Duitsland heeft een nieuwe krachtbron: het geloof Aantal verloren arbeidsdagen nam in 1950 aanzienlijk af De kaasexport ernstig getroffen Berlijnse Kerkdag bewijst: Deze mensen brengen onze stad in oproer" Wat zullen de commu nisten thans doen? Bijl en zaag KERKELIJK NIEUWS Honderd jaar geleden telde ons land drie millioen inwoners Men klaagde over de overbevolking Vergissen wij ons weer? Een statistiek der werkstakingen De onrusistokerij straft zichzelf Den Helder Tweejarig meisje in de Fortgracht verdronken Oosthuizen Man aangereden en gedood BESOMMINGEN 9|MU!DEN Vreedzaam overleg en wilde stakingen GLIMLACHJE Amerika heeft invoer drastisch beperkt IJselmeer-zeilers x*-" ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1951 (Van onze correspondent te Berlijn) IN JULI van dit jaar leden de alomverbreide pessimisten van het avondland op Berlijnse bodem een nederlaag, terwijl de onverschilligen een verrassing beleefden. Wat ieder voor zich ook van het Christelijke geloof moge denken, in ieder geval zal hij zijn mening over de politieke betekenis van het geloof moeten wijzigen. Wie tot nu toe dacht, dat het Christelijke Avondland ten einde liep, zal thans moeten inzien, dat het Christendom zeer zeker tot vernieuwing in staat is. De Berlijnse Kerkdag was als een brandende fakkel, omdat hierbij het bewijs geleverd werd, welk een oerchristelijke hartstocht en belijdenis, welk een moed en bereidheid tot verzet ontstaan uit de onderdrukking door het oostelijke despotisme. Het protest der Protestanten was zo stoutmoedig en zo duidelijk, als dit in het land van de Hervorming sinds de tijden van Martin Luther niet voorgekomen was. yOOR mensen uit de westelijke we- reld klinkt het misschien fantas tisch, omdat het niet in overeenstem ming is met hun gebruikelijke opvat tingen. Zij kunnen zich ook niet voor stellen, dat de wachtende mensen op de stations van de Ondergrondse en de Stadtbahn midden in het drukke verkeer van Berlijn spontaan koorzan gen aanheffen, zij kunnen zich niet voorstellen, dat in een grote stad orde bewaarders voor de kerkdeuren staan en de verbaasde bezoeker terugsturen met de verklaring: vandaag geen plaats meer. Zo was het in die dagen in Ber lijn. De impuls voor zulke massa-demon straties ontstaat daar waar geen zeker heid meer bes'aat, geen zekerheid van leven, van bezit, van alle oude wetten der samenleving, waar alleen het ge loof de mensen nog een toevlucht biedt. De intensiteit van het kerkelijke leven in de Russische zone is niet te vergelijken met dat van West-Duits- land. Geen wonder, dat op de Ber- WAT voor de Oud-Testamentische gebaarde heren de Klaagmuur van Jeruzalem was, dat is voor de mens uit dit atoom-tijdperk de trein. Wij ge loven, dat degenen, die zich met maat schappelijke zorg bezighouden, vaak in de trein reizen, teneinde steeds weer hartverkillende bijzonderheden over de armoede te horen en dan weer geïnspireerd te zijn. Politici zullen ook wel vaak van de veilige, vlugge en voordelige manier gebruik maken om roddelen te leren. Doch die ene warme Zaterdagmid dag vernam ons gesperd oor (want ook wij leren veel in de trein) geen ver halen over Liejtinck, nieroperaties en de zwagenevan-me-man-ze-vriend-die- landmeter-je-weet-wel. Nu hingen alle ogen aan een klein glazen ruitje, waarachter twee zagen en een stevige bijl zichtbaar waren Boven het rvilie stond ten overvloede „Bijl en Zaag". Een vettige man opende het ge sprek: „Waar zouwe ze dat nou voor gedaan hebbe? Baal en zaag...." Een spichtige huismoeder, die de zorgen over verhoogde prijzen voor huisbrand en suiker voor een week opzij had ge zet en met drie sproetige telgen naar zee trok, zag het anders. „Soon masji- nist is goed klaar. Kennie tenminste houtjes hakke". De vettige man ant woordde: „Hij zal d'r wel geen hout mee hakke. 't Is seeker voor de rep era- sie an de traan". De jongste zoon van het huismoedertje ving een nieuw woord op en voegde het terstond in zijn vocabulaire. „Voor de jippejaas- sie", zei hij nadenkend. Hij kreeg een- tik van zijn oudste zus, die een bloe metjesjurk droeg. „Bek dicht as de grote mense prate", zei het kind met Sergeant-majoors-stem. Op een klein on stapte een nieuwe reiziger, r'-mede een nieuw gezichtspunt bin nen. Het was een arbeider van een blikfabriek, die met deskundig oog sprak: „Goeie reclame zoiets! Zeker van de Nooitgedacht. Wjit se al niet versinne". Een goedmoedige vrouw vond: ,,Wat benne se anders voorsichtig bij de spoor, ei? Alles achter 'n raampie. Siet'r anders commenistisch uit, die bijl „Steeds meer belang stelling ging er naar de nuttige ge reedschappen achter het ruitje uit. „Ze gebruiken het vermoedelijk in de koude maenden", zei een bestudeerd jongmens", om de ijsklonten veur de wielen weg te kappen". Een pieperige oude man riep: „Dan is dat raampie zeker voor de inspeksie. Of ze 't wel schoon hou we!" De arbeider zag ook nieuwe aspecten. „Iedere wage heb netuurlijk ze eige gereedschap, net as bij t' cirrecus. Da's voor de verbouwin gen en zo". Een matroos vond dit te bar en sprak: „An me pet! Se gane geen verbouwings met bijle bedrijve!" Er hingen nieuwe mogelijkheden in de lucht, doch juist trad de conducteur binnen. De coupé zweeg als een school klas, waarin een deugniet een muis heeft losgelaten, op het moment dat- de hoofdmeester binnentreedt. Het kaartjesknippen werd een stille ritus. Eén van de laatste personen, die zijn kaartje uitstak was een stucadoor met een witbeklad alpinopetje op het hoofd. „Meneer", zei hij tot de con ducteur, „waarvoor is dat gereed schap, daar acht er het ruitje?" De N.S.- vazal keek Einstein-achtigalsof de onwetendheid der grote massa hem pijnlijk trof. „Als u lezen ken", legde hij uit", moet u maar kijken watterbij staat. Dan weet u 'f'. Floep zei het schuifdeurtje en prompt hingen alle ogen weer aan het kleine venster. Een klein, bijdehand manneke las het voor. „Bij l en Zaag" TOM lijnse Lekendag het westen in vele op zichten de ontvangende en het oosten de gevende partij was. In Midden- Dui'sland kwam het Bolsjewisme voor het eerst in botsing met de kracht van de Protestantse Kerk en het is buiten gewoon interessant te zien, hoe het hierop reageerde. Het bezoek van Wil- i Pieck bij de openingsdienst van de Kerkdag heeft op deze kwestie nog meer de aandacht gevestigd. De reac tie, waaraan de ruim 100.000 deel nemers uit de Russische zone zullen zijn blootgesteld, zal de betekenis van deze dag nog meer in het politieke brandpunt stellen. Het is namelijk gebleken, dat de Protestantse Kerk een kerk van het Woord is. Ze kan niet leven zonder de vrije verkondiging van het Woord, Strijd met haar en een verbod van het Woord betekent haar einde aan de op pervlakte en haar voortleven in illega liteit. De Berlijnse Kerkdag heeft met één slag bewezen, dat niet slechts en kelingen, maar hele volksmassa's be reid zijn onder te duiken. Zóver wil Walter Uibricht, of willen zijn op drachtgevers, het niet laten komen. „Wij zijn toch broeders". Er is dus nog iets, waar Moskou voor terugdeins*. Dat het zich bewust is van de gevaarlijke kracht van een opstandig geworden Protestantisme, bieek uit een voorzichtige aanduiding in een blad ui* de Russische zone. Het citeerde de Bijbeltekst, die toevallig juist op de Zondag van de Kerkdag namelijk de tekst uit de Apos'e- len over het optreden van Paulus en zijn vrienden in Philippi. Het was heel toepasselijk voor de Kerkdag: „Deze mensen brengen onze stad in oproer" He* leek wel verstandiger niet tegen deze s'roming in te gaan. De meest bezochte werkgemeen schap van de Kerkdag, die voor 50.000 mensen in drie Jaarbeurshallen uitge zonden moest worden, had als thema gekozen: „Wij zijn toch broeders van één volk". Men voelde de polsslag'van een opkomende massabeweging. Hier spreek* namelijk nog een ander be langrijk verschijnsel mede het geenszins ingeslapen nationale instinct. Het is geen wonder, als juist op de scheidingslijn tussen westen en oos- *en, midden in het springlevende Ber lijn, een mensenrna-v in voorbeeldige orde en discipline bijeenkomt, waar van een dynamische kracht uitgaat als sinds 1945 geen enkel politicus in Duitsland meer heeft kunnen opwek ken! De leuze „Wij zijn toch broeders" *rof iedereen in het hart, omdat ze "•iet verbonden was met polemiek en haat, omdat men voelde, dat hier geen vreemde belangen in het spel waren. Wie had in Duitsland nog maar tien jaar geleden kunnen denken, dat de Kerk thans het volk achter zich zou 'lebben? Deze kans scheen toen niet veel groter dan die van de Republi keinse poli*ici. Doch hoe sterk is zij thans geworden. Dit blijkt uit de koraalzangen van dezelfde menigte, die eens „Heil" riep. Met het m.s. Sibajak arriveerden de kinderen van Raymond Wester ling in' Nederland. Johnnie (6) en Celia (3), in gezelschap van hun grootmoeder, mevr. Hooper. Ned. Herv. Kerk: Beroepen te Mas tenbroek: A. Baars te Sluipwijk; te de Meern: J. A. Pammens te Varsseveld; te Aalsmeer: M. Heymans, cand. te Amsterdam; te Montfoort: R. W. Steur te Ouddorp. Aangenomen naar Klooster- veen-Hijkersmilde: J. C. J. Bronsgeest, predikant bij de varende gemeente van Maasbracht; naar de Presbyterian Church in Nieuw Zeeland: W. v. Wijn gen te Wassenaar. Bedankt voor Sneek: D. Bouwman te Katwijk aan Zee; voor Maartsendijk: J. R. Cuperus te Doorn spijk. Geref. Gemeenten: Tweetal te Nieu- werkerk: K. de Gier te Lisse en dr. C. Steenblok te Gouda. Bedankt voor Goes: M. Heerschap te Wageningen. Chr. Geref. Kerken: Beroepen te De- demsvaart: C. den Hertog, cand. te Mij drecht. Zsanse dieven stalen voor f 8.000 aan goederen Het is de Zaandamse recherche ge lukt een serie belangrijke fabrieksdief- stallen tot klaarheid te brengen. Hierbij is gebleken, dat een vuilnisophaler, twee fabrieksarbeiders en een ijsberei- der kans hebben gezien in enkele maanden tijds voor f 7000 tot f 8000 aan goederen te ontvreemden. Reeds geruime tijd werden er bij een essence-fabriek te Zaandam geregeld belangrijke grondstoffen vermist. Don derdag stelde de politie zich verdekt op bij het gebouwencomplex en zo slaagde ze er in een vuilnisophaler aan te houden, toen deze er met een zakje met twintig kilogram van deze grond stof vandoor wilde gaan. De waarde hiervan bedroeg f 1050. Twee fabrieks arbeiders, die ten nauwste bij de dief stallen waren betrokken, konden korte tijd later worden gegrepen en ingeslo ten. Tegen een Zaandamse ijsbereider, die als heler optrad werd eveneens proces-verbaal opgemaakt. Deze man is na verhoor op vrije voeten gesteld. IN MINISTER SHINWELL SCHEVENINGEN De Britse minister van defensie, Em manuel Shinwell, is met zijn echtgeno te in ons land aangekomen voor een vacantie van veertien dagen. De Britse minister verblijft in Scheveningen. „QVERAL schier hoort men klachten aanheffen over kwijning en stilstand in velerlei bedrijven, handel en nering, over de onevenredigheid tussen de gedurig toenemende bevolking en de middelen van bestaan". „Zo is het toch een waarheid, dat de steeds toenemende bevolking, waarvoor de midde len van bestaan niet in evenredigheid verkeerden,de mindere klasse drukt en bij dezelve gebrek doet ontstaan en het verdient alzo overweging, of, ge lijk Duitsland zich jaarlijks van enige duizenden ingezetenen door verhuizing naar Noord-Amerika ontdoet, voor de overbevolking in Nederland niet een uitweg naar een onzer overzeese bezittingen zou kunnen worden geopend. Ik waag het, dit meermalen ter sprake gebrachte denkbeeld aan Uwe Ma jesteit mede te delen, omdat de toestand van het armwezen een krachtige voorziening dringend vordert en een vermindering der overbevolking het enige middel schijnt om aan de steeds toenemende armenlast tegemoet te komen". In de populaire discussie van deze dagen is de gedachte van een overbe volkt Nederland een gangbare voorstel- stelling van zaken. Bij een nauwkeurige, dus wetenschappelijke bezinning op het begrip overbevolking blijkt er evenwel zoveel aan vast te zitten dat er alle re den bestaat te betwijfelen of het ver. antwoord is Nederland een overbevolkt land te noemen. De sterke toeneming van de bevolking stelt ons weliswaar voor moeilijke vraagstukken, maar het is nog niet gebleken, dat zij onoplos baar zouden zijn. De ervaringen der laatste jaren op het gebied van de ar beidsmarkt in het algemeen en in de industrialisatie in het bijzonder, wijzen eerder in tegengestelde richting. Wie zich zo gemakkelijk aan een pes simistische visie omtrent de omvang der Nederlandse bevolking overgeeft, doet er daarom goed aan zich reken schap te geven van het feit, dat precies dezelfde visie reeds meer dan honderd jaar geleden werd verkondigd. Toen telde Nederland ongeveerdrie millioen inwoners tegen nu ruim tien millioen nE stijl van deze twee citaten, waarop dr. A, Winsemius, de directeur-gene raal voor de industrialisatie, onlangs de aandacht heeft gevestigd, verraden, dat zij niet van deze tijd zijn doch wat de feitelijke inhoud aangaat, speciaal wat de klacht over de bevolking betreft, is het of zij nu geschreven zijn. Beide passages zijn ontleend aan de jaarverslagen van de toenmalige gou verneurs (thans commissarissen der Koningin) over de toestand in hun pro vincie aan Koning Willem II. de eerste uitspraak is van de gouverneur van Groningen en geschreven op 1 Maart 1844 in zijn verslag over 1843. De twee de is van zijn ambtgenoot van Zuid- Holland en komt voor in diens jaar verslag over 1844. De citaten stemmen tot voorzichtig heid bij de beoordeling van de huidige toestand en waarschuwen zoals de Stichting van de Arbeid in haar maand blad schrijft tegen 'n ongemotiveerd pessimisme. (Van onze Haagse redacteur) UfAT de arbeidsrust en de arbeidsvrede betreft, staan wij er in ons land, in ver- gelijking met andere landen, gunstig voor. Het aantal stakingen is hier ge ring en het aantal verloren gegane arbeidsdagen betrekkelijk laag. Het Cenlraal Bureau voor de Statistiek geeft elk jaar een statistiek der werkstakingen en uit sluitingen uit. Onlangs is het overzicht van 1S50 verscheen; het gaf aan de Stichting van de Arbeid aanleiding er in haar blad „Sociale voorlichtingeen beschouwing aan te wijden, waarin geconstateerd wordt, dat er in 1S50: 79 ge schillen geregistreerd werden, die tot een staking hebben geleid en dat daarbij 162.500 arbeidsdagen verloren zijn gegaan. Het aantal geschillen is belcngrijk lager dan in de voorafgaande jaren (1946: 270; 1947 272; 1948: 183; 1949: 116; 1950: 79). De verloren werktijd ligt ook aan de lage kant, maar minder st-.-rk af wijkend van de voorgaande jaren (in duizendtallen verloren arbeidsdagen: (1946: 682; 1947: 203; 1948: 131; 1949: 131; 1949: 289; 1950: 162). Het jongste kindje van de familie De Pijper uit de Dahliastraat, de tweeja rige Diana, is gistermorgen omstreeks elf uur spelenderwijs in de Fortgracht bij „Dirks Admiraal" geraakt en ver dronken. Kort tevoren had het meisje in een onbewaakt ogenblik het huis verlaten. Vermoedelijk is zij naar de Fortgracht gegaan om net als aan het strand te gaan pootjebaden. Haar schoentjes had zij uitgetrokken en op de walkant neergezet. De moeder ging het kind zoeken, daarbij geholpen door enige buurtgenoten. Toen het lichaampje drie kwartier later uit de Fortgracht werd opgehaald, bleken de levensgeesten ve zijn geweken. Gisteravond te ongeveer zeven uur werd de 59-jarige kruidenier, C. Bun schoten uit Hobrede, op de Purmeren- derweg, in de Beemster aangereden door een auto van de firma O. uit Grosthuizen, toen hij plotseling met zijn fiets naar links uitweek, Per 1 kg: heilbot 2,35—2,20; gr. tong 2,60- 2,40; gr. m. tong 1,62—1,44; kl. m. tong 1,44—1,34; kl. tong I 1,50—1,28; kl. tong II 1,24-0,92; tarbot I 1,94-1,64. - Per 50 kg: tongschar 64; gr. schol 58—55; gmr. m. schol 55—51; kl. m. schol 60—54; kl. I schol 46—34; kl II schol 36—8; schar 25—8; verse haring 18-12; makreel 28,50-25; gr. schelvis 60- 58, gr. m. schelvis 57; kl. m. schelvis 54—52; kl. schelvis I 51—50; kl. schelvis II 33—14; wijting 20—8; gr. gul 41-38; mid. gul 30—29; kl. gul 15.50; kl. rode poon II 17. DE betekenis van dit verlies aan ar beidsdagen voor ue Nederlandss productie is niet precies aan te .(even: een staking kan altijd elders stagnatie teweeg brengen zonder dat dit uit de cijfers duidelijk blijkt. Maar enige aan wijzing geeft toch wel de verhouding van het aantal verloren arbeidsdagen tot het totaal aantal voor de proaucti" beschikbare arbeidsdagen. Voor 1950 kan dit percentage worden gesteld op niet meer dan 0.02 (1949: 0.04). Verge leken met het buitenland stak tn 1950 Nederland gunstig af. Percentages als het zo juist genoemde zijn over de periode Januari t/m October 1950 ook voor de Verenigde Staten bekend Daai ging 0.49 (1949: 0.61) pet. van het voor de productie beschikbare aantai ar beidsdagen door stakingen verloren Wanneer men het totaal van de 162.50( verloren dagen nader beziet, blijken zij voor een groot deel inl 73 pette kunnen worden toegeschreven aan drie grote stakingen. LIET waren ten eerste de staking van de bouwvakarbeiders in Amster dam in Augustus, die onder leiding stond van de EVC. Een actie-comité van werknemers (georganiseerd in ie BERENDRCOM Op het ogenblik, dat de kaas-export naar de Verenigde Staten zich in een stijgende lijn bewoog is door de nieuwe invoerregeling plotseling een zware slag aan de uitvoer van Nederlandse kaas toegebracht. Over de periode van 1 Aug. 1951 tot 1 Jan. 1952 mag, zo weet de Telegraaf te melden, slechts 5/12 van de jaarlijkse gemiddelde import over de drie-jarige periode 19481950 naar Ame rika worden uitgevoerd. Dit betekent dus, dat voor dit gemiddelde ook de slechte jaren 1948 en 1949 moeten worden meegerekend, wat de uitvoer in de komende jaren aanzienlijk zal drukken. Men had voor de regeling bekend werd verwacht, dat de export van C") ton in 1950 dit jaar nog met min stens 20"/» zou worden overschreden. Het ziet er nu naar uit, dat het volgend jaar slechts 300 ton kan worden uitge voerd. Nog erger is het voor de kaas industrie, die grote bedragen heeft ge ïnvesteerd in nieuwe machines om aan de smaak van het Amerikaanse publiek ten aanzien van verpakking en formaat te voldoen. De hierdoor gestegen kaas export heeft de democraten in Amerika met zorg vervuld. Zy brachten daarom de wet op de Economische Controle maatregelen in het geding. Volgens dez wet kan de invoer worden ge- contingenteerd of verboden van die ar tikelen. die door hun prijs de binnen landse markt zouden kunnen bederven. Het Nederlandse ministerie van Land bouw, dat nog geüei officiële bevesti ging van de berichten heeft ontvangen zal zo nodig zich beraden om aan deze moeilijkheden het hoofd te bieden. Het Amerikaanse besluit heeft in de kaas-exporterende landen veel beroe ring te weeg gebracht en reeds zijn stemmen opgegaan, aldus de Tel., om import-goedefen uit de Verenigde Sta ten te boycotten. unie bonden) en van werkgevers be sloot aanvankeliik om als tegenmaat regel voor bepaalde personen de toe gang tot de bouwwerken te verbied *i. La*or werden de bouwwerken weer voor alle bouwvakarbeiders openge steld Het actie-comité bleef echter van oorceel, dat in eventueel voorko mende gevallen krachtig diende te worden ingegrepen. Bij deze staking ginger 26.000 arbeidsdagen verloren. Voorts braken in Augus us in Rot- teruani en Amsterdam stakingen uit onde> de havenarbeiders met opnieuw de E.V.C. (en in Rotterdam ook ae O.V.B.) op de achtergrond De staking in Rotterdam verliep weldra, al gin gen er door het grote aantal deelne mers circa 65.000 arbeidsdagen verlo ren. In Amsterdam heeft zij iets lan ger geduurd, terwijl zij daar ook over sloeg naar de classificeerders, die ge ruime tijd bleven staken Met dez» havenstakingen gingen in totaal 108 500 arbeidsdagen verloren. Als derde staking, die meer dan 1.000 arbeidsdagen heeft gekost, kan de sta king van de taxi-chauffeurs in Amster dam worden genoemd, die van 1217 Augustus plaats vond. Alle drie de stakingen werden door de arbeiders verloren. Trouwens, dit geldt ook voor de meeste kleinere sta kingen. Legt men de maatstaf van het aantal verloren arbeidsdagen aan, dan blijkt, dat 95 hiervan geen enkel resultaat voor de werknemers heeft op geleverd. Kijkt men naar het aantal geschillen, dan blijken de kleinere af en toe enig resultaat op te leveren. Ten gunste van de werknemers eindig den 10van de geschillen en in 10 werd een schikking getroffen. Augustus stakingsmaand. MIT het bovenstaande blijkt, dat de stakingsactiviteitin 1950 vooral in Augustus plaats vond. Alleen in die maand viel 84% van het totale aan tal verloren arbeidsdagen. Tevens blijkt uit deze gegevens, dat de belangrijkste stakingen in Amsterdam (52% van de verloren arbeidstijd) en Rotterdam (42 van de verloren arbeidstijd) voorkwamen. Naar aantal zijn de wilde stakingen in de meerderheid (48 tegen 31), maar daaronder schuilen uiteraard vele klei ne conflicten. Naar het aantal verloren arbeidsdagen gemeten, werd 92 (be- tr. 148.800 dagen) door een vakvereni ging geleid (natuurlijk voornamelijk de E.V.C. met 147.100 verloren arbeids dagen). Wanneer men deze gegevens overziet mag ook voor het jarr 1950 worden ge zegd, dat het streven naar een vreed zame oplossing van de geschillen de proef opnieuw heeft doorstaan. Achter deze lage stakingscijfers doemen de vele besprekingen op tussen de werk gevers- en werknemersorganisaties ter regeling van hun wederzijdse belan gen onder het gezichtspunt der socfale rechtvaardigheid. Maar ook doemen achter de dorre cijfers de vele arbei ders op, .die hun verstand hebben wil len gebruiken en de moed hebben ge had om neen te zeggen tegen de on ruststokers, die hen in uitzichtloze stakingsavonturen hebben willen stor ten. Dat eiste inderdaad in vele geval len de moed om tegen een getrainde grote mond de eigen overtuiging en het vertrouwen in het voortgaande overleg te handhaven. Skutsjes voor de wind tijdens de zeilwedstrijden op het Mselmeer te Lemmer. - V -?>-««' i'i s V 'V S-'fM'&Mi 4 k - v ks<- PPPpWBBBBBWWWBi - -*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1951 | | pagina 3