Nederland
herdacht de gevallenen
In minder dan etmaal van
Londen naar Johannesburg
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Trein reed op twee
sporen gelijk
Nationale plechtigheid in Ridderzaal
De kans op oorlog
minder groot
R.T.C. MET DE WEST IS NOG NIET
OVER HET DODE PUNT
Opa Klijzing door
Deen verslagen
Amerikaanse staalcrisis in een impasse
Onderhandelingen zijn mislukt
Indo nesie zal de
uitlevering eisen
Van Iseghem dient een aanklacht
in tegen Urks burgemeester
Maan'dag 5 Mei 1952
149e Jaargang No. 106
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
,,Zij streden, omdat zij niet anders konden"
Drie-treinen meer op lijn
Alkmaar—Den Helder
lAk&eAHt-pJiidhx
Koningin en Prins bij de
herdenking in Baarn
Record van straalvliegtuig met passagiers
Conferentie thans in nieuwe fase gekomen
Lausten rookte 110
minuten, 25 seconden
Sovjets kunnen ons niet
meer verrassen
Regering behoudt het
beheer over bedrijven
Comet verwisselde drie
maal van bemanning
Van Westerling
Reder wil vervolging
wegens smaad
De wapenzendingen naar
Europa worden versneld
Aantal geesteszieken
neemt toe
Directie:
J. bijlsma en C. KRAK
Hoofdredacteur;
h. m. koemans
Redactie;
Achterdam 18, Tel. 5541
ADVERTENTIES en
abonnementen
Voordam 11, Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct. per m.m
Familieberichten 20 ct. p.m.m.
Vraag en Aanbod (alleen 2e
hands goederen) tot 15 woor
den 1.-, elk woord meer 5 ct.
Uitsluitend contant
Abonnementsprijs, bij voor
uitbetaling, ƒ2.02 p. mnd.,
6.05 per kwartaal, plus
incassokosten.
Weekabonnementen 0.49
In Deventer wera op ae nationale
dodenherdenkingsdag door een
twaalftal kinderen van omgekomen
verzetslieden het Deventer monu
ment onthuld.
Verbazing in Coevorden
Wonderlijk goede alloop
Tot hun grote verbazing zagen de
mensen, die gisteren op het station te
Coevorden stonden, de Dieseltrein, die
om 14,16 uur arriveerde, op twee spo
ren het station binnenkomen. Het
voorste treinstel, dat uit drie delen be
staat, was normaal de wissel voor het
stationsgebouw gepasseerd. De motor
wagen, die middenin rijdt, passeerde
door tot nu toe onopgehelderde oor
zaak de wissel niet goed en werd
scheef tussen de twee spoorlijnen mee
gesleurd. Het achterstel van de trein
bleef op het oude spoor doorrijden. De
motorwagen sleurde een electrische
lichtmast mee, alsmede het hekwerk
van het tweede perron. Vlak voor het
stationsgebouw kwam de trein tot stil
stand. De passagiers konden zonder
enig letsel de trein verlaten. Om 18
uur was de Diesel weer in haar norma
le stand gebracht en kon op eigen
kracht naar Zwolle vertrekken. Uit dit
voorval is gebleken dat het flexibele
Dieselmateriaal zeer sterk is. Bij een
gewone trein was de ramp niet te
overzien geweest.
Met ingang van 18 Mei
De zomerdienstregeling van de Ne
derlandse Spoorwegen brengt op vele
trajecten goede verbeteringen en het
is zeker uitermate verheugend, dat
met ingang van 18 Mei de treindienst
Alkmaar-Den Helder in beide rich
tingen met drie treinen zal worden
uitgebreid, o.m. op werkdagen nieuwe
treinen Alkmaar v. 6.44Den Helder a.
7.27 en Den Helder v. 17.15Alkmaar a.
18.00. Laatstgenoemde trein rijdt niet
op Zaterdag. Nadat een vorige maal op
dit traject eindelijk voor een deel die-
seltreinen werden ingezet, brengt de
nu komende verbetering de Noordkop
van onze provincie weer een stap
dichter bij de sinds lang gekoesterde
wensen.
Van de verbeteringen In de treinen
loop elders in het land vermelden wij,
dat het Westen dagelijks door vijftien
treinen met Twente zal zijn verbon
den, hetgeen een uitbreiding met drie
sneltreinen betekent. De baanvakken
Zwolle-Leeuwarden en Meppel-Gro-
ningen kunnen 18 Mei in electrische
exploitatie worden genomen. Hierdoor
zal het treinverkeer tussen het Wes
ten van het land en de Noordelijke
provinciale hoofsteden voortaan ge
heel eleetrisch kunnen geschieden.
Ook hier zullen dagelijks vijftien
verbindingen met het Westen tot stand
komen Tussen Nijmegen en Arnhem
vervalt de N/S-busdienst. Het aantal
tr®lne" op dit baanvak wordt van 34
tot 4b in beide richtingen opgevoerd.
T°en Amsterdammer een ben-
zineblik wilde solderen en het voor
dit doel boven een gasvlam hield, ont
stond een explosie, waarbij de man
ernstig werd gewond.
WEINIG VERANDERING I\
TEMP iRATUUR
Verwachting tot morgenavond-
Wisselend bewolkt met plaatselijk
buien. Matige tot vrij krachtige
wind tussen Zuidwest en Zuid
Weinig verandering in tempera
tuur.
DINSDAG: Zon op 5.01, ondei
20.13; Maan op 16.30, onder 3.26.
QVER GANS het land viel Zaterdagavond om twee minuten vóór acht een diepe
stilte, een stilte, waarin allen in Nederland in gedachten waren bfj die vrou
wen en die mannen, die het mooiste, dat zij hier op aarde bezaten, hun leven,
offerden voor de vrijheid van ons vaderland. Zo was het Zaterdag een dag van
gedenken en kwam men bijeen op fusilladeplaatsen, bij monumenten, voor een
I eenvoudig kruis op een eenzaam graf en in herdenkïngssamenkomsten in de
kerken. In de Ridderzaal te Den Haag, stemmig versierd met groen en bloemen,
waarbij het paars overheerste, vond 's middags een nationale herdenking plaats
in aanwezigheid van een vertegenwoordiger van H. M. de Koningin, leden van
de Raad van State en van het kabinet, leden van het corps diplomatique,
nabestaanden van gevallenen, vertegenwoordigers van land-, zee- en luchtmcht
en voormalige verzetsorganisaties.
WA EEN openingsrede van de voor
zitter van de Eerste Kamer mr. J.
A. Jonkman, die zijn bijzondere waar
dering uitte voor het feit, dat zoveel
vertegenwoordigers van andere mo
gendheden aanwezig wilden zijn, hield
prof. dr. ir. H. van Riessen een her
denkingsrede.
In de eerste plaats, zo zeide hij,
moeten wij ons deze dag bezig houden
met het eerbetoon aan de doden, die
onder de slagen der bezetter gevallen
zijn. Wat weten wij nog van de hel
denmoed der gevallenen? Hoevelen zijn
niet gestorven in eenzaamheid? En al
kennen wij de omstandigheden van hun
sterven, wat weten wij van de inner
lijke beproevingen, die zij hebben door
staan? Daarom is het goed, dat wij
ons eerbetoon geven in stilte, in stil
zwijgen voor het mysterie van het lij
den en de dood.
Maar daarbij dienen wij ook te be
seffen wat het was, dat de strijders
aanzette tot de strijd. Een verzetsstrij
der, die men had gevraagd, waarom hij
in het verzet was gegaan, antwoordde:
„Omdat ik niet anders kon. God, die
ons Zijn wet kenbaar maakt, heeft ons
ten strijde geroepen, want het ging ojn
Zijn recht dat geschonden was, om de
liefde tot de evenmens, die Hij ons
voorschrijft".
Spreker besloot zijn rede met te peg
gen, dat het leven en de dood van de
thans herdachte landgenoten voor ons
een aansporing moet zijn in een tijd,
die een gelijke situatie biedt als toen.
Want nog steeds staan de rechten en
vrijheden van volkeren en mensen op
het spel. En als het de wil van God
is, dat de volkeren er niet toe zullen
komen de moeilijkheden te overwin
nen, dan bliift evenzeer de roeping van
kracht om God te dienen in dit leven
op de plaats waar wij gesteld zijn. De
bijeenkomst in de Ridderzaal werd be
sloten met het gezamenlijk zingen van
het zesde couplet van het Wilhelmus.
Op vele plaatsen
]"JE PLECHTIGE herdenking te Baarn
u werd meegemaakt door H. M. de
Koningin en prins Bernhard. Terwijl
een muziekcorps „Wenn ich einmal soil
scheiden" speelde, legdei. de Koningin
en de Prins een grote krans in witte
en rode kleuren op het monument der
gevallenen. Het vorstelijk paar was in
het zwart gekleed.
De militaire herdenkingsplechtigheid,
die 's morgens op de Grebbeberg
plaats vond, werd o.a. bijgewoond door
de minister van Oorlog, ir. C. Staf, die
een rede uitsprak, vice-admiraal N. A.
Rost van Tonningen namens Koningin
en Prins, luit.-generaal B. E. B. E. Has-
selman chef van de generale staf en
generaal Winkelman.
Zoals gewoonlijk concentreerde de
herdenking in Amersfoort zich op de
begraafplaats „Rusthof", waar o.a. dui
zend gedurende de oorlogsjaren in Ne
derland omgekomen Russen braven
liggen. Op een ander deel liggen de
graven van Nederlanders, die in het
kamp Amersfoort omkwamen. Verte
genwoordigers van verschillende Oost-
europese landen waren aanwezig en de
Russische ambassadeur legde een krans
bij het monument op de Russische gra
ven.
Duizenden Hagenaars maakten de
stille tocht naar de Waalsdorpervlakte
en ook op de Dam te Amsterdam viel
om twee minuten vóór acht Zaterdag
avond een grote stilte. Terwijl overal
elders in de stad het verkeer tot stil
stand kwam, de naderende treinen
stopten, sprongen voor het nationaal
monument zes B.S.-ers in de houding
en herdachten de duizenden saamge-
stroomden de gevallenen. Nadat burge
meester D'Ailly een rede had uitge
sproken en de politiekapel „The last
post" had geblazen, volgde tot laat in
de avond een défilé langs de nationale
cenotaaf, waarvan het plateau tenslotte
schuil ging onder een schat van oloe-
men.
Winston Churchill:
Premier Churchill heeft Zaterdag in
een radiorede veiklaard, dat Engeland
zich voor het einde van dit jaar moei
kunnen bedruipen, „indien onze huidige
vooruitgang aanhoudt en niet door in
ternationale tegenslagen wordt ver
stoord". Het gevaar voor een wereld
oorlog achtte Churchill minder groot
dan een jaar geleden. Naar zijn mening
hebben de laatste zes maanden een ver
betering te zien gegeven.
De Britse premier zeide, dat het
aanzien van het pond in het buitenland
is gestegen en dat het gevaar, dat de
goud- en dollarreserves in het sterling-
gebied tegen het eind van de zomer
zouden zijn uitgeput, dankzij ,.het
strenge en besliste optreden" van mi
nister van financiën Butler is bezwo
ren. Tegenover „de buitensporigheid en
verspilling" van het Labour-bewind
herinnerde de premier er aan, dat de
vermindering van de goudreserves, die
in de laatste drie maanden van 1951 ge
middeld 311 millioen dollar bedroegen,
in Maart van dit jaar tot 71 millioen
dollar is teruggelopen, terwijl de cij
fers voor April „nog gunstiger" zullen
zijn.
In 36 graafschappen in Engeland
en Schotland is mond- en klauwzeer
uitgebroken.
De passagiers gaan aan boord van
het toestel, dat hen in minder dan
een etmaal ngar Zuid-Afrika zal
brengen.
De ruim een maand geleden aangevangen besprekingen op de Rondetafel
conferentie met de West schijnen thans in een nieuwe en belangrijke fase te zijn
getreden. Het tot voor kort gevolgde tijdrovende systeem van puntsgewijze be
handeling van het werkstuk is verlaten. Het ligt in de bedoeling het werkstuk
thans in zijn geheel in behandeling te nemen. Verwacht wordt, dai de conferentie
thans een aanmerkelijk vlotter verloop zal hebben en dat de stof spoedig zal
kunnen zijn afgewerkt.
Een Deen, Paul Lausten, is tot kam
pioen-pijproker uitgeroepen bij een
wedstrijd, die Zaterdag onder auspi
ciën van het socialistische dagblad
„Socialdemokraten" te Kopenhagen is
gehouden. Hij deed 110 minuten en 25
seconden over 3,3 gram tabak, die hem
Was overhandigd. Zoals bekend heeft
de 77-jarige opa Klijzing uit Purmer-
end onlangs 92 minuten en 18 secon
den gerookt met eenzelfde hoeveel-
Na de officiële plechtigheid op de
Dam werd, ondanks het slechte
weer, een indrukwekkend défilé
langs het nationale monument ge
houden, waarbij talrijke kransen
werden neergelegd.
beid (Amerikaanse) tabak. Hij zei toen
geen pogingen meer te doen om zijn
officieus wereldrecord te verbeteren.
Te Kopenhagen hadden acht rokers
zich in de finale geplaatst. Toen hij
uitgerookt was, zei Lausten: „Ik had
nog door kunnen roken, maar ik voel
de me niet al te lekker.
Twee tabaksfirma's hebben beloofd
Lausten voor de rest van het jaar van
tabak te voorzien.
Opa Klijzing rookte indertijd Bur-
ley tabak die een bepaald vochtig
heidsgehalte had.Lausten brak het re
cord met tabak van een Deense firma.
Zoals bekend heeft onlangs 'n Belg be
weerd dat hij over eenzelfde hoeveel
heid tabak langer had gerookt dan opa
Klijzing.
Rusland echter nog sterker
De pogingen om de Noordatlantische
strijdkrachten op te bouwen in gelijke
tred met de Russische weermacht, zul
len uitlopen op een economische ne
derlaag voor het Westen. Dit is, vol
gens generaal Grünther, stafchef van
de Navo-strijdkraehten, de mening van
generaal Eisenhower. Daarom geeft de
ze de voorkeur aan een betrekkelijk
geringe strijdmacht, met daarnaast een
doeltreffende reserve. De Sovjetunie
zal echter, volgens Grünther, indien
de Navo-plannen voor 1952 kunnen
worden uitgevoerd, geen verrassings
aanval meer kunnen doen. Toch zijn
de Westelijke strijdkrachten nog niet
voldoende sterk om een Russische aan
val te keren. Wel zijn de kansen op
een succesrijke verdediging veel gro
ter dan een jaar geleden.
Onder de gevangenen van de
„Bordeaux-gevangenis" te Montreal is
een opstand uitgebroken. Ongeveer 900
gevangenen zouden bij het oproer be
trokken zijn.
De onderhandelingen tussen de Ame
rikaanse staalindustriëlen en de ar
beiders, welke op het Witte Huis wer
den gevoerd, zijn mislukt. In een offi
cieel communique wordt meegedeeld,
dat „op dit ogenblik" geen overeen
stemming kan worden bereikt.
De mededeling over het mislukken
van de onderhandelingen werd gedaan
door John Stoelman, assistent van de
president, die de besprekingen leidde
Hij zeide, dat de meningen over een
aantal punten zo zeer uiteenlopen, dat
thans geen overeenstemming kan wor
den bereikt. De regering zou echter
voortgaan te pogen een oplossing te
vinden. De delegaties moeten zich dan
ook gereed houden ieder moment weer
bijeengeroepen te kunnen worden.
Men neemt aan, dat de vakvereni
gingen onder meer eisen, dat alle ar
beiders in de staalindustrie aangeslo
ten moeten zijn bij de unie van staal-
arbeiders.
De besprekingen werden ingeleid
door de president zelf, die verzocht
dat men tot overeenstemming zou ge
raken „opdat de regering haar opvor
dering van de industrie ongedaan kan
maken".
De regering controleert technisch
nog steeds de staalindustrie (acht
milliard dollar). Zij vorderde de staal
industrie op, nadat de werkgevers
weigerden een loonsverhoging toe te
kennen, tegen het advies in van de
stabilisatieraad voor lonen.
Het oppergerechtshof heeft ver
klaard, dat de president de loonsver
hoging niet mag toekennen, tenzij de
staalindustrie hiermee accoord gaat.
Het Hooggerechtshof besloot voorts
met zeven van de negen stemmen de
kwestie van de opvordering der staal
industrie door de regering in behan
deling te nemen. Op 12 Mei zal het
Hof hier toe bijeenkomen. Voorts
schortte het Hooggerechtshof het von
nis van rechter Pine op, waarin de
opvordering door de regering onwet
tig werd verklaard. Dit betekent, dat
de regering het beheer over de bedrij-
ten behoudt, waardoor de arbeiders
regeringsemploye's blijven, voor wie
staken verboden is.
DE COMINFORM BIJEEN
Volgens een copyright-bericht in de
Londense „Observer" van Zondag, is
de Cominform sinds Vrijdag te Mos-
kc- bijeen geweest. Er zou breedvoerig
over het Duitse vraagstuk van gedach
ten zijn gewisseld.
Grootste verschillen tussen
Suriname en Nederland
Van de zijde der Surinaamse dele
gatie is als streefdatum voor de be
ëindiging der conferentie half Mei ge
steld. Van Nederlandse zijde is de
wenselijkheid geopperd om met de be
handeling van het werkstuk geheel ge
reed te zijn voor 10 Mei. Bij de beide
Westindische delegaties is eveneens
een streven naar groter voortvarend
heid merkbaar.
Een belangrijk resultaat van het tot
nu toe gepleegde overleg is, dat de
meningen en standpunten der drie de
legaties thans in grote lijnen zijn ko
men vast te staan, zodat met de oplos
sing der belangrijkste geschilpunten
een begin kon worden gemaakt.
Na een maand van vrij druk over
leg, heeft het werkstuk veel van zijn
oorspronkelijk aanzicht verloren. De
grootste verschillen doen zich voor
tussen de Nederlandse en de Surinaam
se delegatie, welk verschil van me
ning op enkele essentiële punten vrij
diep gaat, aldus vernemen wij.
Hoewel de besprekingen ter RTC
nog niet over het dode punt heen zijn,
is, naar wij van betrouwbare zijde
vernemen evenmin sprake van een
„vastlopen" der conferentie. Alle hoop
is gevestigd op de kracht en de staats
manskunst van de leden der centrale
sectie, op wie de taak rust, de tussen
partijen gerezen verschillen zoveel
mogelijk te nivelleren en aldus mede
te werken aan een snele en succesvol
le afwikkeing der Ronde Tafelconfe
rentie met de West.
Na een reisduur van 23 uur en 33
minuten is het Britse passagiersvlieg
tuig met straalaandrijving, dat met 36
passagiers aan boord de eerste reis
maakte op de lijn LondenJohannes
burg (een afstand van 6663 mijl) zeven
minuten vóór de beoogde tijd op zijn
plaats van bestemming aangekomen.
De „Cornet" is door drie bemannin
gen van zes gevlogen. Te Bairoet en
Khartoem is van bemanning verwis
seld. Op een donderbui boven Afrika na
was het weer gedurende de reis goed.
De passagiers hadden geen hinder van
lawaai of trillingen. Alleen wanneer
de toerentallen van de vier straalmo
toren even verschilden, was een dof
gerommel hoorbaar, maar zodra zij
weer gelijk waren, was het geluid in
de cabine als dat van een naaimachine.
De passagiers hadden geen last van
vermoeidheid. De trilling van het toe
stel was zó gering, dat een koperen,
munt in evenwicht bleef op de rand
van een kopje, en een potlood ,-echtop
kon blijven staan.
De beste vlieghoogte van de Cornet
is 12 k.m. De vliegtijd was 18 uur en
40 minuten. De reisduur van 23 u'gr
33 minuten is aanzienlijk korter als
die van een vliegtuig met zuigermo
toren (32 uur en 25 minuten). Daarbij
moet er nog rekening mee worden ge
houden, dat de toestellen van laatstge
noemd type een route van Londen naar
Johannesburg vliegen, die 1600 k.m.
korter is.
In een onderhoud, dat de waarnemend
Hoge Commissaris van Indonesië, mr.
Susanto Tirtoprodjo, Zaterdag met de
staatssecretaris van buitenlandse za
ken, mr. N. S. Blom, heeft gehad, beeft
hjj medegedeeld, dat binnenkort door
de Indonesische regering aan de Neder
landse regering een formeel verzoek
tot uitlevering van Westerling zal wor
den ingediend.
Mr. Susanto vroeg nadere inlichtin
gen over de justitiële behandeling van
de zaak-Westerling en gaf, nadat hem
de gewenste inlichtingen waren ver
strekt, uitdrukking aan zijn leedwezen
over de behandeling van deze zaak door
de rechter-commissaris te Amsterdam.
De heer Juan van Houtte, vertegen
woordiger van de Argentijnse rederij
„Emprcsa Pcsquera Del Sur" in Bue
nos Aires, heeft medegedeeld, dat de
eigenaar van genoemde rederij, de heer
Van Iseghem, een aanklacht heeft in
gediend tegen de burgemeester van
Urk, de heer G. Keyzer.
De heer Van Iseghem wil burge
meester Keyzer wegens smaad in Ne
derland doen vervolgen, omdat de bur
gemeester op een persconferentie zou
hebben gezegd, dat de heer Van Iseg
hem een avonturier is, die de Urker
vissers onder valse voorwendsels naar
Vooraanstaande functionnarissen van
de Amerikaanse regering hebben toe
gezegd, dat de wapenzendingen naar
Europa in het komende jaar aanzien
lijk zullen worden versneld, aldus een
mededeling van de senaatscommissie
voor buitenlandse betrekkingen. In het
rapport wordt gezegd, dat aan het ein
de van het vorige jaar slechts voor een
negende deel van de voor militaire
hulp aan Europa beschikbare fondsen
was verscheept.
Argentinië heeft gehaald en wel teza
men met Belgische oorlogsmisdadigers.
Bedoelde persconferentie werd gehou
den op Schiphol in Maart j.l„ na de
terugkomst van burgemeester Keyzer
iut Argentinië.
Gevraagd naar zijn commentaar op
deze actie van de heer Van Iseghem,
antwoordde burgemeester Keyzer ons,
dat hij een en ander beschouwde al3
een afleidingsmanoeuvre. De burge
meester had nog niets van de aan
klacht vernomen. „Ik wacht rustig af",
zo zei hij.
Volgens een door de Amerikaanse
vereniging voor geestelijke gezondheid
gepubliceerd rapport zqn de kansen op
gedeeltelijk of geheel herstel van de
meest voorkomende ernstige geestes
ziekte, schizo ihrenie, in de afgelopen
jaren bijna verdubbeld.
In het rapport wordt verder gezegd,
dat het aantal patiënten in krankzin
nigengestichten in de V.S. gestadig is
toegenomen. Sinds 1940 is het aantal
met ongeveer 20 procent gestegen tot
rond 650.000. Jaarlijks worden thans
gemiddeld 50.000 nieuwe patiënten en
100.000 personen, die reeds eerder zijn
verpleegd, ir de inrichtingen opgeno
men. aldus het rapport.