Conferentie van de Grote Vier op
15 October in Lugano
Limburgse gijn op paleis
Soestdijk
Reeds zesduizend Oostduitse
agitatoren gegrepen
Perzië wenst nieuw voorstel
inzake het oliegeschil
Tito tegen Vrije
Staat Triest?
Concessies ten bewijze van de
verzoen ingsgezindheid
Brochure
Donderdag 3 Sept. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
150e Jaargang No. 207
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
WIM
Westelijk voorstel aan Moskou:
Zet in de Westduitse
stembusstrijd
Corruptie bij leger
der VS in Europa
Hoofd inkoopafdeling
aangehouden
Engeland schaft de
bonnen af
Hillary legde kruisjes op
Mount Everest
Juin wil inlichtingen
over atoomgeheimen
Nog velen wachten op
vertreksein
Geen accoord over
Suez-kanaal
Cairo heeft geen hoop
Oude stukken opnieuw
in studie
WEERBERICHT
Nieuwe resident-generaal
in Tunesië
Hogere lonen in Frankrijk
Voorspellingen in
Washington
Duitse Rijkspartij contra
dr Adenauer
Prins Bernhard ere-commandeur in Orde
van de Papegaai van Marotte
Feestmutsveren wapper
den in de wind
Bevan poogt macht
te vergroten
Directie:
J. BIJLSMA en a KRAK
Hoofdredacteur:
H. M KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, Tel. 5541
ADVERTENTIES
en ABONNEMENTEN:
Voordatn 11 TeL 3320
Postgiro 187294
TARIEVEN;
Advertenties 16 ct p. m.m.
Vraag en AanPOd
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden 1.—
elk woord meer 6 cent
Uitsluitend contant
Abonnementsprijs;
Jjjfa 2.02
"ei kwar-
1 IJ
taal, plus incassokosten
Weekabonnementen 0.4a
JN EEN TOON van verzoening en goede wil hebben de Westelijke
mogendheden de nota's geformuleerd, waarin zij gisteravond - voor de
tweede maal in zeven weken tijds de Sovjet-Unie hebben uitgenodigd
tot bijwoning van een conferentie van ministers van buitenlandse zaken
over de problemen van Duitsland en Oostenrijk. Zij hebben voorgesteld,
deze bijeenkomst te beginnen ap 15 October te Lugano, in Zwitserland.
Deze datum is dezelfde als die voor de politieke conferentie over Korea.
Zo ver gaan de Westelijke mogendheden in hun pogingen om tot een
gesprek met de Russen te geraken, dat zij in hun nota's enige niet on
belangrijke concessies hebben opgenomen. Zo gaan zij in op de Rus
sische eis, dat ook andere kwesties dan de Duitse verkiezingen aan de
orde moeten komen. Ook hebben zij afgezien van hun verlangen, dat
een commissie van vijf landen in Oost-Duitsland de kansen op vrije
verkiezingen onderzoekt.
nE WESTELIJKE nota's vormen een
antwoord op twee soortgelijke Rus
sische geschriften van resp. 4 en 15
Augustus jl. In de eerste verlangden
de Russen, dat de ministers niet slechts
zouden spreken over het houden van
vrije verkiezingen, maar dat het ge
hele Duitse probleem aan de orde zou
worden gesteld. Peking-China zou deze
bespreking bij moeten wonen om mee
van gedachten te wisselen over een
vermindering van de spanningen in de
wereld. In de tweede nota betoogden
de Russen, dot binnen zes maanden een
Duitse vredesconferentie zou moeten
worden gehouden, en dat uit Oost- en
Westduitse parlementsleden een voor
lopige regering voor geheel Duitsland
moest worden gevormd.
In hun antwoord zeggen de Weste
lijke mogendheden thans, bereid te zijn
tot besprekingen over andere Duitse
problemen. Eerst dienen de ministers
zich echter te bepalen tot de kwestie
der verkiezingen en de positie ener
regering voor geheel Duitsland, daar
Het hoofd van de inkoopafdeling
voor levensmiddelen van het Ameri
kaanse leger in Europa, Charles E. Wil
son, is Woensdag te Neurenberg gear
resteerd en later op erewoord vrijge
laten. De Amerikaanse autoriteiten heb
ben geen reden voor deze aanhouding
willen opgeven,maar naar verluidt is
hij betroken bij een grootscheepse en
veelomvattende corruptiezaak.
Een aantal Amerikaanse burgers,
onder wie Wilson, zou steekpenningen
tot een bedrag van 235.000 dollar in
ontvangst hebben genomen. Zij zouden
het geld hebben gestort op de bankre
kening van een fictieve firma.
Het onderzoek duurt reeds achttien
maanden. Dadelijk na het begin daal
den de prijzen, die het Amerikaanse
leger voor levensmiddelen moest bete
len, aanzienlijk,
la?d za^ln6"!^5 van suiker in Enge-
land zal in de \QOp van ^eze maand
worden opgeheven Verwacht wordt
dat m de tweede helft van September
de distributie geheel afgeschaft wordt
Sir Edmund Hillary heeft, toen hij
de top van de IVTount Everest herpikte
r.aast de offergaven van de Sjerpa-gids
Tensing een enveloppe neergelegd wel
ke enige kruisjes bevatte. Deze waren
door een Britse Benedictijner monnik
toegezonden aan de leider der exppdi-
t'e. Hunt, met het verzoek de kruisjes
op de Mount Everest achter te laten, en
waren tevoren door de paus gezegend
dit als de sleutel tot oplossing der
Duitse kwestie moet worden be
schouwd. Evenwel maken zij er be
zwaar tegen, dat ook Peking-China aan
de besprekingen zou deelnemen; dit
land zal bovendien vertegenwoordigd
zijn op de politieke conferentie over
Korea. Overigens wensen de Weste
lijke mogendheden niet voort te gaan
met de steriele diplomatieke notawisse
ling, die slechts de zaak van de vrede
kan schaden.
Gelijk gezegd laten de Westelijken de
eis vallen, dat de vijf-landencommis-
sie van de Verenigde Naties een onder
zoek in Oost-Duitsland zal instellen
naar de vraag, of de omstandigheden
daar te lande vrije verkiezingen moge
lijk maken. Moskou heeft deze com
missie indertijd niet willen toelaten.
Maarschalk Jüin, de opperbevelheb
ber van de geallieerde troepen in Cen-
traal-Europa, heeft aan een lunch met
journalisten bij bet geallieerde hoofd
kwartier te Parijs gezegd, dat hij toe
gang behoorde te hebben tot de ge
heimen van de atoombom. Om een ef
fectief verdedigingsplan te kunnen op
stellen, moet ik noodzakelijk de uit
werking van de „speciale" wapens ken
nen en het aantal, dat in geval van
oorlog beschikbaar zal zijn, aldus Juin.
Hii zeide verder, dat althans Duitse
landstrijdkrachten bij de Europese ver
dediging moeten worden ingevoegd
Hij ontkende categorisch, dat hij can-
didaat gesteld zou kunnen worden voor
het presidentschap van Frankriik.
omdat zij beledigend voor het Duitse
volk zou zijn. Dat betekent echter niet,
zo verklaarde men in Londen, dat de
geallieerden zullen afzien van afdoende
garanties voor de vrijheid der verkie
zingen.
De tijd van overhandiging der nota's
is zodanig gekozen, dat zij een zo groot
mogelijke invloed op de Westduitse
verkiezingen kunnen hebben. Men
hoopt namelijk, dat zij Adenauers kan
sen zu'len doen stijgen en Moskou de
mogelijkheid ontnemen om nog voor
Zondag te antwoorden.
VOG STEEDS arresteert de Wesf-
duitsc grenspolitie honderden Oost
duitse communisten, die door hun
partü zijn uitgezonden om de verkie
zingen in de Bondsrepubliek op 6 Sep
tember a.s. in het honderd te sturen
Gisteren zijn er weer tweeduizend
aangehouden. Sinds Vrijdag zijn er nu
reeds zevenduizend van dergelijke lie
den gegrepen. Volgens mededelingen
van de arrestanten wachten cr aan de
Oostzijde van het IJzeren Gordijn nog
vele communisten op een bevel, om
West-Duitsland binnen te gaan.
In Oost-Duitsland schijnt men ech
ter tot de conclusie te komen, dat deze
manier om verkiezingssabotage te be
drijven op een mislukking is uitgelo
pen. Volgens berichten uit Jonn, die
op betrouwbare inlichtingen heten te
berusten, heeft de Oostduitse politie
Dinsdag alle communistische agenten
die op weg waren naar West-Duits
land, uit de treinen gehaald en naar
huis gezonden.
Ondanks de vele optimistische ge
ruchten is er geen overeenstemming be
reikt in het Brits-Egyptische geschil
over het Suezkanaal, Egypte zal slechts
door opofferingen en niet door woorden
zijn rechten verkrijgen. Aldus verklaar
de de minister van voorlichting, ma
joor Sallah Salem, te Cairo.
Er is geen hoop op, zei Salem, dat
de Britten onze eisen zullen inwilligen.
QE PERZISCHE regering wenst, dat
de Verenigde Staten nieuwe voor
stellen doen voor een snelle regeling
van het Brits-Perzische oliegeschil, zo
verluidt uit Teheran. Een speciale
regeringscommissie bestudeert de voor
stellen, die president Truman en pre
mier Churchill in 1952 hebben gedaan
en die Mossadeq toen heeft verwor
pen. Zij wil pogen, hierin een grond
slag voor de onderhandelingen te -in
den. Men meent echter, dat de beide
mogendheden betere voorwaarden zul
len moeten aanbieden dan zij toen
hebben gedaan, aangezien de openbare
mening in Perzië nog steeds zeer anti-
Brits is.
Naar van de zijde der Russische am
bassade te Teheran is medegedeeld, is
de gezondheidstoestand van LavrenMef
Verwachting tot morgenavond:
MINDER WIND
Aanvankelijk weinig, maar mor
gen weer toêmemende bewolking
met in de namiddag ir het Westen
kans op enige rege.i; Matige tot*
zwakke wind krimpend naar Zuid-
W st tot Zuid. Langs de kust
echter aanvankelijk nog terachtig
of harde Westelijke" windr Vrij
koude nacht. Morgen iets hogere
temperaturen dan vandaag.
Vrydag: Zon op 5.5b, onaer IÜ-21
Maan op 1 27, onder 17 52
Pierre Voizard oud-gezant van
Frankriik te Monaco, is benoemd tot
resident-generaal in Tunesië. Jean de
Hauteclocque. ziin voorganger in fu
nis. zal binnenkort een belangrijke di
plomatieke functie krijgen
De nieuwe resident-generaal is in
1896 geboren en maakte earriere bii het
"'ranse bestuur in Tunis en Marokko
Voorts is hij verbonden geweest aan
iet Franse bezettingsapparaat in Oos-
'enriik Sinds 1950 was hii gezant in
Monaco
De Franse regering zal aan de ai bel
lers met de laagste lonen op het plat-
eJand een, lonnsverh ging toestaan,
erdei *a' de -ornmissie voor de col-
tctieve arbeidsovereenkomsten eind
Septemberbijeenkomen.
aanmerkelijk verbeterd. Hij zou zijn
werkzaamheden binnen enkele dagen
weer kunnen hervatten. Niettemin is
aan een vertegenwoordiger van het
Perzische ministerie van Buitenlands»
Zaken toestemming geweigerd voor
een bezoek aan de ambassadeur we
gens de ernst van zijn toestand.
Koningin Soraya zal Zondag uit
Rome, waar zij na de terugkeer van
de sjah naar Perzië was gebleven,
naar Teheran vertrokken.
Nog steeds worden in Perzië leden
van de communistische Toedeh-partij
gearresteerd. De belangrijkste figuren
zullen naar Teheran worden over
gebracht ter berechting, de zaken van
de anderen zullen door rechtbanken in
de provincie worden afgedaan
Niettemin houdt men zich „groot"
De Oostduitse minister van binnen
landse zaken, Stoph, i-eeft althans aan
zijn Westduitse collega, dr Lehr, een
brief gezonden, waarin wordt gepro
testeerd tegen de „onrechtmatige" ar
restatie van Oostduitse grensgangers.
Stoph eist onverwijlde vrijlating van
alle gearresteerden, teruggave van hun
bezittingen en herstel van de normale
toestanden bij het verkeer tussen Óóst
en West.
flTO ZAL, zo verwacht men te
Washington, Zondag in zijn
rede nabij Gorizia opnieuw uit
eenzetten, dat uitvoering van bel
plan voor een Vrije Staat Triest
noch wenselijk noch mogelijk is.
Misschien zal hij de clausules van
het Italiaanse vredesverdrag, die
hierop betrekking hebben, for
meel verwerpen, doch daarover is
men in de Amerikaanse federale
hoofdstad allerminst opgewonden.
Amerika, Engeland en Frankr-'jk
hebben vijf jaar geleden reeds ge
pleit voor toewijzing van het ge
hele gebied aan Italië. De Sovjet-
Unie is de enige, die deze bepa
lingen nog niet aan kant heeft ge
zet.
Naar het oordeel van Zuid-Slavië
ziet de Sovjet-Unie niet graag een re
geling van het geschil, omdat deze zou
kunnen leiden tot een nauwer samen
gaan van Joego-SIavië en Italië tegen
de communisten. Zuidslavië heeft reeds
dikwijls een gemeenschappelijk bezit
van Triest voorgesteld, maar de Italia
nen hebben dit steeds afgewezen.
Zuid-Slavië heeft in een nota aan de
Italiaanse regering geprotesteerd tegen
de grensincidenten van 31 Augustus. Er
wordt verband gelegd tussen deze
kwestie en de andere militaire maat
regelen van Italië Gisteren is opnieuw
melding gemaakt van grensschendingen
door de Italianen. De Zuidslavische
autoriteiten controleren thans zeer
scherp het reizigersverkeer tussen de
beide zones van het stadsgebied van
Triëst.
Ongeveer twee duizend personen,
die met valse papieren van Oost-
Duitsland naar West-Duitsland
waren gekomen met het doel er
de a.s. verkiezingen te saboteren,
zijn door de Duitse politie gearres
teerd. Op onze Toto arrestatie van
enkele saboteurs in Hamburg.
Een gezellig plaatje van de Konink
lijke familie, die zich met de grap
pen van de Limburgers uitstekend
vermaakte.
De uiterst rechtse Duitse Rijkspartij,
tegen welke de Bondsregering een vor
dering tot ongrondwettig-verklaring
heeft ingediend, zal op haar beurt een
gerechtelijke actie tegen dr Adenauer,
de Bondskanselier voeren. De partij
leiding heeft aan de rechtbank te Hann
over verzocht, hem te verbieden dat
hij de partij ongrondwettig noemt, zo
lang het hof de Karlsruhe nog geen
vonnis heeft gewezen.
Dr Naumann wil bii een gerechtshof
in beroep gaan tagen het besluit van
de regering van Rijnland-Westfalen,
om hem tot nazi van de tweede catego
rie te verklaren.
QNLANGS hebben wij enige aandacht
gewijd aan het feit, dat er een ogen
schijnlijk gering verschil van mening
is ontstaan tussen de Amerikaanse
Voorlichtingsdienst en die van het Ne
derlandse leger naar aanleiding van de
uitgave van een propaganda-brochure,
welke het Amerikaanse aandeel in de
opbouw van onze strijdmacht zou moe
ten belichten. De Nederlandse instantie
kon zich niet accoord verklaren met
het uiterlijk van dit geschrift; waarop
in een groot Amerikaans blad een ar
tikel verscheen, waarin volkomen teil
onrechte werd geschreven, dat Neder
land niet bereid was aan het publ:ek
de Amerikaanse steun bekend te ma
ken. Wij hebben geconstateerd, dat
deze kwestie uit de doeken moest wor
den gedaan, hetgeen overigens nog niet
is gebeurd.
Wel ontvingen wij dezer dagen de
bewuste uitgave. Wij moeten zeggen,
dat onze landgenoten gelijk hebben.
Het geschrift is een typografisch en
druktechnisch monster. Om dat te zien
behoeft men niet eens een vakman te
ziju.
Maar wij vragen ons niettemin af of
dit geschrift nu belangrijk genoeg is
voor een controverse, welke ernstig
dreigde te worden. Wij zouden waar
schijnlijk, indien wij een zaak van dit
formaat moesten beoordelen, een andere
weg hebben gevolgd; namelijk tegen de
drukker zeggen, dat wij onder geen
enkele voorwaarde bereid waren met
zijn afgeleverd product genoegen te
nemen en dat hij het dus nog maar
eens netjes moest overdoen. Tenslotte
is een oplage van ettelijke honderd
duizenden geen kleinigheid.
Voor het overige kunnen wij ons
eerder ingenomen standpunt handha
ven. Het Nederlandse volk weet ook
zonder een brochure, dat het nog lang
niet aan herstel toe zou zijn, indien het
geen royale hulp uit de Verenigde Sta
ten had ontvangen. Het is ook bekend
met het feit, dat de opbouw van het
Nederlandse defensieve apparaat voor
een belangrijk deel afhankelijk is van
de toevloed van Amerikaans
materiaal. En daarom uitslui- j71
tend gaat het, dachten wij.
QE ORANJERIE van Paleis Soest
dijk heeft gisteren getrild van
het trompetgeschal, ingezet nadat
Prins Bernhard de tekenen waren
omgehangen van het ere-comman-
deurschap in de „Orde van de
Papegaai" van Marotte, het Sit-
tardse carnavalsrijk. Tevoren had
de vorst van dat rijk, evenals zijn
omvangrijke gevolg in kleurig
groot-gala gestoken, de Koningin,
de Prins en de vier prinsesjes toe
gesproken, niet in het hoog-Sit
tards, maar voor deze bijzondere
gelegenheid, in de taal „van een
bevriende natie", het Nederlands.
BE imitatie-plechtigheid, waaraan
Prins Bernhard zich lachend onder
wierp, tot grote vrolijkheid van de an
dere aanwezigen, hofhouding en per
soneel van Paleis Soestdijk, maakte
deel uit van een amateur-cabaretvoor
stelling ,Een ruiker anjers uit Lim
burg", samengesteld uit „Anjeravon
den", eerder dit jaar in zestien Lim
burgse plaatsen gehouden onder be
schermheerschap van de Prins.
Nadat de koninklijke familie haar
plaatsen in de oranjerie had ingeno
men, schetterde het „eikenhout is
eikenhout" uit de blaasinstrumenten
van het harmonie-orkest der staats
mijn Emma, dat zich in de tuin had
opgesteld. Een regenbui haalde een
streep door de rekening, maar slechts
ten dele, want later brachten de vijf
tig musici met hun zwarte, witbe-
pluimde mutsen, in de Oranjerie z.elf
nog wat kapelmuziek ten gehore. In
tussen was de voorstelling met de heer
Toon Schrijnen uit Venlo als confe
rencier, ingeleid door Flipje Houben
(zoontje van de Commissaris van de
Koningin in Limburg), die, van tijd
tot tijd sierlijk gebarend met zijn hoge
hoed, de Prins dank bracht voor zijn
vriendelijkheid het cabaret naar Soest
dijk te nodigen.
Met dans, muziek en Limburgse
voordracht werd het programma voort
gezet. De prinsessen Beatrix en Irene
werden onthaald op bloemen en een
verrassingspakket door twee meisjes
van de Limburgse boerderij, waar zij
dit voorjaar hadden gelogeerd. Óp het
door een microfoon gegeven st^rtsig-
naa] „voorwaarts, marsch" van de
Prins kwam de „Marotte kapel" uit de
tuin binnen marcheren, trouw salue
rend met de rechterhand aan de lin
ker wang, lange feestmutsveren wap
perend achter zich aan Veel succes h-d
een parodie van „Dichter und Bnuer"
waarmee de gelijkenis der amusements
muziek van 1850 met die van 1950 werd
geaccentueerd
De linkervleugel van de Engelse ar
beiderspartij die wordt aangevoerd
door Bevan, heeft gisteren nieuwe
voorstellen bekendgemaakt, waarmede
de aanhangers van Bevan willen trach
ten hun macht in de Britse arbeiders
partij te vergroten. De voorstellen zijn
geplaatst op de agenda van de jaar
lijkse bijeenkomst van de afgevaardig.
den deT partij, die in de loop van deze
maand zal worden gehouden
De linkse socialisten zullen o.m ver-
anderingen in de partijwetgeving voor
stellen, om de macht van het grote
vakverbond van de Labourpartij te
beteugelen en meer macht te geven aan
de 660 plaatselijke arbeiderspartijen,
waai Bevan's aanhang het grootst is.
Verder willen zij verstrekkender voor
stellen doen ten aanzien van de natio
nalisatie zoals die mlangs door het
huidige uitvoerend' comité in een
nieuw tienjarenplan van de socialisten
is uitgestippeld De agenda bevat 401)
amendementen op dit plan waarondei
40 amendementen die aar dringen op
meer controle van staatswege.