Plotselinge dood van dr Albert Plesman een zware slag voor Nederland In memoriam Dr Plesman f REBUS PRIJSVRAAG VOLKSBRUINBROOD EEN CENT GOEDKOPER Een verbod van atoomwapens zou in 1954 belangrijkste besluit zijn De man die KLM stichtte en groot maakte No. 4 van onze Zaterdag 2 Jan. 1954 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 151e Jaargang No. 1 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN De laatste uren van een scheidend jaar brachten rouw Troef bericht wekte alom verslagenheid Huwelijk in Wognum A.s. bruidspaar met 31 kinderen DE milde winterzon bescheen Nieuw jaarsmorgen een Schiphol, waar ten teken van rouw bij toegangspoort en aankomstlokaal de nationale driekleur en de Amsterdamse vlag halfstok hin gen. Het was stil op de luchthaven, even stil als de avond daarvoor, toen het weinige personeel tussen de gebrui kelijke routineberichten, volslagen on- De Koningin en de Prins betuigden deelneming Benzine goedkoper 99 EEN AMERIKAAN INTERVIEWDE MALENKOV 99 WEERBERICHT 16 I J Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: H. M. KOEMANS Redactie: Achterdam 18, Tel. 5541 ADVERTENTIES en ABONNEMENTEN: Voordam 11 - Tel. 3320 Postgiro 187294 ALKMAABSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties 16 ct p. mm Vraag en aanbod (alleen 2e hands goederen) tot 15 woorden 1.— elk woord meer 5 cent. Uitsluitend contant. Abonnementsprijs: bij vooruitbetaling per maand 2.15 per kwartaal 6.05 plus incassokosten. Weekabonnementen 0.52 DR ALBERT PLESMAN, de stichter en „de baas" van de KLM, de promotor van de nationale en de voorvechter van de internationale burgerluchtvaart is Donderdagavond, nadat hij s morgens ter behande ling in het Bronovoziekenhuis te 's-Gravenhage was opgenomen, vijf minuten over half tien in de leeftijd van 64 jaar tengevolge van een arteriële bloeding in de buik overleden. Een groot Nederlander is niet meer. Juist op de overgang van een oud in een nieuw jaar, juist in een periode van grote betekenis voor de burgerluchtvaart is aan dit werkzame leven een einde gekomen. Met grote droefheid is het bericht over het verscheiden van dr Plesman, die zijn gehele leven in dienst stelde van de KLM in binnen- en buitenland ontvangen. Vooral op Schiphol heerste zowel grote verslagenheid als verwondering. Verwondering, om dat de president-directeur Dinsdagavond op zijn eigen verzoek alle leden van het vliegend personeel van de KLM met hun echtgenoten voor het eerst in de geschiedenis van ons luchtvaartbedrijf had uitge nodigd om gezamenlijk aan een kerstdiner aan te zitten. ,.De Baas", vergezeld van zijn echtgenote, heeft tot laat in de avond temidden van zijn KLM- familie vertoefd en met haar haas gegeten. Het echt paar zat aan tafel met de oud-KLM-gezagvoerder Steinbeck. Er was niets dat ook maar enige aanwijzing zou hebben gegeven van het zo nabije einde van dr Plesman. Hij onderhield zich op de hem eigen wijze met wie hem in het oog viel, vroeg naar de persoon lijke omstandigheden en gaf als altijd blijk van zijn fenomenaal geheugen. In de nacht van Woensdag op Donderdag gevoelde dr Plesman zich niet honderd procent. Donderdag morgen heeft hij zich in verbinding gesteld met zijn kantoor en medegedeeld, dat wanneer de andere directieleden het plan hadden de voor die morgen vastgestelde directievergadering te laten doorgaan, hij zou proberen aanwezig te zijn. Kort nadien is zijn toestand verergerd. De ontboden geneesheer achtte onmiddellijke opneming in een ziekenhuis noodzakelijk. Dr Plesman was hoogst ernstig ziek en hij heeft de ernst van zijn toestand ingezien door, voordat hij naar „Bronovo" werd vervoerd, zijn laat ste maatregelen te treffen. Bij het overlijden waren mevrouw Plesman en de kinderen tegenwoordig, üm vijf minuten over half tien overleed dr Plesman. jjKT stoffelijk overschot van dr Ples man is Nieuwjaarsdag opgebaard in zijn woning aan de Tapijtweg te 's Gravenhage. Maandag van 10 tot 16 uur zal het zijn opgebaard in de hal van et hoofdkantoor, waar een cha- pelle ardente zal worden ingericht. Dinsdag 5 Januari op een nog nader te bepalen tijdstip zal de teraardebe stelling volgen op de Algemene Be graafplaats aan de Kerkhoflaan te Gravenhage. 's Morgens om elf uur Wordt in de Willemskerk aan de Nas- gaulaan te 's Gravenhage een samen komst gehouden waarin het heengaan van dr A. Plesman zal worden her dacht. Het is de bedoeling dat de mi ldst-r van Verkeer en Waterstaat, mr J. Algera, daar een rede zal uitspre ken. Het is de wens van de familie dat dr Plesman naar zijn laatste rustplaats aan de Kerkhoflaan zal worden ge- h cht door zijn naaste familieleden en vrienden, die daartoe worden uit genodigd. Spoedig na het overlijden van dr lesman werd het feit van het heen- jaan aan alle KLM-vertegenwoordigers n de wereld gemeld. In Nederland werd het nieuws in e uitzending van de nieuwsberichten Wan elf uur des avonds bekendge maakt. De AVRO nam nadien een mi nuut stilte in acht en wijzigde haar programma gedeeltelijk. Vrijdagmiddag hebben voor de VARA-microfoon de minister-president 3r W. Drees en de oud-directeur-gene- 'aal van P.T.T. d rir M. H. Damme voorden van herdenking gewijd aan dr Plesman. De televisie-uizending van de VARA >p Vrijdagavond begon met een nage- lachtenis van de overleden luchtvaart- jionier en in het KRO-programma van lie avond sprak de heer Von Balluseck ever zijn vriend en directeur, i De wereldomroep heeft in zijn uit zendingen eveneens dr Plesman her dacht. Kort nadat het droeve nieuws be kend werd begonnen uit alle delen van de wereld betuigingen van deelneming binnen te komen, zowel op het hoofd kantoor van de K.L.M. als in de wo- ïing. Om elf uur Donderdagavond (Eigen bericht) ZOTS DAG wordt in de katholieke kerk te W ognum het kerkelijk huwelijk voltrokken tussen Corne lia Smit 63 jaaren Petrus Mettes (58). Op zichzelf is dit feit hele maal niets bijzonders, maar wel de omstandigheid, dat bij deze huwe lijksvoltrekking naar alle waar- whijnlijkheid een-en-dertig kinde en uit vorige huwelijken van beide aanstaande echtgenoten aan- fvezig zullen zijn. I Cornelia Smit trouwde n.l. als jong meisje met een weduwnaar, Wetrus de Lange, die zes kinderen meebracht. Samen kregen ze toen nog zestien nazaten van wie er twee overleden. In leven zijn er dus nog twintig. Petrus Mettes heeft uit zijn eerste huwelijk elf Ikinderen. Het oudste „kind", een zoon van wijlen de heer De Lange is drie-en-vijftig jaar, het jongste uit het eerste huwelijk van de eer Mettes is zestien. kwamen leden van de directie in het hoofdkantoor in Den Haag bijeen in een korte herdenkingsvergadering. Nieuwjaarsdag 's morgens werd door hen een krans gelegd aan de voet van het borstbeeld van dr Plesman. Van de top van het gebouw woei de vlag half stok. Daarna vond weer een vergade ring plaats, waarbij tegenwoordig wa ren de heer L. Neher, directeur-gene raal van de P.T.T., lid van de raad van bestuur van de K.L.M., dr A. A. L. Rut gers, voorzitter van de raad van com missarissen, en als leden van de direc tie, de heren F. von Balluseck, ir F. Besanpon, drs M. J. van der Ploeg, dr L. H. Slotemaker en de algemeen secretaris, mr J. van der Wiel. vindt U elders in dit blad. HOOFDPRIJS 50 GULDEN en voorts nog 23 prijzen Zie nummer van 23 Dec. '53 verwacht de mededeling doorkreeg, dat dr Plesman was overleden. Juist op dit onderdeel van de maatschappij, dat zo dikwijls door „de baas" werd be zocht, kon men het bericht nauwelijks geloven. „Een zware slag voor het be drijf" dit was de algemene opinie van de personeelsleden. De directie had Donderdagmorgen alle afdelingen via een circulaire in kennis gesteld van het feit, dat dr Plesman moest worden opgenomen. Aan het slot van deze regel was de mededeling toegevoegd: „Over het verloop van de ongesteld heid kunnen in dit stadium geen na dere mededelingen worden gedaan. Met het toestel uit Rome arriveerde om kwart voor acht op deze laatste avond van het jaar de zoon van de president directeur, de heer A. Plesman jr., die de K.L.M. in Italië vertegenwoordigt. Hij reisde met spoed door naar Den Haag om zijn vader te bezoeken. |^ET de blik vooruit, op het vliegveld gericht, zo staat het bronzen borst beeld van de man, die de K.L.M. groot heeft gemaakt enigszins aehteraf ter zijde van de toegangspoort van de Amsterdamse luchthaven. Toen zijn zoon om het leven kwam bij het vlieg ongeluk te Bari kuchte Plesman en zei: „We gaan gewoon door". Deze woorden waren kenschetsend voor de stemming, die gistermorgen op Schip hol heerste. Velen hadden het droeve nieuws reeds op Oudejaarsavond ver nomen en zij, die er nog onkundig van waren, hoorden het van hun collega's. Plesman was een man met een ijzeren geest en in deze geest ging het werk verder. (Zie voorts pap. 2) Hare Majesteit Koningin Juliana en Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard hebben uit Grindelwald een in bijzonder hartelijke bewoordingen gesteld telegram aan mevrouw Ples man gezonden, waarin innige deelne ming wordt betuigt met het grote leed. Het telegram werd gisteravond in Den Haag ontvangen. Naar wij vernemen zal met ingang van 4 Januari de prijs van auto-ben zine aan de pomp met 0.4 cent per li ter worden verlaagd. De verlaging houdt verband met een daling van de wereldmarktnotering. De regering heeft besloten de door de loonsverhoging in het bakkersbedrijf optredende kostenstijging van het volksbrood op te vangen met een ver laging van de prijs van de tarwe en daardoor van de meel- en bloemprijzen voor het brood. De bestaande maxi mum- en minimumprijzen van het volksbrood zullen daardoor in het al gemeen niet worden verhoogd. Alleen de prijzen van volkswitbrood, gelden de voor bezorgd brood op het platte land gaan, omdat de loonsverhoging op het platteland groter is dan in de ste den, een cent omhoog. Daartegenover zullen de maximum- en minimumprijzen van volksbruin- brood en -kropbrood in het gehele land zelfs met één cent per brood van 800 gram worden verlaagd, terwijl in een aantal provinciesteden de maximum- en minimumprijzen van volkswitbrood eveneens met één cent per brood van 800 gram zullen worden verlaagd. In de provinciesteden met 40.000 of meer inwoners, worden de bezorg- prijzen voor volkswitbrood en, behou dens enkele uitzonderingen, ook de prijzen voor afgehaald volkswitbrood, met 1 cent per 800 gram verlaagd. In de overige gemeenten blijft de prijs van het volkswitbrood afgehaald on veranderd en wordt de prijs van dat brood bezórgd met 1 cent per 800 gram verhoogd. Bij de van 4 Januari af geldende nieuwe prijzen zijn de prijzen van volksbruinbrood overal één cent per brood van 800 gram lager dan die voor het volkswitbrood. Voor de bakkerij geldt, dat de richt prijs voor de soort tarwebloem, welke voor het bakken van volkswitbrood kan worden gebruikt, eveneens ingaan de 4 Januari, op ƒ35,95 per 100 kg franco wal of station zal worden ge steld en die van ongebuild tarwemeel op ƒ33.per 100 kg. (JIT DE GROND van mijn hart wens ik het Amerikaanse volk succes bij het ontwikkelen van vreedzame betrekkingen met alle volkeren en vruchtbare resultaten in de edele zaak van de verdedi ging van de vrede en ik wens de Amerikanen succes toe bij het ver ijdelen van alle pogingen om de vrede te schenden. Dit is het eerste antwoord van premier Malenkov van de Sovjet-Unie op een serie vragen welke hem waren voorge legd door Kingsbury Smith van het Amerikaanse persbureau „Interna tional News Service". De antwoor den van de premier werden op Nieuwjaarsdag in de Moskouse pers opgenomen, aldus meldt het Sovjetpersbureau „Tass". De eerste vraag was: „Wat zijn uw wensen voor het Amerikaanse volk voor het jaar 1954?" yRAAG TWEE: Hoopt ge, dat het nieuwe jaar zal worden gekenmerkt door een versterken van de vriend schapsbanden tussen de Verenigde Sta ten en Rusland? ANTWOORD: Het eerste wat te wensen is, is verbetering van de be trekkingen tussen onze landen. Ik ge loof, dat er geen objectieve hinder nissen zijn voor verbetering in het nieuwe jaar van de betrekkingen tus sen de Unie van Socialistische Sovjet Republieken en de Ver. Staten vin Amerika, of voor de consolidatie van de traditionele banden van vriendschap tussen het volk van onze landen en ik hoop, dat dit het geval zal zijn. VRAAG DRIE: Op welke waarde schat u de mogelijkheden voor hand- MALENKOV spanning wegnemen having van de wereldvrede en vermin dering van de internationale spanning in 1954? I ANTWOORD: Alle naties verwach- ten een oprechte vrede en er zijn gun stige kansen op een vermindering van de internationale spanning in 1954. De regeringen en vooral die van de grote mogendheden kunnen de stem van de volkeren en het groeiende streven naar een hechte vrede niet negeren. Wat de Sovjetregering betreft, wij zullen voortgaan alles in het werk te stellen om de volkeren in vrede te laten leven, de internationale spanning op te hef fen en normale betrekkingen tussen de staten te vestigen. VRAAG VIER: Wat beschouwt u als de belangrijkste stap, die in 1954 kan worden genomen in het belang van de vrede in de gehele wereld? ANTWOORD: Zulk een stap zou een overeenkomst tussen de staten zijn, waarbij deze zich plechtig en onvoor waardelijk verplichten geen atoom-, waterstof- of enig ander wapen voor massavernietiging te gebruiken. Een dergelijke overeenkomst zou he, gemakkelijker maken, overeenstemming te bereiken over een' algeheel verbod van atoomwapens en het instellen ven strikte internationale controle op de naleving van het verbod om atoom energie voor oorlogsdoeleinden te ge bruiken. Tevens acht de Sovjetregering het noodzakelijk, een over '-omst te be reiken om alle soorten bewapening en de om"ang van de strijdw-cbf»-, -- zienlijk te verminderen. Dit alles zal ongetwijfeld de staatsuitgaven voor mi litaire behoeften verminderen en ie economische toestand voor de bevol king verbeteren. j door Luitenant-kolonel wnr. M. W. J. M. BROEKMEIJER J\JEDERLAND heeft met het heengaan van dr A. Plesman een van zijn grootste mannen verloren. Vele politici, ministers en mannen uit het bedrijfs leven zijn in de loop van de tijd heen gegaan, doch weinigen zullen na lange jaren hun naam nog zo verbonden zien met de geschiedenis van hun tijd als dat het geval zal zijn met Plesman. Het markante is, dat Plesman niet een be drijf begon en dat opbouwde tot een schakel in het Nederlandse bedrijfs leven, doch dat hij een stukje Neder landse historie schiep, hetwelk hel aanzien van en het respect voor Neder land temidden der andere naties omhoog bracht. Als jong luitenant, terwijl zijn col legae zich alleen nog maar vermaakten, verdiepte hij zich reeds in de toekomst mogelijkheden van de luchtvaart. Steeds is hij zo de man geweest, die ook bij het vorderen der jaren een brede, open en vooruitziende kijk heeft behouden op de ontwikkeling van de burger luchtvaart. Wanneer je met „Pies' sprak, dan straalde iets van die enor me energie, waarmede deze man geia den was op je af. Een gesprek met hem was iets bijzonders, omdat Plesman over meer dan alleen de luchtva.rt zijn oordeel en visie uitsprak, waarbij men steèds meer waardering kreeg voor de grootheid van zijn persoonlijkheid. Deze man was een bonk dynamiek, het geen tot gevolg heeft gehad, dat hij enorm veel van zichzelf eiste. Dat kon je later ook zien aan zijn gezicht waar in de vele zorgen, doch ook het ver lies van zijn twee zoons in de lucht vaart, gekerfd schenen. Zijn organisatietalent, zijn gave om zijn medewerkers te kiezen en te inspi reren was wonderbaarlijk. Het begon al in de dagen van de eerste luchtvaart- tentoonstelling, de E.L.T.A., welke hij in 1919 organiseerde. In hetzelfde jaar zag hij kans anderen enthousiast te maken voor de oprichting van een luchtverkeersmaatschappij, toen ieder een nog vervuld was van de gevolgen van de oorlog. In 1919 werd de K.L.M. opgericht en met 'n kleine kern startte Plesman een bedrijf, waarvan de vleu gels zich later met de grootste roem over de gehele wereld zouden uitstrek ken. Plesman deed nooit iets over haast, berekende zijn kansen en werkte volgens vaste lijnen. Nooit was hij bang om beslissingen te nemen, ook niet wanneer een ieder slechts risico's zag. Zo wist hij gebruik te maken van de eerste Fokker-verkeersvliegtuigen toen er 'elders nog niets dergelijks te koop was. Hij nam het risico en had succes. Lange jaren hebben de Fokkers, be trouwbaar als zij waren, ertoe bijgedra gen, om de veiligheid van de K.L.M. spreekwoordelijk te maken. Toen het geheel metalen vliegtuig zijn intrede deed in de vorm van een Douglas DC-2, waarin men destijds niet algemeen ver trouwen had, was hij het die de knoop doorhakte. De juistheid van zijn be slissing heeft de luchtvaartgeschiedenis onomstotelijk aangetoond. Welk een merkwaardige figuur dr Plesman was, bleek wel in de oorlog. Terwijl een ieder znn kon dat bij de pakken had neergezeten, wan neer hij zijn levenswerk practisch ver nietigd zag, maakte Plesman ai weer zijn plannen voor de toekomst. Wat ge beurd was, viel niet te veranderen. Hij keek slechts over de weg, welke voor hem lag. Ik herinner mij hoe hij mij vertelde van de luchtlijnen, welke hij na de oor log wilde openen en hoe hij meende dat het wereidluchtverkeer zich zou ontwikkelen. Hij heeft gelijk gehad. Ook sprak hij erover hoe de wereld hervormd zou moeten worden om oor logen voortaan te voorkomen. Van deze mensen zijn er te weinig op deze we reld Met welk een energie bouwde dr Plesman na 1945 zijn K.L.M. weer op. Na een jaar was de K.L.M. groter dan zij ooit was geweest. Hij kende mensen en wist wat hij van ze eisen. Soms leek hij hard, doch moest hij wel zijn om het doel, wat ook zijn doel was de KLM op de eerste plaats te dringen te verwezenlijken. Hij had iets patriarchaals. Hij was de vader van de grote K.L.M.-familie. De grootheid van zijn persoon bleek weer, wanneer hij zo rustig tegen je zei, dat hij ook wel eens flink de plank had misgeslagen, doch wij weten dat zulks maar zelden voorkwam. Deze man, die altijd met vliegtuigen te maken had, beschouwde de luchtvaart zo geheel an ders dan men zou denken. Niet het vliegtuig was belangrijk, doch het feit, dat het de wereld verkleinde, mensen dichter bij elkaar bracht, de handels mogelijkheden vergrootte. Over een jaar of tien verwachtte hij, dat het vliegtuig met atoomkracht zou worden voortbewogen. Zo dacht hij steeds voor uit, maar ook was er een zekere ver bittering in hem over het feit, dat de mens zelf zoveel verprutste, de wonde ren van de techniek, zoals de atoom kracht, gebruikte voor vernietiging in plaats van tot heil van de gemeenschap. Is het te verwonderen, dat in interna tionaal milieu het oordeel van Plesman hoog werd aangeslagen? Was en is de K.L.M. niet een van de grootste concur renten voor de andere luchtverkeers- maatschappijen? Dr Plesman is van ons heengegaan. Een nationale figuur, die moeilijk te te vervangen zal zijn. Voor onze natio nale economie is de K.L.M. van groot belang. Voor de betekenis van Neder land 's het internationale milieu een waardevol vlagvertoon De techniek zal verder gaan. De K.L.M. zal verder haar vleugels uitslaan, doch steeds zul len wij bij dat alles deze waarlijk groie en anderzijds toch ook weer zo beschei den figuur moeten blijven gedenken. Hij was door zijn geest, energie en vader landsliefde een nationale held. Wij ge denken hem in diepe eerbied en hij ruste in vrede. Verwachting tot morgenavond: DOOI Overdrijvende wolkenvelden en plaatselijk mist. Overwegend droog weer. Aanvankelijk weinig wind, later overwegend matige wind tussen Noord en West. Van het Noordwesten uit intredende dooi, maar vannacht en morgen ochtend in het Zuiden van het land plaatselijk nog matige vorst. Zondag: Zon op 8.48 onder 16.41 Maan op 7.43 onder 14.48 Maandag: Zon op 8.48 onder 16.42 Maan op 8.33 onder 15.55 i i l t a- ,d, or its us n "V .nk tri jk in m is 1 rs .ot 71" ie- ke 1

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1954 | | pagina 1