Wieringer emigrantengezin moest
Canada weer verlaten
Drie Nederlanders zaten 70 dagen
onschuldig gevangen in Vera
r Laaghartige daad
Een kabinetscrisis in Indonesië
niet onwaarschijnlijk
ANONIEME BRIEF EN AMBTENARIJ
Politiek onbetrouwbaar zei onbekende
briefschrijver ten onrechte
Ernstig onderzoek is
zeer noodzakelijk
'ft 9mneift uifd...
Vughtse schilder werd
vrijgesproken
Rotterdamse vrouw pleegde
verduistering
Internationale actie voor
huipaan vluchtelingen
KLM-VLIEGTUIG IN M^XICC
AANGEKOMEN
In verband met moord op Cubaan aan
boord van „Alblasserdijk
De .,Axeldijk"brachihen
weer ihuis
IJmuider vissers hadden
goede vangst
Defensiebeleid ontmoet
ernstige critiek
KRE0FLAV0N
Fraude ontdekt bij het
P. E. B. te Bloemendaal
Menselijke beenderen <n
een scheepslading?
0
s
k
4
VRIJDAG 17 OCTOBER 1953
(Van één onzer redacteuren)
AE WIERINGER Leen' Pronk, zijn vrouw en zijn vier kinderen hebben aan de
poorten van het beloofde land gestaan. Als Hollandse emigranten hebben ze
voet gezet op Canadese bodem. Op zeven Mei van dit jaar werden zij in
Rotterdam door hun familie uitgeleide gedaan en bracht „De Waterman" hen
naar de Canadese haven Quebec, waar het gezin op 14 Mei voet aan wal zette.
Men onderging er de normale formaliteiten en niets kwaads vermoedend bracht
men de eerste nacht nog aan boord van het schip door, dromend van een nieuw
leven en de nieuwe toekomst, die nu weldra op een farm in Saskatchewan
Werkelijkheid zou worden
Doch toen men zich de volgende morgen in de grote ontvanghall meldde, werd
Leen Pronk verteld, dat zijn gezin moest worden vastgehouden. Nog vreesde
men niets, want meer gezinnen trof voorlopig dit lot. Doch zij verdwenen, alleen
het gezin Pronk bleef achter. Men werd ondervraagd op politieke betrouwbaar
heid, waartoe toch in feite geen enkele aanleiding bestond. Toen werd het
duidelijk. Bij de Canadese Ambassade in Holland was een anonieme brief
binnengekomen, waarin de heer Pronk van politieke onbetrouwbaarheid werd
beschuldigd.
Brieven aan de Nederlandse Consul, de minister voor de Emigratie in Canada
en de afd. Rechten van de Mens van de Ver. Naties konden niet tegenhouden,
dat het gezin Pronk op 21 Augustus het land moest verlaten en met de „Grote
Beer" terugging naar Holland, naar Wieringen.
7IEHIER dan het verhaal, dat men zou
L-* U-nn-non ViAt.it.p1pn als Afin 5
INDIEN, wat met aan zekerheid,
grenzende waarschijnlijkheid kan
worden aangenomen, het gezin
Pronk slachtoffer is geworden
van een laffe wraakneming door
een onbekende, dan is deze wel
zeer geraffineerd te werk gegaan.
De brief of het telegram aan de
Canadese legatie is immers eerst
verzonden, toen het gezin zich
reeds had ingescheept en de stap
onherroepelijk was geworden.
Hier is bewust gewacht, teneinde
de strop voor het betrokken gezin
zo groot mogelijk te doen zijn.
Men mag hopen, dat de schrijver
alsnog zal kunnen worden opge
spoord.
kunnen betitelen als een stuk emi
gratietragiek en blinde ambtenarij van
de eerste orde.
De dag na aankomst in Quebec werd
het gezin Pronk na de aanmelding in
de ontvanghall voor emigranten en de
mededeling, dat men nog niet kon wor
den toegelaten, ondergebracht in een
groot gebouw, dat omringd was door
prikkeldraad en goed werd bewaakt.
Nog maakten Leen en zijn vrouw zich
niet erg ongerust. Er werden meer ge
zinnen voorlopig „geïnterneerd". Ook
werden gezinnen ondergebracht in een
ziekenhuis, omdat de kinderen onder
zocht moesten worden. Het zou alles
wel in orde komenDe dagen, die
het gezin Pronk er doorbrachten, wer
den echter weken. Niemand van de
familie begreep iets van deze historie.
De papieren waren in orde. Politiek
was de heer Pronk volkomen betrouw
baar. Na de oorlog vrijwillig een half
jaar dienst gedaan bij de grenswacht.
In de oorlog een betrouwbaar illegaal
werker. Politiek evenzeer betrouw
baar. Noch met Nazistische, noch. met
communistische ideeën besmet.
Ontstellend
MEVROUW Pronk, met wie wij over
deze zaak een lang gesprek hadden,
legt ons de bewijzen over. Haar ver
haal is in zijn eenvoud ontstellend. Na
veertien dagen verscheen er een tolk,
met de vraag, of ze een advocaat wilden
hebben om hun belangen te bepleiten.
Geld hadden ze niet. Van kwaad waren
ze zich niet bewust. Dus weigerden ze.
Ze werden ondervraagd, getoetst op hun
politieke gedachten.
En toenkwam de aap uit mouw.
Er werd aan de heer Pronk gevraagd,
of hij soms in Nederland politieke of
andere vijanden had. Er was namelijk
bij de Canadese legatie in Holland een
brief binnengekomen, naar alle waar
schijnlijkheid een anonieme brief, van
daar de vraag, waarin de heer Pronk
werd beschuldigd van politieke onbe
trouwbaarheid. Waarin die politieke
onbetrouwbaarheid bestond werd echter
niet medegedeeld en evenmin mocht de
beschuldigde kennis nemen van de be
wuste brief.
De officials, waarmee het gezin Pronk
te maken had, mevrouw Pronk ge
waagde er van, waren een en al voor
komendheid. Ze geloofden, dat de zaak
wel in orde zou komen. Ze gaven hun
raad, tengevolge waarvan ze een schrij
ven richtten tot de Minister voor immi
gratie in Canada, waarbij ze hun be
zwaren inbrachten. Waarbij ze tevens
nog een verklaring overlegden, die ze
hadden gevraagd van burgemeester
Kolff van Wieringen en die deze boven
de gewone verklaring expres naar
Canada zond. Een verklaring, waarin
deze autoriteit zonder omwegen ver
klaarde dat het gezin als politiek vol
komen betrouwbaar stond aangeschre
ven.
MONUMENT
TER nagedachtenis van de in de oorlog
omgekomen leden van de koop
vaardij, zal er in de Maasstad een
monument moeten verrijzen. Er is
een stichting in het leven geroepen,
die een ontwerp heeft uitgekozen,
dat in de Rotterdamse volksmond
„De afgekloven schelvis" wordt ge
noemd.
UET ontwerp doet denken aan het ge-
n raamte van een schip, dat op één
punt staat. Ergens tussenin zweeft
een grote bal. Met een uitvoerige
verklaring laat het ding zich wel
begrijpen, doch op de bronzen plaat
aan het voetstuk zal alleen maar
te lezen zijn, dat dit is opgedragen
aan de gevallen leden van de koop
vaardij.
VN langs dit monument lopen dan
straks de weduwen en wezen van
onze omgekomen zeelieden. In de
meeste gevallen hebben die na
bestaanden geen andere herinne
ringen aan hun gestorven man of
vader, dan een foto, een poppen
huis, dat hij vroeger eens voor zijn
dochtertje maakte. Want nergens
op aarde is er een graf voor de
genen, die stiervep. op zee.
TJE nabestaanden, die het gemis van
een graf smartelijk moeten voelen,
krijgen dan nu waarschijnlijk „De
afgekloven schelvis" aangeboden.....
Moet dit monument waardering
voor de offers van de koopvaardij
en begrip voor het leed van hen die
achterbleven uitdrukken?
7AL het tot hen die achterbleven spre
ken? Och, misschien wel. Maar dan
een cynische, bittere taal.
De zaak werd aanhangig gemaakt bij
de Nederlandse consul. Bij de afdeling
Rechten van de mens bij de Verenigde
Naties. Men kreeg bericht dat het
schrijven in behandeling was genomen,
toen men weer in Holland terug was.
Minister onwrikbaar
W/AT men ook deed, de Canadese
minister bleef onwrikbaar vasthou
den aan zijn eerste besluit: De familie
Pronk was in Canada ongewenst. Zo
werden de weken maanden, tot de 21ste
Augustus aanbrak. Om elf uur vroeg
de heer Pronk aan een official of er al
iets bekend was. Niets. Anderhalf uur
later kwam het bericht af, dat ze zich
nog de zelfde dag moesten inschepen
op „De Grote Beer".
Niet alleen een illusie armer is het
gezin weer in Holland aangekomen. Ook
materieel is het voor hen een strop. Ze
hadden een goede woning prijs gege'-
ven. Ze hadden hun meubilair verkocht,
het geld gebruikt voor de aanschaffing
uitgesloten moet worden geacht, dat het
gezin volgend jaar zal kunnen emigre
ren, omdat men van Canadese zijde tot
de overtuiging zou zijn gekomen, dat
hier sprake was van een.... misver
stand. Ook de Minister van Sociale Za
ken en het bestuur van het N.V.V. tonen
voor deze zaak de grootste belangstel
ling. De betrokken autoriteit aan bet
Ministerie van Binnenlandse Zaken
noemde dit de klap op de vuurpijl. De
regering draagt toch immers reeds de
aanschaffingskosten van het meubilair,
van de overtocht en dan binnen afzien
bare tijd misschien nog eens van de
overtocht. Over deze zaak zal zeker het
laatste woord nog niet gesproken zijn.
De rechtszekerheid van emigranten mag
niet worden aangetast, door lichtvaar
dig geloof te hechten aan anonieme
brieven.
HET GEZIN PRONK, met broers en
zusters die hun uitgeleide deden, op
de kade te Rotterdam, vlak vóór de
inscheping op de „Waterman", die
hen naar Canada zou brengen. Het
schip heeft zijn taak volbracht. An
deren zijn er oorzaak van geweest,
dat hier met recht gesproken kan
worden van een emigratiedrama
van verschillende benodigdheden. Hun
zoon had een Rijksbetrekking opgege
ven. Toen ze weer in Wieringen arri
veerden waren ze aan de genade van
de gemeente overgeleverd. Die heeft
ten slotte alles gedaan wat mogelijk
was, waardoor het het gezin niet aan
het nodige ontbreekt en het weer een
dak boven het hoofd heeft.
Mevrouw Pronk was zeer positief ten
opzichte van haar mening, dat hier
sprake was van een anonymus. Zij
twijfelde er ook niet aan, dat de dader
of daderes zal worden gevonden. Voor
de loop van het recht is dit wel zeer
wenselijk. Daarmee is de zaak echter
niet afgedaan.
Het hek van de dam
TIJDENS het onderzoek, dat wij op
Wieringen instelden werd er van
zekere officiële zijde aan getwijfeld, of
de Canadese legatie en de autoriteiten
in Canada acht zouden slaan op ano
nieme brieven, die in Holland in de
prullemand verdwijnen. Men stelde
hier de mogelijkheid voorop, dat er
van een vergissing sprake zou kunnen
zijn.
Geheel anders stond burgemeester
Kolff hier echter tegenover, toen we
hem de vraag stelden, of hij het moge
lijk achtte, dat de Canadese minister
een anonieme brief geloofwaardiger
achtte dan een officiële verklaring van
een autoriteit. Hij vertelde ons, dat hij
zeer onlangs iemand had gesproken, die
jaren in New York had gewoond. En
in die stad wordt schier elke anonieme
brief met de gekste beschuldiging er in,
ernstig genomen. Bij ons rijst de vraag,
of het in Canada niet precies het zelfde
Wij herinneren ons een geval, dat
een jaar geleden in Schagen speelde,
eveneens bij mensen die naar Canada
wilden emigreren. Die ook reeds alles
voor elkander hadden, grote kosten
hadden gemaakt, maar nog juist vóór
de inscheping bericht van de Canadese
legatie kregen, dat ze niet zouden wor
den toegelaten. Ook in dit geval heeft
men hemel en aarde bewogen, om de
oorzaak van de afwijzing aan de weet
te komen. Echter vergeefs. Wa? er ook
hier sprake van een anoniem schrijven,
zoals men destijds reeds veronderstelde?
Indien dit zo is, zouden wij met de
grootst mogelijke nadruk de vraag wil
len stellen, of de Canadese autoriteiten
niet op de verkeerde weg zijn. Het
risico voor emigranten wordt toch wel
heel groot, als hun toelating in dat land
afhankelijk wordt gesteld van een ano
nieme beschuldiging, terwijl verklarin
gen van Hollandse autoriteiten op zijde
worden geschoven. Is hier geen sprake
van een alleszins misplaatst wantrou
wen en een allernaarste angstpsychose?
Toch emigreren?
MEVROUW Pronk had er tegenover
ons reeds op gezinspeeld en burge
meester Kolff herhaalde het tijdens ons
onderhoud: In een gesprek met Binnen
landse Zaken was hem te kennen ge
geven, dat de mogeiykheid geenszins
Geen grove schuld aan brand
m meisjespensionaat
Gisteren heeft de rechtbank te 's-Her-
togenbösch de Vughtse schilder T. vrij
gesproken van de hem tenlastegelegde
schuld aan de brand, welke 2 Juli het
meisjespensionaat „Regina Coeli" te
Vught voor een goed deel verwoestte.
Bij de 'openbare behandeling had de
Officier van Justitie vrijspraak ge
vraagd, daar de schilder geen grove
schuld kon worden verweten. Door het
gebruik van een gaoolinevergasser voor
het afbranden van verf is de brand in
het internaat ontstaan.
Een gevangenisstraf van tien maan
den met aftrek, waarvan vier maanden
voorwaardelijk, met een proeftijd van
drie jaar, eiste de Officier van Justitie
bij de Rotterdamse rechtbank gisteren
tegen de 33-jarige C. A. de B. te Rot
terdam.
Zij zou een aantal op afbetaling ge
kochte meubelstukken hebben verkocht
en verder zou zij bij de spaarbank f 4761
hebben opgenomen. Zij gebruikte daar
voor het spaarbankboekje van haar
zwager, die dit echter niet wist.
Vandaag wordt in Den Haag de ten
toonstelling „De Ontwortelde Mens" ge
opend, die werd georganiseerd op initia
tief van de directie van het Gcmèente-
lijk Museum voor onderwijs, in samen
werking met de Nationale Commissie
voor Vluchtelingenhulp. Op 19 Juni
werd de installatiebijeenkomst gehou
den van de raad van advies en aanbeve
ling en van het werkcomité der Natio
nale Commissie voor Vluchtelingenhulp.
De nationale commissie heeft de lijnen
uitgestippeld voor een algemene inza
meling rond de herdenkingsdalum van
de oprichting der Ver. Naties. Zij word'
in de periode van 20-25 October ge
houden.
Reeds zijn een 400-tal plaatselijke co
mité's gevormd. Om in de dringend',
noden van slechts enkele groepen van
vluchtelingen te voorzien, moet reet'
een bedrag van 12 millioen gulden v;or
den bijeengebracht. De actie zal inter
nationaal worden gevoerd. Maar met'
hoopt, dat ons land tenminste f 500.000
bijeen zal weten te brengen.
Op de tentoonstelling „De Ontwortel
de Mens" wordt aan de hand van kaar
ten, tekeningen, foto's en maquettes het
brandende wereldvraagstuk in beeld
gebracht.
Het K.L.M -vliegtuig, dat de eerste
vlucht heeft gemaakt op de nieuwe
K.L.M.-lijn Amsterdam-Mexico, is
Woensdag te 18.20 uur plaatselijke tijd
op het vliegveld Balbuena van de
Mexicaanse hoofdstad Mexico aangeko
men. Gevlogen wordt via Montreal, in
Canada.
Dagelijks arriveren uit Pakistan in India ongeveer duizend immigranten:
uit .Oost-Bengalen. Zij gaan naar dit land, omdat bekend is gemaakt, dat
binnenkort voor het reizen tussen beide gebieden paspoorten vereist
zullen zijn. Op de foto ziet men hoe een der vluchtelingen, die zijn onder
komen in afwachting van registratie onder een spoorwagen had gevonden
en die aan malaria lijdt, door zijn vrouw wordt verzorgd.
Gisteravond meerde de „Axeldijk" van de HollandAmerika Lijn aan de
P.ijnkaai te Antwerpen. Reeds lang stonden in de kilte van de avond langs de
Schelde te wachten de vrouwelijke verwanten van het drietal schuldeloze
opvarenden van de „Alblasserdijk", die zeventig dagen in Vera Cruz gevangen
hebben gezeten, verdacht iets af te weten van een moord, die op een Cubaans
verstekeling gepleegd heette te zijn. Zij hadden deze man noch levend, noch
dood ooit gezien, maar de rechter, die de zaak behandelde, bleek weinig waarde
aan hun verklaringen van onschuld te hechten, te meer, daar de eerste tolk,
die hun verklaringen moest vertalen, een Mexicaan, die Engels zei te spreken
de Nederlanders tegenover de rechter verklaringen in de mond legde, die zij
niet gezegd hadden.
werd geopend. Tot 's middags vier uur
konden zij gewoon in en uit lopen.
De cipiers waren geschikte mensen.
Voor iedereen en ook met de veroor
deelden zelf kon men goed opschieten.
Gelukkig kreeg het drietal eten uit
een hotel. Daar had de Holland-Ame-
rika-lijn voor gezorgd. Maar deson
danks zat er slechts de laatste dagen
een kruimel boter in. Overigens ging
Op 10 Juli waren zij te Vera Cruz
tot hun grote verbazing met zes man
gearresteerd. Drie hunner werden na
enige tijd ontslagen, maar zij moesten
blijven, de dertigjarige stoker Henk
Kogemakers uit Voorburg, de 44-jarige
Jan de Haas en de 27-jarige Wim Pij
pers, beiden olieman en wonende te
Rotterdam.
Eerst waren er vragen gesteld, die
er op leken of zij voor moordenaars
werden aangezien. Later werd hun
medegedeeld, dat zij werden vastge
houden om getuigenis af te leggen. En
dat allemaal omdat zij de kapitein van
de „Alblasserdijk" hadden gemeld, dat
zij een verstekeling hadden gezien,
maar dat was niet dezelfde geweest als
de vermoorde man. De verstekeling
hadden zij 's avonds weer van boord
zien gaan en het lijk werd pas drie
dagen later gevonden. Voorts waren er
nog olievlekken op hun kleren ge
weest, die volgens de rechter een aan
wijzing van schuld konden zijn.
Eenmaal in de gevangenis aangeland
geen cel, maar een zaal van 68 me
ter lengte, waar zij nu en dan met wel
honderd wegens moord veroordeelden
moesten vertoeven duurde het tien
dagen alvorens na het voorlopig ver
hoor aan boord hun opnieuw een ver
hoor werd afgenomen.
In de gevangenis was het niet alleen
niet te harden geweest van de hitte,
maar ook niet van het ongedierte. De
gevangeniszaal kwam uit op een open
plaats, die 's morgens om acht uur al
het er nogal gemoedelijk toe. Wie ge
trouwd was, kon in een apart gebouw
bij zijn vrouw slapen. Men zag ze dan
's avonds de zaal uitstappen met hun
kussens onder de arm, om naar het ne
vengebouw te trekken, waar de vrouw
tot 's morgens zes uur mocht blijven.
Tweemaal in de week was daar een
dansmiddag. De Haas heeft er zelfs op
24 Juli met coca-cola verjaardag kun
nen vieren.
De Holland-Amerika-lijn had hun de
beste advocaat van Vera Cruz gegeven,
nl. mr Manuel Del Rio. Tot tweemaal
toe ontvingen zij zelfs bericht, dat zij
over een paar dagen vrij zouden ko
men, maar telkens werd het weer op
de lange baan geschoven. Toen de in
vrijheidstelling echter definitief werd
toegezegd, duurde het toch nog vijf da
gen eer zij op straat stonden.
Gelukkig behoeven zij bij terugkeer
in Mexico er niet voor te vrezen weer
opgesloten te worden, heeft de advo
caat hun verzekerd. De invrijheidstel
ling betekent nl. een definitieve vrij
spraak en het is niet zo dat zij over
de grens zijn gezet.
CVP zijn tocht naar de visgronden, ont-
dekte de IJmuidense trawler „Allan-
water" op de Noordzee een onbemande
Noorse passagiersboot, die door een
Duitse sleepboot is „verloren". De schip
per liet de haring zwemmen en voer
met deze ongewone vangst naar IJmui-
den. Hier ziet men de onfortuinlijke
Noorse fjordenboot in de haven van
lJmuiden.
Het is thans zeer waarschijnlijk, dat
Indonesië een kabinetscrisis zal door
maken. Het parlement heeft namelijk
gistermorgen een beslissing genomen,
welke voor de minister van Defensie,
sultan Hamengku Buwono onaanvaard
baar is. Het heeft zich met 91 tegen 45
stemmen uitgesproken voor de instel
ling van een staatscommissie, welke,
volgens de bewoordingen van de PNI-
motie, tot taak heeft „het doen van
Voorstellen inzake de mogelijkheden
om wijzigingen in de leiding en de or
ganisatie van het ministerie van De
fensie en de strijdkrachten aan te
brengen". Tevoren was de door Baha-
ruddin ingediende motie van afkeu
ring verworpen, en een motie- Kasimo,
die eveneens wijzigingen in ministerie
en legerleiding verlangde, ingetrokken,
nadat de regering de erin vervatte
suggestie had overgenomen.
Aan de stemming was een druk over
leg in de kringen der partijen vooraf
gegaan. Met name de PNI had zich
uitvoerig beraden op de consequenties
van haar standpunt. Toen Woensdag
avond het debat in het parlement be
gon, verklaarde sultan Hamengku
Buwono, dat de regering de vorming
van een staatscommissie oprecht wens
te. Deze zou belangrijke aangelegen
heden aangaande zijn ministerie en de
strijdkrachten moeten bestuderen.
Voorts zei hij, dat de regering een
spoedige beslissing wenst ten aanzien
van de Nederlandse militaire commis
sie. Voorts zal de regering daadwerke
lijk streven naar verbeteringen bij hét
ministerie en de strijdkrachten.
Nadat de verschillende fractieleiders
hun stem hadden gemotiveerd is er
over de moties gestemd, Hamengku
Buwono heeft na afloop van de zitting
van het parlement verklaard, de be
slissing aan het kabinet over te laten.
voorkomt
en geneest
Buisje
nvel
20 tabletten
(Advertentie, Ing. Med.)
Magazijnknecht verkocht vele
electrische apparaten
Bij het Provinciaal Electriciteitsbe-
drijf van Noord-Holland te Bloemen
daal is een geval van fraude ontdekt;
Gedurende enige jaren zou de Behuw
de magazijnbeheerder G. M. van B. zich
enkele duizenden guldens toegeëigend
hebben. Hij zou zich bij de verkoop van
electrische apparaten een deel ten eigen
bate hebben aangewend. Het onderzoek
in deze zaak is nog niet geëindigd.
Aangenomen wordt, dat de kopers van
de apparaten te goeder trouw zijn ge
weest.
Aan de Nederlandse politie is van
Schotse zijde verzocht een onderzoek
te doen instellen naar de mogelijke aan
wezigheid van enkele menselijke been
deren in de lading kolenslib van twee
schepen, die uit Grangemouth naar Ne
derland vertrokken. Men heeft name
lijk in een kolentip van de Whitrigg-
mijn te Whitechurch in Oost-Schotland
een zak gevonden met beenderen van
een menselijk skelet waaraan het hoofd
en been-beenderen ontbraken.
De politie denkt aan de mogelijkheid,
dat het gevonden skelet is van een
mijnwerkersvrouw, zekere Mary Clark,
die in Januari 1943, toen 28 jaar oud,
spoorloos verdwenen is, of van een vijf
tienjarig meisje, zekere Grace Izatt, die
in dezelfde buurt in April 1949 vermist
geraakte.
De twee betrokken schepen zijn de
..Nieuwlanü" en de „Traquair". De
Nieuwland" is inmiddels terug in
Schotland. De „Traquair" is 13 October
naar Nederland vertrokken.
•en
DI-
ij*
iar
1 rd,
ten
ra-
an
i gd
fa-
;r-
28
et
•e-
an
5n
3r
m
id
e-
Id
al
3t
>n
id
Is
>t
f3
f-
n
•-
tl
