Tweede Kamer voteert voor de
landbouw 117 millioen gulden
Zware atoombom ontplofte in VS
Nieuwe investering door de
Staat van 15 millioen gulden
Oproer Rahway-gevangenis
werd onderdrukt
VERENIGDg NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Voor verhoging productiviteit
en rentabiliteit
Mr. P. J. Oud gaat
op 1 Juni heen
Komen Stalin en
Nehroe bijeen?
Brandweerman in rook gestikt,
drie anderen bedwelmd
Aap liet zich niet gauw vangen
Ook Harriman wil
naar het Witte Huis
Scherpe resolutie
tegen Truman
Westerlings Bandoeng-activiteit wordt
hem als burger aangerekend
Woensdag 23 April 1952
149e Jaargang No. 96
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Dank aan de E.C.A.
Als burgemeester van
Rotterdam
Zweedse premier over
de spionnage-affaire
Besprekingen over nota
van Moskou begonnen
Exportnota op acht Mei
in Tweede Kamer
De N.V. Breedband te IJmuiden
Eind '52 koud- en warm-
walserijen in gebruik
De ziekten in N -Korea
hebben normale oorzaak
Engeland bouwt de
meeste schepen
Geruchten in New Delhi
Uitgehongerde rebellen
gaven zich over
Noodlottige brand in
Den Haag
OP HET PROEFTERREIN IN NEVADA
New Yorkers zagen een paddestoel
op hun televisiescherm
Een geelpaarse wolk,
hitte en ijs....
Nieuwe typen atoombom
in studie
Bewijzen tegen Russen
stapelen zich op
„De grondwet geschonden
Republikeins voorstel
door Senaat verworpen
Beroep van Ilse Koch
afgewezen
Nog geen dagvaarding
uitgebracht
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur;
H. AL KOEMANS
Redactie;
Achterdam 18, Tel, 5541
ADVERTENTIES en,
ABONNEMENTEN
Voordam 11, Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAABSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct. per mm
Familieberichten 20 ct. p.m.m.
Vraag en Aanbod (alleen 2e
hands goederen) tot 15 woor
den 1.-, elk woord meer 5 ct
Uitsluitend contant
Abonnementsprijs, bij voor
uitbetaling, ƒ2.02 p. mnd.,
6.05 per kwartaal, plus
incassokosten.
Weekabonnementen 0.49
]N de avondvergadering der Tweede
Kamer is gisteren aan de orde geko
men liet wetsontwerp tot wijziging van
de begroting 1951 van het departement
van Landbouw, waardoor in de bui
tengewone dienst onder de uitgaven
een nieuw artikel wordt ingevoegd
voor op verhoging van productiviteit
en rendabiliteit gerichte maatregelen
in de landbouw, te financieren met
gelden van het Local Currency-Fund,
zulks tot een bedrag van f 117 milli
oen. Het ontwerp werd aangenomen.
De heer Den Hartog (VVD) uit
te zijn dankbaarheid jegens de ECA-
autoriteiten en gaf als zijn oordeel
te kennen, dat ieder middel, dat strek
ken kan tot verbetering in de toestand
om de landbouw met beide handen
moet worden aangegrepen.
De heer De Ruiter (CH) besprak
de ramingen voor de groenvoederdro-
serijen en de borgstelling daarvoor.
De moeilijkheid schuilt z.i. in de eisen,
die gesteld worden om subsidie te ver
krijgen. Door het stellen van de voor
waarden zoals de regering dat doet,
wordt de uitbreiding der drogerijen
niet gestimuleerd maar afgeremd, zo
meent de heer De Ruiter en hij vroeg
of de voorwaarden niet zo gesteld kun-
Bij Kon. Besluit is aan inr. P. J. Oud
met ingang van 1 Juni 1952 eervol
ontslag als burgemeester der gemeen
te Rotterdam verleend, met dankbe
tuiging voor de vele en gewichtige
diensten, ook onder zeer moeilijke
omstandigheden, door hem als zodanig
bewezen.
De heer Oud bereikte reeds op 5
December van het vorige jaar de 65-
jarige leeftijd en had kort daarop
moeten aftreden. De regering heeft
echter in verschillende omstandighe
den aanleiding gevonden, het ontslag
op 1 Juni te doen ingaan. Zo heeft de
Vereniging voor Nederlandse Gemeen
ten, welker voorzitter hij is, verzocht,
het te verlenen na de viering van haar
veertigjarig bestaan in Mei, omdat zij
het op prijs zou stellen, hem daarbij
nog als haar voorzitter te zien optre
den.
Controle op bij defensie
betrokkenen
De Zweedse Minister-President, Er-
lander, heeft Dinsdag in de Rijksdag
geantwoord op een interpellatie over de
spionnage-affaire, die reeds geruime tijd
in Zweden de gemoederen bezig houdt.
Met een zeker voorbehoud antwoordde
Erlander bevestigend op de vraag of
alles, wat redelijkerwijs gedaan kon
worden, gedaan was om te voorkomen
dat mensen, die om hun communisti
sche sympathieën bekend zijn, voor de
verdediging belangrijke posten in dienst
van staat of gemeenten bezetten. Men
moet echter niet door een algemeen
werkende wetgeving mensendiscrimi
neren, die een extreme politieke rich
ting tot de hunne hebben gemaakt, al
dus Erlander, en op gemeentelijk ge
bied heeft de staat geen formele re
den om in te grijpen. Controle wordt
nu uitgeoefend on degenen die tewerk
gesteld worden bil de defensie, bij be
paalde andere „kwetsbare" bestuurs
organen en bii particuliere bewakings-
m^atsehaopijen.
Over de spionnage-affaire wordt ver
der gemeld, dat er waarsrbiinliik geen
nieuwe arrestaties meer verricht zul'en
worden Er bevinden zich nu zes per
sonen in arrest.
D? kwestie DijNs^and
Engeland, Frankrijk en de Ver. Sta
ten hegipnen heden op het Britse mi
nisterie van buitenlandse zaken officiële
besprekingen over de jongste Sowjet-
nota over Duitsland.
Verwachting tot morgenavond:
KANS OP LICHTE NACHT VORS!
Wisselend bewolkt met nog enkele
plaatselijke buien Vannacht hier en
daar mist en lichte nachtvorst
Morgen overdag ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag Zwakke
tot matige wind hoofdzakelijk tus
sen Zuid en West.
nen worden dat iedere droger, die wil
uitbreiden vande bijdrage kan ge
nieten.
De heer Droesen (KVP) merkte
op, dat de behoefte aan subsidies voor
kleine bedrijven, bijzonder groot is.
Minister Mansholt sloot zich aan
bij de waardering jegens de Ameri
kaanse regering en de ECA.
Ten aanzien van het borgstellings
fonds kon spreker geen enkele toe
zegging doen. Er moet worden afge
wacht welke resultaten het werk van
het fonds oplevert. Naar aanleiding
van het betoog van de heer De Ruiter
over de groenvoederdrogerijen zei de
minister van mening te zijn, dat deze
afgevaardigde de grondstoffenvoorzie-
ning onderschat. Hij betoogde, dat de
kleine bedrijven wel degelijk geholpen
worden, de stukken wijzen dat ook
uit. Daarna werd het ontwerp zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
(Van onze parlementaire redacteur.)
De onlangs bij de Tweede Kamer in
gediende belangrijke nota betreffende
de exportpolitiek zal in de Tweede Ka
mer in het openbaar behandeld worden
op Donderdag 8 Mei a.s. des avonds
om acht uur.
(Van onze parlementaire redacteur.)
Ruim twintig punten stonden Dins
dagmiddag op de agenda van de Twee
de Kamer. Een aantal daarvan werd
zonder discussie aangenomen. Bij andere
kwam de welsprekendheid los; de ver
kiezingen liggen in het verschiet en
dat schijnt stimulerend te werken op
de activiteit van sommige afgevaar
digden.
Een wetsontwerp tot deelneming van
het Rijk in het uit te breiden kapitaal
van de „Breedband N.V." te IJmuiden
bracht de heren Ritmeester (VVD), Ne-
derhorst (P.v.d.A.) en Hoogcarspel (C
PN) in het geweer. In 1950 nam de
Staat in het- kapitaal van „Breedband",
groot 135 millioen, deel voor 65 millioen
en voor nog 22 millioen in de vorm van
speciale winstbewijzen. Dit keer was
voorgesteld om in, de uitbreiding van
Geen „qorlogs" bacteriën
Op het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft men ver
klaard het bewijs in handen te hebben,
dat de epidemieën in China en Noord-
Korea natuurlijke oorzaken hebben.
Dit bewijs is vervat in het Pekingse
Volksdagblad" van 25 Februari, dat
schrijvend over in China heersende
epidemieën meldde, dat het betrekke
lijk zachte weer en de onachtzaamheid
van plaatselijke gezondheidsorganisa
ties o.m. natuurlijke oorzaken van
longontsteking en influenza waren. Zo
als men weet, werden de Amerikanen
door de Noordkoreanen ervan beschul
digd, ziekteverwekkende bacteriën als
oorlogswapen te gebruiken.
Martin Niemöller, president van
de Evangelische kerk van Hessen, heeft
de patriarch van de Grieks-Orthodoxe
kerk medegedeeld, dat hij zich niet
naar het „religieuze vredescongres" in
Moskou zal begeven.
het kapitaal met 32 millioen door de
Staat te doen deelnemen voor f 15
millioen. „Breedband" fourneert in de
uitbreiding zelf 5 millioen en een bank-
consortium 12 millioen gulden.
De heren Ritmeester en Nederhorst
verlangden voorzieningen door de re
gering, waardoor „Breedband" zijn
schrootpositie kan verbeteren en op
peil houden. Ook hoopten zij, dat deze
uitbreiding van de deelneming door de
Staat in het kapitaal van „Breedband"
niet door nog andere gevolgd zal wor
den.
Wat de schrootvoorziening aangaat,
zegde de minister van Economische Za
ken, prof. v. d. Brink, toe nog eens te
bekijken, wat eventueel gedaan kan
worden. Als de ontwikkeling van de
Hoogovens zich normaal voortzet, dan
kan Nederland slechts voor de helft in
de eigen civiele behoefte aan staal'
voorzien. Uitbreiding van de Hoogovens
moet dus bevorderd worden.
Prof. v. d. Brink deelde mee, dat op
het eind van dit jaar of in het begin
van het volgende de koud- en de warm-
walserijen in gebruik kunnen worden
genomen.
De Kamer nam het wetsontwerp ?an
zonder hoofdelijke stemming, doch met
aantekening, dat de fractie van de
CPN tegen was.
Gisteren heeft Lloyds te Londen
bekendgemaakt, dat de totale wereld
tonnage aan schepen, die in de eerste
drie maanden van dit jaar in aanbouw
waren, ruim 5'h-millioen bedroeg.
Veertig procent van dit totaal werd in
Engeland gebouwd. Daarna kwamen
de Verenigde Staten met 11.67 procent.
Duitsland volgde met 432.676 ton
(7.62%). Voor export is ruim ander
half millioen ton in aanbouw, waar
van Engeland en Noord-Ierland bijna
de helft voor hun rekening nemen.
De landen, die de grootste tonnages
invoeren zijn Noorwegen, Panama en
Liberia. Engeland en Noord-Ierland,
Amerika en Frankrijk voegen percents
gewijs de grootste tonnages aan hun
eigen vloten toe. De totale in aanbouw
zijnde wereldtonnage, vertoont in ver
gelijking met het vorige kwartaal een
stijging met 186.503 ton.
In Britse persberichten is sprake van
de mogelijkheid van een samenkomst
van maarschalk Stalin en premier Neh
roe van India, in de aanstaande zomer
te Moskou, New Dehli zou vol geruch
ten zijn. Wanneer de oorlog in Korea
in deze zomer afgelopen zou zijn, .tou
Mao Tse Toeng waarschijnlijk tot de
besprekingen worden uitgenodigd.
Tass noemt dit bericht „louter ver
zonnen en volkomen ongegrond".
Het stoffelijk overschot van Sir
Stafford Cripps, die te Zurich overleed,
zal Donderdag aldaar worden gecre
meerd.
De 230 gevangenen in de staatsgevan
genis te Rahway, die sinds verleden
week Donderdag in opstand zijn ge
weest en zich verschanst hebben in een
vleugel van het gebouw, hebben zich
Dinsdag uitgehongerd overgege-
geven. Men beloofde de opstandelingen,
dat zij geen lichamelijke straffen zou
den krijgen indien zij zich overgaven
en de acht als jijzelaars vastgehouden
bewakers niets zouden doen. De gijze
laars zijn inmiddels vrijgelaten. Er is
ook een onderzoek van de procedure
voor voorwaardelijke vrijlating van de
gevangenen toegezegd.
Gistermorgen is bij de blussing van
een zware binnenbrand in een pand
aan de Laan van Meerdervoort in Den
Haag een brandweerman door rook-
verstikking omgekomen. Drie van zijn
co! ega's werden zodanig bedwelmd, dat
zij naar een ziekenhuis moesten worden
overgebracht. Een hunner kon later
naar huis terugkeren.
Rustig zit deze
aap op een af
dak van een
huis in Black-
heath en be
kijkt de politie
die in samen
werking met de
bewoners druk
in de weer is
om hem weer
te vangen. Zelfs
het lekkere
hapje dat de
politieagent
hem voor houdt
helpt niet. Rus
tig en bedaard
geniet hij nog
steeds van zijn
korte vrijheid.
/"•ISTERMIDDAG om een minuut vóór half zeven is boven het atomisehe
proefterrein in Nevada, de grootste atoombom, die ooit in de Verenigde
Staten tot ontploffing werd gebracht, uit een vliegtuig geworpen en ontploft.
De explosie kon in New York worden gehoord via de radio en op het televisie
scherm was de lichtflits der ontploffing zichtbaar. Dit was de eerste maal, dat
een de-gelijk gebeuren voor het publiek werd uitgezonden.
De stem van de omroeper had aangekondigd, dat het vliegtuig, een B36, de
bom van een hoogte van ruim negen kilometer had laten vallen. De omroeper
telde de 53 seconden af, die verstreken vóór het donderend geweld van de
ontploffing door de luidsprekers werd weergegeven. Maar voordien werd een
reusachtige rookwolk, waaruit lichtflitsen schoten, zichtbaar op de televisie
schermen. Hieruit ontstond de witte paddestoelvormige wolk, die hoog boven
de vlakte oprees. De wolk bleef een kwartier lang zichtbaar.
voorkomen, dat zij met de radio-ac
tieve stof in aanraking zouden komen
Sommigen hebben zich op een afstand
van slechts 4.8 kilometer van de plaats
van de ontploffing bevonden.
Honderd en twintig man van de val
schermtroepen stonden gereed om
achter het „atoom-rookgordijn" neer
te springen, echter na een veilige
wachttijd in acht genomen te hebben.
De grondtroepen die zich in man
gaten van iets meer dan een meter
diepte bevonden, kregen een zware
schok te weerstaan.
Er zijn geen ongelukken gebeurd.
De bom ontplofte 42 seconden1, na-
rit zij was uitgeworpen. De waarne-
ners op zestien kilometer afstand
oelden de hitte in het gelaat. De pad
destoelvormige wolk wisselde van
kleur: van rose via geel en paars tot
sneeuwwit. Tenslotte vormde zich op
mee veer elf kilometer hoogte een ijs-
r'ateau. dat zich afscheidde van de
t 'Ivormise wolk.
Vrijwel onmiddellijk na de ontplof-
fi- werden de troepen die aan de
i -ofneming hadden deelgenomen, op
viachlauto's weggevoerd, teneinde te
De zwaarste
Kort vóór de ontploffing zeide Gor
don Dean, voorzitter van de atoom-
commissie, dat de explosie de zwaar
ste zou zijn, die ooit in de Ver. Staten
tot stand gekomen is, zwaarder dan die
van Hirosjima en Nagasaki en de twee
van Bikini (1946).
Dean voegde er aan toe, dat in 1946
de meeste mensen de atoomwapens als
strategische wapens beschouwden. Men
nam algemeen aan, dat een dozijn van
deze wapens op oordeelkundige plaat
sen gebruikt, iedere macht ter wereld
buiten gevecht zou kunnen stellen.
Thans beschouwt men de atoomwapens
echter als tactische en strategische
wapens, als wapens, die ook te velde
gebruikt kunnen worden. Dit bete
kent, dat niet spoedig een einde zal
komen aan de ontwikkeling en fabri-
kage van uiteenlopende typen atoom
wapens. Eén en ander verklaart,
waarom wij het nationale atoompro
gram op grote schaal uitbreiden en
zovele atoomproeven houden.
Dr Norris Bradbury, directeur van het
atoomlaboratorium van Los Alamos
'Nieuw-Mexico), heeft medegedeeld,
dat de Amerikaanse geleerden op het
ogenblik atoombommen trachten te ver
vaardigen uitgaande van andere ele
menten dan plutonium, waterstof of
uranium, Men heeft echter nog geen
enkele „zekerheid" op het nieuwe ter
rein van onderzoek.
Het brandje had op zichzelf niet zo
veel te betekenen. In de balkenlaag
tussen de eerste en de tweede verdie
ping van h»t huis -was door sluiting in
de electrische leiding brand ontstaan
en deze dreigde over te slaan naar de
daken van de aangrenzende percelen.
brandweer wist het gevaar te be
zweren. De omgekomen brandweerman,
K. j. van Brero, verkeerde in de ver
onderstelling, dat er zich nog iemand
op de tweede verdieping bevond en
ging uit om hem te helpen. Deze was
echter intussen reeds door een politie
agent in veiligheid gebracht. Van Bre
ro werd later voorovergebogen in een
der vertrekken aangetroffen. Hij laat
een vrouw en een jongen van tien jaar
na.
Hef Katyn-drama
Opmerkelijke verklaring van
Duiise ex-generaal
De Amerikaanse Congrescommissie,
die een onderzoek instelt naar de in de
afgelopen oorlog in de bossen van Ka-
tyn gepleegde massamoord op 15.000
Poolse officieren en intellectuelen,
heeft gisteren nieuwe getuigen ge
hoord. Een voormalige Duitse officier
die destijds gelegerd was in de nabij
Smolensk gelegen bossen van Katyn,
verklaarde voor de commissie dat noch
hijzelf, noch zijn andere militairen van
zijn onderdeel ooit iets had vernomen
over doodgeschoten Poolse krijgsge
vangenen, totdat de Duitsers, in April
1943, de massagraven vonden.
De voormalige Duitse luitenant-
generaal Eugen Oberhaeusser ver
klaarde, dat er, zo lang hij in het ge
bied van Katyn gelegerd was geweest,
geen terechtstellingen door de Duit
sers hadden plaats gevonden. Aan de
toestand waarin de opgegraven lijken
verkeerden, kon men volgens de
getuige afleiden, dat de executies
vóór de Duitse bezetting van Smolensk
hadden plaats gevonden.
De hulporganisatie „CARE", die
in Amerika gelden verzamelt voor pak
ketten met levensmiddelen en textiel
naar verarmde gebieden, heeft zijn
werkzaamneden o.m. uit ge Lr. eid tot Ne
derland.
1 Op beddelakens hadden de gevan
genen hun grieven geschilderd en
buiten hun cellen gehangen.
DE GROTE RACE
Averell Harriman, directeur van de
wederzijdse beveiliging, heeft gisteren
verklaard, dat hij een „actief preten
dent" is naar de democratische candi-
datuur voor het presidentschap van de
Ver. Staten. Hij zeide in een korte
verklaring gehoor te hebben gegeven
aan de oproep van de democratische
leiders van de staat New York.
Intussen is ook een comité opgericht,
dat zich ten doel stelt een candidatuur
van Harrimann voor het president
schap te steunen. De democratische
afgevaardigde Franklin Roosevelt, een
zoon van F. D. R„ is voorzitter van dit
comité.
Het republikeinse lid van het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden Ro
bert Hale heeft gisteren een resolutie
ingediend, waarin geëist wordt, dat
president Truman in staat van be
schuldiging wordt gesteld wegens het
opvorderen van de staalindustrie.
Voorts verzocht Hale het Huis te
verklaren, dat de president de Grond
wet heeft geschonden en dat de staal-
maatschappijen aan de eigenaars moe
ten worden teruggegeven. De eerste
resolutie is naar de gerechtelijke com
missie van het Huis verwezen. Voorlo
pig wordt geen besluit verwacht.
Nog kansen voor Pres. Truman
De Amerikaanse Senaat heeft giste
ren een voorstel verworpen, dat het
gebruik van regeringsgelden voor de
uitvoering van de opvordering der
staalindustrie wilde verbieden. Vóór
het voorstel, dat is ingediend door een
aantal Republikeinse senators, werden
47 stemmen uitbrachten tegen 29. Er
was evenwel een meerderheid van
twee derden nodig.
Het Westduitse Federale Hof van ap
pèl heeft het beroep van Ilse Koch
tegen haar veroordeling tot levenslange
gevangenisstraf afgewezen. Zij is inder
tijd veroordeeld wegens aanzetting van
het personeel van het concentratiekamp
Buchenwald tot het vermoorden en
mishandelen van geïnterneerden. Het
Hof heeft geen reden voor de verwer
ping van het beroep gegeven.
In verband met het overlijden van
Sir Stafford Cripps heeft de Partij
van de Arbeid een condoleantie-tele
gram gezonden aan de Labourpartij
in Londen.
De belangstelling van de Nederland
se justitie voor Westerling is uitslui
tend gericht op diens optreden als
burger. De beoordeling van zijn acti
viteit als militair valt buiten de com
petentie van de burgerlijke rechter.
De actie in Bandoeng, in Januari 1950,
wordt Westerling echter wel als bur
ger aangerekend en wel wegens uit
lokking van desertie. Ook wordt Wes
terling als burger beschouwd in zijn
vroegere functie van APRA-Ielder. Het
optreden van „De Turk" in Zuid-Ce
lebes en Borneo zou daarentegen door
een militair rechtscollege worden be
handeld. Er is tegen de ex-kapitein
nog geen dagvaarding uitgebracht. Dit
kan eerst gebeuren, als in het gerech
telijk vooronderzoek mocht blijken>
dat Westerling vervolgd zal worden.
Het is nog niet bekend, wanneer het
beroep van het O.M. tegen de voor
waardelijke vrijlating van Westerling
door de rechter-commissaris in Am-
te rdam zal dienen. Verwacht wordt,
lat deze zaak deze of de volgende
week zal worden behandeld. Voor dit
oroces heeft Westerling nog geen
raadsman gekozen. Voor uitleverings
kwesties zal hij worden bijgestaan
door jhr. mr. C. H. Beelaerts van Blok
land in Den Haag.
