De zuivelbereiding, een der belangrijkste industrieën iionderileiiiiieuwefahriehsbODliBaiitefs Het is middernacht, Dr. Schweitzer THEE prijzen AFTERNOON Grootste melkpoederf ier wereld staat in Drente T.b. Vaticaan verkocht kostbare verzameling orchideeën UELLE'S VICTORIA THEATER omlaag f HUISHOUDTHEL c.-vrije melk voor G. I. Joe DANSLESSEN \A/ E zullen er maar niet aan beginnen in ons land een zware, vier- kante toren op te richten van tien bij tien meter aan de voet en een hoogte van honderd vijftig meter. Het zou een kostbare ge schiedenis worden. En waarom? Alleen om het Nederlandse publiek een indruk te geven van de hoeveelheid melk, die dagelijks in ons kleine vaderlandje gewonnen wordt. Die toren zou namelijk elke dag opnieuw geheel met 15.000.000 liter melk gevuld kunnen worden! Men moet daar .niet min over denken. De totaal berekende melkproductie van ons land was in 1951: 5.670 millioen kg. De melk- aanvoer aan zuivelinrichtingen en standaardisatie-inrichtingen be droeg in dat jaar 4.651 millioen kg. De overige melk werd verwerkt tot boerenkaas ongeveer 20.000 ton en was bestemd voor op fok van kalveren en voor huishoudelijk gebruik op de boerderij. Gecondenseerde melk naar verste uithoeken der aarde Veelzijdige sociale en charitatieve werken vorderen vele middelen WANT DE GROTE PELTERIJENFABRIEKEN RUIMEN OP op WOENSDAG 14 Januari 's middags 3 uur in Gebouw „WAAKT EN BIDT", LAAT 221 ALKMAAR DANSSCHOOL P. KEMPEN ONTWERP - AANLEG en UITBREIDING elecfrische licht- en krachtinstallaties G.L. PALEARI&ZN. Presenteert vanaf 16 Januari PIERRE FRESNAY van J&T voor ADVERTEERT UN DIT BLAD GOLDEN CUP van 9Qr ct voor g5 ct SILVER CUP van-S0*ct voor 0gct Uitgeest Aluminium plaatje van iedere inwoner Was hij d Avondwandel alle gemo€ Hogedrukgel rustig doe WEERBEI MAANDAG 13 JANUARI 1053 (Van onze speciale verslaggever). In verscheidene fabrieken, waar gecondenseerde melk gemaakt wordt, ver vaardigt men zelf de busjes, waarin deze melk naar het buitenland verkocht wordt. Op ons plaatje één van de machines in de fabriek te Bergeijk in Noord-Brabant, die aan de lopende band busjes aflevert. poeder: 13.179 ton vette, volle en ge standaardiseerde verstuivingspoeder; 8.822 ton magere verstuivingspoeder; 6.530 ton vette, volle en gestandaardi seerde waisenpoeder; 5.577 ton magere walsenpoeder; voorts 7.053 ton weipoe der en pasta en 4.644 ton caseïne. yOOR DB PRODUCTIE van al die melk zijn ontelbare koeien nodig. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek waren er in December 1951: 1.486.279 melk- en kalfkoeien En voor de verwerking ervan beschikt ons land over ongeveer 600 zuivelfabrieken, waarvan er een 420 behoren aan coö peraties. In al die fabrieken werkt niet meer dan circa 14.000 man personeel. Maar dat komt, doordat de zuivelin richtingen zo sterk gemechaniseerd zijn. Wij zijn in fabrieken geweest, waarVan We van de aangevoerde melk alleen de storting gezien hebben uit de bussen van de boeren in de reservoirs en het gecondenseerde product in het blikje, dat men aan het einde van de gehele productiegang voor ons open maakte. De melk bleef gedurende het gehele proces, waaraan slechts weinig mensen te pas komen, voor ons verborgen in buizen, ketels, gesloten reservoirs en op andere voor de leek geheimzinnige plaatsen. In onze argeloosheid hebben we lange tijd gedacht, dat een zuivelfabriek, waarvan we alleen de buitenkant ken den, niet meer was dan een inrichting, waar men de door de boeren geleverde melk in flessen stopt. We hebben nu een aantal van zulke fabrieken gezien, waaronder zeer grote en weten beter! JJE gezamenlijke zuivelfabrieken vor men een van de grootste industrieën van ons land. Zij verwerken alleen aan grondstof, dat wil zeggen aan melk, voor ongeveer een milliard gul den per jaar en dat is dan grondstof, die niet behoeft te worden ingevoerd. Heel veel van het verwerkte product wordt geëxporteerd. Aangezien tegen over de opbrengst slechts weinig kos ten staan voor invoer van benodigdhe den, betekent dat een groot voordeel voor onze zo hoog geroemde deviezen pot. De totale waarde van de Nederland se uitvoer bedroeg in 1951 f 7.414.654.000 De totale waarde van de Nederlandse zuiveluitvoer in dat jaar was daarvan 9,5 pet. of meer dan 700 millioen gul den. Er is wel eens gezegd, dat statistie ken voor velen dezelfde betekenis heb ben als een lantaarnpaal voor een dronken student in de nachtelijke uren. Hij gebruikt hem om zich eraan over eind te houden en niet om het licht over zich te laten schijnen. Toch me nen wij, dat nog enkele productiecij fers van zuivel-artikelen een helder beeld geven van wat er in de Neder landse zuivelindustrie omgaat en van welk eminent belang deze industrie voor onze export is. Welnu, in 1951 bedroeg de productie Van zuivelartikelen: 83.433 ton boter; 119.986 ton fabriekskaas; 108.280 ton volle gecondenseerde melk met suiker; 52.812 ton volle gecondenseerde melk zonder suiker: 17.473 ton magere gecon denseerde melk met suiker: aan melk- J7R mag dan in ons land veel gerede twist worden over melkprijzen en alles wat daarmede samenhangt; er mag wel eens geharrewar zijn aan een zuivelfabriek, zoals bij de „Ommelan den", die de laatste tijd in het middel punt van de belangstelling heeft ge staan, de Hollandse koeien blijven da gelijks hun stroom melk van tien bij tien meter en honderd vijftig meter lang leveren en die melk moet vanwe ge haar bederfelijk karakter zo viu; mogelijk verwerkt worden. Ons land beschikt daarvoor over voldoende, moderne apparatuur en het neemt in de wereld op het gebied van de zuivelbereiding een eerste plaats in. Daaraan mag wel eens herinnerd wor den. In de fabrieken, die wij bezochten zagen wij telkens weer het bewijs ge leverd van de enorme betekenis van deze industrie voor onze nationale eco nomie. In Drente bijvoorbeeld staat de grootste melkpoederfabriek ter wereld, de Domo in Beilen. een coöperatieve onderneming, die tevens over de groot ste melkpoedertoren van de wereld, een gevaarte van acht meter doorsnede en twintig meter hoog. beschikt. Per dag wordt 20.000 kg poeder gemaakt. Daar aan komen slechts vier mensen te pas; het proces verloopt geheel automatisch. Men ziet geen melk en men ziet geen poeder Deze totaal oplosbare poeder wordt geëxporteerd, naar Japan in fust, naar Amerika in blik en naar Zwitserland in zakken. Bovendien levert deze fa briek per half jaar 12.000.000 liter melk van de 30.000.000 liter, die het Ameri kaanse bezettingsleger in Duitsland Der half jaar nodig heeft. Speciaal de Do mo is daarvoor uitgekozen, omdat dit bedrijf melk levert van t. b. c.-vrije koeien. De runderstapel is namelijk t. b. c.-vrij. Contract verlengd, Dezer dagen is het contract met de Amerikaanse bezettingsautoriteiten weer verlengd. Een enorme fabriek in Leeuwarden maakt vooral geconden seerde melk, in hoeveelheden, waarvan men versteld staat. Zij vervaardigt zelfs de blikjes en alleen dit onderdeel van het bedrijf is bijna een grote in dustrie op zich zelf. Per minuut rollen er 240 busjes uit de machines. Per week komt men tot een productie van 2.000.000 stuks. En al die busjes gaan, gevuld met gecondenseerde melk, al dan niet ge zoet de suiker dient uitsluitend als conserveringsmiddel naar alle delen van de wereld. Teneinde het product een hoogwaardige kwaliteit te geven, houden 50 a 60 man, onder wie vijf academici, zich bezig met research en i aboratoriumwerk. (Van onze correspondent) STOOR de bezuinigingen, die Paus Pius XII op verschillende gebieden in de Vaticaanstad heeft afgekondigd, om middelen te verkrijgen voor de ver vulling van de veelzijdige sociale en charitatieve werken, is ook de be roemde orchideeënverzameling van de Vaticaantuinen getroffen. Zij is aan een in Italië wonende Amerikaanse ver zamelaar verkocht, met de bepaling, dat de kostbare bloemen in Italië moeten blijven. Thans is weer de bijzonder actuele tijd aangebroken voor de „Goden- bloem", die als geen andere de belang stelling van natuurkundigen en de hartstocht der verzamelaars opgewekt heeft. Op het gebied van orchideeën werd en wordt nog steeds een luxe tentoongesteld, die men niet zonder reden met de buitensporigheden van de late Romeinse Keizertijd vergeleken heeft op de tafels van de moderne nabobs verwelken de kostbare bloemen, waarvoor dikwijls geweldige sommen betaald zijn! Maar ook de serieuze kwekers en verzamelaars scheppen een verklaarbaar genot in het prachtige kleuren- en vor menspel van de orchidee, die Oscar Wilde een „bloeiend droomwezen" noemt. Toen Philips II zijn lijfarts Fernandez naar het pas veroverde Mexico stuurde, om de planten van dit van wonderen vervulde land te bestu deren, bemerkte de geleerde, dat de Mexicaanse priesters een bepaalde bloem om haar onbeschrijfelijke schoon heid bijna goddelijke eer bewezen. De arts liet deze bloem schilderen, die wegens de lijnachtige vlekken op haar bloembladeren de naam lynxbloem kreeg en thans in de hiërarchie van het orchideeënrijk als Stanopea ocellata geclassificeerd is. Een waas van geheimzinnigheid om hulde de bloem, toen ze haar intocht deed in Europa. Men had vernomen, dat de orchidee op de Molukken voor de vrouwen van de koninklijke familie gereserveerd was. Later verhaalden ontdekkingsreizigers, dat de bloem in de oerwouden van Borneo en Nieuw Guinea goddelijke verering genoot en dat menigeen, die de hand naar haar uitstrekte, hiervoor met de dood moest boeten. De eerste schilderingen van het einde der 17de eeuw gaven sprook jesachtige bijzonderheden over de op palmen en andere tropische bomen groeiende orchideeën, zodat eerst een zekere, schroom overwonnen moest worden, eer de bloem in de Europese kassen burgerrecht verkregen had. DE eerste tropische orchideeën moeten in 1705 uit de Nederlandse koloniën naar de Botanische Tuin in Leiden ge bracht zijn; tegen het einde van de 18de eeuw kon zich slechts de Londen- se Hortus erop beroemen verschillende orchideeën, n.l. elf soorten, te bezitten verder was men in de ontdekking van nieuwe soorten niet gekomen. Ook Linnaeus, die precies tweehonderd jaar geleden, in 1753, zijn beroemde inven taris van de gehele plantenwereld op stelde, kon maar veertien tropische orchideeën opnoemen. Pas Alexander von Humboldt heeft een idee gegeven van de verwarrend veelvormige pracht van de hangende orchideeëntuinen der tropen en deze schilderingen spoorden sinds de der tiger jaren van de vorige eeuw hele expedities aan om in de van koorts verwekkende dampen vervulde oer wouden van India, de verpeste, moe rassige wouden van Brazilië, de ondoor dringbare jungle van Nieuw-Guinea naar orchideeën te speuren. De avon turen van de „orchideeënjagers" kun nen zich wat spanning en opwindende bijzonderheden betreft tot nog toe met ieder sensationeel boek meten. Zo vulden de Botanische Tuinen van Europa zich met orchideeën-cultures en steeds nieuwe soorten; in 1850 kende men er 2500, tegenwoordig zijn het er meer dan 12.000! Natuurkundigen en dichters hebben zich met de „Godenbloem" bezig ge houden: Darwin, die zich baseerde op de onderzoekingen van de uit Spandau afkomstige Rector Sprengel, ontdekte bij de orchidee de rol der insecten bij het proces van de bestuiving en Robert Brown vond in de cellen van de orchidee de celkern, die als het be langrijkste orgaan van de plantaardige en dierlijke cellen erkend is. De Italiaan Giambattista ontdekte in 1847 bij de beschouwing onder de micro scoop het ei van de orchidee en onthul de daarmee voor het eerst de embryo vorming van de bloeiende planten. Bij Edgar Allen Poe staat de orchidee in het middelpunt van geheimzinnige gebeurtenissen, Baudelaire dacht bij het beschouwen van de bloem aan bloedige vampyrlippen, ook de schil ders werden door de grillige vormen van de bloem tot een nieuwe ornamen tiek geïnspireerd. Tegenwoordig wordt de orchidee voor de meest exclusieve bioemstukjes gebruikt, verzamelaars betalen voor zeldzame exemplaren fantastische prijzen, zoals de Ame rikaan, die het Vaticaan van de kost bare zorg voor een zo waardevolle verzameling verlost heeft. Heel Hlkmaar staat op z'n kop Veilingmeester J. P. Asmann veilt in opdracht van diverse principalen KIJKDAGEN in bovengenoemd gebouw: Morgen, Dinsdag 13 Jan. 's middags van 2-5.30 uur en 's avonds van 7.30-9 uur. Woensdag 14 Jan. 's morgens van 10-12 en 's middags van 2-3 uur. Gedurende de kijkdagen bestaat gelegenheid tot het opgeven van koopopdrachten, waarvoor geen exlra commissieloon verschuldigd is I A .VA. ï- v rA v.-,"A- -V "'itA 'V',"-Ai'-j Te koop of te huur gevr. door wed. m. kind omg. Alkmaar KLEIN HUISJE of ZITSLAAPKAMER m. keuken. Br. onder No. A 61 bur. v. d. blad. TE KOOP: meubilair, ledikanten, beddengoed enz. Nieuwpoortslaan 78, Alkmaar. Dinsdag 24 uur. Ruilt Uw oude bontmantel in voor een nieuwe. Bont huis 't Centrum, Utrechtse straat 134, A'dam, teï. 39418. Te koop gevr. TEELTVERGUNNING voor kool voor ca. 70 Are. JOH. KRUL, A 95, Groot-Schermer. Vanaf heden INSCHRIJVING VOORJAARSCURSUSSEN voor beginners, gevorder den en privé-lessen. Aanvang eerste week in Februari 1953. In Central, Hofplein, Alkmaar. Eleciro-iechn. Bureau (diploma M.T.S.) Spoorstraat 67, Alkmaar Telef. 3082 TELEFOON 31C3 jn Voorziet U tijdig van kaarten Gewone toegangsprijzen Toegang 14 jaar K Directie: 3. BIJLSMA en C. Hoofdredacteur: H. M. KOEMAN Redactie: Acbterdam 18, Tel. i. advertenties abonnemente: Voordam 11, Tel. Postgiro 187294 en dan EBcxn mm» t Bevolkingsregister ultra modern In de secretarie van ons gemeente huis staat sinds enige dagen een appa raat met een ongewoon uiterlijk. Hier achter zit mej. Valk uit Bloemendaai in opdracht van de firma Vermandd uit IJmuiden dag aan dag te draaien aan een soort dicht autorad, onderwijl zij met de voet een pedaal bedient, zo dat het geheel gelijkt of zij als cha-uf- feuse werkzaam is. Dit is echter niet zo. Door de bediening van dit apparaat is zij bezig van elke inwoner onzer ge meente, jong en crud, groot en klein, en arm en rijk de naam, geboortedatum en andere gegevens in een aluminium plaatje te ponsen. Bijna acht en veer tig honderd plaatjes zijn er nodig. Ieder plaatje weegt acht gram. In alfa betische volgorde zijn reeds honderden plaatjes gereed. Zijn alle plaatjes geponsd, dan gaat de verzameling naar de betreffende firma te IJmuiden, waar elk plaatje van een onderscheidingsteken wordt voorzien van ruiters en nokken en is dit gebeurd dan gaan de plaatjes in diverse laden in een speciale kast en heeft Uitgeest een hypermodern bevol kingsregister van aluminium, met welk register uitkomsten te verkrijgen zijn, welke er voordien niet waren. Niet al leen dat door middel van een hand druk-apparaat in een minimum van tijd een afschrift uit het register gereed is, terwijl dit afschrift anders moest wor den geschreven, maar door het aan brengen van de ruiters en nokken'1 elk plaatje is het mogelijk dat opzending van de plaatjes naar nUi noemde firma in korte tijd een af tellingen kan worden verricht oV®rnl bevolkingsopbouw, over godsdienst.®", waaraan anders dvgen en dagen worden gewerkt. Laat staan voor kiezingen waaraan weken van te W; moest worden gearbeid. Want dit v' gmf-systeem telt niet alleen in tal» variaties, maar drukt tevens af- ALLEEN TOEGANG MET GYMSCHOEN De vloer van het gymnastieklokaal, in de oorlog door de militaire bezetti'nl geducht werd beschadigd, is thans geheel hersteld. In verband daarm heeft het R.K. schoolbestuur het b®" .1 uitgevaardigd, dat in dit lokaal voo: uitsluitend gebruik mag worden ëern van gymschoenen. KLAAS F ABE, gearresteerd tv IN DE LATE ZONDA «noepwinkclhouder t gearresteerd. Faber, die levenslang veroordeelde te Breda ontsnapte, arresteren. „Ze zullen i ls hij overgebracht na aangehouden gevangen! of hjj aan Nederland z: zeven ontsnapten is de één of andere wijze v achter de tralies, Tousi In het parlementsgebou geweest te zijn, die nat om zich van diens aut< Nederlandse kringen te gemaakt met de jacht landse zaakgelastigde b hierover melden. I/LAAS FABER, die ti als S.D.-man een b tie had bij het berucht- te Groningen, schijnt vader van de vlucht te maakte de plannen en de.troep, tot het momer der vluchtelingen zich s zelf vond onderdak bi Hubert Schragmann, di jongere zuster Maria e in de Kasstrasze te Em vader van deze Schrag onze correspondent, die met hem heeft gehad, vriend met de familie werkte zelf in het begin jaren anderhalf jaar in „Het was mijn Chri Schragmann, die katho helpen. Hij is geen m een politieke vluchtelini wel geen lid van de p de Nazi's hebben zelfs d vader willen sluiten deze zaak zonder haat kijken". „Verr „TK zou wel eens wil! zijn zuster, „wie h den". Wij konden het 1 ien, want we wisten al landers in Emmerik politie liadden gewaarsc In Emmerik zat, en dat «e collega's op de hoog Maria Schragmann de een landgenoot van ha Rotterdam werkt, ma; geregeld bij hen over Faber verraden heeft. 1 bij Schragmann zat en lijk ook van de f 1000 de officier van Jusliti MA de mist van t bleef het gisten dag somber weer. D steeg in onze kustpi a 4 graden C. boven De barometer staat gevolg van een ste centrum, dat even t van ons land ligt. I daag iets meer wi waardoor de kans c groter wordt. Alleen komende nacht Ion blijft, kan enkele voorkomen. In de a] kwam in het Zuiden 3 d 4 graden vorst v druk-geb ied met heeft een ongunstic betreft de vorst-voa de komende dagen i toename van de vof ten. Wel zal het w karakter houden, lichte dooi. Verwachting tot V, DE VORST HO Plaatselijk mist of maar hier en daar gen. Zwakke tot m Zuidelijke richting! matige vorst. WOENSDAG Zon 16 56 "Vtaan -»r 8 1

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 8