De kust van Noord-Holland is half November
weer beveiligd tegen watergeweld
in
Zalen
J
Na stormramp in Februari niet slechts herstel aangepakt
doch ook zeer veel belangrijk verbeterd
NAAR EEN NIEUWE KUNSTMATIGE KUSTVERDEDIGING
TUSSEN HUISDUINENEN PETTEN?
de Afsluitdijk
Op het dienstgebouw van het
Hoogheemraadschap in Petten
AFSLUITDIJK
K
Het leven verliezen
iN HEEMSKERK"
lire Dansavond
p over 1200 meter
MIDDELBEEK
Jere kleur SPUITEN
enstraat - Alkmaar
nhuis
Ter overdenking
ZATERDAG 3 OCTOBER 1953
e.m. 18 jaar op 8 OCTOBER.
2 uur.
ran P. NAP, Brouwerstraat
30; A. MEYER, Nic. Beets-
inlichtingen te krijgen over
n AVA-wintertraining.
r chauffeur, zeer billijk in
voor AUTORIJSCHOOL.
Tel. 4287 Alkmaar
ijn ALL RISK verzekerd.
nabij centrum dorp. Leeg te
Voor inwoners van Bergen
met woningruil.
tnk,
Bergen. - Tel, 2787.
jren
»3t THE SKYMASTERS
nte!
eus!
nde verwarming
agerulmte
wegenbelasting*
r kopklepmotor.
en Haag
m r
Aan de Zuidelijke punt van de
Hondsbossche Zeewering bij Cam
perduin zijn de mannen van het
Hoogheemraadschap Aoordhollands
Noorderkwartier met behulp van
bokken de zware bazalt-zuilen aan
het zetten.
(Van een onzer redacteuren)
,.JJIT ZEE hebt gij uw grond gewrocht, o Nederland",
zong Jan Pieter Heye en de Fransen bezitten een
spreekwoord, waarin wordt gezegd, dat God de wereld
schiep, maar dat Nederland door de Hollanders zelf
Deze enorme betonblokken te IJmuiden waren in
Februari een speelbal der golven.
tot stand kwam. De zee zou echter zichzelf niet zijn,
als zij zonder meer land aan zich liet onttrekken, en
poogt, op onverwachte ogenblikken, meedogenloos
en niets ontziend, het verloren gebied te heroveren.
Zo ook in die rampzalige winternacht, nog slechts
acht maanden geleden en nu reeds voor de meesten
schijnende een boze droom, welke nooit werkelijk
heid was.
Zeer reëel echter waren de ravage en de schade,
welke de zee na haar aanval op de dijken en duinen
ook in Noord-Holland achterliet. Maar Nederland
heeft zonder versagen krachtig de eeltige handen
ineen geslagen en is terstond begonnen zijn gehaven
de waterweringen te herstellen. In onze provincie is
men nu reeds zo ver met dit grote tverk, dat om
streeks half November de meeste werkzaamheden,
die over het algemeen geheel volgens het tijdschema
verlopen, voltooid zullen zijn en de Noordhollandse
kust zal zijn veilig gesteld tegen het geweld van de
zee, voorzover dit althans binnen de mogelijkheden
van het menselijk kunnen ligt.
Bij een tocht langs de Noordhollandse kust, langs
de punten, waar nog hard, maar met duidelijke vor
deringen aan het herstel wordt gewerkt, krijgt men
de indruk, dat'hier niet sprake is van alleen maar
een herstel, doch ook van een verbetering van de
oude toestand, zodat de zeeweringen sterker zullen
zijn dan voorheen. Mannen van de Rijks- en Prov.-
Water staat en van het Hoogheemraadschap Noord-
hollands Noorderkwartier met een grote practijkerva-
ring. geschraagd door de zich nog steeds ontwikke
lende technische wetenschapbouwen thans aan
de dijken en duinen, welke in de rampnacht
werden geteisterd door de zee. Door de zee, dikwijls
vervloekt als een vijand, ivaarvoor men steeds be
ducht moet zijn, maar tegelijkertijd een vriend, on
misbaar voor de visser, de koopvaarder, de dichter
en de dagjesmens.
Vflli I Tltlinflptl nfltlY het zetten. Vlak aan het water zijn
f llll 1*1 llluiUKjil iiuui zwaardere zuilen nodig dan hogerop
en daar worden voor het zetwerk
dan ook kleine bokken gebruikt. Men
is reeds een eind in de goede rich
ting en ook hier hoopt het Hoog
heemraadschap medio November ae
werkzaamheden in kannen en krui
ken te hebben.
DE NEDERLANDSE STRANDEN
zijn nu verlaten door de vacan-
tiegangers en liggen weer stil te luis
teren naar de tijdloze golfslag van
de zee, waarin alle raadselen beslo
ten zijn. Temeer valt het daarom op,
wanneer men hier en daar, op de
glooiingen van duinen en dijken,
mannen met verweerde gezichten, de
benen vaak in waterlaarzen, stug
aan het werk ziet.
Op de IJmuidense havenhoofden
raakt men doordrongen van de gi
gantische kracht, welke de zilte water
massa's in hun woede kunnen ontwik
kelen. Hier heeft de Noordzee in de
nacht van 31 Januari een dertigtal van
de betonnen blokken, die ter verster
king aan de buitenkant van de ander
halve kilometer lange strekdammen
liggen, over de dammen heen in de
haven geslagen. Deze betonnen blok
ken wegen 15 tot 20 ton per stuk'.
Uiteraard hebben de havenhoofden
door dit knikkerspelletje aanzienlijke,
doch geen gevaarlijke, schade opge
lopen. welke wordt geraamd op
f200.000. Inmiddels is men met het
herstel reeds zeer ver gevorderd, ter
wijl eveneens enkele kleine verbete
ringen worden of zijn aangebracht.
Óok brachten wij een bezoek aan
de, door mensenhand aange'egde,
Hondsbossche zeewering, welke de
kracht van de stormvloed wist te
breken, maar daarbij toch enkele
wonden opliet), zij het geen levens
gevaarlijke. Bij Camperduin is het
Hoogheemraadschap druk doende
met de verbetering van de duinvoet
en het duintalud, aan de zuidelijke
punt van de Hondsbossche.
Het zeewater heeft hier in de
rampnacht een inham geslagen en
10.000 m3 zand weggespoeld, waar
door het gevaar niet denkbeeldig
was, dat het water bij een nieuwe
aanval achter de kunstmatige zee
wering zou omspoelen. Men is nu
hard aan het werk om de buiten-
glooiïng van de Hondsbossche te
verlengen en de met geweld gevorm
de inham te dichten, en hoopt hier
door de stroom beter langs de kust
te leiden. De kosten hiervan zijn
geraamd op 250.000.
Er wordt hard gewerkt bij Cam
perduin, vrachtauto's met materiaal
rijden af en aan en in de herfst
wind zijn mannen bazaltzuilen aan
Verder vliegen de laatste dagen
onder dreunend geweld weer brok
ken bunker de lucht in. Tussen Cam
perduin en Petten worden de mas
sieve restanten van de Duitse erfe
nis vakkundig opgeblazen, onder
meer om te voorkomen, dat bij een
nieuwe stormvloed het water de
bunkers omspoelt, waardoor gevaar
lijke spoelgaten kunnen ontstaan.
DE PETTENER zeewering werd in
de rampnacht beschadigd op het
punt, waar de dijk in het strand
overgaat. Door het wegspoelen van
het zand was daar de glooiing ver
zakt.. Aan de vernieuwing wordt nog
gewerkt, waarbij, wordt gezorgd voor
een vloeiende overgang tussen dijk
en strand, evenals bij Camperduin.
Van dè „levende" zeewering, die
strand en duinen in noordelijke
richting vormen, is door de Februari
storm gemiddeld 20.6 meter wegge
slagen. Het uiteindelijk verlies wordt
echter geschat op 14 meter, omdat
er ieder jaar perioden zijn van af
slag en aangroei. Op enkele plaatsen
is de buitenste duinregel doorge
slagen, waardoor de duinpannen er
achter onderliepen. Ook het „Bot-
gat" onder Grote Keeten stroomde
vol, zodat het water alleen werd te
gengehouden door de oude Koegras-
zanddijk. Aan het ophogen hiervan
tot zes meter N.A.P. werd al ge
werkt, maar dit is nu met spoed vol
tooid. Een nieuwe „eerste zeeke
ring" werd op de plaats van de bui
tenste duinregel aangebracht, zodat
de kustlijn weer een vloeiend ver
loop heeft.
Het zal in de toekomst misschien
nodig blijken, een geheel nieuwe
(kunstmatige) kustverdediging aan
te leggen tussen Huisduinen en Pet
ten, uiteraard alleen, wanneer strand
en duinen te ver dreigen af te
nemen. Een studiecommissie heeft
deze zaak in onderzoek. Het is een
kwestie van vele millioenen, waarbij
een „uitgekiend" beleid noodzakelijk
is. Er spelen namelijk vele factoren
een rol en het is niet denkbeeldig,
dat een dijk, welke nu zou worden
aangelegd, over tien of twintig jaar
geheel onder het zand zou komen te
liggen, zonder ooit effectief te zijn
geweest. Men moet hier dus wel de
gelijk een vooruitziende blik heb
ben.
De heer W. van Krieken (links),
techn. hoofdambtenaar aan de Af
sluitdijk, vertelt van zijn werk.
DE SCHADE aan de Helderse zee
wering bleef beperkt tot een aan
tal gaten in de glooiing. Een laag
zand van de bovenberm is tussen de
stenen door weggespoeld. Dit proces
was reeds eerder aan de gang (door
de regenval), maar werd door de
hoge waterstand versneld. De ruim
ten tussen de stenen van de glooiing
worden derhalve opgevuld met ce-
ment-beton: de stenen worden daar
door hechter aan elkaar verbonden
en er ontstaat een afsluitende laag,
zodat het zand niet meer kan weg
lopen. Hiermee is reeds, zonder veel
haast, in 1938 begonnen, maar men
wil nu voor de herfst van 1954 ge
reed zijn. De kósten van dit werk
zijn geraamd op rond 700.000.
Verder is gebleken, dat de Duitse
bunkers op de Dijk de sterkte van
de zeewering niet bevorderen. Hun
gewicht drukt op het dijklichaam,
een onnodige en ongewenste belas
ting dus. De twee grootste worden
nu opgeruimd.
De werkzaamheden aan de haven
werken van de Marine in Den Hel
der hebben enige stagnatie onder
vonden, doordat de oostelijke bouw
put in de stormnacht is ondergelo
pen en eerst moest worden leegge
pompt. De materiële schade is echter
niet bijzonder groot.
Op het vogeleiland Texel heeft
de ramp acht maanden geleden ver
scheidene slachtoffers geëist, toen de
dijk van de Eendrachtspolder het be
gaf, en de aangerichte schade was
groot. Thans is het herstel echter vrij
wel beëindigd en bovendien zijn op
kleine schaal verbeteringen aange
bracht, Alleen ai het herstel van de
dijken langs de Waddenzee komt op
ruim een millioen.
QOK DE AFSLUITDIJK, welke
als een gigantisch brok va
derlandse waterbouwkunde van
Wieringen naar Friesland wijst,
heeft in de rampnacht van 31
Januari zware klappen gekregen,
en al werden er geen levensge
vaarlijke wonden geslagen of
edele delen geraakt, toch werd
aanzienlijkschade aangericht,
welke aanvankelijk op zes ton
werd geraamd. Nu echter de dijk
niet slechts hersteld, maar ook
in niet geringe mate wordt ver
sterkt, doordat de blokstenen,
welke tezamen met bazaltzuilen
het pantser van de dijk vorm
den, thans alle door bazaltzuilen
worden vervangen, zullen de
totale kosten waarschijnlijk niet
ver onder het millioen blijven.
De dijk rust op een dam van kei-
leem, een materiaal, dat zeer taai en
buitengewoon geschikt voor dit doel
is en bovendien in de onmiddellijke
omgeving, namelijk uit het IJsel-
meer en bij Den Oever, wordt opge
baggerd. Deze keileemrug reikt tot
vier meter N.A.P. en het hoogste
peil van het water in de rampnacht
was 3.78 meter. Het waren de hoge
golven, die een zestal uithollingen
in de dijk sloegen. Deze uithollingen
lagen alle bóven de onverstoorbare
keileemdam en er is geen sprake ge
weest van enig gevaar voor bezwij
king van de dijk, welke van water-
Op de uiterste punt van het linker
havenhoofd te IJmuiden, dat 1500
meter in de Noordzee uitsteekt,
wordt hard gewerkt aan de laatste
phase van het herstel
lijn tot waterlijn ongeveer honderd
meter breed is.
De meeste schade werd aangericht
voorbij Breezanddijk, dus dichter
bij Friesland dan bij Wieringen. Daar
had de dijk o.m. over een lengte
van vier kilometers schade opgelo
pen.
Het .herstel is terstond na de storm
vloed door de Dienst Zuiderzeewer
ken met forse hand aangepakt en
men hoopt het werk half Novem
ber in grote lijnen te hebben vol
bracht.
De meeste schade werd aangericht
op die plaatsen waar blokstenen de
dijk beschermden, en derhalve wor
den thans overal de uit Duitsland
afkomstige bazaltzuilen gezet. Merk
waardige dingen, die bazaltzuilen:
heel grote kristallen eigenlijk, die
o.m. in het Lahndal als boomstam
men in de grond dicht tegen elkaar
gedrukt staan. Dit jaar werden reeds
30.000 ton bazaltzuilen aangevoerd.
De heer W. van Krieken, de in
Den Oever wonende technische
hoofdambtenaar van de Dienst Zui
derzeewerken, die de leiding heeft
van het herstel, past een methode
toe. welke alleen op de Afsluitdijk
wordt gebruikt. Wanneer de bazalt
zuilen zijn gezet, wordt er namelijk
grind boven op gestort, dat de eigen
schap heeft, zich steeds vaster tus
sen de zuilen te wrikken.
Er zijn daar thans 170 mannen
aan het werk (normaal voor het
onderhoud 80 man) en onder hen
bevinden zich 25 Duitse steenzetters.
De dijk welke de Noordkust van
Wieringen beschermt, is reeds lang
hersteld, evenals de Ballastzanddijk,
de „kleine afsluitdijk", tussen Van
Ewijcksluis en Wieringen.
^OALS men ziet, er is en wordt
dus langs de kust van onze
provincie door Hoogheemraad
schap en Rijkswaterstaat hard
gewerkt om de door de Februari
storm aangerichte schade te her
stellen. Maar daarnaast is duide
lijk een tendens voelbaar om
niet zonder meer naar de oude
toestand terug te keren, maar
wel degelijk een aantal belang
rijke verbeteringen aan te bren
gen, zodat een eventuele volgen
de aanval van het water (waar
voor wij gespaard hopen te blij
ven) met nog meer succes door
het vakmanschap van de Neder
landse waterbouwkundigen zal
kunnen worden-afgeslagen.
Geen vlnecl dan die Teutoons uit de Oost geweldig opkwam
Besprong nog ooit dit kustvolk met zo barschen schal;
Doch toen geen macht het voor hun dorp meer langer opnam
Bleef tegen hel geweld der zee hun ivering pal
Petten herrijst, wat lang bij dagen en bij nachten
Gold, geldt opnieuw, gebeiteld in het dienstgebouw
De Hondsbossche beschut het dorp, ivelks mannenkrachten
Haar kracht weer door hun werk waarborgen;
Trouiv om trouw.
A. ROLAND HOLST
De bus rijdt als een kamer
door de nacht,
de weg is recht, de dijk is
eindeloos,
links ligt de zee, getemd
maar rusteloos,
wij kijken uit, een kleine maan
schijnt zacht.
Vóór mij de jonge pas
geschoren nekken
van twee matrozen, die
bedwongen gapen
en later, na een kort en
lenig rekken,
Onschuldig op elkanders
schouder slapen.
M. VASALIS.
Ieder, die zijn leven zal willen behou
den, die za\ het verliezen, maar ieder
die zijn leven verloren heeft om Mij
nentwil, die zal het vinden (Mt.l6:25).
TK WEET NIET hoe en wanneer U
deze regels onder ogen krijgt, maar
vermoedelijk niet op het moment dat
U enigszins gehaast zoekt naar de din
gen die U beslist bij U moet steken
voordat U de deur uit kunt gaan op
weg naar uw werk. De titel alleen al
van deze rubriek maakt deze gedach.e
onwaarschijnlijk. „Ter overdenking"
staat er boven, en dat wil voor velen
toch zoveel zeggen als: Om eventueel
te lezen als het belangrijke en minder
belangrijke nieuws aan de beurt gewest
is. Het leven is net een stad: er zijn
drukke verkeersaders, we ar iedereen
opschiet en er zijn ook stille voorname
straten. Zo weerspiegelt dat leven zich
dan ook in een courant: er is een afde
ling op de voorpagina en daarachter
ook nog, voor dat, wst iedereen zo snel
mogelijk moet weten, terwijl men
verder naar binnen, zeker als er een
rustdag in het zicht is, de andere afde
lingen aantreft: kunst, cultuur, weten
schap, godsdienst enz. De afdeling
waar we niet elke dag aan toekomen,
die volgens velen ook best gemist km
worden, maar door anderen als tegen
wicht tegen „veralledaagsing" toch ook
weer hoog wordt gewaardeerd.
Het zal, dunkt me, echter toch niet
bij culturele of godsdienstige belang
stelling kunnen blijven, als we lezen,
dat er meer dan redelijke kans bestaat
ons leven te verliezen. Nu is het na
tuurlijk waar, dat een mens aan alles
went, en zolang er door de radio elke
dag nog berichten worden omgeroepen
die blijkbaar geen ander doel hebben
dan ons het begrip „oorlog" niet te doen
vergeten, schrikt niemand van de
woorden uit de Bijbel die het hebben
over „zijn leven verliezen". Die rust is
in zoverre op zijn plaats als het in
deze uitspraak van Jezus niet in eerste
instantie gaat om het leven dat met de
komst van de dood verdwijnt, - maar
veelmeer om het andere leven dat geen
dood of wat ook, ons ontnemen kan. Of
liever, neen, er is toch iemand die ons
dat Leven (met een hoofdletter!) kan
afnemen, en dat zijn wij zelf. Vandaar
Jezus' waarschuwing. Het is de mens
die de grootste vijand van zichzelf is.
Hij vecht voor zijn leven zoals hij dat
ten koste van alles wil vasthouden.
Op deze manier vecht hij zich de dood
in. Het is niemand kwalijk te nemen
als hij dat doet, het zit elk mens in het
bloed. Maar de zaak verandert als
Jezus ons nadrukkelijk wijst op het ge
vaar dat hieraan verbonden is en de
mensen er toch rustig mee doorgaan.
Dan is er sprake van een doelbewust
kiezen. Je weet wat je nu en hier hebt,
en wat eens komen kan, moet je maar
afwachten. Dit gevoel voor de werke
lijkheid, deze levenservaring, doet tal
van mensen Jezus' woorden negeren.
En „ter overdenking" leg ik ze daar
om voor U neer. Hebben wij gelijk met
ons onvervaard kiezen vóór het leven
zoals wij ons dat opbouwen? Daarop
kunnen alleen zij volmondig „ja" zeg
gen, die zeker weten dat de werkelijk
heid van het leven uitsluitend hierin
bestaat dat wij op een bepaald moment
op deze wereld verschijnen, om een
tijd later daarvan weer te verdwijnen.
Dan blijft voor onze nabestaanden
slechts de herinnering aan ons over,
terwijl er voor ons zelf totaal niets
meer is.
De Christen ziet het echter anders.
Niet omdat zijn verstand hem dat heeft
duidelijk gemaakt, maar omdat Chris
tus, die ook Heer over z ij n leven is,
hem heeft gezegd, dat ons bestaan op
deze aarde niet meer bedoelt te zijn
dan een inleiding op het leven bij God
dat hem daarna wacht. Hiermee bedoel
ik natuurlijk niet te zeggen, dat Jezus'
woord slechts voor een bepaalde cate
gorie van de mensheid geldt. Het is
voor allen, en zij, die menen dit wel
naast zich neer te kunnen leggen, zul
len eens ontdekken, dat zij dear de
fatale fout van hun leven maakten. Het
komt er op aan dit leven op deze aarde
in het juiste licht te zien: in het licht
van hetgeen Christus voor ons deed.
Wie gezien heeft, hoe Hij een streep
haalde door onze schuld, is meteen
genezen van zijn neutraliteitsprincipes
tegenover Christus. Die mens verstaat,
hoe het inderdaad vanzelf spreekt, dat
hij zijn leven zoals hij daar plezier in
had, iaat varen als het gebod van
Christus dat van hem vraagt. Hij heeft
het tijdelijke en betrekkelijke van dit
leven gezien, en beseft ook iets van de
zin die er opgesloten ligt in het ge
zegde, dst wij vreemdelingen zijn op
deze aarde, doortrekkers, die reizen
naar Gods toekomst, hoewel wij ons
hier best thuis kunnen voelen. Jezus
wil ons bevrijden van de krampachtig
heid waarin onze levens gevangen zijn.
Daarom vraagt Hij. dat wij ze aan Hem
geven, omdat d£f winst voor ons bete
kent.
Beschouwt U dit stukje gerust als
geschreven „ter overdenking", maar
overdenk het dan ook, en begrijp vooral
dit, dat deze dingen ontzaglijk veel
belangrijker zijn dan het voornaamste
nieuws. Daar kunt U buiten maar dit
kunt U niet missen, op gevrar af dat
Uw leven zijn doe] voorbij schiet. Alleen
van een geloof dat heel ons leven door
trekt, en dat op alle zeven dagen die
een week telt, hebben wij iets te ver
wachten. Verlies gerust Uw leven aan
Christus, vandaag noc maar, want mor
gen kan het te lrat zijn!
G. WILTINK, Heer-Hugowaard.
