Poging tot behoud van de
kerkklok
Nieuws uit de Langedijker Dorpen
Raad van Zuid-en Noordschermer
behandelde de begroting 1952
Nieuwe dieselpomp met een enorme
capaciteit voor Geestmerambacht
Installatie officieel in gebruik genomen
De lasten laag en het
water op peil
Lezing Dr J. Sikkema
over het geneeskundig
schooltoezicht
Hensbroek
'n Steentje van hoge
ouderdom
Limmen
Baiig saldo op de
rekening 1950
Bergen
Hol!. Mij van Landbouw
besprak pachtproblemen
Petten
„Petten" gaat naar Texel
Na_ ruim twee jaar restauratiewerk
Midden-Beemsters monumentale toren
kan weer tegen een stootje
Ursem
Ursem treedt toe tot N.V.
BouwspaarkasNed.Gem.
aft
VRIJDAG 14 DECEMBER 1931
Trots en dankbaarheid
Gistermiddag werd door het college van dagelijks bestuur van de polder
Geestmerambacht (Oosterdijk en Molengeerzen) met de hoofdingelanden van
die polder en de commissie uit de ringpolder een bijeenkomst gehouden, waaraan
des morgens de officiële ingebruikstelling van de nieuwe pomp voorafging.
Hierbij verstrekte de voorzitter van de polder, de heer C. Duif, tal van interes
sante gegevens. De installatie heeft een formidabele capaciteit. De waaier, die
ruim zeven ton weegt, maakt 64 omwentelingen per minuut en brengt daarmee
ruim 400.000 liter water naar buiten, bij een krachtverbruik van 142 PK. Eind
November, toen beide pompen in het watergemaal werkten, werd in vier etmalen
ongeveer 3'/j millioen kubieke meter water verzet. Bovendien is de pomp in het
gebruik 40V« goedkoper dan de oude installatie. In Geestmerambacht is het water
thans wel voorgoed aan de mens onderdanig gemaakt, doordat men het peil,
dank zij de nieuwe Dieselpomp geheel in zijn macht heeft.
gelukwensen aangeboden. De heer A.
Hopman, vice-voorzittec van de polder
bedankte speciaal de heer Duif. De
heer Tauber, de opzichter, wenste het
bestuur „lage lasten en het water op
peil" toe.
In de vergadering van het polderbe
stuur van Geestmerambacht, die ver
volgens te Noord-Scharwoude werd ge
houden, werden de omslagen voor het
motorgemaal vastgesteld op f 6; voor
Oosterdijk f 1.50 en voor Molengeerzen
op f 1 per hectare. Dit betekent na af
trek van de vermindering der lasten
aan f 0.95 per ha een verhoging van
deze lasten met 5 cent per ha.
De nieuwe machine is vooral de trots
van de heren Silver en Tauber, onder
wier leiding het werk is uitgevoerd.
Hun werd dan ook door de voorzitter
van de polder, heer C. Duif, tijdens
de officiële ingebruikstelling een ge-,
schenk onder couvert overhandigd.
Ook mevrouw Silver en de heer Witte
ontvingen een dergelijk geschenk Me
vrouw Silver heeft haar goede zorgen
vooral gewijd aan de mensen, die het
werk tot stand brachten. Namens de
firma Stork, die het mechanische deel
van de pomp gebouwd heeft, werden
Gisteravond hield de schoolarts, dr
J. Sikkema, in de zaal achter de Ger.
kerk te Noord-Scharwoude een lezing
over het geneeskundig schooltoezicht,
zulks op uitnodiging van het bestuur
der school met de bijbel.
Dr. Sikkema gaf een overzicht van
de geschiedenis van het geneeskundig
schooltoezicht in het buitenland en in
Nederland. Gewezen werd op de bete
kenis van het schooltoezicht ook voor
het voorkomen van ziekten. De erva
ring heeft geleerd, zo zei spreker, dat
de verantwoordelijkheid der ouders
door het schooltoezicht niet af-, maar
toeneemt. De laatste jaren heeft de
districtsschoolavtsendienst zich over het
gehele land uitgebreid. Hier heeft het
district 75 scholen met 7800 leerlingen.
Spreker wees op de verlichting, welke
het werk van de schoolarts geeft voor
de huisarts. Vervolgens werd ook de
kleuterzorg besproken. Het doel van
het geneeskundig schooltoezicht is om
tijdig ziekten op te sporen en de ou
ders te waarschuwen of een aanwijzing
te geven voor de huisarts. Voorts werd
besproken de wijze waarop het onder
zoek plaats vindt. Dr. Sikkema toonde
met voorbeelden uit de praktijk het
belang van het toezicht aan.
Hierna schetste spreker de betekenis
van de schoolarts op het gebied van
uitzending van kinderen. Ook hier
weiden voorbeelden uit de praktijk
gegeven. Ook kan de schoolarts mede
werken om het onderwijs zo nuttig
mogelijk te doen zijn. Vijftig procent
van de leerlingen doorloopt de school
zonder te blijven zitten. Een half pro
cent is zeer begaafd. Besproken werd
de school voor buitengewoon lager on
derwijs en de methoden welke hier
worden aangewend. Van betekenis
r.oemde spreker ook het opsporen van
spraakgebreken. Evenzeer kan de
schoolartsendienst van betekenis zijn
bii de beroepskeuze. Aandacht wordt
ook besteed aan scholenbouw en
schoolmeubelen.
Na de lezing werden door vele ou
ders tal van vragen gesteld, welke
door dr Sikkema werden beantwoord.
Bestuursvergadering
Noordermarktbond
Het bestuur van de veilingsvereni
ging „De Noordermarktbond" kwam
bijeen onder voorzitterschap van de
heer P. Duyves. In zijn openingswoord
wees deze op de schrale markt wat be
treft de gele en rode kool, hetgeen ove
rigens het jaarlijks beeld van de De
cembermaand weergeeft. De verwach
ting bestaat, dat dit na nieuwjaar wel
anders zal worden. Het succes dat men
meende te krijgen met de waarschu
wing minder te telen is niet in ver
vulling gegaan. Met de pool is het mee
gevallen, behalve de laatste week,
waaraan niet vreemd is het slecht
verloop met de afzet van zuurkool. En
kele partijen worden afgenomen. De
andijvie maakt een zeer goede prijs. Er
is gebrek aan fust. Momenteel zijn
40.000 kisten in gebruik. De aanvoer
wordt geremd. Er valt weinig aan te
doen dan koolkratten beschikbaar te
stellen.
De export van 25 wagons witte kool
naar de U.S.A. is vroeg. Het vorige jaar
heeft deze export goed voldaan.
De omzet over November bedroeg
896.610,23, dit is 142.000 meer dan de
overeenkomstige maand in 1950. Met
betrekking tot de pool werden de vol
gende cijfers gegeven:
1217 Nov. witte 0,93 Succes 1,30
1924 Nov. witte 0,61 Succes 1,03
26 Nov.-l Dec. Succes 1,54
Aan de rattenbestrijding zal mede
werking worden verleend. De pensi
oenregeling voor het personeel werd
goedgekeurd. In de veiling zullen vier
In deze vergadering werd de kroos
machine enthousiast bejubeld. Ze moet
nog wat geperfectionneerd worden,
maar over het algemeen heeft ze tot
aller tevredenheid gewerkt. De begro
ting voor 1952 werd vastgesteld op
f 135.690,48 totaal, met een te verwach
ten batig saldo van f 2533,37.
De heren Schoorl, Eenigenburg, H.
Kalf uit Oudkarspel en J. Blom te
Oudorp werden als hoofdingeland toe-
De heer D. Turkstra, amateur-arche
oloog hier ter plaatse, is in het bezit
van een steentje, afkomstig van een
Rijnschipper, die het in de bagger
vond, waarmede zijn schip was gela
den. Dit steentje was opgebaggerd bij
Bislich am Rhein op 7 meter diepte.
Voor nader onderzoek heeft de heer
Turkstra dit steentje gezonden naar
prof. M. G. Rutten te Utrecht Deze
deelde mede dat het steentje de afdrink
bevatte van een stengellid van een
zeelelie, behorende tot de Crinoidea.
Het is waarschijnlijk afkom.stig uit
lagen der Juraformatie en ongeveer
150.000.000 jaren oud.
GRASGEWAS SPORTTERREIN
WORDT VERPACHT.
Het grasgewas van het gemeentelijk
sportterrein, dat tot nu kosteloos gedu
rende een reeks van jaren ter beschik
king is gesteld, zal voortaan bij in
schrijving worden verpacht.
WOONHUIS WERD GEVEILD
Gisteren werd in café Dc Swart aan de
Disseldorperweg het woonhuis Disseldor-
perweg 67 geveild ten overstaan van nota
ris H. A. A. M. van Cranenburgh te Cas-
tricum Eigenaar werd M. C. Winder's
Expeditiebedrijf te Limmen voor de prijs
van f 7600,Er was nr. f 400.— ge
mijnd.
gelaten. De heer Jb. Kroon te Z.-Schar-
woude werd als molenmeester her
kozen.
Om enige kapitaals-uitgaven te kun
nen financieren zal voor f 32.500 aan
effecten worden verkocht.
Op de Oosterdijk, zo besloot men, zal
volgend jaar duizend m2 nieuwe be
strating worden aangebracht, terwijl
800 m2 bestaande bestrating, zal worden
verbeterd.
De raad der gemeente Zuid- en
Noord-Schermer is dezer dagen on
der voorzitterschap van burgemees
ter W. J. Driessen in openbare verga
dering bijeen geweest. Alle leden wa
ren aanwezig.
Van de heer D. Kieft was een ver-
verzoek ingekomen om een hogere
vergoeding voor het ophalen van de
brug in het Zuideinde. Hierin bleek
inmiddels reeds te zijn voorzien. De
vergoeding was gebracht van f 2.50
op 7,50 per jaar. Het rijk wenste
de arrestantencellen te huren voor
een bedrag van f 100 per jaar. Be
sloten werd, hier niet op in te gaan.
Voor de bouw van de nieuwe brug te
Driehuizen zal de provincie een bij
drage van f 7000 verlenen, terwijl de
Centrale Suikermaatschappij een te
gemoetkoming van f 1200 heeft be
loofd.
Een verzoek om subsidie was ont
vangen van de Bond tegen het schen
den door het vloeken van Gods Hei
lige Naam. De heer Knibbe vond een
kleine subsidie op zijn plaats, maar
de voorzitter zei, dat van het werk
van de bond te weinig bekend is. Met
de stemmen van de heren Knibbe en
Kraakman voor werd afwijzend op
het verzoek beschikt.
Ook werd een verzoek van de speel
tuinvereniging om een stuk gemeen
tegrond te mogen verkrijgen van de
hand gewezen. De voorzitter meende,
dat de gemeente geen tot dit doel ge
schikt terrein bezit. Ook het toezicht
vormt een kardinaal punt. De heer
Wiedijk vond, dat de bestuursleden
dit dan zelf maar bij toerbeurt moes
ten uitoefenen. De heer Kieft zegde
toe, dat de vereniging gratis van zijn
grond aan het Zuideinde gebruik zal
mogen maken. Alleen zal langs de
slootkant een hek moeten worden
aangebracht. Ter wille van de luwte
zal voorts struikgewas moeten wor
den geplant.
Met de Bank voor Nederlandse Ge
meenten zal een rekening-courant
overeenkomst tot een bedrag van
f 9000 worden, aangegaan.
Met een bedrag aan ontvangsten
van f 89818.21 en aan uitgaven van
f 88848,60 - dus met een batig saldo
van f 969.61 - werd de gemeentere
kening over 1950 voorlopig vastge
steld.
Begroting 1932
Aan de begroting voor 1952 werd
veel aandacht besteed. De heer Wie-
dijk vroeg, of het, gezien het grote
bedrag voor onvoorzien, niet wense
lijk was dat de gehele bevolking op
tbc werd doorgelicht. De voorzitter
achtte dit van zeer groot belang
mits iedereen hieraan meedoet.
Het Molenglop zag de heer Wie-
dijk liever in zijn oorspronkelijke
staat bewaard en niet als plantsoen
ingericht; hij herinnerde er voorts
aan, dat het nog als overpad dienst
doet. De voorzitter zei, dat hierover
in de raad nog nader zal worden ge
sproken.
Voorts drong de heer Wiedijk nog
aan op verbetering van de beschoei
ing langs de Ringsloot. Het water
Ten slotte drong de heer Wiedijk nog
aan op stichting van een tehuis voor
ouden van dagen en een gymnastiek
lokaal. De voorzitter gaf te kennen,
dat momenteel andere belangrijke
verbeteringen de aandacht vragen,
om te beginnen de bestrating van het
Noordeinde.
Bfl de rondvraag vroeg de heer
Kieft, of er voor de mensen, die over-
bruggingssteun genieten, geen werk is,
b.v. het uitbaggeren van sloten.
Voorts drong hij aan op invoering
van de verplichting, om het veè te
gen mond- en klauwzeer in te spui
ten. De heer Schermerhorn wees er
op, dat de verlichting van de toren
zeer slecht functionneeft. De voor
zitter deelde mede, dat voor het her
stel van de toren geen rijkssubsidie
wordt vérieend, terwijl reparatie ab
soluut niet meer mogelijk is. Wat
er dus in de toekomst van de Groot
schermer toren zal worden, is nog
een open vraag.
De heer C. D. Grijns, secretaris van
de vereniging „Het Grondbezit", hield
in café Spoorzicht voor de afdeling
Bergen van de Hollandse Maatschappij
van Landbouw een causerie over vraag
stukken die met de pacht samen
hangen.
Was het verpachten vóór de negen
tiger jaren in vele gevallen een een
voudige handeling en deden zich hier
bij geen moeilijkheden voor, nadien
vroegen herhaaldelijk vele problemen
de aandacht van de wetgever.
Reeds in 1892 kwam in de eerste
Staatscommissie voor de landbouw het
pachtprobleem aan de orde.
Het in 1896 uitgebrachte rapport van
de commissie-LovinckWesterdal stel
de voor de pachter remissie-recht toe
te kennen, een mening, die in 1912
door de Soc. Dem. Kamerfractie en in
1919 door de Staatscommissie Diepen
horst werd gesteund
De laatste commissie stelde verder
een recht op vergoeding voor van aan
gebrachte verbeteringen, comtinuatie-
recht kon haar niet bekoren
In 1932 kwam de Crisis-pachtwet tot
stand, waarbij de pachtkamers werden
ingesteld, bestaande uit de kanton
rechter en twee leken.
Verschillende kwesties roerde de
spreker verder aan. Hij wees op de
noodzaak van een schriftelijke over
eenkomst; bij verzuim kan de ver
pachter het kind van de rekening wor
den.
Beëindiging kan geschieden door on
derling overleg of doo- opzegging met
een termijn van 18 maanden De pach
ter kan in verzet gaan. behalve in het
10e jaar, het z.g. „jubeljaar". Vordering
tot ontbinding der overeenkomst kar
door de rechter worden toegewezac
o.m wegens „wanprestatie" Spreker
wees op de moeilijkheden die zich
hierbij kunnen voordoen. Ook is het
voor de pachtkamer moeilijk uit te
maken of het contract ook „buitenspo
rige bepalingen" bevat, bepalingen die
het de pachter niet mogelijk zouden
maken een redelijk bestaan uit de op
brengst van het goed te halen.
Op 10 Januari zal de heer Vonde
ling over hetzelfde onderwerp het
woord voeren.
Het eerste elftal van Petten gaat
Zondag met de Nacodienst om 11.40
naar Texel in de volgende opstelling:
G. Kooij, C. Snip, K. Quak, C. Rens,
J. Geensen, T. Watertor, G. Molenaar,
G. P. Molenaar, H. Vriesman, D. Man-
neveld en P. Koopman. Reserve G.
Bouman.
Het tweede elftal speelt thuis tegen
Winkel om twee uur. Daar is de op
stelling: J. Raven, J. de Waard, B.
Kutterink, G. Rademaker, A. van der
Vlies, N Zwakman, D. Weijgertse, J
Vriesman, T. de Waard, J. de Graaf
en G. Kramer. Reserve D. Vorst.
De adspiranten gaan om negen uur
per fiets naar Sint Boys met de vol
gende spelers: G. Raven, J. van der
Sluis ,J. Rens, B. de Groot, P. Moot)
L. de Beurs. O. Molenaar, J. Quak, A
Eriks, T. Rampen, G. Kramer. Reser
ves: J. Schrijver en D. van Rijswijk
Wanneer restauratie van
het schip der kerk?
(Van onze speciale verslaggever)
Waneer men heeft gelezen, dat de
Oude Kerk van Amsterdam op instor
ten staat, de (koninklijke) Nieuwe
Kerk in de hoofdstad dringend herstel
eist, de Hervormde kerken in Bever
wijk en Coevorden in verval zijn, èn
van het houten kerkje van Volendam,
de St. Jacobstoren in Den Haag, de St.
Lievenstoren in Zierikzee, de Geerte-
kerk in Utrecht, de Grote Kerk in
Dordrecht en van de Gasthuiskapel in
Middelburg hetzelfde getuigd kan wor
den, wel dan kan men zich oprecht ver
heugen over het monumentale herstel
van de uit 1618 daterende toren van de
Ned. Hervormde kerk in Midden-
Beemster.
Dat herstel heeft welhaast van
zelfsprekend plaats gehad onder
supervisie van Rijksmonumentenzorg.
Twee jaar geleden is ermee begonnen
Dezer dagen is de ijzeren stellage weg
gebroken. De laatste werkzaamheden,
die de restauratie moeten voltooien,
Donderdagavond kwam de raad de
zer gemeente, in voltallige zitting bij
een onder voorzitterschap van burge
meester Nolet. Bij de mededelingen
bleek, dat er een meevallertje was. De
rijksuitkering was verhoogd met f 7000
en wel Over drie achtereenvolgende
jaren, in totaal dus f 21.000.
Aangeboden werden de: gemeente
begroting 1952, de begroting van het
Burgerlijk Armbestuur 1952 en de be
groting van het Woningbedrijf 1951/'52.
Het aangaan van een rekening-cou
rant-overeenkomst met de N.V Bank
voor Nederlandse Gemeenten voor het
jaar 1952, voor een maximumbedrag ad
f 65000 werd goedgevonden.
Op een tweetal ingekomen bezwaar
schriften van de polder Ursem inzake
straatbelasting werd afwijzend beschikt.
Een voorstel tot toetreding tot de
N.V. Bouwspaarkas Noord-Nederlandse
Gemeenten, een voorstel tot aankoop
en verkoop van grond ten behoeve van
de heer C. Stam, alsmede een toeken
ning van subsidie groot f 8.50 aan de
commissie buitengemeenten van het
Centraal Ziekenhuis te Alkmaar en
aan de afd. Noord-Holland van de Ver.
van Ned. Gemeenten, werden zonde
stemming aangenomen. De bestaande
commissie woningwetruimte is herbe
noemd
Bij de rondvraag kwam de heer
Velkers met het voorstel ter tafel, of
het niet mogelijk zou zijn, dat de ge
meente enigszins tegemoet komt in de
kosten der verlichting van de onlangs
nieuw aangebrachte wijzerplaten der
R.K. kerktoren. Dit voorstel vond
weerklank bij alle raadsleden en werd
algemeen aanvaard.
kunnen zonder die stellage worden uit
gevoerd. Ze zullen nog ongeveer an
derhalve maand in beslag nemen.
Als een trotse wachter over het
vruchtbare Beemsterland staat de gul
den haan 51 meter boven de begane
grond te draaien en te pronken op zijn
magistrale voetstuk. Toen ruim twee
jaar geleden met de restauratie werd
begonnen blikte deze haan neer op
een trans, waarboven het metselwerk
goeddeels was vernield. De tand des
tijds had er zo hevig aan geknaagd.dat
zelfs de wijzerplaten van het toren
uurwerk niet onaangetast waren ge
bleven. En de eiken vloeren der ver
diepingen, alsmede de zware eiken
balken, waarop deze vloeren rustten,
waren tengevolge van het doorsijpe
lende water goeddeels vergaan.
Met oude steentjes
Met oude steentjes! afkomstig uit
historische gebouwen elders, die ge
sloopt werden, zijn de torenmuren her
steld. En andermaal zijn er eiken vloe
ren op eiken balken ingelegd, die het
wel weer enige eeuwen zullen kunnen
uithouden. De oude stijl bleef zorg
vuldig bewaard. Daartoe was het zelfs
nodig het mooi vlammende eikenhout
met de hand bij te schaven.
De architect, die het herstel leidde,
de heer Rooyaards uit Schoorl, heeft
van deze gelegenheid gebruik gemaakt
de oorspronkelijke situatie van de to
ren weer te voorschijn te brengen. Zo
zal in de linker benedenruimte het
stovenkamertje, dat geheel met fraaie
blauwe tegeltjes is afgezet en in de
rechter benedenruimte, die consistorie
kamer was en weer zal worden weer
de boogvormige entrees terugkrijgen,
die eens in een onzalig ogenblik door
voorgaande geslachten werden dicht
gemetseld. De firma Huurman uit
Delft heeft de restauratie uitgevoerd,
en daarbij blijk kunnen geven van
goed vakmanschap.
Kosten veel hoger
Het voor het herstel beschikbare be
drag van f 120.000,is aanzienlijk
overschreden. Toen men eenmaal aan
het breken was, kwamen er gebreken
aan het licht, die niet onaangeroerd
konden blijven. Welk bedrag er thans
mee gemoeid geweest is, kon nog niet
nauwkeurig gezegd worden.
Na de toren hoopt men zo spoedig
mogelijk met het schip van de kerk te
kunnen beginnen. Het al even hard
nodige herstel van dit gedeelte staat
voor 1953 op het program. De situatie
van 's lands financiën heeft het on
zeker gemaakt, of dit plan wel zal
kunnen doorgaan. Maar het is van har
te te wensen. Het water druipt op ver
scheidene plaatsen door de witgekalk
te muren en doet ze groen, uitslaan.
Moge de kerkeraad, aan wie de zorg
voor het schip van de kerk is toever
trouwd, evenveel aandrang op Monu
mentenzorg kunnen uitoefenen, als een
paar jaar geleden het bestuur van de
burgerlijke gemeente, voor wiens zorg
het onderhoud van de toren was. Deze
oude Romaanse kerk, die niet in een
kruis gebouvd is, is waard behouden
te blijven. Het lot van Grafts kerk
zo nabij gelegen mag zij niet delen.
Enwat zou Midden-Beemster nog
zijn, zonder deze kerk?
Comité te Uitgeest gevormd
brandblusapparaten worden aange- staat thans vaak op de weg. Hierover
bracht Evenals het vorig jaar zal weer
een regeling worden getroffen om tot
een normale aanvoer der stapelproduc-
'en te komen.
zal, zo deelde de voorzitter mede, met
de Eilandspolder contact worden ge
zocht; deze .schiet in de onderhouds
verplichtingen tekort
Ds. mr. Boerlage:
'n Nationale zaak
De Middelweg in Uitgeest de
hoofdstraat van het dorp ligt stil
in het zilveren maanlicht Af en toe
passeert een wielrijder of een voet
ganger, die vriendelijk groet In de
Ned. Herv. pastorie, aan die weg ge
legen, zijn een paar vensters aan de
straatzijde hel verlicht. Een vriende
lijke heer met grijzend haar zit over
tal van paperassen gebogen: ds mr
G. D. Boerlage.
Als wij na een druk op de bel door
ds Boerlage zelf worden opengedaan
en worden uitgenodigt hem naar zijn
studeerkamer te volgen, bekent hij ons,
dat het nu toch heus een gekkenhuis
dreigt te worden en dat alles als ge
volg van de kerkklok.
Van alle kanten wordt de predikam
jurist belaagd. Vanmiddag nog was
er weer een fotograaf, die per-se in de
donkere torenruimte wilde klimme»
on- de klok te fotograferen en de pre
dikant heeft, toen het snoer van de
belichtingslamp te kort bleek, van zijn
echtgenote dat van de stofzuiger en
de strijkbout ontvreemd om tot een
voldoende lengte te komen.
„En zie hier eens, wat ze mij toe
zenden" en wij aanschouwen in één
oogopslag: De Waarheid, Het Vrije
Vr Ik, De Telegraaf, Handelsblad, Nieu
we Rotterdamse Courant, Trouw ei
natuurlij r onze courant.
„Ja", zegt ds Boerlage dan wee
„Hier ziet u nu de rijke bedelaar. Vi
zun een rme gem>--nte. doch wi-t>
niet. dat we plotseling toch zo rij
waren, 't Lijkt op die Amsterdam^
invalide, die overdag bedelde, 's avoa
zijn centjes telde en er ten slotte enig
huizen van kon kopen. De klokkengie
te. Petit en Fritsen uit' Aarle-Rixtei
heeft ons wakker geschud.
Nu moet u niet d aken dat die Al
fred Univ -rsiteit in New York onze
klok voor de aardigheid wil aankopen.
Neen, deze moet dienen ris de basis-
klok voor een geheel compleet carillon,
OtHl ItJtÜ-
stoel vestigen voor beiaardiers uit ge
heel Amerika. De Verenigde Staten be
zitten practisch geen carrillons. Maar
als nu de Alfred-Universiteit straks
beiaardiers gaat opleiden, zullen tal
van Amerikaanse steden een carillon
aanschaffen en aangezien Nederland
een uitmuntende naam heeft op het ge
bied van de klokkengieterij, valt het te
verwachten, dat hier te lande grote or
ders voor de levering van complete
carillons zullen worden geplaatst. Dat
is van belang voor onze deviezenposi-
tie, want het brengt Amerikaanse dol
lars in het Nederlandse laatje
„Daar slaat-ic"
Onze klok is een „Rembrandt" onder
de klokken. Haar tonen zijn van uit
zonderlijke zuiverheid. De hoofdtoon
is in D -f "0, terwijl een afwijking van
6 tot 5 zeker nog geoorloofd is.
Dan onderbreekt ds Boerlage eens
klaps het gesprek.
„Hoor, daar slaat-ie!" en de zuivere,
sonore galm van dit juweel ond« de
klokken van de gebroeders Hemony
klinkt over hel stille dorp in de koude
vriesavond.
Ik zei u al vervolgt de predikant
weer dat onze gemeente arm is,
maar zij groeit. Sinds ik hier in 1945.
uit Sijbrandeburen komend, het ambt
opnam, is het kerkelijk leven tot nieu
we bloei gekomen Het ledenaantal is
met honderd toegenomen, de jeugdbe
weging is vertienvoudigd en telt nu
nnderdtwintig jongeren, het kerkbe-
nek verdriedubbeld. Er zijn mensen
■e drie avonden per week aan hei
"fkelijk leven deelnemen. En dan te
denken, dat onze gemeenschap gro-
ndeels bestaat uit fabrieksarbeiders,
"lip in eontinu-arbeid werkzaam zijn
en kleine zelfstandigen, van wie er ve
len ook nog op Zondag moeten wer
ken.
Daarom kan en mag ons jeugdwerk
niet stil staan. Wij hebben geld nodig
maar ik kan er niet in de kerken vooi
laten collecteren, want die hebben het
al moeilijk genoeg.
De oude pastorie, die nog dateert uit
de jaren vóór de reformatie en tnans
een gebombardeerde bouwval lijkt,
werd in 1859 voor f 1250 verkocht en
enige tijd geleden is ze voor f 2500
weer in het bezit van onze gemeente
gekomen, maar daarmede hebben we
nog geen jeugdhuis. Juist bij onze jon-
„e feHriekspi-bëiders moet nel vuur van
het Evangelie brandend blijven.
Thans kan de verkoop van de klok
ons uit alle narigheid helpen Nachten
heb ik er niet van kunnen slapen en
nu geeft de plotselinge beroemdheid
van de klok mij zoveel corresponden
tie. dat ik iedere nacht om één uur
naar bed ga. Maar toch kan ik geeu
afstand doen van die klok Een onver
vangbaar stuk cultuurgoed zou voor
goed verdwijnen Eens hebben rte Ouit-
sers haar weggevoerd, maar ze i* be
houden teruggekeerd.
Verdeelde meningen
Mijn gemeente is verdeeld. Er zijn
er die absoluut „neen" zeggen, maar
ook de voorstanders willen slechts
noodgedwongen tot verkoop overgaan.
Ds Boerlage vgrtelt. dat hij rusteloos
in touw is om te trachten de klok te
behouden. Hij is bij Monumentenzorg
geweest om hulp. doch daar was geen
geld. Hij is verder gegaan, doch over
al vond hij wel gehoor, doch geen hulp
Als we vandaag onze mooiste He-
monykiok verkopen, kunnen we mor
gen ook de „Nachtwacht" wel van de
hand doen. Moeten we nu, omdat we
een arm land ziin geworden, ook onze
culturele voederen gaan exporteren?
Wij wilden een stuk grond verko
pen om geld te krijgen. Toen kwam er
een uitbreidingsplan, dat de bebouwing
daarvan verbood. We zijp in beroen
gegaan, doch het kan nog fren duren
aleer het tot een uitspraak komt
Van alle kanten ontvang ik nu aan
moedigingen om de klok niet te ver
kopen. zelfs van politieke groeperin
gen. „Ik heb mijn hart aan die klok
verpand" en ds Boerlage leest ons de
Latijnse inscriptie voor. die in het
Nederlands vertaald luidt:
„F. en P. Hemony hebben mij te
Zutphen gemaakt. Daniël 5: Ze
gent alle Vlerken van God voor
God. Prijst en verheerlijkt Hem in
eeuwigheid. Anno 1050."
Doch. ik ben niet zonder hoop, her
neemt de predikant weer. Ik heb een
deur op een kier gevonden en ik ben
er binnen gegaan. Wat het zal worcieH
weet jk nog niet.
De beroemde Hemony-klok uit de
toren van de Ned. Hervormde kerk
te Uitgeest op de dag, waarop zij
door de Duitsers werd weggevoerd.
Maar we hebben gelukkig nog even
de tijd. De firma Petit en Fritsen heeft
haar aanbod van 10.000 in contanten
en twee nieuwe klokken niet van een
bepaald tijdstip afhankelijk gesteld.
En ik win al veel, als ik slechts tijd
win. Vast staat, dat er 12.000 nodig
is en daaraan wil ik trachten op een
andere wijze te komen dan door ver
koop van onze klok. Gisteravond heb
ben wij een plaatselijk comité opge
richt, dat zal trachten door een vrij
willige inzameling gelden bijeen te
brengen.
Mijn radiopraatje is alom beluisterd.
Zodoende is ook de oprichting van een
landelijk comité in voorbereiding.
Ik hoop, dat velen, kerkelijk en niet-
kerkelijk, protestant of niet-protestant,
aan het te vormen fonds hun bijdra
gen zullen willen schenken, want het
behoud van deze klok is niet alleen
meer een Uitgeester, doch een nationa
le zaak geworden.
Dankbaar ben ik voor iedere gift. De
grote van de rijke, het penningske van
de arme.
Vergeet niet zo besloot de sym
pathieke predikant het nummer van
mijn postrekening te vermelden. Het
luidt: No. 10 94 64 ten name van ds mr
G. D. Boerlage, Uitgeest.
