Tani des Tijdts
Ideale confectieschoen voor de
gemiddelde voet
Blaruan: plein van straatrovers
ïn de klok
idi
-SOAP
Hei kan ook anders
Deux-pieces: altijd goed gekleed
Nieuwe vinding na kwari
eeuw siudie
Maak eens een
spencer
Treinsiewardesjes
AVONDJE-UITIN SURABAJA
De man van hei zwarie kaarije
Juffrouw, hou je tasje
vast!"
DE kracht van zo'n overval ligt in het
aantal. De zwervers opereren altijd
in groepen en krijgen vaak ter plaatse
nog onenigheid over de verdeling van
de buit. Wanneer men de situatie tracht
meester te blijven en kordaat tegen
stribbelt, wordt er drastischer opgetre
den, waarbij zonderling genoeg de om
standers meestal partij trekken voor de
rovers. Het is aan te raden lijdzaam
toe te zien, hoe uw eigendommen in
het duister verdwijnen.
DE politie doet wat ze kan. Maar Su
rabaja bezit te veel van deze wan
ordelijke punten. Bij elk station, bij
elke bioscoop, bij elke grote sportge
beurtenis. Een voortdurend posten door
de politie zou een niet te verantwoor
den uitbreiding van het korps eisen.
Zuid-Afrika roept om
vaklieden
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1950
VASTE GROND
titel van een bekend
:k komt iemand on
gedachte wanneer hij
dezer dagen door een
aan zijn lezers werd
verzocht om in en-
linnen samen te vat-
tingen met mensen,
ken, levenssituaties,
beslissende invloed
>en gehad. „Wanneer
luidt een der for-
Ie bedoeling der re.
ïllicht aarzelen dezi
te beantwoorden, ook
dingen anoniem wor.
en al is het niet de
een soort van open-
Toch blijft het moei-
elijke opdracht, die
kern van onze per.
n min of meer onper.
voldoen, zó, dat an-
kunnen hebben. Hoe
ie persoonlijkheid is,
de schroom zijn om
aag volkomen open-
iorden: „Want een
niet uit", dicht Ber-
i „Koningsgraf". En
og helemaal niet no-
hevige geheimen te
maar er zijn nu een-
uitsluitend bestaan
m zijn God, en dat
i de beslissende din-
zelf zou ons hier de
nen.
en lang niet voor
wendingen in het le-
vijsbaar moment. De
ien ondergaan wij
is ongemerkt en lang-
'af is het dan wel eens
iggen: Toen die mens
a, of: Toen ik daar
n ik die schrijver las, J
oor sommige naturen
laar duidelijk tot één
of moment zijn be-
net nog maar zeer de
anderen ook belang-
vernemen.
die bewuste redactie
voor het feit dat zij
gezicht tot aangezicht
eigenlijk ons diepste
nd. Te vaak en te on-
e volkomen aan die
vergeten de bodem
1 zon die ons bestraal-
nns groeien deed Het
geen overbodige luxe
de vraag „Wanneer
eens aan zichzelf
zo mogelijk voor God
r. kunnen zijn, dat wij
g kwamen dat wij
sen veel en veel meer
dan we ooit hebben
ons gedrongen voelen
of andere vorm eens
Niet door te zeggen:
veel aan u te danken,
maar door hen mis-
wijze in ons leven
/an te laten delen,
:ij er „niet tevergeefs"
dat zij op hun beurt
herkennen zoals wij
zoveel blijdschap in
lok luidt laat die
s dankbaar gedenken
in zijn bestaan zo al
lebben. Soms zijn het
soms doordringende
f zeldzame keer is het
de grond onder onze
i en ons ganse wezen
gt. Dat is een geluid
neer vergeet, zich dat
iet moeilijk, want een
ijft luiden tot hij één
jodsklok en wie zal
ieier ons niet zal blij-
het een Opstandings-
enblik luisteren naar
ille bellen en belletjes
ten luiden, en er geen
n, want zijn zij boven-
en waarvan het heet:
t is God die z' u be-
1 luxe
I S PARIS
OP CERAM
Ie minister van
Ier republiek Zui
op het eiland
bevinden. De zuivfl"
am en Ambon duf®
IT zult mij niet willen geloven, en toch
is het een bewezen feit: de wereld
is vandaag de dag propvol mensen
vrienden. Het bewijs voornoemd levert
uw brievenbus. Neemt u maar eens de
moeite alles, wat aan drukwerk uw
huis binnenstroomt, aandachtig door te
lezen. Na een week bent u tot tranen
geroerd over zoveel oprechte bezorgd
heid betreffende uw welzijn.
Nummer één wil u verlossen van uw
bronchitis, nummer twee smeekt u niet
langer te tobben over uw haaruitval,
nummer drie heeft allang bemerkt, dat
u hunkert naar een ideaal corset zon
der baleinen, nummer vier leeft geheel
met u mee wat betreft uw nimmer
kloppend huishoudboekje.Het is al
medeleven en onbaatzuchtigheid wat
de klok slaat, en als u geld genoeg had
om al die onfeilbare middelen tegelijk
in te slaan had u een bestaan als on
bewolkte lentedag.
Maar jammer, doodjammer, dat al
het goede der aarde altijd onherroepe
lijk gekoppeld zit aan de beduimelde
briefjes die u toch al zo ongelofelijk
snel door de vingers vliegen. Wat niet
wegneemt dat de lectuur van al die
menslievende paperassen gratis blijft en
u vaak nog aan het denken kan bren
gen.
Zo viste ik onlangs een papiertje tus
sen de correspondentie vandaan dat
mij nadrukkelijk op het hart bond aan
mijn gezondheid te denken. En zonder
het foldertje om te keren om de slot
zin te lezen die zonder twijfel iets
zou onthullen omtrent een flacon a
idem zoveel, bij groter formaat belang
rijk goedkoper moest ik de bezorg
de auteur van het geschrift toegeven
dat er wel iets inzat: in zijn bewerin
gen dan altijd.
Want laten wij eerlijk zijn: wij mo
derne mensen, de vrouwen niet het
minst, gaan toch wel heel achteloos
met ons rijkste bezit: de gezondheid
om. Is er ooit wel van alle kanten, door
moeders, vaders, consultatiebureau's,
schoolartsen, schoolzusters, schooltand-
artsen, gymnastiekmeesters: kortom door
een machtig leger van deskundigen zo
veel voor de gezondheid geploeterd als
tegenwoordig?
Wij moeders denken om honderd en
één dingen nog vóór zoon of dochter
geboren is. Wij leggen het wicht te
trappelen in de zon, wij lepelden
vruchtensap en levertraan in, wij ver
manen van de morgen tot de avond:
Zit rechtop! Loop niet zo krom! Poets
je tanden! Was je handen! Je moét je
bord leegeten. Je moét op tijd naar bed.
Je moét elke dag een appel.
Och arme. Kijk eens naar datzelfde
broost als ze veertig jaar zijn. Ronde
schouders, smalle borst, uilebrillen,
valse tanden, steunzolen: verhoogde
bloeddruk, galstenenhartkloppingen,
verstoppingen, hoofdpijn, slapeloosheid
een mooi resultaat van al dat ge
ploeter van schoolartsen en zo voort
(zie boven). Ach ja, zeggen we dan,
wat wilt u? Het moderne leven sloopt
een mens. Ik heb het zo druk, er is
bijna geen tijd om rustig te eten, het
wordt 's avonds altijd laat en 's mor
gens moet ik er weer vroeg bij zijn. En
dan eeuwig dat getob en die zorgen. Is
het niet over de' kapotte zolen van
Jantje dan is het over het rapport van
Pietje, over het aanslagbiljet of de
huurverhoging, over Korea of over
Formosa of over die hele krankzinnige
Zeer waarschijnlijk is Jacques Fath
éij deze nieuwste compositie ge
ïnspireerd door de mode uit ver-
nlogen tijden. Dit costuum van
zwart fluweel heeft een nauwslui
tende rok en een scheef-aflopende
bies, die de rok naar beneden toe
afsluit. Het nauwsluitende lange
jasje is van onderen en aan de
mouwen met bont afgezet en ook
hoge rechtopstaande kraag is
Ul !e'Je!/de bont. Het jasje wordt
gesloten met grote knopen, die met
stof overtrokken zijn.
wereld van ons tegelijk. Ik moet toch
maar eens iets gaan innemen.
Is dat allemaal wel waar? Ik bedoel:
die kapotte zolen en dat aanslagbiljet
en de atoombom zijn niet weg te rede
neren. maar behoeven wij van ons
lichaam daarom een caricatuur te ma
ken? Is het werkelijk nodig om met al
die lasten en kwalen om te zeulen en
vóór onze tijd oud te zijn? Wij schuiven
alles maar heel gemakkelijk op „de ze
nuwen", maar is het niet zo dat wij
zelf voor driekwart aan al die narig
heid schuld zijn? Zijn wij, met hèel ons
prachtig medisch apparaat, niet angst
wekkend ver van het gezonde natuur
lijke leven afgedwaald?
Och heden, zegt u verontrust. Nu
krijgen we weer zo'n leefregel van
rauwkost-op-sandalen, wie kan daar nu
aan beginnen, om van volhouden maar
te zwijgen? Behoeft ook niet. Wij leven
nu eenmaal in deze onze tijd en kun
nen niet op eigen houtje voor Bata-
viertje gaan spelen, gesteld dat wij
daarvoor de ruimte hadden. Maar wij
kunnen onze leefwijze toch misschien
wel 'n tikkeltje verstandiger aanleggen.
Om te beginnen zouden wij onze
longen en ons bloed zuiverder kunnen
houden door elke dag een fikse ku:er
te maken in onbedorven lucht. Het is
merkwaardig hoe ontzaglijk veel vrou
wen men 's middags in de winkelstra
ten aantreft, en hoe weinig men er te
genkomt in de parken of op de buiten
wegen.
Wij zouden verder misschien wat ma
tiger kunnen eten, wat meer appelen en
tarwebrood, wat minder zoetigheid en
vettigheid. Onze tanden, onze maag en
onze lijn zouden ons er dankbaar voor
zijn: heel wat verhoogde bloeddrukken,
zijn met gebakjes begonnen.
En wij zouden stellig wel wat vroe
ger kunnen gaan slapen. Het klinkt ab
surd, dat weet ik wel, als iemand u zou
voorstellen om het werk neer te leggen
om half tien, een stevig straatje om te
gaan en om tien uur onder de wol te
kruipen. Vele druk bezette huismoe
ders zouden moord en brand roepen bij
het idee alleen. Maar is het heus zo
onmogelijk? Om tien uur naar bed, om
zes uur op betekent acht uur slaap, en
vooral die twee uren vóór twaalven
tellen dubbel. Om zes uur op om
tien uur klaar, is dat heus zo onmoge
lijk als het lijkt? En is kousen stoppen
en naaien bij morgenlicht niet eens zo
weldadig voor uw ogen als dat geprie
gel onder de lamp?
En wat die onrustige wereld betreft:
ach, houd die toch een beetje buiten
de deur, wat ik u bidden mag. Hebt u
wel eens geprobeerd een week lang te
leven zonder de nieuwsberichten? Het
gaat werkelijk, probeert u het maar
eens. Zet liever af en toe een goed con
cert aan, daar varen uw zenuwen en
gezondheid wel bij, en u slaapt er eens
zo rustig op. SASKIA
Met zo'n gedistingeerd- deux-pièces
costuumpje bent u voor verschillende
gelegenheden chic en correct gekleed
U kunt er zowel een zijden als een fij
ne wollen stof voor gebruiken. Het
vraagt ca. 3.10 m. van 130 cm. breed.
De 3/4 mouw is aan het schouder
pasje geknipt. De originele zakken be
staan uit twee partjes van dezelfde
vorm en geheel van dubbele stof, die
los over elkaar vallen. Bij een wat
zwaardere wollen stof kunt u ze ook
wel op elkaar stikken en er desge
wenst een knoopgarnering op aan
brengen, zoals de tekening links bene
den aangeeft. U neemt de stof dan niet
dubbel.
Van de rechte 4-baansrok zijn de pa
tronen van voor- en achterbaan in el
kaar getekend. U stikt de figuurnaad
jes in de vier banen en sluit de mid
den- en zijnaden, waarbij u links eer
ca. 20 cm lange treksluiting onderstikt
De bovenkant naait u even ingehouden
op een tailleband. In het voorpand
maakt u de coupenaadjes, die in het
midden 2% cm breed zijn, en stikt do
zak op. Dan legt u in de bovenkant
drie plooitjes, elk 1% cm stofverbruik
en 1 y„ cm van elkaar. In het rugpand
zijn de figuurnaden in het midden 1
cm breed. Zijnaden dicht stikken. 1)
sluit mouw- en schoudernaden, waar
bij u de rugschouders iets inhoudt Het
bijschuinertje aan de schoudernaad ls
van boven 5 cm breed. De manchet
waarvan de punten over elkaar slaan
wordt aan de door een coupenaadje in
genomen onderkant gestikt. Dan naait
u de pasjes op voor- en rugpand en zet
de mouw in, als aangegeven, even in
gehouden. Het middenachternaadje
van de kraag wordt gesloten en de
kraag aan de achterhals bevestigd.
Het beleg knipt U zó, dat er m.a. geen
naad valt. Desnoods kunt u wel in de
taille een naadje nemen. U zet het be
leg tegen de voorkanten en de kraag.
Het jasje sluit met een 2 a 3 cm bre
de ceintuur. Als u daarvan houdt,
brengt u op de zakken, vóór u ze
voert, applicatie of borduursel aan. No
dig is dit echter niet; zeker niet, als
de stof op zichzelf heel mooi is.
(Van onze speciale verslaggever.)
J)E tien millioen Nederlanders dragen
nu ja, de babies uitgezonderd
twintig millioen schoenen. Nemen we
aan, dat elke landgenoot gemiddeld
twee of drie paar bezit, dan zijn er zo
ongeveer veertig of zestig millioen
schoenen in gebruik. Misschien zullen
het er wel meer zijn. Ieder trekt
liefst de schoen aan, die hem past.
Maar men moei ze eens zien lopen, de
heren en vooral de dames, die vooi
het eerst een paar nieuwe schoenen
aan hebben. Met pijnlijke voeten vaak
met druk hier en druk daar en met
een afschuwelijk gevoel van brande
righeid.
„Dat komt doordat verreweg de
meeste schoenen geen goede pasvorm
hebben", zo heeft de heer C. J. Mus
tert, die zeventien jaar als hoofdleraar
verbonden is geweest aan de Rijks
vakschool voor de schoenenindustrie
in Waalwijk en nu mede-directeur is
van de Aero-schoenfabriek in Dongen,
ons uitgelegd. Toen deze expert in
1927 zijn functie van leraar aanvaard
de, liep hij reeds met het idee rond
om de pasvorm van de schoen geheel
de natuurlijke vorm en de natuurlijke
functie van de voet. Jarenlang heeft
hij aan dit probleem gedokterd, hij
heeft onderzocht, gestudeerd en ge
ëxperimenteerd, want het wonderlijke
was, dat tot dusverre wel enkele stan
daardmodellen bekend waren, doch
deze waren verre van perfect en kwa
men bij lange na niet tegemoet aan
de behoeften, die de voet stelt. Thans
eerst is hij erin geslaagd een gemid
delde pasvorm te construeren en daar
aan de bovenbouw van de schoen zo
danig aan te passen dat van een wer
kelijk nieuwe vinding gesproken kan
worden.
Met het oog op de twintig millioen
schoenen, die dagelijks over de straten
gaan, een belangrijke uitvinding! Een
wijde schoen, die dus gemakkelijk zit
behoeft niet altijd een goede pasvorm
te hebben, verzekerde de heer Mustert
ons. Het tegendeel is vaak waar. Want
het vlak, waarop de voei rust, was tot
nu toe zo geconstrueerd, dat daarin de
natuurlijke rondingen van de voet ont
braken, dat het steunvlak van de voet
J^EUK staat zo'n sportieve spencer op
rok en blouse of bij een lange broek.
En wat kan hij een eenvoudig jurkje
tot iets heel anders maken! Hier is er
ribfluweel voor gebruikt, maar u kunt
er allerlei stoffen voor nemen. U heeft
ervoor nodig 1.30 m. van 70 breed.
Van het overslaande rechterpand is
hier het patroon gegeven. Het linker
heeft de middenvoorlijn als voorkant.
De zak op de heup is alleen rechts. U
zet aan de zaksplitjes een voeringzakje
en werkt de opening met een 2 cm
breed patje van dubbele stof af. Tegen
de voorkanten naait u een 4 cm. breed
belegje. Het rugpand en bet schootje
worden door een gewone naad met el
kaar verbonden, waarna u de zij- en
schoudernaden sluit. Rugschouders iets
inhouden. De randen worden met
schuine repen stof of voering aan de
binnenkant afgewerkt. Natuurlijk kunt
u de spencer ook met een sluiting mid
denvoor maken. Dan knipt u aan de
middenvoorlijn een 2 cm. brede over
slag en 4 cm voor het beleg aan. Bei
de voorpanden worden dan eender.
/9&. it.
B.W.
J^E SPOORWEGEN gaan het
goede voorbeeld van de K.L.M.
volgen. Waarschijnlijk in Mei van
het volgend jaar zullen op en
kele grote trajecten, waar nieuw
spoorwegmaterieel wordt inge
zet, trein-stewardesjes meerijden.
Deze benaming is niet geheel
juist, want het zullen dames zijn,
die de passagiers alleen maar
reis-informaties zullen verstrek
ken. Ze zullen een vast plaatsje
krijgen in de trein. Te hunner
gerieve wordt in het nieuwe ma
terieel een klein kantoortje ge
bouwd. Ze zullen de reizigers
kunnen inlichten over aansluitin
gen op spoor, bus of tram tij
dens de reis, en overigens ook
alle inlichtingen kunnen geven,
die zij thans reeds verstrekken
in de in grote stations gevestigde
inlichtingenkantoren van de N S.
bij het staan en bij het lopen niet pre
cies paste in of op de binnenzool.
Kwestie van millimeters
DE heer Mustert heeft dat alles in
jarenlange studie nauwkeurig on
derzocht, allerlei leesten laten maken
in overeenstemming te brengen met
en weer laten verbeteren het was
meestal en kwestie van millimeters of
van onderdelen daarvan totdat hij
een vorm had bereikt, die geheel voor
de gemiddelde voet geschikt is. Naar
dit model kunnen nu schoenen ge
maakt worden en dan is het, omdat
men aan het principe vasthoudt, on
verschillig of men een brede of een
puntige schoen aantrekt, want onmid
dellijk krijgt men het gevoel wij
hebben het geprobeerd of men in
zijn oude, heerlijk uitgelopen schoe
nen stapt.
De moeilijkheid was, nadat men
eenmaal de proto-pasvorm gevonden
had, de schoenen ook te fabriceren,
die precies voldoen aan de berekenin
gen van de heer Mustert. Doch dit is
ook al gelukt, zij het dat machines
moesten worden veranderd of vervan
gen en dat thans nog te veel hand
werk nodig is. Op den duui zal men de
nieuwe pasvorm voor de confectie-
schoenen geheel fabriekmatig in het
product kunnen verwerken.
Voorlopig is de vinding beperkt tot
herenschoenen, doch het is de bedoe
ling, dat men ook jongensschoenen
gaat maken en op den duur misschien
ook dames- en meisjesschoenen, doch
dat zal nog heel wat studie vereisen
In elk geval zal de vinding van de
heer Mustert. die van een octrooi of
patent niet wil weten, omdat hij slechts
de volksgezondheid wenst te dienen,
voorkomen, dat allerlei voeteuvels de
mensheid blijven plagen.
r\ie in 't lant der styve Britten lydt aen voosheyt van ghebit,
can om niets prothesen kryghen; waer de Staet dan achter sit.
Ieder loopt derhalv' in Englant niet met 't schaemel fietsenreck,
Maer met schoone, witte tanden, die door Labour syn verstreckt.
Een der luyden, die soodoende ghladghebeckt ter bruyloft quam,
dien gheviel, dat de prothese lighplaets op den gront en nam.
't Was kaduuck, ghe suit beseffen: welck een reeden om in rouw,
heete tranen te gaen weenen, daer hy aenstonds spreecken sou.
Mumm'lend keeck hy in den ronde, 't tantvleesch wierd beduymd, betast.
Sulcks en mercfete dan, ten slotte, 'n andere heer, óóek bruyloftsghast.
Deese graeyde in syn sacken, braght dan een ghebit aen 't light,
ghaf dat aen de tandelooze, die 't probeerde, seer verlight!
Eilaeie, 't en was wat ruyme, maer den buurman wist weer raed,
Haelde uyt een' and'ren buydel nógh soo'n handigh apparaet!
Siet, dat sat als was 't ghegooten, en bequaam, in kwiecke draf,
stack den man, met nieuwe tanden, 'n meesterlycke toespraek af.
Toen het uyt was, sey hy danckbaer: „Dat het toeval soo gheviel!
Seyt ghy, naer ick op magh maecken, wellicht tantarts van uw stiel?"
„Neen sinjeur", sprack dan den ander, „dit en raedet ghy niet goet;
Ick ben, sedert veele jaeren, lyckbegraver van beroep....
THOMASSIU8.
(Van onze correspondent te
Surabaja)
QP BLARUAN branden de lichtjes
van de vele Chinese eethuisjes en
toko's, maar ook de walmende olie
pitjes van de kleine passar-stalletjes.
De vele flikkerende vlammetjes langs
de trottoirband van het plein geven
Blaruan de typische aanblik van een
Oosterse avondmarkt. Geheimzinnig en
romantisch.
In het flauwe licht zien we katjang,
vruchten, sarongs, kramerijen en eet
waren. Buiten de lichtkringen de
schimmen van vele gestalten, die hier
schijnbaar doelloos rondhangen. Als
vuurvliegjes dwarrelen door dit beeld
de petroleumlichtjes van de betjak's
Het plein Blaruan bezit 's avonds
een geheimzinnige dreiging. Alle be
wegingen zijn schichtig, alle drukte
schjjnt geforceerd en het licht is er
noodzakelijk om de schemer te accen
tueren. Alleen de felle neonreclame
van het Capitol-theater, weerkaatst in
de gladde carrosserieën van de gepar
keerde auto's, geeft enig houvast. Bij
dit bioscoopgebouw hoort de tukang
tjöpet, de zakkenroller. De drukste in
het donker rond het plein is zijn ar
beidsterrein.
„Juffrouw hou je tasje vast!"
riNZE BETJAK rijdt in het overvloe
dige licht van het bioscoopgebouw.
We halen opgelucht adem. Het is ons
gelukt zonder kleerscheuren de hal van
de bioscoop te bereiken. Wij willen
niet beweren, dat iedere bioscoopbe
zoeker door een soort branding moet
worstelen om het theater te bereiken,
maar dat hij. wanneer hij het plein
oversteekt de adem inhoudt, is niet
overdreven.
In de hal zijn we betrekkelijk veilig
We moeten nog wel het polshorloge
onder de manchet van ons overhemd
verbergen, de vulpen voorlopig in onze
broekzak houden, en de dames moeten
hun handtasje met beide handen stevig
vasthouden, maar in de hal geeft de
zee van licht een zeker gevoel van vei
ligheid.
Vulpennen en polshorloges.,..
TOEN we zojuist langs de oliepitjes
en de vele markt-kraampjes reden,
dreigde bij iedere donkere plek een be
roving. In zo'n geval schiet een onguur
individu voor fiets, betjak, zelfs auto
en in een ommezien is men omringd
door een tiental kwajongens, die met
een gemene grijns op hun donker ge
laat aan de duidelijkheid van hun be
doelingen niets te twijfelen overlaten.
Polshorloges, vulpennen, sieraden, hand
tasjes en portemonnaie zijn in een
ogenblik van eigenaar verwisseld. Wan
neer men de eerste schrik te boven is,
zijn de onverlaten reeds opgeslokt door
het donker.
Politie machteloos.
QNDER de gevel van het bioscoop-
gebouw, in het licht van de film
reclame, gebruikt de tukang tjópet 'n
andere taktiek. Hier gaat de beroving
geraffineerder. Hier rolt men duidelijk
en schaamteloos handtasje, portemon
naie of horloge. Het handtasje wordt
eenvoudig uit de handen gerukt, het
polshorloge zonder meer van de pols
getrokken. Mocht men aanstalten ma
ker de dief achterna te gaan dan wordt
men wederom in een ommezien om
stuwd door een opdringerige groep
jeugdige handlangers. Zo wordt men in
bedwang gehouden en de boeven zien
er niet tegenop zonodig het laatste tro-
pencostuum naar de eeuwige jachtvel
den te helpen. Zij lachen, dreigen en
vermaken zich met de machteloosheid I zaak door immigratie moeten worden
van het slachtoffer. gevonden.
Bioscoop-cassa op straat!
r\E jonge rovers bezitten een neven
beroep, waartoe ze overgaan, wan
neer zij voldoende bedrijfskapitaal bij
elkaar hebben gestolen. Het opkopen
van bioscoop- of treinkaartjes. Een
bordje uitverkocht op een station of
bij een bioscoop is geen bezwaar om
toch de voorgestelde reis te maken of
de film te bekijken. Dit „Uitverkocht"
betekent alleen, dat de plaatsbewijzen
voor alle rangen of klassen door de
jonge zwarthandelaren zijn opgekocht.
Dat is meestal ongeveer een kwartier
na het openen van de loketten. Wie
daarna komt, wordt bestormd door
een groep brutale boefjes, die met een
luidkeels „kartjes, kartjes, mijnheer",
hun koopwaar aan de man trachten te
brengen. Het loon naar werken be
staat bij hen uit ongeveer 50 pet van
de kostprijs. De markt begint natuur
lijk te schommelen, wanneer tegen de
tijd, dat de trein vertrekt of de bios
coop begint, de voorraad onverkochte
kaartjes nog angstwekkend groot is.
Dan is 't soms mogelijk van een goed
koop treinreisje of filmpje te genieten.
Vooropgesteld, dat u zonder kleerscheu
ren uit de gillende en schreeuwende
groep tukang tjöpet bent gekomen.
Het is ons overkomen dat we op een
regenachtige avond met ongeveer twin
tig man in een „uitverkocht" huis za
ten. Toen hebben we stiekum gelachen
en vermoedelijk de bioscoopeigenaar
met ons. De jeugdige boefjes waren
met de kaartjes blijven zitten
Drastische maatregelen
AF en toe wordt het te gek. Dan
wordt de politie gebeld, die ook
prompt komt. Als de Heilige Herman
dad echter vertrokken is, zingt alles
weer hetzelfde liedje. Een stationsem
placement stond op en bepaald mo
ment vol zwervers. Zo zelfs, dat nie
mand er zich behoorlijk bewegen kon.
De politie kwam en bracht een brand
weerwagen mee. Karren, manden, stal
letjes, mensen en dieren werden een
voudig weggespoten. Eindelijk rust.
De volgende dag was er echter weer
een brandweerwagen nodig, maar toen
kwam die niet.
Dit bijzondere gilde der tukang tjó
pet kent ook zijn „resoluties". De sta
tionschefs of bioscoopeigenaren, die te
doortastend optreden, ontvangen dreig
brieven van de volgende inhoud:
„Laat ons onze gang gaan of we be
stormen het station (biosccoop). Wij
zullen wraak nemen" Dreigbrieven,
die luguber ondertekend zijn met een
doodskop.
We gaan dus nog steeds zonder vul
pen, zonder horloge en met krap aan-
geld naar de bioscoop. Beter is hele
maal niet te gaan, daj, loopt men de
minste risico..., maar tja, dan blijft
er niet veel aan amusement over in
dit land.
Er is een groot tekort aan geschool
de vaklieden in de Unie van Zuid-
Afrika. Hierdoor wordt de gehele ont
wikkeling van de fabrieksnijverheid
bedreigd aldus wordt officieel medege
deeld. In de bouwvakken is een ernstig
tekort aan ale soorten vaklieden, be
halve schilders. In de metaalindustrie
zouden onmiddellijk 1150 geschoolde en
500 halfgeschoolde arbeiders gebruikt
hunnen worden. Duizenden andere ar
beiders zouden onmiddellijk werk in
Zuid-Afrika vinden. Versnelde oplei
ding van leerlingen kan slechts gedeel
telijk in dit tekort voorzien. De rege
ring overweegt daarom de immigratie
van geschoolde vaklieden sterk te be
vorderen, desnoods met staatshulp.
Firma's van overzee, die hun eigen ge
schooide vaklieden meebrengen, wan
neer zij fabrieken in de Unie stichten
hebben reeds voorkeurbehandeling ont
vangen. verklaarde de minister van
arbeid, B. J. Sohoeman. Anderen kun
nen daar ook op rekenen.
Dr. A, L. Geyer, de hoge-commissa-
ris van de Unie van Zuid Afrika «n
Londen heeft verklaard, dat Zuid-Afri
ka in de toekomst 25000 geschoolde
vaklieden nodig heeft, waarvan op kor
te termijn 4000. Deze zullen in hoofd-
