Niet het Westen maar Oost-Europa centrum van massale bewapening VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Wijkt Bevan onder stakingsdruk? McArthur niet eigenmachtig over de 38ste breedtegraad Bij het overlijden van André Gide Woensdag 21 Feb*, 1951 148e Jaargang No. 44 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN PARIJS PUBLICEERT WESTELIJKE NOTA'S De Groie Vier moeien spreken over Duitsland, Oostenrijk, de bewapening en oorzaken van de spanning Vrije landen hebben geen andere keus Dienstbode mishandelde tweejarig meisje Hollandse zeelui vechten voor de levens van achttien Noren S.s. „Marga" bij vliegend stormweer in nood Drama voor de kust van ne Stakingen in Engeland nemen toe Nieuwe zege van Attlee Weerbericht KLM vervoert paarden over Atlantische Oceaan Politie-inspecteur voor de Hoge Raad Generaal tevreden over toestand aan het front Stilte yoor de storm HETEERSTEOVERLEG r~ Na de uitbarsting van de Lamington 7 S.S.-ers te Landsberg kregen uitstel Blinkend exponent van Europees leven Reeds nu klassiek in de moderne litteratuur Complot aan boord van Nederlands schip Arts legde meineed af tegenover Parlementaire Enquêtecommissie Een jaar waarvan acht maanden voorwaardelijk geëist EISENHOWER TE PARIJS BUREAU: ADMINISTRATIE Voordam 11. Tel. 3320 Postgiro 187294 Redactie: Achterdam 20, Tel. 2274 Directie: 3. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: A. KAPTEIN ALKMAABSCHE CODBANT TARIEVEN: Advertenties: 16 ct. p. m.in. Familieberichten 20 ct. p. m.m. Vraag en Aanbod (alleen 2e hands goederen) tot 15 woorden 1.elk woord meer 5 ct. Uitslui tend contant. Abonnementen 1.72 per maand, 5.15 per kwar taal plus incassokosten. YE PARIJS is de inhoud bekend gemaakt van de nota's, welke Engeland, Frank rijk en de V.S. Maandag aan Andrej Wysjinsky, de Sovrjet-minister van buitenlandse zaken, hebben overhandigd. Zoals wij reeds gisteren mededeelden, verklaren de Westelijke mogendheden zich bereid een viermogendhedencont'e- rentie te Washington te houden. Zij stellen voor de plaatsvervangers van de ministers op 5 Maart te Parijs bijeen te laten komen teneinde de conferentie voor te bereiden en een datum voor de bijeenkomst van de Grote Vier vast te stellen. De agenda voor de conferentie van de Grote Vier moet bevatten: de oorzaken van de spanning in Europa, het huidige peil der bewapening, Duits land, hel vredesverdrag met Oostenrijk en andere onderwerpen, waarover men overeenstemming bereikt. JN de nota's wordt verder o.m. ver klaard, dat de Sowjet-beweringen over de bedoelingen van de drie Wes telijke mogendheden en West-Duitsland r':!i;^l>- 'lUlHilllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllHlllltlllllHtllllllllllüllltllülll Kleuter aan de gevolgen overleden Zaterdagmiddag' is het 2-jarig doch tertje van de familie D. te Bergen op Zoom plotseling overleden. Bij het vaststellen van de doodsoorzaak wer den verwondingen en kneuzingen op het onderlichaam van het kindje ont- dpkt. Het door de recherche ingesteld onderzoek heeft uitgewezen dat het 16-jarig dienstmeisje Van M. het kind bij afwezigheid van de moeder, door dat het wat lastig was, ernstig heeft mishandeld, door het te krabben en met een handveger tegen het onder lichaam te slaan. Daarna had zij het kind weer in haar bedje gelegd. Toen de moeder kort na haar thuis komst door het dienstmeisje bij het kindje werd geroepen, was het reeds stervende. Een terstond ontboden ge neesheer liet het naar het ziekenhuis brengen, doch bij aankomst aldaar was het overleden. Het dienstmeisje dat aanvankelijk met de grootste stelligheid iedere mis handeling ontkende, heeft Dinsdag op het politiebureau een volledige be kentenis afgelegd. Zij is ter beschik king van de officier van justitie te Bre da gesteld. „ANTI-SABOTAGEVVET" IN FRANKRIJK De Franse regering bestudeert een wet. die beoogt een einde te maken aan „de activiteit van saboteurs", zo heeft Brune de minister van PTT in de Nationale Ver gadering medegedeeld. absoluut van enige grond ontbloot zijn. Duitsland en zijn aandeel aan de Wes telijke defensie zijn duidelijk niet de oorzaak van de huidige spanning. West- Duitsland heeft geen militaire macht of oorlogsindustrie, terwijl Oost-Europa een centrum van massale bewapening is. De huidige ernstige spanning is het resultaat van de algemene houding, die de Sowjetunie sedert het einde van de oorlog heeft aangenomen. De vrije landen hebben geen andere keuze om hun veiligheid te verzekeren dan stappen te nemen om de grote on gelijkheid tussen de strijdkrachten in de wereld te verminderen. Voorzichtig optimisme. AMERIKAANSE functionarissen tonen een „voorzichtig optimisme" over de kansen voor een conferentie van de Grote Vier, mogelijk le Washington in de maand April, zo seint Reuters cor respondent. Naar hun mening zou de Sowjetunie met enig voorbehoud betreffende de procedure, het voorstel van de Wester se mogendheden aanvaarden om in Maart een voorbereidende bespreking te Parijs te houden van de plaatsver vangers der ministers, die de agenda voor de ministersconferentie zouden opstellen. JAE bemanning van het Nederlandse s.s. „Winterswijk" voert voor de kust van Bretagne bij vliegend stormweer en zware zee een heldenstrijd voor het behoud van achttien mensenlevens, die zich aan boord van het in zinkende toestand verkerende Noorse s.s. „Marga" bevinden. Bij het krieken van de dag was de strijd nog onbeslist en zetten de Nederlandse zeelui, die in de loop van de nacht assistentie kregen van andere schepen, de reddingpogingen voort. QISTERAVOND vin. Lands End-radio noodseinen op van het Noorse s.s. „Marga". dat opgaf, dat het zich voor de kust van Bretagne in zinkende toe stand bevond. Het Nederlandse s.s. „Winterswijk", dat onderweg is van Huelva naar Rotterdam en Maandag Finisterre passeerde, begaf zich onmid dellijk naar de opgegeven plaats en slaagde erin acht Noren aan boord te nemen. De „Winterswijk" seinde, dat een reddingboot door het zware storm weer uit het oog was verloren. De storm maakte het de Nederlandse be- Naar men te Londen meent, over weegt de Britse minister voor arbeids zaken, Aneurin Bevan, onder de druk van de talrijke stakingen, een veran dering van de maatregel volgens wel ke men 21 dagen van te voren een voorgenomen staking moet aankondi gen. De stakingen zijn uitingen van on tevredenheid over deze bepaling, als mede over de recente ioonsverhogings- voorstellen. In Londen, Manchester, Glasgow en Birkenhead hebben Dinsdag meer dan 18.000 havenarbeiders een dag gestaakt De staking was berekend om samen te vallen met de berechting van ze ven stakers in Londen, die er van oe- schuldigd zijn tot een onwettige sta king te hebben opgeroepen. De Britse regering heeft Dinsdag avond opnieuw een meerderheid ver kregen bij de stemming over een con servatieve motie met betrekking tot de regeringspolitiek aangaande het grond- notenplan in Oost-Afrika. De regering had een meerderheid van zeven stemmen Zij werd gemach tigd een verlies van 38 millioen pond op het grondnotenplan te boeken en verder te gaan met een herzien plan. waarmee zes millioen pond ge moeid zouden zijn Verwachting tot Donderdagavond: Matige lot krachtige wind tussen Zuidwest en West. Wisselende be wolking met enkele buiten, som mige vergezeld van hagel of natte sneeuw. Tij 'ent opklaringen in de nacht hier en daar lichte nacht vorst, overigens weinig verande ring in temperatuur. Donderdag: zon op 7.43, onder 18.05 Maan op 19.01, onder 8.03. De zaak werd echter tot de volgende Dinsdag opgeschoven en de stakers be sloten de volgende dag weer aan het werk te gaan en het werk neer te leg gen als de stakingsleiders weer voor komen. Bij de spoorwegen besloten meer mannen tot langzaam-aan-acties of symbolische stakingen vanaf het volgende weekeinde. In Glasgow sta ken in een Rolls-Roycefabriek 3.500 arbeiders. Zij zoeken steun bij vakver enigingen uit andere fabrieken. manning onmogelijk nog meer opva renden van de „Marga" over te nemen. Het Noorse schip „Lionel", dat even een tér assistentie aanwezig was, wist één Noorse drenkeling op te pikken Later moest de „Lipnel" verdere red dingpogingen staken, omdat het zelf water begon te maken. Op dat ogenblik bevonden zich aan boord van de „Mar ga" nog achttien mensen. De „Winters wijk" probeerde in het holst van de nacht door middel van een redlijn con tact met de „Marga" te verkrijgen, maar de vliegende storm en de zware zee verijdelden de poging. Het Neder landse schip blijft echter in de buurt cm, indien dit maar enigszins mogelijk is, de helpende hand te bieden. Om streeks twee uur vannacht verschenen het Nederlandse weerschip „Culumus". de Franse sleepboot „Abeille 25" en de Nederlandse sleepboot „Tyne" op de plaats van de ramp. De „Marga" was toen nog drijvende. Ook Grieks schip in nood Ten noorden van Kaap Finisterre in de Golf van Biskaje raakte het Griek se stoomschip „Baralos" in moeilijkhe den. De stuurketting was gebroken en alle pogingen om het stuurgerei wee.- in orde te brengen, mislukten. Twee matrozen waren gewond. De „Baralos" vroeg onmiddellijke hulp en kreeg de ze kort daarop van het Britse stoom schip „Clan". Morgen vertrekt van het Ierse vlieg veld Shannon naar New York een KLM-vrachtskymaster met een zeer bijzondere en kostbare lading aan boord, n.l. twee hoogwaardige, Ierse volbloedpaarden, die in de Verenigde Staten aan enkele races zullen deel nemen. Het is voor de eerste keer, dat de KLM paarden vervoert. De paarden zullen worden vervoerd in speciale boxen, die door de KLM zijn ontwor pen en waarin zij noch zich kunnen verwonden, noch enig materiaal kun nen beschadigen. De boxen, die vervaardigd zijn van metaal, hout en canvas, zijn uitklap baar en kunnen in enkele minuten tijds worden gedemonteerd en omge toverd in een loopbrug, waarover de dieren in en uit het vliegtuig kunnen worden geleid. Ze zijn op verschillen de plaatsen bekleed en kunnen voor ieder paard afzonderlijk op maat wor den afgesteld. Bij de proefnemingen mocht de KLM gebruik maken van paarden uit de stallen van Prins Bern- hard. De advocaat bij de Hoge Raad, Jhr. Dr. L. van Asch van Wijck, heeft gis termorgen geconcludeerd tot vernieti ging van het arrest van het Amsterdam se gerechtshof, waarbij de Haarlemse inspecteur van politie G. van S. ver oordeeld is tot een maand gevangenis straf. De inspecteur was belast met het on derzoek in de „Velser affaire" en werd ervan beschuldigd zijn zwijgplicht te hebben geschonden De advocaat-gene raal. die drie van de vijf door de raads man, mr. A. J. M. van Dal, ingediende cassatiemiddelen gegrond achtte, vroeg verwijzing van de zaak naar een aan grenzend hof Hij was van mening, dat verdachte slechts mededelingen had ge daan in het belang van zijn onderzoek. De Hoge Raad zal op 20 Maart arrest wijzen. Tijdens zijn bezoek aan het front heeft generaal MacArthur medegedeeld o^ hij niet eigenmachtig de 38ste breedtegraad zal overschrijden, indien dringend* politieke redenen tegen overschrijding pleiten. De opperbevelhebber deelde ver der mede, dat het tegenoffensief de Chinezen zware verliezen onder hun beste manschappen heeft gekost, die moeilijk gelijkwaardig vervangen zouden kunnen worden. „Stalin heeft pas de nederlaag van onze troepen voorspeld, doch zijn kameraden zullen het heel wat beter moeten doen dan voorheen, willen zij bewijzen, dat hij een profeet is". MacArthur betuigde zich zeer tevreden over de toestand aan het front. „De internationale strijdmacht onderscheidt zich op alle rangen". wordt over het algemeen weinig te genstand ondervonden. Hoewel volgens waarnemers het ge heel verwoeste Seoel van weinig mi litaire betekenis moet worden geacht wordt de stad door de V. N.-legers langzaam maar zeker ingesloten. Ten oosten van Seoel staken patrouilles de bevroren Han over en een Turks on derdeel doorkruiste het schiereiland Kimpo teneinde een beveiligingszone te trekken rond de aanvoerhaven Ints- jon. Het gebied bleek grotendeels door de tegenstander te zijn verlaten. Vrijwel in geen enkele frontsector worden thans gevechten van betekenis gemeld. De activiteit blijft beperkt tot ongeregeld artillerievuur en verken ningen. De situatie in de frontlinie rond Wonjoe is opnieuw verbeterd nu neger troepen Tsjoetsjonni hebben veroverd, een bolwerk 25 km ten zuidoosten van Wonjoe. De Noordkoreanen, die een bedreiging vormden voor Tsetsjon heb ben zich na de val van dit bastion in noordelijke richting teruggetrokken. Vijftien kilometer ten noorden van Wonjoe zijn Amerikaanse troepen het wegenknooppunt Hoengsong tot op korte afstand genaderd, maar het ziet er niet naar uit, dat dit strategische punt zonder slag of stoot heroverd zal kunnen worden aangezien aan de an dere kant van de stad de noordelijke troepen zich daar voor de strijd ver zamelen. Het betreft hier naar schat ting een strijdmacht van 30.000 man. Verkenningen hebben uitgewezen dat vele transportcolonnes van de com munistisehe troepen zich van het cen trale front naar de oostkust bewegen. Een troepenmacht van het Britse gemenebest is inmiddels Tsjipjong cot op slechts drie kilometer genaderd. Er De kabinetsformateur, mr. M. Steen- berghe, is gistermorgen in Den Haag aangekomen en heeft een kamer ter be schikking gekregen in het ministerie van Economische Zaken. Gisteren nog heeft hij de fractieleiders van de KVP, de PvdA, de ARP, de CHU en de VVD ontvangen. Graven weer dichtgegooid De zeven ter dood veroordeelde oor logsmisdadigers in de gevangenis te Landsberg zijn teruggebracht in de cel len, die zij verleden maand voor onder grondse cellen voor veroordeelden moesten verwisselen. De zeven pas ge dolven graven op het gevangeniskerk hof zijn weer dichtgegooid. Ook moch ten de veroordeelden weer de knopen aan hun rode jassen naaien, die men uit veiligheidsoverwegingen verwij derd had. De verwanten mogen hen iedere Maandag en Vrijdag bezoeken. Frederick Wiehl, de verdediger van Oswald Pohl, een der veroordeelden, en andere advocaten zullen een nieuw verzoek om herziening van het vonnis doen op de Amerikaanse Hoge Com missaris M'Cloy. Tevens zal Wiehl het Internationaal Gerechtshof te 's-Gra- venhage verzoeken om een beslissing over de wettigheid van het precedent, geschapen door het internationaal tribu naal voor oorlogsmisdaden te Neuren berg. Het Amerikaanse Hof van Appel heeft Dinsdag geweigerd de vastge stelde terechtstelling tegen te houden, doch liet de mogelijkheid open, dat de verdedigers van de zeven veroordeel den de zaak voor het Hooggerechtshof brengen. QF MENNO TER BRAAK, zelf tot aan de laatste seconden van zijn aardse leven een hardnekkig worstelaar met de brandende vraagstukken van zijn tijd, van onze tijd, geheel gelijk had, toen hij André Gide „het geweten van Europa" noemde, willen wij verder in het midden laten, zeker is wel, dat Gide als een der exponenten van het geeste lijke leven in West-Europa gedurende de eerste helft van deze twintigste eeuw kan worden beschouwd. Als wij de uit drukking „geestelijk-leven" gebruiken, dan is daarbij de mogelijkheid niet uit gesloten, dat men aan een bepaalde be grenzing denkt, maar zodra men ken nis neemt van het geweldige oeuvre van deze mens, zal men weten, dat heel het bewogen en diep bewegende gaan van de tijd, waarin hij leefde, op zijn leven een scherp en felgekleurd stem pel drukte enerzijds, anderzijds dat Gide door de stormen heen op de ge dachten- en gevoelswereld van zeer vele anderen een sterke invloed heeft moeten uitoefenen. Zijn litteraire werk zaamheid. welke vanaf zijn twee en twintigste jaar tot practisch zijn laatste levensdagen voortduurde, kreeg terecht op 18 November 1947, vier dagen vóór zijn achtenzeventigste verjaardag, de „officiële" erkenning, toen hem als achtste Franse letterkundige de Nobel prijs werd toegewezen „wegens zijn vérstrekkend en artistiek belangrijk auteurschap, waarmede hij menselijke vraagstukken met onopgesmukte waar heidsliefde en psychologische duidelijk heid beschreven heeft", zoals de Zweed se Academie het uitdrukte. Die waarheidsliefde (wij denken daarbij aan het befaamde „Les Faux- Monnayeurs) heeft indertijd velen tegen hem in het geweer geroepen, doch sterk individualist als hij was. liet hij zijn weg niet ombuigen. En als er vreemde of onverwachte bochten in zijn weg kwamen, was het toch een spoor, dat zijn voeten drukte gehoorzamend aan een geest, die zélf zocht en wilde we ten .Dat verklaart ook het feit, dat hij op grond van zijn protestant-christelij ke levensovertuiging communist werd. Evenals vele andere werkelijk zoeken den denken wij slechts aan een Henriette Roland Holst, een Ingnazio Silone en een Stephan Spender bracht de praktijk van het communis me hem weldra van zijn sympathieën voor deze leer terug („Retour de l'U. R.S.S.") Behalve in „Retour" kan men in de bundel opstellen „De God die faalde", die in 1950 verscheen, lezen hoe met Arthur Koestier, Richard Wright en Louis Fischer André Gide's liefde voor de Russische theorieën, dank zij de daden van aanhangers van het communisme zelf veranderde in een felle en luid aanklagende haat. De motivering van de Zweedse Aca demie bij de toekenning van de Nobel prijs sprak bovendien over „psycholo gische duidelijkheid" en ook dat be hoorde inderdaad tot de kenmerkende en vooruitspringende eigenschappen van Gide's schrijversschap. Men leze daartoe slechts „La Porte Etroite", dat onder de titel „De enge poort" in een uitstekende vertaling van A. A. Nijhoff ook in de bekende Salamanderreeks verscheen. De aangrijpende zielestrijd van de zich opofferende Alissa, wordt vooral in het „dagboek" mét gewone en daardoor dikwijls meest aanspre kende taal beschreven. Slechts enkele woorden heeft de schrijver nodig om de smartelijke diepten van haar wor steling te omschrijven: „Heb ik over wonnen? Is zijn liefde aan het vermin deren? Helaas, deze wens is ook mijn grootste vrees... Nooit heb ik hem zo liefgehadIndien het voor zijn heil nodig is. Heer. dat ik verloren ga laat het dan zo zijnDe oprechtheid en de innerlijke wofsteling, waarmee hij deze roman en al zijn andere werk ook schreef, tekent Gide zelf op in de eerste regels, als het ware een verant woording van zijn scheppingsdaad, van „La Porte Etroite", waar hij zegt: „Een buitenstaander had zonder moeite dit gegeven tot een roman kunnen verwer ken; maar aan mij heeft het beleven van deze geschiedenis zoveel hartebloed gekost, dat al mijn kracht erin ver bruikt is. Ik zal dus eenvoudig mijn herinneringen weergeven - André Gide heeft voor altijd zijn fel aansprekende, liefdevolle en critiseren- de, contemplatieve en strijdende pen moeten neerleggen. De erfenis van zijn rijke geest zal blijven voortbestaan en veel van zijn werk kan reeds thans worden beschouwd als klassiek 5n de moderne wereldliteratuur. W. K. SCHADE DOOR BRAND IN 1950 De directe schade veroorzaakt door branden in de maanden December 1950 en Januari 1951 wordt respectievelijk op 1.864.695 en 1.271.200 gulden ge raamd. Dit is geen toto van hul trom in Korea na een zwaar bombarde ment, doch een gevolg van de uitbarsting van de vulkaan de Lamington op Nieuw Guinea. Met puin en lavagruis bedekt liggen talloze voertuigen volkomen ver nield in de geteisterde vlakte van Higatoera in Papoea. Door de ge weldige kracht werd een jeep in de afgeknapte bomen geslingerd. 4000 inboorlingen en 35 Europeanen werden het slachtoffer van de uitbarsting. Lading was niet veilig Negen leden van de bemanning van een Nederlands zeeschip, dat Zondag de Amsterdamse haven binnenliep zijn ge arresteerd en opgesloten. Zij worden er van verdacht gedurende de reis voor honderden guldens aan ongebrande kof fie en textiel, dat tot de lading behoor de, te hebben gestolen en verhandeld. Ook de proviand was niet voor hen veilig, want in de havens die zij aan deden konden de heren wel wat geld gebruiken. Ze vonden, dat zij te weinig kregen uitbetaald om in de aanloop- ha'-.ens de bloemetjes buiten te zetten en daarom namen zij maar wat van hun gading was. Zodra het schip in 'n haven kwam werden de gestolen goe deren van boord gesmokkeld en' daar verhandeld aan de een of andere op koper, die er altijd wel was te vinden. De gezagvoerder had van het complot lucht gekregen en om politie-onderzoek verzocht, toen het schip IJmuiden na derde. Alle verdachten hebben een volledige bekentenis afgelegd. „Hij was op de hoogte van het Ehgland Spiel Tegen de Haagse arts J. B. van der W. is door de rechtbank een jaar ge vangenisstraf, waarvan acht maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van drie jaar geëist. Volgens eigen erken ning heeft de heer Van der W. ten overstaan van de parlementaire enquê tecommissie een meinedige verklaring afgelegd. Toen deze commissie een onderzoek naar het „England Spiel" instelde heeft verdachte aanvankelijk verklaard, dat hij van deze radiospionnage op de hoog te was. Ook zou hij geweten hebben, dat agenten door de Duitsers werden gearresteerd en ten slotte xeu hg ge tracht hebben de regering te Londen van een en ander op de hoogte te stel len. Toen de commissie aan dit verhaal ging twijfelen, heeft men een vrij diep gaand onderzoek ingesteld. Nadien werd de politie in de arm genomen. Ten slotte erkende de arts valse verklarin gen te hebben afgelegd. Bij een nader verhoor door de commissie heeft hij zulks bevestigd. De heer Van der W. heeft zich naar hij later verklaarde door zijn fantasie laten leiden en ver halen van anderen tot de zijne gemaakt. Uitspraak op 6 Maart. Generaal Eisenhower is per vlieg tuig te Parijs aangekomen na te Cher bourg, waar de „Queen Elizabeth" he denmorgen aankwam, van boord te zijn gegaan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1951 | | pagina 1