Eisenhower ontvouwt
Uitdaging aan Sovjet-Unie om
goede wil te bewijzen door:
zijn vredesplan
Nieuwe premieregeling voor
woningbouw een feit
Opnieuw communistische
betogingen in Teheran
Op de uiterste grens van een
wereld of geen
2
Verrassend accoord in de
politieke commissie
Vrede in Azië. Vrije verkiezingen in O.-Europa en Ontwapening
Laatste kans
Wegmei de Sjah''
Vrijdag 17 April 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
150e Jaargang No. 90
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Voorstel voor een Wereldopbouwfonds
Voorslel Ver. Naties
Wapenstilstands
besprekingen
op 18 April
hawker hunter volgt
de meteor op
Relletjes na aanslag
op Peron
In lialië slaken twee
millioen landarbeiders
Weerbericht
Stap tot redding van de
hoop op vrede
Maximum-inhoud der woningen wordt verhoogd
van 375 tot 500 kubieke meter
Thans betere kans voor
middenstandsbouw
DE INVASIE IN
LAOS
Vietmmh werpt weereen
divisie m de strijd
Resolutie van Brazilië aanvaard
POLEN TROK ZlJN
RESOLUTIE IN
Bejaarde driemaster
verkoos de wal
Eurooese amndwet
Ministers op 10 Mei
te Straatsburg
N»F: NU 106 MILLIOEN
Directie:
j. BIJLSMA eD C. KRAK
Hoofdredacteur,
a M KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, Tel 5541
ADVERTENTIES en
ABONNEMENTEN:
Voordam 11, Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAARSCHI COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 cl per axm
Vraag en Aanbod (alleen
2e hands goederen) tot 15
woorden 1.-, elk woord meer
a cent Uitsluitend contant
Abonnementsprijs bij vooi
uitbetaling f 2 02 per mno
f 6.05 per kwartaal
blus incassokosten
Weekabonnementen 1 u.4S
ISDIEN de wereld de koers, die gedurende de laatste acht jaren is gevolgd, niet zal weten te verlaten, zal een
atoomoorlog" daarvan het gevolg kunnen zijn, of staat de wereld op zijn minst een voortdurend leven in vrees en
spanning te wachten. Daarom, zo zeide de president der Ver. Staten Dwight D. Eisenhower, in zijn gisteren te Wash
ington voor de Amerikaanse Vereniging van Dagbladredacteuren gehouden uitermate belangrijke rede, daag ik de
Sovjet-Unie uit, de oprechtheid van het door haar uitgedruk te verlangen naar vrede te bewijzen door:
HAAR beslissende invloed in de commu- .tische wereld te gebruiken niet alleen om een gelegen komende
wapenstilstand in Korea tot stand te brengen, maar ook een werkelijke vrede in geheel Azië.
ANDERE LANDEN, met inbegrip van de Oost-Euro pese, vrijelijk hun eigen regeringsvorm te laten kiezen en
hun het recht te laten zich vrijelijk met andere landen te verbinden in een wereldomvattende rechtsgemeenschap.
3 SAMEN met anderen ernstige voorstellen aan te vatten voor een ontwapening,
DE AMERIKAANSE REGERING is bereid, aldus Eisenhower, haar volk te
verzoeken tezamen met alle volkeren een aanzienlijk percentage van de door
ontwapening gedane besparingen te storten in een fonds voor steun en opbouw
mn de gehele wereld, de Sovjet-Unie inbegrepen. De strijd tegen de wrede
wachten van armoede en nooddruft zal met grote energie moeten worden
'gevoerd. De monumenten van deze nieuwe „oorlog" zullen zijn: Woningen,
medic gezondheid, scholen, wegen, ziekenhuizen.
Generaal Mark Clark, opperbevel
hebber der V.N. in Korea, heeft gene-
raal-majoor Harrison gemachtigd de
communistische verbindingsofficieren
mee te delen, dat de Ver. Naties bereid
lijn op achttien April over de hervat
ting van de wapenstilstandsonderhan
delingen te spreken.
De Ver. Naties hebben Zwitserland
Voorgesteld als het neutrale land, be
last met de uitwisseling van de krijgs-
jevangenen, die niet naar hun land
killen terugkeren.
Zwitserland zou, volgens deze voor
stellen, de betrokken partijen zestig
Hagen geven, waarin de gevangenen
(hun houding kunnen bepalen en daar
na schikkingen treffen voor „vreedza
me maatregelen ten aanzien van dege
nen die nog in gevangenschap zijn".
Nieuwe straaljagers voor
Nederlandse luchtmacht
Als opvolger van de Gloster Meteor
tal de Nederlandse Luchtmacht waar
schijnlijk de beschikking krijgen over
Je Britse Hawker Hunter jager. Reeds
lang zijn er besprekingen gaande over
net vliegtuig, dat de thans verouderde
Meteor zou vervangen. De keuze ging
tot voor kort tussen de Swift en de
Hunter, doch thans schijnt men ten
tuiste van de Hunter beslist te hebben.
pe aanslag op generaal Peron, waar
bij zes personen werden gedood en
jtfgen en tachtig gewond, heeft geleid
tot ernstige relletjes in Buenos Aires.
Ondanks het verzoek van de Argen
tijnse president, om de orde te hand
haven, heeft een menigte van duizend
jongemannen de kantoren van de
radicale en de socialistische partij
tooide oppositiegroepen) in brand ge
doken, evenals het gebouw van de
Jockey Club. Een aanval op het luxu-
*uze City Hotel werd door de politie
"geslagen.
In Italië zi,__ 0
landarbeiders* instaking gegaan.
i In Italië zijn gisteren twee millioen
^p.iH
fetal is
Dit
r--* io opgegeven door het Algemeen
^verbond, dat onder communistische
lcling staat. De staking heeft ten doel
ser]'tot verbetering van de lonen
acht bij te zetten. De andere vakbon-
n nemen niet aan de staking deel.
Verwachting tot morgenavond:
DROOG WEER
ljVje nacht hier en daar mist of
<™e nachtvorst. Droog weer met
k;„r j algemeen minder bewol-
°an vandaag. Matige, in het
v,°°™an van het land tijdelijk vrij
j wind tussen Oost en
ordoost. Dezelfde of iets hogere
'■uperaturen.
ALS duidelijke en specifieke daden,
waardoor de Sovjet-Unie haar op
rechtheid zal kunnen bewijzen, noem
de president Eisenhower o.a. ook on
dertekening van een vredesverdrag
met Oostenrijk, en vrijlating van dui
zenden krijgsgevangenen uit de laatste
wereldoorlog, die zich nog steeds in
Rusland bevinden.
De eerste grote stap tot redding van
de hoop op vrede zal moeten zijn het
sluiten van een eervolle wapenstilstand
in Korea. Dit zal onmiddellijk staking
van het vuren moeten inhouden en het
spoedig beginnen van politieke bespre
kingen voor het houden van vrije ver
kiezingen in een verenigd Korea. Het
zou niet minder moeten inhouden het
maken van een einde aan de „directe
en indirecte aanvallen op de veiligheid
van Indo-China en Malakka". Want, zo
vervolgde Eisenhower met nadruk, een
wapenstilstand in Korea, waardoor
slechts aggressieve legers zouden wor
den vrijgemaakt voor een aanval el
ders, zou bedriegerij zijn.
Uit een werkelijke vrede voor Azië
zal de taak kunnen groeien van het
regelen der andere kwesties tussen de
vrije wereld en de Sovjet-Unie. De
Ver. Staten zijn bereid hun aandeel in
een dergelijke regeling te aanvaarden.
Zij hebben, zo voegde de president hier
weer met bijzondere klemtoon aan toe,
b.v. reeds al het mogelijke gedaan om
het sluiten van een vredesverdrag met
Oostenrijk te bespoedigen.
Eisenhower stelde uitbreiding voor
van de plannen voor Europese eenheid
tot buiten de landen van West-Europa.
Een dergelijke meeromvattende ge
meenschap zal ook een „vrij en ver
enigd Duitsland, met een op vrije en
geheime verkiezingen gegrondveste re
gering omvatten en, bij volledige on
afhankelijkheid van de Oosteuropese
landen, het einde van de huidige on
natuurlijke verdeling van Europa kun
nen betekenen".
Een dergelijke gemeenschap zal kun
nen leiden tot bewegingsvrijheid voor
personen, vrijheid van handel en van
uitwisseling van gedachten.
Eisenhower herhaalde de voorstellen
voor beperking van bewapening en
controle op atoomenergie, zoals deze
reeds door de Ver. Staten in de Ver.
Naties zijn gedaan.
Het doel van het hierboven beschre
ven fonds, een wereldopbouwfonds zo
als Eisenhower het uitdrukte, zal moe
ten zijn: Hulpverlening aan andere
volken voor de ontwikkeling van ten
achter gebleven gebieden, bevordering
van winstgevende en eerlijke wereld
handel en het bieden van hulp aan alle
volkeren om „de zegeningen van pro
ductieve vrijheid" te leren kennen. In
De nieuwe premieregeling voor de woningbouw is heden bij Koninklijk
Besluit afgekondigd. Dit premie- en bijdragebesluit woningbouw treedt op 20
April in werking. Tevens is een ministerieel besluit op grond van dit K.B.
verschenen, dat een nadere regeling van genoemde materie inhoudt. Tot de
belangrijkste wijzigingen in vergelijking tot de oude regeling behoort de vast
stelling, dat de maximum-inhoud van woningen, waarvoor premie wordt ver
leend, verhoogd wordt van 375 tot 500 kubieke meter. De inhoud van garages
zal niet meer worden medegerekend.
De hoogte van de premie zal afhanke
lijk blijven van het aantal personen,
dat in de woning kan worden gehuis
vest. Voorts zullen toeslagen voor fun-
deringskosten en voor grondkosten
worden gegeven, afhankelijk echter
van één der drie groepen, waarin de
minister de gemeenten heeft geclassi
ficeerd. De bijdragen voor funderings-
kosten zullen voorts afhankelijk zijn
van de soort fundering, alsook van de
lengten der palen, die eventueel inge
heid moeten worden.
Nieuw is een regeling voor het bou
wen van eigen ééngezinshuizen voor
arbeiders of daarmee gelijk te stellen
personen, houdende, dat boven de
premie gedurende tien achtereenvol
gende jaren een bijdrage van 2,3 pro
cent van de toegekende premie kan
worden ontvangen.
De aanvrager mopt dan echter niet
ouder dan 50 iaar zijn.
Minister ir H. B. J. Witte, heef'
tijdens een persconferentie verklaard
dat de gemiddelde premie in feite niel
hoger wordt. De premie wordt bere
kend over het verschil in bouwkoster
tussen een minimumwoning van een
bepaalde bezettingsgraad van vóór de
oorlog en een minimumwoning van
heden. Van dit verschil wordt een per
centage toegekend. De nieuwe regeling
zal naar zijn smaak een betere verde
ling geven.
(Zie verder elders in dit blad)
EISENHOWER
vrede
dit verband herinnerde Eisenhower er
aan, dat het plan-Marsihall in 1947 be
doeld was om aan de behoeften van
Oost- zowel als van West-Europa tege
moet te komen.
Een volledige Vietminh-divisie, die
sinds Zaterdag langs de Oostgrens van
de Indo-Chinese staat Laos manoeu
vreerde, heeft gisteren de grens van
Laos overschreden. Dit is de derde
Vietminh-strijdmacht, die in de afge
lopen vijf dagen Laos binnenrukte. De
divisie trekt in Westelijke richting op
langs de hoofdweg van de kust.
De koning van Laos heeft gisteren
telegrafisch een beroep gedaan op pre
sident Auriol van Frankrijk om Franse
hulp te zenden in de strijd tegen de
communistische Vietminh-rebellen. Mi
nister Bidault verklaarde te Parijs, dat
het invasieleger van de Vietminh in
Laos, een ongewapende en vredelie
vende staat, een duidelijk bewijs van
aggressie is, ook in de zin zoals de
Sovjet-Unie dit begrip hanteert.
Een Dakota van de luchtbrug tussen
Hanoi en het geïsoleerde Franse bol
werk Nasan in Tonkin is Donderdag
aan de oever van de Rode Rivier, on
geveer 14 km ten Noord-Westen van
Hanoi, neergestort. 27 personen verlo
ren het leven. Een van de motoren van
het toestel was in brand geraakt.
VOOR de eerste maal is er over een belangrijke politieke kwestie in de poli-
tieke commissie van de Ver. Naties, te New York bijeen, overeenstemming
bereikt. Alle zestig vertegenwoordigende landen gingen nl. accoord met een
door Brazilië .voorgestelde resolutie, die de Algemene "ergadering na afwerking
van de huidige agenda op reces wil zenden, doch weer bijeen wil roepen zodra
de ontwikkeling in Korea zulks nodig maakt. In de resolutie wordt voorts met
grote voldoening gesproken over liet accoord ten aanzien van de uitwisseling
van zieke en gewonde krijgsgevangenen in Korea. Bovendien wordt de hoop
uitgesproken, dat er spoedig een bestand zal komen. Even belangrijk was het
feit, dat Polen een uitvoerig besproken en door het Westen afgewezen resolutie
besloot in te trekken. Polen wilde de Algemene Vergadering laten aanbevelen
de ontwapeningsmaatregelen toe te passen, die door de Sovjet-groep waren
voorgesteld, o.a. verbod van het atoomwapen. Polen achtte het deel van zijn
resolutie inzake Korea in elk geval overbodig geworden.
[)IT feit kan als het eerste accoord
tussen Oost en West over Korea
in de Ver. Naties worden beschouwd.
Er heerste een goede stemming in de
bijeenkomst der commissie. De Sovjet
afgevaardigde Zaroebin zei dat de
stemming „zeer nuttig" was. Vele af-
gevaardigden wisselden handdrukken.
Het hoofd van de Sovjet-delegatie
Wysjinski, glimlachte toen hij weg-
Een schip op het droge is altijd een
triest schouwspel. Temeer als het
een vaartuig betreft, zo trots en zich
beroemend op een staat van dienst
als deze „Conway", gestrand bij de
Menai Suspensionbrug in Engeland.
Het schip is 114 jaar oud, was met
92 kanonnen uitgerust doch deed
thans dienst als trainingsschip voor
de Britse fasitjes.
reed. De Franse afgevaardigde Hoppe-
not sprak zijn grote waardering uit
jegens Polen voor het intrekken van
zijn resolutie. De Poolse delegatie, zo
zei hij, had getoond, dat het de les
der geschiedenis had begrepen nl. dat
grootmoedigheid soms de beste poli
tiek is.
JN een grote rede, waarvan wij de
inhoud op deze pagina nauwkeurig
weergeven, heeft Eisenhower uiteen
gezet hoe de Verenigde Staten de weg
zien, waarlangs de wereld van Oost
en West zal moeten gaan om een
waarachtige vrede te bereiken. Deze
weg is zeker niet geheel nieuw. Tal
van waarschuwingsborden zijn ons
reeds jaren bekend. Verrassend is wel
de vorm, die Eisenhower heeft gekozen,
nl. die, waarin de opbouwgedachte (de
werken van de vrede) onmiddellijk is
gekoppeld aan de idee van ontwape
ning. En deze generaal, die in zijn
leven zo van nabij de gruwelen van
een (nu al weer ouderwetse) oorlog
heeft meegemaakt, heeft als president
van de Verenigde Staten als geen ander
het recht voor de ontzetting van een
atoomoorlog te waarschuwen. Het
ergste, dat de wereld kan overkomen.
Van twee kwaden het minste: een
voortdurend bestaan van vrees en
spanning. Zo stelde hij het.
Voor een waarachtige vrede zullen
beide kwaden moeten worden uitge
roeid. Eisenhower liet er geen twijfel
over bestaan. Wij zullen de punten uit
deze rede niet afzonderlijk bespreken,
want toen wij dezer dagen schreven
over „het goede uur" ging net ons
minder om de concrete problemen,
waarover overeenstemming zal moeten
worden bereikt, dan om de stemming
van wederzijds vertrouwen, welke aan
begin en einde van iedere samenspraak
dus ook van een mislukte moet
blijven heersen. Is deze stemming er
niet, dan zijn woorden als thans in
Oosten en Westen worden gesproken,
vals gefluit van leugenachtige voge
laars. Wij zijn zelfs geneigd te schrij
ven, dat wederzijds wachten op het
eerste blijk, dat achter deze woorden
daden gereed staan, een slecht begin
betekent. Dit houdt geen politiek van
toegeven in, hoewel toegeven lang niet
altijd een teken van zwakheid is.
Integendeel,
Het is goed, dat Eisenhower heeft
gesproken zoals hij deed. Maar in ons
zal de spanning pas wijken, wanneer
wij het bewijs hebben, dat de eerste
stap op de nieuwe weg is gezet. Om
het even wéar dit is. Onze wereld rilt
van de problemen. Alles wat men
aanpakt is goed.
De tijd van woorden en beleefd
heden is nu voorbij. De twee wereld
machten hebben een vast standpunt
ingenomen. Wij geloven, dat deze kans
de laatste zal zijn. In de wetenschap,
dat de hele mensheid naar het Kremlin
en naar het Witte Huis in (bang)
vertrouwen opziet, moet er nu gewerkt
worden. Ons bestaan hangt er van af.
Wie meent, dat men er ergens ter
wereld anders over denkt, heeft een zo
verregaand gebrek aan inzicht in de
werkelijke gedachten van ieder mens,
dat de vrede aan hem niet besteed zou
zijn.
Mogen allen, die thans het woord
dienen te nemen of de pen moe-
ten voeren, dit bedenken. [Jj
COMMUNISTISCHE betogers hebben
gisteren in Teheran gedemonstreerd
(er ondersteuning van Mossadecjs stre
ven om de status van de Sjah van
Perzië terug te brengen tot die van een
aan een grondwet gebonden vorst. De
communisten riepen „Weg met de Sjah"
en „Weg met de Britse en Amerikaanse
huurlingen". Het paleis van de Sjah en
de woning van premier Mossadeq wer
den zwaar door met gevechtwagens en
machinegeweren uitgeruste troepen be
waakt. Bij de betogingen in Teheran
liepen twintig personen verwondingen
op. Ook elders hadden demonstraties
plaats ter ondersteuning van Mossa-
deqs eisen. In Abadan, het centrum
van de Perzische olieindustrie, demon
streerden tienduizenden arbeiders. Een
delegatie der betogers bezette het post
kantoor. Voorts werd gedemonstreerd
in Ispahan, Tebris en andere groto
steden.
„|N Teheran trokken de communisten
onder kreten,, overwinning of dood"
en „aanvaardt het rapport van de com
missie van acht" door de straten om
daarna in vrachtauto's over het plein
te rijden, waaraan het parlementsge
bouw ligt. Bedoeld rapport is opgesteld
door acht parlementsleden van Mossa-
deqs partij en verzoekt de Kamer de
macht van de Sjah te beknotten.
De Amerikaanse ambassadeur in Te
heran, Henderson, heeft de Amerikaan
se burgers opgedragen binnenshuis te
blijven en zich niet in de omgeving
van de demonstranten op te houden.
De „Mardasia", een dagblad, dat de
mening van de oppositie weergeeft,
schreef gisteren, dat de Ver. Staten de
economische hulp aan Perzië zouden
intrekken, indien maar één Amerikaan
zou worden aangevallen. Het 'Nationaal
Front, de regeringspartij, heeft het volk
in een communiqué bedankt voor de
steun aan de politiek der regering-
Mossadeq verleend.
De ministers van Buitenlandse Zaken
van de zes landen, die samen de Euro
pese politieke gemeenschap zullen
vormen, zullen op 10 Mei te Straatsburg
hun oordeel geven over het ontwerp
voor een Europese grondwet, heeft de
Westduitser Vcm Brentano Donderdag
p Bonn meegedeeld
Het Nationale Ramnenfonds heeft tot
interen 106 millinpn gulden ontvangen,
^inds de vorige dag is er dus weer een
millioen bygekomen.
