Het Zwanenwater.
Door toenemende uitbreidingen van steden en
dorpen wordt het natuurschoon in Nederland
steeds geringer. De steden raken overbevolkt,
lucht- en waterverontreinigingen zijn aan de
orde van de dag.
Honderden trekken er tijdens de weekends op
uit om nog wat frisse lucht op te doen. Velen
hebben een tweede woning ergens op het plat
teland gekocht of gehuurd, zodat de vrije tijd in
de buitenlucht doorgebracht kan worden.
Ook in Callansoog wordt veelvuldig gebruik
gemaakt van het „buiten kunnen zijn" gedu
rende de weekends en vakanties.
Dit is niet zo verwonderlijk als men bedenkt
dat in Callantsoog vooral buiten het hoogsei
zoen veel rust heerst. Verder is het drinkwater
zuiver, het zeewater zeer helder en de lucht
wordt niet verontreinigd door fabrieksschoor
stenen e.d. Bovendien ligt in de gemeente Cal
lantsoog een der mooiste natuurreservaten van
geheel West Europa, 't Zwanenwater. Dit gebied
groot 580 ha., eigendom van de erven van de
Poll, is het gehele jaar geopend.
Maand- en dagkaarten zijn tegen een geringe
vergoeding verkrijgbaar bij een der heren jacht
opzichters. Er zijn in dit uitgestrekte duingebied
wandel- en excursiepaden, gedeeltelijk verhard
of geplaveid, gedeeltelijk zand en graspaden.
Zonder enige moeite kunnen wandelingen van
5 tot 10 km gemaakt worden.
In het voorjaar wordt door verenigingen en
groepen veelvuldig gebruik gemaakt van de mo
gelijkheid om onder de deskundige leiding van
een der jachtopzichters excursies te maken door
dit prachtige terrein naar de uitgestrekte en tal
rijke broedplaatsen. Het is van belang te weten
dat afspraken tenminste enkele weken van te
voren gemaakt dienen te worden. Het is n.1. on
doenlijk meerdere groepen tegelijk te begelei
den.
In de zomermaanden vinden onder auspiciën
van de VVV excursies plaats op dinsdagavond,
informaties hierover worden tijdens het zomer
seizoen wekelijks in de Badbode medegedeeld.
Zowel de flora als de fauna in dit natuurreser
vaat is zeer uitgebreid. Voor we nader ingaan
op de vele vogels, die als broedvogel of trekvo
gel het terrein bezoeken, lijkt het ons verstan
dig de aandacht te vestigen op een vogel, die
nooit eerder in het Zwanenwater gesignaleerd
werd en zelden Nederland bezoekt.
Begin december werd door een der jachtop
zichters een vogel gezien van manshoogte. Het
bleek een zeearend te zijn, byzonder groot soort,
ruim 1 meter lang, terwijl de vleugels een span
wijdte van circa 2 meter hebben. Het geslacht
der zeearenden (er zijn diverse soorten) is nauw
verwant met de familie buizerd-achtigen.
De gewone zeearenden komen hoofdzakelijk
voor in de kustgebieden van Oost Europa, IJs
land en Groenland. In onze streken worden ze
slechts weinig als wintergast aangetroffen.
De zeearend leeft van vissen, vogels en schelp
dieren. Vooral meerkoeten en duikeenden zijn
zeer in trek, terwijl in de wintermaanden ge
storven wild, vooral hazen, een geliefd voedsel
is.
De vogel broedt in februari - maart, er zijn 2 a 3
eieren per nest. Door gebrek aan voedsel blijft
meestal 50°/» van de jonge vogels in leven, het
overige broedsel wordt door de volwassen vogel
opgegeten.
In sommige streken, vooral in West Siberië
staat de zeearend in hoog aanzien, elders wordt
het dier als heilig beschouwd. Ook in Rusland,
in de omgeving van de Ob wordt de vogel ver
eerd.
In andere landen, met name in Zweden, is het
beest hevig vervolgd. Bengt Berg heeft in zijn
boek „de laatste arenden" er voornamelijk op
gewezen dat het voortbestaan van deze soort
vogels afhankelijk is van de mens. Door zijn
toedoen is de soort voor uitsterven behoed. Er
zijn talrijke vogels, die onder de groep roofvo
gels gerangschikt worden, o.a. de kiekendieven.
De kleinere roofvogels, waarvan de bruine kie
kendief af en toe in het Zwanenwater broedt,
komen in onze omgeving ook voor.
Behalve enkele soorten roofvogels treffen we in
het natuurreservaat diverse andere vogelfami
lies als broedvogel aan; zang- en rietvogels,
vogels die in moerasgebieden en plassen thuis
horen, diverse soorten eenden, o.a. de bergeend
meeuwen en waadvogels.
Onder hen zijn er die in grote kolonies broeden,
zoals de reigers, lepelaars, stormmeeuwen, zil
vermeeuwen en bijv. kokmeeuwen. Waterhoen,
eenden, fazanten, houtduiven, rietzangers, kneu,
fitis en rietgors zijn vogels die talrijke broed
plaatsen hebben rond de duinmeren in de strui
ken en moerassen.
Sporadische nesten, soms slechts een per jaar,
vindt men van de tjiftjaf, de spotvogel, het rood
borstje, de grote karakiet, de baardmees, de kool
mees, de Vlaamse gaai en om er nog een te noe
men de dodaars.
Men zal zich afvragen hoe het mogelijk is, dat
vogels van zo'n verschillende pluimage juist dit
duingebied als broedplaats gekozen hebben.
De natuurlijke gesteldheid van het terrein is hier
debet aan. Ruim 60 ha. van de gehele oppervlak-
is open water, de twee duinmeren, uniek in
West Europa. Deze meren zijn in de loop der
Jaren ontstaan. Allereerst vormden zich duintjes
op de vloedlijn, waaruit in gunstige gevallen na
enige tijd een duinketen ontstaat. Tussen de
oude en de nieuwe duinketen vormt zich een
nieuwe duinenrij. Bij een langdurige lage wa
terstand kan een duinvallei uitstuiven. Rijst
het water daarna weer, dan vormen zich meer
tjes.
In de omgeving van de twee thans bestaande
grote duinmeren in het Zwanenwater bestaat
de grond uit moeras en rietland, ruim 100 ha.
Voorts zijn er bos en struikbegroeiïngen, de spe
cifieke duinvegetatie en grote heidevelden.
Het Zwanenwater is in de laatste jaren vooral
bekend geworden door de lepelaarskolonie.
De lepelaar met zijn platte snavel (lepelvormig)
is nauw verwant met de ibis, welke laatste vo
gel in Nederland niet of ternauwernood voor
komt. Lepelaarskolonies worden in West- en
Midden Europa hoofdzakelijk aangetroffen in
Nederland, Oostenrijk en Hongarije.
In onze omgeving komen de eerste lepelaars uit
hun Afrikaanse winterkwartier omstreeks eind
februari, als de sneeuw de duinen en struiken
nog bedekt. Tegenwoordig komt de grootste ko
lonie lepelaars voor in het Zwanenwater. De vo
gels nestelen meestal op afgesneden riet, maar
ook in laag struikgewas, vlak boven water.
Omstreeks begin april worden de eerste eieren
gelegd. De jongen, die ongeveer na 21 dagen
uitgebroed zijn, worden door beide ouders ver
zorgd.
Na vier weken beginnen de jonge vogels het
nest te verlaten, na circa acht weken zijn ze het
vliegen geheel meester. De lepelaar broedt nooit
in oude nesten, in tegenstelling tot de blauwe
reiger, die juist de oude nesten opzoekt. Deze
vogel heeft zijn nest hoog in bomen of struiken,
leeft evenals de lepelaar in een grote kolonie.
In het voorjaar kan men tijdens excursies door
het Zwanenwater de vele nesten in het struik
gewas waarnemen.
Vooral personen, die weinig of geen verstand
hebben van de vogelsoorten, raden we aan eens
aan een excursie deel te nemen.
Nu, in december is het vrij rustig in dit gebied.
De gewone wintergasten, die men ook elders in
de lande vindt, overwinteren hier. De rust en de
schoonheid van de natuur blijven ook in de win
ter. Deze schoonheid komt vooral tot uiting als
de grote duinmeren bevroren zijn en veranderd
in een spiegelgladde ijsbaan.
Bij rustig, zonnig vriesweer, met berijpte strui
ken en riet is het Zwanenwater ook in de winter
een sprookje, dat een ieder, maar in de eerste
plaats de stadbewoner moet ondergaan.
Vakantie in Callantsoog.
Elders in dit blad hebben we reeds geschreven
dat de vakantiespreiding in 1972 een farce blijkt
te zijn. Vanaf 24 juni tot 5 augustus zijn in Nord-
rhein Westfalen de schoolvakanties. De diverse
bedrijfstakken in Nederland hebben besloten
vanaf 1 juli tot 12 augustus per streek of be
drijfstak veertien dagen te sluiten. Het wordt in
de periode van 24 juni tot 12 augustus zeer moei
lijk om aan alle wensen van Hollandse en Duit
se gasten te voldoen, maar het personeel van de
VVV, thans in het nieuwe kantoor, Jewelweg 8, zal
iedere aanvraag met zorg behandelen.
Wel raden wc personen, die in genoemde perio
de vakantie moeten nemen, aan zich zo spoedig
mogelijk schriftelijk met de VVV in verbinding
te stellen, of met het adres waar men in het vo
rig seizoen gehuurd heeft. De aanvraag moet
voorzien zijn van de wensen, o.a. aantal perso
nen, soort onderkomen, uiterste huurprijs en de
periode die men verkiest.
In het byzonder huurders, die op hetzelfde adres
als vorig jaar hun vakantie willen doorbrengen,
dienen hiervan uiterlijk 8 januari 1972 kennis
te geven. Op hb^VW kantoor worden na Kerst
mis per dag enigeTKjnderden brieven ontvangen.
Men zal begrijpen dat antwoord op die aanvra
gen tenminste enkele dagen op zich laat wach
ten.
Voor hen, die in augustus vakantie kunnen hou
den is de mogelijkheid om een goed onderko
men te huren, het komende seizoen veel groter.
Maar alle huurders raden we toch aan bericht
te zenden voor 8 januari a.s. Gelukkig is een
groot deel van de vakantiegangers niet afhan
kelijk van de periode 24 juni - 12 augustus.
Vooral de maanden april, mei en juni zijn voor
een voorjaarsvakantie niet te versmaden en bo
vendien veel goedkoper. Als men de maanden
april en mei huurt, (paasvakantie en pinkster
vakantie inbegrepen) betaalt men voor die hele
periode beslist niet meer als f 800,- a f 1.000,-
(exclusief verwarming) voor een 6 persoons zo-
merbungalow.
Wanneer de drie maanden april, mei en juni ge
huurd worden, zal de huurprijs ten hoogste
f 1200,00 a f 1500,00 bedragen.
Deze maanden komen over het algemeen steeds
meer in de belangstelling, omdat het in het
voorjaar meestal zeer zonnig is. Weliswaar
waait er af en toe een frisse wind uit het Noord
Oosten, maar in de luwte van windscherm of
tent kan men de gehele dag van de zon genieten.
De voorjaarszon bruint zeer snel en geeft een
enorme dosis gezondheid.
In die tijd is het ook zeer rustig in Callantsoog.
Langs het strand is het heerlijk wandelen, de
polderwegen geven gelegenheid om grote fiets
tochten te maken. Er zijn op het VVV kantoor
wandel- en fietskaarten verkrijgbaar.
In het Zwanenwater, het mooiste natuurreser
vaat van Nederland, komt alles tot bloei. Men
kan er urenlang rondwandelen zonder gestoord
te worden door lawaai van voertuigen enz.
Ook na augustus kan tegen een redelijke prijs
een te verwarmen bungalow gehuurd worden.
De temperatuur van het zeewater is in die tijd
vooral van belang. Veel enthousiasten zwemmen
tot ver in oktober in zee.
De hengelaars onder de gasten komen in het
vóór- en najaar ook beter aan hun trekken.
Bij enigszins rustig weer worden vaak volop
garnalen gevangen. Indien men de Paas- of
Pinkstervakantie in Callantsoog wilt doorbren
gen, dient de aanvraag tijdig te geschieden.
De bungalows en hotels zijn meestal vroegtijdig
bezet. Men rekent n.1. vooral in Paas- en Pink
stervakantie op veel gasten uit binnen- en bui
tenland.
Callantsoog in de winter met ijs en sneeuw,
schaatsen in het Zwanenwater, is beslist de
moeite waard. In de Kerstvakantie kan een goed
te verwarmen bungalow gehuurd worden voor
circa f 70,00 tot f 100,00 per week.
Bungalows voor weekends worden tot ongeveer
april verhuurd tegen redelijke prijzen. Hier
over worden inlichtingen verstrekt uitsluitend
op werkdagen.
Met de uitgave van dit nummer van de Badbode
hopen we de toekomstige vakantiegangers enige
nuttige tips gegeven te hebben. De verhuurders
van de Gemeente Callantsoog heten de a.s. gas
ten hartelijk welkom en wensen hun een pret
tig verblijf in de badplaats met de grootste
gezelligheid.
Doktersdiensten.
Tijdens de komende feestdagen kan men zich
voor medische hulp wenden tot de volgende
doktoren.
Met ingang van vrijdag 24 december 18.00 uur
tot en met maandag 27 december 8.00 uur wordt
de dienst waargenomen door dokter J. F. W. G.
Verheul, 't Zand, tel. 02249 - 223.
Vanaf vrijdag 31 december 18.00 uur tot en
met maandag 3 januari 8.00 uur dient men zich
te wenden tot de heren doktoren:
A. E. C. Rookmaker, Petten, tel. 02268-460 of
K. de Boer, Julianadorp, tel. 02235 - 221
