Ik ging eens
VOOR KLEINE
£cm#e o-ob&eüen met &£admotie§
PIETER VAN GELDER MAAKT PRETTIGE ZAKEN
UIT ZEER EENVOUDIG MATERIAAL
1 II SI
Gewoon uii hout, kurk, touw en riet
„50 jaar wonen'
S A S K I A
Tafel uit een wacenwiel bogen' gekruld en *emodelleerd kan
T
IN DE KEUKEN
Mausers kookboek
ZATERDAG 6 DECEMBER 1952
S.:',;']'
ikV'l {tlil tlM
:l 11 K'.l)
Gaat U e*en mei ons mee naar een ..kunsinijver" atelier?
PELUKKIG DAT ER IN Hoorn, Bergen, Alkmaar en in de Za
door het hele land, winkels zyn die de producten van P i e t e r
NEE, niet eens, maar twee keer. En
toen had ik alles nog lang niet
grondig genoeg bekeken. U
neemt het mij dus niet kwalijk, dat ik
u niet met een uitvoerig ooggetuige-
verslag aan boord kom, pittig gelar
deerd met sprekende cijfers. Begin ik
niet aan: u moet het elf zien en u
verbazen, verheugen of bezinnen op
het ontbrekende, wat u maar wilt.
Ik wil u alleen maar lastig vallen
met een paar indrukken, heel persoon
lijke vrouwelijke indrukken, uit het
blote hoofd neergeschreven.
Als u daarna direct besluit om de
mantel aan te schieten en spoorslags
naar deze expositie te draven, zo zij
in uw buurt opduikt, ben ik al dubbel
en dwars tevreden. Want dit is werke
lijk een tentoonstelling waar een
vrouw haar hart kan ophalen, en dat
niet alleen bij de stands: „Wat wij zoe
ken in de woonkamer" en aanverwante
vertrekken. Nee, alles wat ons daar,
door
overzichtelijk en sprekend, voor ogen
wordt gezet is een stuk tot leven geko
men voorschrift, de tot steen en hout
geworden verwerkelijking van een
verzameling papieren artikelen.
Maar ik heb méér opgestoken dan een
en ander over 50 jaar woningwet. Ik
heb mij, om te beginnen, mogen ver
bazen over het volstrekt onbewolkt be
staan des mans.
U moet weten, dat wij. een klu'tie
van vijf geïsoleerde vrouwspersonen
temidden van een baaierd van colberts
en sigaren, ons unaniem hebben zitten
verbazen over het gemak waarmee een
man zoiets aanpakt Hij heeft nu letter
lijk in alles de wind mee.
Ook al staat er on de plechtige uit
nodiging nadrukkelijk, dat hij te tien
uur des voormiddags verwacht wordt:
hij komt om kwart over tien op zijn
zeven gemakken binnenwandeten, rots
vast ervan overtuigd, als de soldaat in
Ander=ens Vuurslag: Zij beginnen toch
niet vóór ik er bij ben.
Hij geeft ziin jas en zijn hoed en
ziin staal in alle pemoedsrust af in de
vestiaire, negeert alles wat op een spie
gel lijkt, blikt welgemutst rond met
een paar onvertroebelde oren, waarin
geen spoor van onrust over de vraag
of hij toch niet h=ter ziin stionpltjesdas
inplaats van ziin streeniesdito had
kunnen aantrekken, of de slag niet uit
ziin haar is ge re eend en of mogelijk
ziin blauwe colbert niet beter in stiil
was geweest dan ziin grijze. Hij ont
dekt onmiddellijk een of andere fidele
soortgenoot met wie hij heeft geknik
kerd. op school gegaan of toevallig op
een excursie een biertje gedronken.
Hij klontert samen met nog vijftig
anderen op het nauwste punt van de
passage, is nauwe'iih.- te bewegen c>p
een stoel te gaan zitten accepteert zijn
koffie met onverbloemd welbehagen,
bedankt voor wr enkel klnn'ie zomin
als voor een extra zoet koekje. Hij zet
zich breeduit om de officiéle toespra
ken tot de laatste punt te genieten
kijkt eerlijk opgetogen als de cijfers
op de proppen komen en vertrekt geen
spier, al zou men tot de volgende mor
gen blijven openen. En niets, niets op
Zaan en verder
van Ge ld er
verkopen. Niet iedereen kan rechtstreeks naar zijn atelier In Vreeland stap
pen, ofschoon zo'n uitstapje aan het schoonheidsgevoel een injectie geeft, waar
men lang op kan teren. Hetgeen men daar te zien krijgt, maakt dat men als bij
toverslag bevrijd wordt van oude, vastgeroeste begrippen over handenarbeids-
kunst en men gewonnen wordt voor nieuwe toepassingen met al reeds eeuwen
oud materiaal. Al het door hem gebruikte materiaal: hout, kurk, touw, riet,
zijn natuurproducten. Ieder van ons is bekend met deze grondstoffen en juist
dat maakt dat er toch een grote vertrouwdheid uitgaat van de vaak zeer
moderne kunstvoorwerpen. Dat is waarschijnlijk ook de reden, dat er hoege
naamd geen sprake ls van een schrijnende disharmonie als één van zijn crea
ties komt te staan in een interieur, waar antieke meubels de toon aangeven.
De natuurlijke eenvoud van de verwerkte stoffen maakt, dat de ware schoon
heid van het voorwerp nog eens extra tot U spreekt.
dat voldane, belangstellende gelaat ver
raadt ook maar een rimpeling van de
gejaagdheid die ons gestadig deel is:
als het maar geen halftwaalf wordt,
want dan loopt de hele eterij in het
honderd.... Benijdenswaardige wezens,
mannen
70'N TENTOONSTELLING bekijken
zij ook precies andersom dan wij
vrouwen, Bij een levensgrote fotorepor
tage van wezenlijk erbarmelijke wo
ningmisère draaien zij zich om en zeg
gen vergenoegd: Als je nou rekent dat
mijn vader mij staaltjes verteld heeft,
staaltjes manDaar is dit nog riant
bij. En terwijl wij nog staan te staren
en iets naar beneden slikken zijn zij
al bij een maquette beland en lopen
zo wild enthousiast aan als een vader
met een stel ooms op een regenachtige
middag rond de electrische trein met
toebehoren van de jongste zoon....
Zij zijn meer gehard, moet u reke
nen. Zij lopen en klimmen dagelijks In
de tochtige onbehaaglijke werkelijk
heid achter de fraaie coulissen van de
ze maatschappij rond en zij zijn zo
gewend aan wantoestanden als een
medicus aan ziekte en pijn.
Wij schrikken nog eerder, en nog
dieper misschien. En wij zijn daarna
radicaler in ons oordeel. Zij staan voor
het interieur Anno 1900 met een ge
zicht van: En toch zat daar iets huise
lijks in en vragen mij ten overstaan
van de moderne huiskamer: Vindt U
dit nu werkelijk gezellig?
Ik heb veel opgestoken, zoals ik zei.
Er was één conclusie, die zich na alle
foto's, maquettes, statistieken, slagzin
nen, plattegronden en interieurs heftig
aan mij opdrong: Wat zijn wij voor
uitgegaan.
Vooruitgegaan niet alleen in begrip
van hygiëne, ruimteverdeling, oog voor
kleuren en vormen, licht en lucht,
comfort en veiligheid. Maar bovenal:
vooruitten" wat betreft het besef van
de menselijke waardigheid. In zo'n
vervallen eenkamerwoning waar ge
werkt, gekookt, gespeeld, gewassen en
geslapen werd. was het toch onmoge
lijk om een kind ook maar de elemen
tairste begrippen van zelfrespect en
fatsoen bii te brengen. Er was een hel
din als de moeder in Afke's tiental
voor nodig om een gezin daar moreel
»n maatschappelijk drijvende te hou
den.
En toch: Is het alles winst? Is die
lichte, strakke, goed geventileerde en
harmonieus gemeubelde woonkamer
anno 1952 louter batig saldo? Of werd
er misschien in het epnkamerkrot vaak
non gezoneen, gespeeld en gelezen, ter
wijl in dit modern woonvertrek de
lamn dikwijls op een lege tafel schijnt,
of de radio zinloos doorbrult voor doof
getetterde oren?
SASKIA.
70ALS EEN goed verteller in ieder
gezelschap een graag geziene gast is,
zo is een cadeau (tje) uit dit atelier
steeds een grote verrassing.
Een leuk Kerstcadeautje! Het is
juist zo aardig, dat de maakzin van
Van Gelder zich uitleeft in kleine en
grote werken, en tevens in een grote
verscheidenheid. Omdat hijzelf een
man is met veel liefhebberijen, vindt
men hier eindelijk de plaats om te sla
gen als men op zoek is naar een man-
nengeschenk. Zo niet bij alles, is toch
veel van wat men ziet, een unicum.
Het hout, dat altijd verschillen toont
in structuur en kleur, het wisselend ef
fect van kurk, dat maakt dat de kun
stenaar telkens verleid wordt deze
kwaliteiten anders toe te passen.
Wie In deze tijd de kans krijgt ln
het atelier binnen gelaten te worden,
doet goed zich muisstil te bewegen tus
sen de hard werkende lieden. Iedere
morgen brengt de post nieuwe bestel
lingen, die, voor de schrijvers van deze
orders althans, als vanzelfsprekend nog
zo snel mogelijk moeten worden uit
gevoerd.
Als de as ln het wagenwiel staat „de
meester" tussen zijn medewerkers. Zijn
werklust, z(jn aanwijzingen, zijn crl-
tiek werkt aanstekelijk op de anderen,
die zich inspannen het heste te geven
wat mogelijk is. Zelfs in deze weken
van hoogspanning is er toch nog tijd
voor een enkele grap of een plagerijtje.
Met één oogopslag ziet men dat er
menig pritiet voorwerp op een zeer in
genieuze manier uit 't binnenste van de
rotan is getrokken. Wie in zijn of haar
jeugd wel eens geworsteld heeft om
een bruikbaar pitriet mandje te vlech
ten, wat dan meestal toch nog slap en
wankel was, staat versteld hoe kunst
zinnig en gemakkelijk hier met pit
riet wordt omgesprongen. Dit ziende
wordt pitriet een andere, een wonder-
stof, dat verwarmd of nat gemaakt, ge
worden.
70ALS IN DE muziek de klank van
een instrument verrukt, zo is het
hier het model. Waar ziet men ooit
mooier mandjes met opgewerkte ran
den? Waar zulke sierlijke, bekervormi
ge bakjes voor sigaren, droogbloemen,
of om zoute nootjes in te doen? Is het
kleine sigarettenbekertje niet juist ge
schikt om bij een dame neer te zetten,
als zij na het eten even een sigaretje
op wil steken? Al deze voorwerpen
hebben tevens de heerlijke eigenschap,
dat ze onbreekbaar zijn. Men behoeft
niet steeds in de blanke pitriet kleur
te blijven. Heel artistiek is er ook met
kleuren gewerkt. Een fruitschaal van
dik riet in mosgroen, simpel versierd
door er kleine holten uit te fraisen,
doet denken aan het Catalaanse aarde
werk. Hier is ook de enige versiering
op een pul of vaas enkele ribbels of
uithollingen. En dan de smaakvolle
flessenstandaard met rotan handvat.
MAAR MEN MOET niet te vlug be
slissen, want komt men later in de
toonkamer, dan ziet u tal van andere
verleidelijkheden. Hier, in deze toon
kamer krijgt men een beter overzicht
van de verschillende technieken die
Van Gelder beheerst.
Men gaat al dadelijk zitten op een
rond, gebogen bankje, waarvan er
meer aan elkaar geschoven -kun
nen worden om zo een gezellige strook
te vormen om een ronde tafel. Daar
ziet men ook de vele klein-meubelen:
schemer- en hanglampen, krukjes, pa
piermanden, tafeltjes, alle gemaakt
uit binnenlands hout. Plotseling her
innert men zich het eetkamer-ameuble
ment eens eerder op een expositie van
Van Gelder tentoongesteld.
Zo men zou kunnen aanzitten aan
dat groen geverfde wagenwiel als ta
fel, met het uitzicht op het dressoir,
waar overvloedig op prachtige schalen,
men zou zich kunnen verbeelden de
gast van Pieter Brueghel te zijn. Bij
TN DE ZOMER laat Junior de
1 wind door zijn kuif spelen, maar
op gure winierdrgen lijkt het
mamma toch maar beter, dat hij
een pet erf muts draagt. Heeft u
zelf zijn jasje gemaakt, dan is er
misschien nog wel voldoende stof
over voor een pet. Een aardig
patroontje vindt u hier, waarnaar
u verschillende modelletjes kunt
fabriceren.
Het eerste is een mutsje, dat ook
voor meisjes geschikt is. Het
heeft een bontrandje, waarvan
het achtergedeelte apart neer
geslagen km worden en zo een
heerlijke be
schutting voor
nek en oren
vormt. De bol
bestaat uit zes
partjes, waar
van er hier d-ie
getekend zijn. De andere knipt u
in spiegelbeeld. U verbindt eerst
voor-, midden- en achterpartje en
zet dan de twee helften aan el
kaar. De randen maakt u van stof
en Dont en naait de onderkant
van het bolletje ertussen. Boven
op garneert u de muts met een
knoopje.
Het rechtse model is het popu
laire jockeypetje, dat alle kleine
jongens leuk staat. De klep wordt
van dubbele stof gemaakt met
een stevig enige malen doorge
stikt inlegsel van linnen. U naait
de klep tegen de goede kant van
de bol tegelijk met een binnen-
bandje (zie tekening), dat u daar
na naar binnen vouwt.
Ernaast ziet u een zelfde petje
met een opgeslagen achterrandje,
waarvoor u het patroon naast dat
van het klepje gebruikt. U kunt
het naar verkiezing geheel van
stof of net als bij de muts met
bont maken. U zet eerst dit randje
aan en dearna de klep, waarvan
de punt 2 cm voorbij die van de
rand komt.
Natuurlijk past u het patroon
eerst even, voord? t u de schaar in
de stof zet, niet waar?
het maken van het dressoir is name
lijk de manier, om bij de maaltijden in
die tijd de borden op een soort slee
binen te dragen, weer vorm gegeven.
Ook hier treft men twee handvatsels
aan beide zijden van het bovenvlak. Het
ronde vloerkleed van opgerold zeer dik
visserstouw ondersteunt het schilder
achtige interieur. Vierkante bordjes
met omgekrulde punten, door Van Gel
der ontworpen en gebakken bij de fir
ma Zaalberg, volmaken het geheel.
Voor een zeilershome, een jachthuis, of
een ruiterclub kan men zich geen bete
re meubilering denken.
Maar na deze vluchtige overpeinzing
boeit weer dadelijk dat wat rondom te
zien is. De wandpanelen met een on
dergrond van kurk, waarop met ver
schillende kleuren hout, vis- of bloem
motieven worden weergegeven. Ook de
panelen, waar de figuren in verschil
lende kleuren zijn uitgevoerd, z(ji
prachtig. Daar waar je op een tekening
een lijn zoudt vinden, heeft hier hei
mes gesneden. Blokjes hout op vele
manieren bewerkt, worden naast el
kaar gelijmd en in deze legpuzzle kan
men zowel gestyleerde als humorist!1
sche voorstellingen bewonderen.
ER wordt in ons land toenemende belangstelling getoond voor de Fashion-week, waar de
Nederlandse huizen hun mode'len tonen, welke dan weer via buitenlandse firma s van
eigenaar verwisselen. Onze confectie schijnt het vooral in Amerika goed te doen, vermoedelijk
omdat de Amerikaanse vrouwen gesteld zijn op goede kwaliteit en pasvorm Meestal hebben
zij een uitgebreide garderobe en verkleden zij zich meer dan eens per dag Zo is het ver
klaarbaar, dat men daar meer waarde hecht aan de och'end-, middag- en avondkleding, dan
bijvoorbeeld in ons land. Reeds nu houdt men zich in modekringen druk bezig met de
zomercollecties. Vandaar dat wij U. ter verlevendiging van bijgaande illustraties, iets willen
vertellen over de komende zomer avondgarderobe Uiteraard is in de maanden, dat het
zonnetje zich bijzonder doet gelden, deze mode niet zo sterk geaccentueerd als in de winter,
omdat de zomersoirées en bals champêtres hier nog niet zoveel opgang maken als buiten
onze landsgrenzen, alwaar men dan verplicht is m gala te verschijnen.
~N
- - >1
'f;- - - -
'WËËk 5
s
4, i' -
m
iSBil Isrtl
DE NAAM VAN Martine Wittop Ko
ning, staat garant voor de gedegen heia
waarmee haar bij Hollandia te Baam
uitgegeven „kookboek" In de keuken
is geschreven. De aanhalingstekens dui
den er reeds op. dat het hier niet uit
sluitend een verzameling van recepten
betreft Het eerste deel van dit boek
- en in onze ogen het belangrijk"?
- is geheel gewijd aan de voedings
leer die eigenlijk door gpen huisvp w
zou mogen worden overgeslagen
r\E cocktaildresses en robes du sons
u ondergingen hoegenaamd geen wij
zigingen: nu eens strapless, dan weer
slechts éen schouder bedekt. De rok
wordt wijd klokkend gehouden. Door
schijnende materialen, zoals tule, or
ganza en glasbatist blijven modern.
Over de al of niet bedekte schouders
draagt men stola's of mantilla's, welke
laatste het afgelopen seizoen zo ge
wild waren. Gelukkige bezitsters van
grootmama's erfenis.
De stola's zullen op een winderige
avond lastig blijken, daar men altijd op
afglijding bedacht moet zijn. De zijden
zomermantels, zoals deze de laatste
jaren in Parijs worden gedragen, be
loven in de toekomst ook in ons land
favoriet te worden. Zij zijn veelal v?n
zijden ottoman; het vrij kostbare kle
dingstuk vertoont ook nu nog de pyra-
mide-lijn. De mouwen zijn aangeknipt
en kunnen zonder uitzondering alle
driekwart worden gemaakt.
Wat de afbeeldingen betreft. Dior
lanceert enige ideeën om het grote
toilet meer bruikbaar te doen zijn.
Allereerst het losse schouderstuk,
waarbij, indien men dit niet draagt, een
corsage als vervangmiddel dient. Ook
kan, ter afwisseling, een zijden sjerp
worden aangebracht. Dior accentueer
de deze zwart zijden ottoman jajon
met behulp van een grijze sjerp rond
de taille. Eveneens heeft de Fransman
er plezier in, om bijpassende bijoux
te ontwerpen. Bijvoorbeeld oorringen,
welke soms een bladmotief hebben en
vrij lang zijn. Ook de clips, voor ach
ter de oorschelp is een nieuwtje dat
wij aan Dior te danken hebben. De
extravagante armband is van Givenchv
en bestaat uit een brede schakel van
albessen. De breedte kan gevoegelijk
aan de draagster worden overgelaten.
Een andere Fransman ontwierp de
korte avondjapon, evenals de vorige
van zwart ottoman-zijeje. Hier ook
weer een sjerp, doch nu n->ar achter
verschoven. Heeft men het koud. dan
schrijft deze modekoning een wit-
Hermelijnen bolero voor!
QEVOEL VOOR humor, dót heelt I
Pieter van Gelder. Deze karakter-p
trek leeft hij ten volle uit in zijn touw-
figuren. Kijk maar eens naar Don Qui-
chotte op zijn paard of naar de Boog
schutter, de Chinees met de lamp, Nep-
tunus op een schelp, het zijn alle ge-
schiedenisjes op zichzelf. Goedmoedi» j
spot spreekt uit de Gouvernante die,
haar grote taak bewust, aan de wandfl
is met een onwillig kind en een ieder
zal glimlachen om de moedertrots, dé
zo karakteristiek uitgebeeld wordt i i
de groep „Moeder achter de kinder- f
gen".
Het heerlijke in het werk van
man is, dat hij het geheim verd'
ieder voorwerp levend te houden. B
broodmes en plank, versierd met n"®'
korrels kan niet achteloos gehanleid
worden. De houten voorwerpen, orifi'
neel met kleine, koperen spijkertjes
ander metaal versierd, zijn een vreup j
de. De schaal, uit één blok essen!)011'
gedraaid en die door hoge verhittinf
een diep bronzen kleur gekregen heeft,
is uitgesproken een schoonheid. In
deze voorwerpen heeft de maker een
antwoord op de vraag: „Wat kan i1"
met dit natuurmateriaal bereiken?"
Men behoeft geen groot psycholoo? 'e
zijn om te doorzien, dat Van Geldt'
houdt van alles wat leeft en groeit e» I
dat hij die liefde, vorm gekregen
zijn werk, de mensen aanbiedt.
N d. B. I
BIJ Van Holkema en Warendorf N.V-
te Amsterdam is Gaijelord Hauser'sl
kookboek verschenen De man, dkl
richtlijnen heelt gegeven om jong 'e|
blijven en lang te leven heeft niet ver-I
geten. dat de menselijke maag in «J'|
levensproces een voorname rol speelt j
Hij verzamelde een groot aantal recep' J
ten in velerlei variaties en beschreef de
wijze waarop ze bereid moeten wordt'"
Er zijn verschillende levensmiddel™
voornamelijk groenten die men w
Amerika volop en hier slechts sp°r*
disch kan kopen Daarom heeft meVI.
LotgeringHildebrand die door d
radio haar bekende kooklessen geel-
zich over dit boek ontfermd en het vo
Nederlands keukengebruik geschikt g
maakt waarb j een wegwiizer aan de
doolhof van recepten is toegevoeg
Men zegt wel eens. dat de liefde van
Reeds uit ons vori
maar zo een g
Bij vele schriftelijke
zelfs nog belangrijki
in het handschrift oi
en misschien wel ni
niemand door het i
wel, als voorbeeld,
van de vorige weei
handschrift en naar
DE IDEALE schriftj
grafoloog is die o]
pier. Dan kan hij c
juist inzicht krijgen in
loop" (zie de afbeelding
gels en een gelijkmatig
sen de regels wijzen op
ordelijkheid en evenwit
REGELVERLOOP
gtand en gevoel. Daarin
onder omstandigheden oi
van levenloosheid schui
naar boven stijgende re
levensmoed en opgewek
negatieve (voor het on
„positief" en „negatief"
naar het slot van ons v-
kei verwijzen) op zekc
heid. Geleidelijk dalende
aanwijzing voor moedel
man door de maag gaat Air een
vroi'k
niai! uiiDi ut* t;ao i
dit kookboek bezit behoeft zij zich ov
di-j liefde niet ongerust te maken.
