Nestor van middenstand
wordt tachtig jaar
eeda
Stad en omgeving
DE BOER
Jimmy Brown en de Oranjehemden
Uit de Alkmaarse Raad
Dactyloscopie kwam in de plaats
van de pijnbank
Commissie
verkavelii
zijn t
Dames!
r
Nieuws
Nieuws U
Verdachte
„Als je wat afspreekt, hou je er dan aan
De heer Key sper nog
altijd vitaal
Het WAL A-c o r s e t
De WALA heefteen
9 passend corset
9 voor U!
CORSETTENHUIS
Duizend runderen op
najaarsmarkt
CHR. ULO VERLOOR EEN
BEMIND ONDERWIJZER
„Jan" Hermes overleden
Vijf en twintig jaar bij
„Kofa'
De commissaris vertelde
„Bekentenissen" door
folteringen
Ook het vo
Rapport verschijn!
voorjaar
Aanrijding op
van de Sloti
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1953
J)E NESTOR van de Alkmaarse middenstand wordt op 16 November tachtig
jaar. De heer C. W'. Keysper draagt deze benaming niet zonder enige
reden. Het grootste deel van zijn leven is hij zelf middenstander geweest en
toen het woord organisatie de meesten nog wat vreemd in de oren klonk
zwaaide hij al met de voorzittershamer. Want naast een goed zakenman was
de jeugdige Cor Keysper een verenigingsmens. Hij is het nog. Wie hem met
zijn witte, wijduitstaande haardos door de stad ziet wandelen, zou deze van
vitaliteit blakende heer geen tachtig jaar geven. En wie hem meemaakt als
voorzitter van de Stichting Braderie, als voorzitter van de contactcommissie
voor de middenstand, als voorzitter van de RK begrafenisvereniging,, als
secretaris van de plaatselijke prijzencommissie of als voorzitter van de
Stichting tot behoud van de Kaasmarkt, zou zelfs bij dit bericht nog in
twijfel kunnen staan over zijn ouderdom. Men verwacht een dergelijke
activiteit nu eenmaal niet meer van een tachtig-jarige. En toch is de heer
Keysper geen jaar jonger.
J-Jij werd op 16 November 1873 in
Alkmaar geboren en begon na de
lagere school zijn carrière als goud
smidsleerling. Maar dat heeft slechts
3% jaar geduurd, ,,'t Was me te treu
zelig", zegt de heer Keysper. Zijn lief
de ging uit naar de handel, maar aan
gezien zijn moeder weduwe was en hij
geen stuiver bezat, zat er niets anders
op dan een nieuwe baas te zoeken.
Cor Keysper kwam op een meelfabriek
„Voor zes gulden in de week en vrij
licht overdag", spot de bijna 80-jarige.
Het beviel hem daar beter dan bij de
goudsmid, maar een ernstige ziekte op
21-jarige leeftijd maakte een eind aan
deze werkkring.
De huisdokter had de patiënt reeds
opgegeven toen er op het allercritiek-
ste moment een kentering ten gunste
optrad. Twee maanden later stond Cor
Keysper weer buiten. De dokter had
hem echter ten strengste verboden zijn
baan in de meelfabriek weer aan te
nemen. En toen ging de oude liefde in
vervulling. De jeugdige Keysper kwam
in de handel.
J-Jet was een bescheiden nering. Een
boter- en kaaswinkeltje in de St.
Annastraat. De zaak ging voorspoedig
en de jonge handelsman had eigenlijk
handen te kort. Dat was het ogenblik,
waarop hij aan trouwen ging denken.
Een half jaar later stond mevrouw
Keysper naast haar man achter de
toonbank. Twaalf jaar heeft de St.
Annastraat-periode geduurd.
De laatste tijd had de heer Keysper
al eens naar een winkel op een betere
stand omgekeken en hij vond deze ten
slotte op de Laat, waar hij nog 7 jaar
zijn zaak dreef vóórdat hij een paar
huizen verderop, op de hoek van de
Bnllesteeg, een eigen perceel kon ko
pen. De boter- en kaashandel was in
middels uitgebreid met een grossier-
derij en een margarine-mengbedrijf en
de zoons van de heer Keysper waren
intussen al zo groot geworden, dat zij
ook in de zaak konden worden opge
nomen. Zij voelden echter niet veel
voor de winkel en toen besloot ook
vader zelf de detailhandel vaarwel te
zeggen. Met één van zijn zoons legde
hij zich geheel toe op de grossierderij,
die beduidend in omvang toenam. Aan
de Nieuwesloot werd een groot per
ceel gebouwd, waarin het bedrijf werd
ondergebracht.
Vele Dames dragen een slecht
passend Corset.
geeft ieder een goed figuur. Daar
om vraagt ons de CORSETTEN
met Taille- en Heupverschil. In
iedere taillemaat brengen wij
drie HEUPWIJDTEN. Kort en
dik. lang en slank, smalle taille
en brede heupen.
Langestraat 117, b. d. Grote Kerk.
Telef. 3880.
C. W. KEYSPER
Tachtig jaar
£)e heer Keysper trok zich vlak vóór
de tweede wereldoorlog uit de za
ken terug, wat niet betekende, dat hij
werkeloos- in zijn stoel bleef zitten.
Daarvoor had hij te veel levenslust en
een te grote drang naar daden. Hij gaf
zijn werkkracht nu volledig aan het
organisatie-leven en dat de midden
stand, waarin hij zich van klein tot
groot opwerkte, daarbij een belang
rijke plaats innam, laat zich begrijpen.
De heer Keysper was in de vele com
missies een graag geziene figuur, die
ook in de organisaties zijn zakelijk
standpunt huldigde: „Als je wat af
spreekt, hou je er dan aan".
Het zou te ver voeren alle vereni
gingen op te sommen, waarvan de heer
Keysper in zijn lange en welbestede
leven lid is geweest of nog lid is. Hij
speelde ook nog twintig jaar amateur
toneel, was enige tijd lid van de ge
meenteraad en heeft lange jaren ge
fungeerd als voorzitter van de feest
commissie van de 8 Octobervereniging.
^Ikmaar is aan deze tachtigjarige veel
verplicht. Hij is een goed zakenman
geweest en nog altijd een goed burger,
wie het belang van de stad als winkel
en marktcentrum steeds zeer nauw aan
het hart heeft gelegen.
Op 16 November gaat de heer Keys
per zijn tachtigste verjaardag vieren
en om het zijn vele vrienden gemak
kelijk te maken houdt hij op die dag
van drie tot vijf uur een receptie in
't Gulden Vlies. Velen zullen de vitale
jarige dan hun gelukwensen komen
aanbieden. Daarvan zijn wij stellig
overtuigd.
WOENSDAG
CINEMA AMERICAIN, 2.30 en 8 uur:
Invasie (14 jaar).
REX THEATER, 2.30 en 8 uur: De
Woeste Hoogte (14 jr.).
VICTORIA THEATER, 2.30 en 8 uur:
Rechter Thomas (14 jr.)
HARMONIE THEATER, 2.30 en 8 u.:
Million Dollar Mermaid (a.l.)
GULDEN VLIES, 8 uur: Ned. Come-
die met „Via Lissabon".
VALKS LUNCHROOM, 8 uur:
Psychom. seance.
BERGEN. Rustende Jager, 8 uur: Stu
dentenliefde (18 jaar).
DONDERDAG
CINEMA AMERICAIN, 8 uur: Pant
serkruiser Potemkin (Schola Publica).
REX THEATER, 2.30 en 8 uur: De
Woeste Hoogte (14 jr.).
VICTORIA THEATER, 8 uur: Rech
ter Thomas (14 jaar).
HARMONIE THEATER, 8 uur: Mil
lion Dollar Mermaid (a.l.).
WAPEN v. HEEMSERK, 8 uur: kla-
verjasdrive t.b.v. t.b.c.-bestrijding.
KOEDIJK. Raadhuis, 7.30 uur: raads
vergadering.
BERGEN. Rustende Jager, 8 uur: Het
wonder van Fatima (a.l.).
DIENST APOTHEKEN
Voor spoedgevallen is geopend apo
theek Hartong van Ark, Langestraat 1.
HOOG WATER TE BERGEN AAN ZEE
Woensdag 2.27 14.43
Donderdag 2.57 15.13
TE CAMPERDUIN
hoog laag
Woensdag 2.32 14.48 20.32 8.48
Donderdag 3.02 15.18 21.02 9.18
De najaarsmarkt, die vandaag
natuurlijk in de regen werd ge
houden, beleefde een ongekend grote
aanvoer. Dit bleek vanmorgen vroeg
reeds, toen de ene veewagen na de
andere de stad binnenreed. Het groei
de aan tot een onafzienbare rij, die de
aanvoerders zowel als de politie, die
het verkeer had te regelen, voor moei
lijke problemen stelde. Maar zoals al
tijd werd de chaos langs de lijnen van
geleidelijkheid opgelost en stonden de
980 runderen, waarvan 934 koeien en
46 graskalveren, spoedig netjes op de
kopers te wachten. Deze aanvoer is
zeer beduidend. Verleden jaar werden
er 860 dieren op de najaarsmarkt ge
bracht.
Het aantal bezoekers was reeds in
de vroege morgenuren zeer groot, on
danks het sombere weer, dat niet be
paald tot een bezoek aan de stad uit
lokte. De stallingen hadden het druk
om de boeren uit de naaste omtrek,
die per fiets waren gekomen op te
vangen en in alle straten stonden de
auto's geparkeerd van de veehouders,
handelaren en slagers uit de gehele
kop van Noord-Holland.
Alkmaar als marktstad heeft van
daag weer een ouderwetse dag beleefd.
De handel had een vlot verloop en er
werden hoge prijzen besteed.
De volgende notering werd door het
gemeentelijk marktwezen opgesteld:
Kalfkoeien 800—1000, melkkoeien 700
1000, geldekoeien 600800, kalfvaar-
zen 450—650, geldevaarzen 350550,
graskalveren 200350, stierkalveren
300—700.
PIET STENNEBERG EXPOSEERT
De Alkmaarse schilder Piet Stenne-
berg den Das exposeert van Zaterdag
7 November af een collectie van zijn
werken op de afdeling Moderne Meu
belen (derde etage) van De Bijenkorf
te Amsterdam.
ETALAGERUIT SNEUVELDE
Een 10-jarige jongeman heeft giste
ren een etalageruit van de firma Hen
stra op de Laat aan gruzels gesmeten.
De schade bedraagt f 150.
131. Er overkwam Jackie Brown
die als middenvoor van 't Nederlands
Elftal de aftrap moest doen, iets ver
schrikkelijks....Overmand door de
spanning en dljp onder de indruk van
het feit, dat hij in dat geweldige
Wembley-stadion moest spelen ten
aanschouwe van meer dan negentig
duizend toeschouwers, wankelde hij.
Hij voelde zich duizelig en draaierig
en hij besefte amper nog wat hij doen
moest. „Speel die bal toch, Jack," riep
linksbinnen Kareltje Keuvel, die niet
begreep waarom Jackie zo raar stond
te treuzelen. Toen schopte Jackie
maar in het wilde weg. Tweemcal
miste hij de bal, zodat zijn medespe
lers van ontsteltenis met hun handen
in hun haren grepen en de derde keer
raakte hij de bal zo ongelukkig, dat
deze rechtstreeks naar de rechtsbuiten
der Engelsen vloog....! Jimtny lie
met de andere leden van de Keuze-
Commissie op een bankje langs de
lijn zat, kon nauwelijks zijn eigen
ogen geloven, toen hij dit vreemde ge
schutter van zijn pleegzcon aan
schouwde. Jackie bleef als een zout.
pilaar in de middencirkel staan, ter.
wijl de Engelsen onmiddellijk ten
aantal trokken. Zij schoten als havik,
ken op het doel der Oranjemannen
af, forceerden een hoekschop, toen nog
een en daaruit wist hun linksbinnen
Johnny MacKick met een onhoud.
bare kopbal te doelpunten. Binnen 'n
halve minuut stond het 1—0 voor de
gastheren.... en nog altijd stond
Jackie als een soort slaapwandelaar
midden in het veld....
In de ouderdom van 62 jaar is na
een ziekbed van enige maanden over
leden de heer Joh. Christiaanse, die
sinds 1932 als leerkracht verbonden
was aan de Christelijke Ulo-school. In
de vacantie is de heer Christiaanse
ziek geworden en toen op 1 September
het nieuwe leerseizoen begon bleef
zijn plaats open. Hij zou niet meer bij
de leerlingen terugkeren, die hij zo'n
groot en warm hart toedroeg.
Kinderen kunnen wreed zijn en las
tig, maar desondanks was de heer
Christiaanse altijd bereid de grootste
belhamel na schooltijd even te helpen
met een moeilijk probleem. Dit maak
te hem bij de leerlingen bijzonder
sympathiek en meer nog misschien
bij de oud-leerlingen, die naderhand
eerst beseften welk een goede leraar
zij in de heer Christiaanse hadden ge
had. Een groot Mens bovendien.
De heer Christiaanse begon zijn
loopbaan bij het onderwijs in Zeeland,
zijn geboorte-provincie. Hij was onder
wijzer aan verschillende lagere scho
len, werd hoofd van een lagere school
bij Terneuzen en kwam via het Ulo-
onderwijs te Ridderkerk en Gouda in
1932 naar Alkmaar, waar hij aan de
Julianaschool werd verbonden. De
heer Christiaanse gaf les in Neder
lands, biologie en natuurkunde, in
welke vakken hij meer dan 25 jaar bij
de Mulo-examens examineerde.
De teraardebestelling zal Donderdag
middag plaats vinden op de gemeente
begraafplaats.
In de nacht van Maandag op Dins
dag is plotseling overleden Johan Her
mann Hermes bij zeer velen in Alk
maar en ver daarbuiten bekend als
„Jan" Hermes de kellner van Café
Schermerhorn aan het Waagplein. In
1907 trad hij daar in dienst en ruim
40 jaren is „Jan" daar niet alleen een
zeer gewaardeerde hulp geweest maar
zelfs de vriend van velen. Want allen,
die vooral op de drukke marktdagen
Café Schermerhorn bezochten, be
schouwden hem als een vriend en in
geheel Noord-Holland was hij een zeer
bekende figuur geworden, wiens hu
mor hem nooit in de steek liet, zelfs
niet op de drukste dagen. De geregelde
bezoekers van Café Schermerhorn zul
len mede goede en prettige herinnerin
gen aan „Jan" bewaren.
(Advertentie Ing. Med.)
Temidden van haar collega's herdacht
gisteren mej. T. Bruin het feit, dat zij
vóór 25 jaar haar intrede deed bij de
N.V. J. Spruyt.
In de smaakvol versierde Marijke-
zaak van Hotel Victory vond de feeste
lijke huldiging plaats.
In waarderende woorden werd de
jubilaresse toegesproken door de direc
teur de heer M. Spruyt, die de ijver en
toewijding van mej. Bruin prees en
zijn woorden vergezeld liét gaan van
een zeer smaakvol geschenk.
Voor het gehele personeel sprak de
heer f tubenitsky, die vooral de pretti
ge samenwerking memoreerde tussen
jubilaresse en haar collega's en haar
goede eigenschappen naar voren bracht.
Een mooi cadeau benevens een kleine
bloemenhulde waren de tolk van de
gevoelens van haar collega's.
Verder voerde de algemene chef, de
heer Pastoor, nog het woord. Hij hoop
te dat de firma nog menig jaar van
haar diensten gebruik zal maken. Na
dat mej. Bruin met een korte toespraak
dank had gebracht voor de huldiging
en de cadeaux, bleef men nog enige
tijd gezellig bijeen, waarna de jubila
resse verder de dag in familiekring
doorbracht.
fJET PLAN OM AAN de Sportlaan een vijftal volleybalvelden aan te leggen
is niet doorgegaan omdat er volgens B. en W. voor het beoefenen van
deze sport in de openlucht niet voldoende belangstelling bestaat. Er zullen nu
maar twee veldjes komen, waardoor de Nederlandse Volleybalbond geen ge
legenheid krijgt tornooien te organiseren en een zomercompetitie eveneens
onmogelijk wordt gemaakt. Thans zal de belangstelling voor deze terreinen
uitsluitend van de verenigingen moeten uitgaan. Zonder wedstrijden van de
NeVoBo en zonder een huurprijs, welke niet hoger ligt dan die voor de ge
meentelijke gymnastieklokalen, zullen de verenigingen van deze veldjes wei
nig gebruik maken. Er is in Alkmaar voor de volleybalsport meer dan vol
doende belangstelling, maar de niet afgebakende terreinen zonder de beno
digde attributen, welke de gemeente de spelers het vorig jaar tegen een veel
te hoge huurprijs heeft aangeboden, deden de spelers besluiten daarvan dit
jaar geen gebruik meer te maken. Er zullen nu te weinig speelvelden komen
om er iets te kunnen organiseren en de verenigingen zullen er weinig interesse
voor hebben. Wanneer men meer overleg met de Ned. Volleybalbond had ge
pleegd en een drietal goed geoutilleerde velden beschikbaar had gesteld, zou
veel teleurstelling zjjn voorkomen.
I ATEN WIJ DE HOOP uitspreken, dat
de door de heer Koot gevraagde
speelvelden bij de Vondelschool niet
lang op zich laten wachten. Er moet bij
de nieuwbouw niet alleen aan de ouders
maar ook aan de kinderen gedacht
worden. In de jaren waarop zij zich
uitleven en behoefte aan ravotten heb
ben zal men voor voldoende veilig ge
legen speelplaatsen moeten zorgen om
de dadendrang der jeugd tijdig in goede
banen te leiden en vandalisme in de
toekomst te voorkomen.
UET VOORSTEL VAN B. EN W. om
niet in te gaan oo het verzoek om
f 1000 subsidie voor bouw- en inrich
ting van het hospitaalkerkschip De
Hoop te geven, welk voorstel met 15
tegen 7 stemmen werd verworpen, ver
dient een afzonderlijke beschouwing.
Niet omdat daarbij veie raacsleden der
verbonden fracties zich aan de zijde van
de oppositie schaarden wat nog wel
eens meer zal gebeuren maar omdat
hiermede gebroken werd met de tradi
tie, dat de gemeente alleen financiële
steun verleent aan projecten, welker
werkzaamheid de gemeentelijke sfeer
raakt. In de bijlage werd reeds opge
merkt, dat er in den lande vele instel
lingen zijn, die voortreffelijk werk ver
richten, maar waaraan de gemeente on
mogelijk financiële steun kan verlenen.
De gemeentelijke taak aldus de bur
gemeester moet zich beperken tot de
gemeentelijke bemoeiingen en deze lijn
is in het verleden dan ook altijd ge
volgd.
W*e aan de talloze collecten en speld-
jesdagen denkt, weet wel, dat er tien
tallen organisaties en instellingen in
den lande zijn, die een prachtig sociaal
doel hebben en financieel gesteund
moeten worden om hun taak naar be
horen te kunnen verrichten. Geeft de
gemeente aan één daarvan financiële
steun dan is het hek van de dam en
kan er over het nut van elke aanvrage
voortaan gedebatteerd worden. In het
subsidieverzoek wordt reeds door de
vereniging zelf opgemerkt, dat het
aantal zeevarenden in Alkmaar gering
is. De gemeente heeft geen contact met
dit schip, ook al moge de heer Kirpen-
stein opmerken, dat er wel eens een
trawler naar Alkmaar genoemd is.
Het College nam o.i. terecht hoe
wel met het bekende bloedende hart -
het standpunt in dat het welrk van De
Hoop niet de gemeentelijke sfeer raakt,
hoewel de burgemeester dit verzwakte
door het voorstel tot de begrotings
debatten te willen aanhouden. Elr zijn
bij elke begrotingsbehandeling meer
van dergelijke verzoeken en de prac-
tijk leert, dat ze dan meestal en bloc
worden verworpen.
In elk geval heeft het hospitaal-kerk
schip thans de subsidiebarrière door
broken en de gevolgen daarvan zullen
voortaan bij de begrotingsbesprekingen
wel blijken.
^LKMAAR IS EEN VAN de weinige
gemeenten, die een Sinterklaas-ver
ordening bezit, een gemeentelijk voor
schrift waarin het vóór een bepaald
tijdperk verboden wordt zich als Sint
of Zwarte Piet verkleed in diverse voor
het plubiek toegankelijke etablissemen
ten op te houden.
Wij hebben deze verordening destijds
met vreugde begroet omdat wij mèt de
burgemeester van mening zijn, dat Sin
terklaas er allereerst is voor de kinde
ren en niet voor de warenhuizen en de
openbaire eet- en drinkgelegenheden.
Naast de ooievaar die helaas uitsterft
is de Sint een der grote en meest
bewonderde scheppingen uit het
sprookjesleven onzer kleuters en de
grote wijze mensen wairen hard op weg
hem van het kinderwereldje naar de
zakenwijk over te plaatsen, omdat er
aan Zijne Hoogwaardige Excellentie in
de dagen vóór en na zijn verjaardag
wel het een en ander was te verdienen.
Twee, drie Sinterklazen tegelijk,
kleine en grote, met Zwarte Pieten van
diveirse pluimage waren langzamerhand
wel in staat het geloof aan de per
stoomboot arriverende bisschop te on
dermijnen en wij kunnen het niet
anders dan toejuichen, dat men daar
aan in onze gemeente een einde heeft
gemaakt.
U)E VRAGEN WELKE de heer Otten
daarover gesteld heeft beoogden, ais
wij ze goed beluisterd hebben, niet al
lereerst een teruggang naar de oude
toestand, hoewel hij er wel voor ge
pleit heeft ook de middenstand meer
gelegenheid te geven van de Sintec-
klaassfeer te profiteren. Hij wilde de
bisschop wat vroeger in onze gemeente
zien en hem niet meer alleen van de
boot laten halen door de kinderen van
de Openbaire School. Sinterklaas zo
heeft hij gezegd is een figuur van de
nog ongesplitste Christelijke kerk en zo
zijn er in de tijd, dat er zelfs katho
lieke of gereformeerde geitenfokvereni-
gingen opgericht, werden, helaas niet vele
meer. Men zal begrijpen, dat die geiten
er thans door ons en niet door de heer
Otten bij gehaald werden. Wij gevoelen
ook niets voor een Lutherse of Aposto
lische Sinterklaas met een Zwarte Piet
op gereformeerde grondslag, maar de
heer Otten sprak alleen over de Sint en
wilde de stoet, die hem stadwaarts
voert, blijkbaar uitgebreid zien met alle
daarvoor in aanmerking komende kin
deren van de bijzondere scholen. De
bisschop van Myra zou vroeger moeten
komen en langer moeten blijven. Wij
zouden wat dat betreft het voorbeeld
van Amsterdam moeten volgen en de
Sint ook officieel in onze raadzaal moe
ten ontvangen.
Hoeveel zalen we voor al die school
kinderen tegelijk nodig zouden hebben
en wie de Sint zouden begeleiden als
tegelijk al die zalen vol wachtende kin
deren zaten, is niet helemaal duidelijk.
Evenmin waarom de bijzondere scholen,
die zich zo streng mógelijk van de
openbare afscheiden en hun eigen be
stuur en werkplan hebben, juist van de
openbare Sinterklaas moeten profiteren
als zij desgewenst zelf een Sint bin
nenshuis kunnen laten optreden.
nE INTERPELLATIE VAN de heer
Otten die daarmee zijn maiden
speech hield is door de burgemeester
op enigszins zonderlinge wijze beant
woord.
De Sint zou door de duizenden langs
de weg staande kinderen van alle ge
zindten en kerkgenootschappen vol
doende begroet en bewonderd kunnen
worden. Men kon de oude baardman
met zijn stramme ledematen moeilijk
de hoge stoep van het stadhuis laten
beklimmen en hem het verlanglijstje
der gemeente naar welks inhoud wij
zeer benieuwd zijn beter overhandi
gen als hij op zijn beroemde schimmel
voorbij kwam.
Als de Sint te laat kwam konden wij
dat niet helpen omdat het ons niet past
een oordeel uit te spireken over de
daden van Zijne Hoogwaardige Excel
lentie. Men zou hoogstens kunnen vra
gen of hij bereid was iets vroeger te
komen. Wil de Sint zoals de heer
Otten vroeg hier al op 24 November
verschijnen dan kan ons dat slechts
verheugen, maar we kunnen nem niets
voorschrijven en alleen maar verzoe
ken. Wij mogen ons niet met Amster
dam vergelijken en de Sint moet zelf
maar uitmaken of hij alleen de open
bare of ook de andere scholen wil be
zoeken. Het gemeentebestuuir kan
slechts lijdzaam afwachten wat Zijne
Hoogwaardige Excellentie zal beslissen.
UET BEHOEFT GEEN betoog, dat B.
en W„ die hem een vorig jaar het
verblijf in diverse winkelzaken weiger
den en er toen niet over dachten de
persoonlijke vrijheid van Zijne Hoog
waardige Excellentie te eerbiedigen
hier een beetje de spot met de vragen
steller hebben gedreven, waarbij nog
kwam, dat ook de raadsleden er een
grapje van maakten door in de naast
gelegen polderkamer een Sinterklaas
plaat te laten afdraaien, waardoor de
vragensteller zich genoodzaakt zag zijn
rede te onderbreken.
Wij zijn grote bewonderaars van
grapjes mits zij die ze uithalen op hun
beurt er ook eens een kunnen verdra
gen, wat niet altijd het geval is. Het
spijt ons, dat de interpellant een nog
onervaren raadslid was en niet een
veteraan als wijlen de heer Westerhof,
omdat wij dan na de beantwoording
door het College een geheel ander debat
zouden hebben gekregen.
De heer Otten mag zich gelukkig
prijzen dat hij zijn vragen min of
meer in de Sint Nicolaassfeer had ge
houden, waardoor hij „bonne mine a
mauvais jeu" kon maken en conclu
deren, dat het dagelijks bestuur dei-
gemeente niet afwijzend tegenover zijn
suggesties is gebleken.
Een politieman werd vroeger alleen op zijn geschiktheid voor het hanj-
haven van de orde en rust beoordeeld naar de bedrevenheid, waarmee tij
de opposanten in de kraag kon vatten en de kracht, waarmee hij ze toi
overgave kon dwingen. Tegenwoordig worden er wel enige andere eisti
gesteld. Een politieman van nu is een wandelend wetboek en de method)
die hij bij het verhoor van de verdachten mag toepassen zijn wel wat anden
dan een paar eeuwen geleden, toen de commissaris van politic nog schoii-
heette cn zijn manschappen de weinig belovende titel van rakkers droegen
Het woord rakker is waarschijnlijk afgeleid van het werkwoord rekken, en
methode, die de beulsknechten toepasten om de beklaagde tot een bekentent
te dwingen. Over dit verschil tussen de politie en de rechtspraak van vroege'
en nu heeft de commissaris van politie de heer J. Dreeuws gisteravonl
in hotel Victory voor de leden van Oud-Alkmaar een interessante lezing
gehouden.
Het heeft lang geduurd voordat de
Middeleeuwse pijniging van de ver
dachten werd verboden, aldus de heer
Dreeuws. In Nederland werd de pijn
bank eerst in 1798 afgeschaft. Voor
dien hebben vele onschuldigen onmen
selijke folteringen moeten doorstaan.
Zo bijvoorbeeld de Wognummers Kop
pen Corneliszoon en diens zoon Nan-
ning, die in 1570 met 22 anderen ge
vangen werden genomen op de valse
beschuldiging, dat zij stro in brand
hadden gestoken om signalen te geven
aan Spaanse soldaten, die in de omtrek
waren gelegerd. Koppen Sr. stierf
reeds na twee dagen als gevolg van de
pijnigingen; zijn zoon werd 22 maal
naar de folterkamer gesleept voordat
hij het verraad bekende, waaraan hij
volkomen onschuldig was. De folterin
gen geschiedden op last van gouver
neur Diederick van Sonoy en zij waren
zo geraffineerd, dat de sterkste kerel er
voor moest bezwijken. Men rekte Nan-
nings ledematen, brandde hem met
kaarsen onder de oksels en de voeten
zette een stolp met een rat er onder
op zijn lichaam, gaf hem twee dagen
pekelharing en ander sterk gezouten
eten en weigerde hem iedere slok wa
ter en toen dan Nanning eindelijk be
kende werd hij naar het schavot ge
bracht. Daar sneed men hem levend
open, vierendeelde het lichaam en
plaatste de stukken op staken bij de
poorten van Hoorn. Zijn hOofd kwaa
van de toren in Wognum te hangen
Ziedaar het „vooronderzoek" van vroe-f
ger.
De schout bekleedde bij de recht)
pleging een hoge positie. Behalve cor-
missaris van politie, vormde hij met i?
schepenen de rechterlijke macht, waar.j
bij hij de functie had van openbait
aanklager. Tevens was hij belast me
de controle op de naleving der ve»
deningen, die hij teza-men met de burc
gemeesteren opstelde. De schout toi
een autoriteit, die op zijn wandelit;
steeds vergezeld was van twee ma:
van wie er één een knoestige stol
droeg: de roede van justitie.
Eigenaardig was dat de schn-,
slechts een klein salaris had, dat ca
derhand zelfs geheel kwam te vervol
len. Hij putte zijn inkomsten toen til
de helft van -de civiele boeten en eer
derde van de criminele boeten. Me
kende destijds ook het systeem van ht
afkopen en vooral bij het betrappcl
van ontrouwe echtelieden bezat dj
schout ten eigen voordele een grolt
handigheid in het regelen van een aas
zienlijke schikking.
De politiemannen de rakkers
hadden hun eigen bijverdienste. Zi
bleven weliswaar van de opbrengst de
opgelegde boeten verstoken, .maar ha
den in vele steden het recht een be
deel te houden. Het stadsbestuur kf
daardoor tevens controle uitoefenen o.
de prostitutie.
Het verhoor ging, zoals wij reed
schreven, bijzonder rauw toe. De ve:
dachte werd meteen in de kerker op
gesloten, ook al ontbrak ieder feit, dij
hem tot beklaagde moest bestemp*
len. In het bijzijn van de schepenal
nam de schout het verhoor af, getiiij
gen werden zelden gehoord en als 4
bekentenis uitbleef, vaak omdat de gij
arresteerde onschuldig was, werd t|
„scherpe ondervraging" toegepast:
pijnbank. De folteringen waren alleej]
geoorloofd wanneer de verdachte (1
heterdaad was betrapt en zij mochttij
niet worden toegepast op kinderen bil
neden 14 jaar en zwangere Vrouw-:
Maar -met deze bepaling werd nogal
hand gelicht. Wanneer iemand het uil
rekken van zijn ledematen en de hoi
pijn van de duimschroeven had dor
staan zonder zijn schuld te bekeur,f
dan betekende dit niet, dat men in z$|
onschuld geloofde. Men nam in dat
val voetstoots aan dat hij de zwï
kunst diende en beschudligde h
prompt van tovenarij.
De laatste schout in Alkmaar
een zekere Outhout, die in 1811
afgezet door de Fransen. P. Si
werd de eerste commissaris. Hij
het echter niet zoals zijn superieur:
van hem verwachtten, want meent»|
len ontbrak hij op het appèl.
Dit leidde er zelfs toe, dat de co»-
missaris werd gevangen gezet.
In 1812 werd zijn opvolger de 19*'
Joh. T. Boogaard, die meer dan I'
jaar commissaris van politie was
in 1854 zijn plaats inruimde voor 31
heer J. (Jantje) van Bremen. Van
18901895 was de heer F. G. C. j;
Fundter commissaris. Hij werd in
als zodanig benoemd te Amsterda®
en in Alkmaar opgevolgd door de i®e'
S. M. Z. Modderman, die in 1907 pb,ati
maakte voor de heer W. T. van Griet-
huijsen. In 1922 werd commissaris j-
Chr. Walraven benoemd en nadat
de oorlog nog een paar „korpscomm"1'
danten" hadden dienst gedaan we'°
na de oorlog de heer J. Dreeuws,
spreker van deze avond, aangeste";
Na de pauze behandelde spreker 19
voorbereidende onderzoek, zoals n"
thans door de politie geschiedt
waarbij in plaats van de pijnban»
menslievender methoden worden 8!'
bruikt om tot het bewijs te kome®
Spr. ging o.a. uitvoerig in op de dat'
tyloscopie, het systeem der vinger31'
drukken en de andere hulpmiddelen
die de politie ten dienste staan. r°3'
radio, telex, speurhonden en w'
grafie.
Een serie oude foto's en attributen,
verzameld door brigadier J. van M*
genoot de intense belangstelling- va
de aanwezigen.
A. n het eind van de bijeenkoa®
deelde de voorzitter de heer H. "in
gers mede, dat op de volgende verg3
dering als spreker zal optreden ge"
raai H. Kruis over de historie van n
Nederlandse leger.
(va
LANGEDIJK Nu de
Ambacht in het middelp:
afvragen wat het beste z
door de heer J. Kliffen
opgestoken bij enkele pe
gelegenheid betrokken zij
We spraken allereerst
meester Schelhaas en vei
adj-secretaris van de we:
ir Jacobs, werkzaam bij
rie van Landbouw in De
onze vraag, wanneer het
port klaar zou zijn, krei
antwoord, dat dit wel ni<
gend jaar zou zijn, daar me
bezig is met de studie van
object, In dit rapport zal o
worden besteed aan de
tot varen in de polder. I
nadelen van rij- en vaar
den nauwkeurig tegen elk
gen. Er is dus geen sprak
controverse ten opzichte v
van de heer Kliffen, om
mer-Ambacht een rijpolde:
Daarom lijkt het ons hel
t.z.t.. dat is dus a.s. voorja;
rapport in de tuinbi
ringen behandeld wordt -
tevens aandacht besteed a
van de hr. Kliffen. Aan de
nauwkeurig berekende cij
dere gegevens zal men
uitmaken, hoe men deze
millioenen zal kosten, hel
aanpakken.
\[U IN meerdere vergac
vraag gesteld is, wie er
commissie zitting hebben,
mededelen, dat deze commi
objectieve studie-commissi
is. Ze werd samengestel
directeur-generaal van de
in opdracht van het mir
Landbouw. Ze bestaat uit:
Rietsema, Rijkstuinbom
voorzitter, drs Scheer, la
sulent in alg. dienst, secr.,
werkzaam aan het depar
landbouw, adjunct-secr.,
berg van het K.N.M.I., tet
Visser van het Landbouw
Instituut, ir P. du Burck,
'4 Ambacht werkzaamheden v
«demkartering verrichtte, i
sen, landbouwadviseur vai
Noord-Holland, drs Kooim:
Departement van Landbou
Beek van de Cultuur
dienst, dr Van Dijk cons
Rechtzaken bij de Gron
Haarlem, dr Leefmans, beke
onderzoekingen naar de
heid in Geestmer-Ambacht,
van Herwijnen te Sint Pan
zaam bij de Plantenziel
dienst en burgemeester H
uit Langedijk. Deze mannt
met hun naam borg voor,
SWderzoek naar de verkavel
naar betrouwbare maatstav
schieden. Deze commissie v
staan door een groep prac
;K Geestmer-Ambacht, nl. de
Duif, St. Pancras, Jac. Slot
Langendijk, K. de Boer E
Weel, Zuid-Scharwoude, W
K. van Nienes. Noordscha
Kalverdijk, Oudkarspel, S.
horn, Koedijk en J. de Gr,
Warmenhuizen. Tevens is
als onderzoeker, de heer C.
ambtenaar, werkzaam bij
,- tuinbouwconsulentschap in
Deze personen hebben 1
werkcommissie van voor
jjf dienen, daar zij als vooi
bestuursleden van polder:
en tuinbouwverenigingen
met de structuur van het
Ambacht bekend zijn.
Mogen zü erin slagen dit
naar behoren op te losse
De veehouder Petrus Z. I
nekkig vol, dat het niet zü
motor met zijspan was gel
zei h(j, maar mr A. D. van
te trekken. Getuigen vertel
komende, de Herenweg oj
waarop verdachte repliceer
„Waarom hebt U ze dan ni
worden ze toch vervolgd w
hetgeen mr Van Regteren
daad beter was, dat Z. zijn
De aanrijding, waarvan d
Holkamp uit Zaandam het
was geworden, had lelijke
De motorrijder werd door
ernstig gewond (hij versche-
ting op krukken en zal voc
niet kunnen werken), zijn 1
op de duo zat kreeg een
sleutelbeen en zijn schoonr
het zijspan werd eveneens g
tekening van de verbalisar
uit, dat de motorrijder bij d
van de Slotweg naar links
weken toen de auto van ve:
Herenweg opreed.
Z. had hoewel hij een vo(
naderde niet gestopt omdat
hij beweerde de motor niet
zien. Daar kwam nog bij, da
politie een speling in het
geconstateerd van 60 tot 1
Maar ook dat wenste verdac
als een tekortkoming te ziei
digen hadden hem verteld,
een speling heel normaal w;
