NIEUW SOWJET VREDESPLAN
Tumult in Leeuwarden
De buitenwijken van Rovigo
staan reeds onder water
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Verbod van atoomwapens; vermindering
defensie met een derde en wapentelling
Een internationaal controle-orgaan
onder toezicht van Veiligheidsraad
Nederlandse nota onbevredigend
Zaterdag 17 Nov. 1951
148e Jaargang No. 272
Westers voorstel
monsterachtig
Grote verontwaardiging in Amerika
over verklaring van Kolonel Hanley
niiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiw
Onaanvaardbaar
Russische vliegtuigen in
Oost-Duitsland
Grootste overstroming in
Italië sinds 1887
Geheime Arabische
missie naar Marokko
Pol Ui e ranselde getuige-deskundige af
en de verdachten gingen door een ruit
De brandweer spoot
menigte van het plein
Mevr. Roosevelt logeert bij Koningin
De wereld wil vrede,
maar hoe....?
Amerikaanse hulp
voor Frankrijk
Motie-Andriessen
aangenomen
Pléven vraagt een motie
van vertrouwen
Onvoldoende steun ontmoet
voor bezuinigingsprogram
BUREAU:
ADMINISTRATIS
Voordam 11, Tel. 3320
Postgiro 187294
Redactie;
Achterdam 20, Tel. 5541
Directie:
J. BIJLSMA en C KRAK
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
ALKMAABSCHE COURA
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct. per m m.
Familieberichten 20 ct. p.m.m.
Vraag en Aanbod (alleen 2e
hands goederen) tot 15 woor
den 1.-, elk woord meer 5 ct.
Uitsluitend contant.
Abonnementsprijs, bij voor
uitbetaling, 1.72 p. mnd.,
5.15 per kwartaal, plus
incassokosten.
IN zijn tweede rede in de algemene vergadering van de Verenigde Naties heeft
de Russische minister van buitenlandse zaken, Wysjinski, een nieuw uit vier
punten bestaand vredesvoorstel gedaan van de volgende inhoud:
1) Er moet een commissie worden ingesteld, die tot taak krijgt vóór 1 Februari
1952 een overeenkomst op te stellen, waarin het gebruik van atoomkracht
voor militaire doeleinden wordt verboden. Atoomenergie zou slechts in de
vredesindustrie mogen worden gebruikt.
I) De algemene vergadering zou de aanbeveling moeten doen, dat de V.S., Gr.
Brittannië, Frankrijk, China en de Sowjetunie binnen een jaar na deze
overeenkomst zouden moeten instemmen met een vermindering van bun
strijdkrachten en de uitrusting daarvan met een derde.
8) De algemene vergadering zou moeten aanbevelen dat alle landen binnen
een maand inlichtingen zouden moeten verschaffen over de grootte hunner
strijdkrachten en de omvang en soort van hun bewapening, atoombommen
en bases in andere landen inbegrepen.
4) De algemene vergadering zou de instelling moeten aanbevelen van een
internationaal controle-orgaan, dat onderworpen zou zqn aan de toezicht
van de Veiligheidsraad, en op de uitvoering van bovenstaande drie punten
zou moeten toezien.
Wysjinski beval aan, dat de algemene vergadering zich in beginsel voor zijn
voorstel zou uitspreken. Daarna zou een wereldconferentie moeten worden uit
geschreven om het te bespreken. De minister maakte duidelqk, dat de vier
nieuwe punten moeten worden beschouwd als een uitbreiding van zijn eerder,
eveneens uit vier punten bestaand vredesplan.
i gen. Het past in het kader van de
TOEN Wysjinski in de middagverga
dering het woord vroeg, protesteerde
de Australische minister van buiten
landse zaken, Casey, tegen het toe
kennen van een tweede spreekbeurt
«an de Sowjetunie en wees erop, dat
alle landen, grote en kleine, op gelijke
voet moeten worden behandeld. „In-
'en Wysjinski een tweede spreekbeurt
ijgt, omdat hij een grote mogend
heid vertegenwoordigd, dan behoudt
inijn delegatie zich hetzelfde recht
oor", aldus Casey,
De voorzitter, dr. Nervo, zeide geen
"kening te houden met de grootte
an een lid-staat. „Ik wil de vrijheid
Égn menigsuiting niet beperken. De
leer Wysjinski kan voor de tweede
Taal spreken", aldus verklaarde hij
pder applaus.
Toen de Rus het spreekgestoelte be-
ieeg, werd hij met luid applaus be
groet.
Na Casey's bezwaar als „schandelijk"
te hebben aangeduid, sprak Wysjinski
als zijn mening uit, dat het Westerse
«twapeningsplan monsterachtig is. Het
Verbiedt oorlogvoering met atoomwa
pens niet, doch het wettigt integendeel
het gebruik van atoomwapens. Het
plan verschuift het meest netelige
Vraagstuk dat van het onderzoek
naar de bewapening naar het laat
ste stadium.
Hoogste tijd.
'„HEI wordt boog tijd dat de sluier
der geheimhouding, die de atoomwa
pens omgeeft, wordt weggetrokken.
Het westerse ontwapeningsvoorstel
spant evenwel het paard achter de wa
gen. Het past in net aauer van
Amerikaanse samenzwering om zich
te verzekeren van een ongestoorde
periode voor het vervaardigen van
atoomwapens, ter voorbereiding van
een uiteindelijke beheersing der we
reld".
„In het westerse ontwapeningsvoor
stel wordt niet gerept over het ge
vaarlijke probleem van de bases in
het buitenland", vervolgde Wysjinski.
,jk bezit onvolledige statistieken,
waaruit blijkt dat de Verenigde Staten
ruim vier honderd bases, voor het
grootste gedeelte luchtbases, in andere
landen bezitten. De gehele buitenland
se politiek der westerse staten verhoogt
de internationale spanning en verbit
tert de stemming. De V. S. beschermen
de titoistische lasteraars in Joegosla
vië. Dat het nationalistische China m
de V. N. mag blijven, komt alleen om
dat, wanneer zijn afgevaardigde dr
Tsiang spreekt, de achtergrond van de
spreker wordt gevormd door de grote
figuur van Acheson".
Na de kat een duif
Toen de Britse minister van
buitenlandse zaken, Eden, in de
ilgemene vergadering van de
Verenigde Naties zijn rede uit
sprak, werd de aandacht van
zijn toehoorders afgeleid door
een kat, die op haar gemak langs
het spreekgestoelte wandelde.
Gisteren trok de Russische mi
nister van buitenlandse zaken
aller aandacht. Hij had van een
Franse dame een witte duif ge
kregen, waarmee hij voor de
persfotografen poseerde.
Noordelijken doodden duizenden krijgsgevangenen
Engelse regering vraagt
bevestiging derberichten
QISTERAVOND zijn in Washington
achter gesloten deuren besprekingen
gevoerd tussen vertegenwoordigers van
de geallieerde troepen in Korea over de
berichten, volgens welke 5.790 geallieer-
^ÈpUgsgevangenen en 250.000 Zuid-
Koreaanse burgers door de communis
ten in Korea zijn vermoord.
De Amerikaanse stafchefs hebben ge
neraal Ridgway telegrafisch om een
volledig verslag verzocht. In het bij
zonder wensen zij te weten, waarom
kolonel James Hanley dit bericht, dat
grote verontwaardiging onder het Ame
rikaanse volk heeft veroorzaakt, aan
de pers heeft verstrekt, terwijl de wa
UleeJiAeAtcPit
.^Verwachting tot morgenavond:
Over het algemeen veel bewol
king met tijdelijk regen. Matige
drachtige, in de kustprovincies
tijdelijk harde wind tussen Zuid
en Zuidwest. Iets minder zacht.
ZONDAG: zon op 8.03, onder
16.46 maai op 20.08 ondet 12.50
MAANDAG: zon op 8.05. onder
16.45; maan op 21.20, onder 13.14.
penstilstandsbesprekingen in 'n kritiek
stadium verkeren. Inmiddels is een
hoofdofficier van het opperbevel der
V.N. voor een nader onderzoek naar
Korea vertrokken.
Het Engelse ministerie van buiten
landse zaken heeft het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken ge
vraagd of het de verklaring van kolo
nel Hanley kan bevestigen.
Het antwoord van de Amerikaanse
regering wordt in Londen met ongeduld
afgewacht. Intussen weigeren officiële
Engelse kringen enigerlei commentaar
op de verklaring te geven met het oog
op de uiterst moeilijke onderhandelin
gen in Pan Moen Dj on.
Te Washington wordt inmiddels vier
kant tegengesproken, dat Amerika op
deze wijze opzettelijk tegen de tot
standkoming van een wapenstilstands
verdrag ageerde. Men heeft verklaard,
dat de regeringspolitiek ongewijzigd is
en dat men slechts streeft naar een
feilloos bestand en wel zo spoedig mo
gelijk.
Gistermorgen zijn te Eindhoven
twee rijtuigen ontspoord van de Italië—
Holland-expres, die op weg was naar
Hoek van Holland. Er vielen geen
slachtoffers. De reizigers hebben de
reis met de rest van de trein voortge
zet.
WYSJINSKI
„INDIEN de Amerikanen het beëin
digen van de Koreaanse oorlog als
een voorwaarde voor beperking der
bewapening stellen, waarom is het dan
niet mogelijk de strijd onmiddellijk te
beëindigen? De besprekingen te Pan
Moen Djon worden door allerlei spits
vondigheden opgehouden, alleen om
dat generaal Ridgway en zijn mede
werkers uitstel willen. Het westerse
vredesvoorstel heeft, ter wille van de
propaganda, geen rekening gehouden
met de werkelijkheid", aldus de Rus
sische minister van buitenlandse za
ken, die daarop zijn nieuwe vredes
plan indiende.
(Zie verder elders in dit blad)
De eerste reacties:
De meeste vooraanstaande delegatie
leden bfj de V.N. zijn van mening, dat
Wysjinski's laatste voorstel niets nieuws
bevat. Zij zijn echter verheugd over de
gematigde toon van diens rede. Acheson
vond het bemoedigend dat de Sowjet-
russische minister blijkbaar besloten
had „niet meer te lachen en het weste
lijke ontwapeningsvoorstel te lezen".
Een Britse woordvoerder zei: „Een
vermindering van de bewapening der
grote mogendheden met een derde zou
de Russische macht nog meer accen
tueren. Het Russische plan betreft alleen
de vijf grote mogendheden en Rusland
zou in volle vrijheid een strijdmacht in
de satellietstaten kunnen opbouwen.
Bovendien zou het verbod van de
atoombom in feite het voordeel dat het
westen heeft teniet doen en Europa
open leggen voor een aanval uit het
oosten".
Een Franse woordvoerder zei: „De
vier punten van Wysjinski zijn in deze
vorm onaanvaardbaar. Zijn systeem van
controle is gekoppeld aan de Veilig
heidsraad, waar de Sowjetunie veto
recht heeft".
Volgens inlichtingen uit Oost-Duits
land, die op de kanselarij van dr.
Adenauer zijn ontvangen, hebben de
Russen op het ogenblik tien lucht
machtdivisies met in totaal 1500 vlieg
tuigen in Oost-Duitsland. Het zijn zes
divisies jachtvliegtuigen en \fier di
visies bommenwerpers.
Niets kan de stad meer redden
Drieduizend angstigen op de daken der huizen
Het overstromingswater van de Po,
dat nu het oostelijke gedeelte van de
Povallei en de Podelta teistert, heeft
gisteren de buitenwijken van Rovigo
bereikt.
Een militair vliegtuig heeft de dij
ken van het „wittc-kanaal" ten zuiden
van de stad met bommen bestookt, in
de hoop, dat het overstromingswater
kan worden afgeleid en de stad kan
worden gespaard.
Gisteravond is deze hoop ijdel geble
ken. Niets kan een algehele overstro
ming van de stad voorkomen. De 40.000
inwoners zijn aangeraden de stad te
verlaten.
De huidige ramp i s de grootste
sinds 1887. En nog neemt het gevaar
van uur tot uur toe. Hoewel nog geen
officiële cijfers bekend zijn vreest men.
dat tenminste vijftig personen om het
leven zijn gekomen. Het aantal dak
lozen wordt geraamd op 100.000 Gis
teren werden een dokter en acht
brandweerlieden vermist, die in een
Volgens het Egyptische blad „Al
Ahram" verluidt in kringen der Ara
bische delegaties in de Franse hoofd
stad dat de secretaris-generaal van de
Arabische Liga, Azam Pasja, een ge
heime missie naar Marokko zou heb
ben gezonden, die tot opdracht zou
hebben met de sultan van Marokko te
beraadslagen en een tot in bijzonder
heden uitgewerkt rapport over de toe
stand daar te lande p te stellen.
boot hadden getracht een geisoleerd
huis te bereiken om een kraamvrouw
bij te staan.
Vijfendertig honderd vluchtelingen
kamperen op de dijken geheel omringd
door water. Drieduizend personen
wachten op de daken van hun huizen
op een der vaartuigen van de vloot
motorboten, amphibievoertuigen en
vlotten, die over het reusachtige meer
van 70 km lengte bij een breedte va
riërend van 10 tot 20 km rondkruisen
In vele steden worden hulpacties ge
organiseerd. Iedereen wil het laatste
nieuws horen en overal heerst pessi
misme. Arm Italië", zegt men, „het
is afgelopen, wij kunnen dit niet meer
verdragen. Alles is tegen ons".
Kantonrechter verstond „officieel" geen Fries
I EEUWARDEN werd gisteren overspoeld door een vloedgolf van Fries natio
nale gevoelens, toen het tijdens een rechtzaak tegen twee Friese journalisten,
aan wie belediging ten laste was gelegd, tot ernstige relletjes kwam. De be
handeling van de zaak zelf verliep vrij kalm, doch buiten het Paleis van
Justitie was de onrust des te groter, en ten slotte moest de brandweer de me
nigte zelfs „uit elkaar spuiten". De twee verdachten, Fedde Schurer, hoofd
redacteur van de „Heerenveense Koerier", en Tjebbe de Jong, lid van de Pro
vinciale Staten van Friesland, hoofd van de R.K. landbouwschool in Bolsward,
en schrijver van de Friese rubriek „Fan de Martinytoer" in het „Bolswarder
Nieuwsblad", stonden terecht voor de poiitierechter in verband met een be
weerde belediging van de kantonrechter te Heerenveen, mr. S. R. Wolthers.
lyiR. WOLTHERS had enkele malen
te verstaan gegeven, dat hij „offi
cieel" de Friese taal niet verstond en
de heren Schurer en De Jont schteven
hun oordeel over deze overheidsper
soon, die sinds jaar en dag onder de
Friezen werkt, neer in bewoordingen
die mr. Wolthers als beledigend ken
schetste.
Tijdens de rechtzitting vond even
eens een incident plaats, toen een ge-
tuige-deskundige, die op verzoek van
de verdediger werd voorgeroepen, de
heer P. Wijbenga, chef-redacteur van
het Friese Dagblad, weigerde de eed
in het Nederlands af te leggen en na
enige discussie toestemming kreeg om
de belofte af te leggen. De officier
van justitie, mr. A. Kuipers, eiste ten
slotte tegen beide verdachten een
geldboete van f150 of dertig dagen
hechtenis.
De verdediger, mr. Okma, betoogde
in zijn pleidooi, dat de strijd om de
Friese cultuur, de oudste in ons land,
hen tot het schrijven van de ge
wraakte artikelen had gevoerd. De
politierechter, mr. Tj. Taconis, ver
oordeelde hierop de heer Schurer tot
veertien dagen hechtenis voorwaar
delijk met een proeftijd van drie jaar
er de heer De Jong, die zijn spijt be
tuigde over ,het verliezen van zijn
zelfbeheersing, tot een week voor
waardelijke hechtenis.
Spreekkoren
TIJDENS de zitting had zich een
grote menigte, die evenals vele
journalisten geen plaats in de rechts
zaal kon vinden, buiten het gerechts
gebouw verzameld. In spreekkoor riep
men o.a.: „Wij willen Wolthers zien!
Wij willen Friese politie hebben: Wij
willen Fries recht!" Er werden gesten
cilde pamfletten verspreid, waarin ge
zegd werd, dat de Friezen onrecht
werd aangedaan. Met kwast en verf
pot was men er zelfs op uitgetrokken
om op enkele officiële gebouwen
strijdleuzen aan te brengen. De politie
trad streng op, doch moest ten slotte
toch de hulp van de brandweer inroe
pen ,die met enkele fikse stralen spoe
dig het Wilhelminaplein en omgeving
schoonveegde.
Mevr. Roosevelt, die deel uitmaakt
van de Amerikaanse delegatie ter ver
gadering van de Verenigde Naties in
Parijs, is gistermiddag voor een kort
bezoek op uitnodiging van H. M. de
Koningin in ons land aangekomen
Zij zal als gast van de Koningin Vrij
dag, Zaterdag en Zondag op Het Loo
verblijven.
Gedurende deze dagen zal op het
kasteel „Het Oude Loo" een bijeen
komst worden gehouden evenals
reeds in «ie afgelopen zomer is gebeurd
van allerlei genodigden van verschil
lende nationaliteit, positie en professie
ten einde zich uit te spreken over
vredesstichting door oriëntering op de
ene aanvaarding, dat God als grond
legger der wereld onoverwinnelijk is.
Mevr. Roosevelt ontving de pers en
vertelde, dat zij reeds deze zomer uit-
Indonesische regering verklaart
Subardjo moet Stikker inlichtingen vragen
Het Indonesische kabinet heeft de nota van de Nederlandse regering inzake
de kwestie-Nieuw-Guinea gekwalificeerd als niet bevredigend. De Indonesische
minister van buitenlandse zaken, Subardjo, die momenteel te Parijs vertoeft,
heeft instructie gekregen, nadere toelichtingen te vragen aan minister Stikker
en daarna zo spoedig mogelijk naar Indonesië terug te keren. Intussen wordt de
Nederlandse nota door het Indonesische kabinet grondig bestudeerd. Er zal geen
beslissing worden genomen, voordat minister Subardjo in Djakarta is terug
gekeerd.
Mevrouw Roosevelt bij aankomst
op het vliegveld Schiphol.
genodigd was voor de bijeenkomst op
„Het Oude Loo", maar dat zij toen ver
hinderd wts. De uitnodiging heeft zij
graag aanvaard, maar zij moet Zondag
weer in Parijs terug zijn om haar
werkzaamheden bij de Verenigde Na
ties voort te zetten.
Op de vraag wat haar het meest ge
frappeerd had op de bijeenkomst van
de V.N. antwoordde zij: „Dat Wysjinski
kan lachen".
Wat de algemene lijn van de verga
dering der V.N. betreft merkte zij op:
„Er is een algemeen gevoel dat het be
slist nodig is iets te doen voor de vrede,
maar het zal slechts mogelijk zijn dat
te bereiken, wanneer alle landen wer
kelijk daaraan willen mee doen".
De getuige-deskundige, de heer Wij
benga, die na afloop van de zitting in
alle rust huiswaarts wilde keren,
kwam in een relletje terecht en werd
door de politie met een gummistok
afgeranseld. Ook de heren Schurer en
De Jong moesten het zwaar verduren.
Toen zij na afloop van de zitting door
de Prins Hendrikstraat liepen, laaide
het Friese vuur onder de menigte
weer op. Zij werden door de Friezen
op de schouders genomen en tijdens
het ontstane relletje, waarbij de politie
er flink op los sloeg, werden beiden
door een ruit gedrukt, waardoor zij
verwondingen opliepen.
Friese protestvergadering
JOEN eindelijk de rust was weer
gekeerd, zijn een groot aantal per
sonen uit de Friese beweging bijeen
gekomen in een spontaan belegde pro
testvergadering. Men bleek zeer ge
griefd door het hardhandige optreden
van de politie en was voorts veront
waardigd over het feit, dat journalis
ten van de in de Friese taal verschij
nende bladen uit de zaal, die overi
gens zeer klein was, werden geweerd.
De vergadering besloot ten slotte een
protest te richten aan de ministers van
justitie en van binnenlandse zaken,
aan alle kamerleden en aan verschil
lende andere autoriteiten.
Volgens Franse bronnen hebben de
Franse staatslieden op de gisteren te
Parijs met Amerikaanse afgevaardigden
gevoerde economische besprekingen een
voorlopige verzekering ontvangen van
aanstaande Amerikaanse hulp. De groot
te van de Amerikaanse militaire -n
economische hulp is nog niet vastge
steld.
50000 woningen
(Van onze parlementaire
redacteur)
De Tweede Kamer heeft zich gis
termiddag met grote meerderheid ge
schaard achter de motie-Andriessen
mede-ondertekend door de fractie
voorzitters Romme (KVP), Donker
(P. v. d. A.), Schouten (AR), Tilanus
(CHU) en (Oud WD) waarin de
regering wordt uitgenodigd haar be
leid te richten op de bouw van 50.000
woningen In 1952 en voorts zich te be
raden over de middelen om ook voor
de toekomst een redelijke voorzie
ning in het woningtekort te waarbor
gen. Als een der middelen wordt in
deze motie aanbevolen een geleidelijke
aanpassing der buren aan een econo
misch verantwoorde niveau. Ten slotte
wijst zij op de noodzaak de bouw van
woningwetwoningen in een redelijke
omvang te waarborgen.
De motie werd aangenomen met 62
tegen 5 stemmen der communisten.
De Franse ministerraad heeft in een
spoedzitting door ministerpresident
Pléven bijeengeroepen tijdens een on
derbreking van het debat in de Natio
nale Vergadering over het bezuinigings
plan van minister Mayer, besloten, dat
Pléven de vergadering Dinsdagmiddag
over een motie van vertrouwen zal la
ten stemming. In de voorafgaande zit
ting van de Nationale Vergadering had
den de gematigde conservatieven en de
socialisten, die gewoonlijk de regering
steunden, bezwaar gemaakt tegen het
bezuinigingsprogramma. Pléven wilde
oorspronkelijk een stemming onmiddel
lijk na het debat, maar dit is volgens
de Grondwet niet mogelijk.
Bulgarije heeft bij Turkije gepro
testeerd tegen het sluiten van de Turks-
Bulgaarse grens.