Arm land met weinig perspectief
Belastingdruk is loodzwaar
Gerrit Kouwenaar: ,,19-Nu
Het kind moet een naam hebben
Opbouw onder moeilijke toestanden
Liefde voor misdeelde
jeugd niet verflauwd
alle
Niet
namen zijn
geoorloofd
LETTERKUNDIGE
VERSCHIJNINGEN
(EEN JONG BOEK)
VRIJDAG 10 NOVEMBER 1930
WEERZIEN MET OOSTENRIJK
(Van onze speciale verslaggever).
OOSTENRIJK is een arm land. Dat verzekerden ons niet alleen de bewo
ners, de gewone man, die met hard werken een karig loon verdient en de
autoriteiten, die jammerklachten aanhieven over de ontelbare moeilijkheden was.'De verwachtingen öp Vele
.UZI.I... «ran finan/liolo navd riln niramirnnrtnn rw-
te leuren met doosjes sigaretten en
andere artikelen. In de dure restaurants
dansen de paren tot diep in de nacht.
Anderen kwelt de zorg, hoe zij de eind
jes aan elkaar moeten knopen.
Neen, Wenen is niet meer wat het
van politieke, maar vooral van financiële aard, die overwonnen moeten wor
den om het land, dat zwaar van de oorlog geleden heeft, weer op te bouwen.
Wij werden op de autotocht, die wij met enige collega's naar het rijk met
natuurschoon gezegende Oostenrijk maakten op een pijnlijke manier met
deze armoede geconfronteerd. Het doel van de reis was een aantal inrich
tingen te bezoeken, waar lichamelijk en geestelijk gebrekkige kinderen wor
den verzorgd, teneinde ons op de hoogte te stellen van wat op dit gebied na
de oorlog bereikt is.
prijzen omgerekend in Nederlands
geld overeen met die in ons land.
Maarde Oostenrijkers verdienen
ongeveer de helft van wat een Neder
lander in een gelijksoortige betrekking
aan salaris ontvangt.
TN één van die inrichtingen, de „Kin-
dersonnenheilstatte Gmundner Berg"
in Altmünster aan de lieflijk in het
Solzkammergut gelegen Traunsee, trac-
teerde men ons op boterhammen, die
smakelijk gegarneerd waren met worst
met de eeuwige knoflook met
kaas, stukjes tomaat en stukjes augurk.
De zusters hadden haar best gedaan om
de Nederlandse gasten rijkelijk te ont
halen'. Toen een onzer een mes vroeg,
bracht men hem er een, doch met vele
excuses, dat het niet mogelijk was alle
leden van het kleine gezelschapje van
messen te voorzien, om de eenvoudige
reden, dat men ze niet had
De directrice beklaagde zich: in het
sanatorium, waar verscheidene kinde
ren verpleegd worden, die lijden aan
long- of gewrichtstuberculose, be
schikte men over slechts twee koorts
thermometers!
Grote armoede.
De armoede in Oostenrijk blijkt ook
uit de voor Nederlandse begrippen
trage gang van de wederopbouw. Het
moet echter ter ere van de Oostenrij
kers gezegd worden: zij hebben er in
het algemeen hun goed humeur bij be
waard. Uiterlijk althans, want telkens
schemerde in de gesprekken, die wij
er gevoerd hebben door, dat men de
druk van de bezetting als een loden last
voelt, dat men de nabijheid van net
ijzeren gordijn als een voortdurende be
dreiging ervaart en dat de toekomst als
een vrij uitzichtloos perspectief gezien
wordt. „Waar leven wij naar toe?'
vragen de Oostenrijkers zich af. Zal ons
misschien het lot beschoren zijn, waar
onder het naburige Tsjechoslowakije
gebukt gaat? Zal een nieuwe oorlog
het zo moeizaam voor de wederopbouw
verrichte werk weer vernietigen? Wan
neer zullen wij de zo vurig begeerde
vrijheid verwerven?
De geestelijke druk en de lage levens
standaard lieten van het vrolijke, voor
oorlogse Wenen, het Wien van „Wein,
Weib und Gesang" niet veel meer
over. In de drukke Kartnerstrasse, de
hoofdstraat, waar des avonds ontelbare
kleurige lichtreclames aanflitsen, die
de stad het aanzien geven van een ware
metropole en de indruk vestigen van
een welvarend land, rijen zich de win
kels aaneen. Dure winkels, waar alleen
de welgestelden hun inkopen kunnen
doen. De prijzen zijn er hoog. De arme
Weners zoeken elders de zaken, waar
zij de noodzakelijke levensbehoeften
aanschaffen. In het algemeen komen de
Schijnwelvaart in de Kartnerstrasse
en de andere grote winkelstraten in
Wenen, waar de zaken goed gevuld zijn;
maar dicht daarbij lopen jongemannen,
onder wie talrijke oorlogsslachtoffers,
plaatsen en de Franse, de Engelse, de
Amerikaanse en de Russische soldaten
herinneren er de bevolking nog te veel
aan. dat een oorlog met een tragische
nasleep over het land is gegaan.
Toch versaagt men niet. Men weet, j
dat men de handen uit de mouwen
moet steken, dat de eigen houding
voor een belangrijk deel de toekomst
van Oostenrijk zal bepalen. Verheugend
was het althans te zien, dat met be
perkte middelen, maar met veel piëteit
gearbeid wordt aan de verzorging van
de misdeelde jeugd. Verscheidene staal
tjes hebben wij daarvan gezien. In een
volgend artikel willen wij daarvan het
een en ander vertellen.
SCHEVENINCEN ZOUT
GEEN HARING MEER IN
De Scheveningse reders hebben vol
gens de Tel. besloten, met ingang van
18 November geen haring meer in te
zouten. De vangsten, die thans nog
in de haven van Scheveningen worden
aangevoerd, zullen nog worden ge
zouten, maar schepen, die mochten
willen uitvaren, krijgen geen zout
meer mee. De geweldige vangsten en
de geringe uitvoer zijn oorzaak van
deze ingrijpende beperking. De rege
ring heeft zich met deze maatregel
accoord verklaard.
Rijvers niet voor December
near St. Etienne
In verband met zijn voorgenomen
vertrek naar Frankrijk heeft de NAC-
er Kees Rijvers een verzoek tot ontslag
ingediend bij de PTT waar hij als te
kenaar werkzaam is. Daar een opzeg
gingstermijn in acht moet worden ge
nomen, zal het wel December worden,
voordat Rijvers zich definitief in St.
Etienne zal kunnen vestigen.
In overeenstemming met de Bene-
luxpartners heeft ook de Belgische re
gering de wens te kennen gegeven de
staat van oorlog met Duitsland te wil
len beëindigen.
FISCALE NOTITIES
Hoge progressie bleef ook in het nieuwe tarief
Tegenover verlichting hier
Maar niet te gek, want het moet er
het leven mee door
Bovenstaande uittreksel geeft in de
eerste plaats enig inzicht in de reeds
bestaande en ook nu weer gehand
haafde zware progressie in het tarief, j gen twee vaders, met ieder een zoon
„Gefeliciteerd", zei achter het
loketje de ambtenaar van de bur
gerlijke stand, „hoe moet het kind
heten?"
„Bing!" zong vóór het loketje
de trotse vader, „mijn eerste zoon moet
Bing heten".
„Zou u dat wel doen?" aarzelde de
ambtenaar, „feitelijk is het geen naam".
„O nee?" liep pa warm „en Bing
Crosby dan?"
„Die heet vast geen Bing. Alleen als
u kunt bewijzen dat deze naam een
bestaande is, zal ik hem zo inboeken".
Nog geen twee dagen later was de
pa er weer, terneergeslagen. „Bing
heet Harry", mompelde hij. Toen
spitste hij zijn oren. Want aan het lo
ket naast hem stond een Chinees:
„Mijn zoon Bing heten", glunderde
het mannetje blij.
„Dat is toch geen gangbare naam?"
opperde de ambtenaar met een schuin
se blik naar zijn collega.
„Jawel", zei de Chinees, „Bing in
uw taal: Heider". De Chinese ambas
sade bevestigde het bestaan van de
naam Bing en tien minuten later gin-
Daarnaast toont het aan, dat de ont
worpen verlaging voor de lagere inko-
Bing, naar hun respectieve huizen.
Dit kleine loketdrama vertelde ons
Belgie heeft compromis
plan voor Duitse
herbewapening
Het is mogelijk, dat Belgie een „com-
promis-plan" zal indienen betreffende
de Duitse herbewapening. Dit voorstel
zou op de komende bijeenkomst van de
ministers van buitenlandse zaken uit
de landen van het Noordatlantisch ver
drag namens de Benelux-groep inge
diend kunnen worden.
Ook oud-SS-ers naar huis
De uit de Sowjetunie teruggekeerde
Nederlandse leden van de voormalige
S.S. kunnen zelf beslissen of zij naar
Nederland willen terugkeren. De Ne
derlandse commissie, die in het kamp
Friedland de gevangenen onderzoekt,
heeft geen der vroegere S S.-ers ge
dwongen te repatriëren. Naar het zich
laat aanzien, zullen allen naar Neder-
and gaan. Niemand der teruggekeer-
k oen heeft het kamp heimelijk verlaten.
Thorex gaat naar Rusland
Een Sowjetrussisch vliegtuig zal bin
nenkort in Frankrijk landen om de se.
cretaris-generaal van de Franse com
munistische partij, Maurice Thorez
naar Moskou te brengen voor medische
behandeling. Thorez, die nog steeds
ziek is tengevolge van een bloeduit
storting in de hersenen, zal vergezeld
worden door zyn vrouw en de commu-
nisUsche volksvertegenwoordiger Jean-
nette Vermeersch.
„Ben mens is toch nooit te oud om
lere», juf".
staat verzwaring elders
J^EEDS MAANDEN is bij de Staten-
Generaal in behandeling een wets
ontwerp, strekkende tot verlaging van
de inkomstenbelasting en de loonbe
lasting. De belangstelling voor dit ont
werp van wet is uitermate groot, zo
wel binnen als buiten de Kamer. Spe
ciaal was dit het geval in de week,
gedurende welke er een grote tegen
stelling bestond tussen de minister
van financiën en het Kamerlid Lucas.
Velen vragen zich misschien wel
enigszins hoopvol af: zal de minis
ter, en met hem het gehele kabinet
aftreden? Het is niet gebeurd; er is
van beide zijden water in de wijn ge
daan.
Maar ook zonder deze extra span
ning is de belangstelling voor het wets
ontwerp zeer groot. En dat niet zonder
reden. Immers -wij, belastingbetalers,
achten de belastingdruk zo langzamer
hand meer dan loodzwaar. Wij hunke
ren naar enige verlichting, vooral om
dat wij de dubbeltjes tegenwoordig zo
verbazend goed kunnen gebruiken en
onze huishouding een niet te dempen
put is geworden. Wij kunnen het ons
niet meer voorstellen hoe men in vroe
ger tijden de zedelijke moed had om
over de tiende penning te klagen. De
fiscale maatregelen van Alva waren
werkelijk heilig, vergeleken bij die van
prof. Lieftinck.
Is de tegenwoordige belastingdruk
inderdaad zo zwaar? Ik heb deze vraag
nog door niemand ontkennend horen
beantwoorden, zelfs niet door het echt
paar, dat maar liefst een millioen gul
den rijk was en dit vermogen rustig, en
zijns inziens veilig had belegd in
Staatsobligaties, die trouw telkenjare
3V2% rente opbrachten of wel f 35.000.-.
Van deze 35 mille moet jaarlijks aan
inkomstenbelasting worden betaald
15.413,terwijl wegens vermogens
belasting aan de ontvanger moet wor
den afgedragen f 4.925.Na betaling
minister alle critici de mond, behalve
die van het aan 't woord zijnde kamer
lid, omdat alle leden van de Kamer
(behalve de fractiegenoten) vóór de
hoge militaire uitgaven hebben ge
stemd. Van geheel andere zijde werd
bij herhaling en met aandrang betoogd,
dat de rijksuitgaven verminderd dien
den te worden omdat zij in verhouding
tot het volksinkomen te hoog zijn. Bij
een goed beleid aldus deze spreker
gaat een zorgzaam huisvader toch
niet meer uitgeven dan men werke
lijk bezit, maar men zorgt in de eerste
plaats, dat niet de uitgaven zó wor
den opgedreven, dat uiteindelijk het
gehele gezin zich moet gaan bekrim
pen op een wijze, die niet meer moreel
geoorloofd is.
Het aanvankelijk door de minister
ontworpen nieuwe tarief voor de in
komstenbelasting werd reeds enige
malen gewijzigd. Het is interessant eni
ge vergelijkingen te maken tussen het
laatste ontwerp en de thans nog gel
dende tarieven.
mens en voor de gezinnen met kinde- de chef van de afdeling „Aangifte Ge
ren het belangrijkste is. Vanuit de Ka-'iboorte" van een gemeentelijk bureau
mer werd speciale aandrang or de ml- voor de burgerlijke stand,
nister uitgeoefend om tegenover dei „Wij, ambtenaren van deze afdeling,
zgn. middengroepen meerdere tege- i waar ook in het land, zijn geen dicta-
moetkoming te betrachten. En niet
zonder succes. Alhoewel in het amen
dement Lucas een grotere verminde
ring was geprojecteerd, is de minister
thans toch bereid verder te gaan dan
uit het hierboven afgedrukte uittrek
sel blijkt.
In het nieuwste regeringsvoorstel
wordt de maximale vermindering be
reikt bij een inkomen van 15.000.
Voor gehuwden zonder kinderen be
draagt dit maximum ƒ600.voor
gehuwden met kinderen ligt het ma
ximum iets hoger. Voor ongehuwden
bedraagt de thans ontworpen vermin
dering niet meer dan 350.welk
maximum wordt bereikt bij een inko
men van ƒ14.500.
Dus toch een tempering van de be
lastingdruk? Ja, maar op andere
wijze worden nieuwe offers gevraagd.
J. G. FLINK.
Inkomen
2,100,—
3.300.—
4.800,—
7.200,
9.000,—
12.000,—
15.000,—
ongehuwd
oud nieuw
261.—
603,50
1.124,—
2.113,—
2.954,—
4.507,—
6.208,—
221,—
542,—
1.040,—
2.003,—
2.826,—
4.349,—
6.020,—
gehuwd z.
oud
144,60
385,—
761,—
1.491,—
2.122—
3.300—
4.610—
kind.
nieuw
86—
292—
634—
1.321—
1.926—
3.069—
4.349—
gehuwd 2 kind.
oud nieuw
47—
202,50
490,50
1.142—
1.720—
2.817—
4.069—
33—
109—
366—
936—
1.485—
2.546—
3.770—
gehuwd 4 kind.
oud nieuw
3,05
78,20
259,50
818—
1.339—
2.356—
3.543—
150—
594—
1.071—
2.049—
3.207—
tors, maar werken volgens de Napo
leontische wet, de wet van 1 April
1803. Deze wet staat toe voornamen
te kiezen die voorkwamen op de hei
lige kalenders en in de Griekse mytho
logie. Wanneer wij namen weigeren,
doen wij dat heus niet uit bemoeizucht,
maar doodeenvoudig, omdat wij de
voorschriften moeten toepassen. Van
het formulier van aangifte blijft één
exemplaar in ons archief en een twee
de gaat naar de officier van justitie.
Als wij een volslagen fantasienaam of
een absurde naam zouden accepteren,
zou de officier ons ter verantwoording
roepen. De ouders moeten onze taak
ook niet zien ais inmenging in hun
zaken, maar wij willen in elk geval de
kinderen beschermen tegen excessen.
Want wij zouden de knaap op 18-jarige
leeftijd wel eens wilen ontmoeten, die
de naam „Carrie" draagt, zoals dezer
dagen een vader zijn zoon wilde noe
men. „Carrie van Bruggen bestaat toch
ook?" vroeg hij ons, natuurlijk kwaad
Maar die Carrie is in de eerste plaats
een meisje en ze heet bij de burger
lijke stand bovendien anders. Hoe vaak
horen wij niet van jongens en meisjes,
die zich generen voor de hun vroeger
door hun ouders gegeven naam?"
Sommige ouders willen zich wel eens
niet bij de beslissing van een ambte-
tr
Gerrit Kouwenaar: „1 9N U".
Uitgeverij De Bezige Bij, Am
sterdam.
gr is de mens sinds de laatste ander
halve eeuw voorgehouden, dat hij
goed was, geneigd tot het goede en
daarop werden ideologieën gegrond.
De kunst heeft er kracht en levens
vreugde uit geput en het hare bijge-
van de directe belastingen resteert dit draSen tot bereiking ener zekere mate
_:n:van sociale rechtvaardigheid. Naar
millionairs-echtpaar voor verteringen
jaarlijks dus f 14.662,En hoeveel zou
van dit bedrag telkens weer in de
schatkist vloeien wegens omzetbelas
ting, suikeraccijns, tabaksaccijns, ge-
distilleerdaccijns, bieraccijns, enz. en
hoeveel zou nog opgebracht moeten
worden wegens personele belasting en
wegens sociale lasten voor eventueel
personeel? Ik kan het slechts benade
ren, maar geloof me het is een
aanzienlijke som.
„Niet te zwaar".
Al is de druk dan zwaar, zijn daar
om de belastingen te hoog? Neen! al
dus de minister.
Het zal de lezers bekend zijn. dat
een wetsontwerp, alvorens in openbare
behandeling te komen, eerst door een
commissie uit de Tweede Kamer wordt
onderzocht. De opmerkingen en be
schouwingen van deze commissie wor
den vastgelegd in het zgn. voorlopig
verslag. Hierop antwoordt de minister
schriftelijk en wel door middel van
de memorie van antwoord. Zo ge
schiedde ook met het wetsontwerp,
strekkende tot verlaging van inkomsten
belasting en loonbelasting.
Na het wisselen van voorlopig ver
slag en memorie van antwoord, heeft
de desbetreffende commissie het nodig
geoordeeld omtrent een aantal punten
n°g nader overleg te plegen met de
minister van financiën. Van dit nadere
overleg js een versjag gepubliceerd,
blijkens welk verslag de minister zich
op het standpunt stelde, dat men al
leen van te hoge belastingen mag spre
ken, indien de rijksuitgaven te hoog
zyn. Bij het beantwoorden van de
vraag of de belastingen te hoog zijn
dient men dus uit te gaan van de uit
deze belastingen te bestrijden uitga
ven. En deze uitgaven kunnen aldus
de minister niet omlaag worden ge
bracht, gezien de enorme bedrage!?, be
nodigd voor de dienst van de staats
schuld, voor de vergoeding van oor
logsschade, voor de defensie en voor
het onderwijs.
Natuurlijk zijn er bij de onlangs ge
houden openbare behandeling van het
wetsontwerp meerdere kamerleden ge
weest, lie deze ministeriële uitspraak in
bun beschouwingen hebben betrokken
Eén van hen vond het een prachtige
uitspraak, want hiermede snoerde de
gelang die vervuld werd, bleek ze al
lerminst te leiden tot de toestand van
innerlijke en uiterlijke vrede die er
van verwacht werd en door de cata
strophe van de tweede wereldoorlog
verscherpt, rees het besef, dat de
mens van nature in het geheel niet
goed is.
£)e tegenwoordige mens is bang voor
zichzelf en begint te ontdekken wat de
Bijbel en de klassieken hem overigens
steeds voorhielden, dat, hij geneigd is
tot alle kwaad en dat hij, als Goethes
Zauberlehrling, de krachten, die hij
oproept, niet baas kan blijven. Zodoen
de werd hij slaaf van de door hem
geschapen techniek en siddert hij van
angst voor de uitwerking van het
grootste „wonder" dat hij volbracht: de
vrijmaking der atoom-energie.
Voorzover de literatuur er op ge
richt is, en dat is haar roeping even
als die van de kunst in het algemeen
de mens aan zichzelf te ontdekken,
moet zij in de gegeven omstandigheden
wel donker getint zijn. De moderne lite
rator is een ontdekkingsreiziger in het
spelonkenrijke landschap van de men
selijke ziel, dat hij in kaart wil bren
gen. Op Shakespeare en Dostojewski
die het ook waren, heeft hij de ver
worvenheden der psycho-analyse voor.
Ofmisschien toch tegen. Sha
kespeare en Dostojewski schiepen uit
de volheid van hun genie, „intuïtief",
zoals dat heet, geweldige kunstwerken
De moderne literator romantiseert een
psycho-analytisch rapport, en soms,
zoals in het geval van Gerrit Kouwe
naar, giet hij er een existentialistisch
sausje overheen, wanneer een der
hoofdpersonen gaat peinzen over het
feit dat het leven uit een reeks onher
roepelijke beslissingen bestaat. Men
krijgt al lezende toch het gevoel, dat
het allemaal wel knap zal zijn, maai
toch niet houdbaar is. Er is te veel
mode bij.
Qerard Kouwenaar werd in 1923 ge
boren en heeft dus niet veel fraais
meegemaakt. De crisis en de tweede
wereldoorlog. Hij kan geen persoon
lijke herinneringen hebben aan een
verleden dat nog aan zichzelf geloof
de en meende dat er best wat van
de wereld te maken was. Als kind van
zijn tijd heeft hij de invloed van de
film sterk ondergaan. En toen hij eer.
roman schreef, werd dat in zekere zin
een film (geen scenario, dat is heel wat
anders). De techniek van „19NU" is
knap, direct, „nieuw zakelijk" in de
laatste perfectie. Een reeks beelden,
verleden en heden, herinnering en
actualiteit telkens weer tegenover
elkaar. Dezelfde omgeving, maar plots
met andere mensen er in. Dezelfde
omstandigheden, maar met een ver
schillend effect op die mensen. Een
duidelijk streven om geen woord te
veel te schrijven; de beelden zijn als
het ware tussen de regels gehangen.
Er zijn twee hoofdpersonen, de Jood
se emigrant Joseph Railowsky en dë
Duitse dichter Karl Stephan. Het
eerste deel is aan Railowsky, het twee
de aan Stephan gewijd. Dat is te zeg
gen, beider,, levens zijn zo met elkaar
verweven, dat men de gebeurtenissen
en de beide mannen dan door het oog
van de een, dan door dat van de ander
ziet. Railowsky was rijke fabrikanten
zoon, stichter van een tijdschrift, waar
in de proletariërszoon Stephan verzen
publiceerde. Beiden waren verliefd
op hetzelfde meisje, dat eerst de een,
dan de ander haar gunsten schenkt
Railowsky wil r an zijn vriendin doden
maar het is Stephan, die het doet. Bei
den zoeken alleen zichzelf, en zijn zich
daarvan bewust, maar Railowsky is
meer egocentrisch, Stephan daarenbo
ven meedogenloos egoïst, en volkomen
amoreel. Zo iemand is voorbestemd
om nazi te worden. En na de moord
zijn het zijn nazi-vrinden die verklaren
dat eigenlijk de jood Railowsky de
moordenaar is, noewel deze in feite er
part noch deel aan had.
Men kent deze nazi-drogredenen,
maar het gekke is, dat Railowsky be
seft dat déze in de diepste door de
nazi's natuurlijk niet begrepen zin
toch juist is. Als het Railowsky in
Duitsland te heet wordt, emigreert hij,
blijkbaar naar Nederland, immers:
„wiskundig land met verticale ethieK
en horizontale moraal" (voorbeeld van
een bondige definitie). En na de oor
log wijkt de nazi Stephan uit naar een
Zuid-Amerikaanse republiek. Rai
lowsky voelt alle ellende uit het ver
leden weer opdoemen als hij hoort dat
Stephan nog leeft. Deze intussen blijft
zichzelf getrouw; wanneer er in de
republiek waar hij toevlucht zocht, een
revolutie uitbreekt, verraadt hij beide
partijen aan elkaar, maar dan einde
lijk pakt de walging voor zijn leven
hem toch: eindelijk besluit hij, na een
naar neerleggen en gaan naar de bur
gemeester. Maar de burgemeester kan
hier niets aan doen, want slechts de
officier is de man, bij wie men eventu
eel in hoger beroep zou kunnen gaan.
Nog afgezien van het feit, dat de
kinderen later het middelpunt van be
spotting worden temidden van hun
mede-scholieren, is de ambtenaar bij
het laten passeren van een absurde
naam volgens artikel 17 van het bur
gerlijk wetboek zelfs strafbaar; de he
ren kijken dus wel uit. Als aangetoond
kan worden, dat een onbekende naam
(en dat zijn er niet zoveel meer) in
derdaad bestaat, b.v. door overlegging
van een encyclopedie, maakt de amb
tenaar heus geen bezwaren.
Scheepsnamen voor kinderen
„Merkwaardige namen worden vaak
opgegeven door kapiteins van schepen,
die gerechtigd zijn aan boord als amb
tenaar van de burgerlijke stand op te
treden. Hoewel zij evengoed zijn ge
bonden aan de wettelijke bepalingen
ten aanzien van het goedkeuren van
een door de ouders verlangde naam,
nemen de kapiteins het vaak niet zo
nauw en bij de overheveling naar de
burgerlijke stand aan de wal komen
dan namen voor als: Peter Volendam
van der Grijp en Heutzlouis Barends.
De ouders vonden klaarblijkelijk dat
de naam van het schip, waarop het
kind werd geboren, in de naam moest
worden verwerkt, zoals in voorge
noemde gevallen de „Volendam" en
de „Van Heutz".
„De gemakkelijkste vaders zijn die,
die hun 10e tot 17e kind komen aan
geven? Die hebben dan vaak 's nachts
niet geslapen, komen hier ongeschoren
binnen, vragen wanneer ze aan de
beurt zijn, gaan op de bank in de hoek
zitten en slapen direct in. Bij deze ca
tegorie komt het voor, dat de vaders
zeggen: „Ik weet niet hoe deze nu
weer moet heten, zoek zelf maar een
naam uit". Dat mag natuurlijk niet en
dan kan het gebeuren dat zij zeggen:
„Noem 'em dan maar Jan". „Die hebt
u al", moeten we dan wel eens ant
woorden".
Er is in 1866 een staatscommissie be
noemd, die in laatste instantie over
extreme namen zou beslissen. Deze
commissie schijnt nimmer te zijn op
geheven, doch evenmin werden de
overleden leden vervangen, zodat zij een
natuurlijke dood is gestorven.
Meer dan drie namen
Er bestaat een hardnekkig gerucht,
als zou men ten hoogste drie voorna
men gratis mogen opgeven, voor méér
voornamen zou een heffing verschul
digd zijn. Dit is inderdaad een ge
rucht; men kan desgewenst twintig
voornamen opgeven. Gemakkelijker
wordt dat niet, noch voor de ouders,
noch voor het kind later. Veronder
stel dat het eens een bekeuring zou
krijgen en „even" alle voornamen
moet opgeven. Geweigerd worden wel
meisjesnamen aan jongens, met uit
zondering van de katholieke heiligen
namen; alleen kunnen deze nimmer
de eerste naam zijn. Wat ook weer
moeilijkheden kan opleveren, want
toen enige tijd geleden in een katho
lieke kerk Bob Maria Theresia ten
doop moest worden gehouden, weiger
de de priester deze naamsvolgorde te
accepteren. Toen ontstonden er twee
verschillende officiële inschrijvingen:
één in de burgerlijke stand en één in
het doopregister.
revolutionnair het leven te hebben ge
red (zijn eerste onzelfzuchtige daad)
de dingen dan maar te laten komen
zoals ze willen en wanneer hij van zijn
hotelbalcon naar de straatgevechten
kijkt wetende dat dit levensgevaar
lijk is) doodt hem een verdwaalde
kogel. Even te voren heeft Railowsky
ergens in een Zuid-Limburgs hotel een
mislukte zelfmoordpoging gedaan. Bij
het ontwaken uit zijn verdoving be
seft hij, aan de ban van zijn zelfzucht
ontkomen te zijn. En men brengt hem
een brief, waarin hem de dood van
Stephan wordt gemeld.
J^oor deze merkwaardige happy
ending krijgt men toch het gevoel
dat het boek tekort schiet. Zelfs met
de metafysische verklaring, dat Ste
phan de „schaduwmens" van Railows
ky was komt men niet uit bij deze wat
weeïge „bekering". Want R. verandert
van het begin tot het slot eigenlijk
maar heel weinig. Stephan mag door
zijn gedrag hem de gruwelijke conse
quenties van de zelf-zucht voor ogen
hebben gesteld, doch hij blijft dan toch
al die jaren, in- en na de oorlog,-door
vegeteren, zoals hij het. vóór hij Ste
phan ontmoette, deed. Eerst als rijk
fabrikantenzoontje, later als betrekke
lijk arm handelsreiziger in textiel. De
vrouwen blijven voor hem tijdpasse
ring, terwijl ze voor Stephan, die in
de vorige wereldoorlog als deserteur
Zuidafrikaanse medici naar
Nederland
Zaterdag 2 December wordt een ge
zelschap van vijftig Zuidafrikaanse
medici, studenten, huisartsen en spe
cialisten in twee gecharterde toestel
len op Schiphol verwacht. Het doel
dezer medici is zich op de hoogte te
stellen van de stand der geneeskunde
in Nederland. Daartoe zullen verschil
lende hoogleraren colleges met de
monstraties geven en zal o a. een be
zoek worden gebracht aan de Organon
fabrieken, de Röntgenologische afde
ling der Philipsfabrieken, het Antho-
nie van Leeuwenhoekhuis enz.
De reis staat onder leiding van dr.
E C. van Hoepen, een neuroloog, die
van 19381947 in Nederland studeer
de en de heer N. K. Ca'th, een Neder
lander, die met een studiebeurs der
Zuidafrikaanse regering in Pretoria
geneeskunde studeert.
KRUGERHUIS TE PRETORIA
De historische tentoonstelling te Pre
toria tijdens de inwijding van het
Voortrekkermonument in 1949 heeft
een batig saldo opgeleverd. Dit zal
thans worden aangewend om het huis
van president Kruger te Pretoria
dat als museum is ingericht op te
knappen. Het Kruger-Museum zal zo
veel mogelijk in de oorspronkelijke
staat gebracht worden.
achter het Franse front onder zeer
eigenaardige omstandigheden de liefde
leerde kennen, toch ook nog iets meer
waren.
De ontdekkingsreis van Gerrit Kou.
wenaar heeft nog niet zo heel veel op
geleverd. Hij heeft nog niet twee men
sen zo „ten voeten uit" kunnen teke
nen dat we in hen geloven, al geloven
we in bepaalde kanten van hen en
ontstellen we ons daarover. Aan Kou
wenaars analyse ontbreekt nog veel: er
zijn gewrongenheden, onwaarschijnlij
ke situaties, kennelijk alleen op effect
bejag, uit een zucht om te epateren,
geschreven passages in het boek. Doch
het is dan ook het boek van een jon
ge schrijver. Het heeft alle kenmerken
van de jeugd, zelfs van een jeugd die
de puberteit nog niet te boven is.
W1TSEN ELIAS
