De grote strijd op de Veluwe
Wj Uw shag dat pakje
Voor de ministers dit pakje
Meningen der werkers verdeeld
in °t kort Zwaluwen-team Jan de Bruin
was ongenaakbaar
Een genaturaliseerde Engelsman
spionneerde voor Praag
Dikke Martha stierf op de
electrische stoel in Sing Sing
Ontsnapte saboteurs renden door Raalte
Het 445-ste bataljon infanterie oogstte
lauweren en een blauw oog
Drinkwater uit het
Apeldoorns kanaal
Crescendo" heeft
eigen dagblad
Grote groep bereid tot langer werken
NIPO deed onderzoek
Buitenkansje voor
philatelisten
Kunt U niet slapen
Politie vond rapporten
Vuur werd aangewakkerd
door Zuidwester storm
Nederlandse coaster bij
Abo in het ijs
Drama der „Eenzame Harten
Samen met haar minnaar minstens vijf
vrouwen en een baby vermoord
Huwelijksbureau trok
de slachtoffers
WOENSDAG 14 MAART 1951
(Van onze speciale verslaggever te Velde)
MET grote kracht botsten hedenmorgen tijdens de oefening Crescendo op de
Veluwe de blauwe en rode strijdkrachten op elkander. Het eerste legerkorps
van blauw, voorgesteld door de 44ste regiments-gevechtsgroep, overschreed tegen
de middaguren bij verrassing de grens. De eerste divisie van dit corps deed een
aanval op Putten en Garderen, maar de rode troepen verdedigden dit zo hard
nekkig, dat de aanval tussen Ermelo en Nieuw Millingen vast liep. Desondanks
schijnt het ons toe, dat het initiatief bjj de blauwen berust. De gehele dag waren
de luchtmachten van beide partijen actief. Hun optreden werd begunstigd door
het weer.
bataljon acht commando's plus hun vol
ledige plannen veroverd, een resultaat,
waar heel het bataljon trots op is.
De twee ontsnapte commando's vlo
gen ondertussen als hazen door Raalte.
Na een halsbrekende klimpartij, waar
bij een van ien zijn hand openhaalde,
belandden zij in de woning van de fa
milie Middendorp. Sportief bood de
dame de jongens een schuilplaats aan.
Hun uniformen borg zij weg onder de
divan in de voorkamer en zij voorzag
hen van oude kleren van haar man.
De vertoornde achtervolgers kwamen
echter op een gegeven ogenblik tot de
ontdekking dat de vluchtelingen in het
huis van de familie Middendorp moes
ten zitten. Zij belden aan. Mevrouw
Dinsdag werd het reeds duidelijk dat
grootscheepse militaire operaties niet
lang meer op zich zouden laten wach
ten. Over de bruggen bij Zwolle, De
venter en Zutphen stroomden troepen
naar de denkbee'dige grens. Gedurende
de nachturen reden lange geblindeerde
met munitie en voorraden vol geladen
trucks naar het gebied direct achter
de fronten waar opslagplaatsen wer
den aangelegd, vanwaar uit de troepen
van het nodige werden voorzien. De
opmars benaderde zozeer de werkelijk
heid, dat verscheidene burgers met de
slaap nog in hun ogen uit hun huizen
kwamen en angstig vroegen: „Is er
oorlog?"
Het drinkwater voor de door de lange
vermoeiende marsen dorstige mannen
wordt verkregen uit 't Apeldoornse ka
naal. Niet ver achter 't blauwe front staat
een waterzuiveringsinstallatie, geschenk
van de Amerikanen, die per uur van
onrein kanaalwater 10.000 liter drink
water maakt.
Saboteurs in de val.
]~\E belangrijkste gebeurtenissen van
Dinsdag geschiedden niet aan de
„grens" maar in het achterland van
Oostland. Da?r oogstten de mannen van
het 445ste bataljon infanterie lauweren
en een van hen een blauw oog. Het
bataljon was belast met de bewaking
van de belangrijkste opmarswegen van
het eerste blauwe legercorps, t.w. de
spoorlijn van Almelo naar Zwolle en
de kunstweg, die daarmee ongeveer
parallel loopt. Deze wegen werden
„bedreigd" floor lieden, die sympathi
seerden met Westland, een rol die door
commandotroepen werd vervuld. De
commando's moesten proberen Imitatie
springladingen aan te brengen bij Je
spoorweg en bij bruggen, het bataljon
diende dit te verhinderen. Onpartijdige
scheidsrechters noteerden aan beide
zijden de successen.
Muzikaal bataljon.
T\e vier compagnieën van het bataljon
hadden ieder een vak van de weg
AlmeloZwolle onder hun hoede, in
code „trompet", „viool", „piano" en
„cello" geheten. De belangrijkste ver
keersknooppunten waren aangeduid
als: do, re, mi, fa, sol. Het wachtwoord
van dit muzikale bataljon was „Con
certgebouw".
Om 12.00 uur kwam de melding bin
nen, dat op de weg van Raalte naar
Heino twe commando's in een drieton
ner en twee op de fiets waren aange
houden. De drietonner lag vol imitatie
springstof. De buit was geweldig. Een
van de „saboteurs" bleek luitenant
Tummers te zijn. Bij zijn papieren werd
een volledig overzicht gevonden van
alle sabotagedaden die de commando's
ten uitvoer wilden leggen.
TRIOMFANTELIJK ging de chef
operatie van het bataljon, majoor
Janssen, in het burgerleven de man
van „het bier is weer best", zijn maat
regelen nemen. Plotseling werd even
wel alarm geslagen. Twee commando's
waren ondanks de scherpe bewaking
gevlucht. Op een gegeven ogenblik
hadden zij zich op hun bewakers ge
worpen. Een van hen kreeg een ge
weldige klap op zijn oog en in de ver
warring, die daardoor ontstond, ont
snapten er twee.
De bewakers zeiden later, dat die
ontsnapping niet eerlijk in zijn werk
Was gegaan. „Als het echt was ge
weest, hadden we ze al lang aan de
bajonet geprikt". De scheidsrechters
zullen hier beslissen.
De twee vluchtelingen werden spoe
dig ontdekt en in triomf teruggevoerd.
Met de vier andere gevangenen, die in
tussen waren binnengebracht, had het
De eerste B'auwe krij jr gevangenen
worden binnengebracht
„Het Lichtspoor", het weekblad
voor de strijdkrachten, geeft ter
gelegenheid van de oefening Cres
cendo 'n speciaal dagblad uit voor
de militairen, die aan deze opera
ties deelnemen. Twee redacteuren
van het Lichtspoor maken de
strijd mee. Zij zenden elke dag
hun kopij per telefoon en per
treinbrief naar de drukkerij in
Den Haag. Voorts bevat het
krantje, dat zes pagina's ter groot
te van een vel schrijfmachine
papier omvat, een speciaal voor
de Veluwe opgesteld weerbericht,
het menu voor de volgende dag
en een korte samenvatting van
het nieuws uit binnen- en buiten
land. Om zes uur 's avonds verlaat
de krant de drukkerij, om negen
uur is ze bij de troep.
Middendorp beweerde van niets te we
ten. Zij weigerde de toegang tot haar
woning, doch toen de achtervolgers
bleven aandringen op een huiszoeking,
gaf zij toe.
Onder bescherming van een brenguncarrxer gaan de Roden tot de aanval over.
Moei werktijd worden verlengd?
Het Nederlandse Instituut voor de
Publieke Opinie (NIPO) heeft aan
vele mannen en vrouwen over het ge
hele land de vraag gesteld, of zfj ver
lenging van de werktijd een goede
maatregel achten ter vergroting van
de productie. Niet minder dan 51 pet.
van de ondervraagden keurde de
maatregel af, dertig pet. ging er mee
accoord en negentien pet. had geen
oordeel.
De voorstanders verwachten, dat de
productie daardoor inderdaad zal stij
gen of menen, dat de verlenging nodig
is om ons land zo sterk mogelijk te
maken. De tegenstanders achten de
productie reeds hoog genoeg, vinden
dat eerst de werklozen aan het werk
moeten worden gezet, of duchten na
deel in de vorm van lagere- arbeids
prestatie, oververmoeidheid, ontevre
denheid.
Niettemin is van de werkers van
Nederland een belangrijk deel, t.w. 44
procent, bereid, langer te werken, het
zij omdat men het als een nationaal
belang ziet, hetzij omdat men een
eventuele verplichting ertoe zou aan
vaarden. 39 pet. stelt zich op het stand
punt, dat de arbeidsuren reeds lang
genoeg zijn en er reeds hard genoeg
wordt gewerkt. Ook wil men zich de
met zoveel moeite verworven acht
urige arbeidsdag niet meer laten ont
nemen. Overigens blijken kantoor
personeel en ambtenaren het meest,
boeren en landarbeiders het minst be
reid tot verlenging van de arbeidsdag.
Hetgeen zich laat begrijpen: laatstge
noemde categorie heeft reeds een veel
langere arbeidstijd dan de groep kan
toormensen.
Gefrankeerde enveloppen van
Oostenrijkse ballonvlucht
(Van onze Haagse redacteur)
Zwitserland bezit reeds zijn Pesta-
lozzi-dorp, waar oorlogswezen van ver
scheidene nationaliteiten worden ver
pleegd hier te lande zijn stemmen
opgegaan, om eveneens een kinderdorp
te stichten. De Oostenrijkse kinder
dorpvereniging „Pro juventute" orga
niseert reeds enige jaren ballonpost-
vluchten. De baten, die worden ver
kregen uit de verkoop van speciale,
gefrankeerde enveloppen van deze bal-
lontocht, zijn bestemd voor de bouw
van een kinderdorp.
Bij de Nederlandse philatelisten be
staat grote belangstelling voor deze
bijzondere enveloppen Teneinde hen
op een gemakkelijke manier in de ge
legenheid te stellen zich ervan te ver
zekeren, zal de Stichting „Voor het
kind" haar medewerking verlenen.
De eerstvolgende ballonvlucht wordt
gemaakt op 25 Maart. Zij, die in het
bezit willen komen van een enveloppe,
kunnen zich tot 19 Maart uitsluitend
per postwissel, waarop f 2 wordt over
gemaakt, melden bij de stichting „Vooj
het kind", Herengracht 478, Amster
dam-C. Op het strookje dienen in
blokletters naam en volledig adres van
de afzender te worden vermeld, met
de aanduiding „6de Dallonvlucht Oos
tenrijk". De Oostenrijkse organisatie
zorgt dan, dat men ongeveer 30 Maart
de enveloppen thuis krijgt.
Een buitenkansje dus voor de post
zegelverzamelaars, maar tevens de ge
legenheid om wat voor het misdeelde
kind te doen.
HUISHOUDBEURS IN R.A.I.-GEBOUW
TROK REEDS 45.000 BEZOEKERS.
De Huishoudbeurs in 't RAI-gebouw
te Amsterdam die Vrijdagmiddag werd
geopend, heeft in 4% dag (tot en met
Dinsdagavond) 45.000 bezoekers ge
trokken.
Gewijzigde opstelling van het
Johnny Leach, die het wereldkam
pioenschap tafeltennis voor man
nen verwierf, en Rosalind (rechts)
met Diana Rowe, de 17-jarige
tweelingen die de titel wonnen van
het dames-dubbel, keerden een
dezer dagen uit Wenen terug. Het
triomferende trio bij hun aankomst
op de Londense vlieghaven.
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd
en zenuwpijnen, neemt dan geregeld
Togal. Togal verdrijft snel en afdoen
de die pijnen en U slaapt weer rustig
de gehele nacht door. Togal baat waar
andere middelen falen. Togal zuivert de
nieren en is onschadelijk voor hart en
maag. Bij apotheek en drogist f 0.83,
f 2,08 en f 7,94.
(Advertentie, Ing. Med.)
Volgens 'n verklaring van de Engelse
procureur-generaal Sir Hartley Shaw-
cross heeft een tot Engelsman genatu
raliseerde Tsjech, Carl Strauss ge
naamd, gedurende enige jaren als spion
in zijn tweede vaderland gewerkt. Hij
stond te dien tijde in dienst van de re
gering te Praag. Toen hij zijn naturali
satie aanvroeg, deelde hij mede, dat
werkzaam was bij een Engelse firma
maar hij verzweeg zijn andere werk
zaamheden.
Toen de politie in Februari van net
vorige jaar een huiszoeking in Strauss'
woning deed, vond zij een rapport, Jat
hij had samengesteld en dat hij in han
den had gespeeld van een lid van de
V N.-luchtmacht gebruikt
bestuurbare bommen
De Amerikaanse luchtmacht heeft in
Korea gebruik gemaakt van enige
exemplaren van een nieuw type bom
Het is de Tarzan, een bom van acht me
ter lengte, die zes ton weegt en als be
stuurbaar geldt. Er zijn een aantal
bruggen mee bestookt, die alle werden
vernield. De bemanning van de bom
menwerpers, die deze projectielen heb
ben uitgeworpen, verklaarden, dat zij
een goede controle op de beweging van
de bommen hebben.
Tsjecchische geheime dienst. In 1949
was Strauss Brits onderdaan geworden.
Hij ontving toen uit Praag microfilms.
Zijn rapporten voor de Tsjechische re
gering tikte hij op dun rijstpapier. Hij
verpakte ze in doosjes sigaretten en
overhandigde ze zo aan zijn contact
man.
Fabriek in vlammen
Met twintig stralen bestreden de
brandweren van Apeldoorn en Beek
bergen vannacht een felle brand, die
door onbekende oorzaak was uitgebro
ken in een van de magazijnen van de
N.V, Asbest- en kurkwarenfabriek H.
Geerdink aan het ApeldoornDierens
kanaal te Beekbergen. Het vuur dat in
een partij kurkisolatieplaten woedde,
werd van alle kanten ingesloten, maar
door de stormachtige Zuidwester won
nen de vlammen zienderogen terrein.
Een verstikkende rook bemoeilijkte in
hoge mate het blussingswerk. Om vier
uur vannacht had de brand vrijwel alle
magazijnen aangetast, doch men slaagde
er in de fabriek zelf en het kantoorge
bouw voor algehele vernietiging te spa
ren.
Op een onbewaakte overweg nabij
Venlo is een inwoner van Lottumdoor
een trein gegrepen. De man overleed
later in een ziekenhuis.
Wegens het niet beschikbaar zijn van
enkele spelers, is het Zwaluwen-elftal,
dat vandaag in het Feyenoord-stadion
te Rotterdam tegen de Rode Duivel*
uitkomt, gewijzigd. De ploeg ziet er
thans als volgt uit: doel: Van Raalte
(Blauw Wit)achter: Van Rheenen
(RCH) en Odenthal (Haarlem)mid
den :Klaassens (VW), Möring (Ensche
de) en Dijkgraaf (AGOVV)voor: J.
van der Gijp (Emma), Snoek (Eindho
ven), Van der Weerd (Wageningen),
Quaadvliet (BW) en Groeneveld (Haar
lem).
Het Nederlandse hockey-elftal,
dat Zondag 18 Maart in het Wagener
stadion te Amstelveen tegen het Bel
gische nationale team uitkomt, is als
volgt samengesteld: doel: Gouka (HDM)
achter: Derckx (Venlo) en Drijver
(TOGO)midden: Ancion (Kampong),
Loggers (Laren) en Tiel (HHYC); voor:
Van Heel (HHIJC), Boerstra (HHIJC),
Kruize (HHIJC), Reyntjes (Venlo) en
Esser (TOGO).
De eerste etappe Parjjs-Nevers
(231 km) van de wedstrijd Parijs-Nice
is gewonnen door de Fransman Teissei-
re voor Caffi, De Cork en Remy. De
renners arriveerden met een uur ver
traging op het tijdschema te Nevers.
De toestand van de Noorse ijs-
hockey-speler Leif Gulbrandsen, die in
de wedstrijd tegen de Ver. Staten zijn
neusbeen brak, is bevredigend. Hij heeft
geen schedelfractuur opgelopen, zoals
aanvankelijk gevreesd werd, en zal
over enkele dagen het ziekenhuis kun
nen verlaten.
Voor een uitverkochte Riviëra-hal
te Rotterdam behaalde de Rotterdamse
middengewicht Jan de Bruin, in een ge
vecht dat lang in het geheugen zal blij
ven, een even fraaie als duidelijke zege
in de hoofdpartij van de Nederland—
Belgie wedstrijden. In de vijfde ronde
staakte de Belg Réné Knockaert de
strijd na een buitengewoon moedige
partij.
De 650 ton metende kustvaarder
„Fraternite", kapitein J. Ruiter te
Delfzijl, ligt sinds Maandag vast in het
ijs bfj Abo (Finland). De „Fraternite"
is met hout onderweg van Abo naar
Amsterdam. Het schip heeft een be
manning van negen koppen.
Bij Abo, de enige ijsvrije haven van
Finland wordt gewoonlijk de vaargeul
opengehouden door ijsbrekers. Daar,
zoals bekend is, de bemanningen der
ijsbrekers in staking zijn, is de vaar
geul dichtgevroren. Tengevolge daar
van zitten verscheidene schepen o.a.
het genoemde Nederlandse, in het ijs.
M - 32 - M
(Van onze correspondent te New York)
JfEVEN EN DERTIG MINUTEN vóór middernacht haalde een van de top-
electriciens van Sing-Sing (wie spreekt nu nog van „beul"?) een handle om
in de betrekkelijk kleine zaal, waar de electrische stoel staat opgesteld. Op het
zelfde ogenblik plantte een electrische lading zich voort langs de draden, die op
tal van punten contact maakten met het lichaam van de driehonderd pond zware
Martha Beck. Zij was de dertiende vrouw, die in de geschiedenis der V.S. is
geëlectrocuteerd. Luguber relaas, zult ge zeggen. Maar minder gruwelijk en
zeker minder pijnlijk dan Jiet lot van de vijf vrouwen en één baby, die in
Martha's handen waren gevaften en dat niet hadden overleefd. De moordenares
en haar handlanger Raymond Fernandez hadden hun slachtoffers uitgeschud,
beroofd en omgebracht.
yfOOR FERNANDEZ is er maar één
beschrijving mogelijk: een imbeciel,
ijdel als een pauw, dom als een zeker
lichaamsdeel van een doorgaans op een
boerenerf knorrende viervoeter. Hij
leefde met Martha in concubinaat en
was haar willig werktuig. Hun gemeen
schappelijk gebrek aan moraal en in
tellect uitte zich in het duivelse plan,
dat zij beraamden om zich te vestigen
als een huwelijksbureau. Doch, zoals
dit in Amerika gebruikelijk is, hingen
ze niet dit zakelijk uithangbord aan de
voordeur, maar adverteerden in duiste
re blaadjes de wonderen van hun „club
voor eenzame harten". Elkeen kon lid
worden, mannen en vrouwen. En dank
zij het secretariaat van de club zouden
de geschikte partijen met elkaar in
contact worden gebracht.
Dit bracht met zich, dat de naïevelin
gen, die op deze advertenties reageer
den, de secretaris „in hun vertrouwen"
namen omtrent hun financiële positie.
Na verloop van enige tijd was het lid
maatschap gesplitst in een groep niet-
kapitaalkrachtigen (die daaraan hun
leven te danken hebben!) en een aantal
lieden uit de meer bezittende klasse.
Op hen concentreerde het tweetal zich.
De vrij welgestelde dames werden uit
genodigd het secretariaaat van de club
te komen bezoeken de strikste ver
trouwelijkheid was daarbij uiteraard
gegarandeerd om over de mogelijk
heden van een bepaald „contact" te
spreken. De trouwlustige dames waren
in de wolken, dat haar geval er zo goed
voorstond.
Charmante man.
De ontvangst was uiteraard aller-
charmanst. Martha was één en al glim
lach, schonk thee en cocktails. Na ge
ruime tijd verscheen de potentiële
echtgenoot op het to cel. Ge raadt het
al: Fernandez, één en al beminnelijk-
htid en charme. Zijn regelmatige
Spaanse gezicht trok de dames aan en
hij maakte keer op keer een diepe ir
druk op de vrouwen. Ja, hij voelde er
wel wat voor om te gaan trouwen. Dat
leven van een man alleen was op zijn
leeftijd (36 jaar) toch niets gedaan.
Iemand, die voor hem kon zorgen, had
hij nooit gekend, zei hij.
Spaar uw tranen, lezer. De trouwlus
tige weduwen of oude vrijsters hadden
na een week al hun bezittingen op zijn
naam geplaatst. Er hadden zich plotse
ling moeilijkheden voorgedaan. Fernan
dez moest de stad verlaten. Een zaken
relatie dreigde hem een proces aan te
doen wegens een patent-kwestie. Zijn
„aanstaande" had hem inmiddels met
een paar duizend dollar uit de knoei
geholpen. Wanneer hij een paar dagen
later, van al deze „zakelijke zorgen" be
vrijd, naar zijn „aanstaande" terugkeer
de, dan was het met hamer of worg-
touw. De dames werden één voor één
om zeep gebracht. Eén harer, die uit
een vorig huwelijk een baby had, werd
in een kelder geworpen en met ce
ment overgoten: Martha Beck (de be-
raamsler van alle plannen) verdronk
het kind in een badkuip. Het tweetal
had vijf moorden bekend. Maar het
aantal vrouwen, wier spoorloze ver
dwijning bij het Bureau voor Vermiste
Personen werd aangegeven, is uiterst
groot. En wie weet, of hier of daar nog
het overschot van meer slachtoffers van
Martha en Raymond wordt gevonden.
Beiden werden ter dood veroordeeld
en alle gratieverzoeken werden af
gewezen.
Hü was „onschuldig"
De dag vóór de terechtstelling bracht
een Amerikaans blad een „exclusief in
terview" met Raymond Fernandez, dat
geschreven heette te zijn in de doden
cel. De gevangenisdirecteur van Sing-
Sing verklaarde prompt, dat dit larie
was en dat er niemand in de cel bij
Fernandez was geweest. Niettemin
mocht de op sensatie beluste menigte
nog vernemen, dat Fernandez „onschul
dig" was en dat noch jury noch rech
ters ook maar iets van zijn problemen
hadden begrepen, volgens hem.
Er was heel veel te doen geweest over
het feit, wie eerst de hoogspannings
draden zouden worden aangebonden.
De steeds galante Fernandez wilde de
laatste zijn, „zodat hij zeker kon zijn in
het hiernamaals met zijn geliefde te
worden verenigd". De gevangenisdirec
teur besliste ten slotte anders. Martha,
zwaar onder de rouge en lipstick, was
de laatste, die naar de stoel toewaggel-
de na een maaltijd van gebakken kip
en gebakken aardappelen. Toen zij stierf
had zij bloemen in de handen, „die een
onbekende haar had gezonden" en
waarvan de pers vermoedde, dat deze
in opdracht van Fernandez door diens
advocaat waren gestuurd.
