1 ■03/ STROMBOLI Elke dag komen driehonderd vluchtelingen van het Oosten naar Berlijn Cultureel Nieuws AMSTERDAMS PODIUM Over het Heerlijck A SINT MAARTEN n $4* Tussen de vluchtelingen schuilen spionnen Goede cultuurgrond in een moeras herschapen J n linn LIED VAN DE WEEK (DE VAL VAN EEN GROOT REGISSEUR) mei Ingrid Bergman J ZATERDAG XI NOVEMBER 1950 ik naar mijzelf ch Holland!" aan en lacht, lept hij, „Hol- Mtmmmmm!" - rustig aan de bedrijf in koel- at heeft in zo- lier te maken, ;ijd koel moet tden." ievenbus L: Het woord an het Latijnse inken betekent, ht men bij het en dus ook al bier. Dat pleit de gezelligheid, ïaak, de even- Ier Latijnen. B.: Natuurlijk sr ook koken, >m zon H 't a a en al leven. :t leven houdt, 5 van bier. heel manne-, choenenkeu6 ve, buigzame wiFT-systeem zonder één r verbonden, n van buiten ende sport- dere vrouw, idt. iren winkelen toch gekleed wandel- sierstiksels opzij doen nummer kleinerijken, st voor Uw garderobe! ide kleuren, 26.90 'r aardig sportschoentje. igzaam. Door de vlotte dit model een aparte rse modetinten, passend rlieve jat. 28.90 Kuno Fischerstrasse" - vast begrip in Oostzone (Van onze correspondent te Berlijn) r»E Kuno Fischerstrasse in Berlijn is tot in de verste uithoeken der Sowjet- zone een vast begrip geworden. Hier bevindt zich het vluchtelingenbureau der stad, waar alle personen zich moeten melden, die voor de communistische terreur gevlucht zijn en niet meer naar de Sowjet-zone kunnen terugkeren. Dagelijks komen hier gemiddeld 300 personen aan. Zij hebben have en goed in de steek gelaten en bezitten dikwijls niet meer dan hetgeen zij aan heb ben. Men vindt onder hen gedeserteerde agenten van het politie-leger, arbei ders uit Aue, onteigende ondernemers, middenstanders, die hun zaak aan de staat hebben moeten afstaan, intellectuelen en talloze ambtenaren. Zij wor den door de nooit ophoudende zuiveringsgolven naar West-Berlyn gedreven. Vluchten is voor duizenden en nog eens duizenden de enige uitweg geworden om aan de gevangenis te ontsnappen. Bij deze rechtstreeks bedreigden voe gen zich nog talloze anderen, die het leven in West-Berljjn zo aangenaam vinden, dat zij na een bezoek aan de Westelijke sectoren niet meer naar hun woonplaats in de zone wensen terug te keren. van een poging om een vluchteling, die de communisten gaarne in handen zou den krijgen, naar Oost-Berlijn te ont voeren, zoals reeds herhaaldelijk ge schied is. Aan de andere kant ligt het voor de hand, dat dieven en moorde naars zich aan de greep van de justi tie trachten te onttrekken door naar West-Berlijn te vluchten. Het is de taak van het vluchtelingen- ■W-cuu te onderzoeken, wie als poli- Rtieke vluchteling kan worden erkend. In de Kuno Fischerstrasse wordt het **kaf van het koren gescheiden. Ieder geval wordt nauwkeurig onderzocht. ■Het is namelijk niet uitgesloten, dat Izich onder de vluchtelingen personen .«♦bevinden, die zich aan misdaden heb- I ben schuldig gemaakt, of die door de ':*ommim sten zijn gezonden om ver- •likkingsdiensten te bewijzen. De Oost- Euitse veiligheidsdienst zou gaarne we ten welke personen naar het Westen zijn gevlucht en in welk van de zes en «dertig vluchtelingenkampen zij zijn op- Brenomcn. Dit vormt immers het begin Vogels moeten er broeden (Van onze Haagse redacteur) Met ontstemming heeft de commissie grondgebruik uit de Stichting voor de Landbouw een wat zij noemt „ergerlijk geval van onttrekking van landbouw grond aan zijn bestemming" ter ken nis gebracht van de directeur-generaal van de landbouw. Op het eiland Schouwen en Duive- land wordt namelijk systematisch een gebied van ongeveer 60 ha zeer goede .«nltuurgrond onder water gezet, nadat een kade hierom is aangelegd. Deze grond wordt in moerasland herscha pen, met de bedoeling dit gebied tot een aantrekkelijke vogelbroedplaats in te richten. 1 De belendende landgebruikers on dervinden van de grove vervuiling van dit land ernstige hinder. Enerzijds geeft de overheid grote bedragen uit voor cultuur-technische werken en Bpdaari winning, zo merkt de commis sie op. doch anderzijds gedoogt zij. dat jpuchtb,-. e en in gebruik zijnde land- ■puvfaonden in een moeras worden Jomgez, t. Op dit eiland komen reeds 1 ha moeras en 10 ha meren en plassen voor. zodat de behoefte aan het stich ten van meer vogelbroedplaatsen de Tmmissie bepaaldelijk niet urgent ■phijnt Ernstig bezwaar heeft zij ook ge kakt tegen het voornemen van het Jtaatsbosbeheer om voor de landbouw Beschikt zijnde gronden in Drente te laan bebossen. Hierover zal echter nog nader overleg tussen de overheid en de organiserende landbouw gevoerd .■torden. Er bestaan plannen, zo vernemen wij ^SroortK, om aanzienlijke complexen TBandbouwgrond in de omgeving van Wageningen aan te kopen, of eventueel te onteigenen, zulks ten dienste van de landbouwhogeschool en de aldaar te concentreren landbouwkundige instl- ■Fen, Van overheidswege is toegezegd, dat de gedupeerde landgebruikers zo- ee mogelijk in de Noord-Oostpolder geplaatst zullen worden. Het ministerie daartoe zijn medewerking verlenen. Rampzalig lot Op al dergelijke mogelijkheden moet het vluchtelingenbureau bedacht zijn en tevens mag het niet uit het oog ver liezen, dat West-Berlijn zelf een stad is, die 300.000 werklozen telt, waarvoor nagenoeg iedere vluchteling een werk loze meer betekent. Men heeft voor hen geen werk, dikwijls zelfs geen woon ruimte. Wie als politieke vluchteling is erkend, ontvangt een vestigingsvergun ning en wordt in een kamp onderge bracht. Is er gelegenheid, dan worden zij per vliegtuig naar West-Duitsland vervoerd, doch de beschikbare moge lijkheden zijn zo gering, dat dit voor de meesten een schone droom blijft. Zij slijten hun leven meestal in onzalig nietsdoen en moeten rondkomen van een schamele ondersteuning. De niet erkende vluchtelingen, wier aantal ver over de 100.000 wordt ge schat, blijven van alle hulp verstoken. Zij kunnen ieder ogenblik door een po- litie-patrouille worden opgepikt en naar de Sowjet-zone worden terugge zonden. Vele van hen komen terecht in de Berlijnse onderwereld. Het oe- gint met de onwettige handel in siga retten en koffie om te eindigen met de verkoop van wapens en opium. In de ze kringen vinden de Oostduitse vei ligheidsorganen ook de eerste contact punten. met behulp waarvan zij in de vluehtelingenmileu's kunnen door dringen. Illegaal contact Om deze gevaren zoveel mogelijk te beperken heeft men zich gedwongen gezien een bijzondere commissie in het leven te roepen. Zij maakt dee! uit van het comité der vrije juristen in de Sowjet-zone. Dit is 'n organisa tie in de Amerikaanse sector van Ber lijn, die Illegaal contact onderhoudt met juristen in Oost-Duitsland. Langs ondergrondse kanalen ontvangt zij be trouwbare inlichtingen over personen, die uit de Sowjet-zone zijn gevlucht en zich al dan niet legaal in West-Berlijn ophouden. Dank zij haar werkzaam heden heeft men op het vluchtelingen bureau reeds herhaalde malen per sonen kunnen ontmaskeren, die in dienst stonden van de communistische politie-orgaan, samenwerkten met d MVD of verschillende vergrijpen tegen de menselijkheid hadden bedreven, vóór zij in ongenade vielen. Deze per sonen ontgaan dan hun verdiende straf niet. gETREFFENDE de bekende boeken week, welke volgend jaar zal wor den gehouden van 24 Februari tot 3 Maart zijn reeds enkele bijzonderhe den bekend geworden. De door de com missie voor de propaganda van het Nederlandse boek ingestelde jury, be staande uit de letterkundigen Emmy van Lokhorst. Clare Lennart. Victor E. van Vriesland en Gabriel Smit, heeft tezamen met drie leden van de ge noemde commissie uit een inzending van dertien manuscripten voor de be kende boekenweek-geschenkprijsvraag de novelle ..De porselein-tafel" be kroond. In de boekenweek zal deze novelle dus als geschenk worden aan geboden. Men kan dan raden naar de naam van de auteur van het werkje. Boekenweek 1951 Jo Sternheim, Nieuwe Franse films Oscar Wilde, de verlatene Onder de goede oplossers worden zo als gewoonlijk prijzen verloot. De boe kenweek zal in de Stadsschouwburg te Amsterdam worden geopend met een litteraire cabaret-avond te geven door Wim Sonneveld en zijn ensemble. Enig kort werk van Nederlandse auteurs zal hierbij ten tonele worden gebracht. Hella S. Haasse en Annie M. G. Schmidt schrijven thans speciale teks ten voor deze uitvoering. In de loop van de maand Januari zal de toneelspeler Jo Sternheim, zijn veertig jarig toneeljubileum in de Stadschouwburg te Amsterdam vieren in de rol van Noach in „De reis van Noach op de wateren" van Andre Ob"y. In Spilville in de Amerikaanse staat Lowa is ter nagedachtenis aan de Bo heemse componist Anton Dvorak een Dvorakmusepm opgericht. Het bevat een grote verzameling voorwerpen, die op het leven en de werken van de grote componist betrekking hebben. Waarom juist in Spillville, zal men zich afvragen. Wel, mede omdat toen Dvorak in 1893 zijn symphonie „From JAN DE HARTOG Maitre après Dieu the new world" plaats woonde. afsloot, hij in deze yOLGENS onlangs gepubliceerde cij fers staat Frankrijk op de ranglijst van Europese filmproducerende landen bovenaan met 106 35 m.m.-films, die in 1949 werden opgenomen, tegen (ta lie met 81 en Engeland met 66. Van de Franse films, die op het ogenblik draai en is ontegenzeggelijk „Le journal d' un curé de campagne" de film, waar naar het meest wordt uitgekeken. De ze film, gemaakt door Robert Bresson, is geinspireerd op de beroemde roman van George Bernanos. Hij liet de film op dezelfde plaatsen in Noord-Frank rijk opnemen als waar de schrijver het boek liet spelen. In December zal deze film uitkomen en die dag zal zeker als een bijzondere in de annalen van de Franse film worden opgetekend. Van Julien Duvivier komt deze winter de uitstekende films „Sous le ciel de Pa ris coule la Seine" (Onder de hemel van Parijs stroomt de Seine) uit. De film werd geheel in natuurlijk décor (oud-Parijs) opgenomen. Louis Daquin komt met „Maitre aprés Dieu" (Schip per naast God! naai- het bekende to neelstuk van Jan de Hartog. René Clair, die in het vorige seizoen met „La beauté du diable" succes oogstte, ontbreekt ditmaal. Zijn nieuwe plan nen zijn nog niet geheel vastomlijnd. QSCAR WILDE, de bekende Engelse schrijver, was reeds op een en veertigjarige leeftijd een oud man. Verschillende omstandigheden leidden ertoe dat hij naar Frankrijk vertrok en er onder een andere naam woonde. Op 13 November zal het vijftig jaar geleden zijn, dat hij er als een verlate ne voor altijd de ogen sloot. Hij werd begraven op het bekende Parijse kerk hof Pére-la-Chaise, waar men thans zijn zeer simpele grafsteen kan vin den vlak bij die van de fabeldichter La Fontaine, de grote Molière en de evenzeer bekende Alphonse Daudet. j^|ET LIJN 25 (die naar Zuid sukkelt) komt men dicht bij de Dintelstraat. In de Dintelstraat (nummer 15) staat de Grafische school. En in dia school treft men tot ongeveer half November de expositie „De Moderne Krant" aan. Ik moet u zeggen op deze tentoonstelling langer rondgehangen te hebben dan op welke andere exposities ook in Amsterdam gedurende het laatste jaar. Na alle exposities, van auto's en van postzegels, van legpennin gen en schilderijen, van het restaurantwezen en affiches, van honden en mo derne kunst, eindelijk een expositie van „de krant". Men loopt daar dan rond en aanschouwt bij elkaar al de dingen, die men zo goed herkent. Men ziet de afdeling van de illustratie, van de druktechnieken, van de papiervervaardi- ging. En ja, dan ook van de journalistiek. En de journalist, die daar rond doolt weet niet of hy zich nu bevindt in het Dorado van zijn vak of in het rariteitenkabinet van z'n eigen slavenhol. Waarschijnlijk in beide. En hij be ziet dat alles en staat van aangezicht tot aangezicht met datgene wat „do krant" heet. „De krant", waarvan de lezers dan wellicht menen, dat het al leen maar een paar vellen met zwarte inkt bedrukt wit papier zyn. Alleen maar een verzameling berichten, in een bepaalde volgorde aan elkaar gere gen. Die lezers vergissen zich. ,.£)E KRANT" is eindproduct van 'n schier eindeloos aantal handen en breinen. Van drukkers en zetters; van papierleveranciers en opmakers; van typistes en telefonisten; van directeu ren, administrateuren en sub-adminX strateuren; van tekenaars en bedrijfs leiders; van expediteurs en kranten lopers; van telexen, schrijfmachines en dictafoons. En vannu javan journalisten. Ja, óók nog van journalisten. Op de expositie in de Grafische School is dus ook een stand gewijd aan de journa listiek. Aan het werk van de jour nalist. Toen wij jong waren wilden we al leen maar journalist worden. Het mo tief tot zulk een onberaden stap ver hulde zich in 't allerdiepste duister, Dat doet het nóg. Het zal het blijven doen. Géén journalist weet waarom hij eigenlijk óók geen banketbakker is geworden. Of schoenmaker. Of dro gist. Beslist niet omdat hij een aardig opstel schreef op de lagere school. Beslist niet omdat de geldelijke beloningen zo uitzonderlijk verlokkend zijn. Het oer-motief blijft in nevelen van het ongewisse verscholen. Nie mand weet het antwoord. Het zal wel ergens in de buurt liggen van aanleg, persoonlijke ijdelheid, geldingsdrang en uitingsdrift. Ja, toen wy jong waren droomden wij van kranten. Wij stonden ergens op de Nieuwezijds Voorburgwal, in dit zelfde Amsterdam, en zagen een pers draaien. Daar stond het wonder: de rotatiepers! Maagdelijk papier in- zwelgend, bedrukte kranten uitbra kend. Wij luisterden naar de verre, doffe donder van die pers en dachten: dit is dus het lied der wereld. Dit ge luid is de harteklop van deze pla neet. Ahmochten wij eenmaal treden in de rijen van hen, die „de krant" maakten, één worden van dat legioen der courantiers, dienaar in 't „heerlyck ambacht". Wij droomden veel en lang. Over Fleetstreet en de Nieuwezijds Voor burgwal: domeinen van de „grote pers", daar in Engeland en hier ln Holland. Wij kwamen er. Eenmaal stonden wij onder zo'n pers. vlak bij het oor IlilllIMIIillllilililillHl Als aanstop de zon weer in 't Westen gaat dalen schemering langzaam de aarde bedekt, an zien wij de duizenden lichtjes weer dwalen na„ die al zir"£<'nd de huizen langs trekt. Dan 1 Weer hBt Ued Va" de "blokken en torens", He VVeer de stemmetjes, helder en fijn, i „ruif m de lurf in de maneschijn" horen, an wens je weer kind met de liind'ren te z(jn. O, wonder gezicht van die dansende lichtjes alIerlei kleuren en vorm en formaat, 'e vrolijke, glundere kindergezichtjes, "at klompjesgeklots langs de donkere straat. n "aar 7lch een huisdeur ontsluit daar verdringen "e kleuters elkaar om de voorste te zijn, a! ",etend hoe luid z« toch "'e' moeten zingen, 18 "an de buit naar verhouding vaak klein. Sint Maarten, het feest dat aan rijken en armen, Het fe" gevers wat vreugd geven wil. dat heel eventjes ons komt verwarmen In 't dagelijks leven, zo triest vaak en kil. -int Maarten, het feest, dat symbolisch wil zeggen: Trek zingend door 't leven en draag er je licht, Vererft"; "I Y°°™poed' door stl'aten en stegen, rgeet toch je zelf eens en doe er je plicht! ■IMMIIII ZELDEN HEEFT EEN FILM nog voor zij gereed was reeds zo de publieke belangstelling geprikkeld als het geval was met de film „Stromboli", de film, die een eind maakte aan de zo zorgvuldig gekweekte en gekoesterde Bergman-mythe. Deze ZweedsAmerikaanse actrice werd in de loop der jaren door haar Hollywoodse managers met grote behoedzaamheid naar voren gebracht: de gebruikelijke brute reclame bleef by haar achterwege Van Ingrid Bergman geen prikkelende foto's; over haar niet de ster-gossip de roddel, die een filmster interessant moet maken. In het Hollywood waar iedere grote ster minstens een paar keer opzienbarend getrouwd en geschei den geweest moet zijn om bij het publiek op te vallen, moest Ingrid Bergman de aandacht op zich vestigen door een cultus van sympathieke eenvoud en deugdzaamheid. Het grote publiek, dat zich anders zo bij voorkeur in schan daaltjes verkneutert, respecteerde haar als het ideaal van toegewijde vrouw en actrice. Toen trok Ingrid naar Italië en kwam de filmregisseur Roberta Rossellini in haar leven. En het publiek moest ontnuchterd aanvaarden dat zyn zo hoog tronende heldin toch maar heel gewoon mens was: zeer gerucht makende onthullingen over haar privé-leven, de pijnlijke geschiedenis van haar scheiding en haar nieuwe huwelyk met Rossellini, met wie zij toentertijd de film „Stromboli" maakte, deden het aureool volkomen in scherven vallen Dientengevolge kwam het zelfs tot acties tegen deze film, die Ingrid's Ita liaanse periode markeert en de eerste vrucht is van de romantische samen werking tussen haar en Rossellini. f HANS is dan de film „Stromboli", die dit voorjaar bij de wereld première te New-York evenveel sen satie als teleurstelling verwekte in Nederland te zien. En wie zich tot nogtoe niet bekommerde om de privé- gesefhiedenis. blijft hier de ontgoo chelingen toch niet bespaard. Want Ingrid Bergman, die, hoewel zij nooit een groot actrice was, toch enkele interessante rollen zeer aanvaardbaar gespeeld had (denk slechts aan „Gas light doet in „Stromboli" g, van spoortje talent meer blijken en aanzienlijk groter teleurstelling uc geniale regisseur Roberto Rossellini, die het zo aangrijpende „Païsa" maak te, is hier heel ver beneden de maai van zijn kuimen en krachten geble ven en leverde met „Stromboli" wei nig meer dan een larmoyante draak tegen de achtergrond van het leven. Het verhaal van „Stromboli" begint direct na de oorlog in een vluchtelin genkamp in Italië, waar een vrouw uit centraal-Europa is terechtgekomen. Wanneer ze geen vergunnng kan be machtigen om te emigreren, blijft er slechts één uitweg uit de ellendige triestheid van het kamp: een huwelijk met een Italiaan. Uit wanhoop trouwt ze dan met een krijgsgevangene uit een aangrenzend kamp en trekt met kern naar zijn geboorte-eiland Strom boli, dat voor deze aan wat comfort en kleine weelde gehechte wouw tot een nieuwe gevangenis wordt. Het leven is er hard en triest. De vulkaan dreigt steeds met een nieuwe uitbarsting. De huizen zijn er goor en vervallen, de schaarse eilandbewoners vijandig te genover de vreemdelinge, die zich aan hun sober en vreugdeloos leven niet kan aanpassen, en de echtgenoot be grijpt zijn vreemde vrouw niet en meent haar door harde tucht aan zich te kunnen onderwerpen. Dan vlucht de vrouw over de vulkaanhelling naar de andere zijde van het eiland om van daar te trachten de wereld, waarnaar ze zo snakt, te bereiken. Maar ook dan juist moet de vulkaan weer tot een uit barsting komen en verbijsterd dwaalt de vrouw rond tussen gloeiende lava en bedwelmende rook. Haar onbevre digde zelfzucht geeft zij op in 't besef het kind, dat ze verwacht, te moeten JABSOIS HÜÜ1IH geeii de Het doet er overigens weinig toe, want deze rolprent is met zoveel pathos ge maakt, dat er maar heel weinig mo menten zijn waarin de toeschouwer nog in deze vrouw kan geloven. Ros sellini heeft zijn film geheel onderge schikt gemaakt aan de eredienst van zijn geliefde. Vrijwel voortdurend is zij voor de camera en vrijwel voortdurend beheerst zij het filmbeeld met de ge kunsteldheid van de Hollywoodse star. Geen ogenblik is zij werkelijk de vrouw, die ze speelt; de tragiek van dit rampzalige en innerlijk verscheur de wezen wordt bij haar nergens wer kelijkheid. Als voorbeeld kan gelden de lange beeldenreeks van de vrouw, die twee dagen achtereen over de vul kaanhelling strompelt, moederziel al leen in volslagen rampzaligheid; te midden van rook, as, vuil, stof en dampen laat de film ons dan steeds een volkomen schoon opgepoetste ac trice zien met keurig gekapte lokken, zelfs in de scène, waarin ze na ver twijfeld op de harde rotsgrond in slaap te zijn gevallen, temidden van het vuil en oog der wereld. Wij waren inge treden in het magisch organisme. Een droom ging in vervulling. En was tege lijk al weer uitgedroomd óók, toen onze eerste directeur ons onze eerste opdracht gaf: het uitknippen der marktberichten uit de Nieuwe Rotter damse Courant, en het verslaan der jaarvergadering van de Bond van Ko- nijnenbezitters „Streven naar Beter". Als Leitmotiv voor onze verdere jour nalistieke carrière blies opgemelde directeur ons in het oor, dat er zó veel journalisten beschikbaar waren, dat hij alleen maar het raam behoefde open te schuiven, op z'n vingers te fluiten en binnen tien tellen zouden honderd journalisten komen aanren nen. (Van lessen in bescheidenheid en ootmoed gesproken). Och jade krant. Niemand bui ten „de krant" kan het helemaal be grijpen. In welk ander heerlyck am bacht heerst zóveel slavernij, ontmoet men zóveel overuren? Waar ter we reld moet de mens zichzelf zó aanhou dend en zó volledig wegcijferen, zich zelf en zyn privé-leven, als in de jour nalistiek? Waar boekt men zóveel te leurstelling, waar loopt de gal een mens zo consequent over, waar moet men zoveel opvreten en zoveel ver- knoersen als bij „de krant"! Te be ginnen bij het vervloekte blauwe pot- Expositie ,De Moderne Krant' redden. En temidden van de walmen- de dood rondom begeeft ze zich strom- en d« as-regen ontwaakt. Hier wordt pelend op de terugweg naar huis, naar de eeuwige triestheid en ellende, QF ZE ZICH inderdaad nog weet te redden deelt de film niet meer mee. aan het publiek een erbarmelijke kitsch verkocht als surrogaat voor een tragische werkelijkheid, die behal ve dan in het décor nergens ge stalte krijgt. LONG-SHOT. ingrid Bergman als de hoofdrolspeelster in de mislukte Italiaanse fHm nam Roberto Rossellém-: „Sirombokr". lood van de hoofdredacteur, te eindi gen bij de magere beloning voor zo veel werk in zoveel uren. Ach jade krant! Waarin ge vanmorgen uw artikel schreef, met bloed en zweet en tranen, en waar mee vanavond de abonné de graten van de vis in de vuilnisbak stopt. Er is géén ambacht ter wereld dat dage lijks zóveel privaatles geeft in de ken nis van IJdelheid en Vergankelijkheid. gN ZO doolt en dwaalt men rond in de Grafische School en vraagt zich verbaasd af waarom men dan eigenlijk de krant" niet haat. Waarom men toch maar niet drogist of pensionhou der, fondsbode of experimenteel schil der is geworden. Ziedaarde kern van de zaak! Ik denk omdat journalisten ten dele bezeten zijn, en verslingerd aan hun eigen noodlot. Ze zijn behekst en be toverd. Ze zijn verloren, vanaf het mo ment, dat ze de eerste drukinkt roken en voor het eerst staarden in dat fa buleuze organisme, dat donker laby rinth, dat rotatiepers heet. Op dat mo ment gebeurde het. Wie eenmaal die inkt rook, eenmaal luisterde naar het lied der zoemende persen, wie eenmaal de roepstem hoorde van „de krant", in het gejaagd kloppen van z'n hart, in het gonzen in z'n brein, en die het voelde tinte len tot in de toppen van z'n vingers, dié is een verlorene. En voor hem is er geen terug meer van datnou jaheerlyck ambacht. Men zegt; dat de journalistiek een goede spring plank vormt voor zeer hoge, zeer res pectabele functies en men wijst ze aan: de bankiers en de ministers, de mees ters in de rechten en de presidenten van een republiek, allemaal ééns jour nalist geweest. Zij onttrokken zich dan toch maar aan die slaverny van inkt en lood en papier. En aan de lui men van ongeduldige en onhebbelijke hoofdredacteuren. En aan de vreem de inzichten van (altijd) te zuinige directeuren. Inderdaad, ze zijn er! Maar het is even waar dat geen van hen ooit aan zijn heimwee naar die inkt, dat lood en dat papier ontkwam. Geen van hen zal ooit „de krant" kunnen vergeten. Alle geld ter wereld, alle eer, succes en welstand kunnen niet hun heimwee het stilzwijgen opleggen. En tot de laatste van zijn levensdagen zal zo'n uitgetredene zich voelen als een soli tair, een outcast en een balling. En hij zal alle nachten van alle dagen dro men over dat, wat hij verkocht voor een zak zilveringen en eenmaal zal hij beseffen tegen hoe karige prijs hij het beste in z'n hart verried. Ik denk, dat heel wat jonge men sen en ook wel oudere, in deze dagen in de Grafische School zullen gaan kijken. Ik zou ze dit willen zeggen bi) het passeren van de stand, gewijd aan de journalistiek, tot de jongeren: levensgevaarlijk, hoogspanningskabel. Tot de ouderen: nietwaar, het is tóch een heerlyck ambacht! In Fleetstreet, op de Nieuwezijds en waar ook in welk der elf provinciën, in wélk stads- of provinciaal krantenbedrijf. Fleetstreet is overal en zoals de persen in Fleet street zoemen, zo zoemen ze niet an ders in de allerverste afgelegen pro vincieplaats! ANTHONY VAN KAMPEN*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1950 | | pagina 5