Vincent: mythe en kunstenaar Het Paasfeest in de aether HET PORTRET Ik verzeker U Een film over Vincent van Gogh al kwamen er nog honderd nieuwe merken ik blijf bij de beste sigaret voor mijn gezondheid- AMSTERDAMS PODIUM An'thony van Kampen OP IEDERS LIP! Vervolg vorige pagina Onverklaarbare populariteit „De blijdschap ten top gevoerd" Theo van Gogh als verzamelaar Expositie van zijn kunstbezit Uitstekende rolprent door Luister eens naa\ Puzzlerubriek Iets te wild ruk Dan moest hij weg - moest een verhuizing naar een volkomen nieuwe omgeving hem de rust schenken, die hij tevergeefs zocht. Deze spanningen zijn hem tenslotte toch de baas gewor den. Zij hebben geleid tot krankzinnig heid en zelfmoord. Pas toen het schot was gevallen, dat hem anderhalve dag later deed sterven, was er rust in zijn wezen. Hij had alles gegeven wat hij kon, nu ging hij heen als een arbeider te midden van zijn werk Het is moeilijk uit te maken, waar om het werk uit de Franse tijd van Van Gogh zo bekend, ja zo populair is geworden, waarom bijvoorbeeld duizendtallen reproducties van de Zon nebloemen, de Brug bij Arles, een van zijn Zuidfranse landschappen of van de bloeiende vruchtbomen verspreid zijn daarentegen zelden of nooit zijn Nuenense werk of de belangrijk ste stukken uit de laatste maanden van zijn leven de belangstelling ondervin den, die ze verdienen. Ook zijn zelf portretten zijn bij de brede massa al te weinig bekend. Nu is inderdaad het Hollandse werk niet het sterkste. Het is allemaal nog zo sterk op de Haagse school en op de vaak zo mistroostige atmosfeer van dit land geïnspireerd. Het bewijst boven dien nog. hoezeer Van Gogh hier om zijn vorm heeft gezocht. Niettemin heeft hij in zijn „Aardappeleters" een hoogtepunt bereikt. De ruige, sombere schilderwijze van dit doek zegt duide lijker dan alle theorie, hoezeer hij zich met zijn sujetten heeft vereenzelvigd. In Parijs en Arles heeft hij een snel le ontwikkeling doorgemaakt. Hij kreeg er het eerste contact met het impres sionisme, dat hij tot toen slechts van naam kende. Het bewerkstelligde, wat door zijn aanraking in Antwerpen met de Japanse prentkunst als het ware al was ingeleid: zijn ontdekking van de eigen functie van de kleur. Korte tijd heeft hij de schilderwijze van de im pressionisten overgenomen, zonder er ooit geheel vertrouwd mee te kunnen geraken. De ontleding der kleuren in fijne toetsen van verschillende tint, waardoor een merkwaardige levendig heid van atmosfeer werd verkregen, het bijna lenteachtige van zijn doeken, dat was toch niet zijn wezen. Boven dien voelde hij zich in de grote stad niet thuis. Hij was plattelander naar zijn aard en boerenschilder uit roeping, dat heeft hij nooit kunnen vergeten. ZO kwam hij in Arles tot zijn landschappen, en tot dat helle, bijna tropische licht in zijn stuk ken. Rood, geel, blauw en groen, die vier kleuren en dan nog vrijwel on gebroken gebruikt, zij vormen het ma teriaal waarmee hij werkte. Het is, alsof hij hier een tijd van onbekom merd werken heeft gekend. Het mooist vindt men dit uitgedrukt in het prach tige schilderij van de boten op het strand bij Saintes-Maries. „Het is de blijdschap ten top gevoerd, dans van lijnen en zang en kleuren, volledige (Van onze redacteur beeldende kunsten) THEO VAN GOGH heeft in zijn korte leven uit zeer bescheiden middelen een kleine col' -tie schilderijen, etsen, houtsneden en tekeningen van tijdge noten-kunstenaars bijeengebracht, die kenmerkend is voor de smaak van de beide broeders. Want Theo's opvattin gen zijn door Vincent in belangrijke mate ontwikkeld, zoals omgekeerd Vincent in zijn correspondentie met zijn broer en beste vriend zichzelf vormde door voortdurend zichzelf re kenschap te geven van hetgeen hjj mooi vond en wilde ondernemen. Inder daad bevat de nog bestaande collectie van Theo van Gogh zeer veel dat de bewondering van Vincent had zoals nit zijn brieven blijkt zodat men wel mag stellen, dat zij haar tezamen hebben opgebouwd. Dit kunstbezit nu wordt in de ko mende maanden, in een expositie die als het ware achter de „grote" tentoon stelling aanreist, den volke getoond. Het Stedelijk Museum heeft hiervan de primeur. De verzameling is hoe kan het ook anders wisselend van waarde en bevat, behalve werken van erkende grootheden als Gauguin, Corot, Manet, de beide Pissarro's en Toulouse-Lautrec, met wie Vincent veel contact heeft gehad, ook voort brengselen van mindere goden en zelfs van totaal vergeten figuren. Van zijn trouwe vriend Emile Ber nard, wiens fraaie Portret van zijn Grootmoeder we elders reproduceren, zijn er b.v. enkele kleine doeken. Twee kleine tekeningen van Daubigny be wijzen, dat Vincents bewondering voor hem evenmin misplaatst is als voor de romantisch-coloristische schilderijtjes van Monticelli. Theo is de Nederland se tijdgenoten trouwens niet voorbij gegaan. Breitner, Theophile de Bock, Isaac Israels, A. H. Koning, Anton Mauv, mevr. S. MesdagVan Houten, al die bekende figuren hadden zijn be langstelling. Het is overigens allerminst een volledig beeld van de schilderkunst dier dagen, dat we uit deze collectie krijgen. Groten als Degas. Monet, Re noir, Sisley, ontbreken. Geldgebrek zal de oorzaak zijn geweest. Niettemin is deze expositie een waar dig supplement van de Haagse'— en één, die het beeld dat we van de beid? bioers hebben, stellig verdiept VAN W. verzoening van Oost en West. Het sug gereert zorgeloze vrijheid, ruimte en wind en het spel van de mens tegen de elementen in. En dit "an de hand van de man, die nog geen drie jaar tevoren zijn zware, duistere Aardappeleters had voltooid", aldus W. Jos de Gruyter in een studie over Vincent, woorden waarbij we ons volledig kunnen aan sluiten. Een heftige botsing met Gauguin heeft de laatste periode van dit kunste naarsleven ingeluid. Vincent, die nim mer zichzelf ontzag, bleek geestelijk gesloopt te zijn. Niettemin heeft hij in de perioden van helderheid, die hem werden gelaten, zijn mooiste stukken geschilderd. Er zijn er bij, die een die pe bezonkenheid verraden, die kenne lijk in grote rust en met veel toewij ding zijn gemaakt. Andere verraden een enorme onrusten de heftige dyna miek van lijn, vorm en kleur. Het is in die tijd geweest, dat hij afstand heeft gedaan van de oude opvatting, dat kunst een harmonische herschepping van de waargenomen werkelijkheid moest zijn. Voortaan werd een schilderij voor hem een symbool van wat hem innerlijk bezig hield en martelde. Al zijn harts tocht, vervoering en ontzetting werden op het doek neergeschreven in een fel bewogen penseelschrift. Waarbij het opmerkelijke verschijnsel zich voordoet, De Gruyter wijst daar zeer terecht op in zijn reeds genoemde studie dat de compositie van zijn werk steeds volkomen overwogen en trefzeker blijft en nooit op enigerlei wijze half of ver troebeld is geworden. Toch kan men in zijn werk zijn stemming terugvinden, zeker in zijn laatste doek, de Kraaien boven het Ko renveld, met zijn dreigend-blauwe lucht, dat in zijn loodzware atmosfeer en zijn heftige beweging de uitdruk king werd van de meest volslagen wan hoop. Hier was de dood onontkoombaar geworden. Men noemt Vincent van Gogh om dit onbelemmerd uitschilderen zijner gemoedsaandoeningen de eerste der expressionisten. Dat is juist mits men maar wil verstaan, dat hij aller minst de bedoeling heeft gehad, een grondvesten. Vincent openbaarde geen manifesten hij gaf zichzelf, zijn hchaarn en geest in volslagen toewij ding aan de kunst, uit liefde voor een mensheid, die hem begreep noch waardeerde, maar met wie hij zich steeds ten diepste verbonden heeft ge weten. Zijn Maaier in Korenveld, nog een van zijn laatste werken, moge als sym bool van de dood verstaanbaar zijn ditzelfde schilderij is voor hem toch ook zeer wezenlijk die arbeider in dat zonovergoten koren geweest. Bezeten heid artistiek en psychologisch realiteitszin en idealisme zijn hier samengegaan in een leven, dat hijzelf omstreeks 1880 in een bijna boven menselijke scherpte van blik op nog slechts zes tot tien jaar schatte. D. P. VAN WIGCHEREN (Advertentie, Ing. Med.) ZONDAG 5 APRIL (Eerste Paasdag) HILVERSUM I, 402 m.: 7.00 NCRV, 9 30 KRO, 17.00 IKOR, 19.00 NCRV, 19.45 —24.00 KRO. 7.00 Paaszangdienst. 8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15 Gram.- muziek. 8.30 Morgenwijding. 9.15 Koor zang. 9.30 Nieuws en Waterstanden. 9.45 Gewijde muziek. 9.55 Plechtige Hoogmis. 11.30 Gram.muziek. 11.40 Cembalo-gezel schap en bariton. 12.15 Apologie. 12.35 Orgelconcert. 12.45 Zegen Urbi Et Orbi en samenvatting, toespraak van Z. H. Paus Pius XII. 13.00 Nieuws en Katholiek nieuws. 13.10 Amusementsmuziek. 13.40 Boekbespreking. 13.55 Gram.muziek. 14.00 Voor de jeugd. 14.30 Kamerkoor. 15.00 „De Miskelk van de Maarschalk", hoor spel. 15.40 Pianorecital. Thuisfront Overal! 16.10 Katholiek 16.15 Gram.muziek. nieuwe kunsthistorische Stroming te 16.20 „Paasjubel en Kerkzang", toespraak. IYE herdenking van de honderdste geboorte dag van Vincent van Gogh heeft ons land een prachtige documentaire opgeleverdeen kleuren film, speciaal voor deze gelegenheid vervaardigd door Polygoon-Profilti. Dr Jan Hulsker (hoofd van de afdeling Kunst zaken van de Gemeente Den Haag en 'sinds enige jaren filmredacteur van „Het Vaderland") brengt ons hiermee een niéuwe film, die een streep aan de balk mag Worden ge noemd. Hulsker maakt met zijn Vincent van Gogh" zijn debuut als regisseur en scenario schrijver, maar het is een goed debuut. Zó goed, dat de producente heeft besloten de docu mentaire af te vaardi gen naar het komende filmfestival te Cannes, waar zij de jonge Ne derlandse filmkunst zal vertegenwoordigen. Ten onzent zal men de film in één programma kun nen zien met het Franse meesterwerk „Verboden spel". Wat ons bij de verto ning van „Vincent van Gogh" in de eerste pleats opvalt, dat is de hoogst- beklemmende wijze, waarop men de geeste lijke eenzaamheid van de kunstenaar diens voornaamste levensdeel heeft weten te accen tueren. Men heeft dit gedaan door het com mentaar van deze film samen te stellen uit pas sages uit de brieven, die OOOOOOOOOOCOOOOO o<x>oooo<>o<x><><x><x> Van Gogh aan zijn broer Theodore heeft geschre ven. Spreken de schil derijen in vele gevallen van een Van Gogh, die zich in een onzegbare zielsverrukking zou heb ben bedronken Eian de kleuren der natuur, in contrast met de gespro ken brieven valt er over de zonnigste stukken uit Van Goghs Franse pe riode een onheilsschaduw van naderende krankzin nigheid. Elders zijn het de ?r- moede en het onbegrip, die het beeld in ontroe rende hartekreten verge zellen en de filmische expositie van bekende en minder bekende schilde rijen d'amatische diepte verlenen. Niettemin over heerst ook in dat ge deelte van de film het scheppingsenthousiasme. We bespeuren het vooral in Van Goghs Pprrjse werk, in zijn weergave van de stad en haar be woners, van het kroeg leven, geschilderd in bar baars-botsende kleuren. In een film als deze, WFiarin wordt getracht het grote publiek ont vankelijk te maken voor het werk van Van Gogh, was het een eerste ver eiste de als illustratie ge kozen schilderijen in hun oorspronkelijke kleuren op het doek te brengen. Na lang experimenteren koos Polygoon-Profilti df.arvoor het Gevacolor- procédé, dat hier in elk opzicht voldoet. Evenals in de eerste Nederlandse color-productie „Parti- sanenlied" hebben de kleuren in „Vincent van Gogh" een dramatische functie en dragen zij dfiardoor in belangrijke mate bij tot een aangrij pende totaalindruk. 16.30 Vespers. 17.00 Jeugddienst. 18.00 Koorzang. 18.45 „De Kerk luistert naar Uw vragen", causerie. 19.00 Samenzang. 19.30 „Gelooft U dat?", causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 Gram.muziek. 20.05 De gewone man zegt er 't zijne van. 20.30 „The Messiah", oratorium. (In de pauze: Voordracht). 22.45 Avondgebed en Liturgische kalen der. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Gramo- foonmuziek. HILVERSUM II, 298 m.: 7.00 IKOR, 8.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.30 IKOR. 12.00 AVRO, 17.00 VPRO, 17.30 VARA, 20.0024.00 AVRO. 7.00 Paasvroeg- dienst. 8.00 Nieuws en weerberichten. 8.18 Torenmuziek. 8.30 Voordracht en mu ziek. 8.50 Orgelconcert. 9.25 Voor de kleu ters. 9.45 „Geestelijk leven", causerie. 10.00 Paasdienstje voor de kinderen. 10.30 Kerk dienst. 12.00 Amusementsmuziek. 12.35 „Even afrekenen, heren!". 12.45 Beiaard- concert. 13.00 Nieuws en weerberichten. 13.05 Mededelingen of gram.muziek. 13.10 Gevarieerd amateursprogramma. 14.00 Boekbespreking. 14.20 Klein koor. 14.50 Toneelbeschouwing. 15.05 Omroeporkest. 16.10 Nederl. muziek. 16.10 Sportrevue. 17.00 Gesprekken met luisteraars. 17.20 „Van het Kerkelijk Erf". 17.30 „Tante Pos" op haar vrije dag. 18.10 Nieuws. 18.20 Radio Philh.-Orkest. 18.50 „School voor vrouwen", blijspel. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerde muziek. 21.05 Mededelingen. 21.10 „Désirée", hoorspel. 22.00 Hammond- Orkest. 22.25 Cabaret. 23.00 Nieuws. 23.15 Reportages of gram.muziek. 23.2524.00 Gramofoonmuziek. MAANDAG 6 APRIL (Tweede Paasdag) HILVERSUM I, 402 m.: 8.00 KRO, 9.30—24.00 NCRV. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram.muziek. 8.25 Hoogmis. 9.30 Nieuws en Waterstanden. 9.45 Gewijde muziek. 10.00 Chr. Geref. Kerkdienst. IJ.30 Gra mofoonmuziek. 11.45 Orgel en blokfluit. 12.15 Gram.muziek. 12.30 Land- en Tuin- bouwmededelingen. 12.33 Strijksextet. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Militaire Kapel. 14.00 Voor de jeugd. 15.00 Paaszang. 15.30 Voordracht en en muziek. 16.00 Kamermuziek. 16.30 Gramofoonmuziek. 17.00 Kamerorkest. 17.45 Regeringsuitzending: Drs. F. C. Kamma: „Kruis en Korwar in Nieuw Gui nea". 18.00 Vocaal Dames-ensemble. 18.20 Sport. 18.35 Gevarieerde muziek. 19.00 Nieuws en weerberichten. 19.10 Blaas- trio. 19.30 „Volk en Staat", causerie. 19.45 Gram.muziek. 20.00 Radmkrant. 20.20 Bondsdag van de Chr. Zang- en Orato riumverenigingen in de Westerkerk te Amsterdam. 21.20 Paasoverdenking. 21.50 Paas-Oratorium. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 23.15 Gram.muziek. 23.3524.00 Gram.muziek. HILVERSUM II, 298 m: 8.00 AVRO. 10.00 VPRO, 12.00—24.00 AVRO. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram.muziek. 9.00 Morgen- 30.00 Fragm. „De Dag des Heeren", Paas spel. 10.30 Kerkdienst. 11.55 Korte Paas- groet. 12.00 Gevarieerde muziek. 12.30 Land- en Tuinbouwmededelingen. 12.33 In 't spionnetje. 12.38 Oosterse muziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of gra mofoonmuziek. 13.20 Dansmuziek. 14.00 „Wat gaat er om in de wereld", causerie. 14.20 Radio Philh.-Orkest. 15.05 Muziek- causerie. 15.50 Voor de kleuters. 16.20 Voor de padvinders. 16.30 Gram.muziek. 17.00 Sportrevue. 17.30 Dansmuziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Gram.muziek. 18.30 Accor deonorkest. 19.00 Muzikale causerie. 19.15 Reportage of gram.muziek. .19.25 Cabaret. 19.45 Gram.muziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Kamerorkest en soliste. 21.10 Mededelin gen. 21.15 Volksmelodieën. 22.15 „Mijn kinderen en ik hoorspel. 22.30 Muziek- show. 23.00 Nieuws. 23.15 Muziekshow. 23.40—24.00 Gramofoonmuziek. DINSDAG 7 APRIL HILVERSUM I, 402 m.: 7.00—24.00 KRO. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram.muziek. 7.15 Gram.muziek. 7.45 Morgengebed en Liturgische kalender. 8.00 Nieuws en weer berichten. 8.15 Franse chansons. 8.45 Vrou wenkoor en orgel. 9.00 Voor de vrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40 Lichtbaken, cau serie. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Gram. muziek. 11.00 Voor de vrouw. 11.30 Strijk kwartet. 12.00 Angelus. 12.03 Gram.muziek. (12.3012.33 Land- en Tuinbouwmedede lingen.) 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en Katholiek nieuws. 13.20 Actualiteiten, 13.25 Amusementsmuziek. 14.00 „Der rote Stiefel", opera (eerste bedrijf). 15.15 Pianospel. 15.30 „Ben je zestig". 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 Felicitaties voor de jeugd. 17.45 Regeringsuitzending: Dr. Ds. A. J. C. Krafft: „Papiamentu, een taal in de Nederlandse Antillen". 18.00 Lichte muziek. 18.20 Sportpraatje. 18.30 R.V.U.: Prof. R. W. Broekman: „Levenswijsheid". 19.00 Nieuws. 19.10 Actualiteiten. 19.15 „Uit het Boek der Boeken". 19.30 Gram. muziek. 20.25 De gewone man zegt er 't zijne van. 20.30 Uitwisselingsprogramma met de BBC. 21.00 ,,U, God, loven wij", klankbeeld. 21.45 De Radiodokter. 22.00 Radio Philh.-Orkest. 22.30 Gram.muziek. 22.45 Avondgebed en Liturgische kalender. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Gram.muziek. HILVERSUM II, 298 m.: 7.00 AVRO, 7.50 VPRO, 8.00—24.00 AVRO. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram.muziek. 7.15 Gymnas tiek. 7.30 Gram.muziek. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram.muziek. 9.00 Mor genwijding. 9.15 Liederen. 9.25 Voor de huisvrouw. 9.30 Gram.muziek. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 R."$.U.: Enkele socio logische beschouwingen over Drente en zijn bewoners door Mevr. Dr. D. M. E. A. J. StorkVan der Kuyl: De Drentse boerin in haar verenigingsleven in regio naal, nationaal en internationaal ver wijding. 9.15 Liederen. 9.30 Orgelconcert, band". 11.30 Voor de zieken. 12.00 Lichte LS WE ONS NIET VERGISSEN, hebben we 1 het al eens eerder gezegd: Nederland bezit eigenlijk maar één werkelijk plein: het Leidse- plein. Een plein, waar men zich bij tijd en wijle in de wereld kan voelen. Een plein, dat sfeer, klimaat en karakter bezit als geen enkel ander in de elf provinciën. Die morgen zaten we op een der terrassen van dat plein: de wereld zat rondom ons en ebde voorbij. De grote wereld. Ik bedoel de wereld van de mensen, wier namen men regelmatig in de krant ziet staan, hetgeen voor velen het hoogst bereikbare ideaal is. Wij zaten daar ach ter ons kleintje koffie en de zon scheen. We be vonden ons in de toestand, die de Maleier pleegt aan te duiden met „senang". Hetgeen niet wil zeggen: gelukkig, maar zoiets als „wensloos". Voor een half uur, of daaromtrent, waren we die morgen senang. Voor ons zat Hetty Blok en ik zag, dat ze knipperde tegen het schelle licht, dat over het plein filterde. Het viel me op, dat ze als het ware een soort geestigheid uitstraalt. Men heeft komische acteurs en actrices, die in het gewone alledagsleven pestnegers voor hun omgeving zijn. Niét aldus Hetty (Familie-Doorsnee) Blok. Dat wordt nog eens een groot actrice. Neen, ze is het al, waarschijnlijk. Verderop zat Maurits Dekker, onze eerste toneelschrijver, de laatste tijd dan op de voet gevolgd door Ed Hoornik. Dekker zat er maar triest en somber bij. Pose? Ik denk het niet. Waarschijnlijk zaten enkele litteraire barensweeën hem dwars. Men moet dat soort dingen aan den lijve gevoeld hebben, om er over te kunnen meepraten. Noch de zon van het plein, noch de (beste!) koffie vermoch ten zijn stemming te wijzigen. Dan zat er nog de jonge Ko van Dijk, waarvan ik geen geheim maak, dat ik hem zeer vereer. Hij zag er fit uit, hetgeen een wonder mag heten, als men weet, dat hij van dag tot dag door dit vader land trekt. Sommige mensen denken, dat toneel spelers een gelukzalig leven hebben, dat zich voltrekt van applaus tot applaus. U moet het niet geloven. Het zijn continu-arbeiders. die men niet benijden moet. U zult zeggen: laten ze het dan niét doen. Maar dat is het 'm juist. Ze kunnen niet anders. Ze kunnen het heel eenvoudig niet laten. Er zat een danseres, die ik wel kende, maar wie me de naam ontschoten is. Won derlijk, zoals danseressen in het gewone plein leven op een stoel kunnen zitten. Dat was geen zitten meer; het was een sublieme, verhoogde vorm van gezeten-zijn. Ze zat er met gesloten ogen, ietwat droefgeestig en verloren in de zon. Ze droomde. Waarv; 11? Dat weet men nooit. Misschien van de mogelijkheid eenmaal een Rosella Hightower te zijn of Tamarowa. Ze dronk geen koffie; tonic-met-een-schijfje. Wat een levenom 11 uur in de lentemorgen! Mijn dochter géén Hightower! Er waren er nog veel meer, van wie het een mens goed doet te kun nen zeggen: hem ken ik ook! Bijvoorbeeld de dichter Lucebert. Niet, dat ons werk kenmer kende overeenkomst vertoont. Niet, dat onze werkkamers aan elkaar grenzen. Maar hij is me vaak gewezen, met gedempte fluisterstem: „Kijkdat is nou Lucebert". Er liggen werelden tussen Lucebert en ons en behalve werelden nog oceanen. Het deed wonderlijk aan te kunnen signaleren, dat hij koffie dronk. Dezelfde koffie ais Hetty-Doorsnec-Blok, die bepaald niet Atonaal is ingesteld. Overigens was hij, Lucebert, ver weg in diep gepeins. Of hij gelukkig was, kon ik niet vaststellen, maar ook voor hém scheen ten slotte de zon, die morgen. Er zaten een paar journalisten. Ze zagen er vermoeid uit, met doorgroefde gezichten en half-geloken ogen Nachtelijke arbeid was hun •op het lijf geschreven. Ze dronken Vermouth. Niet vanwege de vermouth, maar vanwege het tonicum. Arme collega'sdie door niets meer de indruk wekten plezier te hebben aan het „se vcfir imprimer". Marie Hamel kwam aanlopen vanaf het plein. Neenaanzeilen! Vitaliteit en esprit omruisten haar, als onzichtbare gezellen. Zij was de senangste van allen. De koffie in drie kopjes van anderen spatte een decimeter om hoog. De drie drinkers ervan keken verstoord. Marie lachte, om zulk een bagatel. Ook Den Doolaard kwam. Steunend op een stokje. Ieder een keek er naar en ik geloof, dat dit stokje hem een aardig kwantum extra goodwill op leverde. Er zit iets pikants in, in Den Doolaard met een stokje. Een man, die door de wereld vliegt en nü met een stokje loopt. Overigens is de opmerking niet onvriendelijk bedoeld. Wij zouden niet graag in zijn schoenen gestaan heb ben, toen hij in Rotterdam, een lezing houdend, van het toneel stortte. Dat wenst men zijn vijand niet eens toe, laat staan Den Doolaard, die wij graag mogen. Enfin, er waren er veel meer. Artisten, half- artisten en artisten-vlooien. De laatsten zijn dezulken,' die koffie drinken in de schaduw van artisten. Er waren er. die op hun laatste, artis tieke benen liepen en er waren ontluikende talenten. Het aardigst vonden wij het meisje, dat bezig was in haar schetsboek tekeningen te maken van decoratieve verschijningen op het terras. Niet, omdat ze er zo aardig uitzag, maar omdat ze ons aan het uittekenen was. Ge zult zeggen: „ho ho, een beetje meer be scheidenheid zou U niet misstaan, waarde heer", maar ten slotte zijn wij mens, en dus ontvanke lijk voor alle ijdelheid der wereld. Ronduit ge zegd: we vonden het èen verrukkelijke gedachte, dat dat jonge, knappe artistje juist ons uitge kozen had. Ik daag U allen uit te durven be weren, dat ge zoiets niet als het beste deel des dags beschouwd zou hebben. In elk geval wij beschouwden zulks. We deden alsof het ons alles niets aanging. We keken peinzensmoede in verre verten. We poogden iets van Weltschmerz in ons kijken te leggen. Iets van het lijden des jungen Werthers of zo. Nu ja, ge voelt het wel aan, nietwaar? Snel danste het lange potlood over het blad. Wij voelden, dat we er goed opkwamen, in heel onze decoratieve verschijning. Er kwam een kellner om even af te rekenen. Het was zijn tijd, zei hij. We gromden, omdat we uit onze juist zo goed gelukte houding moesten komen. Daarna zakten we weer terug; in onze Weltschmerz. Ur E VOELDEN ons gelukkig. Zon, koffie en dat ons uittekenende, aardige meisje. Een kwartier later was het af. Ze legde het schetsboek neer en ging even weg. Het was kinderachtig, maar we wilden het zien. Onszelf zien. Het was onmogelijk ons te beheersen. Dat hadden zelfs Jan Sluyters (inmiddels gekomen) en Lucebert niet gekund. We bogen ons over onze schets. We deinsden terug. We waren niet aldus. Zélfs niet gezien door een hyper-experimentele bril. Het was een ander en wij kenden hem. Wij keken verstolen achter onze stoel. Daar zat de man met de decoratieve kop. Het was Albert van Dalsum. We gingen heen. De zon was verduisterd. De koffie op dat terras had een bittere nasmaak (wat we altijd al gedacht hebben). De mensen waren vervelend en onbenullig daar, Hetty Blok moet trouwens óók niet denken, dat ze er al is; ze b?gint pas en ze moet oppassen. En wat Van Dalsum aangaat.... we hebben hem nóóit gemogen! BRUCKNERS TWEEDE SYM- PHONIE. Bruckner schreef deze symphonie na een langdurige ziekte. Hij verwerkte er enige melodieën in, die hij enige tijd te voren had gebruikt voor het Benedictus en het Kyrie van zijn mis in f-mineur. In feite klopt het nummer van deze symphonie niet: na de Eerste schreef Bruck ner een symphonie, die hij als schoolwerkabsoluut verwierp, en een, die vergeten temidden van zijn andere papieren rustte en na zijn dood als „Nulde" op het re pertoire verscheen. Met zijn of ficiële Tweede heeft de vroegere dorpsorganist zijn muzikale entree in Wenen gemaakt. Het is een werk met een eenvoudige struc tuur geworden. (Zondag 15.05 over Hilversum II, 298 m.) DESIREE, het eerste deel van een serie-hoorspel in acht afleve ringen naar de roman van Anne- marie Selinko. Het is het verhaal van de burgerdochter Bernardina Eugenie Désirée Clary, die door haar huwelijk met generaal Ber- nadotte de moeder wordt van de erfprins van Zweden. Zondag 21.10, zelfde Zender). OSTER-ORATORWM van J. S. Bach, een werk, dat min of meer het karakter van een uitgebreide 1 cantate heeft. O.m. werken mee de sopraan Erna Sooorenberg en 1 de bas David Hollestelle. (Maan- j| dag 21.50 over Hilversum I, 402 m.) HARMONIE, de eerste uitzen ding in een reeks, gewijd aan de vakkundige uitvoering van mn- l' ziek voor harmonie-orkesten. Vit- gezonden zullen worden concours nummers en vrije werken; de uit voering geschiedt door de Staf- muziek pan' bet regiment infante rie Willem Friso te Assen, onder leiding van J. P. Laro. (Dinsdag 19.00 over Hilversum II, 298 m.) IJ muziek. 12.30 Land- en Tuinbouwmedt- delingen. 12.33 Voor ons platteland. 12.(1 Pianoduo. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededeli- gen of gram.muziek. 13.20 Metropole-Oi| kest. 14.00 „Zeg eens, Amerika....". 115' Klarinet en piano. 15.00 Gram.muziei 15.15 Voor de vrouw. 15.45 Gram.muzitkï 16.30 Voor de jeugd. 17.30 Amusement] muziek. 17.50 Militaire causerie. 18.04 Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30 Granui muziek. 18.55 ReporVge of gram.muzieïj 19.00 Harmonie-Orkest. 19.25 Paris voui| parle. 19.30 Pianotrio. 20.00 Nieuws. Au Salon des Variétés.'1 20.45 „De kleinil' Prins", hoorspel, met muziek. 21.50 Dan;.; muziek. 22.20 Mededelingen. 22.25 Repor-f.' tage. 22.30 Lichte muziek. 22.45 Buiten-i lands overzicht. 23.00 Nieuws. 23.15 Ne«| York calling. 23.20—24.00 Gram.muziek. Televisie. AVRO. 20.15—21.45: Actcl aüteiten en weerpraatje. Hierna: „De Be zoeker", toneelspel. Puzzle 287. Tien woorden uit 40 letter grepen (oplossing) De tien bedoelde woorden van vier lettergrepen, die uit de 40 gegeve» lettergrepen konden worden gevormi waren (in alphabetische volgorde): 1. Arrogantie, 2. Bovenkarspel, I- Eindexamen, 4 Frederika, 5. Handels belang, 6. Oppositie, 7. Problematic 8. Tafelservies, 9. Valladolid, 10. IJzel- .djjke. De animo der puzzelaars was wW zeer groot, want velen zonden een ge heel correcte oplossing in. Na loting onder die inzenders is de wekelijkse prijs van 5.ditmaal ten deel ge vallen aan: Mevr. C. Kreijger, Ba®' straat 34 te Hoorn. (Gefeliciteerd! Deze prijs zal worden toegezonden. 0 En nu onze nieuwe opgave: Puzzle 288. Een Lente-puzzle. (Ie April- opgave) Hieronder vindt u twee groep® woorden, beide in alphabetische volg orde. Door telkens een woord van »e eerste groep te verbinden met e® woord uit de tweede groep, ontstaa" 15 nieuwe woorden. Elk woord m>6 maar één keer gebruikt worden. I" gevonden woorden moet men in e® zodanige volgorde inzenden, dat de eer ste letters van boven naar beneden ten bijzonders te lezen geven. Eerste groep: afval avond eig® erf fruit kring leger °veI paarden regen sport toren voor ijdel. Tweede groep; boog boom fl haan haid last licht '00" oogst plaats recht spoed -* sport systeem veld. Welke woorden zijn bedoeld, in wd- ke volgorde plaatst gij ze en wat gev® de eerste letters dan van boven naar beneden te lezen? Oplossingen (per briefkaart) tot e met Woensdag 8 April aan de Red» tie van dit blad. (Onder de inzenden van een correcte oplossing wordt we een prijs van 5— verloot.) deuren dicht, zodat rammelt. Een mag® boven de gekartelde ran< bant van de straat» Zc 2 lok haar van het voorhoo speelse zonlicht In de sm kleurd glas van de schuil dige bui heeft gebracht. toppen langs de mantel kachel. Weifelend wit t Stil: de kachel harder lai ©pen, of de suitedeuren d Maar.de kolen zijn denkt ze. Pasen, voorjaa; kalender naast het dressoi weer wil niet; het is nog besluit ze luid. „Moeder!" roept een dri hoofd. „Mam, Jantje pli blokken om." „Maar wat doen jullie o naar boven. „Ik heb nog Vooruit, ga maar in het tu Een onwillig gebrom is blijken één te zijn gewo Strafexpeditie noodzakelij. V „Ik ga al mam, ik ga al," Sprongen naar boven wipl hij langs haar heen. |T Verbaast kijkt ze in h kleine glimlach plooit ha; hot ledikant een paar kous greep trekt ze de verstek Ecu paar grote tranen bigg wangen, als hij pijnlijk zuch handen ziin als het noodza «en meelijwekkend gezich „Alia, vooruit!", dreigt i gend, anders schrijf ik he „Pa is er toch niet." glui de slaapkamer. „En schrijf Beteuterd kijkt ze in de longen. „Wie leert jou die wij heid?" vraagt ze scher Haar lippen trillen iets. f „Henk, moe. En het toch zo". Ze schudt het hoofd. -„( «snaar wat buiten spelen antwoordt ze mat. „Go Wat is het toch allema moeilijk zo alleen", zucht Koordenloos. Hongerig betasten haar i kamerwand. Hoe kent ze stige ogen. Het is alsof het Dromerig tuurt ze over smalle, zeurderig nette sti ze hier zo gestaan, de dage: den van haar man in het ve alweer geleden dat hij is wi nog een héél jaar van dr Hoe komt ze er door? En wat was ze graag rm Bbvendien werden dan de_ die twee jaar. Als ze nu hadden gehad: maar het wa niet trekken. Al hadden ze zo hoog was het salaris v weer niet. (f „Als ze nu één of hoog: hadAls betrapt schol „Gunst kind, vier kind( 't been Pijnlijk scherp realiseert vriendin, toen ze voor de was. Haar vriendin, de prori Era de Wild, die altijd ha haar voor de mond kwam. „O kind, neem me niet 1 daarop gezegd. „Ik ik 1 Rie. ik schaam me werkeliil waren, bewees de hoogrode getemperd door de rouge. T steekt als ze langzaam de t: Die Em is maar goed tei 'gunstig. Haar man heeft eei denhindertjes heeft ze niet op de HBS. Ze steekt haar en onbezorgd leven dan ook als ze eens een enkele kee droom van een luxe sportw; En zij? Vier kinderen, ei zware taak van de opvoodin ten van de buren over Henk ..Mevrouw Vertouwen, Uf Wilt u het hem alstublieft f tuintje." f De eigenaar van het biina ronde, secure mijnheer Slo1 staat verbijsterd met de ko: hoog. alsof hij de jongen in dag een atoombom tot ontp :ijn keurig onderhouden tui: ,En daar werk ik ten slott< ZATERDAG 4 APRIL 1953

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 8