ZONDE VAN 'T GELD
h
M. MEIJER ZOON
„De Waarheid"
FRM1BERG II
I
E. H. Hofstede
A
Stad en Omgeving
B. en W. zijn voor zelfbestuursdaden
geen verantwoording schuldig
AGENDA
B. en W. willen de ruimte zo
billijk mogelijk verdelen
Pensionhouder mishandelde gast
IILCKMANN
Goede letterkundige critiek als weg
wijzer voor jonge schrijvers
Feestavond A.N.B.
De mens op zoek naar zichzelf in
een verdwaasde wereld
Wetswijziging zou daarvoor noodzakelijk zijn
GEEN WONDER
De ruimte in het Landbouwhuis
Flinke geldboete voor mishandeling en belediging
Schaakclub V.V.V.
Slecht politiek verleden
Lezing voor de Volksuniversiteit
De opbouw van een roman door de ware schrijver
Briefordners
Opbergmappen
Perforators
De „censuur" op
„Avonden"
- Boeiende lezing voor de
Blavaisky-loge
Het Radiop
1®1ÈI IQ
a
ïlM.
ee
wc
0^j
DINSDAG 16 OCTOBER 1951
Verantwoordingsplicht aan de Raad
Naar aanleiding van de interpellatïe-Berkliouwer in de vorige raadszitting
inzake de vordering door B. en W. van een woning aan de Nleolaas Beetskade
wilden verschillende raadsleden een onderzoek instellen naar do omvang der
verantwoordelijkheidsplicht van B. en W. aan de Raad. B. en \V. hebben
daarvoor thans de volgende leidraad gegeven.
Art. 216 van de gemeentewet zegt,
dat B. en W. afzonderlijk en tezamen
voor het door het college gevoerde
bestuur van de huishouding der ge
meente aan de Raad verantwoording
schuldig zijn en hem te dien aanzien
alle verlangde inlichtingen geven.
De memorie van toelichting zegt,
dat de verantwoording zich alleen
uitstrekt over het bestuur van de huis
houding der gemeente en niet ook over
de medewerking van B. en \V. aan de
uitvoering van regelingen van hoger
gezag (zogenaamde zelfbestuurs
daden).
Een amendement-Marchant om B.
en W. ook daarvoor verantwoordelijk
te doen zijn werd door de Tweede
Kamer destijds verworpen. De schrij
vers over het gemeenterecht zijn una
niem van mening, dat volgens de te
genwoordige wetgeving B. en W. aan
de Raad voor zelfbestuursdaden geen
verantwoording schuldig zijn.
Diverse Koninklijke Besluiten.
In 1948 werd bij K.B. een besluit
der gemeente Zaudvoort vernietigd,
waarbij aan een raadslid tostemming
werd verleend te interpelleren over
de woningverordening en -verdeling
in de ruimste zin en tevoren besliste
de Kroon steeds in gelijke zin. In 1949
is evenwel bij K.B. opgeheven de
schorsing van het raadsbesluit van
Voorhout waarbij aan een raadslid toe
gestaan werd B. en W. te interpel
leren over hun beleid inzake de vor
dering van een woning krachtens de
woonruimtewet. In het algemeen wordt
aangenomen, dat dit geen aanwijzing
behoeft te zijn, dat de opvatting der
Kroon t.a.v. art. 216 der gemeentewet
is gewijzigd. De gemeente Voorhout
heeft B. en W. de betrokken stukken
ter inzage gegeven.
In de memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer inzake de begroting
van 1949 zegt de minister er wel wat
voor te voelen, dat de verantwoor
dingsplicht van B. en W. aan de Raad
wordt uitgebreid en dat hij zal nagaan
of en zo ja in welke zin art. 216 der
gemeentewet dan wijziging behoeft.
In prae-adviezen uit 1949 van prof.
mr. dr. G. van den Bergh en mr. K.
Groen meent eerstgenoemde, dat B.
en W. wel verantwoording schuldig
zijn voor hun handelingen tot mede
werking aan de uitvoering van rege
lingen van hoger gezag, waarbij hij
aanneemt, dat onder de in art. 216 der
gemeentewet onder huishouding der
gemeente ook de medewerking aan de
uitvoering van regelingen van hoger
gezag begrepen zou zijn. Deze is even
wel de enige, die deze verantwoor
dingsplicht voor daden van zelfbe
stuur niet a priori willen uitsluiten,
maar van geval tot geval willen be
slissen, maar daarvoor zou z.i. wets
wijziging nodig zijn. Van dezelfde
mening waren diverse prominente fi
guren in de Alg. Verg. van de Ned.
Ver. voor gemeentebelangen waarin
deze prae-adviezen werden uitgebracht.
dat U bij anderen uitgeeft. Koopt bij
Hilckmann. Ten 1ste houdt U geld
over; ten 2de krijgt U alleen daar
I werkelijk waar voor Uw geld.
dat ons groots afscheid-prijzenfeest
I zo'n stormachtige bijval geniet.
Sommigen wensten agehele verant
woording voor zelfbestuur, waarmede
de practijk reeds in overeenstemming
zou zijn, anderen wensten geen ver
antwoordingsplicht voor alle zelfbe
stuurshandelingen, doch zouden de
aard daarvan beslissend willen doen
Sommigen wensten algehele verant
woordingsplicht beperken tot de ge
vallen betreffende uitvoering van re
gelingen, die de Raad ter uitvoering
van de hogere regeling heeft vastge
steld.
De conclusie is, dat volgens de be
staande wetgeving B. en W. rt« Raad
geen verantwoording schuldig zijn voor
zelfbestuurshandelingen al zullen zij
in de practijk gevraagde, inlichtingen
in het algemeen niet aan de Raad
weigeren. De meesten achten uitbrei
ding der verantwoordingsplicht wen
selijk, waartoe dan de gemeentewet
gewijzigd zou moeten worden. Over de
mate van uitbreiding is men het ech
ter niet eens. B. en W. hebben alle
hierbij betrokken bescheiden ter in
zage van de raadsleden gelegd.
DINSDAG
Rex Theater, 2.30 en 8 uur: De Weg dei-
hoop (14 jaar); Harmonie Theater,
8 uur: Angolo (18 jaar); Cinema
Americain, 8 uur: Clochemerle (18
jaar): Victoria Theater, 8 uur: Hotel
Berlin (18 jaar).
Gulden Vlies, 8 uur: Propaganda-
feestavond van de Alg. Ned. Invaliden-
bond.
Wapen van Heemskerk, 2.30 en 8 u.:
Corsettenshow.
WOENSDAG
Rex Theater, 2.30 en 8 uur: De weg der
hoop (14 jaar): Harmonie Theater,
2.30 en 8 u,: Angelo (18 jaar); Cinema
Americain, 2.30 en 8 uur: Clochemerle
(18 jaar); Victoria Theater, 2.30 en 8
uur: Hotel Berlin (18 jaar).
Wapen van Heemskerk, 2.30 en 8 uur:
Corsettenshow.
HOOG WATER TE BERGEN AAN 7IEK
Dinsdag 16 Oct. vm 4.20 nm 4.37
Woensdag 17 Oct. vm 4.54 nm 5.12
TE CAMPERDUIN
Hoog e Iif.ig
Dinsdag 4.25 16.42 10.25 22.42
Woensdag 4.59 17.17 10.59 23.17
Burgerlijke Sfano
Ga boren: Corneüo J., d. van^V.
Jongejan en M. Wester. Alida E. M..
d van B. H. A. Buter en A. E. Blank.
Getrouwd Willem K. Sweerts en
Catharina Siebrands,
Overleden Anna M. Hermes, 77
jaar. Aagje Meijns, 68 jaar, gehuwd
met J. J. Valk.
Huur van v.m. gymnasium en houten kantoorgebouw opgezegd
(K-er do artikelen in onze courant betreffende de huisvesting in het Land-
bouwhuis heeft de heer Couwenhoven gevraagd of het juist is, dat aan de
voeseicommissaris opgezegd werd de huur van een gedeelte van het land-
bouwhuis om dat daarna beschikbaar te stellen voor andere diensten, welke
reeds in het gebouw zjjn gevestigd en grotere ruimte nodig hebben. Moest
door ruimtegebrek aan de Cultuur-technische dienst de gevraagde ruimte
in het gebouw worden geweigerd; staat het houten noodgebouw achter het
landbouwhuis nog altijd leeg en willen B. en W. voor allo diensten, die huis
vesting behoeven zoveel mogelijk een oplossing zoeken en de Raad van de
loop der onderhandelingen kennis geven?
Oneerlijke textielhandelaar
Enkele dagen, geleden publiceerden
wij het bericht dat een Alkmaarse tex
tielhandelaar K. H. oneerlijke hande
lingen had gepleegd. De heer K. Horjus
uit Alkmaar, eveneens textielhandelaar,
verzocht ons mede te delen, dat. met
deze initialen niet zijn persoon werd
bedoeld.
Onze COLLECTIE
is COMPLEET.
mooiste kwaliteiten,
de laagste prijzen.
LANGESTRAAT 3-7, ALKMAAR
(Advertentie, Ing. Med.)
L. v. B., een pensionhouder uit Bergen, stond gistermorgen voor de Alkmaarse
politierechter, mr. R. W. J. C. v. d. Wall Bake terecht ter zake van mishandeling
en belediging van een zijner gasten. Verdachte had enige tijd geleden een pen
sion overgenomen, waarin destijds enige gerepatrieerden waren ondergebracht.
De verhouding tussen verdachte en het Indische gezin T. was echter geenszins
goed te noemen en op zekere avond kwam het zelfs tot een handgemeen. Er was
een twistgesprek ontstaan tussen de heer T. en verdachte, waarbij later ook de
vrouw van eerstgenoemde tegenwoordig was. Op dat moment zou verdachte on
verwacht en zonder enige aanleiding deze dame een klap in het gezicht hebben
gegeven, waarop hij de benen had genomen naar het achter zijn huis gelegen
tuinhuisje.
B. en W. hebben hierop geantwoord,
dat het R\jk sedert 1940 het voorma
lige gymnasium en sedert 1946 het
houten gebouw van de gemeente huur
de en in gebruik, gaf aan de Prov.
voedselcommissaris.
Deze maakte de laatste i.(jd van
ver-schillende lokalen weinig gebruik
en omdat de Ver. „Het Landbouw
huis NoordwHolland" dringend kan
toorruimte nodig had, hebben B. en
W. na diverse wederzijSc besprekin
gen, de huur over het voormalig gym
nasium per 1 September j.l. opgezegd
en die van het houten kantoorgebouw-
per 1 Januari a.s. De gemeente mag in
deze omstandigheden niet. tolereren,
dat geschikte ruimten ongebruikt wor
den gelaten. Het Landbouwhuis heeft
ruimte nodig voor uitbreiding of ves
tiging van de volgende diensten: Prov.
Gezondheidsdienst, voor dieren in N.-
Holland, De Coöp. Bond van Zuivel
fabrieken, het KaaseontrClestation, de
Coöp, Zuivelbank, De Prov. comm. uit
de veilingen, het Zuivelkwaliteitsbu-
reau en de Cultuur-technische dienst.
Nieuw laboratorium in Alk
maar.
Verzocht werd ook ruimte voor het
bedrijfslaboratorium voor gewassen
en grondonderzoek voor N.- en Z.-Hol-
iand. dat hier zal worden gevestigd t.er
ontlasting van het bestaande labora
torium in Groningen.
Men wil het werk van de voedsel
commissaris niet belemmeren, maar
alleen de beschikbare ruimte billijker
verdelen. De Cultuur-technische dienst,
die al vroeger om ruimte vroeg, wordt
binnenkort gevestigd in het door de
Rijksontvanger in verband met. ver
plaatsing van zijn kantoor naar het
houten kantoorgebouw achter het
Landbouwhuis te ontruimen gedeelte
van het perceel in de Doelenstraat 44.
Intussen staat dit houten gebouw
reeds een jaar leeg in afwachting van
(je beschikbaarstelling door het Rijk
van de gelden voor verbouwing. Deze
zijn thans beschikbaar, de Rijksont-
Binnenkort komt er een voorstel
om ook het voormalig gymnasium te
verhuren aan de Ver. „Het Landbouw
huis" met uitzondering van het hou
ten kantoorgebouw in de tuin. De
huurster zal dan passende ruimten in
het Landbouwhuis beschikbaar moe
ten stellen voor de huisvesting van de
bureaux van de Prov.voedselcommis-
saris en deRijksveeteeltconsulent. Een
deel van de vrjjkomendc localiteiten in
het perceel Doelenstraat 44 zal, voor
zover niet nodig voor de Cultuur
technische dienst gebruikt worden
voor de huisvesting van de onder de
Ver. „Het Landbouwhuis Noord-Hol-
lanu" ressorterende diensten.
B. er. W. zullen ook in de toekomst
trachten de schaarse ruimte zo billijk
mogelijk onder de daarvoor in aan
merking komende diensten te ver
delen.
Voor de Wintercompetitie werden
de wedstrijden van tie Alkmaarse
Schaakclub VVV gisteren voortgezet
op da clubavond. In de hoofdgroep heb
ben Kayser en Appel Jr. de leiding.
Kayser speelde Vrijdag simultaan in tie
Schaakclub ..Oppositie" te Heilco aan
15 borden. Hij won 10 partijen, 4 wer
den remise en 1 verloren. Een fraai
resultaat.
Competitie hoofdklasse.
R. PijningN. Termaat 10, P. Hoek
stra—P. Deugd afgebr.: E. G. Kayser—
P. Vreeker VzW. KwakJ. Veis
10; A. Beemsterboer—D. Appel Jr.
0—1.
Eerste klasse.
D. Appelde Waal 10; Leddy—Vis
1—0; StruysHaksteen Maats—
v. Ei-enk 10: J. de RuiterTegel af
gebr.; G. v. Brenk— W. Pieterse 1—0.
Tweede klasse.
D. OudesGroenewoud 10; Groe-
nenbergHelder afgebr.; J. Schuurman
Schaaps C1: C. MeijerBosch afge-
v'angè'r*kan binnenkort 'dit geböuw"bè- !?™kten: F. Hol-Rus 1—0; F. v. d.
VlietTï?lz-oir-av» 1nT7V.i«« TV/To-a+ts
trekken, die huur wordt tegen een
verhoogde huurprijs gecontinueerd. In
dit gebouw komt ook het kantoor van
de Huuradviescommissie.
„Billijk Man" Langestraat 23, Alkmaar
Mantels, Japonnen, Manufacturen.
(Advertentie, Ing. Med.)
Mooi resultaat bij nationaal
kapconcours
Zondag werden te Hengelo nationale
wedstrijden gehouden voor dames- en
herenkapper alsmede clubwedstrijden
om het kampioenschap dameskappen.
Bij deze wedstrijden, waaraan 33
dameskappers en 65 herenkappers
deelnamen, heeft onze stadgenoot, de
heer J. F. van Mol ran kapsalon Takes,
niet minder dan zes prijzen weten te
behalen. Hij won de eerste prijs voor
het modern dagkapsel eu een ereprijs
voor het avondkapsel. Hij werd nier-
bij tevens eerste in het algemeen klas
sement. Voorts won hij met zijn uit
drie man bestaande equipe van de
club „Marcel" uit Amsterdam de
eerste prijs van de clubwedstrijden.
Behalve de vier bekers, die hij hier
mede veroverde, legde hij nog beslag
op twee wisselbekers. Eén door het
bereiken van het hoogste aantalpun
ten voor het avondkapsel en een in het
Algemeen Klassement.
WIJZIGING GEMEENTE
BEGROTINGEN 1948 EN 1951
B. en W. stellen de Raad voor twee
besluiten vast te stellen tot wijziging
der gemeentebegroting van 1948 en
der gemeentebegroting 1951.
Verdachte beweerde ter rechtzitting,
dat de heer en mevrouw T. hem had
den lastig gevallen en daarbij zijn over
hemd hadden stukgetrokken, waardoor
hij bij een poging om los te komen mo
gelijk mevrouw T. zou kunnen hebben
geraakt. De getuigen-verklaringen van
drie personen weerlegden deze moge
lijkheid echter en strookten volkomen
met de tenlastelegging, waardoor de
politierechter mr. R. W. J. C. v, d.
Wall Bake dit feit bewezen achtte. Het
strafregister van verdachte wees op een
zo verderfelijk politiek verleden, dat de
politierechter dit niet durfde voor te
lezen.
De officier van Justitie, mr. J. C. V.
Meischke, achtte het optreden van L.
v. B. van zeer ernstige aard. Hij be
greep niet hoe een man als verdachte
in staat was gesteld een pensionbedrijf
in Bergen te houden. De officier eiste
voor de mishandeling en voor de be
lediging door verdachte geuit jegens
zekere mevr. v. d. M., drie maanden
gevangenisstraf. De politierechter vond
een gevoelige geldboete echter op haar
plaats en opdat v. B. zich voortaan te
genover zijn gasten beter zal weten te
gedragen veroordeelde hij hem tot f 200
subs. 40 dagen.
Vernieling
Verdachte L. H. M. D. uit Alkmaar
stond terecht wegens vernieling, welke
een gevolg was geweest van een buren
ruzie. Bij een twistgesprek had mevr.
D. zich zo opgewonden, dat zij een hand
grint had genomen en deze naar haar
buren had gegooid. Het gevolg was. dat
twee ruitjes werden vernield. De po
litierechter veroordeelde haar gisteren
overeenkomstig de eis tot 25 of tien
dagen.
Vertrouwen beschaamd
H. J. K. uit Kampen had in Alkmaar
zijn meisje wonen en logeerde daarvoor
enige tijd bij een vriend in deze stad
Op zekere avond had hij het vertrou
wen, dat men daar in hem stelde, ech
ter schromelijk beschaamd door een
bankbiljet van 10 weg te nemen. Zijn
strafblad was reeds lang niet blanco
meer. Desondanks was de Protestants
Christelijke Reclassering te Zwolle be
reid verdachte onder bepaalde voor
waarden onder haar hoede te nemen.
K. werd veroordeeld tot drie maanden
voorwaardelijk met een proeftijd van
drie jaar. Hij beloofde dat hij aan de
door de reclassering gestelde voorwaar
den zou voldoen en zich aan het toe
zicht zou onderwerpen.
J. G. Th. M. J. die dronken op zijn
flets had gezeten, werd bij verstek tot
100 of 40 dagen veroordeeld. S. de G.
hoorde zich veroordelen tot 15 of 10
dagen, omdat zij zekere T. had uitge
maakt voor „voddenzak" en J. W. uit
Oude Nied-orp kreeg bij verstek een
straf van 40 of 20 dagen, omdat hij
in een danszaal zekere H. een klap had
gegeven.
Bijna niets wordt in Nederland zo fel gecritiseerd als.de critiek zelve. On
danks het goede Hollandse spreekwoord, dat zegt: „Over smaak valt niet te
twisten". En het is immers onder andere de smaak, die het oordeel van een
criticus bepaalt? De Volksuniversiteit voor Alkmaar en omstreken had gister
avond een uitermate bevoegd spreker uitgenodigd voor de eerste van een aantal
lezingen, die genoemd zijn „Lezen en oordelen". Het was drs. Max B. Teipe uit
Alkmaar, die in een intelligent en geestig betoog het wezen van de letterkundige
critiek bepaalde. De spreker maakte een ruim gebruik van uitspraken van enkele
onzer grootste critici, die volgens de heer Teipe toch ook zelf kunstenaar
moeten zijn om tot het wezen van een bepaald letterkundig werk te kunnen
doordringen. IIliet zijn publiek derhalve passages horen uit verhandelingen
over de critiek door Marsman, Antonie Donker en vele andere grote Neder
landse letterkundigen.
Vlietv. Ekeren 10: de Vries Maats—
Benard '4; J. HofsteeP. Genee
10; H, v. MinnenI. Wortel 1—0; J.
Meiboomde Wolf Vi.Vz\ P. Holzmann
v. Oorschot 10; mej. Bouwman
Bastiaanse 10; L. Nijman—A. v. d.
Tak 1—0.
Derde klasse.
P. Dekker—mevr. Veis 01; mevr.
DageletB. Veltman afgebr.; F. Faber
T. Schultz afgebr.; mevr. de Jong
S. Duinmayer 1—0; J. Bakker—N.
Breebaart 1—0; M. Wolters—G. Zijp
1—0; T. Zanen -R. v. Vliet 0—1; mevr.
VeisLansen 10.
CUM LAUDE GESLAAGD
De heer S. C. J. Verbeek, leraar aan
het Chr. Lyceum alhier, is te Amster
dam fV.U.) cum laude geslaagd voor
het doet. examen Ned, taal en letter
kunde.
mag gezegd worden. Bij Hofstede wordt
een bril U als het ware aangemeten.
Geheel in overeenstemming met Uw
gezicht kiest U. en helpen wij U hier
bij, uit onze geweldige collectie brillen,
de bril die U goed zal staan en die goed
voor Uw ogen is.
Leverancier aan alle Ziekenfondsen.
Midden in de Langestraat.
(Advertentie, Ing. Med.)
De leden van de Algemene Neder
landse Bouwarbeidersbond afdeling Alk
maar, die gisteravond tot de laatste
plaats van de grote zaai van het „Wa
pen van Heemskerk" bezetten, zullen
prettige herinneringen behouden aan de
feestavond, welke door het A tot Z ca
baret werd aangeboden. Voor drie van
deze leden werd het echter een onver
getelijke avond. De heren Habiech, Re-
noo en Bakker werd hulde gebracht
voor het veie werk dat zij gedurende
veertig jaar voor de bond hadden ver
richt. Deze pioniers in de vakorganisa
tie ontvingen een insigne en een kistje
sigaren.
Wat hen echter bovenal met trots zal
hebben vervuld, waren de waarderende
woorden die tot hen werden gesproken.
Voordat Jan de Kleyn, Nel Brink, Jan
Lemaire, Ton Wink, Henk Beerlage en
Gerard in het Veld, gelegenheid kregen
hun acteertalenten te tonen, hield een
hoofdbestuurslid van de A.N.B. een
korte toespraak.
Stijgend ledental
Spreker deelde mede dat in het begin
van dit jaar een actie op touw was ge
zet, met de bedoeling vóór 1 April 1952
het 50.000ste lid te kunnen inschrijven.
Dat de 50.000ste reeds op 1 October van
dit jaar kon worden ingeschreven, ge
tuigt, aldus spreker, van de aantrek
kingskracht welke nog steeds van de
bond uitgaat. Spreker vestigde er de
aandacht op, dat de vreugde over deze
vooruitgang verduisterd wordt door
donkere wolken. De beperking van het
bouwvolume kan een bedreiging gaan
vormen voor de werkgelegenheid voor
tal van bouwvakarbeiders. Spreker be
sloot met de opwekking zoveel moge
lijk bouwvakarbeiders aan te sporen tot
de A.N.B. toe te treden, daar slechts
een machtige organisatie in staat zal
zijn aan de komende moeilijkheden het
hoofd te bieden.
We korte cabaret-revue „Er is altijd,
wel wat" en het toneelspel in twee be
drijven „Onder de pannen", werden
door de medewerkenden van deze avond
vlot voor het voetlicht gebracht. Onge
twijfeld zal deze feestavond vele toe
schouwers een hart onder de riem heb
ben gestoken.
LANGESTRAAT 24 - ALKMAAR
(Advertentie, Ing. Med.)
De „censuur" op „avonden".
In de aanvang van zijn lezing bouw
de de spreker de roman op, zoals de
schrijver dat doet. Eerst de inspiratie,
de idee, waaromheen zich een ganse
wereld opbouwt. De schepping van fi
guren, die inderdaad een eigen leven
krijgen en de neiging hebben hun eigen
weg te gaan. Verder de innerlijke rijk
dom van de auteur, die zich samenbalt
rond zijn figuren. De schrijver gaat
zich in die figuren manifesteren, in tal
van vormen. Vooral die innerlijke rijk
dom van de schrijver is het eerste cri
terium voor de waarde van zijn ver
haal. De intrige, ja zelfs de stylistische
kwaliteit, komen op de tweede plaats.
Het kunstenaarschap is als een span
ningsboog van het „ik" op het leven.
Die boog heeft verschillende contact
punten in de werkelijkheid. Vestdijk,
een der weinige waarlijk groten in de
hedendaagse literatuur, heeft vele van
deze contactpunten op vrijwel elk ter
rein van de werkelijkheid.
Negativisme.
Vervolgens vertelde de heer Teipe
iets over de hedendaagse literatuur, die
voorzover ze niet religieus of poli
tiek georiënteerd is vrijwel steeds
naar het negatieve neigt. De moderne
schrijver analyseert. Hij tracht achter
alle schone schijn het onreine, de la
gere drift te onderkennen. Men schijnt
beu van het gevoel, dat zich zo licht
laat ironiseren.
De moderne auteur moet begrijpen
hoe de kern van zjjn omgeving is. Een
Marsman begreep deze. Vanuit een
sterk individualisme ontleedde hli onze
samenleving. Marsman zelf zegt dan
ook wanneer men hem vraagt wat een
goed boek is: „Men moet niet bjj de
schjjn blijven staan. De eclite auteur
doorboort het alledaagse omhulsel en
openbaart de werkelijkheid". En Gres-
hoff: „Een boek is belangrijk als het een
dieper inzicht geeft in de samenhang i
van het bestaan, tot de mensen, de
wereld en onszelf.
„Avonden'
De criticus moet in vele opzichten een
ontleedkundige zijn. Hij moet doordrin
gen tot de ondergrond van het te be-
critiseren boek en een scherp en zuiver
beeld krijgen van het geheel. Ook hij
dreigt zich spoedig in een boek te
verliezen, omdat het verhaal hem mee
neemt. Iedere lezing moet een avon
tuur zijn.
Vrij uitvoerig besprak drs. Teipe het
veel omstreden „Avonden" van Simon
van 't Reve, welk boek volgens hem
hoe negatief dan ook een zuiver
beeld geeft van hetgeen er omgaat in
een jongeman in de puberteitsjaren.
Geniaal heeft Van 't Reve deze moei
lijke fase -getekend.
Het was een zekere vorm van cen
suur, dat de Overheid destijds weigerde
een reisbeurs, als prijs voor enkele pro
minente Nederlandse schrijvers, aan
Van 't Reve uit te keren, omdat zijn
boek de goede zeden aantastte. De heer
Teipe wees er met nadruk op, dat men
een boek kiest als „een disgenoot".
Staat zi,jn gezicht of praat u niet aan,
dan kiest u een andere tafel. Het ging
bij de toekenning van literatuurprijzen
om letterkundige prestaties, die Van
't Reve, ondanks zijn negatieve instel
ling, zeer 'eker heeft geleverd.
Het wevan de werkelijk goede
critiek kort samenvattend besloot spre
ker met de wooorden van Marsman.
„Om juist te zijn moet de critiek ko
men uit een exclusief standpunt, dat
de meeste horizonnen opent".
Jongere auteurs hebben op dit stand
punt recht, want de goede critiek kan
hen de weg wijzen en de goede criti
cus zal hen wellicht met. zweepsla
gen drijven in een richting, die
voor een bepaald tijdperk de beste is.
Doch het blijft: velen zijn geroepen en
slechts weinigen uitverkoren....
In de beide volgende lezingen zal
dezelfde spreker werken van enkele
grote Nederlandse auteurs behandelen.
Problemen van deze lijd
,.De mensen moeten weten, dat zij
staan in deze wereld, dat er een be
paald plan is en dat er een taak voor
hem is aan dat plan mee te werken.
Wanneer de meerderheid der mensen
dat inziet, zullen wjj de dwaasheid van
de wereld kunnen keren en is het we
reldprobleem teruggebracht tot de
mens. Het is onze taak begrip hiervoor
te kweken." Aldus besloot de alg. se
cretaris van de Nederlandse afdeling
van de Theosophische Vereniging, prof.
ir. N. L. v. d. Ley, gisteravond zijn
voordracht, die hjj in V'alk's lunch
room hield over het onderwerp: „De
mens op zoek naar zich zelf in een ver
dwaasde wereld".
In de wereld van heden, die zo ver
dwaasd is, waar zulke sommen voor
de verdediging worden uitgetrokken,
dat er geen ongegronde vrees schijnt
te zijn- omtrent de verwaarlozing van
de innerlijke verdediging, lijkt de toe
stand vrij hopeloos. Zal de Westerse
beschaving ten onder gaan, zoals
Spengler dat in zijn „Uiitergang des
Abendslandes" en Huizinga in zijn „De
schaduwen van morgen" voorspellen,
of bestaat er nog met Toynbee een
redelijke hoop, dat wij de uitdaging,
het sociale vraagstuk zegt prof. J.
Romein, kunnen beantwoorden
De grondoorzaak van alles is gele
gen in de mens, aldus spreker. Wij
schijnen bij de ontwikkeling achter te
blijven; wij moeten wat gang in ons
zelf brengen. De mens zal het geeste
lijk inzicht als grondslag moeten her
vinden. De grote moeilijkheid is, dat
de mens nooit een duidelijk beeld heeft
van de wereld epi zijn plaats daarin.
De dogma's bevredigen over het al
gemeen niet. De vraag „wat is leven
is nog nooit beantwoord. Wel is er
een zekere wetmatigheid, iets bepa
lends, dat alles regelt. De bioloog prof.
H. Drich leidde hieruit af, dat er een
enorm denkvermogen bestaat, dat in
de wereld op bepaalde wijze werkt
door middel van proefnemingen,
waarvan er één is geslaagd, n.l. het
scheppen van het levend wezen met
rede en geweten. Het is de bedoeling,
dat de mens het grote denkvermogen
helpt bij de vervolmaking van de we
reld.
Wetenschappelijk.
Dit is een levensbeschouwing geba
seerd op de wetenschap, die tegen
woordig gerust te hulp kan worden
geroepen. De Theosophische levens
beschouwing gaat zo wetenschappe
lijk mogelijk te werk, met behulp van
hypothesen, raadpleging van de oude
geschriften en met gebruikmaking van
de buitenzintuigelijke waarneming.
Hierbij is voorzichtigheid en een ob
jectief waarnemen geboden. Zo ont
stond de beschouwing omtrent de
wereld en de mens daarin, waaraan
mevr. Blavatsky, de stichtster van de
vereniging, haar boek: „Geheimen der
schepping" heeft gewijd. Het lever, is
geboren in een dualiteit, leven-vorm,
geest-stof etc. De drang tot het leven
is een gevolg van deze polariteit tus
sen chaos en cosmos, tussen stof en
leven, het cyclisch gebeuren, dat de
Oosterling beschouwt als een vastge
bonden zijn op het rad van geboorte
en dood, en de causaliteit van alle
dingen.
Het is troostvol, aldus spreker, slechts
zichzelf verwijten te kunnen maken
en te kunnen zeggen, dat men op
bouwt, wat men in de toekomst zal
zijn.
De bijeenkomst, die druk was be
zocht, werd geopend en gesloten door de
voorzitter, ir. D. C. de Waal.
81. Het klinkt all
dat plannetje van I
practijk valt het nie
zullen zelf een vlot
daarmede de rivier
dat is een heel zwaa
dien moet alles heel
want Pepi Is bang,
reltje, die natuurlijk
ten te wachten, miss
der langs de rivier ze
zijn de hondjes en
op hun hoede en wi
mogelijk door. Dode
boomstammetjes, die
WOENSDAG 1
HILVERSUX I, 4(
NCRV. 7.00 Nieuws
ziek. 7.45 Een woord
Nieuws en weerberic
muziek. 9.00 Voor de
standen. 9.35 Gram.ïï
10.30 Morgendienst.
IJ.10 „Laterveer wil
hoorspel. 12.00 Tenor
Land- en Tuinbouwm
Harpmuziek. 12.59 Klol
13.15 Protestants Int
front. 13.20 Lichte mi
muziek. 14.45 Voor de
cale ensembles, Bach-
ten. 15.45 Gram.muz:
jeugd, 17.00 Jeugdkor
eert. 17.45 Regeringsi
Coomans de Ruiter:
nesië". 18.00 Nieuw
eüseble. 18.30 R.V.U.:
Vries Reilingh: „Hed
verschijnselen: Emigrs
trum van het Christel
verenigingsleven". 19
19.30 Gram.muziek.
20.00 Nieuws en w«
Commentaar Familie
Concertgebouw-Orkest
gelconcert. 21.30 „Op
enigde Staten van Eur<
Gram.muziek. 22.00 V<
riton en orgel. 22.30 1
gelisch commentaar.
22-45 Avondoverdenkin
S.O.S.-berichten. 23.15
HILVERSUM II. 29
10.00 VPRO, 10.20 V;
20.00—24.00 VARA.
Ochtendgymnastiek.
8.00 Nieuws en weerb*
sen twee 'plaatjes gez
huisvrouw. 9.00 Gram.n
rkadio. 10.20 Voor de
muziek. 10[.45 Voor de
muziek. 12.00 Voor d
Gram.muziek. 12.30 Lï
mededelingen. 12.33 V
12.38 Instrumentaal K
lender. 13.00 Nieuws.
14.00 Gesproken portr<
eert. 15.00 Kinderkoor
Mies.
Eens
Zag
Plots
5
Hel
en de
Kris
spraa
1. 3
het z
moed
doen.
2. 1
vind
taak.
3. 1
/•ia
wel e
