Stemming in Berlijn: Onzekerheid en hoop
Verscheurde stad in gespannen afwachting E'f>e'1 verslaggever
„Franco, wij willen Gibraltar
riep de menigte
Oostenrijk verzoekt gehoord
te worden over eigen zaak
Plan voor groot zeeaquarium in
Bergen aan Zee
Zaterdag 23 Jan. 1954
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
151e Jaargang No. 19
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Aan de vooravond van de conferentie
in Berlijn
Russisch „njet" een
gevreesd woord
Anti-Britse rel in
Spanje
Bomscherf in wrakstuk
van „Cornet"?
Nog voor het a.s
seizoen gereed?
De actie in Marokko
Frans protest in
Madrid
Nieuwe broodprijzen
vastgesteld
Rika Hopper werd
gehuldigd
Arbeider vindt pot
met 285 zilveren
munten
Dijkverzakking op
Texel
Oostenwind met enige
vorst te verwachten
He?' leek er veel op, dat wij na
de vorst, die er in het begin
van de maand voorkwam, onge
merkt de winter zouden doorko
men. Dit zal toch niet het geiml
zijnwant de rollen zijn omge
wisseld. De Oceaandepressies
trekken nu in de richting van
IJsland, terwijl van Scandinavië
een krachtig hogedrukgebied bo
ven het vasteland van Europa aan
de touwtjes trekt. De wind is
naar het Oosten gedraaid en
daarmee wordt koudere lucht
naar ons land gevoerd. Nu zal
het met de vorst in onze provin
cie aan zee gelegen dadelijk nog
niet zo'n vaart lopen. Maar lichte
tot matige vorst is tijdens het
weekeinde niet onwaarschijnlijk.
Dit ligt echter helemaal aan de
deugdelijkheid van het hogedruk
gebied boven Scandinavië. Gaat
dit zich tijdens het weekeinde
verder naar het Zuiden verplaat
sen, dan zal het met het koude
vorstweer spoedig zijn gedaan. De
schaatsliefhebbers in onze provin
cie zullen hun geduld zeker nog
tot na Zondag op de proef moeten
stellen. Daar wij nog in het hart
je van de winter zittenzal het
niet erg zijn, wanneer de vorst
komende week eens doorzette
Beter nu dan straks in Maart.
WEERBERICHT
Directie:
J. bijlsma en c. krak
Hoofdredacteur:
H. m. koemans
Redactie:
Achterdam 18, Tel. 5541
advertenties
en abonnementen:
Voordam 11 Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct p. mm
Vraag en aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden 1.—
elk woord meer 5 cent.
Uitsluitend contant.
Abonnementsprijs:
bij vooruitbetaling
per maand 2.15
per kwartaal 6.45
plus incassokosten.
Weekabonnementen 0.52
Telefonisch van onze speciale verslaggever)
BERLIJN, Zaterdag. In de Westelijke sector van
Berlijn branden 's avonds de lichten als in Parijs.
De nachtclubs op de Kurfürstendam zijn frivoler
dan in vooroorlogse jaren en de zo correcte kellners
in de stemmig ingerichte restaurants serveren ka
viaar, goulaseh, punch en spaghetti. De wonden,
welke de voormalige hoofdstad van Hitiers derde
lijk zichzelf heeft toegebracht, ziet men in de
avonduren niet meer. De ruïnes van de Gedachtnis-
kirche en die van de monumentale regeringsgebou
wen zijn door het nachtelijk duister opgeslokt,
evenals de met puinhopen bedekte open plekken en
de zielloze woonblokken, welke achter de gevels met
hun helkleurige neonreclames liggen.
Zo druk en vrolijk het 's avonds in het uitgaans
centrum van West-Berlijn is, zo stil, onheilspellend
stil is het terzelfder tijd in Oost-Berlijn. Daar achter
de Potzdammerplatz en de Brandenburger Tor
schijnt het leven te zijn uitgeblust. De gevels dragen
geen geweldige neonreclames want er is niets om
reclame voor te maken. De restaurants zijn niet ge
vuld met vrolijke mensen, want alles is er uitzon
derlijk duur en schaars. Slechts lang naklinKende
voetstappen worden daar gehoord. Het kunnen de
voetstappen zijn van zich naar huis spoedende Oost-
berlijners, maar ook die van een lid van de Volks-
politie, de Vopo, of van een Russische soldaat.
In deze verscheurde stad, op dit politieke eiland
van een in zichzelf verdeelde wereld worden
Maandag besprekingen tussen Oost en West geopend,
welke vrijwel overal op de voet gevolgd zullen
worden. Voor het eerst sinds 1949 zijn de vier groot
machten der wereld weer om de conferentietafel
verenigd. Voor de achtste maal in tien jaar tijds zal
de toekomst van Duitsland het voornaamste agenda
punt van een bespreking der Grote Vier zijn. De
(men kan nu reeds zeggen: ongelukkige) besluiten
van Teheran (1943), Yalta (1945) en Potsdam
(1945), hebben vooral de Berlijners aan den lijve
ondervonden. Door Roosevelts vertrouwen en
Stalins schuwheid werd de stad in stukken verdeeld
en kwamen zij op de grens van twee werelden te
wonen. De overwinnaars hadden de buit verdeeld.
Duitsland moest economisch gesteriliseerd worden.
Van een industriestaat zou een agrarische staat wor
den gemaakt.
DE ogen van heel de wereld zul
len in de komende dagen en
wellicht weken zijn gericht op
Berlijn, de voormalige hoofdstad
van Hitlers Reich, waar de minis
ters van Buitenlandse Zaken van
de Grote Vier eindelijk weer om
de conferentietafel gaan plaats
nemen. Kwesties van wereldfor
maat zullen aaarbij ter sprake
komen en naar men vurig hoopt
worden opgelost.
Pers- en radiomensen uit alle
windstreken zijn naar Berlijn ge
komen om de gebeurtenissen te
verslaan. Ook wij vaardigden
daartoe een speciale verslaggever
af, die ons dagelijks van het ge
beuren in Berlijn op de hoogte
zal houden. Zijn eerste indrukken,
welke hij ons vandaag telefonisch
doorgaf, drukken wij hierbij af.
'pOEN duidelijk werd, dat het Kremlin
alleen de russificatie van Duitsland
voor ogen had, hebben de verhoogde
spanningen tussen Oost en West de be
sluiten van Yalta en Potsdam tot een
farce gemaakt. De ontmanteling van
West-Duitsland werd gestaakt en de
productiequota van staal en steenkool
verhoogd. Hetzelfde Amerika, dat in
3944 het Morgenthal-plan ontwierp om
Duitsland voor eeuwig murw te maken,
hielp West-Duitsland er in economisch
opzicht weer bovenop. Dezelfde Chur
chill, die het Morgenthal-plan onder
schreef en ook in Yalta en Potsdam
aanwezig was, stelde voor West-Duits
land in de Raad van Europa op te ne
men (1949), het weer te bewapenen
(1950) en het met eigen contingenten
tot het Europese leger toe te laten
(1950).
De inwoners van Berlijn weten dit al
lemaal ook, al zullen zij zich niet in de
details verdiepen. Ze kennen de wens
van het Westen Duitsland in vrijheid te
herenigen en ook de garantie, dat
Duitslands herbewapening noch de E.D.
G. ruilobjecten bij de komende bespre
kingen zullen zijn. Maar zij weten bo
venal dat het Westen Duitsland zonder
de hulp van het Oosten niet kan her
enigen. Het Russische „njet" dat zolang
in de conferentiezalen der wereld heeft
geklonken en later in een jarenlange
nota-wisseling steeds weer naar voren
kwam, is een gevreesd woord in Berlijn
geworden. Het betekent inmiddels niet,
dat er geen hoop op een vergelijk ten
aanzien van Duitsland in Berlijn be
staat. De deze week afgelegde verkla
ring van Herr Grotewohl als zou de
hereniging van Duitsland ter conferen
tie een lagere orde van belangrijkheid
bezitten dan de atoomkwestie, het Chi
nese probleem en het Oostenrijkse vre
desverdrag gaat er noch bij West- noch
bij Oost-Berlijners in. En Grotewohls
wens om te drie uur de eenheid van
Duitsland te beklinken, om zes uur het
vredesverdrag af te sluiten, om negen
uur een regering te vormen en om
twaalf uur verkiezingen uit te schrij
ven (aldus een spotprent in „Die Neue
Zeitung") wordt alleen uit drang naar
zelfbehoud verklaard.
JJE stemming in Berlijn kan misschien
het beste worden weergegeven met
de woorden: onzekerheid en hoop. Men
verkeert in het onzekere over de vraag
of de Russen inschikkelijk zullen zijn
en men hoopt op deze inschikkelijkheid
omdat de plotselinge vrijlating van en
kele duizenden door de Russen gevangen
genomen Duitsers hier een gunstig teken
voor schijnt.
Belangrijk is, dat de 1.2 miliioen
Oost-Berlijners en trouwens alle 18
miliioen in de Oost-zone wonende Duit
sers er net zo over denken als de 2.2
miliioen West-Berlijners en de 50 mil
iioen in de West-zone levende Duitsers.
Duitsland mag dan in stukken zijn
gescheurd, ook het hart van zijn onder
de Russische laars vertrapte bewoners
gaat naar de vrijheid uit. „Naar schat
ting zijn er niet meer dan 5 pet. com
munisten in Oost-Duitsland", zei een
goed van de verhoudingen in 't Oosten
op de hoogte zijnde Duitser tegen ons en
met een schouderophalen voegde hij er
aan toe: „Net zoveel als in de Bonds
republiek
De voorbereidingen voor de confe
rentie zijn de Berlijners inmiddels niet
voorbij gegaan. De door het Berlijnse
toeristenbureau gelanceerde leuze: „Ber
lijn trefpunt der wereld" schijnt in de
afgelopen dagen bewaarheid te zijn,
Want mensen van vrijwel alle nationa
liteiten hebben zich in deze vooral eco
nomisch 30 zwaar getroffen stad verza
meld. Er "15'een grote Amerikaanse de
legatie aangekomen en een haast even
grote Engelse en Franse. Ook Bonn en
Wenen hebben sterke politieke missies
getuurd. De Russen, wier delegatie uit
200 experts zal bestaan, zal eerst van
middag in de Oostelijke sector aanko
men.
En dan het duizendtal journalisten
voor wie het tien verdiepingen hoge
Rathreirerhaus is ingericht Dit ge
bouw, dat preces naast het conferentie
oord: de voormalige zetel van de ge
allieerde contröleraad aan de Pots-
dammerstrasze is gelegen, is met hon
derden telefoontoestellen en tientallen
telexmachines uitgerust. Dagelijks kun
nen enkele millioenen woorden naar
alle delen van de wereld worden ge
zonden.
Terwijl de bedrijvigheid in de Pots-
dammerstrasze met het uur groter
wordt, hopen duizenden Berlijners
zwijgend voor de monumentale ingang
van het conferentieoord samen. Schupo's
en leden van de Amerikaanse Militaire
Politie houden er de wacht en aan het
einde van de lange oprijlaan vlak voor
de fagade van het gebouw staan vier
hoge witte masten, waar nu voor het
eerst sinds 1949 ook de vlag van de
Sovjet-Unie aan is bevestigd.
Op het dak van het Kathreinerhaus
wappert een vlag met de zwarte Ber
lijnse beer in vechthouding tegenover
een denkbeeldige vijand. Zou het de
bruine Russische beer kunnen zijn? Of
moet er de symboliek van sterkte en
standvastigheid in gezocht worden?
Vanavond drinken de Berlijners weer
hun glaasje bier evenals zij dit gisteren
deden en ook morgen weer zullen
doen. Maar Maandagmorgen om half
tien, even voor de aanvang van de con
ferentie zal deze aan banden gelegde
stad gedurende drie minuten verstillen.
Het zal een stomme en daardoor zo zin
volle manifestatie zijn van het belang,
dat Berlijn bij het welslagen van deze
eerste vier mogendheden-conferentie
sinds 1949 heeft.
Enkele honderden personen hebben
gisteren voor de Britse ambassade in
Madrid gedemonstreerd voor het over
dragen door Engeland van Gibraltar
aan Spanje. Ruiten werden ingegooid.
Ook werd een betoging gehouden voor
het gebouw van het Britse Instituut.
Hier zongen de betogers het lied „Cara
al Sol", terwijl zij met gestrekte arm
de groet brachten. De politie deed
geen poging om de met stenen en
steenkolen werpende demonstranten te
HEDENMORGEN zullen de mi
nisters van Buitenlandse Zaken
van de V.S., Groot-Brittannië en
Frankrijk in het Franse hoofd-
kwartier te Berlijn bijeenkomen
voor een voorbespreking. Hun con-
ferentieprogramma's zullen dan op
elkaar worden afgestemd. De eer
ste verrassing, die de ministers na
hun aankomst werd bereid, was
een officieel verzoek van de Oos
tenrijkse regering om lot de con-
fere—ie te worden toegelaten wan
neer over Oostenrijk zal worden
gesproken. De Oostenrijkse dele
gatie zal door minister Figl worden
geleid.
De weinige woorden, die Dulles, Bi-
dault en Eden bij hun aankomst voor
de pers beschikbaar hadden, gaven wei
nig opheldering over hun standpunt.
Eden zette een domper op de verwach
ting van grote resultaten in het beraad
over Duitsland. Hij verwachtte geen
volledige oplossing. Adenauer heeft
gisteren te Bonn verklaard, dat zonder
een Duitse hereniging een ontspanning
in Europa niet denkbaar zou zijn.
De drie Westelijke ministers werden
allen ontvangen door hun Hoge Com
missaris, hun Berlijnse stadscomman-
dant en door het stadsbestuur van
West-Berlijn. Het decor der plechtig
heid wisselde echter. Dulles, die in Ei
senhowers viermotorige „Columbine"
op Tempelhof arriveerde, werd met sa
luutschoten, het volkslied en een grote
Amerikaanse erewacht ontvangen. Een
uur later rangeerde men de trein van
Georges Bidauit een half uur lang
over het miezerige spoorwegemplace
ment van Tegel. Ook hier was een ere
wacht, maar overigens was er niets
van het vormelijk ceremonieel van
Tempelhof, 's Middags klonk de klaag
zang van de doedelzakken over het
Bu.li.'nse vliegveld. Stijlvol begroetten
de fuseliers minister Anthony Eden.
Foster Dulles, de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken,
inspecteert bij zijn aankomst op het
Berlijnse vliegveld Tempelhof de
erewacht van Amerikaanse soldaten.
De Italiaanse hoogleraar Carossini
heeft meegedeeld dat hij een metaal-
scherf gezien heeft in een ten Zuiden
van Elba, opgeyist wrakstuk van een
vliegtuig, dat mogelijk afkomstig is
van de in die buurt verongelukte
Britse „Cornet". De professor ver
moedt. dat het een bomscherf is.
(Van onze correspondent).
Indien de gemeenteraad van Bergen
aan het plan zijn fiat verleent, zal de
weer snel herrijzende badplaats Ber
gen aan Zee binnen afzienbare tijd be
schikken over een groot zee-aquarium
met een oppervlakte van vijfhonderd
vierkante meter, hetgeen als uniek
kan worden beschouwd voor de West-
europese kust. Gisteren hebben de be
sprekingen wat betreft het financiële
deel van de zaak reeds haar beslag ge
kregen. Het ligt in het voornemen het
aquarium reeds in het komende sei
zoen voor het publiek open te stellen.
Over de vijfhonderd vierkante meter
zullen vier en dertig aquaria worden
ingebouwd, waardoor het mogelijk
wórdt een ruim overzicht te krijgen
van hoofdzakelijk de Nederlandse zee
fauna, die uit een geheel donkere
ruimte in de verlichte aquaria zal kun
nen worden bekeken. Het aquarium is
in U-vorm geprojecteerd. Om het
aquarium zullen een kantoor, diverse
verblijven en een machinekamer vor-
den opgetrokken. Het geheel zal wor
den overdekt door een betonnen dak
waarop te zijner tijd een café-terras
zal worden ingericht.
Het aquariumobject zal verrijzen op
de oude fundamenten van het in de
oorlog afgebroken badhotel „Nassau-
Bergen", dat elders in het dorp is her
rezen.
De initiatiefnemer van dit plan ts
de heer John. J. Jager uit Den Haa".
die ook leverancier is van ,~e zeefauna
van het aquarium van Artis te Am
sterdam.
arresteren. Zij verzocht hun alleen
door te lopen.
In Sevilia werd het gebouw van het
Britse consulaat gedurende vijf en
twintig minuten met sinaasappelen be
kogeld door een menigte van driedui
zend personen. Met schreeuwde:
„Franco, Franco, Franco, wij willen
Gibraltar". De burgemeester verzocht
deze mensen buitensporigheden te ver
mijden.
In Granada gooiden betogers twin
tig ruiten in van de woning van de
Britse vice-consul. Zij hezen op diens
huis de Spaanse vlag
Ook in Malaga en Cordova werden
anti-Britse demonstraties gehouden.
De Britse regering heeft te Madrid
geprotesteerd tegen de aanvallen. De
Britse ambassadeur heeft de Spaanse
autoriteiten om de verzekering ver
zocht, dat de ambassade voldoende be
schermd wordt.
Intussen werd er, 1 .wonder, elders
in het land een vriendschappelijke
Spaans-Britse ontmoeting gehouden.
De pas benoemde militaire gouver
neur van de nabij Gibraltar gelegen
Spaanse stad Algeciras. generaal Mo-
nereo, heeft gisteren een officieel be
zoek aan Gibraltar gebracht.
De Franse ambassadeur te Madrid
heeft op het Spaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken een protest van
zijn regering overhandigd tegen de
„anti-Franse uitbarsting, van de Spaan
se Hoge Commissaris in Marokko". Hij
wees ook op het gevaar van de toestand.
De Spaanse Hoge Commissaris, generaal
Valino, heeft intussen in de Spaanse
zone van Marokko een grootscheepse
amnestie voor gevangenen aangekon
digd. Het blijkt ook, dat hij de „wen
sen" van de bewoners van de zone, ge
uit tijdens de jongste demonstratie, aan
generaal Franco heeft doen toekomen.
In Franse deskundige kringen ver
klaart men. dat de petitie van Donder
dag voorgelezen werd door een persoon
van mindere rang, en dat er geen aan
wijzingen voor zijn, dat de Marokkaan
se nationalisten de eisen steunen. Men
acht het ook van betekenis, dat de
kalief van Spaans Marokko, niet zelf
bij de demonstratie aanwezig was.
DE, Nederlandse Staatscourant bevat
de beschikking van de minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening tot vaststelling van de nieuwe
broodprijzen. In de nieuwe regeling is
het resultaat verwerkt van het nadere
overleg met de Nederlandse Bakkerij-
stichting over de voorstellen naar aan
leiding van de voor 4 Januari aange
kondigde prijzen van het volksbrood.
De prijs voor volkswitbrood werd in
een aantal provinciesteden met 1 cent
verlaagd, terwij! de prijs voor volks
brood op het platteland met X cent
werd verhoogd.
De nieuwe prijzen die vandaag van
kracht worden, zijn vastgesteld als
volgt:
Maximumprijzen voor witbrood in
centen: Provincie Noord-Holland:
Amsterdam, Diemen, Haarlem 35 56
Hilversum, Bussum, Naarden 36 38
Alkmaar, Heiloo, Zaandam, Koog
aan de Zaan, Zaandijk, Wormer-
vec.- Wormer, Jisp Oostzaan,
Westzaan, Assendelft, Krommenie,
Velzen. Beverwijk met uitzonde
ring van het gebied genaamd
Wijk aan Zee, Heemskerk 37 37
Urk en Texel 38 39
Marken 39 40
Overige gemeenten en gedeelten
van gemeenten 37 38
De maximumprijzen voor volks-
bruinbrood zijn 1 cent per brood van
800 gram lager dan de prijzen voor
volkswitbrood. De minimumprijzen
voor volkswit- en volksbruinbrood
zijn twee cent per brood van 800 gram
lager dan de daarvoor geldende maxi
mumprijzen.
De 77-jarige actrice Rika Hopper
werd gisteravond met een rijtuig
van haar woning in de Henri
Polaklaan te Amsterdam afge
haald voor de première van
„Anastatia", waarmede zij af
scheid neemt van het toneel.
(E .1 bericht).
Tijdens graafwerk bij het egaliseren
van het weiland van dé heer H. Kanis
te Nieuwe Niedorp deed een der ar
beiders een merkwaardige vondst. Op
ongeveer 60 cm. diepte stuitte hij op
een bruine aarden pot, die geheel ge
vuld bleek te zijn met oude munten.
Bij telling kwam men tot een aantal
van 285 zilveren munten daterende uit
de vijftiende eeuw. Zij zijn afkomstig
uit verschillende landen zoals Spanje
en Oostenrijk. Ook munten uit West-
Friesland vormen een onderdeel van
de bijzondere schat. De grootsten zijn
groter dan een zilveren rijksdaalder.
Door de Noordoostenwind, die na de
storm van enige dagen geleden is ko
men opzetten, zijn de berm en de stort-
berm van de Wadden-zeedijk bij het
Horntje op Texel in de buurt van De
Mok over ruim honderd meter wegge
zakt.
In het dijkgedeelte op de zeebodem
is een groot trechtervormig gat esla-
gèn. Tien meter uit de dijk is de diepte
7 tot 8 meter en 20 meter van de di.ik-
voet. 12 meter. In totaal beslaat de ver
zakking een oppervlakte van 1 hectare.
In 1920 is een soortgelijke verzakking
voorgekomen. Een aannemersbedrijf is
bezig noodvoorzieningen te treffen.
Verwachting lot morgenavond:
MATIGE VORST
Droog weer met matige vorst en
over het algemeen weinig bewol
king. Matige tot vrij krachtige
Oostelijke wind.
Zondag: Zon op 8.33, onder 17.12
Maan op 23.43, onder 10.02
Maandag: Zon op 8 32, onder 17.14
Maan op 0.00 onder 10.15
