De gemeenteraadsverkiezingen evenbeeld
van de Tweede Kamerstemming
Hoe Amsterdam, Den Haag
en Rotterdam stemden
Drie verkiezingen vergeleken
eerlingen
Ook nu grootste winst
voor P.v.d.A. en VVD
mm
Stad en dorp in het spoor van het Binnenhof
Reynaud is niet aanvaard als
Franse premier
Grosz
Mei 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
150e Jaargang No. 123
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
kllll
Premier dr Drees
ook in de rij
|KVP en CPN verloren
zetels
'eparatie
luwerstraat 6 Alkmaar
telijk leven
jepingswerk
WEERBERICHT
F 114.3 millioen in
het Rampenfonds
AMSTERDAM
ROTTERDAM
Ultimatum schrok parlement af
Grondwetswijziging als
voorwaarde
Fransen ontruimen
Jen Vi
Eerste coloradokevers in
Zeeland gesignaleerd
Opinie te Seoel
Kans op aanvaarding
VN-voorstellen
Senator Taft heeft veel
critiek
Duits protest bij
de Britten
Wegens uitlevering van
De Jonge
's GRAVENHAGE
Directie:
J. 8IJLSMA eD C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, Tel. 5541
ADVERTENTIES en
ABONNEMENTEN;
Voordam 11, Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAABSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct. per man
Vraag en Aanbod (alleen
2e hands goederen) tot 15
woorden f 1.-, elk woord mee;
j cent Uitsluitend contani
Abonnementsprijs bi) vooi
uitbetaling f 2.02 per mno
f 6.05 per kwartaal
plus incassokosten
Weekabonnementen 1 u.49
OO.
erling.
AG 5 JUNI in het
•ie tot vijf uur.
rekje mede ta nemen,
ipport van de nieuwe
nt U zich wenden tot
RE KWALITEIT!
T filiaal Zaandam-,
fO Telefoon 4351
-,'u Depöl Purmerend:
ijneh Telefoon 1277
307 - HE1LOO
6.8.1
De minister-president, dr IF.
Drees, wachtte gisteren bij het
stembureau in de Beeklaan in
Den Haag zijn beurt af om zijn
stem uit te brengen.
IjyjEER DAN EENS hebben wij betoogd, dat het ons om redenen van staats-
I rechtelijke aard niet juist voorkomt de resultaten van gemeenteraadsver-
ltiezingen te vergelijken met verkiezingen voor de Tweede Kamer. Theoretisch
kunnen tussen de landspolitiek en de gemeentepolitiek belangrijke verschillen
1 voorkomen, maar ook de politieke practijk toont, dat lang niet alle Haagse tn-
Uiriiten door besturen van de gemeenten worden gedeeld. Wij noemen slechts
jde gewichtige zaak van de gemeentelijke autonomie en vooral ook de woning-
Ibouw, waarin tussen de gemeentelijke overheid en de ministeries of de volks
vertegenwoordiging diepgaande discrepanties te constateren zijn. Nog onlangs
wezen wij er op, dat propaganda maken voor een partij in de voorbereiding
Ivoor gemeenteraadsverkiezingen door middel van leuzen, die in de landspolitiek
gelden, bepaald ongewenst is. Daarnaast dienen wij in het oog te houden, dat
deze werkelijk bestaande verschillen nog niet tot gevolg behoeven te hebben,
jdat er in de bevolking van de gemeentelijke raadszaal een sterke verschuiving
plaats vindt. Ons volk is geen volk voor politieke schokken. Het is bedacht-
am en hoe progressief vaak ook behoudend. Een eenmaal uitgezette
koers wordt niet spoedig verlegd. Zit de vaart er eenmaal in, dan moet er heel
Itrat gebeuren voordat aan een bepaalde partij de wind uit de zeilen wordt ge
nomen.
nes 1.38, heren 1.58
loerfenfie goed
deze maar
na opgeeft
'te^ Wageningen: B. Eysen* j
'Vte Warga: (toezegging';
berg, candidaat te Hilvet H
ïdankte voor Hoogkarspei-
te Ede: (vacature J-
Harkema te Zeist. BedanK
ide en Tienhoven: W.
Delft. Aangenomen nd" H
(vacature J. C. H. Roman).
Ouden te Buren. I
ion naar Nieuw-Lekke
averkamp te Veen, die
oor Elburg, 's-Greveldu™
aaften, Poortvliet en vo j
'T?CC?l. T
te Duisburg-Ruhrort:
te Roden (voorheen
^Winschoten: C. Goema»
voor Bierum: H. Veensk3 j
udsterwal. K O
erken onderh. Art. 31 j
rien naar Hoogevecn.
Rotterdam-Delftshaven.
ef. Kerken.
te Haarlem-Centrum: M-
yze te 's-Gravenhage-c.
tavenswaav *p Scheven' -
Gercf. ROiieentf
te Ederveen: D. L^
|}E VERKIEZINGEN, die gisteren
zijn gehouden in het grootste deel
:an de Nederlandse gemeenten, zijn.
lunkt ons, een bewijs voor deze stel
ing. Men zou, indien men zich ook
[oor deze verkiezingen zou houden
jan het principe, dat wij in de eerste
jïgels van dit stuk in het kort for
muleerden, en indien men zich dus bij
iet aantrekken van vergelijkende cij-
irs zou richten naar de uit 1949 be-
Ikbare gegevens, gerede tot de
inclusie kunnen komen, dat ons
Volk kennelijk bezig is zich enerzijds
naar het politieke midden te bewegen
en daarvoor moet men dan de par
tijen als volgt van links naar rechts
«ngschijiken: CPN, PvdA, KVP,
VVD. CHU, AR, St. GEREF en KNP
(Weiter) en anderzijds, dat het
Zich in dat „midden" duidelijk uit-
;Spree!;t voor een modem progressieve
fPvdA) koers en voor een minstens
even moderne ietwat behoudende
(WD) lichting.
BZouden wij dus ons vergelijkingsma
teriaal in 1949 zoeken dan zouden wij
moeten concluderen, dat ons volk in
de dagen, die aan deze verkiezingen
voorafgingen, weliswaar nauwelijks of
geen belangstelling had getoond, maar
dat het niettemin voor een aardbe
ving zou hebben zorg gedragen.
j Maar wij hebben het vorig jaar ver
kiezingen voor de Tweede Kamer ge
had: En degene, die er de tijd voor
neeirt d» huidige uitslagen rustig te
Overwegen, kan ni»t anders vaststel
len dan dat de weg, welke het Ne-
deilandse volk insloeg, toen PvdA en
«VL duidelijk wonnen, KVP en CPN
fpert verloren en de protestants-
uistelijke groepen z'chzelf ongeveer
'iiik bleven, ook thans nog als de
^ste wordt gezien. De PvdA behaal
de gisteren belangrijke zetelwinst, de
j»«D ging flink vooruit, de Commu
nisten verloren everals de Katholie
ken; dit alles is voor ons geen nieuws
lieer, omdat wii r.tze strom'ng ai
Van 1952 kenden.
f dit alles nu tot verheugenis moet
•trekken is een moeilijk te beantwoor
den vraag. Uit een recent ingesteld
ppinie-onderzoek is namelijk gebleken,
dat meer dan de helft van de onder-
Sïaagden geen interesse voor deze
raadsverkiezingen had, terwijl slechts
B procent zeer belangstellend was.
Men heeft dus klaarblijkelijk „maar
weer hetzelfde als het vorig jaar ge
daan". Zonder vuur, zonder enthou-
^jasme, misschien, omdat op „niet-op-
nu eenmaal een boete is ge
VVD kwam van 151 op 162 en de CPN
zakte van 114 naar 80.
In deze gemeenteraadsverkiezing
ligt de „aardverschuiving" van 1952
verdisconteerd. Of, om het anders te
zeggen; de samenstelling van de ge
meenteraden komt nu pas overeen
met de nieuwe politieke inzichten van
het Nederlandse volk.
Of deze gang van zaken bevorder
lijk is voor de gemeentelijke zelfstan
digheid, lijkt ons op zijn minst twij
felachtig. Misschien hebben de kie
zers deze autonomie zelfs een dolk
stoot in de rug gegeven door „partij
politiek" te stemmen. Véél zal hier
afhangen van de persoonlijkheid en de
allure van de vrouwen en mannen, die
het bestuurlijk apparaat in de ge
meente gaan vormen. Zijn zij uitslui
tend „ja-broers of nee-zusters" vat;
hun politieke vrienden op het Binnen
hof, dan is ieder gesprek over ge
meentelijke zelfstandigheid van nu at
aan zonder enig nut.
Concluderend mogen wij evenwel
zeggen, dat het gezond is, dat de po-
komen"
steld.
Van de andere kant is evenzeer op-
Vallend, dat de kiezers in groten ge
tale ter stembus zijn getogen, waaru't
zou blijken, dat er ergens toch meer
lateresse was dan men zou denken.
Een voorbeeld hiervan kunnen wij
tinden In de telling van 70 gemeenten
boven de 20.000 inwoners. In volgorde
ran de jaren 1949 en 1953 krijgen we
dan deze figuren: De PvdA liep op
van 541 naar 618 zetels; de KVP ging
terug van 519 naar 504 zetels; de
te Terneuzen,
msterdam-C.
en
f:sa»p!1'
V
V.U. is geslaagd voor j
men theologie de heer
:n te Amsterdam.
Verwachting tot Vrijdagavond:
IETS MINDER KOUD
Half tot zwaar bewolkt, maar tot
het einde van de middag over
wegend droog weer. Vrij krach
tige tot matige wind, krimpend
van Noord naar West. Iets min
der koud.
VRIJDAG Zon op 4.29, ondei
20.46: Maan op 22.21, onder 4.20.
litieke lijn thans ook wat betreft de
samenstelling van de gemeenteraden
recht is getrokken. En bepaald ver
heugend mogen wij noemen, dat de
Nederlander, misschien wat sloom
en zonder opwinding, madr dan toch
trouw zijn stem heeft uitgebracht.
En op die degelijkheid hebben wij
ten slotte ons gezamenlijke huis,
dat Nederland heet gebouwd. Qtj
Sedert de vorige opgave is door het
Nationale Rampenfonds weer honderd
duizend gulden ontvangen. Het totaal
bedrag is daardoor gestegen tot f 114.3
millioen.
Namen der
Aantal stemmen
Percentages
Zetels
partijen
1949
1953
1949
1953
1949 1953
IA en 1 B P.v.d.A.
132399
168227
30.5
35.5
14
17
2A en 2 B C.P.N.
111874
103435
25.7
21.9
12
10
3. K. V. P.
81850
79716
18.8
16.8
9
8
4. P. C. G.
61929
58156
14.2
12.3
6*
5*
5. V. V. D.
44759
56136
10.3
11.9
4
5
6. K. N. P.
7578
1.6
0
Rev. Comm. Parti
2206
0.5
Totaal
435017
473248
100
100
45
45
3 A.R., 3 C.H.U.
3 A.R., 2
C.H.U.
Namen der
Aantal stemmen
Percentages
Zetels
partijen
1949
1953
1949
1953
1949 1953
IA en 1 B P.v.d.A.
133323
167111
39.0
44.7
19
21
2. K. V. P.
53843
56117
15.7
15.0
7
7
3. A. R.
41156
41237
12.0
11.1
6
5
4. Gemeentebelangen
Comm., Partijlozen 40393
31008
11.8
8.3
5
4
5. V. V. D.
35330
40952
10.3
11.0
5
5
6. C. H. U.
26779
27699
7.9
7.4
3
3
7. Ger. Pol. Verb.
1444
2337
0.4
0.6
0
0
8. S. G. P.
6410
7172
1.9
1.9
0
0
Middenstandspartij 1839
0.5
Rev. Comm. Partij 960
0.3
Partijlozen
535
0.2
Totaal
342012
373633
100
100
45
45
REYNAUD, die als derde door presi
dent Auriol was belast rnet de vorming
van een nieuwe Franse regering, heeft
al evenmin succes gehad als zijn voor
gangers. Zijn poging, om de formatie
te versnellen door zich dadelijk aan de
Nationale Vergadering te presenteren,
had geen succes, mede doordat hij het
nodig vond, een ultimatum te stellen.
Het parlement verleende hem onvol
doende steun. Reynaud kreeg slechts
280 van de 314 benodigde stemmen. Hij
had geëist, dat de Nationale Vergade
ring op korte termijn een wijziging in
de grondwet zou aanbrengen; daardoor
zouden automatisch nieuwe verkiezin
gen worden gehouden, indien een rege
ring binnen achttien maanden na haar
vorming ten val werd gebracht. Deze
wijziging zou binnen tien dagen kun
nen worden aangebracht en was voor
waarde voor de vorming van een rege
ring', zo dreigde Reynaud, die hiermee
grote opschudding veroorzaakte.
IN zijn redevoering betoogde Rey
naud, dat Frankrijk op het ogenblik
ingrijpender hervormingen behoeft dan
aan de vooravond van de Franse revo
lutie. Hij bevestigde de trouw van zijn
land aan de NAVO en betuigde zijn in
stemming met de aangekondigde con
ferentie van de Westelijke Drie. Te
dezen aanzien merkte hij op, dat de
Westelijken zullen trachten, datgene te
vinden dat de zaak van de vrede het
best zal dienen. Zij kunnen niet toe
staan, dat men gelooft in denkbeeldige
scheuringen en zij zullen er in slagen,
degenen, die speculeren op tegenstel
lingen in de kapitalistische wereld,
hun hoop te ontnemen.
Voorts zei hij, dat zijn regering te
allen tijde bereid zal zijn, elk bruik
baar Russisch voorstel op zijn waarde
te onderzoeken. Als algehele oplossing
van de internationale spanning be
schouwde hij algemene ontwapening
onder internationale contröle; daar deze
niet mogelijk is, zal men er naar moe
ten streven, het krachtsverschil tussen
Oost en West zoveel mogelijk te ver
minderen.
De troepen van de Franse Unie heb
ben gisteren Jen Vi, één van de sleu
telstellingen in de verdedigingslinie
van Hanoi, ontruimd. Jen Vi ligt onge
veer vijftig kilometer ten zuiden van
de stad. Men acht in Parijs deze ontrui
ming een grote tegenslag, temeer, om
dat in het begin van deze maand twee
aanvallen met succes zijn afgeslagen.
In Zeeland zijn dezer dagen de eerste
coloradokevers gesignaleerd. Op Wal
cheren spoelden bij Ritthem zeven co
loradokevers aan en in Oastkapelle
veertien. Ook elders in het land schij
nen reeds kevers gevonden te zijn,
naar wij van de Plantenziektekundige
Dienst vernamen. De Plantenziektekun
dige Dienst heeft besloten ook dit jaar
weer zijn volledige aandacht aan de
kevers te schenken.
Vier zionistische ministers uit de
Israëlische regering hebben hun ont
slag ingediend na een conflict met nun
socialistische ambtsgenoten. Premier
Ben Goerion poogt thans de steun van
twee kleine religieuze partijen te
krijgen.
WAARNEMERS te Seoel geloven, dat
er een behoorlijke kans op aanvaar
ding van de jongste voorstellen der
V.N door de Noordelijken bestaat. De
kern hiervan is, dat "de gehele kwestie
der krijgsgevangenen aan de Verenig
de Naties zal worden voorgelegd, wan
neer zich een impasse voordoet. Uit
Zuidkorcaansc berichten blijkt, dat er
toch een onderscheid wordt gemaakt
tussen Chinezen en Noordkoreanen, die
niet gerepatrieerd willen worden. De
Chinezen zouden naar een neutraal
land worden gezonden, de Koreanen
onder de hoede van een neutrale staat
in Korea worden gesteld, dit voor de
lijd van negentig dagen. Daarna zou
een commissie van neutrale landen
moeten uitmaken, wat er dient te ge
beuren met weigerachtige gevangenen.
Zijn er dan nog, die beslist niet terug
willen, dan zou de Algemene Vergade
ring der V.N. moeten beslissen over
hun lot.
De Amerikaanse senator William
Taft heeft in een door zijn zoon te
Cincinnati voorgelezen redevoering
betoogd, dat de V.S. moeten streven
naar wapenstilstand in Korea. Slagen
zij hierin niet, dan moeten de bondge
noten weten, dat zij niets meer met
verdere besprekingen in Korea van
doen willen hebben. Taft meende, dat
Amerika elke gedachte aan samenwer
king met de V.N. in het Verre Oosten
moet opgeven en zich volledig vrijheid
van handelen moet voorbehouden. In
Europa heeft Amerika in feite al met
de Verenigde Naties afgedaan.
Hij meende, dat een wapenstilstand in
Korea zou leiden tot een onevenwich
tige toestand, waarbij het land volgens
een onnatuurlijke grens wordt ver
deeld en een millioen communistische
militairen vrijkomen voor de strijd te
gen de Chinese nationalisten en de
Fransen in Indo-China. Bij de bestands
besprekingen had van den beginne al
het streven naar een algemene vredes
regeling op de voorgrond moeten
staan.
Taft zei tenslotte, dat West-Europa
niet door Amerikaanse, maar door
Europese strijdkrachten moet worden
verdedigd.
DE terugvoering van de Nederlandse
oorlogsmisdadiger De Jonge door de
Britse bezettingspolitie zal vermoede
lijk leiden tot een Duits protest bij de
Britse hoge commissaris. De Westduit-
se bondsregering gaat op het ogen
blik na, of zulk een stap gewenst is«
Het gaat daarbij minder om de per.
soon in kwestie dan wel om de rechts
vraag, of een op het asylrecht geba
seerde uitspraak van een Duits ge
rechtshof door een geallieerd ingrijpen
practisoh ongedaan kan worden ge
maakt.
In de Duitse pers is de rechtsbasis
voor het Britse ingrijpen betwist. Men
meent, dat er van bedreiging van de
veiligheid der bezettingstroepen door
de vluchtelingen de enige rechts
grond voor uitwijzing geen sprake
is geweest. De geallieerden zouden dus
in dezen hun rechten te ver hebben
uitgestrekt.
De verwachting wordt uitgesproken,
dat de Bondsregering aan Nederland
de teruggave van De Jonge zal vragen
en dat de hoge commissaris voor de
vluchtelingen zich eveneens in de
zaak zal mengen.
jarecki niet de eerste?
Vorig jaar zouden dertien Poolse
vliegers in hun land zijn terechtgesteld
wegens pogingen tot uitwijken met een
tiental vliegtuigen van het type MIG-
15. Dit werd verklaard naar aanleiding
van de goedkeuring van een wetsont
werp, waarbij aan de Poolse piloot
Jarecki asyl in de Verenigde Staten
wordt verleend.
Namen der
partijen
]A en 1B P.v.d.A
2. K. V. P.
3.A. R.
4. V. V. D.
5. C. H. U.
6. C. P. N.
7. S. G. P.
fi. Vrijz. Dem. Bon<
1. K. N. P.
10. Ger. Pol. Verb.
Onafh. Soc. Lijst
11 iddenst andspart ij
Totaal
Aantal stemmen
Percentages
Zetels
1949
1953
1949
1953
1949
195:
86701
108842
30.5
34.5
15
16
61884
61894
21.8
19.6
10
9
39706
40577
14.0
12.9
6
6
38671
47586
13.6
15.1
6
7
28477
26191
10.0
8.3
4
4
23412
18520
8.2
5.9
4
2
3342
1.0
1
1046
0.3
6506
2.1
1
606
1009
0.2
0.3
1684
0.6
3052
1.1
284193
315513
100
100
45
45
J-JLT ALGEMEEN NEDERLANDS PERSBUREAU
heeft een samenvatting gemaakt van de uitslagen
der gemeenteraadsverkiezingen in drie en zeventig ge
meenten met meer dan twintigduizend inwoners, teza
men omvattende ruim vijf en vijftig procent van liet
Nederlandse volk. Uit deze staat, die wij hieronder pu
bliceren, blijkt duidelijk, hoe de verschuiving, welke bij
de Kamerverkiezingen van 1952 tot uiting kwam, thans
ook in de uitslagen van de gisteren gehouden stemming
haar (veerslag heeft gevonden. Ter verduidelijking diene
dat iV Protestants-Christelijke Groep, waarvan in dit
overzicht sprake is, geen afzonderlijke partij Is, doch
de uitdrukking van liet samengaan der protestantse
partijen bij de verkiezingen in verschillende gemeenten
van het land.
Gemeenteraad
Tweede Kamer
Gcmeenteraadsvcrk.
Zetelverdeling
1949
1952
1953
1949
1953
A.R.
193.226
7.07
210.334
6.93
196692
6.5
143
142
C.H.U.
171.530
6.28
151.989
5.01
172923
5.7
150
151
P.C.G.
194.947
7.13
181.107
5.97
194310
6.4
164
147
C.P.N.
289.412
10.59
269.896
8.90
243121
8.0
120
82
G.P.V.
6.909
—.25
13.702
—.45
16639
0.6
3
8
K.N.P.
47.732
1.57
28811
1.0
11
K.V.P.
720.949
26.38
687.737
22.67
737813
24.4
578
556
P.v.d.A.
828.328
30.31
1.022.774
33.71
1038921
34.3
571
656
•s.G.P.
20.871
0.77
33.864
1.12
28662
0.9
19
21
V.V.D.
253.342
9.27
294.433
9.70
306407
10.1
156
170
O.P.
53.296
1.95
120.457
3.97
64385
2.1
43
61
2.732.810
100.—
3.034.025
100.—
3028684
100.
1947
2005