MADAME RECAMIER i Meest deugdzame vriendin van grote mannen uit haar tijd ging steeds in 't wit gekleed DE OMGANG met Madame de Staël heeft voor Julie grote ge volgen Hoewel Madame de Staël eerst grote verwachtingen had ge koesterd voor de verwezenlijking van haar ideaal door Napoleon Bonapar te ,is zij zo door diens dictatoriaal optreden teleurgesteld, dat zij zijn verbitterde tegenstandster wordt, welke gevoelens zij ook op Madame Récamier weet over te dragen. Het gevolg is, dat beide dames minder goed aangeschreven staan bij Napo leons politie, wat weer tengevolge heeft, dat vele van hun geregelde bezoekers uit angst voor de keizer lijke ongenade, uit hun salons weg blijven. Zij worden gesurveilleerd. Na de publicatie van Madame de Staëls roman: Delphine, verbant Na poleon deze uit Parijs, omdat hij in de hoofdpersonen politieke figuren VAN STILLE KLOOSTER NAAR WERELDSTAD PARIJS Huwelijk in stormtijd Twee bijzondere vrouwen Faillerende echtgenoot Idylle met prins August Italiaans intermezzo de toegewijde muze van schrijver Chateaubriand Een hoogmoedig auteur Litteraire salon Afstand van luxe Droeve levensavond DINSDAG 29 DECEMBER 1953 JA ÉÉN DER Parijse salons, waar elegante vrouwen en beroemde mannen elkaar ontmoeten, is om streeks het jaar 1800 een bont gezelschap bijeen. De meest klinkende namen, van de oude adel van vóór de Revolutie, van dappere generaals en van bekende diplomaten uit deze tijd, vindt men er tezamen. De heren voeren zwaarwichtige gesprekken over de politiek van de dag of buigen zich voor charmante vrouwen, die in hun kleurige toiletten een vrolijke toets aan het gezelschap brengen. Alle gepraat verstomt evenwel, als de deuren opengaan en er een jonge vrouw binnentreedt, wal schuchter en be deesd, maar met een zo lieve glimlach op haar bijzonder bekoorlijk gezichtje, dat er een gemompel van beivondering door de zaal gaat. De heren haasten zich haar te begroeten, de dames verbazen zich over de eenvoud van haar witte japon, die haar schoonheid zo goed accentueertEen vreemdeling, pas in Parijs aangekomen, informeert haastig, wie die schone dame in het wit is. Verbaasd antwoordt men hem met een wedervraag: ,JUaar kent U dan de beroemde Madame Récamier nog niet?" fJRAUW verheffen zich de U huizen in de oude stad Lyon, een troosteloze aan blik biedend. Toch gaat het daarbinnen vaak vro lijk toe, vooral in de wo ning van notaris Bernard, als diens charmante vrouw hem in 1777 een dochter- S"e schenkt, dat bij de oop de namen ontvangt: Jeanne Frangoise Julie Adelaide. Het echtpaar ontvangt zijn talrijke vrienden gastvrij in hun luxueus ingerichte salons. Zeven jaar oud is de klei ne Julie, als haar vader benoemd wordt tot ont vanger der financiën te Parijs. Hoewel het af scheid hun zwaar valt, be sluiten de ouders hun kind voorlopig op een klooster school nabij Lyon te laten opvoeden. Zes gelukkige jaren brengt Julie daar door, met andere meisjes van goeden huize, om te worden geschoold voor het mondaine leven, waaraan zij, naar de ouders ver wachten, eenmaal zullen deelnemen. Aan dansen, muziek en andere vrouwe lijke bezigheden wordt de grootste aandacht besteed. Hierdoor komt het eigen lijke onderwijs wel wat in het gedrang. Julie is een lief meisje met kastanje bruine krullen, die op haar schouders dansen, als zij met haar vriendinnetje zich vermaakt. Haar fris se stem klinkt tijdens de kerkdiensten boven alles uit. Iedereen houdt van haar, omdat het zo'n be koorlijk meisje is, maar voorai omdat zij zo lief is en zo'n goed hart heeft. Het is dan ook geen won der, dat alle meisjes in tranen uitbarsten, als Ju- lies ouders haar komen halen om haar mee te ne men naar Parijs. Voor het opgroeiende kind is de overgang van het stille kloosterleven naar de drukke wereldstad bijna te groot. Ademloos kijkt zij om zich heen, als zij niet haar ouders door de drukke straten en over de grote pleinen van Parijs rijdt. Het maakt een on vergetelijke indruk op haar. Zij' past zich echter snel aan en het duurt dan ook niet lang, of zij is al een coquette kleine Pari- sienne geworden. Haar ouders hebben hun wo ning naar de laatste mode laten inrichten, zij hou den rijtuigen en een loge in de grote theaters. De bekendste modisten, zoals Rose Bertin, rekenen Ma dame Bernard tot haar cliënten. Het gaat de heer Bernard goed, maar hij weet het geld, wat hem overvloedig toestroomt, ook vlot uit te geven. Ma dame Bernard, zelf een coquette vrouw, laat Julie zoveel mogelijk aan het gezelschapsleven deelne men om haar er vroeg aan te wennen. Ook be zoekt zij met haar dochter vele lezingen, om haar ontwikkeling te vergroten. Zo leert Julie al jong de beroemde geleerden van haar tijd persoonlijk ken nen. Zij voelt zich niet weinig gevleid, als deze haar ouders complimente ren met hun charmante dochter, want behaagziek is Julie wel wat DE MACHTIGE volksbeweging van 1789 heeft ook de Parijse ban kierswereld niet onberoerd gelaten. Men beeft voor de nietsontziende volkmassa's, die het vooral op de aristocraten voorzien hebben.Tot de figuren der haute finance te Parijs behoorde Jacques Rose Reca mier, een Lyons koopmanszoon, die, naar Parijs gekomen om fortuin te maken, hierin als bankier wonder- goed was geslaagd. Intelligent, op geruimd, vrijgevig en hulpvaardig, met een vrolijk, open gezicht, be hoort hij tot dé meest geziene vrien den der Bernards, ook van Julie, hoewel hij 26 jaar ouder is dan zij. Julie trekt, nu bijna 16 jaar oud al sterk de aandacht door haar schoonheid. In 1793 vraagt Récamier haar ten huwelijk. Het grote verschil in leeftijd in die dagen niets on gewoons is voor de ouders geen beletsel zeer ingenomen te zijn met deze verbintenis. Na een zeer korte verloving vindt de huwelijksvoltrek king plaats. Huwelijk in stormtijd: Als de trouwstoet het stadhuis verlaat, stuit hij op een luidruchtige optocht van revolutionairen, die in triomf de volksleider Marat met zich meevoe ren. Onder het tromgeroffel der tambours en het gebulder der kanon nen in de verte in die dagen een steeds weerkerend geluid, keert men haastig naar huis terug. Die avond voert Récamier zijn heel jonge vrouw naar hun woning in' de Rue du Mail. Hij is zeer trots op haar, omdat zij zo mooi en elegant èn lief is. Allehoofden draaien zich om als zij voorbijgaat. Na de val van Robespierre her ademt Frankrijk. Onder het nieuwe bewind, het Directoire, biedt de sa menleving een nieuw aspect: de café's, theaters en andere vermaak- centra zijn nooit groot en talrijk ge noeg om allen te herbergen, die, als reactie op de moeilijke tijd, die ach ter hen ligt, zich tomeloos in het vermaak storten. Feesten eisen een gevulde beurs: men speculeert er dus op los, fortuinen worden gewonnen en weer verloren. Ook Récamier is een rijk man, die de kleinste wensen van zijn vrouw kan vervullen, die wel de elegantste vrouw van Parijs genoemd wordt. Altijd in het wit gekleed, is zij de schoonste van allen èn de deugd zaamste, zich daarin onderscheidend van vrouwen als Joséphine de Beau- harnais en Madame Tallien. In de grote schare van bewonderaars, die zich om haar heenscharen om een funst van haar te mogen ontvangen, is er niet één, die haar zijn minna res mag noemen. Met haar aange boren zachtheid weet zij alle be wonderaars op een afstand te hou den, maar zij doet dit zo tactvol, dat zij zich gelukkig prijzen haar vriend te mogen zijn. Boven alles verlangt Madame Réca mier vriendschap. In Parijs ont moet Madame Récamier de beroem de Madame de Staël, geboren Ger- maine Necker, die door haar ener giek, mannelijk optreden en buiten- De dichter Chateaubriand op latere leefttijd Madame Recamier gewoon grote ontwikkeling wel het volkomen tegenbeeld is van de zeer vrouwelijke Julie Récamier. Maar uitersten' trekken elkaar nu eenmaal aan en zo geschiedt het, dat deze dames grote vriendschap sluiten. Een merkwaardige vrouw, deze Madame de Staël; gehuwd met de Zweedse gezant de Staël, beschikt zij over een enorme bereisdheid en levens ervaring. Na de scheiding van haar man, leeft zij een eigen, avontuur lijk leven, ontvangt in haar salon in d'e Rue du Bac in Parijs de grootste politici en intellectuelen. In haar salon heerst verdraagzaamheid je gens andersdenkenden: in welspre- cende bewoordingen verkondigt Ma dame de Staël er haar ideaal: een republiek gegrondvest op vrijheid en rechtvaardigheidZij is ook een zeer vruchtbaar schrijfster. Naar haar voorbeeld gaat Julie ook in haar salon ontvangen. Een merkwaardige vrouw, Julie Récamier. Het is een van de gehei men van haar bijzondere persoonlijk heid geweest, dat zij de vurige lief deverlangens, die dikwijls zeer be roemde mannen voor haar koester den, a.h.w. wist om te toveren in de meest ridderlijke vriendschapsgevoe- lens. Tot de vrienden, die zij zich op deze wijze voor altijd wist te maken, behoorden beroemde man nen als Bernadotte, Eugène de Beau- harnais, de acteur Talma en de ne ven Adrien en Mathieu de Mont morency, welke laatste vooral zeer toegewijd waren. Toch blijft bij al deze bewondering Julies hart nog onberoerd, tot zij in 1801, zij het dan ook vluchtig, voor het eerst de man ontmoet, die later haar hele wezen zal beïnvloeden: de schrijver Francois René de Chateaubriand, de vader der Franse Romantiek. Tijdens een bezoek, dat deze laat ste aan Madame de Staël brengt, treedt Julie binnen, snoezig in het wit gekleed. Zij neemt bevallig plaats op de met blauwe zijde bekle de sofa. Sprakeloos van bewonde ring staart Chateaubriand, vrouwen kenner als hij is, naar Madame Récamier op de sofa, terwijl Madame de Staël. zonder iets te merken, dóór redeneert. Eerst twaalf jaar later zien Julie en Chateaubriand elkaar terug om dan echter dertig jaren lang met elkaar door vriend schap verbonden te blijven. meent te herkennen. Julie trekt openlijk partij voor haar vriendin en krijgt daarom bevel van Napo leon om haar grote ontvangsten te staken. Ondanks haar gedrag, de keizer vijandig, wenst deze de om haar schoonheid beroemde vrouw aan zijn Hof als hofdame te verbin den, doch beslist weigert Julie deze eerZij voert een drukke cor respondentie met Madame de Staël, die nu eens hier, dan weer daar vertoeft, waarbij zij aan het wakend ig_ der censuur weten te ontsnap pen. De jaren 1806 en 1807 brengen Julie Récamier verdriet: eerst is het de dood van haar moeder, dan het faillissement van haar man, tenge volge van een financiële crisis. Hoe wel van1 jongsafaan omringd met grote luxe, is Julie, nu zij zich plot seling geplaatst ziet voor een leven in middelmatige, misschien zelfs wel behoeftige omstandigheden, in de eerste plaats zo getroffen door haar mans smart over het verlies van zijn goede naam en over de ruïnering van zi,jn bankrelaties, die hem ver trouwden, dat zij haar eigen ver driet wegcijfert om hem te troosten. Een beroep van Julie op Nstpoleon om het faillissement te voorkomen, krijgt geen antwoord: De Keizer wreekt zich zwijgend op zijn tegen standster. Alle bezittingen der Ré- camiers zullen verkocht moeten wor den om de crediteuren te voldoen. Vol berusting aanvaardt Julie dit alles, wekt hierdoor nog meer de bewondering van haar vrienden, maar voelt zich ook door hun vriend schap gesterkt. VOOR AFLEIDING neemt Julie een uitnodiging aan om bij Madame de Staël te komen logeren op het kasteel Coppet, aan het meer van Genève. Als zij verwacht daar tot rust te kunnen komen, vergist zij zich wel heel erg: nauwelijks heeft zij zich wat verfrist na de reis of haar vriendin treedt al binnen, vol enthousiasme om haar in kennis te brengen met de vele vrienden en be wonderaars, die geregeld op Coppet verblijf houden en met hun gast vrouw in voortdurende discussies ge wikkeld zijn. Rust is op Coppet ver te zoeken. Madame de Staël brandt van verlangen om aan Julie haar eregast voor te stellen: Prins August van Pruisen, een knappe jongeman van 24 jaar. Of de slagen van het lot der laatste jaren Julies weer stand hebben verminderd weten we niet, maar wel, dat zij hals over kop verliefd werd op de Duitse Prins en hij op haar. Hij is vooral getroffen door het wat schuchter optreden van deze schone vrouw, die hij zich eer der zelfverzekerd had voorgesteld. Madame de- Staël wakkert het liefdevuur nog wat aan door rendez vous in de hand te werken. De prins wil met Julie trouwen, als zij eerst toestemming tot echtscheiding van haar man gevraagd zal hebben. Zij zijn zo verliefd, dat zij beiden een schriftelijke belofte van trouw doen, maardan ontvangt Julie, in antwoord op de hare, een zo ont roerende brief van haar man, dat zij beseft, hoe verkeerd het van haar is om haar levensgezel, die toch al zo getroffen is, in de steek te laten. Onder invloed van het bezorgde, vaderlijke schrijven van haar man vindt zij haar èvenwicht geleidelijk aan terug. Moeilijker is het de prins van haar gewijzigde plannen op de hoogte te stellen. Het duurt geruime tijd, eer hij beseft, dat zij zijn vrouw niet zal worden, maar ook hij blijft dan toch nog haar vriend. In het kasteeltje van Coppet toont men hedentendage nog de slaapkamers van Madame de Staël en Madame Recamier, en de salons, waar de idylle tussen Julie Récamier en de prins zich afspeelde NADAT JULIE enige tijd weer bij haar man in een bescheiden wo ning in Parijs heeft gewoond, ver beteren hun materiële omstandighe den zozeer, dat zij weer veel kun nen uitgaan. Niets echter ontgaat Napoleons politie. De publicatie van het boek „De l'Allemagne" veroor zaakt Madame de Staëls verbanning uit heel Frankrijk. Als Julie zich wederom naar Coppet begeeft om gi H< haar vriedin gezelschap te houden, bereikt haar het keizerlijk bevel zich niet binnen een kring van 40 mijl buiten Parijs te begeven. In te genstelling tot Madame de Staël, die heel Europa wel in rep en roer wil brengen om het onrecht haar aange daan, aanvaardt Julie met een zeker fatalisme, zonder een klacht a haar verbanning en gaat naar Chalons- sur-Marne en Lyon, waar haar vrienden haar niet in de steek la ten. In Lyon ontmoet Julie de ty pische philosooph Ballanche, een zeer zachtmoedig mens, die direct haar ridderlijke vereerder werd en bleef. Het surveilleren van de politie vergalt Julie het verblijf in Lyon; op advies van vrienden vertrekt zij naar Italië. Drie jaren brengt zij daar door. Dan is Napoleons ster in Europa ondergegaan: na zijn abdicatie in 1814 vinden zijn tegenstanders el kaar terug in Parijs. In luchtig ver maak gaan de eerste maanden na het herstel van het koningschap, de z.g. Restauratie voorbij. De Réca- miers kunnen weer als vroeger een rote staat voeren. Als na de z.g. onderd Dagen voorgoed aan Napo leons macht een einde is gekomen komt ook Madame de Staël weer in Parijs wonen. Haar gezondheid is echter zeer delicaat geworden, het geen haar niet weerhoudt een lijvig boekwerk te schrijven: „Considera tions sur la Révolution Francaise". Julie is toegesneld om haar te verzorgen. Op een feest in 1817 wordt Madame de Staël onwel: haar benen blijken verlamd. Na een ge deeltelijk herstel geeft zij een diner, moet echter op het laatste ogenblik toch haar kamer houden. Zo zitten de gasten wat onwennig aan tafel, nu de gastvrouw ontbreekt. Tot deze behoren Madame Récamier en de grote Chateaubriand, die elkaar na 12 jaar terugzien. ÏN HETZELFDE JAAR sterft Ma- 1 dame de Staël en laat een grote leegte in Julies hart achter. Nau welijks 40 jaar oud, voelt Julie zich eenzaam. In deze tijd komt Chateau briand meer in haar leven. Een won derlijk mens, in wie intense levens drang gepaard ging met grote poë tische scheppingsdrift. Een hoogmoe dig mens ook, die zich verheven voelde boven de gewone stervelin gen. Maar ook een welsprekend re denaar en een schrijver van groot formaat, getuige zijn werken. Gebo ren in 1768 is hij al 50 jaar als hij Madame Récamier opnieuw ont moet. Op dat tijdstip is hij op de rand van een faillissement en verplicht zijn landgoed te verkopen. Julie, die zich tot hem voelt aangetrokken, weet een koper onder haar vrienden De kamer van madame Recamier op het kasteel Coppet. Madame de Staël voor dit landgoed te vinden om Cha teaubriand te helpen. Deze bezoekt de Récamiers veel in Parijs. Hij komt er evenwel niet als Julies deemoedige aanbidder, zoals haar andere vereerders, doch eerder als overwinnaar, nu hij Julies genegen heid voelt, tot ongenoegen van haar vrienden, die eisen, dat zij onder scheid zal maken tussen Chateau briand en henzelf. Julie lijkt wel zo op te gaan in haar gevoelens voor Chateaubriand, dat zij de verwijten van haar trouwe vrienden niet schijnt te horen, die de Enchanteur, zoals men hem noemt, als rivaal vrezen. Dertig jaar lang duren de rela ties tussen Madame Récamier en Chateaubriand, tot de dood hen scheidt. In die tijd is zij zijn Muze, zijn vriendin, zijn vertrouwde, mis schien ook wel zijn minnares gewor den. Zij is de enige vrouw geweest, die er zich op kon beroemen de door zovele vrouwen aanbeden Chateau briand, ondanks de vluchtige liefdes avonturen, die hij zich in die jaren veroorloofde, zolang te hebben kun nen boeien. Zij schenkt hem de volkomen toe wijding, die hij eist, zij schept voor hem een kring van trouwe bewon- Daar ontvangt zij elke dag haar man en haar vader en haar vrien den, w.o. Chateaubriand, welke laatste in de uren, die hij alleen met haar wenst door te brengen, ge niet van haar toewijding en van haar lieve stem, die belangstellend en vol zachtheid het woord tot hem richt. Wanneer na de Restauratie Chateau briand een rol in de politiek gaat spelen en wel eens te veel, naar de zin van Julie daardoor zich in be slag laat nemen, gebeurt het een maal, dat zij om hem een lesje te geven, onverwachts naar Italië ver trekt. Het heeft wel succes, want als zij eerst 19 maanden later weer in Parijs terugkeert, blijkt Chateau briand weliswaar te Reims te ver toeven i.v.b. de kroning van Karei X (1824), hij komt echter direct na zijn terugkeer naar de Abbaye-aux- Bois en begroet Julie alsof er niets aan de hand geweest was en zij el kaar de vorige dag nog hadden ge zien. Julie voelt zich nu verzekerd van zijn gevoelens, voorzover men dit dah kon zijn bij een zo onstand vastig man ails Chateaubriand. In haar salon ontvangt Julie weer als vanouds haar talrijke vrienden. Ook de vrouw van Chateaubriand bezoekt haar wel, daar zij zich veel bezig houdt met weldadigheid en bij Julie niet alleen warme belangstelling, maar ook een steeds tot materiële steun bereid hart vindt. Het Iiteriar cachet van de salon van Madame de Récamier wordt niet weinig verhoogd door het voor lezen van Chateaubriands herinne ringen, zijn Mémoires d'Outre Tom be. Het merkwaardige van Julie is ook, dat zij de genegenheid van haar vereerders in die mate bezat, dat zij hen wist over te halen zich voor hun rivalen in te spannen. Zo steun de op haar verzoek Chateaubriand zijn rivaal Mathieude Montmorency bij diens poging het lidmaatschap der Académie te verwerven. Helaas geniet deze niet lang van deze eer, want in 1826 sterft hij vrij plotseling. Voor Julie is het een groot' gemis, vooral omBul deze vriend haar altijd met vaderlijke raad en bezorgdheid placht bij te staan. In 1830 een nieuwe slag: bijna 80 jaar oud overlijdt Monsieur Récamier na een ziekteaanval, in de appartementen van zijn vrouw. UAAR VERDERE LEVEN blijft Madame Récamier in de Abbaye- aux-Bois wonen. Hoewel de vijftig jaren reeds gepasseerd, is zij nog steeds een opvallend mooie vrouw, met een zeer elegante houding. Als een cholera-epidemie in Parijs dreigt uit te breken, reist zij naar Zwitserland en bezoekt aan het Meer van Constanz haar vriendin Hortense de Beauharnais, eens ko ningin van Holland als vrouw van Napoleons broer Louis, deraars, die de grote schrijver hun verering schenken, als zij in Julies salon hem zijn werk horen voor dragen. TEN TWEEDE MALE nemen de zaken voor de heer Récamier een ongunstige wending, zozeer zelfs, dat ook een deel van het vermogen van zijn vrouw moet worden aangespro ken. Ook nu staat Madame Réca mier naast haar man in tegenspoed. Zoals een nichtje van haar later ver klaart: „Zij bleef voor Monsieur Récamier zich de meest trouwe en zekere vriendin tonen, zij voorzag in zijn verlangens met een voorzienende en trouwe genegenheid en beijverde zich tot zijn laatste ogenblik om hem het leven te veraangenamen". Zij doet afstand van alle luxe en huurt in het klooster l'Abbaye-aux- Bois een bescheiden appartement, wat haar laatste woonplaats zal zijn. Chateaubriand is intussen verwik keld geraakt in de plannen der le- Een Parijse modeshow liet ons nieuwe snufjes zien. V.l.n.r.: Een aardig hoedje, vindt U niet? En buitengewoon praktisch tevens, want zó is het een tas (midden). En wat denkt U van dit smaakvol tot stand gebrachte Zwitserse hor loge, dat als een zegelring gedra gen wordt? venslustige hertogin de Berry, de schoondochter der verbannen koning Karei X, die in Frankrijk een op stand heeft willen ontketenen ten gunste van haar zoontje Henri, de troonopvolger. Na de arrestatie der hertogin iii 1832 doet Chateaubriand van zich spreken door een royalis tische brochure: Mémoire sur la cap- iivité de Madame la duchesse de Berry", waarin zijn woorden: „Ma dame, votre fils est mon roi!" (Me vrouw, Uw zoon is mijn koning) de leuze worden voor de aanhangers der hertogin. Tweemaal onderneemt Chateau briand een reis naar Praag, waar de verbannen koning vertoeft om te pogen de hertogin de Berry te ver zoenen met haar familie. Als zijn moeite tevergeefs is, trekt hij zich verder uit de politiek terug om zich aan het vervolg van zijn Mémoires d'outre tombe te gaan wijden. Als dit werk gereed is wordt het in zijn geheel in Julies salon voorgelezen voor een kleine groep uitverkorenen. Het grote succes, dat zij hebben, maakt dat Chateaubriand niet lang hoeft te zoeken naar een uitgever. Hij ontvangt een som gelds en een lijfrente ervoor, overgaande op zijn weduwe. MADAME RECAMIER en Chateau briand zijn nu beiden op leeftijd gekomen. Ilij betekent alles voor haar. Steeds weer bedenkt zij nieuwe afleiding voor hem, een moeilijke taalt, want hij verveelt zich gauw en houdt ervan steeds andere men sen om zich heen te zien. Zij raakt niet uitgeput in het bedenken van wat hem aangenaam kan zijn. Toch zijn hun laatste levensjaren allesbehalve fleurig te noemen. Julie klaagt over haar ogen en blijkt staar te hebben. Zij laat echter zomin mogelijk merken, hoe slecht zij ziet. Bijna blind ondergaat zij een ope ratie, die echter door haar eigen on- voorzichtigheid mislukt. In die tijd breekt Chateaubriand een sleutel been en raken zijn benen verlamd. Hij wordt gedragen naar Julies salon i en is aan een rolstoel gekluisterd. Nog doet Julie alles wat in haar vermogen ligt om zijn verveling te i verdrijven. Na de dood van zijn vrouw voelt Chateaubriand zich nog eenzamer worden. Hij stelt Julie voor om te trouwen, maar zij vindt hen te oud geworden om nog ver andering te brengen in hun levens wijze. De dood van Julies trouwe vriend, de philosooph Ballanche geeft Julie een nieuw verdriet. In de halfduister gemaakte ka mer in de Abboye-aux-Bods brengen de schone Madame Ré camier, nu blind, en de beroem de Chateaubriand, verlamd, hun i levensavond door. Zwijgzaam 1 wacht Chateaubriand op de dood. In de salon, waar eens heftige disputen werden gevoerd, lijkt het leven wel uitgeblazen. Ook de politieke beroeringen van om- streeks het jaar. 1848 laten Cha teaubriand onverschillig. Aan zijn leven komt op 4 Juli 1848 een Acht maanden overleeft Ma dame Récamier hem nog, welke tijd zij wijdt aan zijn nagedach tenis en zijn werk. Nóg is zij zeer elegant en mooi, al missen haar ogen de glans van vroeger. Een choleraepidemie in Parijs 1849 maakt haar tot zijn slachtoffers. Op het kerkhof van Montmartre wordt zij door haar vrienden ter ruste gelegd, ver van Chateau- i briand, die begraven was op een rotsachtig eilandje, Le grand Bé genaamd, dat vlak voor zijn ge boortestad Saint Malo door Oceaangolven wordt omspoeld. Hij rust onder een eenzame i zerk van groenachtig graniet. 1 FIORANCA. 9 Moe Enfin, le ba- en a ein- boop, Het e niet hun wel houw- liggen ge- Lurken een Trini- -12 te van, 12 van Lieve Linde- Genua Va- Suez Zam- naar i 6 uur 24-12 Ma in naar Pantel- 26-12 te Said te Bü- naar Wal- i, 27-12 La- naar an Mo- 27-12 - Mod- Gibral- 28-12 i, 28-12 mijl New St Vin- te Port -12 Las 15-12 te Cura- naar uur Oranje, ins Wil- Prins naar Lis- 30, 27-12 Oranje, 27-12 te ton ver ia, 26-12 5 Palmas Rio de ar Bey- laltimore naar an Man- 26-12 Sar- Cura- e Reyk- 5 te New nbasa Alexan- Dubai Stad Schie- r IJ mui te Nar- Eil. 28-12 te 26-12 :ep, 28-12 van 28-12 ;er, 29-12 23-12 van Tabian, ipore naar naar an New 26-12 Colombo -12 Malta van ;jalengka, 26-12 te R'dam mdo No- esterdam» verpen Ham mijl zuid V) naar te Gre- R'dam 28-12 te mijl west Wonogiri, sari, pass. te R'dam 380 mijl f-Graads- id (KRL), d (SSM), van

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 3