GULDEN LETTERS EN GOUD OP SNEE
Père Noël zeielf in Parijs
EMIGRANTEN
Het cicaden-orkest breekt los
De laatste leugen
Winkelstraten rond de Opéra als een
sprookje uit „Duizend en één nacht''
De Puriteinen
verboden het
Kerstfeest
KERSTNUMMER
Woensdag 24 December 1952
Eeuwenoud handwerk feit nog maar
weinig beoefenaren
Tienduizenden
bijbels
Daags na Reveilion begini
de parade der cadeaux
Kaasrestaurant in
rue d'Amsterdam
IARIN0 - ROD=N (Dr.)
KERSTNUMMER
Vreemde Kerst- en Nieuwjaarsmuziek in Australië
CLECHTS de handvergulder en MbHophiel zijn In
13 staat om dit meesterstukje van ornamenterings-
kunst op de juiste waarde te schatten.
(Van onze speciale verslaggever)
AP T RUSLAND ln het hart van Amsterdams oude binnenstad .werken de bUbel-
binders, de handvergulders, persvergulders en sneevergulders. Z(j geven het
Boek der Boeken en de psalmen- en gezangenboeken het uiterlijk, waaraan het
door iedereen gekend wordt. Het handvergulden is een ambacht, een verfijnde
kunst, oorspronkelijk van Oosterse volkeren, maar sinds de vijftiende eeuw ook
in Europa beoefend. In deze gemechaniseerde eeuw zijn er nog maar weinigen,
die deze kunst verstaan. Enkelen van die weinigen vindt men hoe kan het
anders bij, om het zo maar eens te zeggen, „Hendrik Brandt, Boeck en Bjjbel-
verkoopers sints 1743", wiens zaak in „Het Wapen van Amsterdam" op 't Rus
land in Amsterdam tegenwoordig groter en prozaïscher heet Proost Brandt N.V.
LIOOG IN HET
n historische ge
bouw, dat eertijds
hotel geweest is en
in die dagen ook
de keizer van Oos
tenrijk nog gast
vrijheid verleende,
is het alles goud
wat er blinkt.
Goud in figuurlij
ke zin om het
schone ambacht,
dat hier met liefde
en meesterhand
wordt uitgeoefend,
en goud in de let
terlijke zin omdat
slechts met dit
edele metaal ge
werkt wordt. Het
is of in deze kleine
hooggelegen ruim
te van het Impo
sante gebouw de
tijd heeft stilge
staan. Eeuwenlang
is het handwerk op
dezelfde voorname
manier beoefend.
Eeuwenlang zelfs
met dezelfde, vaak
kostbare gereed
schappen, die on
der de handen der
fijnzinnige kunste
naars en bij het
verwerken van hun
bladdunne mate
riaal slechts wei
nig slijtage hebben.
Bladdun materi
aal, zeiden we. Ei
genlijk is die uit
drukking nog te grof. Het is 22-ka-
raats bladgoud van een dikte van 0.0004
millimeter, waaruit de gouden letters
voor uw bijbel of psalmenboek, of kost
baar ander boekwerk aanstonds „ge
sneden" zullen worden. Zo dun is het
goud, dat het in de lucht blijft zwe
ven op een geringe ademtocht en het
laat zich in minder dan geen tijd tus
sen duim en wijsvinger verpulveren
tot.niets. Spoorloos kan men het
verwrijven tussen zijn vingers.
MET EEN BOT „goudmes" versnijdt
de handvergulder de blaadjes
goud, die hem in het formaat van 8 bij
8 cm. ter beschikking staan, tot reep
jes van misschien een centimeter
breedte. Het gebeurt op het goudkus
sen, dat in de loop der jaren geel ge
tint is door de dagelijkse beroering
met het edele metaal.
Op de rug van het goudmes draagt
de vergulder een strookje bladgoud
naar het boek, dat hij voor zich heeft
liggen. In koperen letters, in speciale
zethaak, is tevoren de titel geformeerd,
die in goud op het boekwerk gedrukt
zal moeten worden. Het reepje blad
goud krijgt een onderlaagje van na
tuurlijk eiwit om zich even vast te
kunnen zetten. Onderwijl is de haak
met koperen letters op een laag gas-
pitje verwarmd. Niet te warm en niet
te koud mag het gereedschap zijn. De
handvergulder kent de temperatuur
nauwkeurig, al komt er nooit een ther
mometer aan te pas. Aan het sissen
van een druppel water op de letterhaak
hoort de vakman-kunstenaar of de zet
haak voldoende verhit is om met één
gebaar de gouden letters voor eeuwig
in het onderhanden boek te griffen.
En zo geschiedt het ook met de lijn-
ornamenteringen op het sterke lederen
overkleed der boekwerken, die om hun
stijlvolle ornamentering karakteris
tiek voor dit huis door bibliphie-
len van de gehele wereld zeer ge
zocht zijn. Met de hand worden
de kaarsrechte kaders op de om
slag getrokken. Soms vier, vijf lijnen
naast elkaar op een onderlinge afstand
van nauwelijks een millimeter. Slechts
een vaste, zeer vaste hand vermag dit
kunststukje te volbrengen. Is 't wonder,
dat dit volbrachte kunstwerk een ere
prijs kreeg temidden van een wereld-
collectie boekornamenteringenT
QUDE GEVELTJES in Amster-
dam met rechts de weionder-
houden gevel van de winkel van
Hendrik Brandt op 't Rusland
„Boeck- en Bijbelverkooper sints
1742". Links De Palmboom".
TIENDUIZENDEN bijbels worden
jaarlijks gebonden en verspreid.
Tienduizenden bijbels van onderschei
dene geloofsrichtingen. Niet al deze
exemplaren dragen tegenwoordig meer
een handvergulde naam of ornamente
ring. Daarvoor is het handwerk in deze
gemechaniseerde tijd te kostbaar ge
worden. Machines hebben ook dit fijn
zinnige werk de mens uit handen ge
nomen, al bleef het materiaal hetzelf
de. De persvergulder, in wie niettemin
nog iets van de kunstenaar kon blij
ven leven, drukt het goudmerk van een
cellophaanband over op de banden, die
onder zijn' handen doorgaan.
Anders staat het weer met de snee-
vergulder, die met .behulp van een
gaasraampje, dat hij onmerkbaar even
langs zjjn hoofdhaar strijkt om het
wat kleefkracht te geven, de goud
blaadjes op de in blok geperste bijbel
tjes of psalmen- en gezangenboekjes
overbrengt Met een al weer soms eeu
wenoud instrument, waarvan een kost
bare agaatsteen hoofdzaak is, wordt het
op de gladgeschraapte boeksnede neer
geslagen goud spiegelglad gepolijst. Het
resultaat is de gulden boeksnee, die
duurzaam is opgebouwd uit enkele hon
derden papierranden, die onbegrijpelijk
ten eeuwigen dage de goudlaag blijven
vasthouden, al hebben de bladzijden
slechts de dikte van het ons bekende
sigarettenvloel. Het opbrengen van een
laag verf (rood voor de r.k. kerkboe
ken en bruin voor de Protestantse) is
aan dit sneevergulden vooraf gegaan.
Verdund eiwit leverde ook in dit ge
val de kleefkracht om het goud het
eeuwigdurende houvast te geven.
(Van onze correspondent
in Sydney)
WANNEER de wanne
dagen van Kerstmis
en Nieuwjaar naderen
'want op het Zuidelijk
halfrond naderen dan
geen koude maar warme
dagen komt ieder jaar
weer het koor van de
millioenen cicaden het
trommelvlies strelen of
plagen, al naar men ge
mutst is.
Het ene jaar is het
koor groter dan het an
dere. Doch deze Decem
bermaand is het koor der
millioenen cicaden in en
om Sydney wel bijzonder
groot en het lawaai van
de millioenen drum
mers" is vaak oorverdo
vend.
Wanneer wij oorverdo
vend zeggen, dan bedoe
len wij letterlijk oorver
dovend. Want tijdens de
paardenrennen op de
renbaan Warwick Farm
bij Sydney gingen de
laatste keer de cicaden
in de bomen zo te keer,
dat de „bookmakers" er
niet bovenuit konden
schreeuwen en met stom
me en wanhopige gezich
ten op hun borden met
prijzen moesten wijzen,
terwijl de luidsprekers
van de club er alles wat
zij hadden tegenaan
moesten gooien, om bo
ren het cicadenorkest uit
te schreeuwen.
TN DE OREN der school-
jeugd is het geschreeuw
van deze vreemde insec
ten ware muziek. Want
het verzamelen en ruilen
ran exemplaren van de
207 soorten in Australië
bekende cicaden ver
dringt gedurende deze
maand de postzegel, het
lucifersdoosje of andere
voorwerpen ran verza
melwoede volkomen.
In iedere boom in Syd
ney mogen een duizend
of zo cicaden zitten
schreeuwen, in deze
maand ziet men ook wel
haast in iedere boom een
schooljongen, op zoek
naar zeldzame soorten
als de „Dubbele Drum
mer" en de „Zwarte
Prins". De cicade, in het
stadium van „gezang"
ouder dan de gemiddelde
schooljongen, is ook een
heerlijk verzamelobject,
want hij bijt noch steekt
en is in zijn soort een
fraai diertje.
De gewoonste soorten
zijn de Yellow Monday
en de G'een Monauy
de gele en groene Mian-
dag. Deze vreemde na
men zijn te danken aan
het feit, dat de ma-rozen
van de eerste Engelse
vloot welke Australië
aandeed, de Austraalne-
gers vroegen, wie er toch
zo'n kabaal trapte en al*
antwoord „gellowmurw
dee" kregen. Hetgeen na
tuurlijk prompt in „yel
low monday" verbasterd
werd.
WJAAROM het leger oan
de cicaden uren lang
zo vreselijk schreeuwt?
De geleerden zijn het er
nauwelijks over eens.
Oorspronkelijk meende
men, dat het een liefdes
lied van de mannetje»
was, want de meisje»
schreeuwen niet Maar
wie gaat nu uren lang te
gen zijn buurvrouw zit
ten schreeuwen om haar
te veroveren? En waar
om beginnen en eindigen
alle cicaden uit de hele
buurt hun „gezang" dan
steeds als het ware op
commando?
Daarbij houden sommi
ge geleerden vol, dat de
cicade doof is, zodat het
meisje er toch geen plei-
zier van heeft.
Of deze doofheid waar
is, valt echter te betwij
felen. Wel kan men on
der een boom met cica
den een kanon afschieten
zonder dat het orkest zijn
laicaai ook maar voor een
seconde staakt, doch wij
hebben zelf gehoord, hoe
een legertje cicaden het
rhythme van een harmo
nicaspel er tijdens een pic
nic begon te volgen.
(Slot)
DE OUDE ZEEMAN zweeg. Maar de
jongen, die op de grond lag, vroeg
natuurlijk wat alle jongens ge-
vraagd zouden hebben: „Heeft u haar
daarna nog wel eens gezien, grootva
der?"
En de oude man zei: „Wat bedoel je
eigenlijk, dat schip of die vrouw?
„Dat meisje, grootvader".
„Nee, natuurlijk nietik heb zelfs
nooit meer aan haar gedacht. Maar van
middag moest ik er ineens weer aan
denken, en daarom vertelde ik je die
geschiedenis. Pas jij maar op voor vrou
wen, m'n jongen, vooral voor blonde. En
droom niet teveel, dat is niet goed op
jouw leeftijd".
De jongen aarzelde. Toen zei hij in
eens: „Waarom noemt u al die scheepjes
die u tegenwoordig maakt Kari Tryg-
vesson?"
,Nou wat zou dat?" vroeg de oude
man scherp, „Is dat soms geen goede
naam voor een schip? En zó was ze ge
tuigd, de Kari Trygvesson, ik zie _haar
nog voor me, daar bij de gronden'
ZES JAAR LATER was die jongen
journalist. En er kwam een dag,
dat hij in Rotterdam, bij een groot
«n vermaard dagblad in die stad, vets
moest nakijken in ;en oude jaargang.
Toen hij door de vergeelde pagina s
doolde en zocht wat hij hebben moest,
herinnerde hij zich ineens dat verhaal
van z'n grootvader die vijf jaar daar
voor gestorven was. Het was het laatste
verhaal dat de oude man hem had ver
teld Hij wist dat het de Kerstleis van
de Vlaardingen 23 was geweest en het
moest eenvoudig zijn het in de krant
na te slaan Hij nam de jaargang uit
de stelling en zocht in de kolommen
van het nummer, dat daags na Kerst-
m's was verschenen. Hij vond een klem
bericht, nauwelijks 20 regels groot Maar
het was inderdaad het bericht van het
Nooise schip dat door de Vlaardingen 23
was binnengebracht. Het volk had on-
deicak gevonden 1 het Zeemanshuis
aan dv Veerhaven
Lar ge' dan een kwartier staarde cte
Jong' journalist op dat bericht van 20
refle.g Er waren namelijk twee dingen
die niet klopten met he verhaal van
zijn grootvader Daarin waren twee leu
gens geweest Het schip heette Lars
Kr' t a v e r en de enige vrouw aan
boord Kari Trygvesson.
Het was het laatste verhaal van z n
grootvader geweest. En diens laatste
leugen.
rjE ATTRIBUTEN VAN DE HANDVERGULDER: Links de goudrol, waarmee de kaarsrechte goudlijnen getrokken
Worden. Op het goudkussen ligt het goudmes en een blaadje bladgoud. In het blokpersje staat een boek, welks
titel in goud op de rug moet worden ingedrukt. Rechts naast het blokpersje een potje met verdund eiwit, het gas-
comfoortje en de zethaakjes, waarin de koperen letters zijn gevat, waarmee het goud straks in het boekje gegrift
zal worden.
HOE PèRE NOëL dit jaar de stad ls binnengekomen zou
ik U niet precies kunnen vertellen. Ik heb niets ge
hoord van een grandiose landing met een helicoptère of
een intocht per jeep. Ook heeft hij niet gelift met één van
de grote vrachtauto's die met hun last van duizenden en
duizenden kerstbomen Parijs in het groen hebben gezet.
Zo moet ik wel geloof hechten aan het verhaal dat van
morgen in de autobus verteld werd, namelijk dat hjj met
een wagentje op twee wielen, getrokken door twintig kal
koenen, is aangekomen.
fait en men gaat uit om In
kopen te doen.
Telkens als ik ln Parijs
aankom en in de eerste
?;rote winkelstraat gulzig
edere étalage afspeur,
wordt een reeks van heer
lijke, nog nooit vervulde
verlangens in mij geboren.
Wat is er veel te zien!
Voortdurend verdringt de
ene indruk de andere en
als de stad mij weer geheel
heeft opgenomen, als ik het
gevoel heb dat Parijs ons
weer vertrouwd is gewor
den, dan vermindert mijn
verlanglijstje dagelijks en
besteed ik mijn geld weer
zo goed mogelijk, zoals ook
de gemiddelde Parijse vrouw
moet doen. Bij het weg
gaan ben ik dan ingelukkig
met een „petit souvernir"
een klein fijn voorwerpje,
iets echt Frans. Ingeluk-.
kig, omdat inplaats van de
verlangens naar kostbaar
heden, Parijs zelf mij rijk
heeft gemaakt met haar
kostbaarheden, haar boek
winkels, haar studenten
wijk, zelfs met de kar met
gepofte kastanjes op de
Champs Elysées en vooral
haar bewoners, waar men
ndT HIJ er is, lijdt geen
twijfel.
Op de Seinekaden is een
dennebos verrezen. Op iede
re straathoek hebben wij er
een uitschieter als buurt-
bosje bfl gekregen, op de
boulevards verrijzen de
kraampjes met ,van aller
lei" als paddestoelen uit
de grond. Het zijn allemaal
kentekenen van de komende
feestdagen. Maar mocht U
het nog niet geloven, gaat
U dan één van de speel-
goedmagazijnen binnen en
U kunt de grijsaard zelf
begroeten. U moet daarvoor
even de tijd nemen, want
Vaders en Moeders, met
kleine Henri's en Denise's
drentelen in dichte drom
men deze kinderparadijzen
in en uit en vormen lange
rijen opdat de kleuters de
goede baas een handje kun
nen geven. Zoveel speel
goedwinkels, zoveel Pères
Noël. Kerstman Pierre,
Kerstman Georges, Kerst
man Alphons. Allemaal
Kerstmannen, waarmede zij
zolang genoegen nemen als
assistent van die éne Pere
Noël, die ln de nacht van de
25ste December de schoen
vult die, onder de kerst
boom, klaar staat.
r)E NACHT van 25 Decern
ber, als ln andere landen
stilte heerst, misschien een
gezellig samenzijn rond een
Beukenkerstblok, worden ir
Parijs na het kerkbezoek
12 uur 's nachts, de cadeaux
uitgepakt, lekker gegeten
en gedanst. Ook de Kerst
dagen zijn er niet zwaar en
ernstig, maar luchtig en in
gesteld op plezier.
Zover zijn wt) echter nog
niet. Wy zijn nog in de veel
besproken donkere dagen
voor Kerstmis, waarin Père
Noël iedereen tot zo'n grote
activiteit opdrijft dat men
van duisternis weinig merkt
Al vroeg in de middag
werpen millioenen lampen
hun schijnsel over het na
gaan waar ook de Parijze-
naar koopt en waar ook de
Kerstman dit jaar heel de
gelijk zijn voorraad heeft
aangevuld. Het lijkt ten
minste wel of Père Noël het
voorbeeld van Sinterklaas
gaat volgen en iedere heer
een das en iedere dame een
paar kousen gaat geven. De
winkelier en de Kerstman
passen zich aan bij de be
hoefte en als Ik mij niet
vergis zullen er heel wat
nieuw-geschoeide voeten in
de dagen na de Réveillon de
Métro in- en uitschuifelen.
\yAAR DENKT U dat die
mensen naar toe gaan?
De laatste tijd werd alle
vrije tijd gebruikt om étala
ges te bekijken en cadeaux
uit te zoeken. Maar dat is
nu niet meer nodig. De
Kerstcadeaux moeten nu
getoond worden. Madame
zet haar nieuwe opvouw
bare hoed, die zij op zes
verschillende manieren kan
dragen op, zjj heeft haar
taffetas „parapluie 1900"
met spitse steel, aan haar
arm hangen, om haar pol
sen draagt zij het laatste
modesnufje, een paar schat-
die ook bezig ziet, hetzij Ui
de Hallen, hetzij op de bou
levards of op een schom
melend achterbalcon van
een bus, geeft je iets mee
dat je niet gauw vergeet.
I^U VLAK voor Kerstmis
zijn de étalages in de
wyk rond de Opéra mooier
dan ooit. Zy bevatten het
duurste, het sierlijkste, het
schoonste wat op aarde kan
worden voortgebracht. Alles
is daarbij zo artistiek ip-
gesteld dat ieder voorwerp
zijn volle waarde aan teer
heid, schoonheid, kleur of
vorm kan tonen. Die étala
ges doen Je vergeten dat je
als gewoon mens in deze
straten loopt. Je waant je
tegenover de schatten uit
één van de sprookjes van
ie „Duizend en één nacht"
Je denkt zelfs niet meer
aan de mogelijkheid van ko
pen. Daarvoor moet je in
de minder dure winkels
tige polsmofjes van herten-
leer, gevoerd met wit bont.
En Monsieur? Hij heeft de
das, waarop alle verkeers
tekens gedrukt zijn, voor
de vreemdelingen gelaten,
maar koos een mooie Schot
se sjaal. Al dat schoons
willen zij nu laten bewon
deren, terwijl zij in de tui
nen van het Luxembourg
langs de fraaie beelden »an
Chopin, Georges Sand en
anderen flaneren.
£R ZULLEN er ook zijn
die uit heimwee naar de
zomer de Seine opzoeken
c- stilstaan voor de boeken
stalletjes en daar hun han
den laten grabbelen ln de
bakken met duizenden be
schreven prentbriefkaarten,
die daar te koop worden
aangeboden en waar open
en bloot het lief en leed
van verliefden, van trou-
welozen, van verbondenen
uitgestald ligt.
Misschien zullen anderen
doen zoals wij en zichzelf
eens tractereri in het Kaas-
restaurant van Maitre An-
drouet In de(hoe aar
dig!) in de rue d'Amyter
dam. Het lijkt voor een
Hollander zo eenvoudig
kaas te gaan eten. Dit Is
toch wel iets waar wij ver
stand van hebben. Maar zit
je achter een tafel en wordt
er van Je verwacht een
keuze te doen uit een kleine
honderd soorten, dan voel Je
je een weinig opgelaten,
vooral als je daar dan ook
nog de goede wyn by moet
zoeken. Maar kijk, een
Fransman laat zich raden
over de volgorde bij het ge
bmik, waarom zouden wij
ons daarvoor dan te groot
voelen.
]SJA DIT bezoek zullen mis
schien uit de nieuwe
schoudertas, die op het
ogenblik in Parijs weer ,,en
vogue" is, de twee kaartjes
voor het A.B.C.-theater te
voorschijn komen en de
Boulevard Poissonnlère
worden opgezocht, omdat
men nog steeds de onver
getelijke stem van Edith
Piaff wil horen.
Zij, die willen lachen gaan
naar de film „Seul dans
Paris", of wat ook zeer
aanlokkelijk is, is het thea
ter de l'Etoile, waar de bal
letgroep van Gitana Bianca
je voor enkele uren mee
neemt naar Spanje. Gitana
met haar troep doet je alles
vergeten met haar dansen
zingen en gitaarspelen en
het bewijs daarvan is wel
dat zij een gedeelte van het
programma verzorgden op
de uitzonderlijke grote Soi-
rée, die op 13 December ge
houden is ten bate van het
Politiesanatorium, en waar
ook President Auriol aan
wezig was.
Het is moei'tjk een keuze
te doen uit de overvloed
van theaters, music-halls,
tentoonstellingen en monu
menten. Er is veel goeds en
veel moois.
J-JELAAS, de avond dat wij
weer een plaats moeten
zoeken in de nachttrein
naar Holland nadert te snel
Kerstmis in Frankrijk door
brengen is goéd maar dan
moet het- Oudejaar weel
thuis worden gevierd. Vooi
dat je het weet is het zover
een laatste blik op de Ma
deleine, een ogenblik van
stilstaan op de Place de la
Concorde en dan brengt de
Metro ons uit het hart van
de stad naar het station.
Dan is het nog maar een
kwestie van minuten of de
trein zet zich langzaam in
beweging. Zij rijdt langs de
oude grijze huizen met
meestal zes, zeven verdie
pingen boven elkaar.
Een spaarzame verlichting
verbergt de diepe trappor
talen in de nu stille straten
De avond Hgt over Parijs
De Eifeltoren Is in de duis
ternis verdwenen. Boven op
het 300 meter hoge gevaar
te brandt het rode lichtje
voor de vliegtuigen. Een
draadloos sein: „Hallo, hal
lo, hier Parijs!"
Een roepstem, waaraan
wjj mettertijd weer met ge
noegen het oor lenen en te
rugkeren naar de eerste
stad van Frankryk.
PETRA.
Dwaze maatregel in 1646
Engelse bevolking
kwam in opstand
ALS wij in de gezellige huiselijke
kring om de verlichte Kerstboom ge
schaard zitten en ons de Kerstcake of
het krentenbrood goed laten smaken, of
ons verenigen aan de maaltijden met
gebraden gans en pudding toe, dan kun
nen we cn9 moeilijk voorstellen, dat de
viering van het Kerstfeest eens verbo
den is geweest. Niet bij ons, maar in
Engeland. Dat was in 1646.
In 1640 riep koning K. rel van Enge
land het parlement bijeen, dat ln de ge
schiedenis bekend geworden ls onder
de naam „het lange parlement". De
Puriteinen hadden daarin de meerder
heid. In overeenstemming met hun
strenge beginselen beslisten zij, dat een
bepaalde Woensdag van iedere maand
vastendag zou zijn. In 1646 viel het
Kerstfeest op zo'n Woensdag, doch het
parlement wilde niets weten van een
dispensatie van het gebod, dat ook deze
Woensdag als vastendag zou gelden. Het
bepaalde, dat de strenge vastenvoor-
schriften gehandhaafd moesten worden.
Opstandigheid
VAN DE Kerstviering kon dat jaar dus
niets komen, zeer tot misnoegen van
de bevolking die zich het pretje maar
zo niet liet ontgaan. Ook toen reeds
ging de natuur boven de leer. In een
begrijpelijke opstandigheid negeerden
zeer veel zakenlieden het bevel dat zij
hun winkels geopend moesten houden.
Slechts enkelen volgden het voorschrift
op; zij hadden er weinig pleizier van,
want het publiek ging tot plundering
van hun winkels ove:.
Tot in de kerk te Westminster toe
verzette men zich tegen de Puriteinse
maatregel. Men versierde de kansel
en het altaar met dennegroen en
tegen het verbod in hield een
voorganger een preek. Aangezien de
kerk op hoog bevel gesloten had moeten
hiyven, vaardigden de autoriteiten te
gen de voorganger, de koster en de
voorzanger een arrestatiebevel nit. De
dienaren des konings, die deze drie zon
daren gevangen moesten nemen, kwa
men echter van een konde kermis thuis:
het volk stroomde samen en nam zo'n
dreigende houding aan, dat men van de
arrestatie moest fzi"u. De straf bepaal
de zich tot een ernstige vermaning.
Felle protesten
LIET JAAR DAAROP schafte het par-
lement de Kerstfeestviering gehei
af. Nog feller waren toen de protesten
van het Engelse volk. Men keerde zich
verontwaardigd tegen de overheid en
zelfs kwam het tot relletjes tegen Je
parlementsleden. Het hielp niet. Hard-
nekkig handhaafde men het verbod; het
bleef van kracht, totda- Karei II in 1660
het bewind in handen kreeg. De afzet
ting van Karei I en diens onthoofding
en Cromwells verlichte despotisme had
den het verbod van de Kerstfeestviering
zelfs niet ongedaan kunnen maken.
Wij zijn geneigd een zo rigoureus in
grijpen in stevig verankerde tradities
tegenwoordg niet meer mogelijk te ach
ten. Hoe staat het met de Kerstviering
in de landen achter het IJzeren Gordijn?
We weten alleen, dat er veel minder
waarde aan gehecht wordt dan vroeger
en dat zij door de machthebbers zeker
niet wordt aangemoedigd.
Kerstcarnaval
IN AMERIKA werd in 1876 nog aan
deze traditie getornd. Wel niet dc°r
de overheid, doch door de directie van
de New Yorkse beurs, die bepaalde, nat
de beurs op Christmas Eve (24 Decem
ber) in tegenstelling tot vorige jace"
normaal geopend zou zijn. De beurs
mensen verschenen wel, doch tot han
del is het niet gekomen. Zij hadden zien
in potsierlijke earnaValskledy uitgedost
en vierden ten dol feest, waarmede een
nieuwe traditie werd gevestigd: het
Wallstreet-Kerstbal, dat vele jaren een
hoogtepunt is gebleven ln de Kerstvie
ring van talrijke vooraanstaande Ame
rikaanse zakendeden.
voor Nw Zeeland de woningen opge
bouwd te leveren v eider s.eciale type
voor Canada en Australië. Voor tijd
lijke huisvesting kan worden gezorg
lAdverteotie. injj- JÜ?''
A.'«- K»o
TOEN DE JONGEh
I beginnen ie sneeuv
vallende schemering. C
beladen iakken. Hei wt
als hei evenwicht op
legard waren slechis e
het voorhoofd en liep
sneeuw kraakte onder
dat hem vroeger altijd p
betekende. Wintertijd m<
Lucia en Kerstmis
Hij ging de paardenb
Een weldadige warmte
het dier lietkozend.
maar er was iets vertrc
ritselde ergens in het h
Morgen was het Kers
maar het zou niet als and<
dacht Sten. Vader zou
studeerkamer blijven zoa
avond en Marta zou naar haar
gaan. Hij zuchtte. Als die brei
sen vader en moeder er niet
Waar zou moeder met de Ker:
zijn? Hij had het haar de laatsl
dat hij haar gesproken had nie
durven vragen. Hij wist trouwe
nooit goed wat hij zou zeggen
was allemaal zo pijnlijk. Ze b
den allebei zoveel voor hem. J
gingen hun gesprekken over scl
over onbetekenende gebeurtenis
Hoe is het thuis? vroeg ze W'
heel terloops.
Goed, zei hij dan ontwijk
daarmee was het weer voorbi
streek met zijn hand over de
huid van Tony. „Goed", hij w<
woord in gedachten. Nee, het w
goed. Het was niet de waarhe
hij haar vertelde, maar wat de
er ook toe. Hij had met de oud<
son afgesproken morgen bij 1
komen. Liever dan de avond d
in het grote verlaten huis d
brengen. Hij schrok op. 't We
om naar binnen te gaan. Mar
het eten zeker al klaar hebben
hem wachten.
De sneeuw viel gestadig neer. I
klemd gevoel bekroop Sten tc
de brede trap naar het bordes t
De hal was verlaten en ongeze
de salon was in het duister geh
de keuken stond Marta voor h
nuis. Je bent laat, zei ze zon
te zien.
Sten bromde wat terwijl h
anorak uittrok en zijn skisc
voor een paar gemakkelijke hui
nen verwisselde.
Aan tafel werd weinig gesp
Ingenieur Nordin kwam pas
wege de maaltijd binnen en at
en verstrooid van hetgeen Mart
voorzette.
Vader zag er vermoeid en
schietelijk uit vond Sten, die te
een blik op hem wierp. Het w
opluchting toen het dessert
was en hij gelegenheid kreeg
te staan.
Met de handen in de zakker
f") voor het raam in zijn kame:
zonder iets bepaalds te zien. J
£aü vi 20 weinig contact met
naa. Misschien zou het beter z
over alles te praten. Maar het v
oi er een stilzwijgende waarscl
oestond dat het aanroeren Vi
onderwerp taboe was. Hoe lang
in- Sodachten verzonken gestaa
wist hij niet, maar hij schrok
nng op door Marta's stem bened
de trap.
Sten.telefoon.
Wie zou... zijn hart klopte
moeder misschien. Haastig rei
naar beneden de serveerkamer
Met moeder, Sten, antw
oen stem aan de andere kant i
draad.
Ja, hijgde hij verrast.
Luister eens, ik weet niet
,een Plan hebt voor morgen
anders zou ik graag willen dat
mij kwam.
Slen aarzelde toen hij aan zi
spraak met Mattson dacht. Nu,
*J°n hij morgen in de loop van i
wel in orde maken.
Ik kan wel komen, moet
Plannen heb ik nog niet gemaal
mj toen.
t 'Gped, dan zal ik om half
f-andelius in de Vasagatan op je
Jon, Je vindt het toch wel pretf
te komen?
Ja natuurlijk, haastte hij z
zeggen.
Ik verheug me erop. Sten.
zo.Ze voltooide de zin niet,
l°"pen begreep wat zij wild
n' ?t' sl'kte iets weg.
Nu, tot morgen dan Sten
volgde ze als of er geen enderb
was geweest.
Tot morgen moeder.
.NGENJEUR NORDIN zat m
I °,n?er het hoofd aan zi
geslapen uez?ald was met
dichiWt? boekwerken en
""beschreven papier. Naast zij