De Alkmaars Ontzetviering luisterrijk ingezet
Gezellige Televisieavonden
Duizenden kinderen namen
lampionoptocht deel
aan
de
Reveille, aubade en koraalmuziek
Acht October
Le The
Mauri.
De lampionoptocht
8 October
giifiiiiiiJiiiiBniiininiiiiiniiiiiiiniitirirainiiiniiiiiiiniiiiniiiiiiiiRinfiiiimiinfflniiiimnniimiüiinmiiiiiiniifflinmffliififiiHiiRnniimfflnnï
„DE TELEVISIE"
de fa. Gebr. Kaal, Houttil, Alkmaar en
de la. Vroom en Dreesmann te Alkmaar
Wij zullen dit ons toevertrouwde
pand bewaren
gekozen
inijflijimiiiiinmiiininininiininniijiiiiiiffniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiinjiiiiiijiiiijiiinjiiiiiiiiiiiiiiiPiiiiiiiiiiiiiniiiiiiïïinnnriiiiB
IflAANDAG 8 OCTOBER 1951
In de ochtenduren werden turndemonstraties, kinder
optocht en behendigheidswedstrijden gehouden
Het is bekend en niemand verwondert zich daar dan ook over dat het
tijdens de Alkmaarse kermis vrijwel voortdurend regent maar evenzeer mag
als vaststaand worden aangenomen, dat het op 8 October mooi weer is. Het is zo
in de herfsttijd wel een beetje koud maar het is de schuld van de Spanjaarden,
die niet eerder weggetrokken zijn, dat wij ons ontzet-feest altijd in de herfst
moeten vieren. Dat is nu eenmaal niet anders en de Alkmaarders zijn er aan ge
wend. Het deert hen niet dat er een frisse wind waait. Die komt te pas om de
talrijke vlaggen goed te laten wapperen en stedeling en bezoeker er van te door
dringen, dat wij in Alkmaar vandaag één grote familie zijn, dat wij ons even
verbonden voelen ais onze voorouders in 1573 en dat wij uiting aan onze bevrij-
dingsgevoeiens geven door een eendrachtelijke feestviering en een versiering
en verlichting van de gehele stad, die van een zelden geconstateerde samenwer
king getuigt.
degracht en de Laat weer via de Boter-
straat op het Waagplein terug keerde,
toen stonden daar de ouders al weer in
een lange rij te wachten op hun spruiten.
Vaders en moeders vonden met een
onfeilbaar instinct hun kinderen terug,
die nu tolden van vermoeidheid en
niettemin opgewonden verhalen deden
van hoe mooi het was geweest en hoe
veel plezier ze hadden beleefd.
Er zijn Zaterdagavond onuitwisbare
indrukken opgedaan indrukken, die
de garantie zijn voor het voortbestaan
van deze alleraardigste traditie. Want
welke ouder, die eens zelf heeft meege
daan, laat ooit zijn kinderen op zo'n
avond langs de kant staan?
De handelaren in lampions en soort
gelijke artikelen moeten de vorige week
goede zaken hebben gemaakt wan
neer men althans de lengte van de
lampionoptocht van Zaterdagavond als
uitgangspunt neemt. Schier eindeloos
was hiervoor de best denkbare kwali
ficatie. Tussen het vaandel van de
8 Octobervereniging en de padvinders
drumband uit Haarlem lag een stoet
kinderen van twintig minuten lengte.
Een bewijs, hoe groot de animo voor
deze avondwandeling door verlicht Alk
maar was.
We hebben bij de Bathbrug zowel de
opstelling als het voorbijtrekken van
de optocht gevolgd en we hebben ons
een moment afgevraagd, hoe zoveel
kinderen ordelijk konden worden opge
borgen op het toch niet overmatig grote
Waagplein. Het antwoord vonden we
vanzelf, toen de zaak eenmaal mar
cheerde: door een voortreffelijke orga
nisatie.
Inderdaad: deze optocht was uitste
kend georganiseerd. Alles liep op rol
letjes en iedereen had er evenveel ple
zier in: de kinderen met hun lichtjes,
DE KERMIS GEOPEND
Zaterdag kreeg Alkmaar ai vast een
voorproefje van wat te wachten stond.
In vele straten werd de laatste hand
aan de feestversiering gelegd en ter
wijl de kleintjes zich met hun kleurige
lampions in een feeërieke optocht
schaarden, was op het Canadaplein en
de Paardenmarkt de kermispret reeds
in volle gang. Het is dit keer maar een
kleine kermis, maar daarom is ze niet
minder gezellig. Velen verdrongen zich
voor de verlichte kraampjes, waar men
in ruil voor wat „aards slijk" enkele
do muziekcorpsen, die vijf m getal over min vrij yan zQrgen in he{ R;jk yan
de lange rij waren verspreid, de ouders,
die langs de kant hun van vreugde
stralende peuters zagen voorbijtrekken.
Heel wat kinderen deden het met een
gewone lampion. Er waren er ook, die
ïun St. Maartenslicht tevoorschijn had-
len gehaald en daar waren verba
zend aardige bij! er waren een paar
groepen met uniforme lantaarntjes, wat
alweer zijn eigen bekoring had. Bloem-
wijk kwam met een eigen groep an
dere kinderen hadden tezamen en in
vereniging een uitbeelding van Alladin
■n zijn wonderlamp tot stand gebracht,
ie een succes werd.
Maar dè grote belevenis was toch
igenlijk wel deze avondlijke mars door
ie feestelijk verlichte stad, achter een
>cht muziekcorps aan. Daar kronkelde
rich die lange, blijde rij door de nauwe
straatjes en langs de smalle grachten
en genoot zichtbaar en hoorbaar. Dit
was nu het grote moment, waar die
duizenden kinderen dagen naar hadden
uitgezien. De vervulling overtrof de
droom. Goed, er vloog eens een enkele
lampion in brand en dat was een tegen
slag voor de kleine eigenaar, maar een
tegenslag, die door de algemene vreug
de ruimschoots werd goedgemaakt. Er
zijn heus niet veel tranen om gevloeid.
En ten slotte, toen deze lange slang
zich had geslingerd door Fnidsen en
Hekelstraat en Verdronkenoord en Lan-
gestraat en zo vervolgens langs de Ou-
(Advertentie, Ing. Med.)
Acht October is gekomen,
Viert nu feest, ontplooit de vlag,
Laat 't Rood-Wit uw borst weer sieren
Op deez' glorierijke dag.
Slaat de beiaard, roert de trommen,
Blaast vol vreugde de trompet.
Laat uw feestlied vrolijk klinken.
Alkmaar viert weer zijn Ontzet!
Schaart u om het beeld der vrijheid
En herdenkt de grootse daan,
Hoe tot drie maal toe de vijand
Onvervaard werd wederstaan,
Waar bij 't lied van de victorie
Onze vrijheid werd gered.
Houdt in ere uw historie.
Viert het feest van het ontzet.
Acht October, Acht October,
Wèg valt alle rang en stand
Wij zijn één in onze vreugde.
Nauw verbonden door één band
Laat de toeters vrolijk schallen
En de feestmuts opgezet,
't Is de dag van de victorie,
Alkmaar viert weer het Ontzet!
JABSU
Vermaak mocht ronddolen. Vooral de
directeur van het variétS-theater, die de
bewoners van de feestende stad al het
goeds dat men zich wensen kan in het
vooruitzicht stelde, had niet over ge
brek aan belangstelling te klagen.
Maar ongeacht de kermis, was de
lampionoptocht Zaterdagavond toch
nummer één.
Kinderoptocht.
Met twee pannen hebben de ouders
van „Hans en Grietje" staan bakken
om tjjdig de pannenkoeken klaar te
krjjgen, die als dak dienden voor het
snoepgoedhuisje uit het bekende
sprookje. „Ze moesten er warm op!"
zei de vervaardiger van dit schoons.
De wanden van het huisje waren ge
maakt van Canadese biscuits, steek
voor steek vastgenaaid op een raam
van horregaas. Een werkje van vele
uren. Het was één van de tientallen
stukken, die vanmorgen in triomf door
de straten trokken, tezamen een bonte
stoet vormend, waaraan meer nog dan
vorige jaren de grootste zorg is be
steed.
Duizenden meters crêpe-papier
moeten er zijn verwerkt om al
die sprookjesfiguren, cowboys, India
nen en rovers aan te kleden, maar het
resultaat overtrof op deze zonnige Oc-
tober-morgen alle verwachtingen. Be
geleid door de muziekcorpsen Excel
sior en St. Caecilia trok de optocht
tussen de dichte hagen van toeschou
wers door, die zich langs de bevlagde
straten hadden geschaard om niets van
de alleraardigste taferelen te missen,
Sprookjes als Hans en Grietje,
Sneeuwwitje en de verhalen uit Dui
zend en één nacht, vertegenwoordigd
door Ali Baba en de veertig rovers,
marcheerden achter ontelbare ver
sierde fietsen en wagentjes aan. Snip
en Snap, tien kleine negertjes, Micgey
Mouse, emigranten en Batavieren,
men kon ze vanmorgen allen op straat
vinden, trots stappend in de stoet, die
en ware triomftocht werd. Ook de
junioren van de verenigingen Turnlust
en de Halter namen aan de optocht
deel.
Behendigheidsspelen.
Intussen werden op de Laat behen
digheidsspelen gehouden voor jongens.
De bal, de ton en de houtjes bezorg
den menige deelnemer onoverkome
lijke moeilijkheden, welke hen belet
ten tijdig de finish te bereiken. Met
even grote hinderpalen hadden de jon
gens te kampen, die met een ballon
aan het been door een autoband
mochten kruipen. De ballonnetjes, die
hier niet van waren gediend zeiden:
„doe het zelf maar", en zeilden statig
weg naar de blauwe lucht, hun be
zitters iedere kans op een prijs ont
nemend. Maar er werd gelachen en
daar ging het om.
De ouden van dagen niet
vergeten.
Een commissie, bestaande uit de
heren F. H. Ringers, D. Davelaar, G.
Grondsma, mr. A. J. M. Leesberg en
A. de Waal, heeft het traditionele be
zoek gebracht aan de tehuizen der
ouden van dagen. Ook de oudjes wer
den op een feestdag als deze vanmor
gen niet vergeten. Dank zij de mild
dadigheid van diverse stadgenoten
kon er weer voor worden zorggedra
gen, dat de vrouwen wat te snoepen
en de mannen wat te roken hebben ge
kregen.
De turndemonstraties.
Omstreeks kwart over tien mar
cheerden vanmorgen de turnploegen
van De Halter, Turnlust en Jong Hol
land op de vrolijke klanken van de
Postharmonie, het Hofplein op. Dit
plein was een unieke gelegenheid voor
deze turndemonstratie. De hoge hul
zen droegen er zorg voor, dat de ver
kwikkende warmte van het najaars
zonnetje bleef bangen en wij behoef
den niet als vorig jaar, meelij te heb
ben met de turnsters, die in hun luch
tige sportkleding htm kunnen aan hon
derden belangstellenden moesten to
nen.
De Halter, Turnlust en Jong Hol
land hebben een schitterende propa
ganda gemaakt voor hun prachtige
sport. Honderden hebben genoten van
de gracieuse rhythmische vrije oefe
ningen van meisjes en dames, het
keurige werken aan klassikaal brug
en de sierlijke oefeningen aan de rin
gen. Het zou te ver voeren een volle
dige opsomming te geven van al de
nummers, die in vlot tempo, onder
supervisie van de heer Van Drunen,
consulent van de lichamelijke opvoe
ding, in ruim anderhalf uur werden
afgewerkt. Zonder uitzondering slaag
den alle demonstraties, vanaf de
rhythmische vrije oefening van de
Jong Holland dames tot aan het slot
nummer, het klassieke en spectacu
laire tafelspringen van De Halter en
Jong Holland heren. Als wij een naam
moeten noemen is het die van Klaas
Boot. Met zijn oefening aan de brug
demonstreerde hij met fabelachtig
gemak, een kampioen waardig, zijn
kunnen. Een dankbaar applaus van 't
talrijke publiek bewees hoe zeer deze
demonstratie op prijs werd gesteld.
(Zie verder elders in dit blad).
IEDERE DINSDAG- en VRIJDAGAVOND
tot nadere aankondiging van 8.1510.15 uur,
stellen wij U in de gelegenheid kennis te maken met dit wonder
der techniek
In de gezellige lunchroom van VROOM DREESMANN kunt U
onder het genot van een prima consumptie verschillende program
ma's, die U geregeld over de radio hoort, op het televisiescherm zien.
Deze uitzendingen worden verzorgd door
ATTENTIE! Gratis toegang vanaf 7.45 uur n.m. Ingang Lunchroom
Laatzijde, Onder 18 jaar zonder geleide geen toegang.
Consumptie verplicht.
Voor elke keel zal het mes ge'rokken zijn
De weg naar de vrijheid
Toen de stoet van bestuursleden en
gasten en met de kransdragende kinde
ren bij het Victoriebeeld was aangeko
men en allen, die in het ernstigste deel
van onze Ontzetdag belang stellen, zich
tot luisteren hadden gezet, nam d.e
voorzitter der 8 October-vereniging,
mr. G. A. de Lange, het woord voor
het uitspreken van de volgende met
grote belangstelling aangehoorde her
denkingsrede:
„Het is U bewust, dat de Koning ten
overvloede zijne bereidwilligheid
heeft doen blijken om zijne kinderen
weder in genade te ontvangen, in
welk een jammerlijken staat de ver
lorenen ook mogten terugkeeren.
Zijne Majesteit verzekert andermaal
dat Uw zonden, hoe zwart zij ook
mogen geweest zijn, vergeven en ver
geten zullen worden in de volheid
der Koninklijke goedgunstigheid, zoo
gij U met berouw in tijds weder in
de armen van Zijne Majesteit werpt".
„In spijt van Uwe veelvuldige mis
daden, zoekt Zijne Majesteit U allen
nog steeds, even als een kloek de
kiekens roept onder hare bescher
mende vleugelen, te vergaderen.
De Koning vermaant U bij dezen an
dermaal, U in Zijne Koninklijke pan
den te stellen, en zijne gramschap,
wreedheid en woede en de aannade-
ring zijner heirscharen niet af te
wachten".
„Maar indien gij op dit aanbod van
genade geen acht slaat en er even
als te voren Uwe ooren voor dicht
stopt, dan waarschuwen wij U, dat
er geene gestrengheid noch wreed*
heid is, hoe groot ook, die U niet te
wachten staat, met verwoesting, hon
gersnood en het zwaard, in dier
voege, dat nergens enig overblijfsel
meer te vinden zal zijn van hetgeen
thans bestaat; maar Zijne Maiesteit
wil het land naakt uitkleden *n ge
heel en al ontvolken en het wederom
door vreemdelingen laten bewonen,
daar Zijne Majesteit anders niet zou
de kunnen geloven, dat de wil van
God en van Zijne Majesteit ten uit
voer was gelegd".
ALKMAAR vlagt en
weer wandelen we
o.w'.er erepoorten in
versierde straten. Het
is 8 October; een da
tum, die een begrip is
geworden voor de al
oude marktstad en
voor ons gehele land,
omdat op die dag een
handvol Japperen het
„Victorie!" kon uit
schreeuwen van de
stadswallen. „Victo
rie!" een juichkreet,
die verder werd ge
dragen tot alle steden,
die zich bedreigd voel
den of reeds getroffen
waren door Alva's ver
geldingstroepen.
In Alkmaar weer
stonden een-en-twintig
honderd burgers het
geweld van een be
storming door zes
tienduizend prima ge
oefende soldaten. Op
18 September 1573 be
stormden de Spanjaar
den de stad driemaal,
aan vier verschillende
zijden. Het waren ban
ge dagen voor de bur
gerij. Iedere weerbare
man stond op de wal
len om onder leiding
van de roemruchte
Dirk Duyvelg de aanval
af te slaan. Gloeiend
lood, kokende olie, pek,
zeepsop, kalkwater
stortte op de aanval
lers, wier gehuil de
lucht vervulde, neer.
De vijand vuurde twee
duizend metalen en
stenen kogels op de
stad af.
De vesting hield ech
ter stand, tot de oude
erfvijand, het water,
tot vriend werd geko
zen en de Spanjaarden,
met de verdrinkings
dood bedreigd, vlucht
ten.
Nu wordt de vrijheid
van een mensenge
meenschap opnieuw be
dreigd. Weer doch
nu in veel groter ver
band zullen we, in
dien het nodig mocht
blijken, op de wallen
moeten staan om ons
hoogste goed te verde
digen tegen meedogen
loze belegeraars. En
voor ons, burgers van
1951, geldt in dezelfde
mate als voor de vo
rige generaties, dat we
offerbereid moeten zijn
en doordrongen van de
betekenis van onze vrij
heid, die we ook dank
zij de mensen van 1573,
en verder die van late
re tijden hebben ver
kregen en behouden.
We leven in andere
tijden, in andere om
standigheden, doch dit
ene is de gehele his
torie door van essen
tieel belang gebleken
wanneer onze vrijheid
werd aangetast: slechts
de geest bepaalt de
kracht van een volk.
Tot ons, Alkmaar
ders van 1951, heeft het
relaas van Alkmaars
beleg en ontzet schijn
baar weinig te zeggen.
We leven te dicht bj)
een atoom-krijg en te
kort na de verschrik
kingen van een Totale
Oorlog om nog bewo
gen te kunnen zijn bij
de gedachte aan die
heroïsche strijd op de
Alkmaarse wallen, tij
dens welke 37 Neder
landers sneuvelden.
Als het er nu 37000 ge
weest waren
Doch we vergeten,
dat een ijzeren goteling
in 1573 even gevreesd
was als nu een 105
m.m. Houwitser,
dat een bombardement
uit twintig vuurmon
den voor die tijd te ver
gelijken is met een
luchtmijnen-bombarde-
ment van nu. We zijn
ook op het stuk van
beoordeling van ver
schrikking en verderf
zeer modern geworden.
Maar dit is niet 't be
langrijkste. De burger
van 1951 kan nog heel
veel leren uit de daden
van de Alkmaarders in
1573.
Toen de Spaanse be-
legeaars op 18 Sept.
1573 de wallen van
onze stad bestormden,
vonden ze tegenover
zich een handvol men
sen, zonder harnassen,
zonder de geweldige
batterijen van de Span
jaarden. Het waren
burgers, gekleed in
wambuizen, uitgerust
met handspaken en
potten gloeiende olie.
Alleen dit hadden de
verdedigers op hun
aanvallers voor, dat ze
wisten waarvoor ze
vochten. De Nederlan
der van 1573 kon niet,
zonder aan ernstige
straffen bloot te staan,
de door hem gewenste
godsdienst belijden. Er
waren tal van Calvi
nisten ter dood ge
bracht, omdat ze wei
gerden zich te" „beke
ren". Deze mensen
in Alkmaar waren er
nog geen honderd
vochten niet alleen om
hun lijfsbehoud, maar
voor de vrijheid van
geloof voor iedereen.
Hun geestdrift zwiepte
ook andersdenkenden
op en deze zedelijke
kracht was in feite 't
sterkste wapen van de
belegerden. Men wist
te strijden voor iets dat
goed en waar was. In
1573 is er een deel van
de beschaving gered en
het was een voornaam
deel. Wat zouden voor
toen en nu de gevolgen
zijn geweest als Don
Frederik ook Alkmaar
had kunnen nemen, om
er zijn wraak op te
koelen, zoals in Naar-
den en Zutphen?
Militair en strate
gisch gezien had Alk
maar moeten vallen als
niet die onberekenbare
factor: bezieling, een
woordje had meege
sproken. De geest
kracht van de Alk
maarders was destijds
bestand tegen elke
stormloop. Deze facto
ren: zedelijke kracht
en het besef te vechten
voor iets dat goed is,
hebben van tal van wa
penfeiten uit de historie
de afloop bepaald, 't Is
de sterkste ziel en niet
het scherpste zwaard,
dat op den duur een
oorlog doet winnen.
IIIIIK
Met deze woorden richtte de Hertog
van Al va zich op de 26 Juli 1573 vanuit
Utrecht namens Koning Philips II tot
de opstandige steden. Kort tevoren
op 12 Juli had het moedige Haarlem,
na een zeven maanden durend beleg,
zich aan de genade des vijands moeten
overgeven. De dappere bezetting werd
vrijwel volledig omgebracht; de stad
aan moord en plundering overgegeven.
Alva, vertoornd door het hardnekkig
verzet dat Haarlem geboden had, en
bezorgd over het moreel van zijn sol
daten, wenste de gevaarlijke opstand
thans snel te liquideren.
De zo juist geciteerde oorkonde, die
in alle Nederlandse steden openlijk
afgekondigd werd, betekende het laat
ste vermaan. ALKMAAR STOND
VOOR DE KEUZE!
Met het voorbeeld van Haarlem voor
ogen, viel er niet het minst te twij
felen aan het lot, dat de stad verbeidde,
indien zij kwam te bezwijken.
Niemand zon in leven blijven
„Zoo ik Alkmaar bemachtig", schreef
Alva aan Philips, „heb ik besloten
geen enkel schepsel in het leven tc
laten; voor elke keel zal het mes ge
trokken zijn. Daar het voorbeeld van
Haarlem gebleken is niets gebaat te
hebben, zal misschien een voorbeeld
van wreedheid de andere steden wijs
maken".
Het zijn voorwaar geen malse woor
den die U zo juist zijn voorgelezen! Zij
bewijzen wel overduidelijk hoe vijan
dig beide partijen tegenover elkaar
waren komen te staan, hoe de zaak van
de opstand zich had toegespitst.
Wat zal de stad doen?
Markant zijn de cijfers, die nauw
keurige geschiedschrijvers ons bieden.
In de stad was een bezetting van acht
honderd soldaten, benevens dertienhon
derd burgers in staat om de wapenen
te dragen.
Zestien duizend oud-gedienden, erva
ren soldaten, maakten de krijgsmacht
van de naderende vijand uit.
Is Alkmaar bij machte om staande 'e
blijven nadat Haarlem ondanks zo veel
vuldige vruchteloze pogingen tot ont
zet, is ondergegaan in een zee van
bloed en tranen?
Zal Alkmaar het hoofd buigen in
bange onderwerping aan de wettige
Koning, die de stedelingen met dood
en verderf bedreigt?
Oh, hoe menselijk zijn de ogenblik
ken van bange twijfel, die geheerst
hebben binnen de enge muren van de
bedreigde veste! Hoe staan ze ons na,
al degenen, die in die bewogen uren
voor de beslissing stonden.
Zal men de kleine schare troepen,
die de Prins van Oranje ter hulp ge
zonden had, binnen de poorten laten
en als het ware de handschoen opne
men?
Groot is de spanning op het Stadhuis,
waar vroedschap en burgemeesters
drie in getal reeds lang bijeen *i'n
in vergadering.
DAN VALT DE BESLISSING. Na
een nacht van schier eindeloos beraad
verheft Burgemeester Jonkheer Floris
van Teylingen zich van zijn zetel en
verklaart fier: „Ik wil bij den Prins en
de burgerij leven en sterven!
De weg naar de vrijheid gekozen!
Als bij toverslag verandert het beeld
in de stad. Waar men enige uren gele
den nog neerzat in bange afwachting
wat het lot zou worden, groepen de
burgers reeds te zamen met spade en
houweel om onder leiding van enige
hoplieden de wallen en de poorten te
versterken.
Laat ons een ogenblik voor de geest
halen hoe het met de defensie van
Alkmaar in die dagen was gesteld.
De stad was kort tevoren ten Zuiden
en ten Westen over een aanmerkelijk
stuks gronds uitgelegd en daar van hoge
aarden wallen en bolwerken voorzien.
Van de kant van Heiloo had men dus
de vijand minder te vrezen. Meer rog
naar het Westen bood het Munniken-
bolwerk een krachtige verdediging
naar de kant van Bergen.
Aan de Oostelijke kant lag de stad
geheel open. De Voormeer, een brede
waterplas, die als haven diende, De-
spoelde daar het lage gedeelte van de
stad. doch vormde anderzijds een na
tuurlijke verdediging.
Maar aan de zijde van Oudorp lag
het zwakste punt. Hier stond slechts
een oude vervallen muur, die bij de
Roodentoren van twee tegenovergestel
de zijden door de vijand beschoten kon
worden, bij de Friesche poort een "ol-
doende bescherming miste en „van ^et
één tot het andere einde geen kogel
kon weerstaan", aldus verhaalt ons M.
P. Rosmade in zijn boekje „Het Beleg
der stede Alkmaar in 1573".
Uit deze korte beschrijving mogen
wij ons realiseren hoe ongelijk de kan
sen stonden in deze strijd, hoe naar
elke menselijke berekening de uitslag
zou moeten zijn.
Het wonder geschiedde
En toch is daar het wonder ge
schied! Op de 18 September 1573, ue
dag die in de geschiedenis bekend staat
als de bangste dag van het beleg van
Alkmaar, wordt de stad na een voor
afgaand bombardement uit tientallen
stukken geschut van drie kanten aan
gegrepen, maar tot driemaal toe wordt
de sterkst geconcentreerde aanval op
deze historische plaats afgeslagen en
moet de vijand met enorme verliezen
terugdeinzen.
Burgers die slechts luttele weken ge
leden nog een eerzaam ambacht uit
oefenden, huisvrouwen die schier nim
mer de huiselijke hof hadden verlaten,
ja meisjes en jongens, nauwelijks de
kinderschoenen ontwassen, wij vinden
ze allen aangegord in de bittere strijd
om het behoud van hun stad, ter
verdediging van alles wat hen dierbaar
was op leven en dood.
Deze strijd is een aangrijpend voor
beeld van wat een bedreigde gemeen-"
schap, die voor haar leven vecht, aan
kracht, moed en uithoudingsvermogen
weet op te brengen.
Door dit ongekend fel verzet was het
lot van de stad reeds beslist. Wel werd
twee dagen later nog een hevige aanval
voorbereid, opnieuw na een vooraf
gaand bombardement, maar het élan
van de Spaanse troepen scheen gebro
ken en na een aarzelende manoeuvre
bleef de stormloop uit.
En thans, 'op de 8ste October, herden
ken wij dit wonderbaarlijke feit van
het ontzet van Alkmaar.
De stad die door Alva was aangewe
zen om ten voorbeeld te worden ge
steld voor wat de opstandigen zou wor
den opgelegd, wordt het punt van waar
de vrijheid haar wandeling begon!
De vrijheid
DE VRIJHEID! Het is goed ons een
ogenblik op dit begrip te bezinnen. Het
is goed ons te realiseren, dat vrijheid
geen zaak is, die eenmaal verkregen,
een onvervreemdbaar bezit is. Het is
goed ons voor ogen te houden, dat vrij
heid steeds verdedigd moet worden.
Het is goed te weten, dat vrijheid
niet kan leven, wanneer zij niet ge
dragen wordt door de overtuiging van
het volk, dat zij de enige waarde is,
waarop de menselijke samenleving be
hoort te worden opgebouwd.
Laat ons de zaak duidelijk stellen:
Vrijheid is onbestaanbaar zonder eer
bied voor de menselijke persoonlijkheid,
zonder eerbied voor de evenmens.
En dan vindt ge meteen haar na
tuurlijke begrenzing: overal waar de
mens niet meer gerespecteerd wordt
als goddelijk schepsel, als drager van
de menselijke geest, sterft de vrijheid.
Maar dan overziet ge ook het terrein,
waarop de strijd moet worden gevoerd.
Niet alleen op het slagveld, waar
tegen een overweldiger moet worden
gestreden neen voortdurend ook
in vredestijd moet de strijd gestre
den worden om het recht van de mens.
Strijd om de handhaving van zijn
geestelijke vrijheid, de politieke vrij
heid en de economische vrijheid.
Het is een permanente worsteling
ja men kan zeggen een permanente
revolutie om de handhaving van dit
ene beginsel tegen alle belagers van
buiten en van binnen uit.
Hoe moeizaam deze strijd altijd heeft
moeten zijn, de geschiedenis der mens
heid leert ons met welke enorme of-
efrs bij stukjes en brokjes de samen
leving werd gebouwd, waarin vrij kan
worden geademd en geleefd.
Dat wij ons nu nog zo aangetrokken
voelen tot de herdenking van de 8ste
October 1573 is, omdat diep in ons
hart leeft het besef hoe kostbaar onze
thans verworven vriiheid is en langs
hoe duistere, gevaarlijke afgronden wij
haar banier moeten voortdragen.
In deze duisternis staan het beleg en
het ontzet van Alkmaar als een licht
baken, waarop wij opnieuw de koers
kunnen uitzetten, stevig omklemd hou
dend het roer, het hart standvastig, de
blik omhoog.
Indien wij ons houden aan het be
ginsel der vriiheid, zullen wii een vaste
leidraad vinden, hoe moeiliik de ons
gestelde problemen ook zijn en hoe
onontwarbaar de moeilijkheden ons
ook toeschijnen.
Wanneer dan aanstonds ter nage
dachtenis van allen die in onze geschie
denis het hoogste goed gaven in de
verdediging van de vrijheid, de ere
krans wordt gehecht aan dit Victorie-
beeld klinke in het gezamenlijk gezon
gen Wilhelmus en ons stadslied de ver
zekering dat wii in het vertrouwen op
den Allerhoogste, eendrachtig zullen
bewaren dit ons toevertrouwde pand.
II
Het Parijse avan
door ons land met
groot succes wist t
sur la terre", waar
het „Gulden Vlies"
dialogen weten de
wijze vast te houde
wijze in het gesteli
te loven viel.
Spel van v
tóch va
Ten dele geïnspiri
torische figuren, b
met dit stuk in het
'landheer Du Prat
departement Les I
dochter, de 34-jar if
een diepe, haar gek
nemende liefde vot
broer Maurice. He
beide met elkaar o
en kwade moment*
samen. Laure tract
Interesseren in haar
huize, de jonge en
Lahure.
Na jaren van afwi
rice in het gezin t
leen. Hij brengt zij:
zijn enkele jaren
mee. Van het besta:
en dit kind was mt
komen onkundig. 1
Laure toebrengt is
van Maurice is du:
men. Zij is naar de
drongen. Haar plar
Caroline is ook mi
neemt, dat het huw
is ingezegend en d
lijk verbonden, keel
in haar hart terug,
wijze tracht ze het
van Maurice en An
roline wordt daarb
door Laure gerich
plannen worden ve
en Andrée hun huw
inzegenen. Als Lau
dwijnt, verwacht bi.
lie, dat de ellende
in de dood heeft g
keert terug terwijl
zijn gegaan om naai
heeft zichzelf staar
den, maar de vres
haar geest blijven 1
Hoewel een figuu
de Nederlandse lev
denkbaar is, in die
ker wel, en men zi
kelijk in de proble
leven, werd het bi
door de uitwerkiz
Mauriac er aan gaf
king van de Laur:
chelle Manet mogeli
op deze begaafde
probleem had ingev
harde studie. Haar
Sterk gespeeld w<
Maurice door Rayir
van zijn vrouw do:
Het aandeel, dat de
de troep in het sue
ring hadden, was ei
„Vuur op de aarc
Frangois Mauriac a:
van 1949 geschreve;
ogenschijnlijk meer
van het ontstaan er
de inhoud in verban
tot stand kwam, ve
in zijn geboortestree
zag toen hoe de ui
den in brand stonc
tot horizon de ro<
vlammen tegen de
leek of (fit vernietig:
geboorteland voorf
zou maken. Men z
zengende schouwspe
kunnen concluderer
meer geluk, liefde e
staan. Maar toen i
doofde en slechts
tige bosruïnes en f
waren overgeblevei
woners toch terug,
en troffel. Er verre
opnieuw leven mog
Uitgaand van dit
Laatste post
van de
De laatste postdu
seizoen 1951 die
af Quiévrain we
tenwind, Er waren
cours. De uitslag w:
1. H. van Tunen
Beer (PA); 3. H. de
Piepers (Castr.); E
(SIS); 6. C. Steemai
Moei (PA); 8. Co A
raai (SIS); 10. H.
C. Steeman Jr. (He
(Hei); 13. B. J. Tel
Peperkamp (Castr.)
(AV); 16. J. Numa
Briefjes (Castr.); 1
(Hei); 19. R. H. de
Duinmeijer (AV); I
(AV); 22. G. Klinkt
Tromp (Castr.); 24.
(SIS); 25. Fr. Trom
Alkmaarse
liepen in de
Leden van de All
enigingen „De Ka:
Jeep" namen gistei
wandeltochten, wel
wandelsportverenigi
loodjes" werden f
Alkmaarders lieper
cours uit.