Beroemde toren van Dordrecht hangt
ruim twee meter uit het lood
DE GENIE BOUWT OP NIEUW-GUINEA EEN
NIEUW MILITAIR HOSPITAAL
Sijmen mag de hand op
zijn zak houden
Betonnen corset voorkomt nu verder
toenemen van de helling
Lezers spreken
De strijd in Indo-China woedt nog voort
Het rijk geeft ruim een half milliard prijs
Nieuwe plannen voor de stichting van
een centrale kliniek
Het oerwoud belemmert de
arbeid van de doktoren
En de gewone burger?
D£ ARTS in Nieuw-Guinea heeft, wel
licht nog meer, dan welke andere
Nederlander ook, een zwaar arbeidster
rein. Het is niet alleen het klimaat dat
hem dikwijls parten speelt, maar het
zijn vooral het gebrek aan medische
hulp- en vervoersmiddelen, die hem
in de volledige uitoefening van zijn taak
belemmeren. Een dokter op een buiten
post moet soms dagenlang met een
prauw de rivier afzakken of zich met
behulp van een parang een weg door
het oerwoud kappen, om zijn patiënten
op te zoeken. En niet zelden overkomt
het hem dan dat hij zijn patiënt moet
achterlaten in de wetenschap dat hij
hem niet meer levend terugziet, tenzij
hij de zieke naar een hospitaal kan
laten transporteren. En dat is nu meestal
een onmogelijkheid.
Twee jaar voor diefstal
van loonzakjes
De komende belastingverlaging (I)
Knap herstelwerk leverde trouwe wachter aan de Merwede zich wat te
twee verrassingen op
Dat
Voordeeltje tegenover de
huurverhoging
ZATERDAG 5 DECEMBER 1953
(Van een bijzondere correspondent)
Y^EN MAAND OF VIER geleden werd in If ar, die soldatenstad in de
omgeving van Nieuw-Guinea? s hoofdstad Hollandiaeen begin ge
maakt met de bouw van een modern paviljoen voor besmettelijke ziek
ten, dat zeer binnenkort aan zijn eerste patiënten onderdak zal kunnen
verlenenDe projectie van dit paviljoen was geboren uit de omstandig
heiddat de ziekenhuisaccomodatie in Ifar geen gelegenheid genoeg
bood de besmettelijke zieken voldoende te isolerenHet werd tevens
een eerste stap op de weg der ontwikkeling, die door de Militair Ge
neeskundige Dienst is uitgestippeldopdat de pioniers in dit land in
ieder geval de zekerheid zullen hebbendat in geval van ziekte hun
medische verzorging geen wensen meer zal overlaten
'J'AL van plannen liggen nog op uit
werking te wachten en heel wat
idealen zullen nog moeten worden ver
wezenlijkt, voordat het zover is, maar
het enthousiasme en het dorzettings-
vermogen, die voor het moeilijke begin
zo tekenend zijn geweest, wettigen de
veronderstelling dat het niet bij plan
nen maken alleen blijven zal en dat
wat nu nog slechts als ideaal wordt ge
zien, in de toekomst realiteit zal wor
den.
Over een en ander hebben we dezer
dagen een interessant vraaggesprek ge
had met het hoofd van de Militair Ge
neeskundige Dienst op Nieuw-Guinea.
de dirigerend officier van gezondheid
der tweede klasse R. Buisman, die ons
omstandig uit de doeken deed wat wij
aan medische vooruitgang in dit land
zullen moeten doen.
Toen Nederland, na de souvereini-
tehsoverdracht aan Indonesië, in 1950
zijn belangstelling in het Oosten op
Nieuw-Guinea ging concentreren,
bracht dat met zich mee dat ook een
troepenmacht op het enig overgebleven
eiland in de gordel van smaragd werd
gelegerd. Een troepenmacht die de
ervaring zou het al heel spoedig uit
wijzen te kampen zou krijgen met
alle moeilijkheden, die zich in een
woest en onontgonnen land nu een
maal voordoen. Wel had de kortston
dige bezetting van de Amerikanen een
eerste stoot tot de opbouw gegeven,
maar toen de Nederlanders er eenmaal
terug waren, bleek al gauw dat de niets
ontziende jungle in zeer korte tijd al
weer heel wat had overwoekerd en dat
eigenlijk van voren af aan moest wor
den begonnen.
Vliegtuig l.p.v. auto.
O VERSTE BUISMAN, die niet zonder
(gerechtvaardigde) trots over deze
nieuwe aanwinst van zijn hospitaal
spreekt, verzekerde ons dat binnen niet
al te lange tijd de eerste paal in de
grond gaat voor een paviljoen van een
zelfde bouwstijl. Daar komen een rönt
gen-, een chirurgische-, en een tand
heelkundige afdeling. Zo zullen syste
matisch alle afdelingen onder 'n nieuw
dak worden gebracht en als de voorte
kenen niet bedriegen, zal men daar vol
gend jaar al mee klaar zijn.
In het 45 kilometer verder gelegen
Hollandia wordt bovendien ook een
geheel nieuw hosnltaal gebouwd. Maar
er moet meer gebeuren. En er moet
noodzakelijk een centrale kliniek als
snecialistisch centrum voor heel N.-
Gtiinea worden gebouwd. Uiteraard
zal een dergelijk centrum alleen maar
nut kunnen afwerpen, als de genees
kundige diensten die dit centrum geza
menlijk gaan bestieren, kunnen be
schikken over voldoende aanvoermoge-
lijkheden. We zijn er evenwel niet als
we, net als in Europa, gaan denken
Plaatsing van deze stukken betekent
niet, dat de redactie met de inhoud
instemt. Zij acht kennisneming ervan
echter van algemeen belang en zij
ziet ze gaarne zoveel mogelijk met
volle naam ondertekend.
Van redenen vóór en noodzaak van
de 40% toelagenverhoging der Kamer
leden, na de 30% van '51 en dit met te
rugwerkende kracht, zijn nu van ver
schillende zijden verklaringen gegeven.
Sommige doen denken aan de bekende
„ivoren toren".
Christelijke, socialistische en andere
Kamerleden hebben deze zaak naar eer
en geweten geregeld, op voorstel van
Kamervoorzitter en ministers.
Maar nu de gevolgen.
Na de laatste verhoging ging de le
vensstandaard, n'en déplaise de offi
ciële statistiek, met sprongen naar bo
ven. Het ligt voor de hand dat de 5%
verhoging voor de gewone burger een
wassen neus is. De bekende vicieuze
cirkel.
Het is een steeds meer verarmen van
de zeer grote groep (10%?) van het Ne
derlandse volk, de gepenslonneerden,
kleine zelfstandigen en vooral van de
duizenden niet-ambtelijk gepension-
neerden. Voor hen is het geldelijke in
komen in 1953 nog precies gelijk aan
dat van 1938.
Het is het steeds opschroeven door
de regering van de levensstandaard,
hetgeen het reële inkomen van deze
grotpen steeds opnieuw devalueert
en waar is het einde? Dit maakt deze
verhoging zo onsympathiek.
Mr Burger noemt dit de meest pro-
gressieve regering onder welke iedere
burger (kleine letter) rechtvaardigheid
zal zijn. Hopelijk worden de woorden
van deze fractievoorzitter nu eindelijk
in daden omgezet.
L. N. J. de la Lande Cremer,
Graaf Dirkplein 11,
Egmond a. d. Hoef.
Patiënt op Nieuw-Guinea
aan een goed geoutilleerde garage met
een punctueel werkende ambulance
dienst. Neen, zegt overste Buisman, wat
in Nederland een ambulance-auto is,
dat is in Nieuw-Guinea een ambulan
ce-vliegtuig En er zullen dus vlieg
tuigen moeten komen die de patiënten
van cveral in onbegaanbaar Nieuw-
Guinea, naar de centrale kliniek kun
nen brengen.
De artsen, en vooral de artsen op de
ver afgelegen buitenposten die niet
alleen aan de rand van, maar ook in 't
oerwoud hun bijzonder zware medi
sche taak vervullen, moeten gerugge-
steund worden door het feit dat zij hun
patiënten te allen tijde kunnen afvoe
ren. Die ambulancedienst-door-de-
lucht is allerminst overbodige luxe; hij
is slechts een harde noodzakelijkheid.
Zwaar arbeidsterrein
Het zijn niet alleen de gouvernements
maar ook de militaire artsen die der
gelijke teleurstellingen op hun tour
nees moeten slikken want op een post
waar geen civiele dokter aanwezig is,
vervult de militaire arts zijn taak.
Wil men, alaus dokter Buisman, met
het volk in Nieuw-Guinea iets berei
ken, dan moet men in de eerste plaats
zoigen dat het volk een gezond volk
is. De pioniers die van Nederland of
van Indonesië uit, hier hun arbeids
veld hebben gevonden, moeten boven
dien de zekerheid hebben, dat aan
hun medische verzorging niets zal
ontbreken.
De Amsterdamse rechtbank heeft
gisteren de 37-jarige los-werkman H.
E. uit Amsterdam, die reeds zes von
nissen wegens inbraken heeft onder
gaan, twee jaar gevangenisstraf met
aftrek van het voorarrest opgelegd,
omdat hij eind Augustus had ingebro
ken en uit een kantoor o.a. loonzakjes
met een totaal bedrag van ruim dui
zend gulden van de samenwerkende
havenbedrijven had gestolen. De offi
cier had tegen deze inbreker twee en
een half jaar geëist.
(Van onze parlementaire redacteur).
ALS de Eerste Kamer de wetsontwerpen tot verlaging van ver
schillende belastingen, die op het ogenblik bij haar aanhangig
zijn, aanneemt na de goedkeuring door de Tweede Kamer be
hoeft daaraan geen twijfel te bestaan dan zullen wij dat in 1954
in onze portemonnaie gaan voelen. Dat is maar goed ook. Het is
zelfs de uitgesproken bedoeling, dat het Nederlandse volk er een
voordeeltje aan zal beleven. En wel, omdat het dieper in de zak
zal moeten tasten, als de huisbaas om de huurpenningen komt. De
huren gaan omhoog. Daar moet wat tegenover staan. In de eerste
plaats zullen de lonen met 5% stijgen en in de tweede plaats gaan,
zoals gezegd enige belastingen naar beneden. De belastingverlaging
heeft dus een compenserend doel. Maar zij wordt ook met andere
oogmerken ingevoerd: de beperking van de consumptie, die de
regering enkele jaren geleden gewild heeft, wordt geheel opge
heven; de verlaging moet bovendien de stimulering van de werk
gelegenheid op lange termijn tot gevolg hebben. Vandaar dat de
verlagingen worden gevonden op zeer uiteenlopende terreinen
van het belastinggebied.
(Van onze speciale verslaggever)
ffUYSDAEL EN VAN GOYEN, deze 17e eeuwse schilders, hebben zich onsterfelijke
roem verworven met hun schilderingen van de Merwede bij Dordrecht. Wie de Merwe-
stad van vandaag bezoekt, herkent nog altijd dat 17 eeuwse beeld. Niet door het altijd
imposante en beweeglijke water, dat Dordrecht in het verleden tot leven wekte en nu nog
zo'n grote betekenis geeft, maar door de afgeknotte toren, die daar stoer en massief
aan de rand van de stad als het ware uit het water oprijst. De toren van Dordt's Grote of
Onze Lieve Vrouwen Kerk.
Tr i j i i i lioen gulden. Dat was hard nodig, omdat deze
sterk naar het Noorden ging overbuigen. Hij
hangt maar liefst 2.25 meter uit het lood. Dat
is nog wel niet de 4.60 meter van de toren
Met die toren is de laatste maanden het een
en ander gebeurd. Hij heeft een nieuw voet
stuk gekregen. Een voetstuk van een half mil-
J*EN OOSTEN van de Noordelijke orgelkolom
vonden de restaurateurs een oude waterput,
die een middeleeuwse legende weer in de
herinnering terug riep.
van Pisa, maar zover mocht het ook niet
komen.
Tegen die tijd zou misschien de toren nog
wel gestaan hebben, maar het stevig aan die
inge-
(repen. Niet om de toren weer reent re trek
ken dat was ondoenlijk met 12 millioen kilo
steen maar alleen om te voorkomen, dat de
verzakking zich verder voort zou zetten.
HOEWEL het karwei nog niet geheel voltooid
is in December hoopt men ermee klaar
te komen kunnen we nu al zeggen, dat het
geslaagd is en een knap stuk werk mag heten.
Met veel voorzorg is de fundering van zes
meter dikte tot zeven meter onder het maai
veld blootgelegd en heeft men deze onderaardse
voet van de toren vervolgens in een betonnen
corset geperst van verscheidene meters dikte.
Het draagvlak is daarmee ongeveer dubbel zo
groot geworden en gebracht op 700 m2.
De architect en de uitvoerder van dit werk,
respectievelijk dr. ir. J. Emmen uit Den Haag
en de Hollandse Beton Maatschappij, namen een
grote verantwoordelijkheid op zich toen ze aan
dit karwei begonnen. Wat zou de hellende toren
doen, wanneer men z'n fundamenten ging ont
graven? Men is er niet geheel zeker van ge-
weest. Uitgebreide voorzorgsmaatregelen wer
den getroffen om de veiligheid van de arbei
ders zo goed mogelijk te waarborgen.
In de toren werd een hypermoderne installa
tie geplaatst door T.N.P.-Üelft, waarmee door
middel van lichtstraling nauwkeurig geregis
treerd werd, of verdere verzakking plaats vond.
Er kwam aan het licht, dat de ontgraving de
toren op zeker ogenblik twee-en-een halve
centimeter meer deed hellen. Met ontgraving
van de Zuidelijke fundering werd tenslotte zes
millimeter terug gewonnen.
WONDERLIJKE DINGEN kwamen er overi
gens te voorschijn. Dan denken we niet
aan de honderden jaren oude, maar nog vol
komen gave. eiken balken, in dubbelgela-agd
roosterwerk, waarop het ganse torengevaarte
rust, en waarvan verscheidene balken door de
helling waren afgeknapt. Als luciferhoutjes, zo
als men gewoonlijk zegt. Nee, niet bij deze stel
lig merkwaardige fundering bleven we stil-
£IKEN DWARSLIGGERS van 17 X 30 cm
vormden de eeuwenoude roosterfundering
voor Dordt's beroemde Grote Kerk. Als luci
ferhoutjes bleken vele van deze balken, ten
gevolge van de torenverzakking, afgeknapt,
hoewel het hout de eeuwendoor onaangetast
was gebleven.
staan. Wel echter bij de bron, die hier bij een
der zware steunberen bleek te ontspringen, en
een sterk koolzuurhoudend water van opmer
kelijke helderheid aan de oppervlakte bracht.
De smaak van het water was bitter, stelde de
gemeente-architect van Dordrecht proefonder
vindelijk vast.
Dat klopte met de chemische analyce: 872
eenheden bicarbonaat. Wie deze bron bloot
legden, dachten terug aan de legende, die om
Dordrechts Grote Kerk verweven is. De legen
de van de Heilige Sura, aan wie de bouw van
de oorspronkelijke kapel op deze plaats werd
toegeschreven, omtrent het midden van de elf
de eeuw.
Geschiedkundigen moesten vaststellen, dat de
gevonden bron niet de warme geneeskrachtige
bron kan zijn, die volgens de legende, ontsprong
waar de op roof beluste arbeiders van het
bouwwerk in vroeger eeuwen de maagdelijke
Sura vermoordden, maar niettemin hebben de
restaurateurs van dit ogenblik de plek gemar
keerd, waar ze nu deze bron vonden.
Bij de bezetting door Franse pa.
rachutisten van de stad Dien
Bien Phu (lndo-China) werd
voor de bevoorrading en berichu
geving druk gebruik gemaakt
van hef schroef vliegtuigen.
Rechtstreeks ter compensatie
van de huurverhoging dienen de
verlaging van de accijns op suiker,
de afschaffing van de omzetbelastirg
op huisbrand en op schoeisel en de
verlaging van de personele belas
ting. Als men de onderscheiding zo;
willen doortrekken, dan moeten all
hulpmiddelen om de laatste resten
van de consumptiebeperking te doen
verdwijnen genoemd worden de
verlaging van de inkomstenbelas
ting en van de loonbelasting en ia
de toekomst verlaging van de colle
gegelden en afschaffing of verla
ging van bepaalde schoolgelden.
Onder de fiscale maatregelen in
het belang van de werkgelegenheid
op langere termijn vallen ae ver
vroegde afschrijving, de verminde
ring van de vennootschapsbelasting,
de afschaffing van de extra-inkom-
stenbelasting op hogere bedrijfswin
sten; de verlening van een aftrek
voor investeringen, afschaffing van
de speculatiewinstbelasting, compen
satie van verliezen voor gevestigde
ondernemingen, compensatie van
aanloopverliezen voor nieuwe onder
nemingen, verlichting van de liqui
datie-winstbelasting, aftrek van de
commissarissenbeloning voor de ven
nootschapsbelasting en verlaging van
de commissarissenbelasting.
Een lieve duit
AL deze belastingverminderingen,
die dus eensdeels ten goede ko
men aan Jan Sijmen die altijd
betaalt en anderdeels aan het be
drijfsleven, kosten het Rijk een lieve
duit. Door de verlaging van de
suikeraccijns daalt de belastingop
brengst met 35 millioen gulden; voor
de afschaffing van de omzetbelasting
op schoeisel en huisbrand bedraagt
de vermindering 26 millioen gulden;
voor de verlaging van de personele
belasting 24 millioen gulden; voor de
verlaging van de inkomsten- en
loonbelasting 175 millioen gulden.
De verdubbeling van de kinderaf
trek, die in de wijziging van de in
komstenbelasting, de loonbelasting
en de vermogensbelasting is opge
nomen, betekent nog weer eens een
offer voor het Rijk van 16 millioen
gulden. De verschillende belasting
tegemoetkomingen aan het bedrijfs
leven kosten 234 millioen gulden,
Reeds ingegaan is de afschaffing van
de ,.super"-weeldebelasting, hetgeen
het Rijk kwam te staan op het ver
lies van 10 millioen gulden. De af
schaffing, respectievelijk de verla
ging van de schoolgelden, waarvoor
de wetsontwerpen nog apart behan
deld moeten worden, kost 20 mil
lioen gulden. Het Rijk derft, als men
al deze geschatte bedragen bij el
kaar optelt, dus 540 millioen gulden.
Verlichting
HOEWEL een zeer aanzienlijk deel
van deze enorme som in de sec
tor van het bedrijfsleven blijft zit
ten, zal de gewone burger toch op
merkbare wijze de verlichting van
de directe en indirecte belastingdruk
voelen. Voor zover hij althans be
lasting betaalt, want er zijn talrijke
landgenoten met zulke lage inko
mens, of zulke grote gezinnen, dat
zij weinig of geen belasting behoe
ven te betalen. Om van de velen, die
van een sociale rente moeten leven,
maar te zwijgen. Dezulken onder
vinden alleen in geringe mate de
prijsverlaging van suiker, van schoei
sel en van huisbrand, die in 1954 te
verwachten is.
Volmaakt is geen enkel belasting
stelsel en volledige billijkheid bij de
verdeling door het Rijk van de op
de bevolking drukkende lasten zal
wel nimmer te bereiken zijn.
Niettemin is er door de regering,
in samenwerking met de Tweede
Kamer, naar gestreefd zoveel moge
lijk elke landgenoot het zijne te
geven.
In een volgend artikel zullen we
in beknopte vorm aangeven, wat
er met de verschillende genoemde
belastingen gaat gebeuren.
