De zuivelbereiding, een der
belangrijkste industrieën
iionderileiiiiieuwefahriehsbODliBaiitefs
Het is middernacht,
Dr. Schweitzer
THEE prijzen
AFTERNOON
Grootste melkpoederf ier
wereld staat in Drente
T.b.
Vaticaan verkocht kostbare
verzameling orchideeën
UELLE'S
VICTORIA THEATER
omlaag f
HUISHOUDTHEL
c.-vrije melk voor G. I. Joe
DANSLESSEN
\A/ E zullen er maar niet aan beginnen in ons land een zware, vier-
kante toren op te richten van tien bij tien meter aan de voet
en een hoogte van honderd vijftig meter. Het zou een kostbare ge
schiedenis worden. En waarom? Alleen om het Nederlandse publiek
een indruk te geven van de hoeveelheid melk, die dagelijks in ons
kleine vaderlandje gewonnen wordt. Die toren zou namelijk elke
dag opnieuw geheel met 15.000.000 liter melk gevuld kunnen
worden! Men moet daar .niet min over denken. De totaal berekende
melkproductie van ons land was in 1951: 5.670 millioen kg. De melk-
aanvoer aan zuivelinrichtingen en standaardisatie-inrichtingen be
droeg in dat jaar 4.651 millioen kg. De overige melk werd verwerkt
tot boerenkaas ongeveer 20.000 ton en was bestemd voor op
fok van kalveren en voor huishoudelijk gebruik op de boerderij.
Gecondenseerde melk
naar verste uithoeken
der aarde
Veelzijdige sociale en charitatieve
werken vorderen vele middelen
WANT DE GROTE PELTERIJENFABRIEKEN RUIMEN OP
op WOENSDAG 14 Januari 's middags 3 uur in Gebouw
„WAAKT EN BIDT", LAAT 221 ALKMAAR
DANSSCHOOL P. KEMPEN
ONTWERP - AANLEG
en UITBREIDING
elecfrische licht- en
krachtinstallaties
G.L. PALEARI&ZN.
Presenteert vanaf 16 Januari
PIERRE FRESNAY
van J&T voor
ADVERTEERT UN DIT BLAD
GOLDEN CUP
van 9Qr ct voor g5 ct
SILVER CUP
van-S0*ct voor 0gct
Uitgeest
Aluminium plaatje van
iedere inwoner
Was hij d
Avondwandel
alle gemo€
Hogedrukgel
rustig doe
WEERBEI
MAANDAG 13 JANUARI 1053
(Van onze speciale verslaggever).
In verscheidene fabrieken, waar gecondenseerde melk gemaakt wordt, ver
vaardigt men zelf de busjes, waarin deze melk naar het buitenland verkocht
wordt. Op ons plaatje één van de machines in de fabriek te Bergeijk in
Noord-Brabant, die aan de lopende band busjes aflevert.
poeder: 13.179 ton vette, volle en ge
standaardiseerde verstuivingspoeder;
8.822 ton magere verstuivingspoeder;
6.530 ton vette, volle en gestandaardi
seerde waisenpoeder; 5.577 ton magere
walsenpoeder; voorts 7.053 ton weipoe
der en pasta en 4.644 ton caseïne.
yOOR DB PRODUCTIE van al die
melk zijn ontelbare koeien nodig.
Volgens het Centraal Bureau voor de
Statistiek waren er in December 1951:
1.486.279 melk- en kalfkoeien En voor
de verwerking ervan beschikt ons land
over ongeveer 600 zuivelfabrieken,
waarvan er een 420 behoren aan coö
peraties. In al die fabrieken werkt niet
meer dan circa 14.000 man personeel.
Maar dat komt, doordat de zuivelin
richtingen zo sterk gemechaniseerd zijn.
Wij zijn in fabrieken geweest, waarVan
We van de aangevoerde melk alleen de
storting gezien hebben uit de bussen
van de boeren in de reservoirs en het
gecondenseerde product in het blikje,
dat men aan het einde van de gehele
productiegang voor ons open maakte.
De melk bleef gedurende het gehele
proces, waaraan slechts weinig mensen
te pas komen, voor ons verborgen in
buizen, ketels, gesloten reservoirs en
op andere voor de leek geheimzinnige
plaatsen.
In onze argeloosheid hebben we lange
tijd gedacht, dat een zuivelfabriek,
waarvan we alleen de buitenkant ken
den, niet meer was dan een inrichting,
waar men de door de boeren geleverde
melk in flessen stopt. We hebben nu
een aantal van zulke fabrieken gezien,
waaronder zeer grote en weten beter!
JJE gezamenlijke zuivelfabrieken vor
men een van de grootste industrieën
van ons land. Zij verwerken alleen
aan grondstof, dat wil zeggen aan
melk, voor ongeveer een milliard gul
den per jaar en dat is dan grondstof,
die niet behoeft te worden ingevoerd.
Heel veel van het verwerkte product
wordt geëxporteerd. Aangezien tegen
over de opbrengst slechts weinig kos
ten staan voor invoer van benodigdhe
den, betekent dat een groot voordeel
voor onze zo hoog geroemde deviezen
pot.
De totale waarde van de Nederland
se uitvoer bedroeg in 1951 f 7.414.654.000
De totale waarde van de Nederlandse
zuiveluitvoer in dat jaar was daarvan
9,5 pet. of meer dan 700 millioen gul
den.
Er is wel eens gezegd, dat statistie
ken voor velen dezelfde betekenis heb
ben als een lantaarnpaal voor een
dronken student in de nachtelijke uren.
Hij gebruikt hem om zich eraan over
eind te houden en niet om het licht
over zich te laten schijnen. Toch me
nen wij, dat nog enkele productiecij
fers van zuivel-artikelen een helder
beeld geven van wat er in de Neder
landse zuivelindustrie omgaat en van
welk eminent belang deze industrie
voor onze export is.
Welnu, in 1951 bedroeg de productie
Van zuivelartikelen: 83.433 ton boter;
119.986 ton fabriekskaas; 108.280 ton
volle gecondenseerde melk met suiker;
52.812 ton volle gecondenseerde melk
zonder suiker: 17.473 ton magere gecon
denseerde melk met suiker: aan melk-
J7R mag dan in ons land veel gerede
twist worden over melkprijzen en
alles wat daarmede samenhangt; er
mag wel eens geharrewar zijn aan een
zuivelfabriek, zoals bij de „Ommelan
den", die de laatste tijd in het middel
punt van de belangstelling heeft ge
staan, de Hollandse koeien blijven da
gelijks hun stroom melk van tien bij
tien meter en honderd vijftig meter
lang leveren en die melk moet vanwe
ge haar bederfelijk karakter zo viu;
mogelijk verwerkt worden.
Ons land beschikt daarvoor over
voldoende, moderne apparatuur en het
neemt in de wereld op het gebied van
de zuivelbereiding een eerste plaats in.
Daaraan mag wel eens herinnerd wor
den.
In de fabrieken, die wij bezochten
zagen wij telkens weer het bewijs ge
leverd van de enorme betekenis van
deze industrie voor onze nationale eco
nomie. In Drente bijvoorbeeld staat de
grootste melkpoederfabriek ter wereld,
de Domo in Beilen. een coöperatieve
onderneming, die tevens over de groot
ste melkpoedertoren van de wereld, een
gevaarte van acht meter doorsnede en
twintig meter hoog. beschikt. Per dag
wordt 20.000 kg poeder gemaakt. Daar
aan komen slechts vier mensen te pas;
het proces verloopt geheel automatisch.
Men ziet geen melk en men ziet geen
poeder
Deze totaal oplosbare poeder wordt
geëxporteerd, naar Japan in fust, naar
Amerika in blik en naar Zwitserland
in zakken. Bovendien levert deze fa
briek per half jaar 12.000.000 liter melk
van de 30.000.000 liter, die het Ameri
kaanse bezettingsleger in Duitsland Der
half jaar nodig heeft. Speciaal de Do
mo is daarvoor uitgekozen, omdat dit
bedrijf melk levert van t. b. c.-vrije
koeien. De runderstapel is namelijk
t. b. c.-vrij.
Contract verlengd,
Dezer dagen is het contract met de
Amerikaanse bezettingsautoriteiten
weer verlengd. Een enorme fabriek in
Leeuwarden maakt vooral geconden
seerde melk, in hoeveelheden, waarvan
men versteld staat. Zij vervaardigt
zelfs de blikjes en alleen dit onderdeel
van het bedrijf is bijna een grote in
dustrie op zich zelf. Per minuut rollen
er 240 busjes uit de machines. Per
week komt men tot een productie van
2.000.000 stuks.
En al die busjes gaan, gevuld met
gecondenseerde melk, al dan niet ge
zoet de suiker dient uitsluitend als
conserveringsmiddel naar alle delen
van de wereld. Teneinde het product
een hoogwaardige kwaliteit te geven,
houden 50 a 60 man, onder wie vijf
academici, zich bezig met research en
i aboratoriumwerk.
(Van onze correspondent)
STOOR de bezuinigingen, die Paus Pius
XII op verschillende gebieden in de
Vaticaanstad heeft afgekondigd, om
middelen te verkrijgen voor de ver
vulling van de veelzijdige sociale en
charitatieve werken, is ook de be
roemde orchideeënverzameling van de
Vaticaantuinen getroffen. Zij is aan een
in Italië wonende Amerikaanse ver
zamelaar verkocht, met de bepaling, dat
de kostbare bloemen in Italië moeten
blijven.
Thans is weer de bijzonder actuele
tijd aangebroken voor de „Goden-
bloem", die als geen andere de belang
stelling van natuurkundigen en de
hartstocht der verzamelaars opgewekt
heeft. Op het gebied van orchideeën
werd en wordt nog steeds een luxe
tentoongesteld, die men niet zonder
reden met de buitensporigheden van de
late Romeinse Keizertijd vergeleken
heeft op de tafels van de moderne
nabobs verwelken de kostbare bloemen,
waarvoor dikwijls geweldige sommen
betaald zijn!
Maar ook de serieuze kwekers en
verzamelaars scheppen een verklaarbaar
genot in het prachtige kleuren- en vor
menspel van de orchidee, die Oscar
Wilde een „bloeiend droomwezen"
noemt. Toen Philips II zijn lijfarts
Fernandez naar het pas veroverde
Mexico stuurde, om de planten van dit
van wonderen vervulde land te bestu
deren, bemerkte de geleerde, dat de
Mexicaanse priesters een bepaalde
bloem om haar onbeschrijfelijke schoon
heid bijna goddelijke eer bewezen. De
arts liet deze bloem schilderen, die
wegens de lijnachtige vlekken op haar
bloembladeren de naam lynxbloem
kreeg en thans in de hiërarchie van
het orchideeënrijk als Stanopea ocellata
geclassificeerd is.
Een waas van geheimzinnigheid om
hulde de bloem, toen ze haar intocht
deed in Europa. Men had vernomen,
dat de orchidee op de Molukken voor
de vrouwen van de koninklijke familie
gereserveerd was. Later verhaalden
ontdekkingsreizigers, dat de bloem in
de oerwouden van Borneo en Nieuw
Guinea goddelijke verering genoot en
dat menigeen, die de hand naar haar
uitstrekte, hiervoor met de dood moest
boeten. De eerste schilderingen van
het einde der 17de eeuw gaven sprook
jesachtige bijzonderheden over de op
palmen en andere tropische bomen
groeiende orchideeën, zodat eerst een
zekere, schroom overwonnen moest
worden, eer de bloem in de Europese
kassen burgerrecht verkregen had.
DE eerste tropische orchideeën moeten
in 1705 uit de Nederlandse koloniën
naar de Botanische Tuin in Leiden ge
bracht zijn; tegen het einde van de
18de eeuw kon zich slechts de Londen-
se Hortus erop beroemen verschillende
orchideeën, n.l. elf soorten, te bezitten
verder was men in de ontdekking
van nieuwe soorten niet gekomen. Ook
Linnaeus, die precies tweehonderd jaar
geleden, in 1753, zijn beroemde inven
taris van de gehele plantenwereld op
stelde, kon maar veertien tropische
orchideeën opnoemen.
Pas Alexander von Humboldt heeft
een idee gegeven van de verwarrend
veelvormige pracht van de hangende
orchideeëntuinen der tropen en deze
schilderingen spoorden sinds de der
tiger jaren van de vorige eeuw hele
expedities aan om in de van koorts
verwekkende dampen vervulde oer
wouden van India, de verpeste, moe
rassige wouden van Brazilië, de ondoor
dringbare jungle van Nieuw-Guinea
naar orchideeën te speuren. De avon
turen van de „orchideeënjagers" kun
nen zich wat spanning en opwindende
bijzonderheden betreft tot nog toe met
ieder sensationeel boek meten.
Zo vulden de Botanische Tuinen van
Europa zich met orchideeën-cultures en
steeds nieuwe soorten; in 1850 kende
men er 2500, tegenwoordig zijn het er
meer dan 12.000!
Natuurkundigen en dichters hebben
zich met de „Godenbloem" bezig ge
houden: Darwin, die zich baseerde op
de onderzoekingen van de uit Spandau
afkomstige Rector Sprengel, ontdekte
bij de orchidee de rol der insecten bij
het proces van de bestuiving en Robert
Brown vond in de cellen van de
orchidee de celkern, die als het be
langrijkste orgaan van de plantaardige
en dierlijke cellen erkend is. De
Italiaan Giambattista ontdekte in 1847
bij de beschouwing onder de micro
scoop het ei van de orchidee en onthul
de daarmee voor het eerst de embryo
vorming van de bloeiende planten.
Bij Edgar Allen Poe staat de orchidee
in het middelpunt van geheimzinnige
gebeurtenissen, Baudelaire dacht bij
het beschouwen van de bloem aan
bloedige vampyrlippen, ook de schil
ders werden door de grillige vormen
van de bloem tot een nieuwe ornamen
tiek geïnspireerd. Tegenwoordig wordt
de orchidee voor de meest exclusieve
bioemstukjes gebruikt, verzamelaars
betalen voor zeldzame exemplaren
fantastische prijzen, zoals de Ame
rikaan, die het Vaticaan van de kost
bare zorg voor een zo waardevolle
verzameling verlost heeft.
Heel Hlkmaar staat op z'n kop
Veilingmeester J. P. Asmann veilt in opdracht van diverse principalen
KIJKDAGEN in bovengenoemd gebouw:
Morgen, Dinsdag 13 Jan. 's middags van 2-5.30 uur en
's avonds van 7.30-9 uur.
Woensdag 14 Jan. 's morgens van 10-12 en 's middags
van 2-3 uur.
Gedurende de kijkdagen bestaat gelegenheid tot het opgeven van koopopdrachten,
waarvoor geen exlra commissieloon verschuldigd is I
A .VA. ï-
v rA v.-,"A- -V "'itA 'V',"-Ai'-j
Te koop of te huur gevr.
door wed. m. kind omg.
Alkmaar
KLEIN HUISJE of
ZITSLAAPKAMER
m. keuken. Br. onder No.
A 61 bur. v. d. blad.
TE KOOP:
meubilair, ledikanten,
beddengoed enz.
Nieuwpoortslaan 78,
Alkmaar.
Dinsdag 24 uur.
Ruilt Uw oude bontmantel
in voor een nieuwe. Bont
huis 't Centrum, Utrechtse
straat 134, A'dam, teï.
39418.
Te koop gevr.
TEELTVERGUNNING
voor kool voor ca. 70 Are.
JOH. KRUL, A 95,
Groot-Schermer.
Vanaf heden
INSCHRIJVING
VOORJAARSCURSUSSEN
voor beginners, gevorder
den en privé-lessen.
Aanvang eerste week in
Februari 1953. In Central,
Hofplein, Alkmaar.
Eleciro-iechn. Bureau
(diploma M.T.S.)
Spoorstraat 67, Alkmaar
Telef. 3082
TELEFOON 31C3
jn
Voorziet U tijdig van kaarten
Gewone toegangsprijzen
Toegang 14 jaar
K Directie:
3. BIJLSMA en C.
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMAN
Redactie:
Acbterdam 18, Tel.
i. advertenties
abonnemente:
Voordam 11, Tel.
Postgiro 187294
en dan
EBcxn mm» t
Bevolkingsregister ultra
modern
In de secretarie van ons gemeente
huis staat sinds enige dagen een appa
raat met een ongewoon uiterlijk. Hier
achter zit mej. Valk uit Bloemendaai
in opdracht van de firma Vermandd
uit IJmuiden dag aan dag te draaien
aan een soort dicht autorad, onderwijl
zij met de voet een pedaal bedient, zo
dat het geheel gelijkt of zij als cha-uf-
feuse werkzaam is. Dit is echter niet
zo. Door de bediening van dit apparaat
is zij bezig van elke inwoner onzer ge
meente, jong en crud, groot en klein, en
arm en rijk de naam, geboortedatum
en andere gegevens in een aluminium
plaatje te ponsen. Bijna acht en veer
tig honderd plaatjes zijn er nodig.
Ieder plaatje weegt acht gram. In alfa
betische volgorde zijn reeds honderden
plaatjes gereed.
Zijn alle plaatjes geponsd, dan gaat
de verzameling naar de betreffende
firma te IJmuiden, waar elk plaatje
van een onderscheidingsteken wordt
voorzien van ruiters en nokken
en is dit gebeurd dan gaan de plaatjes
in diverse laden in een speciale kast en
heeft Uitgeest een hypermodern bevol
kingsregister van aluminium, met welk
register uitkomsten te verkrijgen zijn,
welke er voordien niet waren. Niet al
leen dat door middel van een hand
druk-apparaat in een minimum van tijd
een afschrift uit het register gereed is,
terwijl dit afschrift anders moest wor
den geschreven, maar door het aan
brengen van de ruiters en nokken'1
elk plaatje is het mogelijk dat
opzending van de plaatjes naar nUi
noemde firma in korte tijd een af
tellingen kan worden verricht oV®rnl
bevolkingsopbouw, over godsdienst.®",
waaraan anders dvgen en dagen
worden gewerkt. Laat staan voor
kiezingen waaraan weken van te W;
moest worden gearbeid. Want dit v'
gmf-systeem telt niet alleen in tal»
variaties, maar drukt tevens af-
ALLEEN TOEGANG MET GYMSCHOEN
De vloer van het gymnastieklokaal,
in de oorlog door de militaire bezetti'nl
geducht werd beschadigd, is thans
geheel hersteld. In verband daarm
heeft het R.K. schoolbestuur het b®" .1
uitgevaardigd, dat in dit lokaal voo:
uitsluitend gebruik mag worden ëern
van gymschoenen.
KLAAS F ABE,
gearresteerd
tv
IN DE LATE ZONDA
«noepwinkclhouder t
gearresteerd. Faber, die
levenslang veroordeelde
te Breda ontsnapte,
arresteren. „Ze zullen i
ls hij overgebracht na
aangehouden gevangen!
of hjj aan Nederland z:
zeven ontsnapten is de
één of andere wijze v
achter de tralies, Tousi
In het parlementsgebou
geweest te zijn, die nat
om zich van diens aut<
Nederlandse kringen te
gemaakt met de jacht
landse zaakgelastigde b
hierover melden.
I/LAAS FABER, die ti
als S.D.-man een b
tie had bij het berucht-
te Groningen, schijnt
vader van de vlucht te
maakte de plannen en
de.troep, tot het momer
der vluchtelingen zich s
zelf vond onderdak bi
Hubert Schragmann, di
jongere zuster Maria e
in de Kasstrasze te Em
vader van deze Schrag
onze correspondent, die
met hem heeft gehad,
vriend met de familie
werkte zelf in het begin
jaren anderhalf jaar in
„Het was mijn Chri
Schragmann, die katho
helpen. Hij is geen m
een politieke vluchtelini
wel geen lid van de p
de Nazi's hebben zelfs d
vader willen sluiten
deze zaak zonder haat
kijken".
„Verr
„TK zou wel eens wil!
zijn zuster, „wie h
den". Wij konden het 1
ien, want we wisten al
landers in Emmerik
politie liadden gewaarsc
In Emmerik zat, en dat
«e collega's op de hoog
Maria Schragmann de
een landgenoot van ha
Rotterdam werkt, ma;
geregeld bij hen over
Faber verraden heeft. 1
bij Schragmann zat en
lijk ook van de f 1000
de officier van Jusliti
MA de mist van
t bleef het gisten
dag somber weer. D
steeg in onze kustpi
a 4 graden C. boven
De barometer staat
gevolg van een ste
centrum, dat even t
van ons land ligt. I
daag iets meer wi
waardoor de kans c
groter wordt. Alleen
komende nacht Ion
blijft, kan enkele
voorkomen. In de a]
kwam in het Zuiden
3 d 4 graden vorst v
druk-geb ied met
heeft een ongunstic
betreft de vorst-voa
de komende dagen i
toename van de vof
ten. Wel zal het w
karakter houden,
lichte dooi.
Verwachting tot V,
DE VORST HO
Plaatselijk mist of
maar hier en daar
gen. Zwakke tot m
Zuidelijke richting!
matige vorst.
WOENSDAG Zon
16 56 "Vtaan -»r 8 1