NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Demonstratie van den N.A.D. te Leeuwarden.
Zware geve,chten
bij Koeban-bruggehoofd.
Uitgave:
Dagblad voor JNoord-Holland N.
Alkmaar - Voordam G 9.
Bureau der Schager editie:
Schaeen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen).
Postrekening 66189.
DINSDAG 6 APRIL 1943.
SCHAGER EDITIE.
87ste Jaargang No. 80. 2 pagina's.
Hoofdredacteur: A. R. JONKER, Alkmaar.
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Prijs der gewone advertenties in deze
Editie 11 ot. per m.M. BIJ contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korticg. Tarieven voor de gcheele
oplage op aanvrage.
De Rijkscommissaris zet de beteekenis
van den Arbeidsdienst uiteen.
haar
Deze lichting zal
paraatheid in het eigen
vaderland toonen.
Zaterdag en Zondag heeft de Ned.
Arb. Dienst een groote demonstratie in
Leeuwarden gehouden.
Propaganda-marschen werden door
de stad gemaakt, waarbij de troepen
begeleid werden door het staforkest,
dat Zaterdag een concert gaf.
Na de melding van de op het Zaad-
land opgestelde afdeelingen aan den
Rijkscommissaris en inspectie van de
arbeidsmannen, werd het woord ge
voerd door den commandant van den
N.A.D., die er op wees. dat de jonge
mannen, die door de in-werking-tre-
ding van het Arbeidsdienstplichtbe-
gluit onder de schop zijn gekomen,
evenals hun voorgangers bereid zijn
getuigenis af te leggen van hun vasten
wil, het vaderland te dienen. De dienst
plichtigen van deze lichting zullen niet
in het Oosten staan doch hun paraat
heid in het eigen vaderland toonen. De
inzet van den geheelrn A.D. voor de
veiligstelling van den oogst zal een
zegeii voor bet volk blijken.
Rede van den Rijkscommissaris.
Nadat de arbeidsmannen het Frie-
sche volkslied hadden gezongen hield
de fcjkscommissarls. Rijksminister
Seys-Inquart een rede.
De .Rijkscommissaris sprak als volgt:
Mannen van den Nederlandschen
•..Arbeidsdienst;
Ik wil van de gelegenheid gebruik
maken, om U mijn opvatting uiteen te
zetten over de taak, die gij hebt en de
plichten, welke behoort te vervul
len. Als een deel van U mij niet. direct
verstaat, omdat ik niet in Uw taal tot
U kan spreken, kunt gij er. wanneer
Uw superieuren mijn woorden voor U
zullen vertalen, toch van overtuigd zijn,
dat ik er met groote aandaclu en zeer
veel ernst over nadenk, waarom gij In
de Nederlanden ook m r n Arbeids
dienst vereenigd dient te zijn.
Ik besef volkomen, dat voor U,
Hollanders, Friezen en andere Ne
derlanders deze vereeniging in een
organisatie, die zoozee» een militair
karakter draagt, iets ongewoons is.
Ik zie U hier voor het eerst niet als
een afdeeling, die uit vrijwilligers
bestaat, die du. om een of andere
reden vanzelf hier gekomen zijn,
maar als een lichting, dus zuiver
als een groep van de Nederlanders
van Uw leeftijdsklasse. Ik begrijp,
dat deze orde en discipline op me
nigeen van U den indruk van een
dwang zou kunnen maken. Daarover
wil ik U dit zeggen. Zoolang een
van U den Arbeidsdienst gevoelt als
dwang, heeft hij de beteekenis van
den Arbeidsdienst nog in het geheel
niet begrepen.
Hier is sprake van iets anders. Gij
moet de overtuiging krijgen, dat gij
hier in een gedisciplineerdé orde naast
elkander zijt geplaatst, dat gij met el
kaar werkt in een orde. die niet izonder
beteekenis is want dan zou het geen
orde zijn maar, dat gij voor de ver
wezenlijking van een gedachte en voor
een goede zaak bijeengebracht zijt.
Waarom Duitsche formaties?
Voor U, Nederlanders in het alge
meen, is het totdusverre misschien nog
niet noodlg geweest, dat het geheele
v„lk in dergelijke formaties bijeenge
bracht werd. Voor ons. Uw buren in
het Duitsche rijk, is dit noodig geweest
op grond 'van de ervaring van onze
eeuwenoude geschiedenis, want wij.
midden in dit werelddeel, met grenzen
bijna zonder natuurlijke bescherming,
zijn steeds weer aangevallen. Onze
vijanden beweren thans, dat het omge
keerd is. Maar wanneer gij de geschie
denis onderzoekt dan zult gij zeggen,
,dat de anderen dns steeds weer hebben
overvallen. Ik herinner aan de oorlo
gen, die de Franschen eeuwenlang te
gen ons gevoerd hebben. Ik herinner
aan de stormloopen. die steeds weer uit
het Oosten kwamen en over Duitsch-
land geheel Europa wilden overstroo-
men, Daarom was het noodig. dat wij
al onze krachten leerden samenvoegen
in een gedisciplineerde orde, dat wij
niet pas op het oogenblik van het ge
vaar om' ons heen mochten zien, waar
onze vrienden en buren en onze vijan
den waren. En zoo is onze soldateske
houding niet een dressuur, maar de
uiting naar buiten van onze inwendige
paraatheid.
Zoo moet ook gij de orde in. den
Arbeidsdienst opvatten, want ik ge
loof, dat voor U deze tijd, waarin
gij eenigszins buiten de geschiedenis
en haar oorlogen gestaan hebt,
voorbij schijnt te zijn, immers thans
is de schok, die zich over den ge-
heelen wereldbol voortplant, te
groot dan dat een volk op den dt£ur
afzijdig kan blijven. Daarom lukt
het mij noodig en voor U van be
lang, U te brengen tot een vereeni
ging en een formatie, die U de er
varing en de wetenschap van het
gezamenlijk naast eikander staan in
een gedisciplineerde, sodateske orde
bijbrengt.
Maar wat ik hier tucht noem, mag
niet alleen tucht zijn. Tot deze tucht
behoort nog iets, dat noodig is om het
geheel beteekenis te geven. Dat is de
vrijheid van den enkeling binnen deze
orde, waarin hg geplaatst is om zijn
krachten naar beste weten en volgens
geweten te gebruiken. Wanneer gij dus
erover nadenkt, wat dan deze soldates
ke orde is. waarin gij geplaatst zijt, dan
moet gij steeds tot Uzelf zeggen, dat zij
niet een dwang moet zijn, maar een
zinrijke orde, die ieder afzonderlijk
ook de volle vrijheid moet geven, zijn
kr-chten op de beste wijze voor de ge
meenschappelijke taak in te spannen.
Nederlandsche Arbeidsmannen, ik
heb er U reeds op gewezen, dat het lot
van het Duitsche volk veel moeilijker
was. En dit lot is ook thans weer on
eindig veel moeilijker. Op ons rust een
zeer groote verantwoordelijkheid. Onze
blik richt zich thans tot ver buiten dit
continent. Thans, nu wij kunnen zeg
gen dat wij ons in den tweedentweréld-
oorlog bevinden, gaat het niet meer om
economische voordeelen of om staats
grenzen. Hij die gelooft, dat het nog
gaat om het verwerven van econo
misch gpbied of om uitbreiding der
staatsgrenzen, begrijpt dezen oorlog
niet.
.n September 1939 was het mogelijk
geweest dit alles te vermijden, als toen
de gerechtvaardigde aanspraak van het
Duitsche rijk op Dantzig erkend was. Dan
hadden wij ons dit aljes kunnen bespa-
jen. Dat wilden onze vijanden niet. Het
doet nu werkelijk belachelijk aan. wan
neer wij ons indenken, dat door deze
rechtvaardige erkenning van onze aan
spraak alles had kunnen worden voor
komen. Maar dit kon zoo niet zijn, tyant
het zeer groote conflict, dat wij thans
meemaken, bereidde zich voor. Wij
kunnen nu zeggen, dat de werelddeelen
met elkander strijden. Oostelijk van
ons dreigen de horden der Oost-Euro-
peesch-Binnenaziatische steppen geheel
Europa te overstroomen. In het Westen
vormt zich een nieuwe concentratie
van krachten op het Westelijk half
rond. nieuwe groepeeringen ontstaan
in' het Verre Oosten. Wij in het oude
werelddeel Europa zien ons geplaatst
tegenover deze continenten en hun
concentratie. Maar het zijn niet de con
tinenten, belangrijk en beslissend is de
geest, die de menschen in de geschiede
nis stoot en bestuurt.
Wat op het spel staat.
Zoo zien wij, en ik zeg thans wij, alle
Europeanen in geheel Europa vooral de
noodzaak, ons te handhaven tegenover
het Oosten met de drommen uit zijn
Binnen-Aziatische steppen. Hier staat
het behoud van onzen eigen aard, van
ons weien, van ons leven op het spel.
Arbeidsmannen, het bolsjewisme, dat
daar nader rolt, is niet datgene, dat,wij
in de binnenlandsche politiek als com-
munisfhe hebben meegemaakt en over
wonnen. Hier is het mogelijk, dat de
Nederlanders zich vergissen, wanneer
zij gelooven, dat het er slechts om gaat
het communisme niet tot bloei te laten
komen, een dwaling, die hier en daar
kon worden opgemerkt. Het bolsjewis
me is de tegenwoordige, levensvorm
Van den blnnenaziatischen steppengeest,
zooals die om de paar eeuwen op Europa
toestormde. Dat is niet een menschelijke
uiting, die iets uitstaande heeft met tucht
of zelfs met vrijheid, maar een massale
opeéilhooping van menschen, die zielloos
tot machinemenschen geworden en zelfs
gemaakt zijn.
Maar het is voor ons even belang
rijk eraan te denken, dat wij ook
tegenover het Westen voorzichtig
heid in acht hebben te nemen. Want
ook daar vormt' zich een geest, die
met den Europeeschen niets gemeen
heeft in die mate, dat wij aan een
lotsgcmeenschap kunnen denken. Het
Amerikanisme, dat zich aan de over
zijde vormt, moet zich maar ontwik
kelen zooals het wil, wij zullen het
niet storen. Maar wij moeten het af-
wijzen, dat dit Amerikanisme in onze
Europeesche aangelegenheden bin
nendringt.
Wij kunnen thans reeds constateeren,
hoe ongeschikt en misplaatst het is, dat
de Amerikanen zich met onze zaken
willen bemoeien. Wij nertien juist thans
aan de overzijde steeds weer de grenze-
looze onwetendhei J omtrent en het vol
ledige gemis aan begrip voor onze toe
standen alsmede een aan- gewetenloos
heid grenzend gebrek aan verantwoorde
lijkheidsgevoel waar. Ik herinner er
slechts aan, dat toonaangevende man
nen daar eenvoudig zeggen, dat het het
beste zou zijn, dat in deze Europeechse
wanorde, welke zij meenen te zien in de
verscheidenheid van onze volken en sta
ten, orde wordt gebracht do^r bolsjo-
wisten en dat er geen enkel bezwaar
tegen kan worden gemaakt, Indien de
buren van de Sowjet-republieken 'ver-
Te t.eeuwarden had Zondag een bijeenkomst plaats van verschillende
afdeelingen van den Nederlandschen Arbeidsdienst, waarbij de Rijkscom
missaris. Rijksminister dr. Seyss lnquart en de nieuwbenoemde commandant
van den N A.D.. Generaal Arbeldslelder L A. C. de Bock. een rede hielden
Tijdens dc inspectie van de arbeidsmannen. In het midden: Rijksminister dr.
Seyss lnquart; tweede van rechts: Generaal Arbeldslelder L A C. de Bock
CNF-J. Zetjlemaker- Pax m
Vier Belijdenissen van een Politiek Penseel.
4. Churchili voor het Lagerhuis op 12 November 1942:
„Ik heb een diep vertrouwen in de wijdheid van Stalin ent
den poeden wil van dezen merkwaardigen mtin. Mijn hart
heeft met Sovjet-Rusland gebloed en ik voel, wat U allen
ook gevoeld zult hebben, de vurigen wil, tezamen met Sovjet-
Rusland te lijden en een deel van zijn last te dragen."
KONING BORIS BIJ
DEN FüHRER.
Koning Boris van Bulgarije bi]
den Führer
Telefoto Hoffmann-Stapf-Paat m
De Führer heeft op 31 Maart in
tegenwoordigheid van den Duit-
schen minister van buitenlandsche
zaken, Von Ribbentrop, .koning Bo
ris van Bulgarije ontvangen en met
hem een lang en hartelijk ohderhoud
§ehad, dat in den geest van de tra-
itioneele vriendschap tusschen
Duitschland en Bulgarije verliep.
General-Oberst Daluege
in Nederland.
De Chef der Ordnungspolizei, de
SS-Oberstgruppeniührer en General.
Oberst der Politie, plaatsvervangend
Rijksprotector in Bohemen en Mo-
raviè, Daluege, heeft in de afgeloo-
pen dagen op uitnoodiging van den
Rijkscommissaris, Rijksminister Dr.
Seyss-lnquart, een bezoek aan Neder
land gebracht. Hij inspecteerde gedu
rende zijn ver,blyf te 's-Gravenhage
het daar gestationneerde regiment
brandweer-politie, afd. Nederland,
dat bij de# terreuraanval der Engel-
schen op 'Rotterdam voor het eerst
zijn uitstekende opleiding bewees,
welke het van de Duitsche Brand-
weerpolitie heeft gekregen. General-
Oberst Daluege inspecteerde voorts
de te Schalkhaar bij Deventer on
dergebrachte afdeelingen van het
Ned. Politie-Opleidingsbataljon. Zoo
wel over de Brandweer-politie als
over het Opleidingsbataljon liet de
Chef der OrdnungspoLzei zich in zeer
waardeerènde woorden uit.
Ruim 200 dooden in Parijs.
Volgens de laatste berichten van
officieele Fransche zijde zijn bij
den Engelsch-Amerikaanschen aan
val op Parijs meer dan 200 men
schen om het leven gekomen, en 500
gewond. Van 50 gewonden is de
toestand hopeloos, zoodat het aantal
dooden nog belangrijk, zal stijgen
ook al omdat het opruimingswerk
nog lang niet geëindigd is." 120
woonhuizen werden geheel ver
nield, talrijke andere zwaar be
schadigd.
Bijzónder tragische gevolgen had
de aanval op de renbaan van
Longchamps. waar Zondag het sei
zoen werd geopend en waar een
reusachtige menigte bijeen was. On
geveer vijftien bommen waren op
het terrein gemikt en hadden den
dood van ruim vijftig personen tot
gevolg.
BIJ DEMONTEEREN VAN
PROJECTIEL ERNSTIG GEWOND.
Een landbouwerszoon uit de buurt
schap Stokkum was dezer dagen zoo
onvoorzichtig een projectiel, dat hij
op het land vond te demon teeren.
Het projectiel explodeerde en de
roekelooze boerenjongen werd ern
stig gewond.
Plaatselijke gevechtsacties
in Tunis.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 5 April.
Het opperbevel der weermacht
deelt mede:
De bolsjewisten hebben gis
teren met verscheidene divisies
den verwachten aanval op het
Oostelijk front van het Koeban-
bruggenoofd ingezet. De steeds
herhaalde aanvallen, die ge
steund werden door krachtig
artillerievuur en vele pantser
wagens, werden door Duitsche
en Roemeensche troepen uit
eengeslagen met zware vijande
lijke verliezen aan menschen en
materiaal. De gevechten duren
voort.
Een eigen aanvalsoperatie ten O.
van Orel had een geslaagd verloop.
Aan de rest van het Oostelijk front
alleen ten zuiden van het Ilmen-
meer en voor Leningrad levendiger
plaatselijke ggvechtsactie.
Aan het front in Tunis had dq dag
bij plaatselijke actie van verken
ningsgroepen en stormtroepen een
rustig verloop. De luchtmacht be
stookte met sterke afdeelingen vij
andelijke concentraties van voertui
gen en pantserwagens, tentenkam
pen en artilleriestellingen. Duitsche
jagers behaalden acht overwinnin-
fen in de lucht. Ten Oosten van
ougie dedên gevechtsvliegtuigen
een aanval op een groot vijandelijk
vrachtschip, 2ij brachten het zware
schade toe.
Een gemengde BritschAmeri-
kaansche formatie heeft gisteren
overdag het gebied van Parus aan-
gevallen. Tengevolge van' bomtref-
fers in woonwijken, parken en
sportterreinen der stad zijn er ver
scheidene honderden dooden en ge
wonden onder de bevolking. Bij de
zen terreuraanval en bij andere vij
andelijke aanvallen op het bezette
gebied in het Westen en Noorwegen
werden 19 vliegtuigen neergescho
ten. Drie eigen vliegtuigen gingen
verloren.
In den afgeloopen nacht hebben
Britsche vliegtuigen lukraak bri
sant- en brandbommen 'laten vallen
op open plattelandsgemeenten in 't
kustgebied van Noorjl-Duitschland.
Tien der aanvallende bommenwer
pers werden door nacht jagers en
afweergeschut der marine neerge
haald.
REDERIJKERSLEVEN IN WEST-FRIESLAND.
Voor en achter de schermen
van het dorpstooneel.
i.
Zonder overdrijving mogen wij
zeggen, dat het rederijkersleven
vrijwel nergens in den lande een
zoo groote vlucht heeft genomen
als in West-Friesland. Men vindt
bijna geen dorp of gehucht, of
het heeft zijn eigen rederijkers
kamer, die enkele malen per jaar
voor het voetlicht verschijnt.
Men mag de cultureele beteekenis
van dit optreden niet onderschatten,
vooral niet in het verleden. De tijd
immers ligt nog niet vei achter ons,
dat het platteland leefie»iri een be
paald isolement, waaruit de moderne
verkeersmogeliikheden het nog niet
hadden „verlost; de mogelijkheid om
elders, in casu in een van onze groote
VERDUISTER GOED
Deze week van 20.30-7.
Maan op: 8.13, onder 22.15
12 April: Eerste kwartier.
zoeken in de Sow jetunie te worden op
genomen, zich dus voor het Bolsjewisme
uitspreken. Dit is het doorslaggevende
bewijs voor het feit, dat er daar geen
begrip is voor ons Europeanen, maar
ook niet de wil om zich op verantwoor
delijke wijze'met onze aangelegenheden
bezig te houden. De lieden daar aan de
overzijde sfouden ons voor hun andere
aanspraken op de wereldheerschappij
slechts verraden en' verkoopen. Ik zou u
allen op he: hart willen drukken, dat
wij Europeanen, om wie het thans gaat,
or.s ervan bewust moeten zijn, dat wij
een lotsgemeenschap vormen, die zich
tegen het Oosten moet verdedigen om
zijn of niet zijn, die echter ook haar
volksche en cultureele bestaan moet
verdedigen en handhaven tegenover dit
Amerikaansche westen.
Duitsohland's strijd.
Nederlandsche arbeidsmannen, het
Duitsche volk heeft dezen strijd aan
vaard. Ik wil u volkomen openlijk zeg
gen, dat wij dezen oorlog natuurlijk in
de eerste plaats voor onszelf voeren.
Het zal niet zoo zijn, zooals het drie
of vierhonderd jaar geleden was, toen
het vraagstuk der geestelijke en gods
dienstvrijheid ten koste» van het Duit
sche volk werd uitgevochten, toen in de
hervormingsoorlogen voor het Avond-
iand de vrijheid van geweten werd be
vochten, maar het Duitsche volk en het
Duitsche Rijk de kampprijs voor de
andere landen waren. Het zal niet we
derom zoo zijnf dat thans de geestelijke
gedwongen. En juist in dit jaar 1943
worden wij zooals onze vijanden met
verbazing zien, omdat zij een 1918 ver
wacht hadden door den concentratie
en den inzet der thans opgeroepen
.krachten met den dag sterker.
Er is slechts onderscheid van
prestatie.
Kameraden zoo wil ik u als arbeids
mannen thans noemen de arbeids
dienst moet voor u een belevenis zijnf
gij moet - de belevenis hebben, dat gij,
wat ook uw afkomst is, of uw ouders
gegoed zijn, een vermogen hebben, hoo-
gere staatsambten bekleeden, een voor
aanstaande plaats innemen in handel
of industrie, of dat zij handswerklieden,
boeren of arbeiders zijn, allen gelijk zijt,
opgeroepen voor denzelfden inzet en
hetzelfde doel, en dat er slechts een
onderscheid bestaat, dat van uw* pres
taties. Wfe meer presteert, beteekent
meer. En dat, Nederlandsche arbeids
mannen, moet ook de eerste wet zijn,
volgens welke wij de maatschappelijke
orde in dit nieuwe Europa willen op
bouwen. Ook hier moet de eerste wet
de prestatie voor de gemeenschap wor
den. Deze belevenis moet gij ondergaan.
Met deze belevenis moet gij dan uw bur
gerlijk beroep aanvaarden en weten, dat
gij eenmaal naast elkander gestaan hebt
als mannen van uw leeftijd, waarbij er
geen verschillen van welken aard wa-
rn, maar een gemeenschappelijken
band van gedisciplineerde orde ert zin-
strijd om de sociale gerechtigheid en de rijken arbeid. Ik zou u, doch ook allen
t anderen Nederlanders op zeer ondub
belzinnige wijze willen zeggen, dat dit
he* eenige doel van den arbeidsdienst
is. Want, wanneer dit doel wordt be
reikt, wanneer gij aldus bijeengebracht
en paraat g-jmaakt zijt, dan is een der
belangrijkste grondslagen in u gelegd,
waarop wij onze toekomst, zooals deze
ons allen in Europa gemeen is, willen
opbouwen. De arbeidsdienst zal echter
voor u nooit gewetensdwang beteeke-
nen. Hij zal zich ook nooit indringen
in de verhouding van den mensch tot.
God.
Mannen van den N. A. D. zoo eindigde
spr., ik heb heden voor U slechts een
wensch, dat gij openhartige, opgewekte
mannen zijt, die zich vooral bewust
worden van hun volksche en rasver-
antwoordelijfthcid in het volk en in
den grootéren kring der Germaansche
volken, die zullen ontwaken en bereid
zijn ook het laatste in te zetten voor de
toekomst. Gij voor het Nederlandsche
volk, wij voor het Duitsche volk en wil
allen voor een gemeenschappelijke, ge-
volksche vrijheid ten koste van het
Duitsche volk wordt gevoerd. Het Duit
sche volk voert dezen oorlog om zijn
toekomst, die thans vooral tegen het
Bolsjewisme moet worden gevoerd in
zijn meest doeltreffcnden gemeenschaps
vorm, het nationaal-sccialisme. En wij,
Duitschers zullen dezen strijd uitslui
tend en nooit in een andere orde voeren
dan volgens onze nationaal-socialistische
levenswet.
Maar in dezen zegevierenden strgd
voert Duitschland thans ook den
oorlog voor Europa en juist de sol
dateske levenswettel., die ons door
dc geschiedenis der eeuwen geleerd
zgn, hebben ons tot dc grootste
krachtsinspanning gereed en geschikt
gemaakt.
De machtsontplooiing van het Duitsche
volk in dezen oorlog is oneindig groot.
Wij hebben tot dusverre met ongeveer
een vijfde deel van de verliezen van
den eersten wereldoorlog onze vijanden
ui» dit werelddeel'geslagen en den vijand
in het Oosten reeds half op de knieen lukkige toekomst.
steden, den géést te verkwikken aan
een goed tooneelstuk, was niet bijster
girooi. Ook de radio, welke alle af
standen oyerbrugt, had haar intrede
nog niet gedaan en zoo was men op
het gebied van ontwikkeling en ont
spanning voor een groot aeel aan
gewezen op zich zelf.
OP HOOG PEIL.
Het was vooral in deze jaren, dat
het liefhebberij tooneel in West-Fries
land bloeide; namen als van „De
Oefenschool" te Wognum en „Heet
Mosterdzaadje" te Wijdenes om er
maar eens een paar te noemen
vereenigingen, die reeds, meer #dan
een halve eeuw hebben bestaan,
hadden een bekenden klank.
In plaatsen als Grootebroek en An-
dijk, waar de kunst van het rederij
ken een gtoote hoogte had bereikt,
ging er een ontwikkelenden en be-
schavenden invloed van uit. Ook
school er echter nog veel kaf/onder
het koren en was in menig dorp de
tooneelavond niet meer dan het nu
eenmaal noodzakelijke aanloopje
voor de danspartij na afloop, waarbij
aan het spel nauwelijks aandacht
werd besteed en de uitvoering niet
voor honderd, procent geslaagd mocht,
heeten, wanneer zij niet in eeh fik-
sche knokpartij na afloop haar be
kroning vond. In het generaal be
zien echter, ging van het rederijkers-
tooiieel een invloed ten goede uit.
zoowel voor de spelers' als van het
publiek.
HET GET^IJ VERLOOPT.
Wanneer wij deze periode achter
ons laten, breekt een tijdperk aan,
waarin het plattclandstooneel ten
offer dreigt te vallen aan den voor
uitgang in de techniek. Het is reeds
met enkele woorden gezegd: men
trok verder van huis, de radio bracht
de wereld dichter bij, men zag* en
hoorde meer dan voorheen en ging
hoogtere ei^hen stellen. Wat de eigen
dorpelingen opvoerden, was niet meer
goed genoeg en de belangstelling
voor hun prestaties kwijnde ziender-
oogen. Men zag geen mogelijkheid
meer om gelijken tred te houden met
de verlangens fvan het publiek, dat
de rederijkers ontrouw werd en zijn
belangstelling eenerzijds meer liet
uitgaan naar de kunst met een groote
K en anderzijds .dit wel voor het
grootste gedeelte zich vergaapte
aan het klatergoud en de bloote bee
nenparade van de wereldstad-revue
met haaï driehonderd en zooveel op
voeringen. Men had moeite 't leden
tal op peil te houden en veelal speelde
men voor halfvolle zalen. De toe
komst zag er voor het rederijkers
gilde verre van rooskleurig uit.
NIEUWE MOGELIJKHEDEN.
Uit dezen tijd nu dateert de op
richting van den Westfrieschen Too-
neelbond, opgericht door eenige man
nen, die verder zagen dah hun neos
lang was en die beseften, dat, wilde
het tooneel voor West-Friesland be
hoeden blijven, men in organisato
risch verband diende te zoeken naar
nieuwe mogelijkheden om het dilet-
tantqntooneel te doen aanpassen aan
de eischen t^in dep tijd. De bond
S werd als kleine organisatie opgericht
en had met allerlei kinderziekten te
kampen; velen zullen er; althans in
den beginne, hooger verwachtingen
van hebben gekoesterd dan de rcsul-
tatén in de practijk uitwezen, doch
men hield voet bij stuk en liet zich
niet door moeilijkheden uit het veld
slaan. Thans telt de bond meer dan
veertig aangesloten vereenigingen en
beweegt hij zich op een uitgestrekt
werkterrein.
In een volgend artikel zullen wij
hierover iets naders mededeelen,
Reeds 227 dooden
te Rotterdam.
Het aantal slachtoffers van den
Britschcn luchtaanval op Rotterdam
Is inmiddels gestegen tot 227 doo
den, 254 zwaargewonden en meer
dan 400 lichtgewonden.
Onder de dooden bevinden zich 82
vrouwen, 23 kinderen tot zeven jaar
oud en 37 kinderen boven de zeven
jaar en jonge menschen.
De hulpverleening.
Omtrent de hulpverleening vernemen
wij nog de volgende belangwekkende
bijzonderheden:
De afd. Centrale Keukens van het
Rijksbureau voor de Voedselvoorzie
ning in Oorlogstijd is terstond na het
bekend worden van het bombardement,
tegelijk met andere instanties en organi
saties, in actie gekomen. In overleg met
het gemeentebestuur van Rotterdam
werden alle keukens dier gemeente
direct ingeschakeld. Helaas kon één
daarvan, die in de getroffen wijk, wijl
zij mede vernietigd was, niet meedoen.
Dien zelfden dag werden reeds 18.000
liter voedsel verstrekt. Den volgenden
ochtend had men al vrij vroeg 16.000
liter pap uitgedeeld.
Er bleken echter grooter moeilijkhe
den in de voedselvoorziening Van Rot
terdam te bestaan dan men aanvanke
lijk aannam. Daarom werd aldaar met
spoed bon „36-6 Algemeen" geldig ver
klaard voQr een warmen maaltijd ter
wijl ieder, die van de ontreddering te
lijden had, een halven liter pap toege
wezen kreeg.
Het Rijksbureau voor de Voedsel
voorziening schakelde terstond mede
de keukens in van andere gemeenten,
te weten Rijswijk, Amsterdam.
Dordrecht en Delft, die tezamen met de
Rotterdamsche keukens en die van de
Stichting fabriekskeukens in Rotterdam
op 2 April niet minder dan 400.000 nyen-
schen in Rotterdam aan pap helJttbn
geholpen. Het Rijksbureau maakt dunk-
baar gewag van de medewerking der
geheele bevolking. Er wordt hard efoor-
-gewerkt aan de verdere hulpverlening.
Alkmaar offert.
Op initiatief van den burgemees
ter van Alkmaar wordt er in Alk,
maar, in navolging van den Oproep
van den burgemeester Van Rotter
dam een inzameling behouden voor
de in Rotterdam getroffenen bij het
luchtbombardement.
INVAL IN DRIE HAAGSCHE
SPEELHOLEN.
De Haagsche pölitie heeft Zondag
en Maandagnacht gezorgd voor een
sensatie in de kringan van gokkers.
In niet minder dan drie speelholen
werd een inval gedaan.
In een winkelpand te Loosduinen
troffen de rechercheurs 10 personen
aan, bezig met roulette. Behalve het
speelmateriaal werd ook een kistje,
inhoudende 1000, in beslag geno
men.
In den morgen had men al een
bezoek gebracht aan een pand in de
Obrechtstraat. waar 22 Javanen
bezig waren met het zgn. dadoe-
spel. Het gemengde gezelschap hield
een slamatan en was den avond te
voren reeds met spelen begonnen.
Behalve de tolletjes werden 2000
op de speeltafel aangetroffen.
Gisternacht werd nog een bezoek
gebracht aan een huis in de Muzen-
straat. Hier vermaakten 28 personen
zich met „tarantella". De hoofdbe
woners werden in verzekerde bewa
ring gesteld, de rest na verhoor en
het opmaken van proces-verbaal
heengezonden.
Begrafenis van burgemeester
Hetterscheid.
Te Roermond is onder zeer groote
belangstelling het stoffelijk over
schot ter aarde besteld van den op
zoo lafhartige wijze vermoorden
burgemeester van Barxem en Gra-
hem, den heer W, A. Hetterscheid.
Aanwezig waren o.a. Ir. Mussert,
en Hauptdienstleiter Schmidt. Tal
rijke delegaties bevonden zich in
den stoet.
Gesproken werd door Graaf Mar-
chant et d'Ansembourg, die er o.a. op
wees, dat .men verzuimd had den
overledene een kerkelijke begrafenis
te geven.
Hauptdienstleiter Schmidt bracht
den overleden burgemeester voor
diens arbeid dank namens dén Rijks
commissaris. Hij legde namens dezen
en de .N.S.D.A.P. een krans neer.
Ir. Mussert sprak woorden van
danl: tot de Duitsche kameraden en
van troost tot? de familie.
Met het" spelen van „Ich hatte ein'
Kameraden" en het Wilhelmus werd
de plechtigheid besloten.
HET LEGIOEN DANKT VOOR DE
WINTERKLEEDING.
Het hoofdkwartier van het Vrij
willigerslegioen „Nederland" ont
ving dén volgenden brief van den
kommgndeur van het Legioen. S.S.-
Stan dartenführ er
Het legioen ontving een omvang
rijke zending warme winterkleeding
hem door de Nederlandsche vrou
wen opgedragen. Deze zending heeft
onder de mannen van het legioen
groote vreugde en voldoening ge
wekt, want het legioen hveet, dat
een groot deel aer geschonken win
terkleeding door de Nederlandsche
vrouwen moeite vol vervaardigd
werd uit liefde voor de soldaten aan
het Oostfront.
De legionairs voelen zich daar
door in hun strijdgeest gesterkt en
bevestigd in hun geloof, door dien
strijd eenmaal het begrip en de
dankbaarheid 'van hun geheele
vaderland te wipnen.
Uit naam van alle onderhoorigen
van het legioen dank ik alle vrou
wen en dienstlnstanties, die aan
het samenbrengen der wintergaven
deelnamen, en verzeker hiermede,
dat het legioen zijn plicht zal ver
vullen.
DE ARBEID IN DEN LAND
EN TUINBOUW.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat van de zijde van het Ne
derlandsche Arbeidsfront, eventueel
met medewerking van andere in
stanties. de regeling voor de belang
hebbenden wat betreft de nieuwe
regeling der loon- en arbeidsvoor
waarden, nader zal worden toege
licht in een binnenkort uit te geven
brochure.