NOORD-HOLLAND DE HOLLANDSCHE MOLEN DUITSCIE VORDERINGEN DIJ CHARKGW Mooijman krijgt het ridderkruis DAGBLAD VOOR De neutralen oodog BRITSCHE AANVAL OP NEURENBERG Deze Courant verschijnt dagelijks Uitgave: Dagblad voor Noord-Holland N.V. Alkmaar - Voordam C 9. feedactie- en Administratiebureau: Schagen, Laan 201. Tel. 444 (2 lijnen) WOENSDAG 16 MAART 19*3 SCHACER EDITIE 87ste Jaargang. No. 12039 Hoofdredacteur: A. R. JONKER, Alkmaar. Advertentie-tarief. Prijs der gewone advertenties in deze Editie 11 ct. oer m.m. Bij contract, binnen een jaar te Ke- bruiken belapgriike korting. Ta rieven v. de geh. odI. op aanvr en de Turkije wijkt niet van den ingeslagen weg SPANJE: een baken in den storm DE ATLANTISCHE VERKLARING T^TU president Ineunu van Tur- kije is herkozen, richt zich begrijpelijkerwijze de internatio nale aandacht een oogenblik op dat land. Het land heeft er steeds prijs op gesteld een stipte neutra liteit in acht te nemen en de her kiezing van Ineunu mag op zich zich zelf als een bewijs gelden, dat Turkije den Ingeslagen weg wenscht te blijven volgen. Inte- rinf verneemt in dit verband uit Ankara het volgende: In het nieuwe Turksche parlement Is de invloed van de republikeinsche volkspartij en haar opperste leider Is- met Ineunu nog steeds beslissend. Dat er een kleine, zoogenaamd onafhanke lijke groep is, waarin de ethniscbe en rasminderheden in Turkije elk een vertegenwoordiger hebben, is een schijnconcessie aan de democratisch- parlementaire gebruiken- van zekere staten en is in het politieke leven van Turkije van geen beteekenis. Dat de zevende groote nationale ver gadering den president van den staat en den voorzitter van de Kamer heeft herkozen, is volgens Turksche opvat ting het beste bewijsf dot het volgens de grondwet competente politieke col lege der Turksche républiek dezelfde marschrichting zal volgen als haar voorgangster, die sedert 1939 in moei lijke tijden de vredelievende neutrali teitspolitiek van Turkije heeft verte genwoordigd. Er bestaat geen twijfel of Saradzjogloe zal wederom het nieu we kabinet vormen. De vervroeging der verkiezingen en de vernieuwing van het parlement (150 van de 455 leden hebbe%voor het eerst zitting) verduidelijken voor het volk en de buitenwereld het inzicht, dat Turkije nog moeilijke taken wachten, die de concentratie van alle nationale krachten noodzakelijk maken. Intusschen heeft de herkozen presi dent den eed afgelegd. De zitting .an de nationale vergadering werd daarop verdaagd tot 15 Maart, aldus meldt het D.N.B. Waarschijnlijk zal Ineunu dan zijn aangekondigde groote rede houden. "ÏTTANNEER men de plaats van het neutrale Spanje in het tegenwoordige wereldgebeuren wil peilen, dan dient men daarbij eenerzijds in het oog te houden de betrekkingen van 't van ouds door- en-doór katholieke land met den Heiligen Stoel, anderzijds heeft het bewind van den Caudillo zich steeds gekenmerkt door een war me vriendschap tot de Asmogend- heden. Hoe liggen op het oogenblik in Span je de zaken en wat is voor de toekomst van het land te verwachten? Enkele berichten van het D.N.B. ge ven opheldering omtrent deze kwestie. In de eerste plaats publiceert de Spaansche pers groot opgemaakt een interview met het uit Rome terugge keerd lid van de Spaansche academie Garcia Sineriz, die door den Paus ont vangen en benoemd is tot lid van de pauselijke academie. De paus liet zich tegenover Garcia Sineriz op buitengewoon waardeerende wijze uit over den Caudillo, dien hij den eersten voorvechter noemde van het moreele herstel van het katholieke Spanje. Pius XII prees voorts het werk en de prestaties van den minister van buitenlandsche zaken JorAana, van den minister van opvoeding fbancz Martin en van dep partijminister Arr-ese. Spanje, zoo verklaarde Garcia Sine riz, is nog steeds het lievelingskind van den Paps. waarop hij al zijn hoop heeft gevestigd. Men ziet het, de verhouding tus- Bchen Spanje en Rome laat weinig te wenschen over. Is hier dus nauweljfks sprake van verandering, hetzelfde kan v/orden ge zegd van de relaties tot de Spilmogend- heden. Rijksstudieleider Dr. Scheel, aldus het D.N.B., heeft zijn reis naar Span je aan het hoofd van een delegatie der rijksstudentenleiding geëindigd, Tijdens de reis heeft Dr. Scheel bespre kingen gevoerd met talrijke hooge per- I soonlijkheden, o.m. den minister van buitenlandsche zakén, Jordana, en den partijminister Arrese. Verstrekkende overeenkomsten werden aangegaan, o.m. betreffende uitwisseling van stu denten, cultureele uitwisseling op alle gebieden van wetenschappelijken en cultureelen arbeid. Dat de geallieerden moeite doen om de genegenheid der neturalen te win nen, is natuurlijk vanzelfsprekend. Ze hebben hiervoor de bekende „Atlanti sche verklaring", de overeenkomst destijds tusschen Roo§evelt en Chur- chill getroffen. Maar deze levert blijkbaar zekere- bezwaren. Het D.N.B. verneemt althans uit Istanboel, dat, naar de „Tasvira Efkar" schrijft, de toepassing er van wordt bemoeilijkt door de steeds groo- ter wordende tegenstelling tusschen de Poolsche emigranten en Moskou en de door de Sowjets opgeworpen grens kwesties. De Amerikanen, die beweer den in den oorlog te zijn gegaan tot verdediging van vrijheid en rechten van andere volken, bezitten, naar het blad verklaart, niet de noodige macht om hun geallieeren en den Sowjets verstand bij te brengen. De „Coemhoerijet" verklaart, dat de neutrale .landen sceptisch staan tegen over de Atlantische charta. Als kinde ren. die zich hebben gebrand, zijn zij bang voor het vuur. M Jaar geledon De opnieuw gekozen Turksche president Ineunu. (Foto Archief) Een vrijspraak in de Alkmaarsche oplichtingszaak Gistermorgen deed de Alkmaarsche rechtbank uitspraak in de tweede zaak tegen den voormaligen korporaal der marechaussee Geelen, die met twee andere Alkmaarders terecht had ge staan wegens oplichting van den Haar lemmer Sch. In de eerste zaak was G. vorige week tot twee jaar "gevangenisstraf veroor deeld. Nu werd hij echter vrijgespro ken van de hem ten laste gelegde uit lokking van oplichting. De eisch van den officier van justitie was drie jaar gevangenisstraf. Naar wij nader vernemen hebben de drie veroordeelden, Hoogakker, Vroeg- op en Geelen hooger beroep aangetee- kend. DUI7SCH WEERMACHT BERICHT WALKI EN LJUBOTIN VEROVERD Doeltreffende afweer in het Noorden HOOFDKWARTIER VAN DEN FüH- RER, 9 Maart (D.N.B.). Het opper bevel van de weermacht maakt be kend: „De winterslag in het Oosten duurt met onverminderde kracht voort. De Duitsche troepen zijn echter aan het geheele front meester van den toestand. Zij bevinden zich m een succesvollen aanval, houden op andere plaatsen in onwrikbaren afweer hun stellingen of voeren bevolen be wegingen om zich los te maken van den vijand in verkorte frontlinies vol gens de plannen uit. De Duitsche aanval in het gebied van C h a r k o f maakt vorderin gen. De vijand werd na hevigen strijd opnieuw nit verdedigingsli nies geworpen. Talrijke plaatsen, o.a. de sfeden Walki en LJu- b o t i n werden stormenderhand veroverd. De afweerslagen in de gevechtssec toren van Orel en Staraja R u s s a duruden ook gisteren voort. De Duitsche divisies, gesteund door het onvermoeide optreden van de lucht macht, hielden tegenover den met massale infanterieformaties aanvallen den vijand onwrikbaar stand en brach ten den vijand ontzaglijke verliezen toe. Ondanks het in den strijd werpen van een groote hoeveelheid 'artillerie, pantserwagens en slagvliegtuigen kon de vijand op geen enkele plaats ter reinwinst behalen. Aan het Noor d-A frikaansche front verliep de dag van gisteren over het algemeen kalm. Jagers scho ten boven Tunesië vijf vijandelijke vliegtuigen neer. Ziekenhuizen en cultureele goederen ten otfer gevallen De Britsche luchtmacht heeft gis ternacht Zuidduitsch gebied aange vallen. De bevolking leed verliezen Vooral in de woonwijken van een stad ontstond vrij groote brandscha- de. In aanvulling op het weermacht- bericht verneemt het DNB nog: De Britsche luchtmacht heeft een nieuwen terreuraanval ondernomen op de stad Neurenberg. Drie zieken huizen en twee tehuizen voor ouden van dagen werden zwaar getroffen. Britsche bommen kwamen o.a. te recht op den schouwburg, het Ger- maansche museum en de Mauthalle. Dit laatste is een der mooiste gebou wen van de oude stad Neurenberg uit de 15e eeuw en ieder die een be zoek aan Neurenberg heeft gebracht wel bekend. Ook het Germaansche museum met zijn in de wereld unie ke verzamelingen van documenten der Germaansche geschiedenis is el- ken bezoeker bekend. In antwoord op een vraag heeft men in de Wilhelmstrasse verklaard dat ook in dit geval weer eens be vestigd wordt, dat het den Engel- schen bij hun aanvallen niet te doen is om voor den oorlog belangrijke doelen, doch dat zij rnet voorbe dachten rade Duitsche cultuurge- denkteekenen. woqn- en ziekenhui zen tot het doel van hun overvallen maken. Ook in Neurenberg zijn. zoo als reeds bij de aanvallen op ande re Duitsche steden, behalve woon huizen ook waardevolle cultureele goederen het offer van Britsche bommen geworden. zijn namelijk de door den Amerikaan- schen president onderteekende veer tien punten openbaar gemaakt. Zij le ken op de Atlantische verklaring, doch waren nog vrijer en idealistischer. Toen de vrede geteekend was, zijn -de schoone droomen meer en meer in rook opgegaan. Toen verleden jaar de Atlantische charta gepubliceerd werd, hadden de bladen zich het voorbeeld van de veertien punten herinnerd en daarom de nieuwe verklaring geens zins enthousiast begroet, want het was hun duidelijk, dat ingeval van een overwinning der,'democraten, niemand haar principieel zou toepassen. Vijandelijke vliegtuigen vielen over dag het kustgebied van de be zette gebieden in het Westen en een grensplaats in W e s t-D uitschlarad des nachts de stad Neurenberg met brand- en brisantbommen aan. De bevoiking leed verliezen. Er ontstond tamelijk groote schade, vooral in woon wijken en aan openbare gebouwen. Enkele cultuur-historische monumen ten werden vernietigd. Jagers en lucht doelartillerie van de luchtmacht scho ten in totaal 17 vijandelijke vliegtuigen Duitschers opgelet I De voor alle Rijksduitsöhere in Nederland bevoegde Wehrersatz- dienststelle: Wehrbezirkskomman- do Ausland, Aussenstelle Holland (voorheen Aussenstelle Den Ilaag) heeft haar zetel verplaatst van Den Haag naar Amsterdam, Prins Hendrikkade 159 (huize Oceaan). Na de dagtaak heeft ok de Ne- derlandsche arbeider in Duitsch- land behoefte aan ontspanning, Vooral in „Lagers", die ver van de groote steden liggen, is de be hoefte aan lectuur zeer groot. Het vaderland kan in deze behoefte voorzien, door de boekeninzame- ling van den Nationalen Jeugd storm voor dit doel gul te steunen Als eerste Nederlander De toekenning van het ridderkruis van het ijzeren kruis aan onzen jeug digen landgenoot, Gerardus Mooyman heeft" het A.N.P. aanleiding gegeven bij de familie van dezen kranigen en dapperen militair te Voorburg inlich tingen in te winnen omtrent zijn le vensloop. Gerard werd 23 September 1923 te Apeldoorn geboren als zoon van een melkhandelaar. H<J woonde successie velijk te Amsterdam en te Voorburg. Gerard, op een na de jongste van de acht kinderen van het echtpaar Mooy man, kon goed leereu en bleef tot zijn 14e jaar op school. Aanvankelijk.kwam hij toen bij zijn vader in de melkzaak lcort daarna ging hij naar de metaal- warenfabriek der firma van I-Ieyst, ten slotte kwam hij in betrekking bij een apotheker. Zijn moeder was intus schen in het voorjaar van 1938 over leden. In Februari 1941 meldde de toen ruim 17-jarïge Gerard zich bij de Waf- fen-SS voor vrijwillige dienstneming aan. Maar hij werd afgekeurd omdat hij niet de vereischte minimumlengte haalde. Er kwam precies een centime ter aan tekort. Gerard was echter nog in den groei en in April van hetzelfde jaar, dus nauwelijks twee maanden na de eerste keuring, had hij de noodige lengte bereikt en toen werd hij voor de militaire opleiding aangenomen. De grtióle militaire successen van zijn zoon heeft vader Mooyman niet mogen beleven, want den 21sten Ja nuari 1942 kwam vader te overlijden. Gerard is een sobere jonge man, die geen alcoholische dranken gebruikt en die niet rookt. Maar het is een jongen van Jan de Wit. Een hem teekenend staaltje trolfen we in een den derden Februari jl. gedateerden brief van Gerard aan zijn broer en schoonzuster aan, waar hij schrijft: „Hedenmorgen beleefde ik de groot ste sensatie van mijn leven. Dat waar ik op gewacht had kwam: negen pant serwagens (tanks) stormen op onze stellingen af. Het toeval wilde, dat ik net mijn posten ging'controleeren, daar hoorde ik pantsergeruisch. Ik spring aan mijn Geschuetz en zeg tegen mijn tweeden kanonnier: Weg, laat mij maar schieten, gij moet maar laden. Ik geef twee schoten af en daar brandt de eerste pantser, maar'rijdt niettegen staande verder. Den tweeden pantser geef ik een schot. Na dit schot wil de leege huls er niet meer uit. Dus we kunnen niet meer schieten en de pant sers komen steeds dichter bij. ik huil en schreeuw van machtelooze woede. Daar schiet mij wat te binnen, ik ren uit mijn stelling het land in, gevolgd door mijn tweeden kanonnier. Na een oogenblik vind ik een dunnen slok, duw dien voör in den loop en stoot tegen die leeg huls met het resultaat, dat zij er aan dén achterkant uitvalt. Nu is het hoogste tijd geworden: 9 zware tanks zijn tot op een afstand van 400 meter genaderd. Duidelijk kan men de grauwe monsters herken nen. Snel nog twee kisten granaten aan het geschut en met een krijgsge huil neem ik plaats achter de richtin- strumenten. Daar ging 1?èt dan loos. Aan den Nederlandschen SS-pantser- jager Gerardus Mooyman. die op 16 Februari 11. met zijn pant»erafweer- kanon 13 Bols)ewistlsche pantser wagens heeft vernietigd In den strijd ten Zuiden van het Ladoga-meer. U het Ridderkruis verleend GNF-Fotodienst NSB-Pax m Met groote snelheid vliegen de grana ten uit den loop. Razend snel richt ik na elk schot het geschut in. Ja, na nefen schoten, het is bijna onmogelijk, branden vier tanks en blijven stilstaan, een oogenblik daarna vliegen zij door hun eigen munitie, die zij in den pantser hebben, ,in de lucht. De andere vijf tanks, die wat achter gebleven waren en dat gezien hadden, draaiden om en gingen aan den haal. Van deze pantsers wist ik er vier zwaar te be schadigen. O, wat een pech wanneer die leege huls niet in de klem had ge zeten, had ik ze alle negen kapot ge schoten". .Hedenmorgen meldt de corres pondent van ANP nog uit Berlijn: De bladen publiceeren in grooten opmaak het bericht, dat aan den SS- soldaat Mooyman als eersten vrij williger uit de Germaansche landen het ridderkruis van het ijzeren kruis is verleend. GEEN AUDIëNTIE. De welcelijksche audiëntie van den Commisaris der provincie Noord-Hol land zal Vrijdag 12 Maart a.s. niet wor den gehouden. De eerstvolgende au diëntie vindt plaats op Vrijdag 19 Maart a.s. Nederlandsche vrijwilligers In de Sovjet-Unie SS PK Wlgfors«-0 H-P e Keuringen voor de Waffen SS en het Legioen Het SS-Ersatzkommando Niederlan- de deelt mede: Nederlanders van arisch bloed, in den leetfijd van 17-45 jaar (ook gehuwden) die lichamelijk zoowel als geestelijk goed ontwikkeld zijn en zich geheel kunnen geven aan de eischen, die de opleiding hun stelt, kunnen zich bij de genoemde adressen vervoegen, ten einde gekeurd te worden. Thans bestaat ook de mogelijkheid tot opleiding en dienstvervulling in Nederland, in een speciaal waclitba- taljon. Gezinsleden dezer vrijwilligers hebben gelijkt voorrechten als dege nen, die dienen in de Waflen-SS of het legioen: kostwinnersvergoeding, koste- looze ziekenverpleging, extra levens middelen, enz. Tijdens deze keuringen kunnen zich ook diegenen melden, die tot de Ger maansche SS in Nederland willen toe treden. 19.-3.43 9.00, Rotterdam, Deutsches Haus, Westzeedijk. 19.3.43 15.00, Den Bosch, hotel Noordbrabant, Markt 45. 20.3.43 9.00, Roermond, N.S.D.A.P., Swalmerstraat 61. 20.3.43 15.00, Arnhem, Weverstraat 16b. 21.3.43 9.00, Hengelo, Deutsches Haus. 21.3.43 15.00, Zwolle, hotel Peters, Markt. 22.3.43 9.00, Gro ningen, Concerthuis, Poelestraat. 22.3 43 15.00, Leeuwarden, huize Schaaf, Breed straat. 23.3.43 9.00, Amsterdam, school Iepenweg 13. 24.3.43 10.00, Utrecht, Wehrmachtheim, Mariaplein. 25.3.43 10.00, Amersfoort, dienstge bouw, Leusderweg. 26.3.43 10.00, Den Haag, café „den Hout", Bezuidenhout- scheweg. GROEIENDE BELANGSTELLING In 1942 werden er 50 verbeterd DE tijden veranderen en wij veranderen met hen. Daarvan kan ook de ver- eeniging „De Hollandsche Molen" getuigen en, geluk kig, is er voor haar sprake van een verandering ten goede. De molen was eens het uiterlijk bewijs van den bloei onzer vaderlandsche indus trie. Waar het zoemen van zijn wieken, het geklepper van zijn stampers weerklonk, daar heerschte welvaart. De molens zongen oudtijds een belangrijke partij in het lied van den arbeid. Die dagen zijn voorbij. De machine en de motor ver drongen den molen. Efficien cy was nummer één en dat de molen met zijn karakte ristieke schoonheid in hooge mate bijdroeg tot ver fraaiing van onze lage lan den, zoodanig, dat hij er een onafscheidelijk deel van was gaan vormen, wat deed het ter zake? Echter, de tegenwoordige tijd met zijn schaarschte aan brandstoffen, bleef niet zon der invloed. De belangstel ling voor den molen, die in beweging wordt gebracht door de overal gratis voor- handene windkracht, nam plotseling toe. Deze omstandigheden zul len wel mede oorzaak zijn, geweest van het feit, dat de voorzitter van „de Holland sche Molen", Mr. P. G. van Tienhoven, op de Zaterdag in Krasnapolski te Amsterdam gehouden jaarvergadering kon getuigen van een sterk groeiende belangstelling en in verband daarmee van een kerngezonde positie der ver- eeniging, die haar ledental met niet minder dan 145 toe tredingen zag stijgen op 556. Onder de 50 molens, die niet alleen konden worden hersteld, doch die ten deele o.a. werden voorzien van stroomlijnwiekén, noemen we o.a. „De Held Jozua" te Zaandam. - Voorts de molen te St. Willebrord, wiens mo lenaar, overeenkomstig de oude verplichtingen, jaarlijks 12 mud rogge gratis maalt voor de armen. Ook onze waterradmolens verheugen zich in de belang stelling der vereeniging. Twee er van konden worden verbeterd, nl. die te Vasse (O.) en te Geulhem (L.). Door brand gingen 11 mo lens ten gronde. Afbraak zal in de toekomst moeilijker zijn, aangezien daarvoor een toestemming van de regee ring benoodigd is. Het aantal ingeschreven, werkende molens bedraagt thans voor Nederland in to taal 1282. We vermelden^ voorts nog het rapport van' Ir.. W. Cooi omtrent den Prinsenmolen, die staat in de plas van Ilil- ligersberg en doteert uit 1648. In 1935 werd deze molen gerestaureerd en in de daar op volgende jaren werden tal van proeven genomen ten doel hebbende de capaciteit der molens in het ai gemeen op te voeren. (Foto archief) Een verheugend verschijn sel is, dat er weer een stre- als van ouds, namen te ge ven ontstaat om de molens, ven. Met een tweetal interes sante inleidingen over zeld zame Nederlandsche molen typen en over de beteekenis van den wind voor ons land werd de vergadering beslo ten. 13 Mrt E.K. 21 Mrt V.M. 18.34 uur 29 Mrt tot morgenochtend L.K. 7.C6 uur 4fAMr: Tragisch sterfgeval te Blokker Gezin ernstig getroffen door besmettelijke ziekte. In het gezin van de familie v. Wegen te Blokker, waarvan on langs in een korte spanne tijds vier kinderen ten gevolge van een besmettelijke ziekte zijn overleden, heeft zich thans wederom een tragisch sterfgeval voorgedaan. In het ziekenhuis t,e Hoorn, waar heen hij Zaterdag was overge bracht, is Zondag ook de oudste zoon, die juist dc/.er dagen in het huwelijk zou treden, onder de zelfde verschijnselen als zich hij de andere vier slachtoffers voor- indeden, gestorven. Omgevingnieuws VEN HELDER. Een vlooien-invasie Tal van huismoeders in deze stad worden op het oogenblik tot wan hoop gedreven cioor een ware vlooien-invasie. die voor een paar weken terug begonnen is. De be voegde gemeentelijke instanties deelden mee. dat er inderdaad spra ke is van een abnormaal aantal vlooien in talrijke woningen in Den Helder. De oorzaak daarvan moet goeddeels gezocht worden in het gebrek aan zeep- en andere wasch- middelen. Dat heeft tengevolge, dat de woningen minder goed gereinigd worden dan voorheen, terwijl ook lijf- en beddegoed langer ongewas- schen blijft. Effectieve bestrijding van de plaag is slechts mogelijk door de eitjes, die bij voorkeur worden ge legd in kieren en spleten, te vernie tigen. Het beste geschiedt dit door te wasschen met lysol water (lysol is in de meeste apotheken nog wel te verkrijgen). Dit moet echter eeni- ge malen herhaald worden. Daar naast hange men kussens en klee- ren dagelijks buiten en kloppe het goed uit. De fantastische verhalen, die de ronde doen. zijn fabeltjes. Gaat men op de boven omschreven wijze te werk. dan is men binnen 2 of 3 we ken van de plaag verlost. LAN GEDIJ TC BURGERLIJKE STAND vaji 26 Febr. t.m. 4 Maart. Geboren: Jacobus. z. v. Cornelis J. Bes en Anna M. Bommer. Ondertrouwd: Wicher Beens. oud 26 jaar te Heerhugowaard en Adri- ana de Kraker. 22 jaar kraamver pleegster alhier' Johan J. Brijker. oud 25 jaar te Oegstgeest en Anna Renaud. 26 jaar. Abraham I. v. d. Veer. oud 24 jaar. te Beverwijk en Sijtske Kwadijk, 25 jaar; Cornelis Barsingerhorn. oud 63 jaar. tuin bouwer te Warm en huizen en Neel- tjes Bakker, oud 53 jaar. Huwelijksafkondiging van: Pie- ter Gutter. oud 27 jaar. tuinbouwer en Johanna Rutsen. oud 24 jaar; Arie Visser, oud 48 jaar. landarbei der te Koedijk en Wilhelmina M. Zeeuw, oud 33 jaar; Carolus P. Erich. oud.24 jaar. waschindustrieel te Alkmaar en Maria Drost, oud 21 jaar, Johan nes Bruin, oud 26 jaar. tuinbouwer te Schoor! en Margare- tha G. Bakker, oud 32 i. te Schoorl Getrouwd; Frans N, Badehui- zen. oud 21 jaar. marechaussee, te Diepenveen en Cornelia Kist. oud 25 jaar. Overleden: Johannes D. Mahieu. oud 39 jaar. echtgenoot van Johan na Bommer. Maartje Tuinman, oud 68 jaar. echtgenoote van Klaas Borst HA REN KARSPEL. Ds. WESTMIJSE BIJ „V.V.O.". Dirkshorn. Het is al zes jaar ge leden, sedert ds. G. Westmijse voor het laatst voor „V.V.O." optrad. De hernieuwde kennismaking is er echter één geweest, die nog lang in ons zal blijven voortleven. Voor de „Ver. voor Ontwikkeling" heeft ds. Westmijse Vrijdagavond voor een volle zaal een voordracht gehouden over: „Botsing tusschen goud -en genie in een tragisch kunstenaarsleven". Na een inleidend woord en na op ontroerende wijze het gedicht „Scher ven" te hebben voorgedragen, bracht spr. ons terug in het begin van de 17e eeuw, waar wij in een molen aan den Rijn bij Leiden kennis maken met den jongen Rembrandt, die later de grootste kunstschilder zou worden, dien de lage landen aan de zee -ooit heb ben bezeten. Op meesterlijke wijze werd ons Rem brandt geteekend. Zijn eerste vrouw Saskia van Uilenburg, zijn zoon Titus en later zijn tweede vrouw Hendrikje Stoffels, ze waren de bron van veel zonneschijn, ook echter van aangrij pende tragiek. Als dan eindelijk het hoogtepunt in zijn leven zal komen, en hij op „bestelling" de „Nachtwacht" heeft geschilderd, komt de „krach". Pas na eeuwen zal dit doek, dat door de opdachtgevers werd geweigerd, een wereldberoemdheid worden. Rem brandt schilderde niet om goud, doch om uiting te geven aan wat in zijn kun- tenaarsziel leefde. Oud en arm is de ze groote schepper van licht en kleu ren heengegaan. Nog kort voor zijn dood diende hij als „model', toen één zijner leerlingen een beul op het doek moest vastleggen. Het leven van Rem brandt, waarin de botsing tusschen goud en genie in c-en tragisch kunste naarsleven door ds. Westmijse werd uitgebeeld, is een schilderij geworden, dat in de analen van „V.V.O." een eereplaats krijgt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Dagblad Noord-Holland, Schager editie | 1943 | | pagina 1