Nieuwe politieke crisis in Zuid-Afrika
over de VS.
Gerechtshoven en Parlement in botsing
Eisenhower en Stevenson
op het verkiezingspad
Aandoet
In feite voortzetting van de oorlog
tussen Brit en Boer
Wet van Londen
WAAR KOMEN IN MALAKKA
DE WAPENS VANDAAN?
I
maaA we
Het gaat om c/e stemmen der kleurlingen
Naturellen van de
lijst gevoerd
De crisis ontstaat
Geheimzinnige bronnen
DE VEEG-UIT-DE-PAN ACTIE OM HET WITTE HUIS BEGONNEN
Truman blaast mee
Ikes bestrijding
ADLAI STEVENSON WIKT, WEEGT EN WACHT AF
Noa wat skapies
Geef
een var
DOOR
SEPTEMBER 1953
(Van onze correspondent in Kaapstad).
DE politieke situatie in Zuid-Afrika is thans wel bijzonder ver
ward geworden. Het Gerechtshof te Kaapstad heeft vastge
steld, dat de stichting van het Hoge Hof van het Parlement,
waartoe Volksraad en Senaat drie maanden geleden besloten,
onwettig is. Het Kaapse Hof nam deze beslissing twee dagen nadat
het Hoge Hof van het parlement had besloten, dat de omstreden wet,
waarbij de kleurlingen op een aparte kiezerslijst worden geplaatst,
wèl wettig was. Zulks in strijd met het Hof van Appèl te Bloem
fontein, dat had vastgesteld, dat de bedoelde wet niet wettig isl Het
zou mij niet verbazen, als het u reeds thans duizeltl Want de ver
warring, ontstaan uit de botsingen tussen parlement en gerechts
hoven, is nu wel zó groot, dat zelfs wij hier in Zuid-Afrika, die ge
dwongen worden ons dagelijks met deze ingewikkeldheden bezig te
houden, langzamerhand door de bomen het bos niet meer zien.
Omdat de huidige situatie allerlei mogelijkheden bevat (zelfs
ernstige mogelijkheden) is het goed; de achtergronden te schetsen
waartegen deze ongewone constitutionele crisis zich afspeelt. In de
eerste plaats wil ik vaststellen, dat de strijd van vandaag niets
anders is als de voortzetting van de oorlog tussen Boer en Brit. Daar
komt het, los van alle politieke franje en juridische wijsheden, in
feite op neer. Het gaat om de macht in Zuid-Afrika, het gaat om de
vraag, hoe de Unie zich in de toekomst zal ontwikkelen. En dus is
dit ganse complex van botsingen en verwarringen niets anders als een
geweldige strijd tussen de Nationale Partij vtan dr. Malan (de Boeren)
en de Oppositie, die grotendeels bestaat uit de Verenigde Partij (van
wijlen generaal Smuts), waarin de Engelssprekenden hun politieke
tehuis hebben.
VOOR een goed begrip van de aan de
orde zijnde geschilpunten moet men
terug gaan tot het jaar 1910, toen de
Unie van Zuid-Afrika tot stand kwam
door de samenvoeging van vier zelf-
besturende Britse kolonies. De acte van
samenvoeging werd opgesteld door
Zuidafrikaners, die, in hun Nationale
Conventie, na ampele onderhandelingen
tot de nodige regelingen en verzoenin
gen van belagen geraakten.
Het resultaat van hun beraadslagin
gen is daarna belichaamd in een wet
van het Britse parlement, dat het enige
bevoegde gezag was, waardoor de Urne
tot stand kon worden gebracht. De
aldus geboren „Zuid-Afrika Wet" gaf
aan de Unie een geschreven constitu
tie, grotendeels naar het model van de
ongeschreven constitutie van Groot-
Brittannië.
Hiermede werd het beginsel van ver
tegenwoordiging volgens ras erkend,
doch alléén ten opzichte van de natu
rellen. De kleurlingen van Kaapland,
de mensen van gemengd ras, bleven op
de gemeenschappelijke kiezerslijst, en
zij behielden dus hun rol van „scheids
rechter" tussen de strijdende blanke
politici.
Tegen deze situatie hebben de
„pure" nationalisten sinds jaar en
dag geprotesteerd. En toen de par
tij van dr. Malan in 1948 de verkie
zing won, hoorde men direct de
vraag stellen: Durft dr. Malan de
kleurlingen van de gemeenschap
pelijke kiezerslijst af te halen door
een parlementsbesluit, dat bij een
voudige meerderheid van stemmen!
wordt genomen of zal hij, precies
als in 1926 bij het afvoeren van de
naturellen, een tweederde meer-
Nu zün er in de „Zuid-Afrika Wet"'derheid uit een gezamenlijke zit-
twee zaken „verschanst" door het voor-"J --
schrift, dat zij niet gewijzigd zullen
kunnen worden bij eenvoudige meer-
ting van Volksraad en Senaat moe
ten behalen?
JVUlUiGii VIV1MV..
derheid van stemmen, in beide huizen
van het parlement afzonderlijk tot
stand gekomen. Zij kunnen slechts ge
wijzigd worden met een meerderheid
van tweederde der stemmen, uitge
bracht in een gezamenlijke zitting van
Volksraad en Senaat.
De twee dingen, die aldus beschermd
werden, zijn de gelijkstelling der beide
landstalen en de stemrechten derniet-
blanke bevolking in de Kaapprovincie,
zoals die bestonden ten tijde van het
ontstaan der Unie in 1910. Op dat ogen
blik was de situatie zo, dat in de Kaap
provincie doch niet in de noorde
lijke provincies kleurlingen en na
turellen met bepaalde eigendoms- en
ontwikkelingskwalificaties op één ge
meenschappelijke kiezerslijst met de
blanken voor dezelfde parlementaire
vertegenwoordigers konden stemmen.
Deze niet-blanke kiezersgroep in
Kaapstad stemde van den beginne, aan
„voor Koningin Victoria", waarmee ze
de politieke stroming voor ogen heeft,
die thans belichaamd is in de Verenig
de Partij. Zij staat dus tegenover de
nationalisten, uitzonderingen uiteraard
daargelaten.
En dat nu is, in diepste wezen,
de bron van de huidige politieke
crisis. De steun, die de gekleurde
kiezers aan de partij „van Konin
gin Victoria" geven, roept bij de
nationalisten de bittere herinnerin
gen wakker aan de ongelukkige
negentiende eeuw, toen de Britse
veroveraar van tijd tot tijd de hulp
van niet-b!ar.ke huursoldaten in
riep tegen de „ongehoorzame" Boe
ren. De kinderen dier „ongehoor
zame" Boeren hebben tot op de
dag van vandaag de politieke wor
steling niet anders gezien als een
voortzetting van de oude strijd te
gen het imperialisme, zij het dan
ook met andere middelen.
Dat de Britse „aartsvijand" het
woord is bitter, maar het is hier om
redenen van objectiviteit volkomen op
zijn plaats in Kaapland nog altijd
niet-blanke kiezers kon gebruiken als
scheidsrechters in het politieke ge
ding, was in hun ogen een gruwel.
TN 1936, toen de Engels sprekende poli
tici, door het samengaan van Smuts
en Hertzog, weinig vrees behoefden te
koesteren voor een overheersing door
de Boeren, werden de naturellen van
de gemeenschappelijke Kaaplandse kie
zerslijst afgevoerd. Deze beslissing
werd genomen met een overweldigen
de meerderheid van stemmen in een
gezamenlijke zitting van Volksraad en
Senaat. De Kaaplandse naturellen kre
gen van dat ogenblik af „aparte ver
tegenwoordiging" in de Volksraad door
drie blanke vertegenwoordigers.
Dit laatste Was, gezien de krachts
verhoudingen inhet parlement, niet
mogelijk. Maar de nationalisten stelden
(en stellen! de zaak zó: dat zij de ver
kiezingsstrijd van 1948 waren ingegaan
op een program van „apartheidsbeleid"
en dat het volk daaraan zijn zegen had
gegeven.
Tegen deze nationalistische redene
ring handhaafde de Oppositie (natuur
lijk!) in onverminderde mate de „ver
schansingen" in de „Zuid-Afrika Wet"
en één van haar argumenten daarbij
is, dat generaal Hertzog vele jaren ge
wacht heeft met het afvoeren der na
turellen van de kiezerslijst totdat hij
de noodzakelijke tweederde meerderheid
bad,
Intussen is de potentiële kiezers-
groep der kleurlingen, dank zij het
toenemende onderwijs en de deprecatie
van het geld (waardoor er veel meer
kleurlingen binnen 'de.' bepalingen van
de „kwalificaties" vallen), gegroeid. In
1948 waren er minder dan vijftig dui
zend, maar wat gebeurt er als hun aan
tallen in 1953, vooral in de scherp om
streden kieskringen, sterk gestegen
blijken te zijn? Dan krijgt in die kies
kringen, waar het soms gaat om tien
of twintig stemmen, de partij van „ko
ningin Victoria" de meerderheid door
dat zij de stemmen der kleurlingen ver
werft. En dan lijdt de Nationale Partij
verliezen.
IJET was, in het licht van deze situa
tie, eigenlijk niet anders te ver
wachten dan dat dr Malan zou toe
slaan. En hij hééft toegeslagen. In 1951
werd, met eenvoudige meerderheid van
stemmen (in Volksraad en Senaat af
zonderlijk) de „Wet op de afzonderlijke
vertegenwoordiging van kiezers" aan
genomen. In deze wet wordt onder
meer bepaald, dat de kleurlingkiezers
van Kaapland apart vertegenwoordigd
moeten worden door vier blanke leden
van de Volksraad en één lid van de Se
naat. Hierdoor werd de politieke ras
senscheiding volkomen gemaakt. Hier
door werden de kleurlingen ontheven
van hun functie van „scheidsrechter"
tussen de blanke groepen.
Met deze wet Was tegelijk de „consti
tutionele crisis" geboren!
De oppositie, die de wet veroordeelde
als een schending van de Zuidafri-
kaanse constitutie, verzette (en verzet)
zich tot het uiterste tegen de practische
toepassing van de maatregel. Zij heeft
direct een beroep gedaan op het Ge
rechtshof, om de wet ongeldig te ver
klaren.
Maar daardoor werd een nieuwe
Dr. MALAN
.Malheur
vraag aan de orde gesteld, namelijk of
de Zuidafrikaanse Gerechtshoven het
recht hebben, wetten van het parlement
op hun rechtsgeldigheid te toetsen. In
1937 had het Hof van Appèl, in een
zaak over de naturellenwetgeving van
generaal Hertzog, immers reeds beslist,
dat het Unie-parlement sedert 1931 het
souvereine recht had, om over zijn
eigen procedure-regelingen te beslis
sen. Door deze uitspraak deden de Ge
rechtshoven zo scheen het toen al
thans definitief afstand van het recht,
wetten op hun rechtsgeldigheid te toet
sen.
Waarom verwees het Hof van
Appèl naar het jaar 1931? Omdat
in dat jaar het Statuut van West
minster tot stand kwam, waarbij
de opperste souvereine macht, die
het Britse parlement tot dan toe
over Zuid-Afrika had gehad, on
voorwaardelijk aan het parlement
van de Unie van Zuid-Afrika werd
overgedragen. Het Britse parle
ment had het ongebonden wettelij
ke recht bezeten, de „verschanste"
bepalingen in de Zuid-Afrika Wet
te veranderen of te ignoreren. En
daarom had thans na 1931
het parlement van de Unie van
Zuid-Afrika datzelfde recht. Zo
besliste het Hof van Appèl in het
jaar 1937.
Ondanks deze gerechtelijke beslissing
bevocht de oppositie de „Wet op de af-
nderlijke vertegenwoordiging van
kiezers" nadat zij tot stand was geko
men, door haar ter ongeldigverklaring
voor te leggen aan Gerechtshof en Hof
van Appèl. In Maart 1952, terwijl de
politieke spanningen tot een ongekend
hoogtepunt waren opgevoerd, kwam de
uitspraak van het Hof van Appèl. En
die uitspraak was een geheel andere
d-;i die van 1937. Thans immers besliste
hétHof van Appèl, dat de „ver
schanste" bepalingen nog altoos hun
volle rechtskracht hadden behouden en
dat mitsdien de „Wet op de afzonder
lijke vertegenwoordiging van kiezers"
ongeldig werd verklaard, als zijnde in
strijd met de constitutie.
Op de enorme gevolgen van
deze' rechterlijke uitspraak
zal ik in een tweede artikel
ingaan.
Het parlementsgebouw te Kaapstad, waar regering en oppositie een feil*
strijd leveren.
IN Malakka heeft men een ontdekking
gedaan, die de militaire en civiele
autoriteiten zeer te denken geeft: de
communistische junglestrjjders moeten
geheime bronnen hebben, die hen van
wapens voorzien en die men tot dus
verre niet heeft kunnen vinden. Een
nuchtere berekening heeft tot deze
conclusie geleid. In de laatste vier jaar,
dat wil zeggen sedert het begin van de
jungle-oorlog, heeft men van de ter
roristen 6311 schietwapens, 800.000 stuks
munitie en 3500 handgranaten, hommen,
granaten en mijnen buitgemaakt. Onder
de schietwapens bevonden zich 529
lichte machinegeweren en andere auto
matische wapens, 5179 geweren en pis
tolen en 603 schrootbuksen.
Men had tot nog toe aangenomen,
dat de terroristen voor de aanvulling
van hun wapen- en munitievoorraden
uitsluitend aangewezen waren op de
buit, die ze bij overvallen van troepen,
politie of van burgers als plantage-
bezitters, enz. konden veroveren.
Nauwkeurige cijfers over het aantal
wapens, dat de ordebewaarders verlo
ren hebben zijn niet beschikbaar, men
heeft slechts één aanknopingspunt: de
politie heeft, naar enkele maanden
geleden bekend werd, meer dan 800
schietwapens van iedere soort verloren.
Dit geeft echter geen verklaring voor
de verbazingwekkend grote hoeveel
heid schietwapens, die men de terro
risten kon afnemen.
HE wapens, die de Engelsen tijden*
de oorlog voor de junglestrijders
tegen de Japanners uit vliegtuigen af
wierpen, werden na de oorlog tegen
een premie weer volledig ingeleverd.
Het aantal ingeleverde wapens was
zelfs nog hoger. Daar de Japanse ca
pitulatie zich zeer ordelijk voltrok, zijn
geen grote voorraden Japanse wapens
in de jungle blijven liggen. Toen do
terroristen vier jaar geleden de jung
le-oorlog begonnen, kunnen ze nauwe
lijks over een noemenswaardige wapen-
voorraad beschikt hebben. Ze moesten
de wapens eerst zelf veroveren. Het
aantal terroristen had men in officiële
schattingen steeds op 3.000 tot 5.000 ge
raamd en men was ervan uitgegaan,
dat dit aantal door de hoeveelheid der
beschikbare wapens beperkt werd.
Want mensen waren er steeds vol
doende, maar wapens niet. naar men
aannam. Ieder geweer, dat buitgemaakt
kon worden, werd daardoor een be
langrijk object. De langzame uitput
ting van de tegenstander dacht men
om zo te zeggen boekhoudkundig pre
cies te kunnen berekenen. Deze hele
rekening is nu echter overhoop ge
gooid. Want er zijn veel meer wapens
buitgemaakt dan de terroristen oor
spronkelijk gehad kunnen hebben. En
daarvoor is slechts één enkele verkla
ring te vinden: de wapens moeten af
komstig zijn uit bronnen, die men tot
nog toe niet ontdekt heeft.
W, i 13C1YUDÖS
'J
3
(Van onze correspondent te New York).
HET politieke jachtseizoen is deze week officieel geopend. Het
grof wild wordt daarbij uiteraard voorgesteld door de olifant en
de ezel, symbool van respectievelijk de Republikeinse en de
Democratische partij. Het spreekt vanzelf, dat men daarbij verzocht
wordt geweren en ander wapentuig thuis te laten. (In heel de geschie
denis der Verenigde Staten is het slechts één keer tot een aanslag
op een candidaat voor het presidentschap gekomen gedurende de
verkiezingscampagne; dat was in 1912, toen Theodore Roosevelt
door een maniak in Milwaukee werd „aangeschoten". De presidents-
candidaat beëindigde eerst zijn toespraak en begaf zich 1 V, uur na
het incident pas naar een ziekenhuis).
Er wordt derhalve geduelleerd (met zijdelingse deelneming van tal
van buitenstaanders) op het woord. Tot 4 November zal het veeg-uit-
de-pan-seizoen voortduren. Het is een niet minder dwaas verschijnsel
(men kan het ook, naar gelang de gezichtshoek, waaruit men deze
gebeurtenis wil bezien, „volks" noemen) dan de pseudo-wetenschap-
pelijke wijze, waarop men in Nederland twee kostbare maanden
vermorst met het formeren van een kabinet. Zo zijn onze manieren
nu eenmaal.
LIET aantal drama's, dat hierdoor is
geschied, kent ge in Europa reeds.
Het lijdt geen twijfel, dat er in de loop
van al deze vegen-uit-de-pan nog veel
meer ongewenste sensaties voor de dag
zullen komen. Een klein voorbeeld: de
zer dagen heeft President Truman, ver
ontrust door de Europese reactie op
Eisenhower's inzichten ten aanzien van
de buitenlandse politiek, het nodig ge
oordeeld een bijzonder felle uitlating
omtrent de hersens van John Foster
kwaliteit dan stro kunnen zich uiter
aard wel vergissen; noch Foster Dul
les, noch Harry S. Truman is onfeil
baar. Maar wanneer de hoogste baas
zijn eigen ambassadeur-in-speciale-
dienst als een domoor uitscheldt, moet
men in het buitenland wel wat huive
rig worden voor de wijze waarop in de
V.S. de buitenlandse politiek wordt be
dreven.
Wjj kunnen vermoedelijk tot In den
treure de uitleg geven, dat het de ver
kiezingscampagne is, die dergelijke
nonsenskiale uitlatingen veroorzaakt.
Maar wjj nemen tegelijkertijd aan, dat
de lezer zich dat niet kan voorstellen.
Laten wij daarom als troost hieraan
toevoegen, dat er nauwelijks één Ame
rikaan te vinden is, die zich kan voor
stellen, waarom een zo klein land als
Nederland in geen twee. maanden een
kabinet kan vinden
JAE opschudding in Europa veroorzaakt
door Eisenhowers rede, waarin bij
had gezinspeeld op een „bevrijding"
van de onderdrukte volkeren achter
het IJzeren Gordijn, hebt ge verleden
week natuurlijk tot in de details ge
volgd. De Europese reactie op deze uit
spraak is voor het hoofdkwartier van
de generaal een diepe teleurstelling
en tevens een wijze les geweest.
Men heeft in deze kringen het Wash-
ingtons .bureau van Le Monde als een
van de voornaamste zondebokken ge
brandmerkt. De correspondent van dit
blad is een man, dia uitmunt in het
trekken van coclusies; één van Eisen
howers mensen beweert althans dat 's
mans gevolgtrekkingen vaak 't nieuws,
waarop deze conclusies berusten, „een
paar uur vóór zijn" een conclusie,
die onze collega zeker zal bestrijden. In
Eisenhowers kamp verklaart men dan
Lieden met hersens van veel beter ook, dat de generaal niets anders be-
Dulles de wereld In te slingeren. Uiter
aard is de president in zijn recht, wan
neer hij zijn politieke tegenstanders
uitkrijt als lieden met hersens-van-
stro, die „de dreiging van een atomische
oorlog nader brengen". Maar dergelijke
scheldwoorden worden wat pijnlijk, als
men beseft, dat dezelfde John Foster
Dulles door Truman werd benoemd als
ambassadeur en adviseur voor buiten
landse zaken en dat deze John Foster
Dulles kort geleden door de president
in het zonnetje was gezet als „architect
van het Vredesverdrag met Japan".
Zou ik kans maken
Ja, Ike is populair
Ik weet het heus niet
Lachend voor de kiezers
doelde met zijn uiteenzetting over de
vrijmaking van de onderdrukte volke
ren achter het IJzeren Gordijn, dan (a)
door het scheppen van een krachten-
evenwicht ten aanzien van Rusland en
de Westelijke wereld een openlijke oor
log te voorkomen en (b) de aldus ver
kregen gewapende vrede te gebruiken
voor (c) een zodanige politiek en eco-
noisch offensief, dat (d) de onder
drukte volkeren achter het IJzeren
Gordijn geneigd zullen zijn het juk van
zich af te schudden. Een theorie, die
Europa's gamma van politieke partijen
(met uitzondering van communisten,
nihilisten en anarchisten) zeker zal
onderschrijven.
Wellicht wil men deze verklaring in
Europa als „nakaarten" beschouwen.
„Uitleg" is immers altijd het excuus
van een verkeerd-.begrepen-politicus.
Aan de andere kant: men beweert in
Eisenhower's hoofdkwartier teleurge
steld te zijn. dat Europeanen, die Eisen
hower goed hebben leren kennen, zich
zo hals over kop lieten verontrusten
door een interpretatie van één zinsne
de in een verkiezingsredevoering.
Eisenhower heeft, inmiddels, in het
Democratische Zuiden een overweldi
gende ontvangst gehad. Voor een deel
was dit wellicht toe te schrijven aan
het element der sensatie: een Republi
kein waagde zich immers niet eerder
in het hok van de Democratische ezel.
Anderdeels is het frappant, dat Demo
cratische gouverneurs zich met „Ike"
lieten fotograferen. Tenslotte: zijn aan
vallen op de corruptie in Washington
viel in Zuidelijke kringen bijzonder
goed. De Zuiderlingen stemmen Demo
cratisch uit traditie, niet uit overtui
ging.
QOUVERNEUR STEVENSON heeft tot
dusver weinig gezegd, waaraan men
in het buitenland aanstoot kan nemen.
Maar zijn campagne-techniek is, nog
wat slap in de knieën. Hii heeft zo
weinig van een beroep-politicus, dat
hij steeds geneigd is eerlijk zijn me-
ning te zeggen. Deze voortreffelijke ka- k
raktereigenschap is in de politiek als 1
bescheidenheid: weiter kommt man
ohne ihr. Deze eerlijkheid gebood Ste-
venson tegen de oud-strijders te ver
klaren. dat hij er niet aan dacht hun
belangen voorrang te verlenen; tegen
de arbeiders der auto-industrie in De
troit zei hij, dat het groepsbelang on
dergeschikt moest worden gesteld aan
het algemeen belang. Het iq hoogst on
gebruikelijk. dat een candidaat zoiets
z e gtwat hij ook moge denken. Want
meestal belooft een candidaat hoge
prijzen voor landbouwproducten aan de
boeren, lage voedselprijzen aan de
ondernemers en hoge lonen aan de ar
beiderswereld. Kortom. Stevenson be
nadert deze verkiezingscampagne oo
een hoogst ongebruikelijke wijze. Wel
licht, dat het volk deze oprechtheid
waardeert. Doch het is ook mogelijk,
dat een collega gelijk krijgt, die zei,
toen hij Stevenson voor de televisie
voor de zoveelste maal hoorde bewe
ren. dat hij er niet aan dacht de een
of ander minderheidsgroep voor te
trekken „ik geloof, dat er geen haar
op Stevenson's hoofd is, dat er aan
denkt zich in het Witte Huis te lattn
kammen".
70 AF EN TOE schrikt een o
en meelevend krantenlezer
één of ander speldeprikje ma;
(eens onaangenaam op uit haa
rust van: „Wat zijn wij toch
nog degelijk". Waar ik mij
bijna aan geschramd had was
dig keuvel-artikeltje over kl
Een teer punt voor elke vrouw,
lig voor de jongsten, die pas o
zelfverdienenóe benen staan ei
gehele haute couture wel tegel
den willen opkopen. Zij holt op
ste van de maand, met het loon;
de hand, in gestrekte galop naai
ander confectie-magazijn om da
je, rokje, jumpertje, hoedje in d
te slepen dat haar hart al een
lang heeft afgebeden.
Erg? Voor één keer: welnee
haar maar eens met schade en s
Wijs worden, zouden onze grootn
«gezegd hebben. Het eindje zal
■.dragen. Als zij zo een paar m
doorgaat en dan een groot stuk
heeft, zoals een stevige winterj
'paar werkelijk goede schoene
mantelpak of een geklede jurk,
tegen de bodem van de schatk:
te kijken en zal zich wel acht
■oortje krabben: Dat gaat zo nii
ger....
V Dacht u dat ook? Dan bent u
ik trouwens, lelijk mis. Want di
artikeltje betoogde en ik v<
met grond dat er dan, zij het n
tegenzin, geld geléénd wordt. Er
neer dit is afbetaald begint de
deelkundige jacht op floddertj
snufjes opnieuw, totdat er wee
mantelzie boven.
Vu zoudt u misschien denken:
druk die jonge, onervaren i
dan vooral op het hart een flink,
Spaarvarken aan te schaffen, en
met ijzeren regelmaat en zelfdisi
al is het maar een tientje per r
te stoppen.
- Sparen? Dat kunnen ze nu ee
niet, zegt dat zelfde artikeltje,
komen ze nooit toe. Dat moest een
maar voor haar doen, zoals in Am
De modemagazijnen hebben daa
afbetalingssysteem voor kleren,
eigenlijk niets anders is dan een
vormen van maandelijks bij dat i
zijn gestorte bedragen van het s.
Als ik zoiets lees moet ik even
zeren om te bekomen. Want dan
meteen, in al zijn angstwekkende
liteit, het complex van factoren d
deze goedbedoelde maar glad verk
raad heeft geleid. Want hier
maar weer eens, op een schijnbaa
betekenend punt, het verantwo
lijkheidsgevoel van het individu
gedragen op één of andere inst
Kun jij het sparen maar niet
kind? Hinaert niet, hoor: dan zal
Magazijn het wel voor je doen.
past beter op de centjes dan jij, ei
heb je er ook geen zorg over, of
verleiding om ze tóch weer uit
varken te peuteren
Moeten wij die kant uit? Noo
nooit. Vooral niet bij de jonge vroi
de huismoeders in hope. Want noj
beetje verder die weg op, en wi
landen bij de afbetaling-voor-alle;
Wat willen wij zijn en blijve
West-Europa? Een samenleving
vrije, zelfbewuste individuen met
eigen mening en verantwoordelijk!
gevoel? Moeders wat ik u bidden
leer dan uw kinderen, uw doe
bovenal, van jongs af de moe
kunst van: met geld omgaan.
