"%v*"g3
Mooi Winkel - Parel van het Polderland
Hoe gemoedelijk
het vroeger ging
Witte bonen
zwarte bonen..-
Burgemeester J. Baken van Winkel
schreef een interessant overzicht van
de toestand in zijn gemeente in den
jare 1750, dat tegen betaling van ten
minste 1.— (zulks ten bate van het
Koningin Wilhelminafonds voor da
kankerbestrijding) wordt verkrijgbaar
gesteld.
We lezen in dit overzicht o.m., dat In
deze tijd krachtens het oude stadsrecht
het bestuur van Winkel nog steeds uit
een schout, 36 vroedschappen, 2 bur-
gemeesteren, 7 schepenen en 7 reke
naars bestaat. De 36 vroedschappen,
die door burgemeesters, schepenen en
rekenaars uit de rijkste, vroedste en
bekwaamste poorters worden gekozen,
komen jaarlijks met de schout, de se
cretaris en de bode op Paasmaandag
(of acht dagen eerder indien het dan
Alkmaarse koemarkt is) bijeen op het
koor van de kerk voor het „ten boon-
lote".
D schout doet dan 29 witte en 7
zwarte bonen in een muts. De bode
heeft een naamlijst van de 36 vroed
schappen en roept hun namen af.
Iedere opgeroepene gaat dan achter
eenvolgens naar de schout, die tussen
de twee burgemeesters heeft plaats ge
nomen en trekt een boon uit de muts.
Is een vroedschap absent, dan trekt da
schout voor hem een witte boon. Dit
boontrekken gaat zo lang door totdat
de zeven zwarte bonen getrokken zijn.
De namen van de zeven zwarteboon-
trekkers worden nu door de secretaris
opgetekend en zij begeven zich hierop
met schout en secretaris in de toren
van de kerk, waar hen „de eedt van de
seven swarte boontreckers" wordt af
genomen.
Na de eedsaflegging gaat de schout
weg. De beëdigden maken dan de no
minatie van 15 personen op, waarvan
de eerste vier worden voorgedragen
voor burgemeester of schepen en de
elf anderen voor schepenen alleen. Da
schout kiest vervolgens uit de vier eer
ste onmiddellijk een burgemeester en
uit de overblijvende drie van deze vier
met de elf, die alleen voor schepen
zijn voorgedragen, kiest hij onmiddel
lijk zeven schepenen, waarna op de
rooster van de kerk ook voor hen da
beëdiging plaats vindt.
Aldus in den jare zeventienhonderd
vijftig in de stede Winkel, waar het
spelletje met de witte en met de zwarte
bonen mede besliste over de richting
van de gemeentepolitiek.
NAWW?6AD winkSL
Kees Sfef vertelt
KEES STET wie kent hem niet?
heeft een goed deel van zijn jeugd:
jaren in Winkel doorgebracht en hij
bewaart hiera"n de prettigste herinne
ringen. Hier was het, dat hij zijn
toneelloopbaan begon en dat hij zich
in kleine kring voor het eerst op de
planken waagde. Winkel had trouwens
toch een artistieke inslag, waarbij we
bijvoorbeeld denken aan notaris Van
Leersum, die met volkomen behoud van
zijn ambtswaardigheid tevens gooche
laar van reputatie was en aan diens
zoon Bob, die bij het Nederlandse be
roepstoneel reeds jaren mee in de
voorste rijen staat. En zo is ook de bij
alle Noordhollandse jazz-fans bekende
saxofonist Siem Dekker uit Winkel af
komstig.
Maar we zitten nu bij Kees Stet, die
enkele ouwe Winkelse koeien uit de
sloot haalt.
Het ging er daar in Winkel vroe
ger toch wel heel gemoedelijk toe,
heel anders dan in deze prozaïsche tijd.
Getuige het historische verhaal van de
veldwachter en de gemeente-ontvan
ger, welke laatste in Nieuwe Niedorp
zetelde met wekelijks één zitdag in
het dorp Winkel, 't Verhaal speelt m
de tijd, dat de belasting nog in twee
termijnen diende te worden betaald.
Nu kwam het de boeren uit de
Groetpolder niet altijd gelegen, heel
naar Winkel te komen, maar Gert, de
veldwachter, die er graag een paar
centen bij verdiende, wist raad. Hij
haalde bij de boeren tegen een kleine
vergoeding de biljetten en het geld op
en dan zou hij wel zorgen, dat de
zaak in orde kwam.
Er was echter één administratieve
moeilijkheid, maar die loste de veld
wachter op zijn manier op. Sommige
boeren betaalden half en andere heel.
't Geld ging in één grote zak en het
moest toch uit elkaar worden gehou
den.
Nou, zegt Gert, dan zet ik op de
biljetten, die half betaald worden, een
H. Tja, maar nou de boeren, die heel
betaalden
De veldwachter van Winkel was
vindingrijk. Voor iemand, die heel be
taalde, paste maar één letter en dat
waseen H. Hij feliciteerde zich
zelf met deze vondst. Triomfantelijk
stortte hij het geld voor de ontvangc
op tafel uit en toen kwamen de bil
jetten.
„Weer ik een H. op zet heb", ex
pliceert Gert, „die benne half betaald
en op die aare staat een
J„, op die andere biljetten stond
ook een H
Hier komt de veldwachter tot de
conclusie, dat hij het toch niet zo heel
handig heeft ingepikt, dat er het een
of ander hapert aan zijn systeem.
Gert kon weer naar de Groet
polder terug om huis aan huis na te
gaan, voor wie nu de ene en voor wie
de andere H gold en eer de zaak ge
heel in kannen en kruiken was, had
hij er een paar grijze haren bij. Het
leek toch zo goed bekeken, maar 't
rooide gewoon nergens op
Dat was een staaltje van de oude
plattelandsgemoedelijkheid.
Winkel moge nog een gemoedelijk
dorp zijn, zulke dingen gebeuren er
toch niet meer.
.06 NAAD WST HAg.T,
Van zijn liefde voor West-Friesland
gaf hij blijk door eens voor het Histo
risch Genootschap, waarvan hij voor
zitter is, niet minder dan vierhon
derd nieuwe leden aan te brengen, dat
is meer dan de helft van het thans be
staande ledental.
Nu wordt de heer Nobel aanstonds
vijf en zeventig jaar en men kijkt het
niet van hem af, noch naar lichaam,
noch naar geest. Hij heeft de leeftijd
der sterken gepasseerd en normaal ge
sproken legt men dan diverse functies
neer. Men gaat achter het raam zitten
en men renteniert.
Voor de heer Nobel dienen echter an
dere maatstaven te worden aangelegd.
Hij behoort tot die uitzonderlijk ge-
benedijden, die als de sterksten onder
de sterken worden aangeduid en die
niet slechts door hun werkkracht, maar
ook door hun wijsheid en inzicht zijn
voorbestemd om ook op hogere leeftijd
ongeacht in welke hoedanigheid
een leidende rol te blijven spelen in
het maatschappelijk bestel, omdat de
belangen, die zij dienen, aan geen bete
re handen kunnen worden toever
trouwd.
Aldus bezien wensen wij de heer
Nobel nog een aantal goede jaren tot
heil van zijn dorp, ons gewest en van
de boerenstand, die zo oneindig veel
aan hem te danken heeft, in het alge
meen.
wordt geëxporteerd naar het land van
de Rijzende Zon.
De directeur van „West-Friesland" is
thans de heer G. Nes. De grote pionier
was de in 1947 overleden heer Jochem
Blaauboer Kzn, mede-oprichter van het
bedrijf en gedurende 31 jaar voorzitter.
„De Tijdgeest"
Behalve de Coöperatieve Zuivel
fabriek „West-Friesland" bezit de
voortvarende gemeente Winkel ook
een belangrijke Coöperatieve Ver-
bruiksvereniging en Broodbakkerij „De
Tijdgeest" genaamd.
Deze coöperatie telt ongeveer 2000
leden en dit net strekt zich uit van
Petten tot Hoorn, over de gehele kop
van Noord-Holland en Wieringen. met
uitzondering van de stad Den Helder.
Ongeveer 25 gemeenten telt dit om
vangrijke gebied. Grensafspraken met
de coöperaties uit de omliggende rayons
voorkomen, dat zij op elkanders terrein
„grasduinen".
De omzet van „De Tijdgeest" be
draagt anderhalf millioen gulden per
jaar en betreft een veelzijdige sortering
van artikelen: kruidenierswaren, huis
houdelijke artikelen, manufacturen,
schoenen, brandstoffen, brood en ban
ket.
Evenals alfe coöperaties streeft ook
„De Tijdgeest" naar een doeltreffende
en gerechtvaardigde verzorging van de
consumenten döör de consumenten, ter
bevordering van de algemene welvaart.
ZATERDAG 17 MEI 1958
