TweeTsjechoslowaakse diplomaten spionneerden in Nederland Amsterdamse premie-lening op eerste dag overtekend VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Bijzondere belangstelling voor Den Helder, IJ muiden en Hembrug De-nationalisatie Brits wegvervoer A. H. Fonteyn opnieuw veroordeeld De Ratten Tweede nota van wijzigingen in het wetsontwerp „toezicht credietwezen" KoJit ReAleJk 148e Jaargang No. 256 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Militaire attaché's in dubbele rollen Sukiman onthult plan voor samenzwering Eden volgende week naar Parijs Nieuw plan der V.S. inzake olie-geschil drieling geboren in delfts gezin Westduitse bezwaren tegen „Raad der Goden" Egypte zal bestuur van de Soedan negeren Libanon, Jordanië, Irak en Syrië voor toetreding Conflict in IJmuidens trawlvisserij Bemanningen willen een hogere afrekening Argentinië bestudeert de warmteontwikkeling fraude bïj~de pgem BUREAU: ADMINISTRATIS Voordam 11, lei- 3320 Postgiro 187294 Redactie: Achterdam 20, I el. 554i Directie: J BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: A. KAPTEIN Dinsdag 30 Oct. 1951 ALKMAARSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties 16 ct. per nun. Familieberichten 20 ct. pjn.m. Vraag en Aanbod (alleen 2e hands goederen) tot 15 woor den 1.-, elk woord meer 5 ct. Uitsluitend contant. Abonnementsprijs, bij voor uitbetaling, 1.72 p. mnd., 5.15 per kwartaal, plus incassokosten. Binnenlandse Veiligheidsdienst ontmaskerde geheime agenien r»E NEDERLANDSE REGERING heeft het noodzakelijk geoordeeld enige ge- U gevens omtrent in ons land geconstateerde spionnage-activiteit te doen publi ceren. Nu in het kader van een bepaalde activiteit de omstandigheden het moge lijk maakten hieromtrent enige mededelingen te doen, leek het nuttig het Neder landse volk niet geheel onkundig te laten van wat op dit terrein in ons land geschiedt. De regering heeft onthullingen gedaan over een Tsjechoslowaakse spion en een Nederlandse handlanger, alsmede over de spionnage-praktijken van de militaire attachés bij de Tsjechoslowaakse ambassade te Brussel, Horsky en Hoppe. Behalve voor vele andere zaken, plaatsen, fabrieken en personen hadden de Tsjechoslowaakse spionnen grote belangstelling voor Den Helder, de artillerie- Inrichting Hembrug en de haven- en sluiswerken te IJmuiden. waarvoor Horsky een tussenpersoon recruteerde, die hem volledig over deze fabrieken moest inlichten, zulks in ver band met de fabricage van Gloster Meteors. De Binnenlandse Veiligheids- Dienst was van deze relatie volkomen op de hoogte. Hoppe yerschijnt "JOEN Horsky, die zich ook in Belgie 7EER actief op spionnage-gebied in ons land waren de in Brussel ge accrediteerde Tsjechische militaire at taché's Horsky en Hoppe, die talrijke geheime inlichtingen in Nederland ver zamelden en hiertoe herhaaldelijk „voor hun genoegen", dus als privé-per- aonen, over de grens kwamen. In Juli 1949 kwam Jiri Horsky, alias Berger, alias majoor Winterstein, met Zijn vrouw en zijn chauffeur Svoboda naar ons land. De chauffeur bleek een zeer werkzaam aandeel te hebben in dit spionnage-bedrijf. Er werd een rond reis gemaakt door Nederland, waarbij foto's werden gemaakt van verschei dene militaire vliegvelden. Op de lucht vaarttentoonstelling op Ypenburg wer den zeer veel vliegtuigen gefotografeerd Ook werden foto's genomen van de sluizen in IJmuiden en van de haven werken in Hoek van Holland. Speciale belangstelling werd aan de dag gelegd voor de Fokker-fabrieken, „S/tuafie geleek op die van Madiun" Er bestond een samenzwering met steun uit het buitenland, welke aansla gen beraamde op het leven van presi dent Sukarno, vice-president Hatta en tal van ministers en oud-ministers, zo heeft de Indonesische premier Sukiman tijdens een interpellatie over de arres taties en razzia's in Augustus van dit jaar verklaard. De verdachten hebben reeds bekend. De actie had ten doel, de Republiek Indonesia te liquideren en er een „waar achtige Indonesische republiek" voor in de plaats te stellen. Rampok en agitatie maakten in delen van Java de toestand onhoudbaar, de situatie geleek op die van Madiun, zodat toeslaan geboden was. Verschillende gearresteerde par lementsleden bleken betrokken te zijn bij de vorming van een illegaal fonds, waarvan de omvang nog niet is vastge steld. Sukiman schatte het aantal ge vangenen op 15.000. aan spionnage schuldig maakte, op verzoek van de Belgische regering naar Tsjechoslowakije werd teruggeroepen, werd hij in October 1949 vervangen door de 36-jarige Miroslaw Hoppe, die in het voorjaar van 1950 met een infor mant in Nederland in contact kwam. Hoppe stelde aan deze man, met wie hij gedurende 1950 en 1951 voortdurend in relatie is gebleven, een groot aantal vragen, teneinde deze door te recrute- ren spionnen te doen beantwoorden. Zo vroeg Hoppe onder meer uitvoe rige inlichtingen en bijzonderheden over de strategische ligging van Amsterdam Rotterdam en Den Helder, over de fa brieken bij de Hembrug, over vliegvel den, bruggen en viaducten, over de sterkte van legeronderdelen, complete stafkaarten, de ligging van de Neder landse oorlogsindustrieën en kazernes en over de plaatsen, waar in ons land atoomonderzoek geschiedt. Hij bleek in het bezit te zijn van een uitstekende kaart van Den Helder, en legde grote belangstelling aan de dag voor IJmui den. Verschillende inlichtingen verkreeg hij ook uit z.g. „open bronnen", zoals kranten en tijdschriften. Hoppe betaal de zijn informant nu en dan een som geld, die geregeld aan de B.V.D. werd doorgegeven. Eens liet hij zich er tegen zijn informant over uit, dat hij zeer nauwe relaties onderhield met de twee de secretaris van de Russische ambas sade te Brussel. Hoppe bleek een veel kundiger spion te zijn dan .zijn voorganger Horsky Wanneer hij hiér in een hotel over nachtte, onderzocht hij eerst de muren van zijn kamer op verborgen micro foons. Bovendien gaf hij met potlood streepjes precies de plaats aan, waar zijn koffer stond, teneinde te kunnen controleren, of iemand er tijdens zijn afwezigheid aan had gezeten. Ook tus sen de kastdeuren klemde hij papier tjes, waarvan hij de preciese plaats met potlood aangaf. (Zie verder elders in dit blad) Frank Fowler, voorzitter van de Brit se organisatie voor het wegvervoer, heeft op een persconferentie plannen bekend gemaakt voor het ongedaan maken van de nationalisatie van het Britse vervoer langs de weg. Het betreft hier een geleidelijke „de- nationalisatie", waarbij als eerste stap voorzien wordt in de opheffing van de maximumafstand van 25 mijl voor par ticuliere ondernemingen. Verder zou een licentiestelsel ingevoerd worden, dat het de particuliere bedrijven moge lijk zou maken geleidelijk aan hun werkzaamheden te hervatten. De uit voering van het plan zou twee jaar in beslag nemen. Het genationaliseerde vervoersbedrijf bezit thans 40.000 voer tuigen. Na de verdeling van 624 van de 625 zetels in het Lagerhuis is de stand van de Britse verkiezingen thans als volgt: Conservatieven 321 (netto winst 23); L„bour 294 'netto verlies 20); Liberalen 6 (netto verlies 3); overigen 3. Uit veiligheidsoverwegingen keerden onlangs 278 Britse vrouwen en kin deren uit de Suez-kanaalzone naar het moederland terug. Britse families verzamelen zich bij één der R.A.F.-autobussen, die in convooi naar Port Said reden. In Amsterdam zullen binnenkort duizend woningen méér kunnen worden ge bouwd, dan er by de bestaande woningbouwmogelykheden kunnen worden op getrokken. De animo voor de premie-obligatie-lening van tien millioen gulden, waarmede de gemeente de eerste extra steen wil leggen ter bestrijding van de heersende woningnood, is n.l. op de eerste dag zo groot gebleken, dat de inschrij vingen het gevraagde bedrag verre hebben overtroffen, aldus meldde gister avond de Twentse Bank te Amsterdam. Bouw van duizend exira woningen verzekerd Besprekingen met Acheson en Schuman De nieuwe Britse minister van buiten landse zaken, Anthony Eden, zal de volgende week naar Parijs gaan om de Britse delegatie bij de algemene verga dering der verenigde naties te leiden. Men verwacht, dat Eden in Parijs be sprekingen zal voeren met Dean Ache son en Robert Schuman, zijn Ameri kaanse en Franse ambtgenoten. Anthony Eden, heeft Sir Francis Shepherd, ambassadeur in Perzie, in structie gegeven onmiddellijk naar Lon den te komen voor overleg over het Perzische oliegeschil. Volgens een nieuw plan voor de op lossing van het olie-geschil, dat het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken aan Perzie en Engeland heeft voorgesteld, zou Perzie de weste lijke landen een deel van de opgesla gen Perzische olie, te weten twee mil lioen ton ter waarde van veertig mil lioen dollar, leveren. Dit voorstel is een onderdeel van een plan van het mini sterie van buitenlandse zaken voor het weer opnemen van directe besprekin gen tussen Engeland en Perzie. Vol gens kringen in de Amerikaanse hoofd stad zou Mossadeq het voorstel hebben aangenomen. Engeland zou evenwel voorbehoud maken. Te Delft is Maandagmorgen een arie- hng geboren in het gezin van ds. H. v. Leeuwen, Chr. Geref. predikant al daar .De jongens wegen resp 1500, 1500 en 1250 gram. De toestand van moeder en kinderen is redelijk. W,&ek(keAickt Verwachting tot morgenavond: Aanvankelijk zwaar bewolkt met plaatselijk enige regen, later ook opklaringen. Hier en daar och tendmist. Weinig wind. Ongeveer dezelfde temperaturen. WOENSDAG: Zon op 7.32, onder 17.15; maan op 9.01. onder 19.04. Verweer door hei Hol niet aanvaard Het Amsterdamse gerechtsnof heeft gistermorgen de ex-sergeant konstabel van de Koninklijke Marine A. II. Fon teyn uit Den Heider, wegens smaad schrift veroordeeld tot twee maanden gevangenisstraf voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar, alsmede f 100 boete subs, tien dagen hechtenis, de straf, waartoe de reebtbana hem in eerste instantie eveneens had veroor deeld. Fonteyn is indertijd wegens asthma afgekeurd voor de Marine, maar neef* steeds getracht te bewijzen, dat hij nim mer aan asthma heeft geleden en dat mer hem om heel andere redenen niet meer bij de marine wilde hebben Ten slotte heeft hij in een pamflet de keu ringsartsen Krul en Reilingh uit Den Helder beschuldigd van valsheid in beschrifte. Het Hof heeft zijn arrest gebaseerd op de overweging, dat Fon teyn niet behoeft te worden toegela ten tot het bewijs van de waarheid zijner beschuldigingen aan het adres van de beide artsen. In tegenstelling tot de verdachte was het Hof al van me ning, dat het algemeen belang hiermee niet gediend is. Fonteyn heeft slechts zijn eigen belang willen dienen, aldus het arrest, want hij deed dit, om een nieuw onderzoek in de kwestie van zijn ontslag te verkrijgen. Evenmin achtte het Hof de verontschuldiging volgens welke verdachte uit noodzakelijke zelf verdediging zou hebben gehandeld, aanvaardbaar, aangezien de man niet is aangevallen. Fonteyn gaat in cassatie bij de Hoge Raad. Nu de lening is overtekend zullen de inschrijvingen dus niet ten volle kun nen worden toegewezen. Naar bekend stond deze inschrijving open voor een ieder, die aan deze 2 procent gevende premie-lening wilde deelnemen. Zij bestaat uit obligaties van 100.en 1000.(tien nummers va'ri dezelfde serie). Mét iédere 100. die gestort worden, dingt de inschrijver mee naar premies, die variëren tussen een aflossing van de obligatie tegen een bedrag van 125.tot 100.000. In de komende vijftig jaar zullen tel- kenjare vijfhonderd obligaties van 100.(inclusief eventuele serienum mers van obligaties van 1000.bij loting voor aflossing met uitbetaling De Westduitse ambassadeur, dr. Karl Dumont, heeft tijdens een bezoek aan het ministerie van buitenlandse zaken ernstig bezwaar gemaakt tegen de ver toning van de Oostduitse film De Raad der Goden. Deze is reeds voor verto ning vrijgegeven, doch zal nu worden herkeurd De film wordt echter in West-Duits- land vrij vertoond, en ook van Ameri kaanse zijde is geen bezwaar ge maakt, hoewel hier evenzeer van een anti-Amerikaanse film zou kunnen worden gesproken. Het Tweede Kamerlid Van der Goes van Naters (PvdA) heeft de minister van Binnenlandse Zaken de vragen ge steld op welke gronden de centrale com missie voor de keuring van films „De Raad der Goden" waarin aan de Ver. Staten een gefingeerde gemene rol wordt toebedeeld voor openbare ver toning heeft toegelaten en „Schuldig aan verraad", welke handelt over het in werkelijkheid in Hongarije gevoerde proces tegen kardinaal Mindszenty niet heeft toegelaten. Het Kamerlid ver zoekt indien nodig om maatregelen. van een premie worden aangewezen. In het jaar 2001 zullen dan bovendien ae resterende driekwart der obligaties (in totaal 75.000) a pari worden afge lost. Van de 100.000 obligaties zal een kwart, dus 25.000, met een premie wor den terugbetaald. W/IJ kunnen het slechts toejuichen, dat de regering er toe is overgegaan, ons volk aan de hand van een paar duide lijke voorbeelden in tg lichten over het feit, dat Nederland (evenals trouwens alle landen van West-Europa) de aan dacht „geniet" van spionnen uit het Oosten. De feiten, die vandaag voor pu blicatie zijn vrijgegeven, spreken voor zichzelf. Zij zijn dat staat wel vast slechts een klein deel van het mate riaal, waarover onze regering beschikt. Het is stellig geen zucht naar onge zonde sensatie, indien wij voor deze, op zichzelf afschuwelijke berichten, de zesr bijzondere aandacht vragen van allen, die geplaatst zijn op posten, waar bij zondere waakzaamheid tegen deze in ternationale ratten ten zeerste geboden is. Zonder dat we ons overgeven aan ipionnitis dient de aandacht van allen, die te maken hebben met belangrijke militaire, technische en economische kwesties, toch bijzonder verscherpt te worden. De koude oorlog, waarin de wereld zich helaas nog altoos bevindt, maakt iedere zorgeloosheid op de ge noemde gebieden uiterst gevaarlijk. Het staat immers vast, dat de spionnage op nieuw zijn lugubere werk onder ons verricht en zulks stellig niet uit lou ter wetenschappelijke belangstelling. De ten onrechte vaak gesmade Bin nenlandse Veiligheids Dienst heeft in ce thans gepubliceerde gevallen prach tig werk geleverd. Maar van oneindig groter belang is het, dat ons gehele volk zich van het sluipende gevaar be wust wordt. Men kan in deze affaires door het loutere feit van zijn waak zaamheid het vaderland soms groter dienst bewijzen dan men, als leek op het glibberig terrein der spionnage, in de regel zou vermoeden. Het is beter de politie tienmaal gegevens te ver strekken, die bij onderzoek van weinig of geen waarde blijken te zijn, dan één maal de nodige voorzichtigheid té ver geten in een zaak, die van eminent mi- litair belang zou kunnen zijn. De ratten zijn er weer. Zij zijn ge vaarlijk als de pest. Geldigheidsduur toi 1 Januari 1956 Naar aanleiding van het door de mi nister van financiën met de commissie van rapporteurs gepleegde overleg in zake het wetsontwerp toezicht crediet wezen is een tweede nota van wijziging ingediend, waarin de ministers van financiën en van justitie de geldig heidsduur van de wet voorlopig heb ben beperkt tot 1 Januari 1956. De voorschriften in verband met de taak van de Nederlandse Bank inzake het reguleren en stabiliseren van de waarde der Nederlandse geldeenheia of ter bevordering van de solvabiliteit en liquiditeit der credietstellingen moe ten bij de wet worden bekrachtigd, in dien de bankraad terzake aan de Kroon een ongunstig advies uitbrengt. Ten aanzien van de bedrijfseconomische voorschriften is bepaald, dat voor ieder van de vier groepen credietinstellingen een commissie van advies wordt inge steld, wier leden uit dubbeltallen, op gemaakt door de bedrijfsorganisaties, zullen worden benoemd Bij ongunstig advies zullen deze voorschriften bij de MAUWELIJKS is het na enige weken van niets dan regen weer een beetje droog geworden, of de mensen begin nen weer te mopperen. De opvarenden m van de schepen die de Donau in Oos- tenrijk plegen te bevaren, hebben trou wens wel een beetje gelijk met hun les uit rijden ging met haar galant, ontevreden geroep om regen. De scheep- Calvin Stafford, die een eigen auto had, vaart op de rivier, die volgens Johann werd ze plotseling zó van bewondering Strauss zo blauw is, ligt namelijk ais vervuld, dat ze haar arm rond zijn gevolg van de droogte geheel stil. U hals sloeg en hem een ferme kus gaf. Van de blauwe Donau naar een blauw- Prompt reed Calvin tegen een boom. tje, in casu dat van meneer Edward S. Garuf, een inwoner van Minneapolis, die op een zwoele laat-zomerse avond zijn aangebeden Denys Connel een se renade kwam brengen. Hij wou het na melijk eens net doen als op de film. Het liep even anders, want Denys, die de zelfde avond met hoofdpijn vroeg naar bed was gegaan mikte in haar woede over „die schreeuwlelijk, nog zó laat" een volle lampetkan naar buiten. De romantische cavalier is met een her senschudding naar het ziekenhuis ver voerd. Dit is niet de eerste maal, dat een liefdesbetuiging in het ziekenhuis zijn bezegeling vindt. Toen Ruth Wil son, een aardig meisje uit Los Ange- BL1K IN HET SPIONNETJE De leraren aan de kweekschool te Koping (Zweden) weten blijkbaar ook dat zaken en liefde niet best rijmen. De directeur van deze school vertelde na melijk aan de tweehonderd meisjesstu denten van de school, dat het verderfe lijk was als ze hun nagels en lippen verfden, en bovendien als ze sweaters droegen op school. Tenminsteais hun toekomstige leerlingen tot de man nelijke kunne zouden behoren. O Theodoor schudt altijd maar weer zijn grijzend hoofd over de ouderen onder het menselijk ras, die keer op keer be wijzen, dat zij van ander hout gesne den zijn. Daar heb je bijvoorbeeld mevrouw Marjoram uit Rushall (in Norfolk), die elke week op een drie wieler een ritje maakt naar de markt te Harleston, een plaats, die vijf kilo meter verder is gelegen. Mevrouw Mar joram is tachtig jaar oud en vierde kort geleden haar gouden huwelijks feest. Ter gelegenheid hiervan schon ken familieleden haar een hulpmotor die evenwel weer gauw van de fiets verdwenen was. „Normaal fiets ik veel harder dan met zo'n petroleumstel ach ter op mijn rijwiel", zei ze. De Egyptische minister van buiten landse zaken, Mohammed Salah El Din Pasja, heeft verklaard, dat Egypte in het vervolg het bestuur en de gouver neur-generaal van de Soedan zal ne geren. Met het oog op de reacties 'an Engeland kunnen de practische defini tieve maatregelen voor de Soedan ech ter slechts geleidelijk worden genomen, aldus de minister. Met ingang van heden zal om de an dere dag een convooi in noordelijke of zuidelijke richting door het Suez-ka- naal varen, 's Nachts zullen alleen sche pen, die zelf zoeklichten hebben, van het kanaal gebruik mogen maken. De maatschappij heeft deze maatregel ge troffen in verband met de staking van de Egyptische arbeiders te Port Said die belast zijn met het meren van de schepen en de bediening van de zoek lichten. wet worden gegeven. Aan de Centrale Landbouwcredietbank kunnen ook voorschriften worden gegeven op de collectiviteit van de bij die centrale aangesloten locale banken. Uit het wetsontwerp is gelicht de bepaling, dat voor vergroting van het maatschappe lijk kapitaal der geregistreerde crediet instellingen toestemming van de Ne derlandse Bank is vereist. Commando Midden-Oosten De Libanon, Syrië, Irak en Jordanië zijn, naar uit gewoonlijk welingelichte bron gemeld wordt, bereid toe te tre den tot een verdedigingsorganisatie voor het Midden-Oosten. De vier staten zou den echter zoeken naar een manier om een botsing met Cairo te vermijden. In het IJmuidense trawlvisserijbe- drijf is een conflict ontstaan, waardoor gistermorgen vijf haringtrawlers niet zijn uitgevaren, in afwachting van het besluit, te nemen door een deel der bemanningen over het al of niet door werken. Dit conflict heeft als kern de afre kening met de bemanningen volgens een z.g. gemiddelde prijs voor de ge vangen vis De vorige week kwamen enkele be sommingen boven deze gemiddelde prijs uit en de bemaningen van deze schepen wensten nu naar die werke lijke besommingen te worden uitbe taald. Honderd man hebben tijdens een ver gadering van de Onafhankelijke Vak beweging besloten, aan wal te blijven totdat het geschil naar wens is gere geld Hun bezwaren gelden inzonder heid hun aandeel in de gevangen ha ring, die naar de vismeelfabrieken gaat. Dit wordt berekend naar een la gere prijs dan de reders ontvangen. Hef afoomvraaqstuk Professor Ronald Richter, de Oosten rijkse natuurkundige, die leider is ge worden van de atoomkernonderzoekin gen in Argentinië, heeft Maandag een verklaring uitgegeven, volgens welke een nieuw en belangrijk experiment op het gebied van de atoomenergie op 16 October op het eiland Huemul in het Andesgebergte tot een goed einde werd gebracht. Het experiment betrof de ontwikkeling van reactors voor het' vrijmaken van warmte op grote schaal. Door de politie te Nijmegen is in verhoor genomen een administratief ambtenaar van de PGEM te Nijmegen, die er van wordt verdacht frauduleuse handelingen te hebben gepleegd Een en ander zou zijn gebeurd bij de leve ring van brandstoffen voor de electrl- sche centrale. Er zou geknoeid zijn in de boekhouding

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1951 | | pagina 1