Achterstand scholenbouw wordt
thans snel in gehaald
Federatie van kunstenaars
tegen TV-bestel
Vrome a
zijn
DE WONDERE WAERELT
Verlenging leerplicht gewenst
Probleem van werkgelegenheid
heeft aandacht van minister
De Kamerleden willen feest van
Sinterklaas vieren
Hoogleraar, in haast, stompte
stationsbeambte in gezicht
Vandaag feest
Minister Cats (0. K. en W.J over zijn begroting
Plan-Rutten nog niet
van de baan
Standbeeld voor
een eend
Begroting Sociale Zaken
Geen propaganda bij
emigratie
De Siamese tweeling in
Friesland
„Wij zijn ook vaders en moeders"
Communistische motie
verworpen
Schrijven tot Tweede Kamer
Eén dode bij aanrijding
op Afsluitdijk
Professor kon boksen
Slachtoffer negen
dagen duizelig
Lof van de Kamer voor
Rijkswaterstaat
Ministersnaar Luxemburg
New Yorkers missen
hun krant erg
Labourmotie over
Brits-Guyana
Succes in Indo-China
VEEMARKT LEEUWARDEN
Speelgoedindustrie
bloeit
EEN VOL
Weldoener
Verborgen doel
Geluk
D
ZATERDAG 5 DECEMBER 1953
DE memorie van antwoord van
minister Cals aan de Tweede
Kamer over de door de leden ge
maakte opmerkingen t.a.v. de be
groting voor Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, welke zeer
veel interessante mededelingen be
vat, begint met toe te geven, dat
ook de minister met zorg is ver
vuld door de stijging van de be
groting van zijn departement. Hij
is ook van oordeel, dat soberheid
geboden is, doch meent, dat deze
soberheid bij het opstellen van de
begroting inderdaad is betracht-
in aanmerking genomen bet grote
belang van de opvoeding van onze
jeugd en in het algemeen van de
versterking der geestelijke waar
den in ons volk. Verheugend was
wat minister Cals mededeelde
over de scholenbouw. De achter
stand zal in 1954 aanmerkelijk
verkleind en in de komende jaren
geheel teniet kunnen worden ge
daan.
j^ET vele leden is de minister van
mening, dat de coördinatie en de
afstemming van de verschillende
schooltypen op elkaar te wensen over
laten. Toch is het de vraag of daarin
de voornaamste gebreken van ons o -
derwijsstelsel schuilen. Zodra men zich
bezint op verbeteringen, stuit men op
andere problemen, die niet minder
belangrijk zijn en waarover een beslis
sing nodig is alvorens een doeltreffen
de remedie tegen de gesignaleerde
kwalen is te geven. Daartoe behoren
o.m. de noodzakelijk geachte verschei
denheid in schooltypen, de cursusduur
in verband met de minimumleeftijd,
waarop de jeugdige mens de maat
schappij ingaat c.q. het einde van de
leerplichtige leeftijd, de leeftijd waar
op de overgang van het lager- naar
het voortgezet onderwijs het best kan
plaatsvinden.
De minister en de staatssecretaris
wijden hieraan hun volle aandacht.
Beiden ontveinzen zich echter niet,
dat het bewerkstelligen van de zo
noodzakelijke harmonie in ons onder
wijsbestel een van de moeilijkst op
losbare vraagstukken is, mede in ver
band met de zeer verscheiden menin
gen, die hierover in ons volk heersen.
Ook zij achten een planmatige opbouw
van ons onderwijs noodzakelijk, waar
bij zij gaarne uitdrukkelijk als hun
mening te kennen willen geven, dat
daarvoor het onderwijsplan-Rutten als
een zeer waardevolle basis moet wor
den beschouwd.
In het algemeen kan de minister
instemmen met de gedachte, dat een
verlenging van de leerplicht of een
plicht tot voortgezette vorming, wen
selijk is.
De minister deelt de mening, dat
de lichamelijke opvoeding een der
zwakste punten vormt van ons onder
wijs. Toch mag met voldoening worden
geconstateerd dat met, zij het soms
gebrekkige middelen, op vele plaatsen
hard wordt gewerkt. Nu in het ko
mend jaar en volgende jaren de bouw
van gymnastieklokalen in aanzienlijk
ruimere mate kan plaats vinden, zal
weldra de lichamelijke oefening op de
scholen beter tot haar recht kunnen
komen.,
Een wijziging van het bezoldigings
besluit BRA 1948, waarin o.m. een
salarisverbetering voor de hoogleraren
en lectoren is opgenomen, kan dezer
dagen worden verwacht.
De geringe animo voor aktenstudie
bij de onderwijzers is ook naar de
mening van de minister een veront
rustend verschijnsel. Hij heeft opdracht
gegeven dit probleem in studie te ne
men en hem voorstellen te doen, welke
verbetering in de huidige toestand
zouden kunnen brengen.
De minister neemt maatregelen en
heeft maatregelen genomen om de
studie van a.s. leraren te bevorderen.
Ook voor hen, die een maatschappe
lijke werkkring hebben en die zich
wensen te bekwamen om de bevoegd
heid van leraar te verkrijgen, bestaat
thans gelegenheid studiesiteun te ont
vangen.
Wat het tekort aan on erwijzerst be
treft kan de minister mededelen, dat
in het op 16 .September 1953 rond
45.000 leerkrachten tellende verplichte
onderwijzerspersoneel 93 plaatsen on
vervuld waren, terwijl voor de 1332
op die datum door ziekte, verlof, enz.,
afwezige onderwijzers in 96 gevallen
geen plaatsvervanger aanwezig was.
Om het onderwijzerscorps te verster
ken zijn in de afgelopen jaren tal van
maatregelen genomen.
Dat deze maatregelen effect hebben
gesorteerd, kan blijken uit de toene
ming van het aantal geslaagden voor
de onderwijzersakte. Dit aantal was
in 1946: 1185, in 1953: 3184. Het vraag
stuk der gehuwde onderwijzeres houdt
naar de mening van de minister zo
nauw verband met dat der gehuwde
ambtenares, dat het niet incidenteel
kan worden behandeld.
De minister is van mening, dat de
toelagen voor kweekschoolleerlingen
herziening behoeven. Hij heeft zich
met zijn ambtgenoot van Financiën
terzake in verbinding gesteld.
Ook de minister acht een verlaging
van het aantal leerlingen per leer
kracht van bijzonder belang voor vle
kwaliteit van het onderwijs. En door
het bevorderen van de opleidingsmo
gelijkheden én door het beschikbr r
stellen van meer bouwvolume wordt
getracht tot een verlaging van het
aantal leerlingen per docent te komen.
De minister ontveinst zich echter niet,
dat het nog enkele jaren zal duren,
voordat de gevolgen van de ongekend
grote na-oorlogse leerlingenaanwas vol
ledig zullen zijn verwerkt.
Het verwijt dat hij met betrekking
tot het kleuteronderwijs blijk heeft
gegeven van een ernstig gebrek aan
voortvarendheid, acht de minister on
gegrond. Met betrekking tot het over
leg, dat hij met zijn ambtgenoten
voert, kan hij mededelen, dat dit thans
in eeri zodanig stadium is gekomen,
dat hij weldra definitief zijn standpunt
ten aanzien van de geuite verlangens
hoopt te kunnen bepalen.
Een voorziening in de leemte, dat
voor tijdelijke onderwijzers geen wacht
geld- en werkloosheidsregeling bestaat,
is in studie genomen.
gLIJKENS de verschenen memorie van antwoord van de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid op het voorlopig verslag van de commissie van
rapporteurs uit de Tweede Kamer betreffende de begroting van zijn departe
ment wil de minister gaarne bevestigen, dat hij niet zal schromen maatregelen
voor te bereiden en zo nodig te treffen wanneer de ontwikkeling van de werk
gelegenheid daartoe aanleiding zou geven. Door het coördinatie-college voor
openbare werken is ten behoeve van de zg. zwarte gebieden een lijst van wer
ken opgesteld, die in deze gebieden in uitvoering kunnen worden genomen, in
dien de werkloosheid aldaar gedurende de wintermaanden opnieuw ongewenste
afmetingen zou dreigen aan te nemen. De minister onderschrijft verder, dat de
economische situatie van Nederland op langere termijn enige gunstige aspecten
vertoont. Een werkloosheidscijfer van ruim 50.000 personen is nog altijd belang
rijk. De werkloosheid kan echter nimmer tot nul worden gereduceerd.
landbouwonderneming, een tuinbo
onderneming en een aantal andere
soorten van ondernemingen. Nu be
staat er verschil van mening over de
vraag, of men een onderneming kan
splitsen in een landbouwgedeelte en
een ander gedeelte, zodanig dat alleen
de personen, werkzaam in het land
bouwgedeelte, onder de verplichtstel
ling vallen. De kwestie is thans aan
hangig bij de hoge raad.
\yAT betreft de emigratie ligt het
in de bedoeling van de regering
aan de ontwikkeling van de emigratie
ruim baan te laten en dezelfde aan
dacht te schenken als aan de industria
lisatie. Bij de voorlichting dient alle
propaganda, venmeden te worden. - De
huidige: regeling, waarbij diegenen die
bij de aanm.éldingsorganen met de
voorlichting zijn belast, als voorlich
tingsambtenaren aan boord van emi
grantenschepen meereizen, heeft in de
practijk niet ten volle bevredigend
gewerkt.
Het verheugt de minister, dat zijn
voornemen om een wetsontwerp in
te dienen, dat ten doel heeft de be-
drijfsarbeid voor 14-jarige meisjes te
verbieden, algemene instemming heeft
gevonden.
Omtrent het tijdstip, waarop hjt
rapport van de Sociaal Economische
Raad inzake de ouderdomsverzekering
kan worden tegemoet gezien, kan de
minister ook thans tot zijn spijt nog
geen mededelingen doen.
Wat betreft het actieveld van het
bedrijfspensioenfonds voor de land
bouw, dit wordt in de verplichtstel-
lingsbescliikking zodanig omschreven,
dat verzekerd zijn bij het onderhavige
fonds alle personen, die op arbeids
overeenkomst werkzaam zijn in een
Naar Vrijdagavond te Londen is be
kend gemaakt, zijn uitvoerige gege
vens betreffende de operatie, die te
Londen is verricht op de Siamese twee
ling uit Nigeria, naar het ziekenhuis te
Leeuwarden gezonden, waar zij nauw
keurig bestudeerd worden door de
dokters, die de eerste Siamese twee
ling in Nederland zullen opereren.
Het meisje Wariboko, vier maanden
oud, dat Donderdag te Londen opera
tief is gescheiden van haar zusje To-
monotanje, maakt het naar omstandig
heden goed. De doodsoorzaak van het
zusje moet nog worden vastgesteld.
(Van onze parlementaire redacteur)
„nj Kamerleden zijn ook vaders en
moeders", zei mevrouw Fortanier-
De Wit Vrijdagmiddag in de Tweede
Kamer tot de voorzitter dr Kortenhorst,
zij willen dit weekend wel eens ge
legenheid hebben voor wat huiselijk
leven".
Het speet deze liberale afgevaardig
de, dat zij liet met een communistisch
medelid, de heer Gortzak, eens moest
zijn. mac1 dit keer had hij toch gelijk
vond zij.
De voorzitter had voorgesteld om
Dinsdag a.s. met de behandeling van
de begroting van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen te beginnen. „Van
daag hebben wij de Memorie van Ant
woord pas gekregen, waarin, naar we
mogen verwachten, een uiteenzetting
is te vinden over enkele belangrijke
kwesties, die in het Voorlopig Verslag
aan de orde zijn gesteld", bracht de
heer Gortzak er tegenin. Hij wilde ge
legenheid hebben om het stuk grondig
te bestuderen.
Uitstel vroeg hij niet en dat kreeg hij
ook niet. HoewelDe voorzitter
streek de hand over het hart en zeide,
dat hij mplaats van Dinsdagmiddag a.s.
Dinsdagavond met de openbare beraad
slaging over de begroting zou begin
nen!
De heer Haken van de C.P.N. ver
kortte daarop zijn de vorige avond in
gediende motie, waardoor nog slechts
aan de regering verzocht werd de
dienstplichtige onderwijzers na hun
eerste oefening met vervroegd verlof
naar huis te sturen, oudat zij bij het
huidige tekort aan onderwijzers zo
spoedig mogelijk hun plaats in de
klasse weer kunnen innemen.
De heer Korthals (V.V.D.) verklaar
de, dat de minister al veel meer had
toegezegd dan de heer Haken vroeg ju
dat hij dus tegen de motie zou stem
men.
Hij was lang niet de enige, die piets
van 's heren Haken motie moest heb
ben. Zij werd namelijk verworpen met
55 tegen 4 stemmen. Alleen de commu
nisten stemden voor.
Mé$lÊÊittÊÊÊÈSÊÊÈÊÊlÈÊÈÊi
Door het krijsen van een eend
werden 27 November 1944 vele
bewoners van Freiburg tijdig
gewaarschuwd voor een bom
bardement. Zij redden zich; de
stad iverd grotendeels in puin
gelegd. In de Stadstuinen is nu
een standbeeld van een eend
onthuld. ,.De schepping Gods
klaagt aan en vermaant", luidt
het opschrift.
J-Jc t hoofdbestuur van de Federatie
van Beroepsverenigingen van Kun
stenaars heeft zich naar aanleiding van
de nota van de minister van O., K. en
W. over het televisicbestel „waaruit
gebleken is, dat het voornemen bestaat
het tclevisiebestel vrijwel uitsluitend
in handen te leggen van de omroep
verenigingen" in een schrijven ge
wend tot de leden der Tweede Kamer,
„uit hoofde van de gezamenlijke ver
antwoordelijkheid van de Nederlandse
kunstenaars voor de wijze waarop dit
nieuwe medium zal worden toegepast".
„W(j achten aldus het adres
geen dwingende reden aanwezig om
het bestaande omroepbestel tot uit
gangspunt en voorbeeld te nemen van
de inrichting van het televisiebestei,
en menen, dat zowel de geaardheid
van het medi„m televisie, als Int tijd
stip waarop en de omstandigheden
waaronder zij in ons land definitief
haar intrede doet, aanleiding geven tot
de keuze van de organisatievorm, die
zich van de radio onderscheidt.
Het eigen karakter van de Neder
landse televisie, de eigen aard van ons
volk in zijn geheel weerspiegelend, zal
tegenover het buitenland beter kunnen
worden vertegenwoordigd door pro
gramma's, verzorgd door een algemene
instelling dan door programma's, ver
zorgd door telkens een andere omroep
vereniging. Daarbij blijve de beant
woording van de vraag of de omroep
verenigingen in staat zouden zijn tot
een permanente reeks van uitzendin
gen van hoge kwaliteit achterwege.
Een klein land als het onze zal juist
met het oog op de noodzakelijke kwa
liteit der uitzendingen dienen te be
schikken over de beste krachten. Een
algemene instelling kan zulke krachten
Naar wij gisteren in enkele onzer
edities meldden, vond Donderdagmid
dag aan het begin van de Afsluitdijk
een ernstige botsing plaats tussen een
auto en een motorrijwiel, waarbij de
motorrijder Manneveld en zijn duo
passagier Posthumus, beiden van Wie-
ringen, ernstig werden gewond. Zij
werden naar het Gemeente-ziekenhuis
te Den Helder overgebracht, waar
zoals wij nader vernemen Vrijdag
morgen omstreeks vier uur de heer
Posthumus aan de gevolgen van zijn
verwondingen is bezweken.
Pas op voor de professor!
beihoort tot de zeldzaamheden, dal
hoogleraren zich als boksmatadoren
ontpoppen. Het zal de Leidse studenten
daarom zeker met trots vervullen, dat
zij een docent in hun midden hebben,
die naast zijn wetenschappelijk werk
ook de kunst verstaat een verantwoor
de linkse directe te plaatsen, al heeft
hij die kunst dan ongeveer een jaar
geleden wat aj te veel misbruikt. Het
betreft hier de 44-jarige Leidse pro
fessor G. M. H. V., wonende te Utrecht,
die op 23 Januari jl. zo'n haast had
op het station te Leiden, dat toen een
spoorwegbeambte hem bij het binnen
gaan naar het perron aanhield, deze
een vuistslag in het gezicht had ge
geven.
£)E AMERIKAANSE
luchtmacht zal in het
eerste half jaar van 1954
de eerste squadrons on
bemande straalbommen-
werpers naar Europa
zenden. De toestellen
worden met raketten af
geschoten, stijgen naar
grote hoogte en op een
bepaald moment worden
tal van besturings- en
bedieningsorganen van
de straalmotoren auto
matisch in werking ge
steld. De bommenwer
pers vliegen even snel
als het geluid en worden
door een stuurautomaat
naar elk gewenst punt
gedirgeerd. Electronische
navigatie-instrumenlcn
geleiden het toestel naar
het doel, waar weer an~,
dere electronische appa
ratuur als bommenrich-
ter fungeert en de bom
men loslaat. Het toestel
keert dan terug naar de
basis. Het is bovendien
uitgerust met electroni
sche instrumenten, die
de nadering van vlieg
tuigen constateren en
tevens vaststellen, of die
van de eigen dan wel van
de vijandelijke partij
zijn. Dergelijke instru
menten zorgen ook voor
de bediening van de ge
schutskoepels van deze
„matador"-hommen wer
pers, zij richten de wa
penen en vuren de ma
chinegeweren en boord-
kanonncn af. Welk een
kostelijke vooruitgang
van de technische we
tenschap.
QNS onmisbare C.B.S.
heeft nu eens laten
zien, dat zich niet alleen
in de gewoonten en ge
bruiken van een volk in
vrtj korte tijd verande
ringen kunnen voordoen,
maar ook in de soorten
en hoeveelheden voedsel,
welke het verbruikt. Uit
de enquêtes bleek, dat
wij Nederlanders nu veel
minder (50 maar
liefst) koffie, thee en
roomboter gebruiken dan
in 1937. Wij zijn sedert
1937 echter veel meer si
garetten gaan roken,
borrels gaan drinken en
fruit gaan eten. Hier vol
gen enkele cijfers over
het gebruik per hoofd
per jaar, resp. in 1937 en
in 1952: boter 5.5 kg, 2,5
kg; margarine 6.6 kg,
17.7 kg; eieren 143 St., 100
st.; suiker 25.6 kg, 35.2
kg; groenten 67 kg, 61
kg; vers fruit 18,2 kg, 37.6
kg; thee 1.2 kg, 0.7 kg;
gebrande koffie 3.6 kg, 1.8
kg; ongebrande koffie 4.4
kg. 2.2 kg; bier 14.1 liter,
11.2 liter; gedistilleerde
dranken 1.45 liter, 2.23
liter; sigaren 174 st„ 79
st.; sigaretten 506 st., 913
st.; tabak 1.2 kg, 1 kg.
J-jET BRITSE DAGBLAD
„Daily Mail" wil nu
eindelijk eens het naadje
van de kous weten om
trent de mysterieuze
„Verschrikkelijke
Sneeuwman", welke vol
gens de inheemse Sher
pa's de eenzame gebieden
rond de Mount Everest
onveilig maakt. Daarom
zendt die krant er begin
volgend jaar een expedi
tie heen, waaraan door
vooraanstaande onderzoe
kers, geleerden en tech
nici zal worden deelge
nomen. Hoewel het be
staan van de „Verschrik
kelijke Sneeuwman" niet
zeker is, meent de „Dai
ly Mail", dat er voldoen
de aanwijzingen bestaan
om een dergelijk onder
zoek in te stellen. Een
andere expeditie heeft
eens foto's van de voetaf
drukken van het geheim-
zinnnige wezen mee te
rug genomen.
£)RIE WESTBERLIJNSE
vrouwen hebben een
„Club der dikzakken"
gevormd. De leden moe
ten minstens 125 kilo
gram wegen. De club
werd gevormd, nadat
een der vrouwen
had gelezen, dat een
Westbcrlijnse, die slechts
132 kilogram woog (de
lezeres weegt er 141),
had verklaard „de dikste
van West-Berlijn" te zijn.
De club stelt zich voor
gezellige bijeenkomsten
ie houden, onder 'iet
nuttigen van boterkoek
en koffie met slagroom,
met het doel „de mage-
ren op humoristische
wijze op haar plaats te
zetten en op haar tekort
te wijzen" en te protes
teren tegen het zingen
van het lied „Jij bent te
dik voor mij".
JTEN MUZIEKCORPS JE
van het Leger des
Heils was op straat in
het Engelse Ipswich zo
enthousiast en vooral luid
aan het musiceren, dat
niemand de alarmsirene
in een naburige juwe
lierswinkel hoorde loeien
en boze dieven zich on
der dekking van de
Heilsmuziek met een buit
van ruim dertigduizend
gulden uit de voeten kon
den maken. Naar wij
vernemen, is na een mi
nutieus onderzoek geble
ken, dat hier geen sprake
was van doorgestoken
kaart.
De gevolgen bleven niet uit. De arme
beambte kreeg een sneetje in zijn ge
zicht en was gedurende negen dagen
uitgeschakeld, omdat hij last van dui
zeligheden had. Voorts moest - de bril
van de spoorwegman het ontgelden.
De politierechter had de hardhandige
hoogleraar tot een onvoorwaardelijke-
gevangenisstraf van zeven dagen ver
oordeeld. tegen welk vonnis deze be
roep had aangetekend.
Gisteren heeft de procureur-generaal
bij het gerechtshof te 's Gravenhage
vernietiging van dit vonnis en opleg
ging van een geldboete van f 100.
subsidiair 25 dagen hechtenis gerequi-
reerd. De professor had op de bewuste
dag een afspraak met de vader van een
patiënt in Amsterdam, die hem aan het
Centraalstation zou ontmoeten. Hij
ging de uitgang van het station in,
hetgeen destijds oogluikend werd toe
gelaten. Na de bewuste stomp zou de
professor nog in het stationskantoor
hebben gezegd, dat de beambte blij
moest zijn, dat hef niet erger was aan
gekomen, omdat hij de professor
kon boksen. De procureur vond, dat
verdachte hoogst laakbaar en onbe
hoorlijk was opgetreden. Het Hof zal
op 18 December arrest wijzen.
Door het krachtig aanpakken van de
buitengewone taken, waarvoor de wa
tersnood hem stelde, heeft minister
Algera het in hem gestelde vertrouwen
bevestigd. Dit merken vele Kamerleden
op in het voorlopig verslag over de be
groting van Verkeer en Waterstaat.
Met vreugde en dank wilde men in dit
stuk getuigen over het feit, dat dank
zij aller inspanning ook het laatste dijk-
gat op Schouwen-Duiveland voor het
invallen van de winterstormen kon
worden gedicht. Zeer vele leden heb
ben met belangstelling kennis geno
men van een urgentieplan voor investe
ringen bij Rijkswaterstaat.
Op 8 December zullen de ministers
Zijlstra, Luns en Van de Kieft zich
naar Luxemburg begeven ter bijwoning
van een bijeenkomst van het ministe
rieel Benelux-comité. Aan de bespre
kingen neemt ook deel ir J. A. B.
Franke, directeur-generaal van de
voedselvoorziening, namens minister
Mansholt.
WORDEN TECHNISCHE BEDRIJVEN
VOOR FOKKERS GEORGANISEERD?
De algemene Nederlandse Pluimvee
teelt Vereniging h-eft zich in een
buitengewone ledenvergadering, die
gisteren te Utrecht in hotel Noord
Brabant is gehouden, bezig gehouden
met een voorstel van het algemeen
bestuur, om, met het oog op de re
sultaten van b prekingen, welke ge
voerd zijn met de besturen van NVVP
en NVVV medewerking te verlenen
aan hèt oprichten van. een landelijke
organisatie van technische bedrijven
voor de fokkers, voor de vermeerde-
ringsbedrijven, voor de vrije pluim
veehouders en voor de selecteurs.
eerder verwerven dan elke omroep,
vereniging afzonderlijk. Verspreiding
der deskundigen achten wij uitermate
ongewenst. Daarenboven zal versnip.
pering van krachten tot aanzienlijk»
verhoging der kosten leiden. Mede om-
dat v„or een ian<v reeks va? laren de
voor de televisie benodigde gelden uit
de algemene middelen van het Rijk
zullen moeten worden gevoteerd, ach.
ten wij het redelijk deze gelden aan
een algemene instelling toe te vertrou.
wen", aldus besluit de brief.
Reeds enkele dagen zijn de bewoners
van de stad New York van kranten
verstoken. Dit omdat de cliehémakerj
in staking zijn. Alle pogingen om het
publiek enigermate het gemis van zijn
dagelijkse courantenlectuur te vergoe
den, zijn met slechts matig succes be
kroond. Grote menigten verdringen
zich rondom de kiosken, waar dagbla
den uit andere steden worden ver.
kocht, daarmee blijk gevende om het
nieuws uit de krant te putten en niet
via radio of televisie te ontvangen.
Twee spoorwegmaatschappijen zullen
haar plan een zelfgedrukt nieuwsbulle
tin onder haar reizigers te verspreiden
wel moeten opgeven. De kosten van
het opruimen van de in de coupé's
achtergelaten bladen zijn te hoog. In
een restaurant wordt een nieuwsbulle.
tin onder de gasten verspreid als ape
ritif.
Er bestond gisteren nog weinig hoop
op regeling van het geschil.
De Britse regering heeft bij de be
handeling van de crisis in Brits-Guya.
na niet ongrondwettig gehandeld, al
dus een rapport van een parlementaire
commissie van onderzoek, waarin zo-
wel Conservatieven als Labourafgevaar-
digden zitting hadden.
Het Lagerhuis zal Maandag de toe
stand in Brits-Guyana bespreken. De
Labourpartij heeft een motie ingediend,
waarin de koningin wordt verzocht het
regeringsbesluit om de grondwet in te
trekken ongedaan te maken.
De Vietminh-post Muong Koea, 130
km ten Noorden van Loeang Prabang
is door troepen van Frankrijk en Laos
ingenomen.
Ondersteund door B-26 bommenwer
pers hebben de troepen der Franse
Unie de Vietminh-bezetting verdreven
uit deze post.
De post is een belangrijk knooppunt
van wegen, diè China verbinden met
Tonkin en de hoofdstad van Laos. De
inneming is het gevolg van het grote
offensief, dat, in hat diepste geheim
voorbereid, op 26 November jl. ontke
tend is door de Unietroepen.
DUITS SCHIP VERMIST
Het Duitse schip Barbara Meentzen
(768 brt), dat op 29 November Oslo
heeft verlaten met bestemming Bre
merhaven na ernstige schade te heb
ben opgelopen tengevolge van een
brand, is nog niet in Bremerhaven
aangekomen.
LEEUWARDEN, 4 Dec. Aanvoer
55 stieren, 250 vette koeien, 983 melk
en kalfkoeien, 175 pinken, 462 gras
kalveren, 511 nuchtere kalveren, 1013
vette weidesehapen en lammeren, 225
vette varkens, 256 biggen en lopers, 18
bokken en geiten, 98 paarden, 4046 to
taal.
Noteringen: Stieren 2.30—2.56 p. kg
slachtgew.; koeien le kw. 2.502.71, 2e
kw. 2.40—2.49, 3e kw. 2—2.39 p. kg
slachtgew.; melk- en kalfkoeien 700—
1005; pinken 340565; graskalveren
150375; nuchtere kalveren 4052; vet
te weidesehapen 50105; lammeren 30
—78; varkens (oude) 1.60—1.70; vette
biggen 1.801.85; zouters 1.761.78; big
gen 3050; lopers 51100; paarden 450
—805.
LEEUWARDEN, 4 Dec. Witte tar
we 2526.85; rode tarwe 2526.85; win-
tergerst 21—22,75; zomergerst 1922;
kleine groene erwten 4048. Stemming
tarwe prijshoudend, witte haver prijs
houdend, peulvruchten, groene erwten
flauw.
LEEUWARDEN. 4 Dec. Gouda vol
vet 1.94—1.95, Edammer 40+ 1.71—1.72,
broodkaas 40+ 1.731.74. Handel kalm.
Nu de laatste nachten Sint Ni-
colaas met nooit aflatende ijver
over de daken van millioenen
huizen zijn witte schimmel laat
gallopperen is het wel eens aar
dig te vernemen in hoeverre de
Nederlandse speelgoedindustrie
in dit massale geschenkenfeest een
aandeel heeft. Voor de oorlog wa
ren wij aangewezen op import.
Deze had in 1938 een waarde van
f 2,9 millioen, terwijl de uitvoer
slechts f 90.000 bedroeg. Geduren
de de oorlog kwam onze eigen
industrie tot grote bloei. Vooral
de vervaardiging van houten en
kartonnen speelgoederen nam een
grote vlucht. Na de bevrijding
kwam daar geen verandering in.
Onze export is in de eerste plaats
gericht op de Belgisch-Luxem
burgse Economische Unie, waar
heen bijna de helft van de totale
uitvoer gaat. Het grootste deel
van de export bestaat uit houten
speelgoed. In 1952 exporteerde
Nederland bijv. nog voor een be
drag van f 265.000 aan poppen en
van f 300.000 aan gezelschaps
spelen. Wat dit laatste betreft zou
men kunnen zeggen, dat onze
veelgeroemde huiselijkheid ook
haar stempel tot ver over de
grenzen heeft gedrukt.
"YEN TIJDE van de roemvol,
regeringsperiode van koning Ph
lips de Tweede, die Spanje dot
zijn vele oorlogen en vervolgingt>
bracht tot de verarmde staat, waa,
in het nu verkeert, stond in cl
oude Morenstad Granada een kloo:
ter, dat toebehoorde aan de ord
der Dominicanen. De abt, ee.
zekere Nicolaas, stammend uit ee,
der aanzienlijkste adellijke geslach
tenwas een man van rijzige ge
slalle, met een eerbiedwaardig ge
laat, omgeven door een golvend,
uitte baard, waarin zijn neus ei
vangen schuil gingen, maar die di
ogen vrijliet, al zaten deze enigszin.
verborgen achter de zware wenk
biauwen.
Hij ivas een vroom, wijs en goea
mens geworden in de jaren, dat hij
leefde in liet klooster te Granada.
XJIJ had de hoogmoedige trots af
gelegd, die de Spaanse adel eigen
js en ging minzaam om met de
handwerkslieden in de straat. Leerde
hen kennen in hun simpele vreug
den en al hun razende hartstochten.
Hij zag hun bittere armoede als
contrast tegen de overdaad en er
voer hoe allen gebukt gingen onder
drukkende belastingen.
Hij las een geschrift over de op
stand in het Noorden en hij begon
zich te interesseren voor de koppige
Hollanders, die de machtige koning
weerstonden. Hij dacht na over dit
vrije volk en zag hun handelssche
pen zeilen. Zelfs reisde hij naar Lis
sabon om persoonlijk te spreken met
de vermetele kooplieden, die onder
vreemde vlag deze haven aandeden
om kostbare specerijen te bemach
tigen.
Hij begon sympathie te voelen met
elk volk, dat in verdrukking leefde
en probeerde goed te doen, waar hij
vermocht. Hij deelde voedsel en geld
rond aan de armen der stad en gaf
bedelaars te eten aan zijn poort.
Rond zijn hoofd weefde zich een
aureool van heiligheid en zijn mond
kon alleen maar vriendelijke dingen
zeggen en zijn handen deelden kwis
tig rond en de kinderen jubelden
waar hij verscheen. Hij kon 't niet
meer eens zijn met de politiek van
Philips en had hevige disputen daar
over.
PENS redde hij een Moor het leven,
V die sidderend voor zijn voeten
viel en achtervolgd werd door de
soldaten van de galei, waarvan hij
ontsnapt was. En ze durfden hem
niet naderen of eisen dat de abt de
slaaf zou laten gaan, want zijn macht
was groot en de soldaten vreesden
het volk, wanneer zij de abt zouden
krenken.
Hij hoorde van de onderdrukking
m de Republiek, las van de belas
tingen, die er geheven werden en de
wrede daden door Alva aan het volk
bedreven. En toen, terwijl de zaak
der opstandelingen slechter stond
dan ooit; Willem van Oranje was
vermoord en de troepen van Parma
maakten steeds meer veroveringen,
vatte hij het plan op, iets goed te
maken van wat Spanje misdeed aan
dit vrije volk.
Hij voelde zich mede verantwoor
delijk en wilde een deel delgen van
de schuld, door elke Spanjaard op
zich geladen. Hij rustte een schip
tnt, een grote galjoen, volgepakt
met geschenken voor de kinderen in
het land, die nog niet wisten wat
vijandschap was en hem argeloos
zouden ontvangen. Argelozer dan de
ouderen, die misschien in hem een
fF'.on zouden zien, gestuurd door
■Philips, om het moreel te onder
mijnen en twist en tweedracht te
zaaien in de harten der Nederlan
ders.
UIJ wist, dat hij zich de haat en
11 ongenade op de hals zou halen
van Philips en gehangen worden als
een verrader, ondanks het kleed, dat
hi) droeg, als het plan uitlekte. Maai
de bemanning van het schip bestond
uit toegewijde dienaren en ze wisten
met beter of het reisdoel was Me
xico, waar hij zou gaan prediken
onder de Indianen, die lang het ware
geloof hadden moeten ontberen en
de geschenken waren voor de be
keerlingen. Ook de Moor, die hij ge-
ved had, nam hij mee op het schip,
daar deze een verknocht dienaar was
geworden, die nooit van zijn zijde
i ,en bovendien niet veilig was in
het klooster, wanneer de abt op reis
tvas.
t- "5e sehele bevolking stond aan de
xade en deed haar weldoener uitge
leide en zag zich nu geheel overge-
E? ,aan een wrede willekeur,
er, voor het vertrek bracht een
speciale koerier een brief met het
zegel van Philips, die hem zegen
toewenste bij zijn moeilijke taak,
de regels las de Bis
shop de blijdschap, bevrijd te zijn
van een lastige tegenstander.
JJET SCHIP ging onder zeil en
koerste naar het Westen, maar
uiten de Straat van Gibraltar liet
j icolaas koers zetten naar het Noor-
in nuen vertrouwde op het geluk niet
tor, S?en te vallen van de Engel-
P', nog erger, in die van de
woeste Watergeuzen, die elke Span
aard haatten.
vphm la^inE zou verbeurd worden
^0 galjoen opgebracht
'=ar een van hun vluchthavens en
cf,1,°bvai'énden overboord gezet. De
uurman wist hen echter handig te
w
la
Jc
SC
le
be
kï
w
re
ki
af
er
OL
kr
