gemaakt werden: onze militaire
Spijkers, waarop we vliegen leerden,
op Trompenburg aan de Amstel, en
onze Fokkers, waarmee we onze le
vensroute openlegden, over 't IJ.
Maar laten de beste vliegtuigen
uit kwam. Navigatie had je niet
kompas, radionooit van ge
hoord. Je probeerde heel laag over 't
land de naam op een stationnetje te
lezen, of zelfs op een ANWB bord.
Maar je bracht „het weer" terug
voor de anderen!"
„Soms krijg ik. zo'n gevoel dat Uw
soort mensen veel meer airminded
was dan wij de kans krijgen om ooit
te worden", zei Mels spijtig.
Dat ligt helemaal aan jullie", zei
Dat is werk voor jongere mensen zonder enige ophef halen doodleuk maar uit Amerika komen, als wij er Frijns, nu ernstig. „Hier. net zo 'goed
j_a - i..ii!. aa ni:t_ a.1A1flon Ho hoeto trliotrnfo m o o nr> loirn. i _C
om nóg zo'n KLM-bemanning tegen 't
geüniformeerde lijf te lopen. De Sheik
altijd daar waar je 'm het minst
verwachtte was dus op Gardemoen
geland: het vliegveld voor viermoto
rige machines, doch een kilometer of
vijftig buiten Oslo gelegen. Dat „ding
daarboven": dat kende iedere vlieger,
al wist niemand hoe 't heette.
Na het eten, toen het al laat en leeg
geworden was op „Frognerseteren"
gingen de pijpen aan en deden de si
garetten de ronde. Aan de witte, afge
ruimde tafel, bij het vlammend haard
vuur, zat hier ver van huis een kleine
groep Vliegende Hollanders bijeen. Het
was het uur, waarop de tongen los
kwamen en zelfs Frijns correct,
eenvoudig, blijmoedig en met de an
deren meelevend als altijd zich uit
zijn tent liet lokken wat „het verle
den" betrof, dat heel die rondom hem
zittende na-oorlogse aanwas alleen
maar van horen zeggen kende of van
de lessen in de luchtvaartgeschiedenis,
die zij tijdens hun opleiding hadden
gekregen.
Wat leeft die luchtvaart snel, dacht
Mels al luisterend. Wat in de scheep
vaart drie eeuwen terug ging. verhe
vigde zich voor de luchtvaart tot am
per dertig jaar. Wat Houtman en Jan
Pletersz. Coen voor de zeeroute naar
Indie gepresteerd hadden, dat was in
deze eeuw de strijd om de lucht ge
weest: de strijd om „de lijn", om de
..verbinding". Mensen als Frijns en
Sillevis, van der Hoop, Geysendorffer
en Scholte hadden dat waaghalzige
pionierswerk verricht en spraken van
vliegvelden in Perzie, Birma en Ma-
lakka Jask en Boesjir en Alor Star:
velden die nu voortdurend overvlogen
jullie om benijden, dat je over al die Dat wat jij avontuur noemt, Sieger,
eilanden zult vliegen, waar de zon zo
wild kan ondergaan in de moessontijd
over het eindeloze groen van Su
matra, dat wij Hollanders de boeren
kool plachten te noemen. Maar het
doet er zo weinig toe waar je vliegt,
als je maar vliegt. Het vliegen zelf is
je grootste voldoening".
„Alleen was het in uw tijd toch wel g
een beetje avontuurlijker", opperde g
Henk Sieger, voor wie als oud RAF- B
piloot dit Ujnvliegen kris-kras door j
Europa wel eens een beetje te tam was. jg
Frijns keek hem aan, terwijl de m
kraaienpootjes ter weerszijden van
zijn fel-blauwe ogen zich sarcastisch jg
samentrokken.
„Als het nu nog een avontuur was, B
Sieger, dan zouden de tegenwoordige g
passagiers het waarschijnlijk niet erg g
od prijs stellen en dan hadden wij des- g
tijds ons werk als avonturiers niet B
goed gedaan! Alles is natuurlijk avon
tuur geweest in het begin, maar met
de bedoeling dat het dat juist niet zou
blijven. Maar al het avontuur zal weer
terug komen naarmate de luchtvaart
zich uitbreidt. Toen ik krap vier jaar
geleden de opdracht kreeg om de eer
ste DC-4 via de Zuid-Atlantische
oversteek naar Rio en Buenos Aires te
vliegen, was dat voor ons, interconti
nentale gezagvoerders, weer net zo'n der het doet?
avontuur, nu is het een luchtlijn met toch immers
moet je als een hoge verantwoorde
lijkheid, als de boeiende levenstaak
gaan zien, die het nu geworden is.
^lillillililllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllNlllllllllllllllllllllllllf
dan de beste vliegers maar op leve
ren. En zee en lucht zijn nu eenmaal
de natuurlijke elementen voor
Hollanders gebleken".
„Waarom waren in uw tijd toch
alle vliegers oorspronkelijk militai
ren?" vroeg de stille Anema, naden
kend over die militaire Spijkers.
„Och", zei Frijns, en er kwam een
glimlach van herinnering om zijn
scherpe mond, „jullie weten gewoon
niet wat voor een oudere generatie
het woord Soesterberg betekend
als over de hele werelcï, van Eski
mo's tot Papoea's, is het publiek air-
ons minded geworden, zeker na deze
laatste oorlog. Maar terwijl wij, mili
tairen, ons vroeger verdrongen om
er maar bij te mogen zijn, bij die
nieuwe, opkomende burgerluchtvaart
hebben tegenwoordig teveel jongens,
die van ons de fakkel zouden kunnen
overnemen ,het gevoel dat het inte
ressante er al af is. En juist nu be
gint het pas waar wij ons hele leven
voor gevochten hebben, maar waar-
heeft. Jullie scholing zal misschien aan we soms door ons pionierswerk
breder, wetenschappelijker en een niet de nodige aandacht konden ge-
ofnlr it(-v4 11 n-Av rziiyi n*AfTi*OAr<f UTrtft w ilr iro-n 1
stuk veiliger zijn geweest. Maar ik
maak me sterk, dat ze in de kern
ven. Veilig maken wat veilig moet
zijn gerieflijk maken wat gerief-
jj toch op de spirit van Soesterberg is lijk kan zijn. Oog hebben voor disci-
opgebouwd. Dat was de spirit van
Plesman, Versteegh, Van Weerden
Poelman. Daar werd soms uit haast
niets iets groots en blijvends ge
maakt daar leerde je vliegen uit
vallen en opstaan. Eens gingen we
pline voor gezag dat je uitdraagt,
niet alleen over je veel grotere be
manning dan vroeger, maar ook over
de hele wereld waar je komt en waar
ze je er op aan zien waar je altijd
Hollander bent en blijftEn door
Niet voor jou alleen, niet voor de pio
nier. Maar voor de honderden en de
duizenden vliegers, die het werk van
die avonturiers hebben kunnen over
nemen".
„Maar doet het er dan nog wel zo
veel toe of een Nederlander of eenan-
vroeg Mels, „het zijn
allemaal buitenlandse
met z'n drieën er op uit ik zie ons dat gezag en die discipline oog voor
vliegen, van de Kooy bij den Helder... regelmaat in je vluchten voor het
een half uur veren toen zaten
we nog pas boven Medemblik! Soes
terberg hebben we die dag geen van
drieën uit de lucht teruggezien: Lies
hout moest een springlanding maken
doordat z'n onderstel faalde Hom
welzijn van de Maatschappij die je
dient. Wij waren vroeger vlieger
alleen maar vlieger. Jullie kunt vlie
ger zijn en zes of zeven andere be
roepen teglijkertijdofficier en diplo
maat, koopman en tegelijk en voortdu-
merson sloeg over de kop en ik ver- rend in alles idealist en sportsman.
een regelmaat, waar jij misschien ook vliegtuigen geworden, waarop wij vlie-
geen. rust in zou vinden. Siegerü Toen gen?"
loor m'n rechtervleugel door harde
wind. Versteegh zag ons aankomen...
Dertig jaar geleden, toen ik op
Soesterberg kwam, zag ik het als 'n
ik in '37 Prins Bernhard zijn nieuwe
vaderland uit de lucht mocht laten
zien, met het escadrille Poelman om
ons heen zwermend, was dat ook nog
een grote gebeurtenis. Nu is de Prins
zelf een gebrevetteerd Dakota-vlieger
„Weet jijNee, dat weet je
niet", viel Frijns zichzelf in de rede,
„want toen jij geboren werd, stond
vermoedelijk de eerste Dakota al in
zijn blauwdruk. Maar je kunt van mij
aannemen, dat die Nederlandse vlieg-
met de trein. Maar de volgende dag kans. Nu, als ik weer zou kunnen be
gingen we even zo vrolijk het weer ginnen, zie ik het als een noodzaak.
vliegen!"
,Dus wèèr vliegen?"
Voor ons land. Voor onze plaats in
Europa, waar juist die plaats ons,
„Nee, het weer. Wij waren de weer- vliegende Hollanders, van ouds toe-
berichten, die later door de hele bur- komt. Neem die plaats in, jongens,
gerluchtvaart zo'n allesbeheersende als wij het stuur overgeven!"