Wie wordt Fr ankrijks
nieuwe president?
Sedert 1900 werden 265
Nobelprijzen uitgereikt
Waterval van Schaffhausen bedreigd
0
Nationale vergadering voor de moeilijke taak
een goede opvolger voor Auriol te vinden
ctuur in
7
geraakte
indauto
ERO maakt
s-Etuis
Messen
ekken
'tikelen
ENDEL
ALKMAAR I
-J
Verzoening tussen
Laniel en Pinay?
Bestemd voor dromers die moeite hebben
zich door het leven te slaan
Toekenning is vaak zeer
moeilijke taak
Uitvoering van Duits plan voor dam en ondergronds kanaal
zou veel afbreuk doen aan uniek natuurschoon
htige manier van
sychologie, de fi
fe. Het is alsof de
lik, zonder dat de
itstaat er dan een
waarmee men de
diepe indruk ach-
orden, dat Noel
ring, die niet van
1de karaktertypen
t een toneelsehrij.
lat z\jn grote rou.
tot overdrijving,
ik onttrekken, dat
r genoeg over om
voor, waarin wij
rkiaarbare hande-
te glimlachen en
die precies zo zijn.
n, die in dit stuk
en ditmaal uit een
II voorts een vier-
ïnwoordigers van
het podium wor-
ud het thema ook
t aan, deze beide
op een door de
verbeid weekéjnd-
ten. Het verdere
ilijk te radeii. De
iwend als ze zijn
levensgang, op-
conventies en be-
inauwende opper-
in botsing komen
.'oonten en wissel-
in van een op im-
Vader sluit zich
kamer en schrijft
ïans. De kinderen
huis te bewaren
ie vroeger actrice
j ieder gebaar, dat
e onderhoudt met
ren uit haar vroe-
te „spelen". Aah-
ste onaangenaam-
meer hun oorzaak
raties van mama,
er jegens de gas-
femme entre deux
ng van haar leven
icor van een thea-
t uit het oog ver
erwikkelingen nog
i. De gasten, een
irden nemen ten-
gebeurt dan, ter-
imilie een slaande
i over het nieuwe
oneel, dat gister-
in „Het Gulden
en kiein aantal be-
met een brillante
ihoff (zij deed ons
ys denken) triom
an de voormalige
erlijke -mimiek en
kheid stelden haar
akte creatie -óver
ngen. Jphan Fiolet
ichtgenoot was een
in hem weinigge-
oden zich volledig
;y Knappert was
e bedrijf zeer goed
ie is voortreffelijk,
i met grote geest-
zich voor van de
te maken. Bepaald
ichrijver waren de
diplomaat Richard
isje Jackie. Van de
ntje Berghegge en
urg de besten. Een
beloonde het ge-
ïkbaar applaus.
P. v. B.
Irijdster, die gister
ver acht het Kerk-
van de Langestraat
een onzalig ogen-
nmen op haar fiets
oorstraat een zand-
i zij heftig te slin-
om waarschijnlijk
[>t af te stappen. De
ze bewegingen op
m geworden, nam
onzekere en remde
ijd, want inmiddels
de laadbak van de
irbij zij een ernsti-
2p. Met een dienst-
St. Elisabethzieken-
ijk liep het incident
om half zeven bij
ts vond. Een wiel-
van de brug links
vilde inslaan werd
door een hem acjj-
elauto em kwam te
ister die dit blijk-
de gaten had, reed
r de gevallen man
neens op het weg-
ateriële schade be-
kapotte nylons.
E KAASMARKT.
Kaasmarkt werden
s fabriekskaas en 2
aangevoerd, totaal
De prijzen waren
1.79 per kg en voor
2r kg. De handel
rtentie, Ing. Med.)
Q
(Van onze Parijse correspondent).
ftP 17 DECEMBER zullen de 945 leden van de
Franse nationale vergadering en die van de
senaat in het paleis van Versailles bijeen komen
om als opvolger van Vincent Auriol een nieuwe
president van de Franse republiek te kiezen. De
heer Auriol was voor zeven jaar gekozen en hij
heeft met grote stelligheid verklaard dat hij zich
onder geen enkele omstandigheid opnieuw be
schikbaar zal stellen. Twee maanden voor deze
verkiezing wordt heel het politieke leven in
Frankrijk er niet alleen door beïnvloed, het wordt
er zelfs door beheerst. Men kan het parlement
zien als een soort bijzonder wrede arena, waar
de vele candidaten voor het hoge baantje op aller
lei vaak vreemde manieren trachten een zo voor
delig mogelijke plaats voor de eindspurt in te
nemen, terwijl hun talrijke tegenstanders met
even veel ijver bezig zijn hen daarbij een been
tje te lichten. Hieruit blijkt wel dat het slotge
vecht spannend belooft te worden. Wie als even
tuele winnaar uit de strijd te voorschijn zal ko
men is nog heel moeilijk te zeggen. Eenvoudiger
is te voorspellen wie van de candidaten het niet
zullen halen.
De president van de Franse republiek moet
boven de partijen staan en zijn eigen politieke
overtuigingen mogen zijn gedrag niet bepalen.
Monsieur Vincent Auriol is een socialist, die isinds
zijn studententijd voor de socialistische ideeën ge
streden heeft. Als president van de republiek is
daar echter nooit iets van te merken geweest. Hij
heeft gestaan boven het politieke gewirwar in
het parlement en hij had vrienden in alle kampen,
zelfs tot niet zo heel lang geleden in het
communistische kamp.
De verkiezing van een nieuwe president is dus
eigenlijk geen politieke zaak, dat wil zeggen, het
zou eigenlijk geen politieke zaak mogen zijn. De
945 afgevaardigden van Versailles moeten iemand
kiezen vanwege zijn persoonlijke kwaliteiten en
niet omdat hij lid is van een bepaalde partij. In
werkelijkheid zal de politiek en zullen de par
tijen echter toch een grote rol spelen.
JOSEPH LAN IEL
voortreffelijk echtgenoot
ANTUINE PINAY
geen oogje op Elysee
HENRI QUEULLE
subtiel spel
DE OPVOLGER van Vincent Auriol
zal gekozen moeten worden door
de absolute meerderheid van de
nationale vergadering en de senaat.
Dat wil zeggen dat een candidaat
kans heeft om in het Elysée te gaan
wonen, wanneer hij kan rekenen op
945 2 1 is 473% stemmen. Hal
ve parlementsleden zijn er gelukkig
■in letterlijke zin nog niet. We ron
den daaróm maar af op 474.
Wie zal in staat zijn deze 474
stemmen op zich te verzamelen?
Laten we ter gedachtebepaling een
paar namen van serieuze mededin
gers naar het presidentschap noemen.
JNTUSSEN zijn al de Fransen het
met elkaar eens, dat Vincent
Auriol een bijzonder goede presi
dent is geweest. Men oordeelt zelfs,
dat hij een van de beste presiden
ten is geweest die Frankrijk ooit
heeft gehad. Zijn volkomen objec-
GEORGES BIDAULT
te veel dronk?.
De heer Laniel koestert al sinds
ruim twee jaren de wens om zijn
huidige functie (minister-president)
te ruilen voor die van president van
de vierde republiek. Zijn kansen
schijnen overigens niet zo slecht te
staan.
Joseph Laniel is een representa
tieve figuur en is ook dit is be
langrijk een echtgenoot waarop
niets valt aan te merken.-Hij - i&.
een zorgzame vader voor zijn kindé
ren en de geliefde grootvader van
een heel stel kleinkinderen. Ook is
hij een goed katholiek, die iedere
Zóndag naar de mis gaat en, wat
misschien wel het voornaamste is:
hij bezit een groot persoonlijk for
tuin, dat hem in staat stelt het pre
sidentschap eventueel met zijn eigen
inkomsten op te luisteren.
DIT ZIJN, voor een toekomstige
president, aantrekkelijke eigen
schappen. Bovendien behoort de te
genwoordige minister-president tot
de partij der Onafhankelijken, zijnde
de machtigste politieke groepering in
Frankrijk.
De moeilijkheid is echter dat een
van zijn felste tegenstanders Antoine
Pinay, een zeer grote populariteit
bezit en lid is van dezelfde partij.
Deze vroegere minister-president
heeft wel verklaard geen oogje op
het Elysée te hebben,maar dat wil
niet veel zeggen.
Op het ogenblik zijn er tussen
personen bezig Laniel en Pinay met
elkaar te verzoenen. Zonder de
steun van Pinay heeft Laniel geen
kans en zo is het ook vice versa.
De radicalen (liberalen) hebben
eveneens een heel stel candidaten
achter de hand. Hun favoriet is ook
een oud minister-president, namelijk
Henri Queuille. De laatste heeft het
voordeel dat hij eventueel op de
stemmen der socialisten kan reke
nen.
Henri Queuille kan zijn kansen al
leen ten koste van die van Laniel
doen stijgen. Het subtiele spel der
radicalen bestaat er op het ogen
blik dan ook in de heer Laniel in
de kamer zoveel mogelijk moeilijk
heden te bezorgen, waarbij echter
de kans op een regeringscrisis op
het nippertje vermeden dient te
worden. Het prestige van Laniel
wordt hierdoor verminderd, waar
van Queuille profiteert.
IEDERE FRANSMAN weet dat
Georges Bidault, minister van bui
tenlandse zaken in het huidige kabi
net, heel graag president wil wor
den. Hij is al maanden bezig om op
de 17e December zoveel mogelijk
stemmen te krijgen, doch veel kan
sen schijnt hij niet te hebben.
Bidault is een slimme staatsman,
maar hij heeft een moeilijk karak
ter en heeft duS vele vijanden. Bo
vendien zegt men dat hij wel eens
wat veel drinkt. Ook al is dit niet
waar, toch doet deze reputatie hem
geen goed. Het wonderlijke is overi
gens dat hij, de voorzitter van de
Franse Katholieke Volkspartij niet
op de volledige steun van de katho
lieke geestelijkheid kan rekenen, die
voorkeur voor Laniel heeft.
De socialisten hebben tenslotte
vrijwel geen en de communisten ab
soluut geen kans een der hunnen
aan het hoofd van de republiek ge
kozen te krijgen.
VINCENT AURIOL
een der besten
tieve houding en zijn wijsgerig be
leid tijdens de vele regeringscïises,
die hij te beslechten heeft gehad,
hebben hem in het hart van al de
Fransen een warm plaatsje doen ver-,
overen. Hij heeft inderdaad 's lands
belangen op een voorbeeldige manier
behartigd. Het presidentschap heeft,
dank zij hem, een nieuwe waarde
gekregen.
Vincent Auriol is de enige Frans
man die er zeker van zon kunnen
zijn de ruime meerderheid van het
congres van Versailles achter zich
te krijgen. Maar Auriol is moe en
hij voelt zich niet sterk genoeg om
nog eens zeven jaar lang de hoog
ste functie in Frankrijk waar te ne
men. Toch hoort men fluisteren dat,
wanneer op 17 December zou blij
ken dat het congres zich voor geen
enkele andere candidaat kan uitspre
ken, de president eventueel bereid
zou zijn de belangen van het land
zwaarder te doen wegen dan zijn
eigen vermoeidheid.
(SPECIALE CORRESPONDENTIE)
IN DECEMBER zullen weer enkele verdienstelijke geleerden en
internationale figuren, die iets bijzonders hebben gepresteerd,
met het Nobelgoud worden onderscheiden. Dit jaar krijgt elke
prijswinnaar een slordige 130.000 gulden; een niet onaardig bouw-
sommetje.
Gedurende de laatste 53 jaar zijn ongeveer 205 Nobelprijzen uit
gereikt. Op 10 December 1900 werd de rente van de 34 millioen,
die de dynamietkoning Alfred Nobel had nagelaten, voor het eerst
verdeeld. Duitsland heeft de meeste prijzen gewonnen, onmiddellijk
gevolgd door de V.S., Engeland, Frankrijk en Zweden. Frankrijk
ging met het grootste aantal letterkundie beloningen strijken, ter
wijl de „oorlogsophitser" Amerika beslag legde op de meeste
vredesprijzen. De Sovjet-Unie, ofschoon vaak voorgedragen, is niet
erg bij de Nobelinstellingen in trek geweest. Zodoende konden
Stalin, Molotof en madame Kollontay niet voor een vredesprijs
in aanmerking komen.
JJE NOBELPRIJS is niet
zonder
smart geboren. Vóór de nalaten
schap van de uitvinder van het dyna
miet en het rookloze kruit, die over
de gehele wereld was verspreid, in
Zweden bij elkaar was gebracht,
werden er heel wat geschillen tus
sen de erfgenamen en andere belang
hebbenden uitgevochten. Juridisch
was het testament, dat Nobel eigen
handig in 1895 te Parijs had geschre
ven, nogal aanvechtbaar. De bedoe
ling ervan was echter duidelijk ge
noeg. De instellingen, die de op-
gRGENS heb ik eens gelezen, dat als men van
Amsterdam naar Zürich vliegt en Schaffhau
sen passeert, de beroemde waterval doet denken
aan een omgevallen emmer, die bezig is leeg te
lopen
Het is op zijn minst onvriendelijk gesproken
over de „machtigsten Wasserfall Europa's" en
het klinkt ook een beetje snob! Er zijn natuur
lijk altijd van die wereldreizigers, die menen
alleen onder de Niagara nat te kunnen worden.
Maar ik kan U verzekeren, dat op de ijzeren
plateaus van Fischetz of van Kanzeli, die een flink
eind in het donderende en stuivende water zijn
uitgebouwd, een regenjas niet overbodig is.
DE RIJN, die op de St. Gotthard ontspringt, stroomt
al spoedig noordelijk, vormt dan een fraaie water-
grens van het Vorstendom Lichtenstein, om zich
daarna te verliezen in de Bodensee. Als hij er bij
Steineck uitkomt, heeft hij er met zijn karakter van
bergstroom, ook zijn eerste jeugd achtergelaten en
maakt zich op om als rustige en betrouwbare trans
portrivier zijn verdere levensweg af le leggen. En
dan struikelt hij daar in de buurt van Schaffhausen
onverwacht over een harde kalkstenen drempel van
een slordige 20 meter hoog en hij wordt, zo breed
als hij is en dat is 160 meter, nog eenmaal gedwon
gen tot een dansen en bruisen en donderen, om zich
dan razend verstoord naar beneden te storten en
eerst een paar kilometer verder tot bezinning van
zijn voorgenomen kalmer leven te kunnen komen en
zijn vaart te beteugelen.
SCHAFFHAUSEN is trots op zijn „Laufen", zo
als hij gemoedelijk door jong en oud daar
genoemd wordt. Het stadje heeft er ook zijn op
komst en zijn gouden jaren aan te danken gehad.
Want waar de scheepvaart door de waterval on
derbroken wordt, werd de plaats van oudsher
r*
t C 4 '<r
mMT*
Met donderend geraas stort de Rijn bij Schaffhausen
over een kalkstenen drempel naar beneden.
een stapelplaats van goederen, die overgeladen
moesten worden. Dat was in de Middeleeuwen.
Van recenter datum is de exploitatie van de
Rheinfall door industrieën, die zich aan de
Rijnoevers gevestigd hebben. De omgeving van
Neuhausen bijv. is er dan ook niet mooier op ge
worden. Afgescheiden daarvan behoort de water
val tot een van de fraaiste natuurmonumenten
uit die buurt en trekt jaar en dag steeds weer
onnoemelijk veel toeristen.
EN NU is er sinds enige
jaren groot rumoer om
de oude waterval gerezen.
Dat is ontstaan doordat
de Zwitserse Regering in
1944, dus nog tijdens de-
oorlog, ten behoeve van
de Rijnscheepvaart, in
overeenstemmmg met
Duitsland concessie heeft
gegeven voor een afdam
ming van de Rijn bij Rhei-
nau en een ondergronds
kanaal om het water af
te voeren. Toen men in
1952 met de werkzaamhe
den, daarvoor nodig, wilde
beginnen, rezen van alle
kanten protesten tegen die
plannen. Dat was heel
mooi, maar veel te laat,
want de Regering kon
toen haar concessie niet
meer intrekken.
Het werk werd dus be
gonnen. De actie van de
omgeving werd echter in
tensiever en er vonden
twee grote manifestaties
van de bevolking plaats,
bij Rheinau zelf. Schaff
hausen verzamelde meer
dan 50.000 handtekenin
gen, nodig voor een offi
cieel protest, wanneer
binnen afzienbare tijd
deze kwestie tot stemming
komt. Vergeefs heeft men
gehoopt, dat belangheb
bende aannemers en tech
nici het werk zouden op
geven. Het wordt dus
voortgezet in afwachting
van de komende volks
stemming. De Schweize-
rische Bund für Natur-
schutz (Ligue Suisse pour
la Protection de la Na
ture) onder het voorzit
terschap van de ook in
ons land zo goed bekende
Dr. Bernard uit Genève
vecht voor het behoud
van de waterval in zijn
huidige staat en het on
gerepte natuurschoon van
ie omgeving. Het is echter
voorlopig vechten tegen de
bierkade! De Bond ziet op
het ogenblik ook geen
oplossing en vreest, dat
als de volksstemming voor
het behoud van de water
val zou uitvallen, dit de
Regering op een schade
vergoeding van millioenen
Zwitserse franken zal ko
men te staan.
DE GERUCHTEN, dat de
waterval in zijn geheel
zou verdwijnen, bij de vol
voering van de geprojec
teerde plannen, zijn over
dreven. Zo erg is het nu
weer niet. Maar de val
zal aanmerkelijk kleiner
worden, daar de water
toevoer afgetapt wordt,
daardoor dus ook veel
„tammer" en wat het erg
ste is: het water zal van
de 20 meter hoge kalkste
nen drempel in een dood
meertje vallen,
een sluis op peil wordt ge
houden.
Bovendien zal een dam,
een machinegebouw, slui
zen, tenslotte een kanaal
het lieflijke landschap van
Rheinau onbarmhartig
veel kwaad doen. Dat de
omgevende plaatsjes, met
Schaffhausen aan de spits,
daardoor hun toeristische
belangen bedreigd zien en
zich met hand en tand
verzetten, is dan ook vol
komen te begrijpen.
Tot de uitstapjes van
onze brave grootouders be
hoorden de zo bekende
reisjes op de Rijn en een
daarmee gepaard gaand
bezoek aan de Waterval
van Schaffhausen. Onze
tegenwoordige jeugd moet
men met zo iets gezapigs
niet aan het hoofd zeu
ren. Maar er is toch nog
altijd een generatie er-
Situatie.' ets waarop de
voorgenomen werkzaamhe
den zijn aangegeven.
gens tussen die twee
uitersten van vroeger en
nu, die gelukkig npg een
open oog heeft voor wat
deze oude rivier te bieden
heeft. En afgezien van
economische belangen die
met een min of meer ver
dwijnen van de waterval
gemoeid zijn en waarvan
de directe omgeving de
dupe zou worden, vecht
de Zwitserse bevolking,
gesteund door de Bund
für Naturschütz spontaan
voor het behoud van eén
brok natuurschoon.
C. NIERSTRASZ.
dracht kregen de jaarlijkse prijzen
uit te delen, zijn de Zweedse Acade
mie, de Stockholmse Wetenschaps
academie, het Karolinska Instituut
en het Noorse Storting.
Gemakkelijk is deze taak niet ge
weest. De intellectuele elite van een
klein land moest namelijk objectief
en als een soort boven-nationale jury
optreden, en bovendien nog enorm
veel studiemateriaal raadplegen en
verwerken. De eerste prijsuitdeling
veroorzaakte al herrie in de wereld.
Er ontstond ernstige onenigheid over
de toekenning van de letterkundige
prijs aan een zekere Sully Prud<-
homme, een Fransman, die al lang
weer vergeten is. Een uitgelezen ge
zelschap letterkundigen liet toen een
lijst publiceren, waarop de namen
van 42 bekende schrijvers en dich
ters voorkwamen. Tevens zonden zij
een open brief aan Leo Tolstoi, waar
in stond dat „de culturele wereld
zeer teleurgesteld was, omdat de
eerste Nobelprijs voor letterkunde
een beleefdheidsgeste tussen de
Zweedse en Franse Academies was
geworden".
In vele gevallen was de prijs een
financiële uitkomst voor de win
naars. De grootte der prijzen varieer
de. Het begon met ruim 11.000 gul
den. In 1923 was het slechts 85.000,
maar in 1931 zelfs 130.000 gulden.
De meeste winnaars hebben het geld
voor wetenschappelijke onderzoekin
gen en fondsen gebruikt. Een deel
vond het belangrijker huisraad aan
te schaffen, automobielen te kopen
of schulden af te betalen. Marie Cu
rie (die twee maai een prijs kreeg)
breidde haar laboratorium uit. kocht
dure tapijten en liet een badkamer
in haar woning aanleggen. Thomass
Mann kocht een landgoed, automobie
len en betaalde de schulden van zijn
kinderen Erika en Klaus, die het
leven extra lief hadden.
iVER DE verschillende weten
schappelijke gebieden verdeeld,
heeft de V.S. de meeste prijzen voor
geneeskunde en de vrede, Engeland
voor natuurkunde, Duitsland voor
chemie en Frankrijk voor letterkun
de gekregen. Nederland behaalde er
negen en de Sovjet-Unie één.
Nobel's wens om financiële hulp
te verlenen aan „dromers die moeite
hebben om zich door het leven te
slaan" zou eigenlijk inhouden, dat
de prijzen hoofdzakelijk moeten wor
den toegekend aan jonge ménsen,
die het leven nog voor zich hebben
liggen. Omdat, volgens het testa
ment, bovendien nog rekening moet
worden gehouden met hetgeen de
candidaten voor de Nobelprijs heb
ben gepresteerd, is echter vrij con
sequent de oudere generatie bevoor
deeld.
Slechts weinigen worden door de
Nobelstichting uitverkopen; elk jaar
een stuk of vijf. Ze steekt elk jaar
haar voelhorens uit om een keur
van prominente candidaten te krij
gen. Ze vraagt adviezen en tips van
door haarzelf aangezochte personen,
onder strikte geheimhouding, Het
heeft geen zin om bijvoorbeeld eigen
machtig een uitgebreid vredesplan
aan het Noorse Storting ter inzage
te sturen, met het beleefde verzoek
daarvoor onverwijld de vredesprijs
toe te kennen, Ook alle andere per
soonlijke sollicitaties worden niet in
behandeling genomen. De Nobelwij-
zen kiezen tenslotte, na talloze con
ferenties, de geschikte candidaten.
Na een ingewikkeld verkiezingssy
steem worden de juiste mannen voor
de verschillende prijzen aangewezen,
althans voor zover men dat in Scan
dinavië durft verantwoorden.
DAT DE Britse premier, Sir Win
ston Churchill, dit jaar de literaire
prijs krijgt, heeft in verschillende
kunstkringen misnoegen verwekt,
met omdat men de beroemde staats
man de prijs misgunt, maar omdat
men de literaire prijs voor „de
grootste krijgsman van deze tijd"
niet overeenkomstig de instruciies
van Alfred Nobel acht.
„Een en ander is afgezien van
alle beweegredenen een beetje
wonderlijk toegegaan. Een week vóór
de bekendmaking schreef de Lon-
dense pers, dat Churchill de letter
kundige prijs zou ontvangen. Na en
kele dagen werd deze voorspelling
als een voldongen feit beschouwd.
Churchill had inmiddels gezegd, hoe
vereerd hij zich voelde. Hij zou op
de bewuste Donderdag een perscon
ferentie geven, terwijlde le
den van de Zweedse Academie des
middags om vier uur nog moesten
stemmen. Het werd Churchill, maar
als er onverhoopt een andere candi
daat was gekozen, zou er een onaan
gename situatie zijn ontstaan, voor
de premier zowel als voor het
Zweedse college. Overigens heeft
Churchill s candidatuur de laatste
laren warme aanhangers gehad. In
dit verband werd gewezen op zijn
twee gigantische werken over zijn
stamvader de veldheer Marlborough
en over zichzelf welke uitgaven
ongeëvenaard zijn. Nakaarten heeft
nu geen zin Het is niet de eerste
keer. dgt de Noh"!heren op de vin
gers worden getikt. h
