Van Est onttroonde Voorting
Tulpen Rallye-leiding
loste puzzl op
Faanhof lonkte tevergeefs
naar Oranje trui
Slachtoffers van een late sneeuwstorm
Een dag na de capitulatie reeds
een illegaal blad
Massale eindsprint in vijfde etappe
Slechts vier renners
uit de strijd
De vijfde etappe
Schaakkampioenschap
De 19e partij na 40
zetten afgebroken
Lagerhuis verwierp een
H-bom-voorstel
Nóg onrust in Atjeh....
Koninginnedag in Genève
De stand in de tien
groepen
Portoricaanse nationalist
in VS veroordeeld
Ondergrondse pers tijdens oorlogsdagen
Moedige vaderlanders
hadden hoge opvatting
van hun taak
Elizabeth stelde een
Nijldam in werking
Een stuwmeer zo groot
als Schotland
VRIJDAG 30 APRIL 1954
(Van een speciale verslaggever)
NEGENENDERTIG renners stormden gistermiddag op de finish te
Tilburg, eindpunt van de vierde etappe van de Ronde van Neder
land, af. Sterke Wim van Est had zich enkele honderden meters voor
de eindstreep los gemaakt en met vele lengten ging hij, voor de tweede
maal in successie, zegevierend over de eindstreep. Zijn minuut bonifi
catie was voldoende om Gerrit Voorting, die evenals alle andere azen
in de grote groep zat, de leiderstrui te ontnemen, daar Voorting zelfs
niet in aanmerking voor de tweede plaats en voor een halve minuut
extra winst, kwam. Die tweede plaats was voor de jonge professional
Koch, met Muller, Schulte, Preiskeit en Voorting op zijn hielen. Het
heeft er overigens geruime tijd naar uitgezien dat Faanhof, Preiskeit
en Van Elderen op de ereplaatsen beslag zouden leggen. Honderd
kilometer na de start waren zij uit het peloton weggevlucht. Preiskeit
zag men pas na 130 km terug omdat de Duitser een lekke band kreeg,
Van Elderen viel tien kilometer voor de finish in het jagende peloton
terug en Faanhof capituleerde zes km voor het einde.
J^ET VEEL moeite varen Faanhof,
Preiskeit en Van Elderen uit het
peloton weg gekomen. De lange eento
nige weg door de Peel was nu niet di
rect de meest geschikte plaats geweest
om een ontvluchtingspoging te wagen.
Het drietal beet moedig door, maar na
110 km bedroeg de voorsprong nog
nauwelijks een minuut. Vooral door
het uitstekende rijden van Preiskeit en
Henk Faanhof werd die voorsprong
toch langzamerhand groter en bedroeg
na 125 km zelfs minuut. De oranje
trui, toen nog om de lendenen van Ger
rit Voorting, kwam in gevaar en er
werd een jacht ingezet. Faanhof im
mers stond in het algemeen klasse
ment maar 4 minuten en 5 seconden
achter op Voorting en zou dus met de
minuut bonificatie voor de eerste
plaats eventueel Voorting in het alge
meen klassement passeren. Intussen
was Jan Plantaz met Eindhoven in
zicht uit de groep weggelopen en ook
hij had al anderhalve minuut geno
men.
In Eindhoven waren duizenden uit
gelopen om de renners te begroeten.
En dat werd extra uitbundig gedaan,
toen men merkte, dat twee stadgeno
ten, Van Ellderen en Plantaz, voor
sprong op het peloton hadden. Bij het
verlaten van de Lichtstad kreeg Preis
keit een lekke band en hij had zoveel
tijd nodig om een andere band om te
leggen, dat hij in het grote peloton
werd opgenomen. Faanhof stond nu
voor de moeilijke taak om met Van
Elderen aan wie hij weinig steun had,
verder te gaan. Telkens als Van Elde
ren de kop nam, zakte het tempo da
nig en in Steensel, na 145 kilometer,
was de voorsprong geslonken tot 2%
minuut. Planta- die geen kans had ge
zien zich bij de kop te voegen, was in
tussen terug gevallen. In Vessem in de
Kempen lagen Faanhof en Van Elde
ren nog maar ruim 2 minuten voor en
toen ging het snel met hen bergaf
waarts. In Diessen, na 175 kilometer,
zag het peloton de koplopers in de rug.
Van Elderen, die de pedalen haast niet
meer rond kon krijgen, staakte de on
gelijke strijd en liet zich afzakken. Wel
streed Faanhof in zijn eentje nog door,
maar even voorbij Hilverenbeek werd
ook hij ingelopen.
Direct na de start hadden Gelissen
en Piet Haan voor wat vuurwerk ge
zorgd. Gelissen viel spoedig terug en
voor Haan zag het er donker uit, tot
dat Wout Wagtmans hen hulp kwam
verlenen. Met zijn tweeën liepen zij
snel uit en na ongeveer 45 km lag het
peloton bijna drie minuten ten achter.
Gerrit Schulte organiseerde een tegen
aanval, kreeg al h .1 spoedig steun
van.... Wim van Est, Gerrit Voorting,
Cor Bakker, de Duitser Miiller en Pay-
mans. Tegen dit gewel^ was het twee
tal stoutmoedigen niet opgewassen.
Hun voorsprong slonk snel en na onge
veer 55 km draaiden zij weer rustig in
het peloton mee.
Opvallend is het gering aantal uit
vallers tot nu toe. Er zijn na 4 dagen
van de 56 gestalte renners noc 52 in
de strijd, want in de vierde etappe
staakte Marcel Mendricks, de glorieuse
winnaar -n ParijsBrussel, die tot
nu toe in de Ronde va Nederland niet
veel had laten zien, de strijd en kwam
de Duitser Siefert in Eindhoven zo on
gelukkig ten val, dat hij met een her
senschudding in een ziekenhuis moest
worden opgenomen. Er zijn in deze rit
nog enkele valpartijen geweest, waar
bij o.m. Paymans, Gijbeis, Heinz Miil
ler, Franz Reitz en Jos Gielen betrok
ken zijn geweest, gelukkig echter zon
der ernstige gevolgen.
De uitslag van de 4e etappe van
Heerlen naar Tilburg over 190 kilome
ter, luidt: 1. Wim van Est (Ned. c)
4.57.21 met bonificatie 4.56.21, 2. Koch
(Ned. b) 4.57.21 met bonificatie 4.56.51,
3. Müller (Dlnd.) 4.57.21, 4. Schulte
(Ned. e), 5. Preiskeit (Dlnd.), 6. Ger
rit Voorting (Ned. d), 7. Stevens (Ned.
b), 8. Gelissen (Ned. b), 9. Sorgeloos
(Belg.), 10. Plantaz (Ned. a), 11. Wille-
kes (Ned. e), 12. Gielen (Belg.), 13.
Pascal (Belg.), 14. Haan (Ned. d), 15.
Gelhausen (Lux.), 16. Lagrouw (Ned.
e), 17. Donker (Ned. e), 18. Van Roon
(Ned. d), 19. Schwarzenberg (Dlnd),
20. Faanhof (Ned. c), 21. exaequo allen
in 4.57.21: Dekkers (Ned. a), Van Osta
(Ned. a), Fooy (Ned. a), Wagtmans
S°£tapp9 30April
TUburg-Etitn
75km
TILBURG
i tmr r ktKut HKSltAiJ
Pt099tn'tijdrit\m+*« y
HENDRIK IOO
VPELTI5-4325 I
(Ned. 'D, Lambrichs (Ned. b), Pay-
mans Ned. b), Brinkman (Ned. b),
Janssen (Ned. c), Nico van Est (Ned.
c), Guns (Ned. c), Van Oers (Ned. c),
Maenen (Ned. c), Van As (Ned. d),
Bakker Ned. d), Van Breenen (Ned.
e), Borgmans (Belg.), Plas (Belg.),
Kirchen (Lux.), chmit (Lux..
Algemeen klassement: 1. Wim van
Est (Ned. c) 21.00.18, 2. Gerrit Voor
ting (Ned. d) 21.00.56, 3. Schulte (Ned.
a) 21.01.26, 4. Wagtmans (Ned. b)
21.02.32, 5. Gielen (Belg.) 21.04.24, 6.
Borgmans (Belg.) 21.05.01, 7. Bakker
(Ned. d) 21.05.59, 8. Faanhof (Ned. c)
21.06.01, 9. Nico van Est (Ned. c)z.t.,
10. Lambrichs (Ned. b) z.t., 11. Haan
(Ned. d) 21.07.23, 12. Sorgeloos (Belg.)
21.08.36, 13. Stevens (Ned. b) 21.08.38,
14. Plas (Belg.) 21.10.15, 15. Van Bree
nen (Ned. e) z.t., 16. Miiller (Dlnd.)
21.10.44, 17. Maenen (Ned. c) z.t., 18.
Janssen (Ned. c) z.t., 19. Van Oers
(Ned. c) 21.12.08, 20. Paymans (Ned. b)
21.16.0.
Ploegenklassement: 1. Nederland c
63.12.20, 2. Nederland d 63.14.18, 3. Ne
derland b 63.16.41, 4. België 63.18.01, 5.
Duitsland 63.50.31, 6. Nederland e
63.58.42, 7. Nederland a 63.59.11, 11.
Luxemb- j 64.12.23.
De 19e partij va» de tweekamp om
het wereldkampioenschap schaken tus
sen Botwinnik en Smyslov, waarin
Smyslov met wit speelde, werd na 40
zetten afgebroken.
Het Britse Lagerhuis heeft gisteren
met 219 tegen 63 stemmen een voor
stel verworpen van een socialist vol
gens hetwelk Engeland de waterstof
bom niet zal vervaardigen zonder
eerst de goedkeuring van het parle
ment te hebben verkregen. Van rege
ringszijde werd verklaard, dat men
met een dergelijk besluit ten voor
dele van een eventuele vijand zou
werken. Bevan, de leider van de lin
kervleugel van Labour bleek wel
voor het voorstel te zijn.
Het station Keude Kreueng Pandjeu
in Noord-Atjeh is door opstandelin
gen in brand gestoken. De 40 opstande
lingen, die de brand stichtten, staken
vervolgens nog een woonhuis in brand.
Hierna gingen zij op de vlucht voor de
politie. Bij een vuurgevecht in Kota
Blang (Noord-Atjeh) werden drie op
standelingen door treinbewakers ge
dood, aldus een communiqué van het
leger. Dit communiqué meldt voorts,
dat drie inwoners van een plaatsje in
Noord-Atjeh door benden werden ge
dood. Vijf inwoners werden ontvoerd.
Ruim 2000 Britse militairen hebben gis
teren. gesteund door politie, bij een razzia
in de industriewijken van Nairobi, de
hoofdstad van Kenya, ongeveer duizend
Kikoejoe-, Emboe- en Meroestamleden
aangehouden
In Heilbron zijn de stoffelijke
overschotten van de onlangs tij'
dens een sneeuwstorm in het
Oostenrijkse gebergte omgeko
men Duitse schoolkinderen naar
het station gebracht om per trein
naar de stad hunner inwoning te
worden vervoerd. (Foto boven).
De foto hiernaast werd van het
groepje slachtoffers met hun on
derwijzeres gemaakt door de
eveneens omgekomen Dister
Steek. Zijn boxcamera werd later
door eetyreddingsploeg gevonden.
Het zich er in bevindende filmp
je werd ontwikkeld met als
resultaat o.a. deze foto.
Koninginnedag zal in Genève worden
gevierd met een receptie ten huize van
de Nederlandse consul, gevolgd door
een gezamenlijke maaltijd van de Ne
derlandse club.
AUSTRALISCHE DIPLOMATEN
UIT MOSKOU VERTROKKEN
Gisteravond is de staf van de Au
stralische ambassade in de Sovjet-Unie
uit Moskou vertrokken. De reis naar
Helsinki werd per trein gemaakt. Aan
vankelijk was het nog even de vraag
of de treinkaartjes gereed zouden ko
men, doch in de namiddag belde „In-
toerist", het Sovjetrussische reisbureau,
op, dat alles in orde was.
DE WEDSTRIJDLEIDING van de Tulpen Rallye heeft de puzzles,
waarvoor zij zich gisteren gesteld zag, opgelost. Zij, die niet aan de
klassementsproeven hebben deelgenomen, hebben zich niet aan het
reglement gehouden en moeten als uitgevallen worden beschouwd. Hun
winstseconden worden aan de overige deelnemers toegewezen. Voorts
blijken de leiders in het klassement Stasse en Gendebien de controle in
Chambery op tijd te hebben bereikt. Werd gisteren ook in een
gedeelte van onze oplage gemeld, dat de Belgen een seconde voor
sprong hadden op de equipe van Engel, na het binnenkomen van de
controlelijsten is gebleken, dat de voorsprong inderdaad vijf seconden
bedraagt. Vandaag zal op het circuit van Zandvoort worden beslist wie
de Tulpen Rallye wint en hoe de eind-klassering in de tien groepen zal
zijn.
De dertigjarige Portoricaanse natio
nalist José Rivera Colon, woonachtig
te New York, die terecht heeft 'e-
staan omdat hij de binnenlandse vei
ligheidsdienst der Ver Staten twaalf
Maart jl. telefonisch had medegedeeld
voornemens te zijn president Eisen
hower te vermoorden, is Woensdag
tot drie jaar gevangenisstraf veroor
deeld wegens het „in woorden naar
het leven staan van het staatshoofd
der Verenigde Staten"
Colon is indertijd, terwijl hij nog
aan het telefoneren was, gearresteerd
DE NOORSE SPI ^T T ~*AAK
Russische autoriteiten hebben de
Noorse regering doen weten, dat de
attaché voor Culturele ZaKen te Oslo,
Mesjevitinov. die zich op net ogenblik
te Moskou bevindt, niet naar Oslo zal
terugkeren De diplomaat betrokken
bij een in Februari van dit jaar in Oslo
ontdekte spionnagezaak.
j-|ET voorlopige algemene klassement
tot vandaag luidt:
1. Pierre StasseOlivier. Gendebien
(Belg.). Alfa Romeo, 572 winstsecon-
(Belg.), Alfa Romeo, 573 winstsecon
den; 2. W Engel—J. Ambrecht (Duitsl.)
Porsche, 567 winstsec.; 3. J. P. Board
man— J. A. Duckworth—N. J. W. With
worth (Gr. Br.), Jaguar, 528 winstsec.
4. G. Menz—E. Brand (Duitsl.), DKW
520 vin-tsec.; 5. J. W. E. Banks-rM.
Porter (Gr.Br.), Alvis, 499 winstsec
6. J. Martens—B. H. Eerligh (Neder
land), Fiat tv, 468 winstsec., beste Ne
derlander; 7. Rud. Rottbol Orumir J
Voigt Nielsen (Denem.), Fiat tv, 430
winstsec.; 8. E. J. Hadden—C. H. Vivian
(Gr.Br.), Jaguar, 427 winstsec.; 9. Ranch
P. Delbarre (Frankr.), Salmson, 38^
winstsec.; 10. Zeiler—Willberger (Duits
land), Ferrari, 383 winstsec.; 11. Sheila
van Dam—mevr A. Hal—mevr. F. C lar-
ke (Gr.Br.), Sunbeam Talbot, 372 w.-
sec., beste dames equipe; 12. Ringgen-
bergilaeder, (Zwitserl.), Porsche,
368 winstsec.
De stand in de verschillende groepen
is als volgt: (De gespatieerde namen
geven de rijders aan, die vandaag op
het circuit van Zandvoort rijden)
Serie sportwagens, boven 200 t/m
350 cc: 1. H a d d o n—Vivian (GB) Ja
guar 0 strafpunten en 427 winstpunten
2. Rauch—D e 1 b a r r e (F) Salmson 0
en 387; 3. Grounds -mrs Grounds
(GB) Jaguar 0 en 193; 4. Hengst-
Gravin Wolff-Metternich (NÏ.) Austin
Heyley 0 en 119; 5. Blanchard Gas
ton Louis (F) Salmson 19 en 285; 6.
S p i 1 i o t a k i s—Mme Spiliotakis
(Zw.) Jaguar 24 en 320; 7. C o u 1 i-
beufMme Coulibeuf (F) Salmson
66 en 0; 8. BlockleyKat (GB) Aus
tin Healy 152 en 0.
Serie sportwagens t/m 2000 cc: 1.
Z e 11 e r—Willberger (D) Ferrari 0 en
383; 2. Grant (GB) Triumph 0 en
292; 3. WallrathL o d e w ij k s (NI)
Lancia 0 en 124; 4. v. d. Me uien
van Loosbroek (NI) Triumph 0 en 0
5. O'Hara MooreGott (GB) Fra-
zer Nash 1 en 386; 6. MurraySkar-
ring (GB) Frazer Nash 2 en 294; 7.
C o o p e rBarker (GB) Triumph 13
en 104; 8. ScottWright (GB)
Triumph 17 en 216.
Grand tourisme t/m 1600 cc: 1. W.
Enge 1Ambrecht (D) Porsche 0 en
572; 2. Ringgenber g—Maeder
(Zw.) Porsche 0 en 368; 3. Gerlach
—De Vries (NI) Porsche 1 en 233; 4.
Sjunesson— Dr Theden (Z) Por
sche 1 en 208; 5. A n d e r s e n—Ras
mussen (Dk) Porsche 4 en 179; 6. A1-
den kamp—Van Ulzen (NI) Porsche
4 en 66; 7. Engel—S c h a f f n e r (Zwit
serl.) Porsche 4 en 0; 8. VidalPe
ter Prien (D) Porsche 5 en 41; 9. V e r-
bustelDubois (B Simca 5 en 0;
10 M e u r—Ml de Vriese (F) Porsche
36 en 84.
Speciale serie toerwagens t/m 1300
cc: 1 GatsonidesSt John Fos
ter (NI) New Anglia 2 en 337; 2. Dee
-Jhr Teding v. Berkhout (NI)
Peugeot 2 en 69; 3. D ij k s t r a—Dijk
stra (NI) Fiat 3 en 348; 4. Reynes-
Santacreu (F.) Peugeot 3 en 317; 5. v.
d. W a n s e m-Flieringa (NI.) Austin
4 en 285; 6. v. d. Aa—K a 1 k m a n
(NI) Simca 4 en 166; 7. Dassen
Hertzdahl (NI.) Volkswagen 8 en 160;
8 G o r r i s—Molenkamp (NI.) Fiat. 13
en 66.
Normale serie toerwagens boven 2600
cc: 1. Boardman Duckworth—
Withworth (GB) Jaguar 0 en 528; 2.
Banks—Porter (GB) Alvis 0 en 499;
3. C o e n e n—Butter (NI.) Ford 0 en
262; 4. BiesheuvelPole (ACC)
Idema (NI) Chevrolet 0 en 107; 5. Kui
pers—Meloen (NI) Ford 0 en 77; 6.
ArndtDe Rooy (NI) Humber 3 en
0; 7. De GrootGroene veld (NI)
Chevrolet 7 en 548. Lord Carne-
g i eCroft—PearsonField (GB) Ja
guar 22 en 253
Normale serie toerwagens boven 2000
t.m. 2600 cc: 1. Phillips—S c o 11 (GB)
Zephyr 0 en 3992. Miss S. van D a m m
mrs A. Hall en mrs F. Clarke (GB) Sun-
bean Talbot 0 en 372; 3. Jetten-v. Noord-
wijk-v.d.Vlies (NI.) Vauxhall 0 en 110;
4. E11 io tWright (GB) Sunbeam Tal
bot 0 en 625. S c h i e c kv. d.
Bergh (NI) Opel Kap. 0 en 42; 6. Orr
—Lewis (GB) Sunb. Talbot 0 en 0;
Kemsley Fotheringham Par
ker (GB) Zephyr 0 en 0RiskCoul-
t o n—Harvey (GB) Zephyr 0 en 0.
Normale serie toerwagens boven 1600
t/m 2000 cc: 1. StasseGendebien
(België) Alfa Romeo 0 en 573; 2.
M e i e r—Wagner (D) BMW 0 en 301;
3. LierLesritzPon eet (Zwitserl.)
Lancia 0 en 2374. K r a u sBehrin-
ger (D) BMW 0 en 223; 5. L o o f
Wencher (D) BMW 0 en 70; 6. De
VriesMoorman (NI) Alfa Romeo 1
en 29; 7. H e i d e nd a h 1Zwart (NI)
Alfa Romeo 2 en 3548. Hamel
Sollart (NI) Fregate 3 en 0.
Normale serie toerwagens boven 1300
t/m 1600 cc: 1. ReeceReece (GB)
Consul 0 en 298; 2. Fleetwood
Read (GB) Consul 0 en 68; 3. Wil
lingScheffer (NI) Jowett Jav. 1 en
477; 4. Van Z ij 11 jrBiesterveld jr
(NI) Opel Rekord 1 en 254; 5. Leer
damZwolle (NI) Borgard 2 en 84;
6 B r o e d e 1 e t—Koiff (NI) Fiat 3 en
0; 6. v. d. KloosterSteynen (NI.)
Opel Rekord 3 en 0.
Normale serie toerwagens boven 1000
t/m 1300 cc: 1. MartensEerligh
(ND Fiat T.V. O en 468; 2. R o 11 b o -
1 o r u m—Voigt-Nielsen (Dk) Fiat T.V.
0 en 430; 3. SpringerRegius (D)
Taunus 0 en 165; 4. S c h e u b e—Gier
ke (D) Taunus 0 en 110; 5. Avers-
f 1 d—Van Kuyk—Stathakis (NI) Fiat
T.V. 0 en 696. S 1 e g h— Martin
(GB) Anglia 0 en 60; 7. Riedt O s t e r-
mann (D) Taunus 0 en 0; 7. Freiherr
v. PachelbelMuffy (D) Volkswagen
0 en 0; 9. v. d. V o s s e n—Hartog (NI)
Peugeot 1 en 09 Wittkampf—
Struyck (NI) 1 en 0.
Normale serie toerwagens t/m 1000
cc: 1. MenzBrand (D) DKW 0 en
520; 2. Langestraat—M. v Hoevelaken
(NI) Dyna Panhard 0 en 357; 3
SchleuterSchelhaas (D) DKW 0
en 286; 4. HarlaarPijper (NI) Dyna
Panhard 0 en 94; 5. Mrs G. M o 1 a n-
d er—Mrs H. Lundberg (N.) DKW 0 en
73; 6. S i e p eSeegers (NI) DKW 0
en 35; 7. Witteveenv. R ij n—Van
Bommel (NI) DKW 5 en 0; 8. Beuk
Bakkum Baars (NI) DKW 6 en 26;
9. Kouwenberg—v. Luyk (NI) DK
W 9 en 110.
Aan de vooravond van de negende herdenking der bevrijding is als
zesde uitgave in de serie monografieën van het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie verschenen: „De ondergrondse Pers 19401945".
In dit ruim 40 pagina's tellende geillustreerde boek, samengesteld
door mej. L. S. Winkel, wordt in de inleiding de totstandkoming en de
werkwijze van de illegale pers behandeld. Het grootste deel van de
uitgave omvat een beknopte geschiedenis van de bijna 1200 bladen
waarvan het bestaan aan het instituut bekend is geworden. De historie
van de voornaamste illegale organen is uitvoeriger beschreven. Het
boek is een tegenhanger van „Het woord als wapen-keur uit de Neder
landse ondergronde pers 19401945", een in 1952 in de serie bronnen
publicaties verschenen boek van bet Rijksinstituut. „De Nederlandse
illegale pers is een deel geweest van het Europees verzet en heeft daarin
dat menen wij wel te mogen poneren quantitatief en qualitatief
een uitstekend figuur geslagen, quantitatief door bet aantal bladen,
qualitatief door de betrouwbaarheid bij de weergave van het oorlogs
nieuws en door het principieel, fier-strijdbaar karakter van zo menige
redactionele beschouwing.
In bepaalde delen van het land heb
ben oorlogshandelingen het behoud van
ondergrondse lectuur bemoeilijkt of on
mogelijk gemaakt. Duizenden personen
hebben door het geven van informaties
bijgedragen aan het tot stand ko «m
van de uitgave. „De enige uitzondering
op zoveel bereidwilligheid werd ge
vormd door het bestuur van de Com
munistische Partij Nederland dat, niet
voor het eerst, aan ons instituut alle
medewerking weigerde, als gevolg
waarvan het historische beeld dat wij
van De Waarheid hadden willen schet
sen. meer lacunes vertoont dan nodig
was", zo deelt het directorium in zijn
voorwoord mede.
De dag na de capitulatie verscheen
het eerste illegale blad. Het was een
met de hand geschreven stuk, opge
steld door Bernardus IJzerdraat, die
kort voor de Meidagen uit Dinxperlo
naar het Westen was verhuisd en die,
toen de Duitse inval kwam, als gobe
lin-restaurateur in het Frans Hals
museum te Haarlem werkzaam was.
Toen zeer velen op 14 Mei 1940 dach
ten. dat ,,nu alles voorbij" was begreep
hij dat het pas begon. Gedreven door
de behoefte, zijn landgenoten de ogen
te openen vcor de gevaren die hen be
dreigden, greep hij de pen en schreef
op 15 Mei 1940 bericht no. 1 van een
actie waarvoor hij de trotse historische
naam uitkoos; De Geuzenactie. Uit deze
actie groeide de Geuzen-organisatie die
zich het plegen van sabotagedaden ten
doel stelde. In November van het eer
ste oorlogsjaar werd de Geuzengroep
opgerold en op 13 Maart 1941 werden
vijftien Geuzen, onder wie IJzerdraat..
door de Duitsers gefusilleerd.
Verder wordt uitvoerig aandacht ge
schonken aan de papiervoorziening, de
vervaardiging, de verspreiding en sa
menwerking der bladen. Telkens moest
de organisatie worden gewijzigd en de
tactiek worden veranderd als de be-
zetter een bres in de gelederen had ge
slagen. Naarmate de Duitsers, die wel
degelijk beseften welk een gevaarlijk
wapen de illegale pers vormde, feller
werden, des te vindingrijker werden
de ondergedokenen.
Van allen, die bij de illegale pers be
trokken waren liepen de zetters en
drukkers het grootste risico. Zij waren
de kwetstbaarste punten in de organi
satie daar hun drukkerijen en machines
niet mobiel waren.
Koningin Elizabeth van Engeland
heeft gisteren te Djindja in Oostelijk
Oeganda de „Owen Falls Dam" in de
Nijl, bij het Victoriameer, in werking
gesteld. De 820 meter lange dam zal
electriciteit verschaffen voor de groei
ende industriële ontwikkeling van Oe
ganda en tezelfder tijd het waterver
loop in de Nijl, mede ten behoeve van
Egypte en Soedan, regelen.
Het Victoriameer wordt door de dam
in een reusachtig reservoir voor water
herschapen, dat een oppervlakte heeft
zo groot als Schotland. Door dit reser
voir zal men zowel Egypte als Soedan
kunnen behoeden voor droogte.
De bouw van de dam, die in 1949
begon, heeft 220 millioen gulden gekost.
Bijna vijftig jaar geleden (in 1906)
schreef de toenmalige journalist Win
ston Churchill na een bezoek aan dit
gebied: „Het moet gemakkelijk zijn om
de Nijl zijr. lange reis te laten beginnen
met het aandrijven van een turbine.
„Djindja is voorbestemd een zeer be
langrijke plaats in de economie van
Centraal-Afrika te worden."
Koningin Elizabeth verklaarde bij de
opening in het bijzonder verheugd te
zijn over de aanwezigheid van autori
teiten uit Egypte. Soedan en andere bij
het project betrokken landen. „Laat ons
niet vergeten", zo zei zij. „dat econo
mische ontwikkf ling en het bouwen
van industrieën geen doelen in zich
zelf zijn. Hun doel is het verhogen van
de levensstandaard der bevolking."
