Bij de geboorte van de eerste
P.B.O.-organen
nota
DE WONDERE WAERELT
Ook dat nog:
In kort bestek
LJLl-
„Groen", Kuyper, Aalberse,
Talma, Nolens voorstanders
Qa-va-Seul
Majoor Korts van het Leger
des Heils verdeelde
Het begon met de Middeleeuwse gilden
Organisatiegedachte
was steeds aanwezig
Verkoudheid
DA
Adres van Bromfietsbond
aan Eerste Kamer
Verwezenlijking
van de P.B.O
Waar is Eleonora
Dr W. B. Huddleston Slater
overleden
EEN VOORTREFFELIJK MIDDEL
TEGEN ASTHMA EN BRONGHIALE HOEST
Uitslag prijsvraag „Voor het kind"
Sympathieke wedstrijd
wordt herhaald
Feike Asma gewond bij
een autobotsing
DONDERDAG 14 JANUARI 1954
(Van onze parlementaire redacteur)
QE ORGANISATIE van het bedrijfsleven, die op het punt staat in de vorm van
publiekrechtelijke corporaties verwezenlijkt te worden, is niet zo nieuw als
men wellicht zou denken. Ook vroeger en zelfs lang geleden heeft men organi
saties gekend, die ten doel hadden min of meer bindende regelen voor het be
drijfsleven vast te stellen en te handhaven en door deze regelen een behoorlijk
bestaan aan de beoefenaren van een bepaald bedrijf of liever: een ambacht
te verzekeren, zij het dat van een publiekrechtelijke binding in de tegenwoor
dige opvatting, geen sprake was. We denken aan de gilden, die gesloten corpo
raties waren met een ver doorgevoerde reglementering voor de verschillende
takken van bedrijf. De zich ontwikkelende techniek, met daarmede gepaard
gaande de verschijnselen van een beginnende industrialisatie, heeft de gilden
doen verdwijnen, doch de gedachte aan organisatie van het bedrijfsleven heeft
de wetenschapsmensen en de practici in de sociaal-economische sfeer nimmer
losgelaten. Wel rekende de Franse revolutie af met elk groepsbelang en stelde
zy uitdrukkelijk vast, dat er slechts particuliere belangen en het algemeen
belang waren, doch de reactie op deze aan het natuurrecht ontleende denkbeel
den bleef niet uit. De gehele negentiende eeuw door speelde door de hoofden
van de sociaal-economen en ook van de staatsrechtsgeleerden de gedach
te van een organische staats- en maatschappjjvorm, door enkelen zelfs gecon
cretiseerd in de wens tot het scheppen van publiekrechtelijke regelingen in
het economisch leven.
QOK HIER te lande lieten sommigen
zich wel in soortgelijke zin uit, o.a.
Groen van Prinsterer in zijn in 1848
verschenen brochure „Vrijheid, gelijk
heid en broederschap". Hij verdedigde
een gematigd corporatisme.
Men begreep evenwel, dat een wer
kelijke evolutie naar nieuwe maat
schappelijke vormen niet mogelijk zou
zijn, zonder dat daarbij de arbeiders
betrokken waren. Vandaar dat
vooral van protestants-christelijke en
katholieke zijde tot aaneensluiting
van de arbeiders, die zich hun po
sitie en hun potentiële macht steeds
meer bewust begonnen te worden,
werd aangespoord. Dat leidde ten
slotte tot de opkomst en de groei
van de vakbeweging, die thans
(naast de vertegenwoordiging van
de ondernemers) zo'n belangrijk aan
deel in de publiekrechtelijke organi
satie van het bedrijfsleven levert.
Het heeft evenwel jaren geduurd,
voordat men kwam tot de voortref
felijke samenwerking van werkgevers
en werknemers, zoals deze zich thans
in de Stichting van de Arbeid demon
streert. Aanvankelijk heeft daaraan
nog wel het een en ander ontbroken.
Niet dat men de wenselijkheid van
de samenwerking niet inzag: in 1889
deed Abr. Kuyper, die zich in 1874
Een uit man, vrouw en vier kinde
ren bestaand inheems gezin in Nairobi
(Kenya) is op wreedaardige wijze door
de Mau Mau vermoord. Men meent,
dat deze daad is begaan omdat het ge
in werkte voor een blanke familie.
De gemeenteraad van West-Berlijn zal
ter gelegenheid van de a.s. viermogend-
hedenbesprekingen een speciale post
zegel uitgeven. Drie Tunesische ver
zetslieden zijn door een militair ge
rechtshof te Tunis veroordeeld tot tien
jaar dwangarbeid wegens een bomaan
slag op een boekwinkel. Een straal
jager van het type „Sabre" van de
Amerikaanse luchtmacht is Dinsdag te
Long Beach in Californië op vier hui
zen gestort. Vijf personen, w.o. de pi
loot van het vliegtuig, kwamen om
het leven. Dinsdag is een geregelde
postverbinding per hefschroefvliegtuig
ingesteld tussen Moskou en diverse
steden in de omgeving van de Russi
sche hoofdstad. In Zweden zullen
grote appels van een wonderlijke boom
op de markt verschijnen. Deze appels
bevatten tweemaal zoveel chromoso
men als andere appels, doch zijn gelijk
aan smaak. De vruchten zijn door een
Zweedse deskundige gekweekt zonder
estuiving. Goerkha's van het Britse
eger hebben 65 km. van Singapore op
Malakka in een gevecht met negen
communistische rebellen er vijf ge-
ood. Een van de gesneuvelde opstan-
elingen was een 35-jarige vrouw, die
erd herkend als een vooraanstaand
ommunistisch leidster. Ook in Bel
gië zijn nieuwe nummerplaten voor
auto's ingevoerd en nog wel in drie
'erschillende soortenDe Neder
landse oesterproductie bedroeg in De
cember in 1953 in totaal ruim vijf en
een half millioen stuks. Aan de
's Gravendijkwal te Rotterdam zal op
19 Januari een Duits zeemanshuis wor
den geopend door de ambassadeur van
de Westduitse Bondsrepubliek. Toen
de hertog van Edinburgh in Welling
ton in Nieuw-Zeeland gisteren in zijn
uto wilde stappen, wierp een plotse-
"ng uit de struiken komende man een
undel papieren in de koninklijke
agen. Daarna wtrd hij prompt in
echtenis genomen. De koningin was
er niet bij. Zij nam deel aan een noen
maal van parlementsleden. Twintig
WV-informatrices brachten gisteren
~en bezoek aan Rotterdam met het
doel uitgebreid op de hoogte te wor
den gesteld van de toeristische aan
trekkelijkheden van deze stad. Het
Jvrgentijns-Nederlands handelsverdrag
Is verlengd. In 's Gravendeel zal de
«denking van de watersnood waar-
chijnlijk worden gecombineerd met de
aarlijkse herdenking van de gevalle
en in de oorlog op 4 Mei. De natio-
ale federatieve raad van het voor
malig verzet in Nederland zal op 20,
I j en 22 Mei haar lustrumcongres hou-
xim11 k°tel „Het Hof van Holland"
™versum. Circa 180 afgevaardigden
Uit het gehele land en delegaties ver-
petsfiguren uit Frankrijk, België en
mogelijk uit Noorwegen worden op dit
congres verwacht. Een groot aantal
vooraanstaande Nederlanders heeft toe-
gezegd in het ere-comité zitting te
nemen Gisterochtend omstreeks acht
uur is brand uitgebroken in de werk
plaats van de carrosseriebekleder H. A.
.Brands te Schoonhoven. Het pand en
r?n Pers5nenauto brandden geheel uit.
ue brand ontstond, omdat een jongen
I £en£1!je gooide op een nog brandende
tijdens de begrotingsdebatten reeds
voorstander van bedrijfsorganisatie
had getoond, de brochure „Handen
arbeid" het licht zien, waarin hij
voor bedrijfstakgewijze samenwerking
en voor de gemeenschappelijke vast
stelling van rechtsregels pleitte. Hij
stond niet alleen. Na hem gingen
Talma, Nolens en Aalberse in de
zelfde richting. Talma zette zijn denk
beelden in de Radenwet van 1914 in
daden om. Hij creëerde de Raden van
Arbeid, die echter als uitvoerders
van de sociale verzekering nog
mijlen ver van de tegenwoordige
P.B.O. afstonden.
Het ging in ons land allemaal wel
heel erg voorzichtig, althans wat de
medewerking van de regering be
treft. De ontwikkeling was echter
niet tegen te houden en buiten de
overheid om vonden patroons en ar
beiders elkaar op verschillend gebied.
Bijvoorbeeld op dat der onderlinge ar
beidsverhoudingen in collectieve ar
beidsovereenkomsten.
Aan pogingen van verschillende
zijde tot de opstelling van plannen
tot organisatie van het bedrijfsleven
heeft het niet ontbroken. In het
R.K. kamp heeft zich vooral prof.
Veraart verdienstelijk gemaakt op
dit gebied. Hij was voorstander van
een publiekrechtelijke organisatie. In
1936 publiceerden de R.K. standsorga
nisaties een rapport „Lijnen voor de
uitbouw van samenwerking onder
bedrijfsgenoten tot ordening van het
economisch leven", waarin in te
genstelling met de opvatting van prof.
Veraart de in te stellen bedrijfs
organen niet met verordenende be
voegdheid werden bekleed en het al
gemeen verbindend verklaren van
regelingen als een taak van de over
heid werd beschouwd.
Van socialistische zijde verscheen
in 1923 een rapport „Bedrijfsorgani
satie en medezeggenschap", uitge
bracht door een commisie uit het
N.V.V. en de S.D.A.P. en in 1931 een
rapport van de S.D.A.P. „Nieuwe
Organen". In deze geschriften wordt
de publiekrechtelijke bedrijfsorganisa-
satie verdedigd als een middel om de
productie en de distributie op de
economisch meest verantwoorde wijze
te regelen. In tegenstelling met prof.
Veraart, die de bedrijfsorganisaties
voornamelijk een sociale taak wilde
geven, wilden de socialisten er een
element van de socialisatie van ma
ken.
De Christelijk-Historische Unie gaf
in 1937 een rapport over de ordening
van het bedrijfsleven uit, waarin een
gematigd standpunt werd ingenomen
en de Nederlandse Maatschappij voor
Nijverheid en Handel kwam in 1934 en
1936 met rapport over de organisaties
van de samenwerking tussen de over
heid en het bedrijfsleven. Het hield
zich nagenoeg niet bezig met eco
nomische ordening.
van neus, keel of borst,
snuift en wrijft U weg met
(Advertentie, Ing. Med.)
De Nederlandse Bromfietsenbond
heeft zich in een adres tot de Eerste
Kamer gewend, waarin hij o.m. naar
voren brengt, dat het bromfietsvraag-
stuk bezig is, voor een groot deel van
zelf op te lossen.
De berijders, zo zet de Bromfiets-
bond uiteen, raken met de bromfiet
sen vertrouwd, evenals trouwens de
andere weggebruikers. Dank zij het
achterwege blijven van de verplich
ting tot rijbewijzen, kentekenen, ma
ximum snelheid enz. heeft de brom
fiets zich de laatste tijd ontwikkeld
tot een veel betrouwbaarder vervoer
middel dan het oorspronkelijk rijwiel
met hulpmotor, aldus de Bromfiets-
bond.
Uit de statistieken blijkt bovendien,
dat de bromfiets het motorrijtuig is,
dat relatief verreweg het minste bij
ongevallen betrokken is en dat het
ongevallen-percentage der bromfietsen
de laatste jaren sterk dalende is.
Het probleem van de rijwielpaden
acht de Bromfietsbond daarentegen
groeiende, aangezien deze paden niet
zijn aangepast aan het intensievere en
ongelijksoortige verkeer van thans.
De verzekering van de minister, dat
bij de aanleg van nieuwe wegen met
het bromfietsverkeer rekening zal wor
den gehouden, lijkt de Bromfietsbond
niet voldoende. Ook de reeds bestaan
de rijwielpaden behoeven dringend
verbreding en andere verbeteringen.
BROMFIETSERS VEHGADEREN OP
16 JANUARI TE UTRECHT
De Nederlandse Bromfietsbond houdt
Zaterdag 16 Januari 1954 zijn eerste
algemene ledenvergadering. De bijeen
komst wordt gehouden in Hotel „Pays
Bas", Janskerkhof 10 te Utrecht en
vangt om half vier aan.
(Van onze pari. redacteur)
20ALS dezer dagen is gemeld,
heeft de regering bij de Tweede
Kamer ingediend een aantal wets
ontwerpen tot de instelling van
productschappen voor vee en
vlees, voor groenten en fruit, voor
siergewassen, voor tuinbouwza-
den, voor margarine, vetten en
oliën, voor gedistilleerde dranken,
alsmede tot de instelling van pro
ductschappen en een hoofdpro
ductschap voor akkerbouwpro
ducten. Tegelijkertijd zijn enige
wetsontwerpen ingediend tot op
heffing van bedrijfschappen en
hoofdbedrijfschappen, zich bewe
gende op hetzelfde gebied, name
lijk hoofdzakelijk op dat der
voedselvoorziening.
Met de instelling van deze pro
ductschappen wordt in de practijk
een begin gemaakt met de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie de
P.B.O.) zoals deze is vastgelegd en
omschreven in de Wet op de be
drijfsorganisaties, die reeds in
Januari 1950, dus nu vier jaar ge
leden, door de beide Kamers der
Staten-Generaal was goedgekeurd.
Vier jaar lang heeft de voorbe
reiding van de publiekrechtelijke
bedrijfsorganen geduurd. Nu zij
eindelijk tot stand zullen komen,
zullen wij in een drietal artikelen
de geschiedenis, de bedoeling en
de betekenis van de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie belich
ten. Het eerste publiceren wij
heden.
Het bleek trouwens steeds weer
gemakkelijker om tot samenwerking
op sociaal dan op economisch terrein
te komen: de in 1919 ingestelde Hoge
Raad van Arbeid was niet meer dan
een adviescollege voor de regering in
sociale kwesties. De Economische
Raad, die tot stand kwam in 1932,
leidde door de afwezigheid van
vertegenwoordigers der arbeiders niet
tot een publiekrechtelijke organisatie
van het bedrijfsleven.
Dat neemt niet weg, dat ons land
toch langzaam naar de P.B.O. toe
groeide. De verbindendverklaring
van collectieve arbeidsovereenkomsten
en de Bedrijfsraden-wet van 1933
(evenwel met te weinig bevoegdheden
en met te weinig belangstelling er
voor van de kant van het bedrijfs
leven) droegen daartoe bij.
Gedurende de bezetting tenslotte
hebben de organisaties-Woltersom
de Raad voor het Bedrijfsleven en
ontelbare hoofdbedrijfschappen, be
drijfsgroepen, vakgroepen en onder-
vakgroepen door de overheid aan
het bedrijfsleven opgelegd, zonder
arbeidersafgevaardigden er zitting in
kregen en zonder dat zij enige be
moeiing hadden met sociale regelin
gen, min of meer de weg tot de" te
genwoordige P.B.O. geëffend.
x p-/Ar wruc'V*'c
roFewGFi:
(Advertentie, Ing. Med.)
QP 5 Januari vertrok de familie Har
ding uit de Appelstraat te Den
Haag naar Australië, evenwel zonder
haar 19-jarige dochter Eleonora. Deze
was n.l. de dag te voren uit huis ver
dwenen en was niet terug, toen het
schip met haar familie Nederland ver
liet.
Zij is verloofd met een jongeman uit
Haarlem, die eveneens op 4 Januari
verdwenen is uit de ouderlijke woning.
De chef van de Haagse kinderpolitie
verzoekt thans bekend gemaakt te
worden met de verblijfplaats van
Eleonora, die op 2 September 1934 in
Palembang geboren is en blond haar
heeft. Inlichtingen kunnen gegeven
worden aan het bureau kinderpolitie
te Den Haag of aan het dichtst bijge
legen politiebureau.
Op ruim 71-jarige leeftijd is te
Rotterdam overleden de bekende arts
dr W. B. Huddleston Slater, die zich
o.a. veel bekendheid verwierf door
zijn publicaties in het rk artsenblad,
waarvan hij de hoofdredactie voerde,
en door zijn boeken over huwelijk
en sexuele moraal „Ja ik wil", „Ik
heb geen man" en „Dokter en pu
bliek".
Hij trad ook meermalen als spreker
voor de radio op. Dr Huddleston Sla-
ter was tevens geneesheer-directeur
van het sanatorium-zeehospitium „St.
Jozef" te Hoek van Holland en voor
zitter van de Rotterdamse commissie
van rk vacantiekolonies. Als erken
ning van zijn verdiensten als inspec
teur van de Maltezer ^iekeninrichtin-
gen ontving hij het oorlogskruis van
de souvereine orde van Malta.
DOOR VALLENDE PLANK GEDOOD
De 28-jarige electro-monteur C. Gee-
sink uit Katwijk aan Zee is gisteren
in een meelfabriek te Rotterdam het
slachtoffer geworden van een vallen
de plank. Hij bevond zich voor werk
zaamheden onder een koker op de
eerste verdieping, toen onverwachts
de plank uit de vijfde étage door de
koker viel en hem met het uiteinde
op het hoofd trof. De man was op
slag dood. Het stoffelijk overschot is
naar het Zuiderziekenhuis in Rotter
dam-Zuid vervoerd.
Wellicht heeft U reeds talloze middelen
tegen asthma en bronchiale hoest ge
bruikt, zonder werkelijk verlichting te
vinden. Toch bestaat er een product
dat zijn doeltreffendheid bewezen heeft
en dat aan tienduizenden lijders ver
lichting heeft gebracht. Het zijn de
Adozo tabletten. Eén Adozo tablet bij
het opstaan genomen verzekert U een
dag zonder aanvallen; één tablet bij
het naar bed gaan, een rustige nacht.
Probeer de Adozo tabletten en U zult
zelf zien, dat hun uitwerking wonder
baarlijk is. Bij apothekers en drogisten.
(Advertentie. Ing. Med.)
Y^AT U BESLIST niet
wist, is, dat Neder
land ruim de helft van
het internationale weg
transport in West-Euro
pa voor zijn rekening
neemt. Binnen enige
maanden zullen onge
veer duizend vrachtau
to's met ruim tweedui
zend man personeel hon
derd millioen gulden
aan vrachtsommen, se
ders begin 1947, bijeen
hebben gereden. Het
Nederlandse internatio
nale goederenverkeer
over de weg deed in
1953 tussen de 160.000 en
170.000 ritten of onge
veer twintig procent
meer dan in -1952. In
dit, sinds 1947 verdrie
voudigde vrachtvervoer,
wordt thans jaarlijks
meer dan twintig mil
lioen kilometer afge
legd.
fjP EEN vissersboot te
Imperia aan de Itali
aanse Rivièra (welk een
oord om met dit weer
aan te denken!) is dezer
dagen de Sovjet-vredes
duif a la Picasso neerge
streken. Het lieve dier
had een plaatje aan de
poot met een rode ster
en de inscriptie „288547-
Moermansk". Doch geen
voorbarige vreugde, le
zers! Wacht liever op
3erlijn, eind van de
maand.
TE ABINGDON in de
Amerikaanse staat
Iowa zjjn, tijdens het
zingen van het luidruch
tige lied „En toen gin
gen ze door de vloer",
in een loge van vrijmet
selaars, een roodgloeien
de kachel, een piano en
niet te vergeten vijf-en
tachtig mensen, door de
vloer van de eerste ver
dieping gezakt en op de
zeven meter lager gele
gen begane grond neer-
gesmakt. Er werden
slechts zestien feestvier
ders gewond, van wie
drie ernstig.
QNDER DE 170.000
emigranten, die dit
jaar in Canada zullen
worden toegelaten, zal
zich de millioenste sedert
het einde van de tweede
wereldoorlog bevinden.
In de na-oorlogse jaren
kwamen circa 300.000
Britten, 120.000 Duitsers,
90.000 Nederlanders en
70.000 Amerikanen /naar
het land van de maple
leaf. En al die regeringen
maar lachen
MEE, DAN in Rusland.
Daar is een Oekrainse
boerin, Ozjogina, na de
geboorte van haar veer
tiende en vijftiende kind,
een tweeling, uitgeroepen
tot „moeder-heldin".
Deze titel brengt een
maandelijkse toelage van
vijfduizend roebel met
zich mee. De drie graden
in de orde van de „glorie
van het moederschap"
waren Ozjogina reèds
eerder toegekend.
[)E SUBSTITVUT-Offi-
cier van Justitie te
Zwolle heeft gisteren
twee weken gevangenis
straf gevorderd tegen een
indringer, die hijzelf
vorig jaar te Hattem in
de tuin van zijn buur
vrouw in de kraag had
gevat. De officier was op
een nacht door zijn ver
schrikte buurvrouw uit
bed gebeld met de ver
bijsterende mededeling,
dat er een man in de
tuin rondsloop. Buurman
ging er op af en wist in
derdaad met een paar
schoten in de lucht een
27-jarige fabrieksarbei
der te overreden zich ter
beschikking van de justi
tie te stellen. De arres
tant vertelde voor de
politierechter, dat hij
uit nieuwsgierigheid daar
in die tuin had rondge
lopen, maar hij kreeg
toch zijn twee weken.
U hebt ongetwijfeld langs onze stran
den wel eens een dode vogel gevonden
waarvan de veren door afgewerkte
stookolie aan elkaar geplakt waren. En na die wandeling zult u bemerktheb
ben, dat uw schoenen of blote voeten besmeurd waren met een bijna niet te
verwijderen zwarte oliekoek. Deze stookolie vormt een steeds groter wordende
plaag voor de strandende havens, de visindustrie en het zeeleven in de Britse
en andere Westeuropese wateren. Daarom zullen op 20 Januari, nadat hierover
internationaal overleg heeft plaats gehad, vliegtuigen van de Britse Marine
in een halve cirkel ten Westen van Groot-Brittannië plastic enveloppen uit
werpen, Deze halve cirkel zal een straal hebben van 2100 mijl. Het is de bedoe
ling de beweging na te gaan van de van schepen afkomstige afgewerkte olie.
In die enveloppen bevindt zich een kaart en u wordt verzocht, wanneer u zoyn
vondst doet aan het strand, de kaart na invulling op te zenden aan het Britse
Nationale Instituut voor Oceanografie. U doet er een goed werk mee en boven
dien krijgt u een beloning van twee shilling en sixpence, dat is zowat één gul
den dertig.
hoofdprijs van 10.000 gulden van
de nationale Kerstprijsvraag „Voor
het kind" is gisteren officieel aan de
winnares, majoor W. C. Korts van het
Leger des Heils, in het Naarder kin
derhuis te Naarden uitgereikt. Zoals
men weet, waren de prijzen, verbonden
aan deze prijsvraagniet bestemd voor
de winnaars zelf. Deze konden een keus
doen vit de honderden kindertehuizen,
£)EZER DAGEN is in de afdelin
gen van de Tweede Kamer de
jongste televisie-nota van de mi
nister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, mr J. Cals, be
handeld. Het lijdt geen twijfel, dat
na de bespreking van deze nota in
de openbare vergaderingen van de
Tweede en Eerste Kamer, waar
van de data nog niet bekend zijn,
althans voorlopig een einde zal
zijn gemaakt aan de discussie rond
om de televisie in ons land.
Voor een goed begrip van zaken
dient te worden opgemerkt, dat al
vóór de experimentele periode van
twee jaar, welke in September 1953
was geëindigd, er geen overeenstem
ming van inzicht bestond over de vraag
of in het huidige tijdsbestel het invoe
ren van televisie in ons land verant
woord was. Achter de beslissing, dat
met televisie in Nederland zou worden
begonnen, heeft ongetwijfeld enerzijds
gestaan de niet geringe aandrang van
de industrie, die ook in ons land meen
de een afzetgebied voor haar toestellen
te kunnen vinden, en in de tweede
plaats de niet ten onrechte gemaakte
opmerking van ter zake deskundigen,
die zeiden dat men nu eenmaal niet in
staat is een bepaalde technische ont
wikkeling en haar weerslag op de mens
tegen te houden.
1"OEN men op grond van deze, uiter
aard summier gestelde beweeg
redenen, overging tot het toelaten van
televisie in Nederland, lag in de lijn
dat althans in de beginperiode de ver
zorging van de tweemaal in de week
op het beeldscherm verschijnende pro
gramma's zou worden toevertrouwd
aan de radio-omroepverenigingen, die
bij behandeling van de technische appa
ratuur en bij het regisseren van de
programma's zouden worden gesteund
door de staf van Philips, die al ge
ruime tijd in Eindhoven met een eigen
zender ervaringen met beelduitzendin
gen had opgedaan.
De radio-omroepverenigingen wer
den aldus op twee terreinen voor een
giote krachtproef gesteld. Enerzijds
waren zij verplicht in zeer korte tijd
vaste medewerkers aan te trekken, die
zich uitsluitend met het voorbereiden
en uitvoeren van televisie-programma's
zouden bezighouden; van de andere
kant moesten zij zich bewegen op een
gebied dat principieel van de radio-
omroep verschilt en dat, wilde het
werkelijk met vrucht ontgonnen wor
den, eigenlijk iedere binding met de
radio-omroep zou moeten afslaan. En
kele ambitieuze radiomensen werden
voor een stoomcursus naar Engeland
gestuurd en onder oppertoezicht van
de inmiddels ingestelde Nederlandse
Televisie Stichting werden de eerste
programma's de lucht in gezonden.
Wie deze eerste periode als insider
heeft meegemaakt, zal met ons de over
tuiging hebben gekregen, dat er in de
Irene Studio in Bussum met grote
ambitie, met veel liefde en dag en
nacht is gewerkt.
De critiek van de radiohandel, van
dag- en weekbladen en van de „kijker"
is zeker niet altijd redelijk geweest.
Men had misschien gedacht dat de
T.V. het Nederlandse volk stormender
hand zou veroveren, maar de radio-
handel verkocht slechts weinige toe
stellen. Het bleek alras dat de tele
visie, veel sterker dan bij de radio het
geval is, moet kunnen putten uit een
steeds fris reservoir van artistieke
krachten en van goede ideeën.
Het kan op dit moment zeker niet
worden gezegd, dat de experimentele
periode is mislukt. Miisschien is van
de aanvang af al een grote fout ge
weest, dat men de televisie bij de radio
omroepverenigingen heeft onderge
bracht. Wij geloven evenwel niet, dat
het op dat ogenblik anders mogelijk
was geweest. Een gevolg van deze ge
groeide situatie is uiteraard, dat de
radio-omroepverenigingen n u beschik
ken over mensen, die reeds geruime
tijd met de TV werken en die dus een
redelijke ervaring hebben opgedaan.
De radio-omroepverenigingen op haar
beurt zouden wel bijzonder kortzichtig
hebben gehandeld, indien zij geduren
de de experimentele periode niét had
den geprobeerd sterke vat te krijgen
op de televisie in ons land. Zij hebben
dit dan ook naar de mate van haar
mogelijkheid met grote kracht gedaan.
Toen de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen zich zette
aan het opstellen van een televisie
nota, moet hij zich met deze toestand
„belast" hebben gevoeld. Ook een mi
nister kan nu eenmaal niet het rad
van een ontwikkeling terugdraaien. En
al zal minister Cals, naar ons voor
komt, zeker van mening zijn dat tele
visie in ons land eigenlijk pas in volle
mate zal kunnen slagen, indien alle
daartoe aanwezige krachten in één al
gemene organisatie zouden worden
gebundeld, hij heeft geen kans gezien
het verlangen en de wil van de radio
omroepverenigingen te doorbreken.
Hjj kon al niet anders dan een vorm
zoeken, waarin naar de verzorging van
algemene programma's zou worden ge
streefd en waarin bovendien de radio-
omroepverenigingen een haar toeko
mend deel zouden ontvangen.
De verantwoordelijkheid voor het
algemene programma zal volgens de
televisie-nota komen te berusten bij
een TV Stichting, die voor de meer
derheid is samengesteld uit de radio
omroepverenigingen, voor een minder
heid uit door de minister aan te wij
zen personen op cultureel gebied. De
samenstelling van het algemene pro
gramma zal geschieden door een or
gaan van de stichting, de Algemene
Programma Commissie; echter slechts
op die wijze, dat deze commissie kan
kiezen uit voor het algemene program
ma aangeboden programma's van de
omroepverenigingen.
De aandachtige lezer zal met ons in
deze oplossing het compromis voelen.
Hij zal bovendien begrijpen, dat al da
delijk grote moeilijkheden rijzen, om
dat verschillende omroepverenigingen
zich nu eenmaal volgens de wens van
de grote meerderheid van het Neder
landse volk op een principieel reli
gieus dan wel principieel politiek stand
punt stellen.
Het is, naar ons oordeel, volslagen
onmogelijk een algemeen programma
samen te stellen,waar alle omroep
verenigingen achter staan. Wij zullen
bij het overdenken van het toekom
stige televisiebeleid in Nederland steeds
rekening moeten houden met het feit,
dat het Nederlandse volk prijs stelt
op verschillende radio-omroepvereni
gingen met verschillende programma's,
die in haar samenslelling waken tegen
wat men in een bepaalde kring „een
verkeerde invloed" noemt. Op het ter
rein van de televisie komt daar nog bij,
dat althans voorlopig Nederland over
één zender kan beschikken, zodat het
lang niet zeker is, dat een Katholieke
kijker zijn toestel uitschakelt bij een
Christelijk of een democratisch-socia-
listisch programma....
Indien het inderdaad zo is, dat een
algemene overkoepelende televisie
organisatie op grond van eenmaal ge
groeide verhoudingen tot de onmoge
lijkheden behoort en daarvan zijn
wij overtuigd dan is het naar onze
mening beter de gehele gedachte aan
een algemeen programma te laten val
len en de omroepverenigingen de vol
ledige greep óók op de televisie te
geven.
Bovendien blijft ook in deze situatie
voor ons de vraag, of de televisie in
Nederland op deze wijze te financieren
is. Men weet dat men zelfs in Enge
land commerciële programma's heeft
toegelaten. Maar afgezien van dit fi
nanciële vraagstuk, is het duidelijk dat
het uitsluitend de kwaliteit van de
programma's is, welke de hoeveelheid
van de kijkers bepaalt. En dat dien
tengevolge de verkoop van televisie
apparaten direct samenhangt met de
kwaliteit van de programma's.
Al deze vraagstukken nemen niet
weg, dat de televisie in Nederland er
is! Wij zullen er nauwlettend op moe
ten toezien, dat dit prachtige nieuwe
medium niet wordt misbruikt. Ook
hiervoor zijn, zonder dat wij dit nader
uiteenzetten, ruime kansen aanwezig.
H. M. KOEMANS.
voorkomende op de verdelingslijst van
het Nederlandse comité voor kinder
postzegels en mochten zelf de op hun
naam gevallen prijs gaan uitreiken aan
de door hen gekozen instellingen.
De heer J. Overwater, voorzitter
van het Nederlandse Comité van kin
derpostzegels, die de winnares toe
sprak, zeide zeer verheugd te zijn, dat
de prijs bij een majoor van het Leger
des Heils is gevallen (het is niet twij
felachtig, wie de prijs ten goede zal
komen) gezien het vele werk, dat het
Leger ook op het gebied van hulp aan
kinderen in Nederland voert. Majoor
Korts, die werkzaam is op de finan
ciële afdeling van het hoofdkwartier
in Amsterdam en dus met de finan
ciële toestanden van de verschillende
voogdij-inrichtingen van het Leger des
Heils goed op de hoogte is, heeft met
zorg een keuze gemaakt.
Onder de bevoordeelde tehuizen valt
ook het Naarder kinderhuis, dat een
bedrag van 1500 gulden krijgt toege
wezen. Het Haags kinderhuis heeft
majoor Korts 5000 gulden toebedacht,
het kindertehuis te Zeist 1000 gulden,
het Bussumse kinderhuis 700 gulden,
het Arnhemse jongenshuis 600 gulden,
het Amersfoortse jongenshuis 600 en
het Haarlemse jongenshuis 600 gulden.
De overige prijzen zijn als volgt ge
vallen: de heer P. H. Vuister uit
Utrecht ƒ4000,bestemd voor het ko
loniehuis „Mooi Gaasterland" te Rijs
(Fr.) (RK); mej. M. W. Hakker, Leeuw
arden ƒ2000,voor sanatorium „Park
herstellingsoord" te Leeuwarden (neu
traal); mej. J. C. van Keekum, Bus
sum 1000,voor kindersanatorium
„Hoog-BIaricum" te Bussum (neutraal);
de heer J. Jacobs uit Hulsel (NB)
ƒ500,voor RK blindeninstituut „De
Wijnberg" te Grave; mej. S. G. Schou
ten uit Rotterdam 500,voor Vrijz.
Chr. koloniehuis „Naar buiten" te
Oostvoorne; de heer L. A. Knetsch uit
Ottoland (ZH) ƒ500,voor Chr. in
stituut voor Doofstomme kinderen
„Effatha" te Voorburg; mevrouw W.
PeemanDorreman uit Rotterdam
500,voor de Johanna Stichting te
Arnhem (Prot. Chr.); de heer Joh. C.
v. d. Veer Jr uit Amsterdam ƒ500,
voor huize „Ellinchem" te Ëllecom
(Hum.); mevrouw W. J. de Knegt
Redeker uit Amsterdam ƒ500,voor
het Janna kinderhuis te Amsterdam
(N) en de heer J. Scheenloop uit Schie
dam 500,voor het St. Antoniushuis
te 's Gravenhage (RK).
Van de 100.000 uitgegeven deelne
merskaarten zijn er ruim 50.000 bin
nengekomen. Gezien dit resultaat heeft
het comité voor kinderpostzegels het
voornemen het volgend jaar iets der
gelijks opnieuw op touw te zetten.
De bekende organist Feike Asma is
Maandag in Den Haag het slachtoffer
van een verkeersongeval geworden,
tengevolge waarvan hij met vrij ern
stige verwondingen in het ziekenhuis
moest worden opgenomen. De heer
Asma reed met een auto, bestuurd
door de bekende voordrachtkunste
naar Akkerhuis en een kunstredacteur
van een Haags blad op de Laan vén
Meerdervoort, waarbij de personen
auto door de gladheid van de weg
slipte en tegen een lichtmast botste.
Zowel de heer Asma als de heer Ak
kerhuis kreeg ernstige verwondingen.
De derde passagier kon naar zijn wo
ning gebracht worden. De auto werd
zo goed als vernield.
De staking van electriciens in Groot-
Brittannië breidt zich uit. Drie oentra
voor atoomonderzoek, de raffinaderijen
van de Vaccum Oil Cy te Coryton en de
staalfabrieken van Scunthorpe liggen
thans stil.