De S.G.P. wenst opheffing van het
gezantschap bij het
Vaticaan
Grote mogelijkheden voor ons land
in Zuidamerikaanse staten
Reeds plannen voor deFde bezoek?
Amerikanen enthousiast
over Fokker S 14
Vt Ttennetje irdkl...
MENS IN DE MIST
W":
Zij vervaardigen touw
Vogt administrateur
der NOZEMA
R'damse rechtbank wees vordering
van „Neerlandia" toe
Amendement van ds Zandt en ir Dis
zorgde voor enige sensatie
Russisch gevaar en
Sowiet-vredesduif
Z.-AFRKA INTEGRATIE
Tu
nne s zijn in
studie:
spoedig beslissing over
de tram Alkmaar-Bergen
Marken is geïsoleerd
Prins Bernhard over zijn laatste reis
DONDERDAG 11 DECEMBER 1953
Ver. Staten
«ÓNTERUCY
I Zuid
Amerika
«ota'J
COLUMBIA
MEXICO
kOUITO
ECU ADO/
PE-RU
GROTE OCEAAN
(Van onze speciale verslaggever)
nE reis van Prins Bernhard moet zeer vermoeiend zijn geweest. Ook wanneer
de Prins ons dit gisteren niet openlijk te verstaan gegeven had „recepties,
besprekingen, en maaitijden, die volgens gewoonte in Zuid-Amerika, altijd zeer
laat beginnen" dan zouden we het moeten kunnen merken. Opvallend slank
vonden we hem in zijn strakke colbert met de onafscheidelijke witte anjer in het
knoopsgat. Een opvallend jeugdige verschijning, ook al door de opgewekte leven
digheid, waarmee hij een gesprek met persmensen weet te voeren.
70'n gesprek met de Prins is geen
dor en droog gesprek. Bij tijd en
wijle kan er tussen de ernstige feiten
door een kwinkslag spelen. En boven
dien, ook een geringe mate van onbe
scheidenheid kan hij met een gulle lach
waarderen. Zo'n onbescheidenheid pleeg
den we aan het slot van de bijeenkomst
zelf. „En Hoogheid", zo vroegen we,
„staat het doel van uw volgende reis al
vast?"
Een volle lach klaterde door de sta
tige conferentiezaal van het gebouw
der Regeringsvoorlichtingsdienst aan de
Wassenaarseweg in Den Haag.
„Natuurlijk is er al over gedacht", zo
antwoordde de Prins vervolgens, „maar
er staat nog niets definitief vast. Wel
kan ik u zeggen, dat het vermoedelijk
een hernieuwde kennismaking zal wor
den met de landen en interessante men
sen, die ik de laatste tijd bezocht heb".
Kunt u, evenals na uw Argentijnse
reis, concreet zeggen, welke orders uw
reis opgeleverd heeft?", vroeg onze col
lega van Associated Press.
Nee, daar nu al over te praten, zou
bepaald onverstandig zijn. Het enige,
wat ik u wil zeggen, is dat de Ameri
kaanse luchtmacht enthousiast is over
onze Fokker S 14, het dual-straalvlieg-
tuig van Fokker. Er is een kans, dat de
Fairchild-fabrieken bij Washington dit
vliegtuig in licentie zullen gaan bou
wen, wanneer de Amerikaanse rege
ring tenminste gunstig zal oordelen".
AP boeiende wijze vertelt Prins Bern-
u hard zijn reisverhaal. Te weinig
tijd heeft hij naar zijn mening gehad
om de schilderachtigheid van de lan
den, die hij bezocht, ten volle'te kunnen
genieten. Polygoon-cameraman P. Buys
heeft er nog meer van gezien dan Prins
Bernhard. Vandaar dat de Prins deze
cameraman gevraagd heeft hem enkele
gedeelten film af te staan over de in
het Noorden van Ecuador minder schu
we Indianen, wier ingetogen en sobere
levensstijl de Prins in het bijzonder
hadden getroffen.
Met nadruk wees Prins Bernhard op
de mogelijkheden, die er zowel in Co
lombia, Ecuador en Peru liggen voor
Nederlandse emigranten, die geschoold
zijn in de tropische landbouw, alsmede
voor Nederlandse veeboeren en hun
vee. Dank zij de verzekering van de
Prins, dat Nederland in staat is, ziek-
tevrij vee te leveren, werd staande het
bezoek de invoer van Nederlands vee
in Colombia en Ecuador weer toege
staan. Ook voor technici en ander vak
lui liggen er overigens in deze landen
kansen.
Wel wees Z.K.H. erop, dat het wense
lijk is, indien mogelijk niet individueel,
maar in groepsverband te gaan en ze
ker de reis niet te ondernemen zonder
De bijeenkomst in het gebouw van
de regeringsvoorlichtingsdienst te
Den Haag, waarop Prins Bernhard
de pers verslag deed van zijn reis
naar Zuid-Amerika en Mexico.
aanloopkapitaal. Van regeringswege
kan in de betreffende landen geen gel
delijke steun verwacht worden.
Voor industrie-vestiging is er onge
twijfeld ook nog zeer veel ruimte. Maar
daarnaast moet de Nederlandse indu
strie in staat zijn hier grote orders ge
plaatst te krijgen. Van enorm belang
is daarvoor echter, wat de Prins noem
de de „Follow-up" met andere woorden
het gebruik, dat men zal weten te ma
ken op korte termijn van de inderdaad
enorme goodwill, die deze reis voor ons
land gekweekt werd
De directeuren van Nederlandse be
drijven, die onmiddellijk beslissingen
kunnen nemen, zullen er zelf heen
moeten gaan. Beslist fout is, wat een
Nederlands bedrijf deed, toen het in
concurrentie met een Frans bedrijf,
schriftelijk de zaak probeerde af te
maken en natuurlijk naast de order
greep, omdat van Franse zijde een in
genieur gezonden was, die zes maan
den de tijd nam om persoonlijk toe
lichting te geven.
Met één ding zal Nederland rekening
hebben te houden. Duitsland werkt in
deze landen zeer hard om vaste voet
te krijgen. Dat zal het Duitse bedrijfs
leven gelukken. Nederland behoeft
voor de Duitse industrie echter niet
onder te doen.
Veel van wat Prins Bernhard ver
telt kwam reeds gedurende zijn reis
in de kranten. Nieuw was zijn mede
deling, dat hij in de ministerraad te
kennen heeft gegeven, dat het nodig
zal zijn voor een welslagen, dat de
Nederlandse regering niets mag nala
ten om mogelijke initiatieven in de
richting van deze Zuidamerikaanse
landen te bevorderen. Nieuw was ook
de mededeling, dat het nuttig zou zijn
een vertegenwoordiger van de Neder
landse pers nog eens naar de bezochte
landen te sturen om wat rond te neu
zen. En dan verder, dat er een pers
vertegenwoordiger in één der landen
is geweest, die de Prins zelfs gevraagd
heeft of hij getrouwd was.
Met welke laatste opmerking over
duidelijk bewezen mag zijn, hoe goed
het geweest is, dat de Prins deze reis
gemaakt heeft, omdat ons kleine land
je in deze Zuidamerikaanse landen
welhaast nog onbekender was, dan
de Zuidamerikaanse levensgewoonten
hier bij ons.
ALS we zo eens rondkijken, dan vinden
we ons mensen gewoonlijk toch
hele pieten met al die radarappa
raten, kernreactoren, nylons, super
sonische straalvliegtuigen, televisie
toestellen en wat niet al meer. We
bouwen aan ruimtevaartuigen, die
ons straks naar buurbollen als de
Maan of Mars moeten brengen. En
misschien blazen we binnen afzien
bare termijn zelfs ons gehele we
reldje op.
VBE ontgroeien gewoonweg aan die
kleine aarde, want daarvan bleven
samenstelling en omvang de laatste
paar millioen jaren (gelukkig!) ten
naaste bij dezelfde, terwijl de capa
citeiten, de kapsones en de kwali
teiten van de mens nog steeds ge
dijen als kool (om van zijn kwanti
teit nog maar te zwijgen).
MAAR nu we dezer dagen de mens in
de mist hebben gadegeslagen, zijn
we weer eens tot de overigens
weinig opzienbarende conclusie
geraakt, dat we ondanks alles toch
maar kleine tobbers en prutsers
zijn en waarschijnlijk tot in leng
te van dagen zullen blijven.
die hovaardig ruimtevaartuigen
willen bemannen, blijken nog
steeds niet in staat om op onze
eigen aarde de baas te blijueji over
een onschuldig natuurverschijnsel
als een beetje mist, om maar niet
te spreken van een kwaal als ver
koudheid, waaraan de mens waar
schijnlijk lijdt pan het moment af,
dat hij kleren aantrok.
ALS onbeduidende, vage schimmen
dwaalden wij klein, machteloos en
geïsoleerd door de grijze mist-
massa, die als een enorme, geluid
dempende en gezichtverv agende
wolk over onze steden en petden
was gedaald. Onze technisch zo ge
perfectionneerde vliegtuigen, onze
schepen en onze auto's konden
geen kant uit en waren een willoze
prooi van de mist.
ONS ganse, door de klok bestuurde
dagelijkse leven werd volslagen
in de war gestuurd door domweg
een aantal fijne waterdruppeltjes,
die doo- hun subtiele verdeeldheid
geruime tijd in de lucht kunnen
zweven.
daarom dachten wij, moest de
mens misschien nog maar even
wachten met het ondernemen van
ruimtepluchten. Het zou teveel op
een ander soort vlucht lijken, of
op de houding pan iemand, die een
buitenlandse oorlog begint, om de
binnenlandse moeilijkheden te be
mantelen.
De Be g Van Steenbergen is winnaar geworden van de twaalfde étappe van
de Ronde van Argentinië over een afstand van 164 km. We zien hier het
Belgische team aan de kop van de rennersbent.
(Advertentie, ing. Med.)
De raad van beheer der NOZEMA
(N ederl. Omroepzendermaatschappij
waarvan prof. mr P. S. Gerbrandy
voorzitter is, heeft Wilem Vogt be
noemd tot administrateur dezer ven
nootschap. Hij zal samen met de P.T.T.
de bouw van het nieuwe zenderpark
van de Wereldomroep te Lopik voor
bereiden. De terreinen voor de gebou
wen en de antennes zijn intussen defi
nitief aangewezen.
Beroep op de Hoge Raad van
gearresteerde Indonesiërs
Bij de Hoge Raad is een request in
gekomen van mr S. Gerbrandy te Am
sterdam, waarin betoogd wordt, dat Su-
nito en Go Gien Tjwan, de enige we
ken geleden te Amsterdam gearresteer
de Indonesiërs, niet kunnen worden be
schouwd als vreemdelingen en dus niet
kunnen worden uitgeleid. De Hoge Raad
zal hierover in raadkamer een beslis
sing nemen.
nE Franse premier Pi-
nay vertelde dezer da
gen in de Nationale Ver
gadering, dat alle prijzen
in de laatste maanden
waren verlaagd. „Behalve
voor leer", brulde een
communistische afgevaar
digde, die daarmee de
leerlooier Pinay dacht te
treffen De aangevallene
zei slagvaardig: „Ieder
verdient zijn brood op
zijn eigen manier: ik
maak leer, n vervaardigt
touw". Waarmee hij dui
delijk zinspeelde op het
proces-Slansky in Praag.
MET eilandje Bernera in
de Hebriden komt zo
langzamerhand op de
hoogte van zijn tijd. De
zer dagen is er de eerste
geluidsfilm vertoond.
Teneinde de levering van
electriciteit mogelijk te
maken had een visser de
motor uit zijn boot ge
sloopt.
\700K de tweede maal
dit jaar zonk op de
Amerikaanse rivier de
Ohio een schip met
auto's. Ditmaal verdwe
nen er tweehonderd
in de golven, eerder
honderdvijftig. Beide
malen Waren de wagens
van dezelfde fabriek af
komstig.
(AP een politiebureau in
New York kwam een
opgewonden heer binnen
stormen. Hij had een
pakje gekregen dat tikte.
Men vond... een wekker.
Een briefje was er bij,
waarin de afzender be
weerde, boos te zijn op
de heer omdat deze een
bepaald boek had uitge
geven. „Ik hoop dat dit
pakje je de stuipen op
het lijf heeft gejaagd, en
ook, dat iemand je nog
eens een echte tijdbom
stuurt". Hoogachtend.
nE Amerikaanse propa-
ganda is nog niet wel
sprekend genoeg, vindt
men te Washington. Daar
heeft men namelijk uit
gerekend, dat de Sowjet-
landen per jaar ongeveer
1.7 milliard dollar uitge
ven voor directe en enige
milliarden voor indirecte
propaganda. De Stem van
Amerika en andere Ame
rikaanse propagandadien-
sten hebben echter voor
het lopende jaar slechts
een budget van 88 mil
lioen dollar
De pekelende „Pamir"
Beslag van het schip
van waarde verklaard
Gistermiddag heeft de Rotterdamse
rechtbank uitspraak gedaan inzake de
vordering, die de „Neerlandia" scheep
vaart- en agentuurmij. N.V. te Rotter
dam meende te hebben op de rederij
Schlieuwen, eigenaresse van hetschool-
schip „Pamir", dat enige tijd geleden
aan de ketting werd gelegd. De recht
bank veroordeelde de Duitse rederij tot
betaling van het door „Neerlandia" ge
vorderde bedrag, groot f 36 339,75 en
rijksmark 1656,30, alsmede tot betaling
van de kosten ad f 283,97. Het beslag
van de „Pamir" werd van waarde ver
klaard.
De oorspronkelijke bemanning be
stond uit 98 personen. Een aantal hun
ner is met verlof, anderen gingen naar
huis terug, zodat er op het ogenblik 38
mensen aan boord zijn.
Een commissie van het „Bundesver-
kehrministerium" is in Rotterdam ge
weest om zich van de situatie op de
hoogte te stellen. De commissie bracht
ook een bezoek aan de „Pamir". De op
varenden hopen, dat de Duitse Bonds
republiek zich voor het verschuldigde
Buitenlandse Zaken in Tweede Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
DIJ de voortzetting van de beraadslagingen over de begroting van Buitenlandse
Zaken hebben de vertegenwoordigers van de Staatkundig Gereiormeer e
Partij, ds Zandt en ir Van Dis, Woensdagmiddag in de Tweede Kamer voor enige
sensatie gezorgd. Zij dienden namelijk een amendement in, dat de bedoeling e
het Nederlands gezantschap bij het Vaticaan op te heffen. Het aannemen van een
dergelijk amendement heeft in November 1925, gelijk men zich zal herinneren,
aanleiding gegeven tot een zeer langdurige en ingewikkelde kabinetscrisis. Tegen
deze historische achtergrond is de lichte sensatie in parlementaire kringen wel
verklaar maar, al moet een herhaling van de geschiedenis van 1952 voltrekt uit
gesloten worden geacht, gelijk ook ds Zandt zelf verklaarde. Hij wilde echter wel
eens zien, hoe de Kamer in haar nieuwe samenstelling over dit vraagstuk denkt.
tatie alleen de militaire missie heeft
teruggeroepen; dit moet eerst gebeu
ren als de Indonesische regering hier
om verzoekt. Ten slotte besprak hij
het zijns inziens urgente vraagstuk der
Indische Nederlanders en der Neder
landse ambtenaren in Indonesische
dienst.
De materiële oorlogsschade, tijdens
de Japanse overheersing ontstaan, ver
schillende salariskwesties en de ach
terstaliige betalingen vormden het
voornaamste thema vair bespreking
voor de heer Ritmeester 'VVD) Hij
bepleitte voorts een viije volksstem
ming in de Molukken. Ook overigen?-
achtte hij een krachtige politiek ten
opzichte van Indonesië op basis van
de Ronde Tafel Overeenkomsten gebo
den. Ds Zandt sloot zich hierbij in
forse termen aan. Hij veroordeelde de
V.N., de Europese Defensiegemeen-
MEDERLAND behoort eigensoortige
1betrekkingen, deels van morele
aard, met Indonesië te onderhouden,
betoogde dr De Graaf (KVP). Inzake
het al-dan-niet opheffen of vervangen
van de Unie met Indonesië, maande hij
tot uiterste voorzichtigheid; zijns in
ziens heeft een Unie in een of andere
vorm alleen zin, als er van een wer
kelijke behoefte sprake is. De KVP
heeft geen bezwaren tegen het hervat
ten van besprekingen, maar zou dan
toch met name de kwestie van het
zelfbeschikkingsrecht en die der Am
bonezen aan de orde willen stellen.
Dr De Graaf achtte het juist, dat
onze regering niet op grond van agi-
schap en het streven naar Europese
eenheid als strijdig met de nationale
souvereiniteit; de hieraan bestede ton
nen goud hadden zijns inziens veel
nuttiger kunnen worden besteed. De
SGP staat een samenwerking tussen
de kleine volken voor en geeft voor de
noodzakelijke militaire krachtsinspan
ning de voorkeur aan de NAVO, al
heeft haars inziens ook deze organisa
tie zekere bezwaren. Met grote kracht
keerde ds Zandt zich ten slotte tegen
de „gruwzame" geloofsvervolgingen in
Zuid-Amerika en Spanje.
De consolidatie van de vrije wereld
is nog maar nauwelijks begonnen,
meende de heer De Kadt (PvdA). Het
Russische gevaar is als tevoren alles
overheersend en een andere dan de
uiterste krachtsinspanning zou grote
gevaren met zich meebrengen. Wi;
men niet onder het juk der tyrannie
doorgaan dan is slechts langs deze weg
een vermindering der abnormaal hoge
er. dus gevaarlijke internationale span
ning mogelijk. De heer De Kadt was
van oordeel, dat de manier waarop
Frankrijk Tunesië >ehandelt, schadelijk
voor het Westen is.
MOE WEI. hij de in Zuid-Afrika ge
voerde apartheidspolitiek oniuist
achtte, wilde hij er toch ook niet aan
meewerken door VN-interventie even
tueel de Boer en de Brit aldaar te la
ten uitroeien, daar hiervan slechts het
communisme zou profiteren. Zijns in
ziens kunnen ook kleine landen als
Nederland in de V.N. door de persoon
lijke eigenschappen van hun vertegen
woordigers invloed uitoefenen; het
collectief toelaten van nieuwe leden
wees hij met klem van de hand.
De heer De Kadt had geen bezwa
ren met het oog op het Russische ge
vaar, tegen militaire hulp van Tito en
Franco, maar wenste geen politieke
samenwerking met hen in internatio
nale organisaties. Het welslagen der
W est-Europese defensie-inspanning
hangt zijns inziens overigens voor een
uitermate belangrijk deel af van de
houding der Ver. Staten, ook op eco
nomisch gebied.
In scherpe tegenstelling tot het so
bere en indrukmakende betoog van de
heer De Kadt stond het optreden van
de Russische vredesduif, ditmaal ver
tolkt door twee communistische afge
vaardigden: mevrouw Lips-Odinot en
de heer de Groot.
Met verleidelijke maar demagogische
woorden schilderden zij onder meer de
„ware betekenis" van het (communisti
sche) vredescongres van Wenen en de
- overigens volslagen denkbeeldige -
voordelen, die van handel met het Oos
ten zouden zijn te verwachten. Uiter
aard deden ook de bekende fabeltjes
over de bacteriologische oorlog en de
nazi-generaals weer volop opgeld. Zij
riepen het Nederlandse volk tenslotte
op een volledig vertrouwen te stellen
in de grootste aller vredesvoorvechters,
kameraad Stalin.
TYE heer Balisse (KVP) vroeg of onder
alle omstandigheden de politieke
integratie zou moeten wachten op het
totstandkoming van de economische in
tegratie. Wel achtte hij het op dit ogen
blik no? niet gewenst tot algemene
rechtstreekse Europese verkiezingen
over te gaan. Hij gaf vervolgens uiting
aan een aantal persoonlijke opvattingen
over de integratie en haar problemen
en eindigde met een beschouwing van
het dollartekort.
Na de algemene situatie in het Verre
Oosten te hebben geschetst, verklaar
de de heer Goedhart (PvdA), dat er in
Indonesië nog steeds gematigde en ver
standige personen zijn. Maar het drijven
van anderen is er zijns inziens oorzaak
van dat tal van verstandige maatrege
len helaas achterwege blijven. Hij acht
te de houding van Indonesië in verschil
lende opzichten ten zeerste teleurstel
lend; somtijds heeft deze houding zelfs
bedrag geheel of gedeeltelijk garant zal
stellen en indien gedeeltelijk, dat ande
re maatschappijen het restant voor haar
rekening zullen nemen.
De bemanning heeft maar één wens,
n.l. vóór de Kerstdagen weer thuis te
zijn.
Minister Aioera:
Tijdens de gisteravond voortgezette
behandeling van de begroting van Ver
keer en Waterstaat in de Tweede Ka
mer heeft minister Algera verklaard,
dat thans een provisorische verbetering
van de oeververbinding te Velsen wordt
bestudeerd. Voorts bestudeert een com
missie de economische en andere pro
blemen van de Velsense en IJ-tunnels.
Zeer binnenkort zou volgens minister
Algera een beslissing worden genomen
over de tramlijn AlkmaarBergen.
Alleen dan zullen spoorlijnen worden
opgeheven, aldus de minister, indien zij
verlies geven en het vervoer door an
dere vervoermiddelen kan worden over
genomen. Bovendien worden eerst de
repercussies op overige lijnen en de be
langen van de streek nauwkeurig over
wogen.
Aangaande de recente spoorwegonge
lukken zei ook minister Algera van
oordeel te zijn, dat de oorzaken der on
gelukken niet aan technische fouten,
doch aan fouten van het personeel te
wijten zijn. De ongelukken zijn geen ge
volg van oververmoeidheid, aldus de
minister.
De veerboot moest wegens
kruiend ijs terugkeren
De veerboot van de dienst Monniken
damMarken kon gistermiddag wegens
kruiend ijs Marken niet bereiken en
moest halverwege terugkeren, zodat
een paar honderd Marker arbeiders en
scholieren de nacht op het vaste land
moesten doorbrengen. De toenemende
wind was de oorzaak van deze stagna
tie. Marken was hierdoor geïsoleerd en
veertig militaire verlofgangers moesten
voor de nacht in een hotel, een restau
rant en bij burgers, o.a. bij Sijtje Boes,
worden ondergebracht.
In Monnikendam werd voor één avond
de winkelsluitingswet opgeheven, om
de gestrande bewoners van Marken van
voedsel e.d te kunnen voorzien. Ook
dezen werden voor het grootste deel bij
particulieren ondergebracht. i.
zeer ernstige gevolgen. De PvdA is van
oordeel, dat het vraagstuk der Ambo
nezen slechts in Indonesië kan woiden
opgelost en dat Nieuw Guinea onder
internationaal beheer behoort te wor
den ontwikkeld.
Na enkele kleinere punten te hebben
aangestipt, ging de heer Bruins Slot
(AR) in den brede in op de Europese
integratie. De ARP is van oordeel, dat
de inschakeling van Duitsland volstrekt
noodzakelijk is.
Met mej. Klompé wees de AR-afge-
vaardigde de supra-nationale bemoei
ing met hef onderwijs in ai zijn gele
dingen en met de volksgezondheid at
