uratie
lorp
Schapendarmen in dienst van
chirurgie en muziek
Vijftig jaar geleden kwam Frankrijk
terug op een gerechtelijke dwaling
luctie
Bijzonder bedrijf werkt voor medici en musici
Berlijn wist wie de verrader was, maar zweeg.
men
.EEUWARDEN
T ALKMAAR
iEN IJMUIDEN
Giuliano werd door
eigen man gedood
Afro-Aziatisch congres in
Djakarta?
Tsjechische goederentrein
voor Rusland ontspoord
Paus verscheen weer in
het openbaar
Grote Schotse vuurtoren
uitgebrand
Meer een laboratorium dan een fabriek
Bijna alles met de hand
Vernuftige verpakking
Dreyfus de balling
van Duivelseiland
Kapitein wachtte 12
jaar op eerherstel
Geen officieel toezicht
ZATERDAG 20 MAART 1954
■k in Oude Nie-
enkele weken
id, een verwar-
ingebracht met
stralers. In bij-
sbben wij het
r de moeilijk-
dervond om een
;e vinden. Men
ronden en het
at men in deze
zal zitten met
hoorsteenpijpen,
2t centrale ver-
dan ook. Er
niet eens een
Heel eenvou-
r vlak voor de
3, die gestookt
igas, omdat de
t zo bijzonder
ren, aansteken
gebouw heerst
;emperatuur.
n oplossing gevon-
en zoveel mogelijk
maar gemakke-
sweest. Zomin als
zijn, een passende
voor de verlich-
zullen echter al die
i weg zijn geruimd,
grote medewerking
dervonden en dan
[and met trots kun-
n kerk, waarvan de
stammen uit de
dan zal kunnen
met de wederop-
testelijke leven in
KINDERKOOR
het gemengde koor
?ft besloten over te
:hten van een kin-
onder-afdeling van
zal zijn. Reeds 70
zich.
rt 1954. Spinazie
4,20, prei 1014,
-17,90. gr. kool 20-23,
spr.kool 34—73. wit-
?en 4,006,10, sla 17
B 8—22. Bramley's
olden Delicious 49
81, Jonathan 44—
e 50—80, Present van
Conférence 3768,
Sint Rémy 3641,
36, Winterjan 44
19 Maart 1954.
if 3,50—4,30. middel
5,40—5,90. 2.000 kg
3 kg rode kool 7.00.
ol 13,00—26.00.
19 Maart 1954.
.80 per kg slachtge-
:oeien, eerste kwali-
eede kwaliteit f 2.45
f 2.05-2.44; 1645
;ien f 700-950; 450
graskalveren, geen
notering2099 nuch-
44442 vette- en
-115; 11 lammeren,
vette varkens, oude
i, vette biggen f 1.85
1—1 80, 246 biggen en
-65, lopers f66 105;
?n, geen notering; 75
0totale aanvoer
:se kaasmarkt werd
pel, zijnde 500 kg
:ing f 1.85 per kg.
irsnotering fabrieks-
per kg.
was de notering 2.18
iven 2.182.25.
an Vrijdag; 1 traw-
KW 60 f 1050. Aan
prijzen per 1 kg:
r. tong 1.69-1.60, grm.
-i. tong 1.52-1.38, kl.
cl. tong II 1.35-1.16,
:alm 4.90. Per 50 kg.
artong 21, gr. schol
□1 30-20, kim. schol
0-24, kl. schol II 26-8.
v. haring 20-16, ma-
schelvis 42, grm.
schelvis 62, kl. schel-
Ivis II 36-27, wijting
mid. gul 25-22, kl.
s 16, kl. koolvis zw-
it. 24-23. Per 125 kg:
3-51, gr. koolvis zw.
s wit. 58-52, gr. leng
Juridische autoriteiten te Palermo op
Sicilië hebben de officiële lezing van
de dood van de Siciliaanse bandieten
leider Salvatore Giuliano als onjuist
gebrandmerkt. Kapitein Perenze, die
had verklaard, dat hij en zijn mannen
Giuliano in Juli 1950 doodschoten, is
van meineed beschuldigd. Volgens de
vorige maand in de gevangenis ver
moorde rechterhand van Giuliano, Pis-
ciotta, heeft hij, in overleg met de po
litie, de bandietenleider gedood.
Het Indonesische blad „Merdeka"
meldde gisteren dat men verwacht,
dat president Soekarno de Afrikaan
se en Aziatische landen zal uitno
digen tot het houden van een cor.fe-
rentie in Djakarta. Deze conferentie
zou worden gehouden na de conferen
tie van de 5 Aziatische landen, welke
binnenkort in Colombo zal worden
gehouden. Voorts meldt het blad, dat
men in politieke kringen in Indone
sië grote waarde hecht aan het ko
mende bezoek van de minister-presi
dent van Pakistan, Mohamed Ali, dat
vooraf gaat aan de conferentie in
Colombo.
Volgens een in Oostenrijk verschij
nend Tsjechoslowaaks nieuwsblad, „Vi-
denske Svobodne Listy", is op 18
Januari een Tsjechoslowaakse trein
met goederen voor de Sovjet-Unie
„door sabotage" ontspoord in de
buurt van Kosice in Slowakije. Het
blad, dat door en voor de Tsjechische
minderheid in Oostenrijk wordt uit
gegeven, schreef, dat 6 wagons met
waardevolle lading vernietigd wer
den.
Paus Pius de twaalfde is gisteren
voor het eerst, sedert hij twee maan
den geleden ziek werd, weer in het
openbaar verschenen. Tweehonderd
duizend mensen juichten de paus toe,
toen hij aan het raam van zijn stu
deervertrek verscheen.
Hij zag er bleek en erg mager uit.
Gedurende zijn ziekte zou hij ongeveer
20 kg zijn afgevallen.
Onder de menigte op het plein van
St Pieter bevonden zich vijftigduizend
oudstrijders van het Alpenregiment, die
tevoren een speciale mis in de basiliek
van St Pieter hadden bijgewoond.
De grote, op het aan de Westkust
van Schotland gelegen eilandje Sker-
ryvore staande vuurtoren, is geheel
uitgebrand. De drie torenwachters wer
den, na uren lang gevreesd te hebben
dat de toren zou instorten, van de
eenzame rots gehaald.
De lichtbundel van de 48 meter hoge
toren kon op een afstand van 30 kilo
meter worden gezien en was in geen
25 jaar gedoofd geweest. De oorzaak
van de brand is niet bekend.
JAREYFUS was voorlopig van de baan.
Maar in stilte werd gewerkt aan
zijn eerherstel. Zijn vrouw, zijn broer
Mathieu, de rechtsgeleerde Demange,
overste Picquart en nog vele anderen
waren van Dreyfus' onschuld overtuigd
en zij lieten geen poging onbeproefd
om die te kunnen bewijzen.
In 1897 kwam een vlugschrift van
Bernard Lazare van de pers, waarin
onbewimpeld een zekere majoor Ester-
hazy werd aangewezen als de man, die
de documenten aan de Duitsers had
verkocht. Dit geschrift verwekte een
geweldige opschudding. De protestant
se senator Scheurer-Kestner eiste open
lijk revisie van het vonnis.
Het materiaal, dat Dreyfus' onschuld
bewees, werd steeds talrijker en over
tuigender. En daarom verzocht me
vrouw Dreyfus de zaak opnieuw in be
handeling te nemen. De vroeger ge
noemde kapitein Henry pleegde zelf
moord en de beschuldigingen tegen
majoor Esterhazy werden steeds zwaar
der.
En zo werd Alfred Dreyfus terugge
haald van het Duivelseiland, waar hij
vijf jaar van moordende eenzaamheid
had doorgebracht. Het vonnis werd
herzien en luidde nu tien jaar hechtenis
en degradering.
Dit was voor Dreyfus' vrienden een
grote teleurstelling en zij besloten dan
ook de actie met kracht voort te zet
ten. De openbare opinie was inmiddels
omgeslagen en eiste eveneens eer
herstel van de zo zwaar getroffen offi
cier, die ernstig in zijn gezondheid was
geschokt.
Heel de beschaafde wereld leefde
met dit gerechtelijk drama mee. De
koningin van Engeland telegrafeerde
aan de opper-rechter, „dat zij met ont
stelling het slechte vonnis heeft ver
nomen en dat zij wenst, dat de arme
martelaar daartegen een beroep zal
doen op betere rechters".
pAS in 1906 had kapitein Dreyfus'
volledig eerherstel plaats. Hij werd
bevorderd tot majoor, en op dezelfde
plaats waar hij twaalf jaar geleden,
onder hoon van het plebs, was gede
gradeerd, werd hij nu geslagen tot
ridder in het Legioen van Eer.
Bij het uitbreken van de oorlog in
1914 trad hij opnieuw in het leger;
daarna woonde hij rustig in Parijs en
overleed op 76-jarige leeftijd.
Vooral uit de nagelaten papieren van
kolonel Von Schwartzkoppen, in 1894
Duits militair attaché te Parijs, is
Dreyfus' onschuld zonneklaar geble
ken. Deze Duitser verklaarde, dat
Esterhazy uit geldnood en haat tegen
Frankrijk de bewuste documenten aan
de Duitse ambassade had geleverd.
Von Schwartzkoppen had tijdens het
Dreyfus-proces de Duitse autoriteiten
met de juiste stand van zaken op de
hoogte gesteld, maar graaf Von Biilow,
de toenmalige Rijkskanselier, had ge
weigerd in te grijpen. De bestaande re
laties met spionnen aldus Von Bii
low mogen nooit aan de openbaar
heid worden prijsgegeven, en boven
dien zou een Duitse inmenging in de
Dreyfus-affaire voor de verhouding
tussen Frankrijk en Duitsland hache
lijke gevolgen kunnen hebben. En
daarom zweeg Berlijn maar,...
(Van een bijzondere medewerker)
WANNEER in het felle licht van de operatiekamer een chirurg zich over een patiënt buigt om een
wonde dicht te naaien en wanneer de harpiste Rosa Spier op het podium van het Amsterdamse Concert
gebouw met haar gevoelige vingers een arpeggio doet parelen uit haar koninklijk instrument, bedienen zij
zich beiden van snaren, gemaakt uit schapendarmen. De steriele draad, waarmede een wonde gehecht
wordt, is een uiterst dunne snaar van de fijnste is de dikte slechts 'n veertienhonderdste van een milli
meter doch harpsnaren zijn in het laagste octaaf nogal aan de dikke kant, evenals de snaren van een
contrabas, waarvan de dikste uit 250 in elkaar gedraaide draadjes bestaat, welke stuk voor stuk een af
zonderlijke behandeling hebben ondergaan. Heehtdraad en snaren hebben in de Eerste Nederlandse
Snaren- en Catgutfabriek in Rotterdam de enige fabriek in ons land op dit gebied een lange en
ingewikkelde weg gevolgd van darm tot eindproduct, welke varieert van drie maanden voor catgut tot
anderhalf a twee maanden voor muzieksnaren.
QATGUT is de over de gehele wereld aanvaarde benaming voor het bij een
operatie onmisbare steriele heehtdraad, maar met katten heeft het niets
uitstaande, niettegenstaande men in sommige woordenboeken het woord „katten-
darm" aantreft ter verklaring van dit schijnbaar Engelse maar in eerste aanleg
Arabische woord. En de vioolsnaren, waaraan wel eens een geluid wordt ontlokt,
dat wordt betiteld als „kattengejammer"hebben met ons voortreffelijk huisdier
eveneens niemendal uitstaande. Beide producten worden gemaakt van schapen
darmen, welke in gedroogde toestand worden aangevoerd uit landen, waar
schapen het wat de voeding betreft niet al te best hebben, namelijk Spanje,
Schotland, Australië en Nieuw Zeeland. De darmen maken een maandenlange
reis door de afdelingen van dit merkwaardige Nederlandse bedrijf, dat in veel
opzichten eerder aan een laboratorium doet denken dan aan een fabriek.
nE oorsprong van jMmfè..-'" wre
dit met allerlei .mmm
zelf gevonden me
thoden werkend
bedrijf is te vinden
in de eenvoudige
snarenfabriek, die
in 1919 werd op
gericht door de be
kende Rotterdamse
muziekhandel Hak-
kert. De onderne
ming was in het
begin echter aan
gewezen op de
medewerking van
Duitse vaklieden,
die hardnekkig
achter hermetisch
gesloten deuren
werkten om te
voorkomen. dat
hun vakgeheimen
bekend werden.
Dat is tenslotte
echter toch ge
schied en na de
oorlog zijn de Duit
sers geheel ver
dwenen uit dit be
drijf, dat nu zijn
eigen vaklieden en
- mag men wel
zeggen vakmeis
jes opleidt. De helft
van het, naar ge
lang de drukte in
het bedrijf, tussen
25 en 75 variëren
de aantal mede
werkers bestaat nl.
uit meisjes of vrou
wen, die voor veel
van het fijne pre
cisiewerk grotere
geschiktheid tonen dan mannen. De on
derneming is pas in 1936 begonnen met
de levering van steriel catgut, doch op
het ogenblik is de situatie zo, dat, ter
wijl^ Duitsland vóór de oorlog 60% van
de in Nederland benodigde catgut in
voerde, dit percentage tot 20 is gere
duceerd. Er zijn echter nog steeds zie
kenhuizen in ons land, die zweren bij
het Duitse product. De grote zieken
huizen gebruiken vrijwel zonder uit
zondering de Nederlandse catgut, van
welker steriliteit zij volkomen zeker
kunnen zijn, omdat het product onder
regelmatige controle staat van een bac
terioloog van een der Rotterdamse zie
kenhuizen.
Nadat de schapendarmen zijn geweekt, worden ze
voorzichtig ontrafeld.
andere vorm op de operatietafel wordt
gebruikt of de mensheid verkwikt met
klanken, welke kunnen appelleren aan
zijn diepste gevoelens.
gij de eerste hantering van de scha
pendarmen in de fabriek komt ai
duidelijk tot uiting, hoe arbeidsinten
sief het bedrijf is. Iedere darm moet
met de hand gescheiden worden van
de andere darmen, waaraan hij is vast
gekleefd. Men behoeft zich niet met
een vies gezicht voor te stellen, dat dit
een buitengewoon onaangename arbeid
moet zijn. Alles in deze fabriek is licht
en helder en merkwaardig genoeg is
van een hinderlijke onaangename lucht,
welke men automatisch verbonden
denkt met de behandeling van slacht-
producten darmschraperijen zijn in
dit opzicht met name berucht eigen
lijk geen sprake is.
Een van de belangrijkste processen,
welke op het afscheiden der afzonder
lijke darmen volgt, is de splitsing. Op
een zeer ingenieuze wijze, waarop weer
darm na darm met de hand wordt be
handeld negentig procent van het
geen in de fabriek gedaan wordt is
handwerk wordt ieder exemplaar- in
drie stroken verdeeld. Dit is 'n zeer se
cuur werk in het bijzonder ook hierom,
omdat van de drie delen alleen de zo
genaamde „darmkap" geschikt is voor
de fabricage van catgut, die als ge
biedende eis stelt, dat de draad niet
onverhoeds breken kan. Ook met een
snaar van de ENS zal dit niet licht ge
schieden, want iedere snaar bestaat uit
een aantal in elkaar gedraaide afzon
derlijke draadjes.
Op het moment verwerkt de fabriek
per jaar voor bijna f 200.000 darmen,
doch in een tijd van grote drukte, is dat
wel eens een half millioen gulden ge
weest. Behalve arbeidsintensief is dit
De operatie is verricht en thans neemt de chirurg catgut te baat om zijn
werk te voltooien.
bedrijf dus ook bijzonder kapitaalinten
sief, hetgeen samenhangt met de lange
omlooptijd van het product tijdens de
achtereenvolgende bewerkingen. Het is
uiteraard niet mogelijk om binnen het
bestek van een krantenartikel de weg,
die de zes millioen meter darmen, wel
ke per jaar worden bewerkt, afleggen
op de voet- te volgen. Wij zien dus af
van een beschrijving van het sterilisa-
tiebad, waarin zij geruime tijd ver
blijven, van het droogproces, van het
„slijpen" der snaren en het opkluwen
van catgut een kluwentje kost bij
aflevering f 13.50 tot f 50 bij welke pro
cessen ook machines van eigen vinding
worden toegepast, en bepalen ons tot
de slotfase van het bewerkingsproces
van catgut.
\yANNEER dit onmisbare hulpmid
del voor de chirurgie is gesteri
liseerd en daarna gedroogd, moet het
zodanig „verpakt" worden, dat het in
de operatiekamer voor onmiddellijk ge
bruik gereed is en het uittrekken van
de draad de steriliteit niet in gevaar
brengt. In vernuftig geconstrueerde fles
sen met 'n nog vernuftiger sluiting wordt
het kluwen steriele catgut in vloeistof
steriel gehouden, terwijl onder de dop
de in de hals liggende draad, welke de
chirurg of de operatiezuster met een
pincet kan aanvatten, eveneens steriel
blijft. Uit zulk een fles ze worden
geleverd in „batterijen" met draden
van verschillende dikte kan een chi
rurg zoveel draad gebruiken als hij no
dig heeft en voor een volgend geval het
ten dele gebruikte kluwen verder af
wikkelen.
Voor deze verpakklngswijze heeft de
ENS een speciale ruimte, waarin het
personeel door een „sluis" kan binnen
treden. De werkzaamheden worden in
steriele glazen kabinetten verricht,
waarin alleen de in steriele handschoe
nen gehulde handen van de hier wer
kende meisjes door openingen in de
wand de verpakkingsarbeid kunnen
uitvoeren. Terwijl zij met deze nauw
luisterende precisie-arbeid bezig zijn
wordt het lokaal verlicht door bacterie-
dodende lampen. Ook in wachtkamers
van ziekenhuizen worden deze lampen
de laatste tijd veelvuldig toegepast.
De producten van de Eerste Neder
landse Snaren en Catgut Fabriek wor
den naar vele landen ter wereld uitge
voerd, vooral de catgut. Het Belgische
leger gebruikt voor de militaire hospi
talen en voor eventuele toepassing bij
oorlogshandelingen het Rotterdamse
product. Het Nederlandse leger echter
heeft de voorkeur gegeven aan het
Duitse product omdat dit goedkoper is.
£)EZE CONTROLE is ingesteld op ini
tiatief van de bedrijfsleiding, omdat
zich het merkwaardige feit voordoet,
dat de Inspectie van de Volksgezond
heid blijkbaar geen toezicht nodig acht
op de hoedanigheid, in het bijzonder de
steriliteit, van een product, welker toe
passing mede beschikt over leven en
dood van de mensen, die zich in ons
land aan een operatief ingrijpen moe
ten onderwerpen. Dit betekent dus, dat
er ook geen toezicht bestaat op de in
gevoerde catgut. In België bestaat dit
officieel toezicht wel. Bij ons weten is
vanwege de Dienst der Volksgezond
heid tot nu toe weinig of geen belang
stelling getoond voor deze fabriek
welke voor de Volksgezondheid van
zulk een enorme betekenis is. Sedert
de beroemde Schotse chirurg Joseph
Lister (18271912) in 1869 voor 't eerst
in geklede jas en met naar de straat
geopende ramen wondhechting toe
paste met geprepareerde schapendarm,
welke in het lichaam van de patiënt
wordt geabsorbeerd, is de uitoefening
van de chirurgie zonder catgut niet
meer te denken.
EEN GERECHTELIJKE DWA.
LING is de vertwijfeling van alle
eerlijke mensen. Want wat hangt
ons boven het hoofd als recht geen
recht meer is? Iedere juridische
misslag vernietigt een stuk rechts
besef in de massa. De Dreyfus-
affaire, die gedurende enige jaren
van het einde der vorige en het
begin dezer eeuw niet alleen
Frankrijk, maar de gehele be
schaafde wereld in opschudding
bracht, is daarvan wel een der
meest bekende voorbeelden. Als
de mogelijkheid van een gerechte
lijke dwaling ter sprake komt:
tien tegen één, dat dan de naam
van Dreyfus genoemd wordt.
Deze maand is het 50 jaar ge
leden, dat de door Dreyfus inge
diende revisie-aanvraag van het
proces, dat op zijn veroordeling
was uitgelopen, door het Franse
hof ontvankelijk werd verklaard.
Dit is de reden, dat we thans a m
„VAffaire" onder welke naam
de zaak-Dreyfus in Frankrijk be
kend bleef in het kort willen
herinneren.
Kapitein Henry kreeg in September
1894.een document toegezonden van een
der agenten van de spionnagedienst,
waarin werd medegedeeld, dat een
Frans officier een aantal geheime stuk
ken in handen had gespeeld van de
Duitse legatie te Parijs.
Welke officier kon dit zijn' Natuur
lijk ging men ijverig aan het speuren
en weldra stond vast: het moest een
artillerie-officier zijn, die werkzaam
was bij de generale staf.
In die tijd was in Frankrijk juist een
felle hetze tegen de Joden aan de gang.
Een kamerlid stelde zelfs voor alle
Joden uit het hele land ergens in het
ALFRED DREYFUS
een begrip
centrum van Frankrijk te verzamelen,
opdat ze daar minder gemakkelijk het
land zouden kunnen verraden.
Waar de politieke wind uit deze hoek
waaide, was het niet te verwonderen,
dat de aandacht van Henry en zijn
speurders viel op de Joodse kapitein
Alfred Dreyfus. Zijn schrift werd ver
geleken met dat van het bewuste do
cument. Men beweerde duidelijk over
eenkomst te zien: de „verrader" was
dus gevonden.
Dreyfus werd gearresteerd en moest
zich in geheime zittingen verantwoor
den voor een militair gerecht, dat niet
uit juristen maar uit zeven officieren
bestond. Het anti-semietische blad
„Libre Parole" hitste met scherpe ar
tikelen het volk op. En de aldus ont
ketende openbare mening eiste bevre
diging.
- Velen hadden de doodstraf verwacht,
maar de rechtbank veroordeelde Drey
fus tot levenslange verbanning naar
het Duivelseiland, dicht bij de Zuid-
Amerikaanse kust. Zijn vrouw werd
geweigerd haar man in zijn gevangen
schap te volgen.
Wat er in deze Franse officier om
ging bleek wel uit deze woorden uit
zijn dagboek: „Welk ook het lijden
moge zijn, dat men je aandoet, je
moet, totdat men je in je graf werpt
voorwaarts gaan, je moet je ophouden
voor je beulen, zolang je ook maar een
schaduw van kracht bezit".
Wanneer de gedroogde schapendar
men de fabriek binnenkomen, zien zij
er uit r.Is bosjes stro of riet en moeten
aan een Intensief wekingsproces wor
den onderworpen alvorens de uitgebrei
de bewerking kan beginnen. Als zjj hun
oorspronkelijke vorm weer hebben aan
genomen en als een wittige, kronkelige
massa voor de eerste handgrepen ge
reed liggen, kan men zich moeilijk
voorstellen, dat zij in droge toestand
op het ogenblik f 150 per kilo kosten
en in de tijd van grote vraag nog veel
duurder zijn geweest. De hoge prijs
wordt mede veroorzaakt, doordat de
schapendarmen ook gebruikt worden
voor de fabricage van bitterworstjes en
Frankfurter worstjes, 't Is een eigenaar
dige gedachte om bij het happen in een
worstje zich te realiseren, dat het
schijnbaar waardeloze huidje in een
Door de krijgsraad werd Dreyfus in 1894 veroordeeld tot degradatie en ver
banning voor het leven naar het Duivelseiland. Staande voor de troep werd
zijn degen gebroken.