Reeds nu verschil van mening
ta
ïu
b
o
H
De Franse regeringscrisis door
Laniel doorbroken
to
De democratie en het recht der
minderheden
Zeebeving bij
Kioesjioe
Juni in Europa: Hittegolven,
overstromingen en sneeuw
Pro Juniore
Gedwongen arbeidersbetoging
in Oost-Berlijn
Mogelijk heden nieuw kabinet
Kinderen Finaly uit Spanje
in Frankrijk terug
g
m 3-
Q
m
s Z
So
1 7s
1 m
p rn
§0
171
1
1Y
m a
W
W
M 2
O
O
IY
Zaterdag 27 Juni 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 150e Jaargang No. 149
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Na de grondwetswijziging
Talrijke slachtoffers
Indonesische nota
over N.-Guinea
Minister Beijen stelt
Djakarta gerust
Bedenkelijk voorstel
van prof. Romme
Aanval van „Ike" op
boekenverbranders'
Op Sicilië twee doden
door een zonnesteek
Vrij zonnig weer
WEERBERICHT
ÉSl
ER is ons een ietwat wonderlijk ge
schrift toegezonden, waarin wij ge
gevens vonden over een stichting onder
de naam „Pro Juniore". Niet dat wij
het vreemd vinden, dat de jongeren zich
intensief bezig houden met het verbrei
den van „de Europese gedachte" ondor
hun tijdgenoten: maar wat ons bevreemdt
is, dat min of mee onder het mom van
een studiegroep, waarin problemen
rond de Europese eenheid worden be
handeld, een reisorganisatie is opge
richt, die bijna niet anders dan uitslui
tend een zakelijk doel kan hebben.
Niettemin is genoemde stichting aange
sloten bij de Beweging van Europese
Federalisten.
BULGAREN SCHOTEN EEN
ZUIDSLAVIëR NEER
Strijd om een gezond
betaalmiddel
Generaal Kruis naar
Amerikaans concern
Toegewezen aan hun
Joodse familie
Ook de Volkspolitie het
kind van de rekening
Een mooi record
Per „bromvliegtuig
de Oceaan over
H
Cfl
a 50
N
ana
va
il S*
I
I
tu
CO
CD
3
v>
3
CD
mQ
0 2
m <0
Z <D
m
Tl
gTs
Js. 1
n
I"
h
|fl I
,JQ 1
t*
H
r1
02
H
CSJ
O
c»
O h
H 2
a
O
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Eedactie:
Achterdam 18, Tel. 5541
advertenties
en abonnementen:
Voordam 11 - Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAABSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct p. m.m.
Vraag en Aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden 1.
elk woord meer 5 cent.
Uitsluitend contant.
Abonnementsprijs:
bij vooruitbetaling 2.02
per mnd; 6.05 per kwar
taal, plus incassokosten.
Weekabonnementen f 0.49
(Van onze parlementaire redacteur.)
£)E WIJZIGING van onze Grondwet inzake de buitenlandse betrekkin
gen is nog maar nauwelijks plechtig afgekondigd of reeds is er een
belangrijk, ja een principieel verschil van mening ontstaan over de
betekenis der nieuwe bepalingen. Een verschil van mening, waarbij een
der fundamenten van het democratisch bestel in het geding is: de
eerbied voor en de bescherming van de minderheden. Dit blijkt uit de
toelichting op het voorstel tot wijziging van het reglement van orde van
de Tweede Kamer, dezer dagen aanhangig gemaakt door prof. Romme
(K.V.P.), de heer Tilanus (C.H.) en prof. Oud (V.V.D.) teneinde dit
reglement aan te passen aan de grondwetswijziging.
Als gevolg van een krachtige zee
beving, die in het Noordelijk gedeel-
te van het Zuidjapanse eiland Kioes
jioe verwoestingen heeft aangericht,
zouden 104 personen zijn omgekomen
en 274 gewond. Ruim 400 personen
zouden worden vermist.
Volgens de plaatselijke politie zal
het aantal slachtoffers nog groter
blijken te zijn dan thans reeds be
kend is. De beving deed zich gisteren
I voor.
c
o
H
Id
o
I Naar het ANP van officiële zijde
[Verneemt, heeft de waarnemend Hoge
(Commissaris van Indonesië, mr Su-
«anto Tirtoprodjo, Donderdagmiddag
[namens de Indonesische regering aan
minister Beijen een nota overhandigd.
In deze nota wordt gezegd, dat iedere
poging .om zonder voorafgaand over
leg met Indonesië tot een accoord te
komen met Australië over West-Nieuw-
[Guinea als een onvriendelijke daad zal
worden beschouwd, omdat de status
:van Nieuw-Guinea nog steeds een be-
(twist punt vormt.
Minister Beijen heeft daarbij aan de
wnd. Hoge Commissaris medegedeeld,
dat Nederland niet overweegt een
jverdrag met Australië te sluiten met
betrekking tot Westelijk Nieuw-Gui
nea.
MEN ZAL zich herinneren, dat de
wijziging inzake de buitenlandse be
trekkingen onder meer beoogt voortaan
alle overeenkomsten met buitenlandse
mogendheden in beginsel aan de goed
keuring van de Staten-Generaal te on
derwerpen. Teneinde echter een over
belasting van de' Kamers met een reeks
weinig gewichtige overeenkomsten te
voorkomen, is tevens bepaald dat in
bepaalde gevallen geen goedkeuring
vereist zal zijn. En voorts, dat in het
algemeen „de goedkeuring wordt ge
acht te zijn verleend, indien niet bin
nen dertig dagen na het overleggen
van de overeenkomst door of namens
een der Kamers der Staten-Generaal of
door tenminste een vijfde van het
grondwettig aantal leden van een der
Kamers thans dan door tenminste 20
Tweede of 10 Eerste Kamerleden de
wens te kennen wordt gegeven, dat de
overeenkomst aan de uitspraak van de
Staten-Generaal zal worden onderwor
pen, of indien de beide Kamers der
Staten-Generaal vóór de afloop van de
ze termijn verklaren, dat geen uit
spraak verlangd wordt".
Het oorspronkelijke regeringsvoorstel
hield alleen de mogelijkheid van een
parlementaire behandeling van een
overeenkomst op verzoek van of na
mens een der beide Kamers in. De
tweede mogelijkheid de wens van
tenminste 20 Tweede of 10 Eerste Kamer
leden is er in gekomen door het aan
nemen van een amendement van dr
Bruins Slot (A. R.) met het doel een
eventuele aanzienlijke minderheid in
de Tweede of de Eerste Kamer het
recht te geven een parlementaire be
handeling af te dwingen.
NU STELLEN de drie genoemde
fractie voorzitters zich blijkens hun
toelichting op het standpunt, „dat zo
dra de beide Kamers hebben verklaard
geen uitspraak te verlangen tot wel
ke Verklaring beide Kamers met ge
wone meerderheid kunnen besluiten
daardoor een eerdere wens van 20.
resp. 10 leden vervalt en dat zulk een
wens daarna ook Diet meer kan wor
den uitgesproken".
Zowel de voorzitter van de A, R.
Tweede Kamerfractie als die van de
P. v. d. A.-fractie, dr Schouten en mr
Burger, hebben zich met deze opvatting
en de daaruit getrokken conclusie niet
kunnen verenigen. Zij zijn van oordeel,
dat de strekking van het amendement-
Bruins Slot is geweest om eventuele
minderheden onder alle omstandighe
den te beschermen.
Volgens een van deze beide fractie
voorzitters behoort deze bescherming
zelfs zover te gaan, dat een minderheid
ook nog na een verklaring van beide
Kamers, dat geen uitspraak wordt ver
langd, de wens tot een parlementaire
behandeling van de betreffende over
eenkomst moet kunnen geven. Dit nu
gaat ook ons bepaaldelijk te ver: op
grond van de tekst van de grondwet
kan men niet anders stellen dan dat
een overeenkomst is goedgekeurd, zo
dra de beide Kamers hebben verklaard
terzake geen uitspraak te verlangen.
Daarop kan men naderhand niet meer
terugkomen. Deze opvatting is boven
dien in overeenstemming met de be
doeling van een dergelijke uitsnraak.
die beoogt in gevallen van spoedeisen
de aard een ongewenste vertraging te
voorkomen.
(Zie vervolg pag. 3)
President Eisenhower heeft een
nieuwe aanval gedaan op de „boeken
verbranders", in een brief aan de ver
eniging van Amerikaanse bibliotheken
te Los Angeles. In deze brief waar
schuwt de Amerikaanse president te
gen de „dwepers, die vrienden van de
vrijheid de gelegenheid om het com
munisme in zijn geheel te bestuderen",
willen ontzeggen. „De Amerikaanse
bibliotheken zijn tehuizen van de vrij
onderzoekende gedachten, en moeten
dit altijd blijven", aldus schrijft Eisen
hower in de brief.
„Onze burgers van alle leeftijden
en rassen, en van elk geloof en elke
politieke overtuiging moeten zich
te allen tijde daarheen kunnen wenden
in het vaste vertrouwen, dat zij eï
vrijelijk de gehele waarheid kunnen
zoeken", aldus de president.
Frankrijk heeft een en zeventig „Or-
kaan"-straaljagers aan India verkocht.
L„.„
1 de hittegolf voortduurde en in
[Engeland, Nederland en
VOORAL in onze kustprovincie
komt de laatste dagen beter zo
merweer voor dan in het Oosten
en Zuiden van ons land, waar
vrijwel dagelijks onweersbuien
optreden. Ook gisteren was het
een vrij zonnige dag met maxi
mumtemperaturen van 22 a 23°
Celsius. Hetweer zal tijdens het
weekeinde voornamelijk worden
bepaald door een lagedruk-gebied
boren Midden-Europa. De kans
op buien met onweer blijft dien
tengevolge in het binnenland nog
groot. Voor onze kuststreek zijn
ae week endvooruitzichten gunsti
ger. Het zal vermoedelijk droog
blijven bij zonnig weer. De tem
peratuur loopt in de middaguren
op tot boven de 20° Celsius, zodat
ook een verblijf aan het strand
aangenaam zal zijn. De algemene
vooruitzichten wijzen ook op een
afnemende buienkans waardoor
de vooruitzichten ook voor de
hooibouw gunstig worden.
Verwachting tot morgenavond:
AFNEMEND BUIïG
Veranderlijke bewolking met voor
in namelijk in het binnenland enkele
verspreide regen- of onweers
buien. In de kustgebieden van
Zuid-Holland en Zeeland plaatse-
f lijk van zee binnendrijvende mist-
of laaghangende wolkenvelden.
Matige tot zwakke Noordelijke
j wind. Ongeveer dezelfde tempe-
r raturen.
Frankrijk de zon de overhand
kreeg, deden zich in West-Duits-
land, Zwitserland en Oostenrijk
overstromingen voor tengevolge
van zware regenval.
In verscheidene delen van West-
Duitsland werd door het hoge water
c -nstige schade aangericht. Op sommi
ge plaatsen is de Rijn in 24 uur tijds
1.20 meter gestegen en op het Neckar-
kanaal bij Heilbronn moest in verband
met het hoge water de scheepvaart
worden gestremd. Uit Essen, Soest,
Keulen en uit Oostelijk Hessen en
Neder-Saksen zijn plaatselijke over
stromingen gemeld. Fij Brunowijk is
vermoedelijk een arbeider bedolv i
door een aardverschuiving.
In Oostenrijk deden zich plaatselijk
overstromingen voor in de provincies
Salzburg, Stiermarken en Beneden-
Oostenrijk.
Ook in Noordelijk en Oostelijk Zwit
serland dreigen overstromingen door
de zware regenval. In verband hiermee
zijn in verscheidene plaatsen alle weer
bare mannen opgeroepen. Op de lijn
Zürich-Winterthur-St. Gallen ontspoor
de een trein door een aardverschui
ving. Er vielen gelukkig geen slacht
offers te betreuren. Bij Winterthur
staan uitgestrekte gebieden onder wa
ter. Bij Bazel, waar van Donderdag op
Vrijdag het peil van de Rijn één me
ter steeg, is de scheepvaart gestremd.
In Noorwegen, Zweden en Denemar
ken echter houdt de hitte aan. Lulea
in Noord-Zweden beleefde Donderdag
de warmste dag in zestig jaar. In
Zuid- en Midden-Zweden steeg het
kwik gisteren tot boven 32 graden
Celsius.
In geheel Frankrijk was het gisteren
warm en voor de Riviera was het „va-
cantieweer bij uitstek". In Noordwest-
Italië viel sneeuw, in Zuid-Italië (on
Sicilië) overleden twee personen tenge
volge van een zonnesteek.
Gedurende de maanden Juli en
Augustus van dit jaar zal aan de alge
mene weersverwachting van het K-N.M.I.,
opgenomen in het automatisch telefonisch
weerbericht, twee maal daags een spe
ciale strandweerverwachting worden toe
gevoegd.
Z.K:H. Bernhard, Prins der
Nederlanden, wordt Maandag a.s.
twee en veertig jaar. Dan is het
feest op Soestdijk, maar ook in
Nederland. Want de Prins heeft
zich in de harten der Nederlan
ders een even vaste plaats ver
overd als de Koningin en de
Prinsessen.
Behalve deze eerste aanmerking, die
dus wil zeegen dat wij gaarne zien dat
men openlijk zegt wat men wil, hebben
wij nog een tweede: er zijn reeds tai
van organisaties in den lande werk
zaam o, het-terrein van internationaal
jeugdcontact.
Hoewel ook wij van mening zijn, dat
op dit gebied niet genoeg gedaan kan
worden, lijkt enige coördinatie wense
lijk. Maar het is ten slotte toch zo, dat
de toekomstige eenheid van Europa door
de tegenwoordige jeugd zal moeten
worden gedragen. De ouderen zijn
vaak behept met alle mog Jijke rem
men, die voornamelijk in een al te his
torische levensbeschouwing vast liggen.
Hoe meer jongeren kans zien het
buitenland te bezoeken en dan niet
principieel op andermans kosten
namelijk door liften! - hoe liever j/J
het ons is.
Een Zuidslavische grenswacht is
Donderdagavond hij Situ mi ca in Ma
cedonië door een Bulgaarse patrouille
van een hinderlaag uit beschoten. De
man overleed later aan zijn verwon
dingen. Belgrado heeft bij Bulgarije
geprotesteerd
Duizenden Oostberlijnse arbeiders hebben gisteren in hun stadsdeel
in een betoging uitdrukking gegeven aan hun vertrouwen in de regering.
Deze demonstratie was georganiseerd door de Oostberlijnse afdeling
van de communistische S.E.D. Partijfunctionarissen hadden een dag te
voren de fabrieken bezocht om de mannen er toe te brengen deel te
nemen aan de betoging. Zij zouden hebben gezegd, dat een ieder, die
niet opkwam, zou worden gebrandmerkt als iemand met sympathieën
voor de Westelijke „agenten en provocateurs". Door de zware regenval
verlieten de arbeiders de stoet en de betoging verliep grotendeels. De
Westelijken hadden aan de Berlijnse sectorgrens met het Oosten speciale
bewakingsmaatregelen genomen.
[)E FRANSE NATIONALE VERGADERING heeft gistermiddag met
een aanzienlijke meerderheid de drie en zestigjarige gematigd-conser
vatief Joseph Laniel als kabinetsformateur aanvaard. Om een meerder
heid te winnen waren 314 stemmen nodig. Laniel kreeg niet minder dan
398 stemmen. Er waren 206 tegenstemmers, vnl. socialisten en commu
nisten. Zestien afgevaardigden w.o. vijftien Gaullisten, onthielden zich
van stemming. De Franse regeringscrisis heeft ruim vijf weken geduurd.
Vijf voorgangers van Laniel wisten de toestemming van de Nationale
V ergadering niet te verkrijgen. De nieuwe formateur zal de negentiende
I'ranse regering sedert het einde van de oorlog vormen. Laniel hoopt
hedenavond een lijst van ministers gereed te hebben Verwacht wordt,
dat Bidault minister van Buitenlandse Zaken zal worden en hij Laniel
naar de conferentie van de Westelijke Grote Drie zal vergezellen. Men
vermoedt voorts, dat voor de eerste maal Gaullisten in de regering
zullen komen.
's jyiORGENS HAD Laniel voor de
Nationale Vergadering een uit
eenzetting gegeven van het regerings
program. zoals hij zich dat voorstelde.
Hij verklaarde, dat de buitenlandse
politiek zal gekenmerkt blijven door
trouw aan het Noord-Atlantisch Pact.
Hij deelde mee, dat Frankrijk de Ver.
Staten en Engeland op de komende
besprekingen van de Grote Drie zal
laten weten, dat het de last van de
oorlog in Indo-China niet langer al
leen kan dragen.
Ten aanzien van een eventuele bij
eenkomst der „Grote Vier" verklaarde
Laniel, dat Frankrijk bereid blijft
„iedere mogelijkheid om de interna
tionale sfeer te verbeteren aan te grij
pen en met een partner, die concrete
bewijzen van zijn goede wil heeft ge
geven, besprekingen te openen".
Sprekend over het Europese Leger,
zei hij: „Het parlement zal zich over
het verdrag inzake een Europese Ver-
dedigings Gemeenschap moeten uit
spreken, wanneer daartoe de tijd is ge
komen. d.w.z. nadat de zekerheid is
verkregen omtrent een regeling van
de Saar-kwestie. de ondertekening
van de aanvullende protocollen en het
sluiten van de overeenkomsten, waar
over op het ogenblik met Groot-Brit-
tannië wordt onderhandeld".
Laniel gaf voorts te kennen, dat zijn
regering nieuwe belastingmaatregelen
zal moeten voorstellen teneinde de
gelden, die de regering van de Bank
van Frankrijk heeft geleend, terug te
betalen. Het is waar. aldus Laniel, dat
de totale last van onze belastingen de
uiterste grens van onze mogelijkheden
nadert, doch er mag niet worden ge
aarzeld, wanneer de prijs, die op het
spel staat, een gezond betaalmiddel is.
Laniel was van oordeel, dat de rege
ring speciale bevoegdheden moet krij
gen om economische besnoeiingen aan
te brengen. Het opleggen van nieuwe
belastingen zou evenwel een zaak van
bet parlement zijn.
De achterstand op landbouwgebied
dient te worden ingehaald door me
chanisatie op grote schaal.
Wat Tunesië betreft zal Frankrijk
niet terugkomen, van zijn belofte dit
gebied voor binnenlandse aangelegen
heden zelfbestuur te geven. De Fran
sen zullen in elk geval in Tunesië blij
ven omwille van de „stabiliteit en de
veiligheid van de vrije wereld en de
bescherming van Frans-Afrika als ge
heel".
Toen Laniel was uitgesproken ap
plaudisseerden alle afgevaardigden, uit
gezonderd socialisten en communisten.
Laniel was op dat moment dus al
practisch zeker van zijn succes.
gLIJKENS een mededeling van de
American Express Company heeft
generaal mr H. J. Kruis een functie
bij dit concern aanvaard. MinisterStaf
heeft hem hiertoe op zijn verzoek een
jaar verlof verleend. De benoeming
gaat in op 1 September 1953.
De directie wijst er in haar mede
deling op, dat Nederland bijzonder ge
schikt is voor het vestigen van buiten
landse ondernemingen, die van hieruit
de Europese en andere afzetgebieden
buiten de V.S. willen bewerken. Met
deze ontwikkeling houdt die van de
American Express gelijke tred; van
daar dat medewerkers van allure wor
den aangetrokken. De directie ver
trouwt dan ook, dat generaal Kruis in
zijn nieuwe functie algehele voldoe
ning zal vinden en hem tevens gele
genheid zal geven, verder in het be
lang van Nederland werkzaam te zijn.
Robert en Gerald Finaly, de door
toedoen van hun pleegmoeder Rooms-
Katholiek gedoopte Joodse wezen, die
sedert enige tijd spoorloos verdwenen
zijn geweest, zijn gisteren, aldus wordt
thans bericht, in de Spaanse stad San
Sebastian toevertrouwd aan mej. Ger-
maine Ribière, afgezante van kardi
naal Gerlier, aartsbisschop van Lyon.
De jongens waren door een orde-gees
telijke naar San Sebastian gebracht.
Met mej. Ribière zijn zij naar Frank
rijk vertrokken en gistermiddag op
weg naar Parijs de grens gepasseerd.
De twee broers zijn toegewezen aan
de zorg van hun Joodse familie. Op
een verzoek van de pleegmoeder, mej.
Brun, om haar de kinderen te laten,
is nog enkele dagen geleden afwijzend
beschikt.
Aan de -pers is door pater Chaillet,
vertegenwoordiger van kardinaal Ger
lier, een verklaring verstrekt, waarin
gezegd wordt, dat de bemoeiingen van
mej. Ribière om de kinderen terug te
vinden en naar Frankrijk terug te
brengen, overeenkomstig de op 6 Maart
gedane gelofte van de Katholieke
autoriteiten, tenslotte tot resultaat
hebben geleid.
Een chauffeur van de Oostduitse
Volkspolitie werd gisteren, toen hij
met zijn auto bij vergissing de Franse
sector van Berlijn binnenreed, door
andere leden van de Volkspolitie be
schoten en zwaar gewond.
De Volkspolitie in Oost-Duitsland
schijnt overigens in verschillende op
zichten mede het kind van de reke
ning te worden. Volgens het West-
berlijnse blad „Telegraf" kozen 826
leden van de Volkspolitie bij de on
geregeldheden de kant van de beto
gers. Russische krijgsraden hebben
enige van hen ter dood veroordeeld
en het merendeel tot zware gevange
nisstraffen. Voorts verloren 134 poli-
tie-officieren hun rang, omdat zij had
den geweigerd bevelen op te volgen.
Deze maand hebben 377 leden van de
Volkspolitie in het Westen hun toe
vlucht gezocht. Uitgeweken is ook dr
Walter Rothe. de ontdekker van xan-
thócilline, een met penicilline verwant
geneesmiddel. Hij is per vliegtuig naar
West-Duitsland overgebracht, waar hij
de productie van dit geneesmiddel zal
voortzetten.
Volgens de Oostduitse radio zijn in
het gebied van Frankfort aan de Oder
de eerste genationaliseerde fabrieken
aan de voormalige eigenaars terugge
geven. Spoorwegtarieven voor arbei
ders en boeren worden verlaagd.
Evenals Churchill hebben nu ook
Eisenhower en de gisteren nog aftre
dende Franse premier Mayer een ant
woord gegeven op een telegram van
Adenauer. Eisenhower zei, dat men
het streven naar vereniging van
Duitsland zal voortzetten, ongeacht de
koerswijzigingen in Oost-Duitsland.
De Westduitse Bondsdag heeft het
door de socialisten gevraagde politie
ke debat weer uitgesteld. Het zal nu
Woensdag plaats vinden. Met grote
spanning wacht men inmiddels in
Bonn, welke richtlijnen de Russische
H.C. Semjonov mee zal brengen uit
Moskou. Men verwacht, dat hij zijn
politiek van ontspanning zal voort
zetten.
Een Amerikaan, een zekere Peter
Gluckman, is er in geslaagd met een klein
eénmotorig vliegtuig de Atlantische Oceaan
uver te steken. Gluckman is gisteren, op
weg van San Francisco naar Londen, op
het vliegveld van Renfrew in Schotland
geland. Zijn tocht liep via Goose Bay
(Canada), Groenland en IJsland.
Zijn toestel, een „Loscombe", heeft een
spanwijdte van slechts 10 meter en een
m.otor van 90 pk. Het ls het kleinste
vliegtuig dat tot op heden op eigen kracht
over de Atlantische Oceaan is gevlogen.
Rusland heeft er in toegestemd.
Jat Oostenrijk to-treedt tot de inter-
ïationale algemene overeenkomst in
zake tarieven en handel (Gatt.).
