Moeder van Napoleon was spil van gezin dat wereldgeschiedenis maakte Practische regenkleding behoeft nog niet onelegan t te zijn D.D.D. Rijkdom en roem konden Corsicaans dialect en aangeboren zuinigheid niet wegwissen LETIZIA RAMOLINO: eert vrouw die zichzelf bleef (1) IN 1769 WERD ZWAK ZOONTJE MET GROOT HOOFD GEBOREN Geen vertrouwen in I om voor haar de verwaarloosde fi- Joséphine Goede bescherming en aardig uiterlijk kunnen samengaan WIJ HEBBEN in ons land een begrijpelijkerwijze grote en belangrijke regenkleding industrie. Oospronkelijk waren de producten hier verre van modieus en smaakvol. Slechts wanneer het niet anders kon trok een vrouw zulk een grauw kle dingstuk aan. Langzamerhand is dit in het tegen deel omgeslagen. Het modieuse kwam steeds meer op de voorgrond, terwijl de bescherming tegen regen door middel van juiste en logische opbouw weinig of geen verbetering onderging; integen deel, vaak worden tegenwoordig volkomen dwaze modellen in de handel gebracht, die er weliswaar buitengewoon aardig uitzien, maar die de draag ster zeker niet zullen kunnen behoeden voor natte japonnen. Nu kunnen wij dit zeker niet alleen aan de fabrikanten verwijten. Het overgrote deel der vrouwen koopt liever een regenjas waarin zij bewonderende of jaloerse blikken tot zich trekt, dan een die haar gegarandeerd droog op haar be stemming doet belanden. Ingebouwderegenrok en broekspijpen Huid uitslag rORSICAeen bergachtig eiland, oprijzend uit de Middellandse Zee20 Mei 1747. De klokken Notre Dame van Ajaccio beieren vrolijk, als daarbinnen de edelman Jean Jerome Ramolino en An gela Maria di Pietra Santa elkaar voor het altaar eeuwige trouw belovenIn 1749 werd uit dit huwelijk een meisje geboren, Letizia genaamd. Ze groeit op tot een echt natuurkind, dat uren lang op blote voeten in de natuur rondzwerft en weinig onderwijs ontvangt. Zij kan wat Italiaans lezen, maar ternauwernood schrijven. Als zij dertien jaar oud is wordt er uit het tweede huwelijk van haar moeder een zoontje geboren, de latere kardinaal Joseph Fesch. Letizia's moederinstinct ontwaakt: zij vindt het heerlijk voor hem te zorgen, maarzij wordt zelf reeds als bijna volwas sen beschouwd en haar moeder denkt dan ook al serieus over een huwelijk voor haar dochter. Letizia is het mooiste meisje van het eiland. Zij heeft een prachtig gebit en grote donkere ogen, die reeds vele jongemannen het hoofd op hol hebben gebracht. Een student in de rechten trekt de stoute schoenen aan en vraagt haar ten huwelijk. Het is de 18-jarige Carlo Buonaparte. Zij zijn vurig verliefd. Op 2 Juni 1764 vindt het huwelijk plaats. Hoewel nog erg jong, ziet Letizia niet tegen de huwelijksplichten op; zij is dol op Carlo en vindt het heerlijk met „mevrouw" te worden aan gesproken. CORSICA behoorde in die dagen aan Genua, zeer tegen de zin der Corsica- nen, die een onbedwing bare vrilheidsdrang koes terden. 'Hun leider werd Paoli, die er in 1756 in slaagde de Genuezen van zijn eiland te verjagen en ais dictator er te regeren. In 1764 verzo-^t Genua de Franse koning om hulp om de orde op Corsica te herstellen. Zo is de si tuatie in het jaar, waarin Letizia Signora Buona- I parte wordt. Zij voelt zich gelukkig, bestuurt de huis houding reeds met vaar dige hand, ondanks haar onafhankelijke aard haar man onderworpen, zoals het een Corsicaanse vrouw betaamt. De genegenheid van Paoli en zijn eigen zelfverzekerde manier van optreden brengen Carlo Buonaparte nogal naar vo ren. Hij brengt veel tijd buitenshuis door, wat zijn vrouw in haar hart hele maal niet prettig vindt, evenmin als het feit, dat hij meer geld uitgeeft dan hun beurs hem veroor looft. Maar zij bewondert hem zó, dat zij het aan vaardt en probeert de huishouding nog zuiniger te besturen. Carlo is geen sterke persoonlijkheid: hij is nogal ijdel en opportu nistisch van aard. Letizia daarentegen is volkomen onverschillig voor wat men over haar zegt of denkt. Als zij in 17e8 voor het eerst een levensvatbaar kind ter wereld brengt, Joseph geheten, wreekt Genua zich op de Corsi caanse opstandelingen door zijn rechten op Cor sica voor enige millioenen aan Frankrijk te verko pen. Het gaat hard tegen hard. Paoli verklaart Frankrijk openlijk de oor logDe Corsicanen vech ten als leeuwen, maar worden toch in 1769 over wonnen. 1769: een belangrijk jaar in de geschiedenis van Frankrijk. Hoewel zij over enkele maanden weer een kind verwacht, heeft Letizia het gevaar niet ge schuwd. Dapper heeft zij de mannen en de strijd aangevuurd: „Overwinnen of sterven". Na de onder werping door de Fransen vluchten de Buonapartes de bergen in, tijdens wel ke tocht zij een woeste bergstroom moeten over steken. Gezeten op haar paard met de kleine Jo seph in de armen, gaat Letizia het kolkende wa ter inOp een ogen blik dreigt het paard de grond onder de voeten te verliezen en meegesleurd te worden door de stroom. Angstig schreeuwen de mannen Letizia raadgevin gen toe. Zij verliest geen ogenblik haar koelbloedig heid en weet veilig te paard de overkant te be reiken. Nu de Fransen de baas zijn over Corsica, ontziet Carlo zich niet met hen aan te pappen, hetgeen tot gevolg heeft, dat hij naar zijn woning kan te rugkeren. Kort daarna op 15 Aug. 1769 woont Letizia in de Notre Dame de dienst bij ter ere van Maria Hemel vaart. Plotseling voelt zij zich onwel worden en wordt haastig naar huis gebracht, waar zij het le ven schenkt aan een zwak zoontje met een groot hoofd. Hij krijgt de naam Napoleon, bii afkorting: Nabulio. Hij groeit op tot een opvliegerig kereltje, dat graag soldaatje speelt, maar dan altijd moet win nen. LETIZIA aanbidt haar kinderen, maar weet hen ook te straffen, als dat nodig is. Zij moet wel de eindjes aan elkaar knopen, want- Carlo heeft belangrijke functies ge kregen en nodigt daardoor vaak gasten uit, terwijl de inkomsten ver re van rooskleurig zijn door het slordige beheer van Carlo over hun I bezittingen. De zich steeds uitbrei dende kinderschare vergroot haar i zorgen nog meer. In 1775 wordt Lu- cien geboren, in 1777 Elisa, Louis in 1778 en Caroline in 1782. Door rela ties weet Carlo voor Joseph en Na poleon studiebeurzen te verkrijgen. Joseph moet geestelijke worden, Na poleon militair, op grond van zijn aanleg. Moeder Letizia is weken lang in de weer met de uitzet van haar jongens, want zij moeten toch goed voor de dag komen? Bij het afscheid houdt zij zich goed, zij om helst hen innig en ziet dan het schip wegvaren. Haar „Nabulio" is op weg naar zijn bestemming Ook al zijn er nu twee kinderen het huis uit, toch houdt Letizia een druk leven, want in 1780 wordt Paoletta geboren en in 1782 Caroline. Gedurende een reis naar Frank rijk in 1784 wordt Carlo Buona parte gekweld door maagpijnen. Hjj wil zijn vrouw niet verontrusten', aangezien zij op het punt staat haar negende kind te krijgen. Zo gebeurt het, dat Letizia in volkomen onwe tendheid tevergeefs op de terug komst van haar man wacht, die op 24 Februari 1785 ten huize van vrien den overlijdt. Joseph vertrekt naar Corsica om zijn moeder het vrese lijke nieuws mede te delen. Energiek als zij is zit Letizia niet dij de pakken neer, maar werpt zich op de haast wel onmogelijk zware taak om zonder veel inkomsten al die kinderen groot te brengen. Zij leven bijna in gebrek. PEN LICHTPUNTJE is het succes van Napoleon, die de school vlot doorlopen heeft en nu als tweede luitenant wat gaat verdienen. Het salaris is echter te gering, dan dat hij zijn moeder kan ondersteunen. Hst stemt hem somber, maar Joséphine de Beauharnais, d eerste echtgenote van keizer Napoleon. nancien op orde te kunnen gaan brengen. Letizia, die niets aan haar zoon Joseph, de oudste, heeft, be wondert Napoleons doortastendheid en de wijze waarop hij de andere kinderen weet te leiden. Hij stelt voor om Louis mee naar Frankrijk te nemen en diens opleiding te be- Kbstigëh'. Dë" agitatie 'der rëVoIutVe' in Frankrijk is intussen ook overge waaid naar Corsica, waar Paoli weer de leider is, thans niet meer door de Bonapartes gesteund, want Na poleon is daar de leider der pro- Franse beweging geworden. Omdat Paoli de volksheld is, hebben de Buonapartes weinig aanhang. Als Paoli beveelt alle Fransen en Fransgezinden van het eiland te ver drijven, is het er voor de Buona partes niet meer veilig. Zij besluiten naar Frankrijk te vluchten. Zonder have en goed arriveren zij in Toulon, waar het ook al niet erg rustig is. Zorgen tekenen zich af op Letizia's edel gelaat bij de ge dachte, hoe haar Kinderen te voe den en te kleden. De Franse rege ring stelt dan gelukkig geld be schikbaar voor de Corsicaanse vluch telingen. Dit verlicht de zorgen, doch neemt de angst voor de toekomst niet weg. Het huis van de Bonapartes het eiland Corsica. op Zij verhuizen naar Marseille, waar zij terechtkomen in een nauw straat je. waar het naar olie en bedorven vis ruikt. Daar leven in drie kamers met hun kloeke moeder, toekom stige heersers over Europa. Het getij keert zich echter: door relaties krijgen zij een behoorlijk huis, terwijl de financiën wat ver beteren als twee zoons aan een be trekking worden geholpen. Napoleon wordt bovendien commandant der artillerie bij het beleg van Toulon. De adelaar spreidt zijn vleugels uit om zijn hoge vlucht te beginnen LETIZIA is niet gelukkig in Mar seille. Heimwee naar Corsica kwelt haar des te meer, omdat zij bijna geen Frans spreekt en daar door geen contact heeft met andere mensen. Zij spreekt haar weinige Frans bovendien met een sterk ac cent. Wel gaat zij met de kinderen mee naar school om „questa diabo- lica lingua", het Frans, „die duivelse taal" te leren, maar het accent zal zij nooit kwijtraken. Zuinig beheert zij haar huishouden, doet zelf inko pen op de markt en laat de dochters m de keuken helpen. Na het succes van Napoleon bij Toulon wordt haar huis druk bezocht door officieren, voor wie niet alleen de naam Bona parte, maar ook de aanwezigheid der jonge meisjes een trekpleister is. Ook de familie Clary, rijke zijdehan delaars behoren geregeld tot de gasten. Het gaat Napoleon nog steeds goed: hij huurt een kasteeltje bij Antibes voor zijn moeder. Zij laat Pauline Bonaparte, de lievelings zuster van Napoleon, die trouwde met generaal Leclerc. zich echter door de voorspoed niet van de wijs brengen: zelf wast zij bijv. nog haar linnengoed in de rivier in het park van het kasteel. Grote verbazing tekent zich op haar gelaat af, als Lucien plotse ling aankondigt in het huwelijk te zijn getreden met de dochter van zijn kostbaas, Cathérine Boyer. Dat eèn Corsicaan trouwt zonder toe stemming van zijn ouders is zoiets ongehoords! Het wekt ook het onge noegen van Napoleon, die zichzelf nu als het hoofd der familie be schouwt. Deze „Affaire Lucien" werpt twintig jaar lang een scha duw op het familieleven der Bona partes, en is voor Letizia een voort durende bron van verdriet. Als moe der heeft zij maar één wens: vrede in het gezin. Beter gedraagt zich in deze Joseph, die haar toestem ming vraagt voor zijn huwelijk met Julie Clary, een zeer goede partij. Joseph wordt nu een rijk man, maar vergeet zijn moeder niet. NA HET onderdrukken van een op stand in Parijs wordt Napoleon generaal der binnenlandse troepen en kan nu Letizia goed ondersteu nen. Zij laat zich nu niet verleiden tot grote uitgaven, doch zet zoveel mogelijk alles weg, wat zij maar „Ik ben de enige vrouw ter wereld, die één keizer, drie koningen en enkele prinsessen afranselde." LETIZIA BONAPARTE, geb. Ramolino. uit de handen van haar verkwisten de dochters kan houden. Zij is te vreden met wat Napoleon voor haar doet en bedelt niet, zoals haar kin deren, om steeds meer. Napoleon heeft op zekere dag ook een verrassing voor haar in petto: Hij is getrouwd met de weduwe Josephine de Beauharnais. Ook hier stelt de zoon de moeder voor een fait accompli, maar is Napoleon al niet in feite het hoofd der familie? Letizia heeft het niets begrepen op een schoondochter uit dat verre Pa rijs. Haar haren zouden haar zeker te berge gerezen zijn, als zij had geweten, dat deze Joséphine een allesbehalve onberispelijk leven leid de Drie dagen na het huwelijk is Na poleon alweer voor een veldtocht naar Italië vertrokken. Op een dag dient zich een stoeruitziende ruiter bij Madame Letizia aan. Hij heet Joachim Murat. Sterk geïmponeerd door zijn fiere gestalte horen de meisjes Bonaparte, hoe hij met zijn zware stem verhaalt van de helden daden van hun broer in Italië. De roem van Napoleon is reeds zo groot, dat de stad Marseille een groots feest organiseert ter ere van e held en zijn moeder. Hoewel af kerig van uiterlijk vertoon, neemt Letizia ontroerd de hulde aan haar zoon in ontvangst. OP HET KASTEEL Mombello bij Milaan houden Napoleon en Jo sephine, die een uitstekende gast vrouw is, hof en ontvangen daar geleerden en staatslieden, dichters en officieren. Ook wenst Napoleon zijn moeder bij zich met zijn zus ters, teneinde op hun huwelijks plannen invloed te kunnen uitoefe nen. Letizia is met haar 48 jaren nog steeds een schoonheid. Het eni ge onvolmaakte aan haar is en blijft haar uitspraak van het Frans. Zij zwijgt zoveel mogelijk, wat haar waardigheid nog verhoogt. Zij ziet nu voor het eerst haar schoondoch ter Joséphine, doch deze kan geen genade vinden in haar kritische ogen, vooral omdat Joséphine zich maar al te graag, vooral als Napo leon niet thuis is, het hof laat ma ken door een zekere kapitein Char les. Haar dochter Paoletta, Napo leons lievelingszuster, zorgt voor de Letizia Bonaparte, geb. Ramolino vrolijkheid op Mombello. Aanbid ders heeft zij bij de vleet. Generaal Leclerc, een dapper èn gefortuneerd vriend van Napoleon doet haar hart je sneller kloppen, tot vreugde van Letizia. Op 14 Juni 1797 worden zij op Mombello in de echt verenigd. Voor Letizia zijn de dagen waarop zij haar kinderen gelukkig ziet, de mooiste van haar leven. Ergernis over het gedrag van Joséphine en heimwee naar het nu bevrijde Cor sica doen haar verlangen naar haar oude huis in Ajaccio. Zij uit zich er niet over, doch Napoléon voelt haar aan en geeft in stilte bevel het door de Engelse bezetting uitgewoonde huis op te knappen. Bij het afscheid kijkt Letizia Napoleon innig aan. Moet zij hem niet spreken over de ontrouw van zjjn vrouw? Dan ziet zij, hoe haar zoon verliefd naar Jo sephine kijkt en zwijgt §LECHTS TWEE JAAR woont Letizia in het met veel moeite weer bewoonbaar gemaakte huis in Ajaccio, in welke tijd Napo leon in Egypte grote slagen le vert, maar ook (en dat verheugt Letizia nog het meest) op de hoogte wordt gesteld van zijn vrouws ontrouw, die zich op haar kasteeltje Malmaison vermaakt met het kweken van rozen en met haar kapitein Charles, het geen het schandaal van de dag in Parijs is De politieke situatie wordt weer ongunstig voor de Bona partes op Corsica en zo zien wij dan Letizia weer in Frankrijk, nu in Parijs bij Joseph. Zij ver langt vurig, dat Napoleon zich van Joséphine zal laten scheiden. De betrekkelijke weelde, waar in zij nu kan leven, brengt haar allerminst van haar zuinigheid af. Als haar kinderen er haar mee plagen antwoordt zij hen, dat zij spaart voor slechte tijden. Eenmaal zullen zij moeten er kennen, dat hun moeder gelijk had. Het moet voor dezulken wel zeer verblijdend zijn, dat een nieuw opgerichte fabriek, de N.V. Florida i.o., zich expresselijk ten doel heeft ge steld beide eigenschappen zodanig te verenigen, dat van een zeer practische maar tevens van een zeer modieuse mantel gesproken kan worden. De nieuwe mode dicteert: kortere rokken en langere kappen aan de handschoenen. In Zwitserland is door de handschoenfabrikanten een handig snufje in omloop gebracht: Een plexiglazen ruitje boven de pols, zodat het horloge zichtbaar is. Binnenkort zal men ook in ons land dit nieuwtje kunnen bewonderen. Foto links: Een paar spor tieve peaudesuède laarsjes met vetersluiting, gevoerd met bont. Een Londense creatie. IIET PRINCIPE waarvan men is H uitgegaan is, dat de afdoende re gen- en windbescherming geen extra gewicht mag medebrengen en heeft dit opgelost door de rugvoering van de mantelrok met enkele ruime plooien te snijden en hem slechts aan de rechterzijde aan de rest van de voering te laten vastzitten. Deze voering wordt dus bij wijze van spreken een aan drie zijden losse, slechts met grote drukkers vastge houden lap. In geval van hevige wind en regen, wanneer de mantelpanden opwaaien, trekt men de drukkers los, haalt de voering voor het lichaam om en bevestigt hem met een knoop en de drukkers in verticale richting. Men heeft nu dus onder de mantel een regenrok in dezelfde kleur ais de mantelvoering, een combinatie die tegenwoordig zeer en vogue is zoals U weet. Hiermede is echter de Florentine mantel nog niet uitgeput met haar mogelijkheden. Aan de binnenzijde van de regenrok, d.w.z. normaliter I tussen mantel en voering vinden1 Regenjas met binnenrok. De broeks pijpen zijn nog naar binnen geslagen. wij twee stukjes broekspijp. Deze pjipjes zijn aan de voorzijde aan de rokvoering aangesneden en verder los. Voordat men dus de voering als beschermende rok vastmaakt, kan men de voeten door deze pijpjes, die ook met drukkers omhoog gehouden worden, steken. Het lijkt dan of men onder de jas een lange broek draagt. Wat is nu het resultaat? Lopen wij, dan lijken wij een lange broek te dragen; fietsen wij, dan houden de pijpjes de waterdichte rok naar beneden zodat wij niet op de be kende manier onze jas steeds maar moeten sluiten. Elegance en afdoende regenbe scherming ineen, wij zün de uit vinder van dit systeem dankbaar en wensen hem veel succes. nxaDDen en peuteren raaaki de kwaal steeds erger De hel- der vloeibare D.D.D. dringt diep in de poriën door, zul» ert, ontsmet en eeneest <f« vert. ontsmet en geneest de huid geneesmiddel tegen huidaandoeningen (Advertentie Ing. Med.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 11