Canadese gemeenten bezitten grote mate van vrijheid De „Amana Society" liet naïeve vorm van communisme varen Grotedroogte teistert het Zuidwesten der V.S. n aggressie bieden Lord Salisbury staatsman van oude stempel LAATSTE NIEUWS Bij gebrek aan politieke belangstelling is de raad soms lang aan het bewind Verdrag tussen V.S. en Zuid-Korea? In „dustbowl" werd de vruchtbare aarde door de wind gejaagd stof wonderlamp hower ter eens naar ïïoprogramma Edens plaatsvervanger te onbuigzaam Onderlinge verschillen zijn zeer groot Geestelijk leven Re uzen vliegtuig stortte neer Wederzijdse verdediging bij aggressie Kapitalistisch experiment wierp rijke vruchten af Depressie bracht keerpunt vr'MïiVvi AVtiUSXUS 1#58 leren, als die óók niet aanwejji De commissaris wist zelf niet t hii de waarheid was! Maar het keer heus niet aan Piet Pakku® e agent was onschuldig. Het waj de schuld van Ali, die met zhj isten de eerstvolgende dager, erendorp in opschudding zoll Hij was nu klaar met het te. an een deur. prevelde een paai anbare woorden en zwaaide een diepe buiging de deur voo; m en Pom open. „Baassies kun. en", zei hii plechtig, terwijl ■n en Pom hem met open mond den. O O (Advertentie Ing. Med.) Ier voorgekomen eenheid, dia lingsliinen tussen de partijen te en continuïteit in het bui- beleid beloofde. Berlijn en Korea bestaat emming, zo merkte de presi- Beide plaatsen werden door tmunisten uitgekozen voor ke daden van aggressie" na e wereldoorlog. Op deze teil en tonen thans vriie metrn om vrij te blijven. Eisenfcwer morgen voor een vacantia vut drie weken naar Denvet ia Colorado. iMUZIEK. Liefhebbers t genre kunnen hun hart n. Er zijn liefst twee con té beluisteren. Het ene is gewijd aan het bel canto, jrt muziek, waarbij het op de versieringen en de n allerhoogste noten aan- Met name oudere Itali- eomponisten waren hierin erk; Ze moesten trouwens ant de solisten schreven or wat zij hadden te doen [ten. Men kan thans horen, ynizetti het deed en hoe nkt (Zaterdag 18.20 over um 11, 298 m.). Houdt •eer van t zuiver dramati- uziek, dan kan men bij 0 Puccini terecht. Van '.ra's worden enkele prach- gmenten uitgezonden, me- s zeer bekend maar nim- ervelend. Wij voor ons 1 er tenminste steeds weer aterdag 21.45 over Hilver- 02 m.). 8 AUGUSTUS tSUM I, 402 m.: 7.OO-24O0 Nieuws. 7.10 Gram. 7^ Gewijde muziek. 7-45 Morgen- Liturgische kalender. 8.0JJ weerberichten. 8.15 Gram. rouw. 9.35 Pianorecital. euters. 10.15 Gram. 11.00 W 11.45 Kamerkoor. 12.00 An* Gram. 12.30 Land- en Tuto- elinge'n. 12.33 Gevar. muziek, 13.00 Nieuws en ïws. 13.20 Amus.-muziek. W™ 0 Boekbespreking. 14.10 Har 14.40 Kroniek v. letteren 15-20 Gram. 15.45 Amateurs- 16.20 „De Vliegende Hollan- rie. 16.30 De schoonheid van iaans. 17.00 Voor de jeugd: liedjes. 18.15 Journalistiek ht. 18.25 Gevar. muziek. I8-40 1 Zomerzotheid. 19.00 Nieuws. 19.30 Idem. 20.25 De gewon» „Lichtbaken", causerie. 20.5^ Amus.-muziek. 21.35 ActU" Gram. 22.40 Wij luiden d« 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuw» 23.22—24.00 Radio Philhar- kest en solist, II. 298 m.: 7.00 VARA. 10 20 VARA, 19.30 VPRO VARA. 7.00 Nieuws. 7.13 8.18 Gram. 8-55 Voor Gym. 9.10 Gram-muzieK. Waterstanden.) 10.00 lakeld", causerie. 10.05 Mo 10-20 Voor de arbeiders in ij ven. 10.50 Gram. n*\ weekoverzicht. 11.40 Kam Gram. 12.30 Land- en Tuin- lingen. 12-33 Gram. IJ" Lichte muziek. 13.50 Ra 14.20 Filmprogramma. I4 15.10 Amateursprogramm8' 15.50 Holland-F tgebouworkest en solist, l 17-00 Lichte muziek. ij* Jd 18.00 Nieuws en com"ie 19 00 Artistieke Sta» .Passepartout", causerie- ^estament in deze tijdc .Deze week" causerie. „De sterken voor de 2 ,5 20 15 Gevar. muziek Franse chansons. 21.15 21.30 22 00 HOE BELANGRIJK men de Canadese gemeenten ook voor het nationale karakter acht, er is over dit onderwerp tot dusverre betrekkelijk weinig geschreven. Men zal de groot ste moeite hebben om in een leeszaal een boek over de Canadese gemeente in het algemeen te vinden, of het moest zijn, dat men een beschrijving zoekt van een be paald dorp jf een bepaalde stad, die op de een of andere manier bekendheid geniet. Zij, die zich in Cadana komen vestigen, zijn steeds ver baasd over de ontelbare dingen, die de Canadese gemeen ten doen verschillen van de wooncentra in andere delen van de wereld. Verschillen, die óf reeds bij de eerste ont moeting in het oog springen, óf die slechts langzamerhand duidelijk worden. In alle gevallen echter moeilijk in enkele woorden weer te geven. Ook in dit opzicht moeten wij ons herinneren, dat Cana da in eerste instantie bevolkt werd door kolonisten uit Frankrijk en de Britse eilanden, twee bevolkingsgroepen, die in het land van herkomst reeds verschillende vormen van gemeenten kenden. Daarbij dient men te bedenken, dat die eerste kolonisten al heel weinig tijd hadden om zich om een „dorpsleven" te bekommeren. Zij hadden het te druk met de bescherming van have en goed tegen de vijandige Indianen-stammen. Zij moesten zich een bestaan scheppen door woeste gronden in cultuur te brengen; de bossen moesten terug gedrongen worden en hun leven was vol gevaren en onzekerheden. In de volgende driehonderd jaar zijn de Canadese ge meenten steeds direct of indirect beïnvloed geweest door de gebeurtenissen van alle dag. Hun opkomst en groei werd bepaald door de geografische ligging, het klimaat, de aanwezigheid van bodemrijkdommen, mogelijkheden voor de industrie en het karakter van de bevolkingsgroe pen; die er zich kwamen vestigen. (Van onze correspondent) <5LANK, enigszins voorover gebo gen, met een ernstige, bijna pessi mistische gelaatsuitdrukking, die echter weersproken wordt door de liumorrümpeltjes om de ogen, steeds onopvallend donker ge kleed; zo presenteert zich de thans 60-jarige plaatsvervanger van An thony Eden op het ministerie van buitenlandse Zaken. Als politicus is hij beter hekend onder de naam Lord Cranbourne, welke naam hij droeg, vóórdat hij in 1941 de titel van markies erfde als hoofd van liet huis Cecil. Want onder deze vroegere naam zat hij van 1929 tot 1941 in het Lagerhuis. Specialist voor buitenlandse politiek, later staatssecretaris onder Eden en meermalen regeringsvertegenwoor diger in de dagen van de Spaanse en Abessijnse oorlogen en samen met Eden uit zijn ambt getreden in Februari 1938, omdat beiden wei gerden onderhandelingen aan te knopen met Mussolini, wat een toegeven tegenover een chanteur zou betekenen. 1 OGISCHERWIJZE waren ze 1 .iden later tegenstanders van de buiten landse politiek van Chamberlain en evenals Churchill scherpe critici van de Overeenkomst van München. Als leider van het Hogerhuis had hij geen listerfuncties, maar hij leidde de Britse delegatie in 1945 naar San Fran cisco ter oprichting van de Verenigde Naties, hij leidde de sterke conserva- lonrerteehouworkest in zaken", hoorspel :est 22.50 Gram. i—24.00 Gram.muziek. LORD SALISBURY brillont doch bescheiden tieve oppositie in het Hogerhuis tij dens de ambtsduur van de Labour- regering en hij pleitte voor een t.eng optreden tegenover Perzië, toen het rampzalige oheconflict nog in zijn be ginstadium stond. Men verwijt hem, dat hij Ié onbuigzaam vasthoudt aan verouderde tradities van de Engelse wereldheerschappij; maar zijn om gangsvormen, ook in een woorden strijd, zijn steeds onberispelijk en be leefd, zijn kennis is brillant gefun deerd en in Amerikaans-Britse k esties is hij een overtuigd voorstander van de nauwste gemeenschap. J-JIJ IS de drager van een grootse fa milietraditie: Wiiliam Cecil, zijn voorvader, was raadsman en voor naamste vertrouweling van Elizabeth I. een andere voorvader was premier onder Victoria, velen waren schat meesters, ministers van Buitenlandse aken, enz. en Lord Robert Cecil, de voorvechter en .nede-oprichter van de volkenbond, is zijn oom. De hertogin van Devonshire, opperhofmeesteres V/1koningin, die bij de kroning acliter haai liep, is zijn zuster. Maar Lord Salisbury, niet alleen een van de groten van het Rijk en ook thans nog zeer bemiddeld, doch ook een erkend staatsman, is geen snob; '0 is veeleer een hoogst bescheiden, enigszins slordig, onpunctueel mens, d'e een hekel heeft aan formaliteiten. Dat sommige van zijn vattingen bijvoorbeeld ntrent de gekleurde ras sen en hun recht tot zelfbeschikking ietwat verouderd en onrealistisch aandoen, wordt misschien gecompen seerd door zijn steeds eerlijke pogin gen tot menselijk begrip en zijn be reidheid om tegenover degene, die 'rij els grotere geest of geschiktere per soon erkent, op de achtergrond te tre- inj zoa's hij dit zeker bereidwillig zal doen als Anthony Eden, zijn vriend en gewezen chef. het ministerie van Buitenlandse Zaken weer op zich kan nemen. I ATEN wij ons voornamelijk bepalen tot het kleine Canadese dorp, waar van de omvang niet veel groter is dan die van een gehucht. „Het" Canadese dorpje is misschien niet helemaal juist, want ook deze kleine gemeenten ver schillen zeer veel van elkaar. Aan de Oostkust heeft men de kleine vissers plaatsjes, waar het leven wordt be ïnvloed door de stijging en daling van de nrijzen voor haring en kabeljauw. Meer naar het Westen zijn de dorp jes niet veel meer dan een paar ge bouwen rond het stationnetje, met de „gifneral store", de dorpswinkel, het postkantoor en een kerkje als centrale punten. In de Prairie-provincies con centreert het leven in zulke dorpen zich om de pakhuizen van de graan- ntaatschappijen. In Alberta en aan weerszijden van het Rotsgebergte heeft men dorpen, die vaak niet veel meer zijn dan nederzettingen, die ontston den met de vestiging van een mijn industrie of de ontdekking van een oliebron. Aan de kust van de Stille Oceaan heeft men tenslotte weer de typische vissersplaatsjes, verscholen in de ontelbare inhammen van de grillige kust. Het spreekt vanzelf, dat er uitzon deringen op deze regel zijn. Er zijn dorpen, die hun ontstaan dan ken aan de fruitteelt en waar het beeld beheerst wordt door appelboomgaar den; in de Anna,polis-vallei van Nova Scotia bijvoorbeeld en in de zogenaam de „Eastern Townships" van Quebec. Hier en daar in New Brunswick heeft men dorpen, waar een belangrijke teelt is van veenbessen. De Okanagan-vallei van British Columbia is een uitgespro ken fruitteeltgebied en hetzelfde geldt voor de dorpjes op het Niagaraschier- eiland en in andere delen van Zuid- Ontario. In de Noordelijke gebieden van Quebec en Ontario heeft men de uitgesproken mijnwerkersdorpen. Langs de oevers van de St. Lawrence vindt men meer kleine gemeenten, waar vrij viel uitsluitend tuinbouw wordt be dreven. En dan zijn er nog gehuchten, die hun ontstaan enkel en alleen dan ken aan de spoorwegen en langs het transcontinentale netwerk van tiendui zenden kilometers zijn dat er nogal wat! IN ADMINISTRATIEF opzicht bestaat 1 er tussen al deze dorpen een grote mate van overeenkomst. In het alge meen kennen zij een burgemeester, al hoewel men in Ontario doorgaans spreekt van een reeve", de baljuw, die dan een groter district onder zijn ju risdictie heeft. Meestal is er ook een gemeenteraad, variërend van vier tot acht leden. Deze functionarissen wor den voor een periode van één, twee of drie jaar door de bevolking gekozen. In sommige streken ls de belangstel ling voor de plaatselijke politiek vaak zo gering, dat een verkiezing van nieu we gezagsdragers welhaast onopge merkt aan het kiezerscorps voorbij gaat. Bü gebrek aan tegen-candidaten blijven burgemeester en raadsleden dan voor lange perioden aan het be wind. De gemeente-diensten zijn in deze kleine dorpen uiterst informeel. Vaak zal men niet over een centrale water voorziening beschikken en de bevol king is dan aangewezen op pompwa ter. Nu is het grondwaterpeil in Cana da over het algemeen vrij gunstig, zo dat dit niet al te grote moeilijkheden met zich brengt. Hier en daar ziet men voorts hoe een ondernemende zaken man een waterleiding installeert en dit bedrijf dan aan de gemeente of aan zijn medebewoners tegen vergoeding beschikbaar stelt. Een soortgelijk beeld vertonen de meeste andere openbare diensten iin de kleine Canadese ge meenten: politie en brandweerbescher- ming, de reinigingsdienst en dergelijke. Ook de betrekkingen tussen deze ge meenten en de provinciale overheid zijn zeer verschillend. Dit hangt door gaans af van de provincie, waarin het dorp is gelegen. In alle Canadese ge westen heeft men een departement y9or gemeente-zaken, maar de wer king van deze instellingen kan zeer sterk variëren. Reeds jarenlang is men doende nieuwe regelingen te treffen voor de betrekkingen tussen gemeente en provincie en trouwens ook voor die tussen de provincies en de Fede rale overheid maar de bevindingen van een speciale Commissie over deze kwesties zijn nog steeds niet in een wetgeving neergelegd. Nu zijn alle Canadese gemeenten ongeacht hun Beroepingswerk Ned. Herv. kerk Beroepen te Ernst: J. Noltes, cand. te Woerden. Beroepen te Veenendaal (toez.) P Bouw te Ridderkerk. Geref. kerken Beroepen te Surhuisterveen: J. Kuntz te Tzum Aangenomen naar Heerhugo- waard: R. J Koolstra, cand. te Leeuwar den. d:e bedankte voor Oldemarkt, Ten Post en voor Weerum, grootte verenigd in de Federatie van Burgemeesters en Gemeenten en deze organisatie is een krachtige woordvoerder gebleken voor de ge meente-belangen. r\E BELANGEN van de Canadese ge- meenten zijn al even gevariëerd als het uiterlijke beeld, dat zij vertonen. Wij" denken bijvoorbeeld aan de kleine gemeenten, die vergroeid zijn met of direct grenzen aan grote steden. Zij vormen een deel van het stadsleven, maar zij hebben toch hun eigen burge meester en gemeenteraad. Goede voor beelden hiervan zijn de randgemeen ten van Toronto die kortgeleden een deel van hun autonomie aan. de ge meenteraad van Groot-Toronto hebben prijsgegeven en Montreal, een stad, die niet minder dan zestien verschil lende gemeenten omvat. Geheel verschillende belangen ken nen ook de zogenaamde „company towns", gemeenten die bestuurd wor den door grote maatschappijen. Arvi- da, in het Noorden van de provincie Quebec, is zo'n „Company town". Zij behoort aan de „Aluminum Company of Canada" en zij is gebouwd rond om een reusachtige aluminiumsmelte- rij. Een ander voorbeeld is Baie Co- meau, aan de Noordelijke oever van de St. Lawrence, die toebehoort aan een van de grootste Canadese hout- pulp- en papierfabrieken. Zij, die zich voor het eerst in Cana da vestigen, worden vaak aangenaam verrast door de grote mate van vrij heid, die er in dit land heerst. Daar is allereerst de volkomen vrijheid om zich in elke willekeurige gemeente te vestigen, zonder de noodzakelijkheid van registratie of verblijfsvergunning. Ook kent men in Canada niet die strenge voorschriften inzake de burger lijke stand, zoals die bijvoorbeeld in Nederland bestaan. In de provincie Quebec bestaat een geboorte-aangifte aan het gemeentehuis; in andere pro vincies kunnen gemeente-ambtenaren en andere overheidspersonen een bur gerlijk huwelijk voltrekken, maar over het algemeen bestaan er bü deze zaken geen verplichtingen, noch strafrechte lijke vervolging bü nalatigheid. Er is een grote mate van stabiliteit in de kleine gemeenten en het is hier, dat de nieuw aangekomene een in druk kan krijgen van het ware Cana dese volkskarakter. Hier is Canada als het ware ontstaan en het is doorgaans ook van die kleine gemeenten, dat mo derne pioniers naar de onbewoonde streken van Canada trekken om deze tot ontwikkeling te brengen. Een luchtfoto van het wrak van het enorme Amerikaanse bom bardementsvliegtuig, dat 500 mijl ten Westen van de Ierse kust op de Atlantische Oceaan ronddrijft. Reeds zijn vier overlevenden maar ook vier doden opgepikt. De andere vijftien inzittenden worden nog vermist. Het speu ren op zee naar deze vermisten wordt door het slechte weer zeer bemoeilijkt. De Zuidkoreaanse minister van Bui tenlandse Zaken, Pjoen Joeng Tai heeft medegedeeld dat president Syng- man Rhee van Zuid-Korea en de Ame rikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Foster Dulles, vanmorgen te aeoei een AmeriKaans-zuiaKoreaans verdrag tot wederzüdse verdediging zullen tekenen. Volgens Fjoen zou dit verdrag door de Amerikaanse Senaat „zonder bezwaar" worden aanvaard. „PILOOT VAN HET JAAR" De Britse vlieger wijlen John Derry is te Washington door aldaar bijeen gekomen luchtcadetten uit 17 landen tot „piloot van het jaar" gekozen. De jongelui hebben hiermede de na gedachtenis van Derry, die tijdens het luchtvaartfeest in Forough (Engeland) in September 1952 de dood vond, willen eren om zijn bijdragen op het gebied van vliegen met supersonische snel heden. (Van onze correspondent) ÖET ZUID-WESTEN van de V.S. Kansas, Oostelijk Colorade, Nieuw» exico en een machtig deel van Texas zijn, voor de tweede maal in twin tig jaar weer dood land geworden. Een immer brandende zon aan een immer wolkenloze hemel heeft de grond stuk geroosterd, de grote rivie ren (als b.v. de Rio Grande) de aanblik gegeven van een achteraf-beekje in een verloren hoekje van het boerenland, de katoenoogst, geruïneerd, de tarweoogst verstikt, het grasland verschraald en het vee vermagerd. Wat het de boeren, de graanverbouwers, de veehandelaren heeft aan gedaan, kunt ge zonder moeite zien aan hun gezichten, op de foto's in de bladen, waar de lezer ze ziet wijzen naar een dorre struik, die eens een wijnrank was of de hand een centimeter of twaalf ziet houden boven een lap dorre stof, waarop zij klaarblijkelijk vroeger een prach tige katoenoogst hadden verbouwd. De veehandelaren in dit deel van het land zijn er wellicht het ramp zaligst aan toe. Het grasland, dat tot vóór een maand of wat de rijke ranches bedekte, schijnt een scherts. De hekken en afrasteringen, die de landerijen van elkaar scheiden, zijn vaak onder een stoflaag bedolven, zoals men aan het strand wel palen met zand bedekt kan zien. Loopt men over dit „grasland", dan jaagt men stofwolken op. En zwermen sprinkhanen, die zich voeden met wat het vee, vóór het uit deze bran dende aarde werd weggehaald, nog had overgelaten. j"\EZER DAGEN heeft het in deze re- gionen even geregend. Niet veel. Net voldoende om de boeren de hoop te geven, dat de dorre droogte wel licht over niet al te lang tijd voorbii zal zijn. Wie in het natte, maar vruchtbare land van Europa woont, kan zich nau welijks indenken, wat deze dorre droogte betekent. In dit deel van het land had het gisteren 50 mm geregend gedurende de afgelopen drie maanden. Dj 750 mm, die hier in die maanden normaal valt, is nauwelijks te verge lijken met de neerslag die men in Ne. derland gewend is. Men spreekt hier over „zwarte sneeuw", de zandstormen, die door felle winden over de kale, weerloze vlakten worden gejaagl en een „Egyp- (Van onze correspondent) \/OOR WIE de bijna panische communistenjacht, waarop een aantal sensatie-zoekers uit het Ameri kaanse Congres zich bevindt, moeilijk te vereenzelvi gen is met de werkelijke Amerikaanse toestanden, is hier een frappant verhaal over een merkwaardige religieuze kolonie in het Midden-Westen, de Amana Society. Het Midden-Westen is een deel van het Amerikaanse land, dat bijna het stempel van „apartheid" zou kunnen dragen. Het is het grootste centrum van immigranten uit alle ouropese landen, die zonder enige twijfel sterk zijn veramerikaniseerd, doch met merkwaardige hardnekkig heid zijn blijven vasthooden aan tal van aloude Europese tradities. Deze tegenstelling schuilt niet alleen in deze formulering; zij blijkt dagelijks in de Amerikaanse poli tiek. Het Midden-Westen werpt zich herhaaldelijk op als het puur-Amerikaanse deel van onze maatschappij. Men staat er critischer tegenover de buitenwereld (het „isola tionisme", tegenwoordig „nieuw nationalisme" geheten, is in het Midden-Westen ontstaan) doch men moet er in één adem aan toevoegen, dat de geestelijke vader van het Marshall Plan en de steunprojecten, die daarop gevolgd zijn, de Senator voor Michigan, Arthur Vandenberg was, een man die trots was op zijn Nederlandse afkomst. met de Allerhoogste en dat het de taak van een goed Christen was „getrouw te geloven". Deze 800 hielden zich wat dit laatste betreft, altijd stipt aan de voor schriften van hun leiders. 70 TREFT men tegelijker- tijd progressieve en even sterk reactionnaire tenden- zen aan in het Midden- Westen. Het zoeklicht der publiciteit bleef dezer dagen een ogenblik schijnen op de Amana Society, een religieu ze secte omstreeks 1850 ge sticht door een achthonderd immigranten uit Duitsland, wier leiders de lidmaten er van hadden overtuigd, dat zij in direct contact stonden Van 1854 tot 1932 leefden de leden van deze kolonie in onbeschrijfelijke armoe de. Gaarkeukens bereidden een schamel voedsel voor de gemeenschap; men sliep in slaapzalen; de kleding be stond uit de ruwste weef sels, in eenheidsmodel ver vaardigd door een door enige Amana-ieten in stand gehouden textielbedrjjfje. Armoede was troef. Ver strooiing stond gelijk aan zonde. BE GROTE depressie van 1932 verergerde het toch reeds armetierig bestaan der nazaten van deze 800. Het was toen, dat de lei ders men spreekt er niet over hoe dit besluit werd gemotiveerd heel de ge schiedenis van de Amana- Sociëteit overboord wierpen Heel het stelsel van de dienstbaarheid die elk lid der kolonie aan het alge meen verschuldigd was niemand ontving een loon voor zijn werk en de ge meenschap verschafte daar tegenover gratis het schame le voedsel, de kleding en de behuizing, die de leden behoefden werd afge schaft. In plaats van dit ietwat romantisch-naïeve commu nisme besloot men het met het kapitalisme te proberen om te zien of winstbejag een factor was, die deze dorre kolonie nieuw leven kon inblazen. Het bezit van de kolonie werd hoofdelijk omgeslagen: elke Amana-iet kreeg één aandeel (dat een waarde vertegenwoordigde van 50 dollar) plus het recht op medische verzorging en een gratis begrafenis. r\IE OMWENTELING In de kolonie kan men af lezen uit het feit, dat deze aandelen thans per stuk ruim 3000 dollar waard zijn geworden. De kolonisten gingen sedert 1932 op een geheel nieuwe basis aan de slag. Zij verbouwden land bouwproducten. die ook buiten de enge kring kon den worden verkocht. Zij weefden dekens, bakten een speciaal soort brood, ver kochten de typisch Duitse vleeswaren, die in tal van districten van de V. S. zo populair zijn, terwijl die Amana-ieten gezegend door technisch talent, een meu belfabriek opzetten. In 1936 besloot één der kolonisten, George Foerster, een fabriekje op te zetten van kleine koelkasten, voor namelijk om dranken als bier koel te houden. Dit be drijf ontwikkelde zich ge leidelik als Amerika's groot ste fabriek van grote diep vries-Installaties, waarin huisvrouwen tot 400 pond van haar diepvries-aanko pen weken, maanden en ja ren kunnen bewaren. TN 1950 wilde men uitbrei den, doch men moest er varen, dat de Sociëteit on danks jaar-omzetten van tegen de 314 millioen, nog onvoldoende kapitaalkrach tig was om de uitbreiding te financieren. De diep vries-fabriek werd voor i.750.000 dollar aan plaatse lijke zakenlieden verkocht, op voorwaarde dat leden van de Amana-Sociëteit de eerste rechten op tewerk stelling zouden blijven be houden. Thans heeft men 200 buiten de Amana Socië teit staande arbeidskrach ten moeten aantrekken. De voormalige Amana- paupers hardnekkig vasthoudend aan hun gods dienstige inzichten zijn welvarende medeburgers van het land geworden, rei zen in hun eigen auto's en genieten in hun goed ge meubelde huizen van de vele zegeningen van de mo derne, materiële cultuur. Men spreekt nog wel eens over het dorre verleden tan vóór 1932. „Dat was vóór de Grote Verandering," zegt men er dan haastig bij. tische" duisternis veroorzaken, dieper dan de poolnacht, waarbij auto's, met felle koplampen op nog maar stap voets vorderen kunnen, omdat de zandmist bijna ondoordringbaar is. T"\E RANCHERS zijn er het ergst aan toe. Niet dat de stemming onder de landbouwers zo rooskleurig is. 'Zij verliezen geld. Dik geld. Zij zien de oogst verdorren en weten, dat zij te gen oogsttijd zelfs geen kans maken het zand terug te krijgen, dat in deze oogst was geïnvesteerd. Maar de veeboeren zien hun veestapels - een opbouw van vele jaren - teloor gaan. Het vee ver magert. En dit is de keuze waarvoor de mannen zich gesteld zien; ofwel een groot deel van het uitgemergelde vee te verkopen uiteraard tegen af- braakprijzen - ofwel hun laatste spaar- duiten te besteden aan de aankoop van hooi en lijnzaadkoeken. Over de grote verkeersaderen tussen het dorre Zuid-Westen en Let gelukki ger Noorden des lands daveren de met hooi volgeladen vrachtwagens. De vraag is groot en de financiële reserves zün nog niet geheel uitgeput. Maar het aantal slachtoffers neemt met de dag toe. Hoe lang kan de rancher het vol houden, dat hij stieren, die hem 600 dollar kostten, voor 200 dollar van de hand moet doen? Hoe lang kan hij zich veroorloven een vaars, een jaar gele den voor 150 dollar gekocht thans met kalf te verkopen voor 105 dollar. Zes a zeven millioen stuks vee zijn thans in dit troosteloze land bedreigd. Alleen de regen kan deze beesten en hun eigenaars, uitkomst brengen. INMIDDELS kan de landelijke bevol king niet anders doen dan bidden en interen. Het is anders dan in de maanden van de ellendige zandstor men in de „dustbowl" van de dertiger jaren. Toen had de bevolking geen reserves. Doch daarna kocht de rege ring, onder een speciaal steunprogram ma, de dorste streken op, herstelde het land en verkocht het daarna terug aan de boeren voor een halve dollar meer per acre (0.4 ha) dan waarvoor ae overheid het had gekocht. Wie zo'n ge rehabiliteerd lap land verwierf had twintig jaar lang een zeker inkomen. Want tegenover de prijs van 5 dollar per acre stond een opbrengst, elk jaar van 40 dollar per acre - een goede be legging. Thans hoeft de regering deze distric- te opnieuw tot „noodgebied" ver klaard. Het betekent, dat de overheid allerlei noodprojecten, inclusief we genbouw, zal entameren en een aan zienlijk deel van de kosten zal dra gen, nodig voor het herstel van het land. Daarom blijven de boeren dit maal in de „bustbowl" en zijn slechts enkelen ertoe overgegaan hun heb ben en houden in de auto te laden en J et „in de grote stad" te proberen. Oogstverzekering - in dit deel van het land een onmisbaar contract - dekt al evenzeer een deel van de schade. De mensen blijven dus en smeken om regen. En ondervinden opnieuw, dat de moderne techniek, de wonder bare landbouwwerktuigen de geheel gemechaniseerde oogst het zonder de ze essentiële grondstof nog steeds niet kunnen stellen. In de gisteren gehouden vergadering heeft de raad der gemeente Dongen be sloten drs A. p. j. Brouwers niet toe te laten als lid van de raad, omdat hy de betrekking bekleedt van leraar aan de RK HBS te Dongen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 7