NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Burgers om Antwerpen met mitrailleurs bestookt.
Massagraf in Rotterdam.
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Bolland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Schager editie:
Schagen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen).
Postrekening 66189.
DONDERDAG 8 APRIL 1943.
fCHAGER EDITIE.
87ste Jaargang No. 82. 2 pagina's.
Hoofdredacteur: A. R. JONKER, Alkmaar.
Deze Courant verschijnt dagelijks.
Advertentie-tarief.
Prijs der crëtoone advertenties In deze
Editie 11 ot. per mJVï. Bij contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de geheele
oplage op aanvrage.
200 onbekende lijken
opgebaard.
In een groote vergaderings
lokaal van Antwerpen zijn lot
en met Woensdag 200 onherken
baar verminkte lijken opgebaard,
die uit de puinhoopen van de
door den Engelsch-Amerikaan-
schen luchtaanval vernietigde
stadswijk zijn geborgen. De iden
tificatie veroorzaakte steeds
weer hartverscheurende toonee-
len. Op vele kisten stond een
bordje „onbekend".
De familieleden van vermiste
personen zoeken nog stdeds in
de gebombardeerde wijk onder
hoopen ijzer, steen en hout naar
ouders, broers, zusters en kinde
ren, die zich nog steeds niet ge
meld hebben.
Naar wij nader vernamen werden
in de plaatselijke jongensschool ue
knapen tijdens den speeltijd door den
aanval Verpast. Een gedeoxte vluchtte
de klassen'binnen en werd daar door
het geweld van een ontplofte bom.
welke bijna het geheele schoolge
bouw met den grond gelijk maakte,
onder de instorting bedo1 ven. De sn-
dere knapen die een toevlucht zoch-
tegen den muur van het speel
plein, kwamen er mét enkele schram
men van af.
Burgers met mitrailleurs
bestookt.
Naar wij ter plaatse vernemen, heb
ben de Amerikaansche vliegers ook in
d"> naburige gemeenten bemmen uitge
worpen tot op 20 km afstand van het
bijzonder geteisterde stadsgedeelte. Zu
hebben zelfs op het land werkende ar
beiders met mitrailleurs bestookt en
gedood.' Toen op een gegeven oogenblik
een dezer groote bombardementsvlieg
tuigen neergeschoten werd, sprongen
de Amerikanen tijdig met hun para
chutes uit het vliegtuig en kwamen
behouden op den grond terecht. Zij
staken na deze hemeltergende moord
partij eenvoudig een sigaret op. Daar
na gaven zij zich aan de inmiddels toe
gesnelde leden van de Duitsche weer
macht over. Deze laatsten hadden alle
moeite om te verhinderen, dat de bur
gers. die razend van woede op de fleg
matieke luchtpiraten kwamen toege
sneld. de Amerikanen lynchten.
Winterhulp collecteert.
Winterhulp, het menschlievend werk
bij uitstek, dat van de eerste oogen-
blikken af#ich inspande om de geteis-
terden aan voedsel te helpen en over
ging tot de uitdecling van melk, vijgen,
sinaasappelen, sardines enz., wil ook
geldelijk steunen. Daarom houdt Win
terhulp Zaterdag en Zondag in Ant
werpen een openbare collecte, waarvan
de geheele opbrengst ten goede komt
van de geteisterden.
Bij het Roode Kruis.
In het bureau van het Roode Kruis
aan de van Eyckleyk te Antwerpen
heerschte Woensdagnamiddag een
buitengewoon groote drukte. In de
groote zaal waren inlichtingsdiensten
ondergebracht. Daar verdrongen zich
honderden personen ten einde inlich
tingen over hun familieleden te krij
gen. Met de meeste bereidwilligheid
werden zij door de bedienden te woord
gestaan. Men kon evenwel niet vermij
den. dat zich af en toe zeer pijnlijke
voorvallen afspeelden-
Daar honderden gewonden naar de
ziekenhuizen zijn overgebracht., wer
den ook deze. evenals de Roode Kruis
Centrale, door de menigte bestormd.
PARIJS BEGRAAFT ZIJN
DOODEN.
Gisteren heeft te Parijs, onder
groote deelneming van de bevol
king, de begrafenisplechtigheid
plaats gevonden van de door den
terreuraanval veroorzaakte slacht
offers. 220 lijkkisten stonden opge
steld voor het in een rouwkapel her
schapen stadhuis in de het sterkst
getroffen wijk van Parijs.
De echtgenoote van maarschalk
Petain nam aan de plechtigheid deel
aar de zijde van generaal Brecard,
den officieelen vertegenwoordiger
van den maarschalk. Alle te Parijs
verblijvende ministers waren aanwe
zig. Van Duitsche zijde was o.a. aan
wezig de gezant Scheiier.
De aartsbisschop van Parijs, kar
dinaal Suhard, droeg de mis op.
De minister van financiën, Ca-
thala, klaagde namens de regeering
de Engelsche vliegers aan, die in
1940 Frankrijk midden in den strijd
in den steek hebben gelaten,
Op de algemeene begraafplaats
Crooswijk te Rotterdam zijn Woens-
da -middag. 57 slachtoffers van den
luchtaanval, die zoo verminkt waren,
dat zij niet herkend konden worden,
ter aarde besteld.
Burgemeester Müller betuigde bij
dit massagraf de gevoelens van diep
medelijden met het leed, dat de na
bestaanden heeft getroffen én deed
uitkomen, dat de band tusschen de
burgers niet verbroken, maar inte
gendeel versterkt is.
Wij allen, zeide hij o.a., vereenigd
in den eerbied voor den dood, die
deze naamloozen'tot zich nam, zullen
hen niet vergeten.
De burgemeester legde een krans
bii de geopende groeve.
De Beauftragle van den Rijkscom
missaris voor de stad Rotterdam, Dr.
Völckers, bracht zijn medeleven met
de getroffenen tot uiting en legde
namens den Rijkscommissaris een
krans neer.
Kransen werden eveneens neerge
legd namens den höheren S. S. und
Polizieführer Nordwest, S.S. prup-
penführer Rauter en in opdracht van
den Befehlshaber der Ordnungo-
oolizei in den Niederlanden. Gene-
ralleutnant der Polizei Dr. Lanke-
ïu.
Nadat ook kransen waren nederge-
legd namens den N.V.D en het N.A.F.
sprak Ds. James een slotwoord, dat
hij besloot mei het „Onze Vader"
waarna het publiek gelegenheid
kreeg langs de groeve te joopen.
ITALIAANSCH OVERZICHT
VAN DEN OORLOG.
Denationale raad Guglielmotti
heelt voor cte financieele commissie
van de Fascistische Kamer een over
zicht gegeven van den oorlogstoe-
toestand. Nadat hij, naar Stefani
meiüt, gewezen had op de beide be
langrijke vernieuwingen in de finan
cieele begroot.ng van het ministerie
van oorlog, n.1. op de verhooging
van het aantal Italiaanschfe officie
ren en op de aanvullende premie bij
onderscheidingen, sprak hij over het
groote aandeel van de vrijwillige
fascistische militie in de gevechten
aan alle fronten en in de bescher
ming van het vaderland.
Voorts maakte Guglielmotti gewag
van den bouw van nieuWe 'groote
transportvliegtuigen en van de op-
richt.ng van nieuwe formaties .val
schermjagers, van de versterking
der infanterie-divisies in Afrika, an
de verbetering der kustbesoherming
en van de versterking der pantser
troepen, alsmede van nieuwe troe-
penonderdeelen en militieaideelin-
gen, zooals landtroepen, skitroepen
en storingstroepen.
Bijzondere beteekenis krijgt, zoo
verklaarde Guglielmotti, het optre
den van de vloot en dé luchtmacht
bij de ravitailleering Van de fron
ten en de uitbreiding van de bewa
peningsindustrie voor het vergrooten
van bet Italiaansche oorlogspoten
tieel. Sedert meer dan 30 jaar voert
Italië bijna ononderbroken strijd.
Zooals de Duce zeide. zal diegene
overwinnen, die een kwartier langer
verzet kan bieden dan de andere,
Italië, zoo zeide Guglielmotti ten
slotte, gelooft vast aan de overwin
ning, waarvoor het bereid is alle of
fers te brengen en waarvoor reeds
zoo'-eel helden hun bloed gegeven
hebben.
BULGARIJE EN DE OORLOG.
De minister voor openbare werken,
Wassileff, heeft in een rede in Lom
er over gesproken, wat zou gebeu
ren, wanneer Engelschen en Ame
rikanen, als zij in het Oosten
van de Middellandsche Zee de over
macht zouden verkrijgen, zouden
trachten te landei» aan de kust van
de Aegeische Zee, in Griekenland,
Albanië of Dalmatië, zooals zij tijdens
den eersten wereldoorlog in Salomki
aan land zijn gegaan. Het is duide
lijk, zoo zeile de minister, dat waar
dit ook op de kusten van het Bal
kanschiereiland moge gebeuren, Bul
garije niet buiten den actieradius van
den oorlog kan blijven, en dat het
dan tot werkelijk oorlogstooneel zal
worden. Dan zal het Bulgaarsche
volk als één man opstaan en den
vijand, die het zou wagen zijn vrij
heid, zijn heiligen bodem, zijn oer-
Vijandelijke aanval in Tunesië
hervat.
Nieuwe successen ter zee.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 7 April (D.N.B.). - Het
opperbevel der weermacht deelt
mede:
„Aan het Oostelijk front wordt
slechts uit enkele sectoren levendi
ge plaatselijke gevechtsactie ge
meld* Afzonderlijke sterk door ar
tillerie gesteunde aanvallen der
.bolsjewisten mislukten. Een éigen
aanvalsonderneming aan de Midden
Donetz bereikte, ondanks hardnek-
kigen vijandelijken tegenstand, het
beoogde doel.
Tijdens een succesvolle onderne
ming in den noordelijken sector van
het front blies eeif stoottroep van de
Spaansche vrijwilligersdivisie veer
tien kazematten in« de lucht en
maakte gevangenen
Aan he* zuidelijke front in
Tunesië ging de vijand na he
vige voorbereiding dooT de ar*
tiilerie opnieuw tot den aanval
over. De gevechten zijn nog in
vollen gang.
Een afzonderlijke Britsche bom
menwerper werd tijdens een poging
om plaatsen in Noordwest-Duitsch-
land met de boordwapenen aan te
vallen, neergeschoten.
De verliezen van de burgerbevol
king van Antwerpen tijdens den
terreuraanval van BritschAmeri
kaansche vliegtuigformaties op den
5en April 1943 zijn tot meer dan
2000 dooden gestegen.
Zooals in een extra bericht wordt
medegedeeld h«bben onze duikboo-
ten in zware gevechten tegen de vij
andelijke ravitailleering op den At-
lantischen Oceaan en op de Mid
dellandsche Zee wederom veertien
volledig geladen schepen met teza
men een inhoud van, 102.900 b.r.t. en
een torpedoboot jager in den grond
§eboord. Vijf andere schepen wer
en getorpedeerd. Door den ter
stond beginnenden sterken afweer
kon niet worden waargenomen of zij
zijn gezonken. In de Golf van Bis-
caye heeft een onzer duikbooten een
aanvallenden vijandelijken zwaren
bommenwerper neergeschoten.
ENGELSCHEN IN TUNIS IN
DEN AANVAL.
De A.N.P.-correspondent te
Berlijn meldt:
Het van Duitsch-Itaüaansche
zijde lang verwachte groote of
fensief tegen den zuidelijken
vleugel van de strijdkrachten der
spil in Tunesië is hedenochtend
begonnen. Met zijn volle sterkte
is het achtste Britsche leger op
het ongeveer 35 kjn. breede front
tusschen de Zoutmeren en de
zee ten noorden van Gabes tot
den aanval overgegaan. De slag
is in vollen gang en het zal. naar
militaire kringen alhier verkla
ren. nog twee of drie daeen du
ren. alvorens iets omtrent het
verloop gezegd kan ^prden.
VERDUISTER GOED.
Deze week van 20.30-7.
Maan op: 9.09, onder
12 April: Eerste kwartier.
Studenten dienen loyaliteits
verklaring te teekenen.
Vóór 1 0 April.
Ter beveiliging van de orde
aan universiteiten en hooge-
scholen, is het van 10 April a.s.
af aan studenten, die de* voorge
schreven loyaliteitsverklaring
niet hebben geteekend, verboden
aan universiteiten en hoogèscho-
len de lessen te volgen en exa
mens af te leggen.
Voor alle studenten bestaat de ge
legenheid om in het bureau van den
Réctor-Magnificus te teekenen. Aan
de studenten van openbare universi
teiten en hoogescholen wordt deze
verklaring bovendien zeer binnen
kort ter teekening toegezonden.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat zij, die vóór of op 10 April
aan den oproep tot teekening gehoor
geven, binnen den numerus clausus
zullen vallen en dus de garantie
hebben hun studie ongestoord te
kunnen voortzetten.
Zij, die nier-op 10 April geteekend
zullen hebben, zullen weliswaar in
de gelegenheid gesteld worden zulks
na dien datum te doen, doch een
garantie, dat zij binnen den nume
rus clausus vallen, kan hun echter
niet worden gegeven.
Ook kan de secretaris-generaal te
werkstelling in Duitschland van stu
denten, die weigeren te teekenen,
niet verhinderen.
De rector-magnificus der Tech
nische Hoogeschool heeft bekend ge
maakt, dat de colleges Maandag 12
April a.s. zullen worden hervat. Het
onderwijs zal dan echter slechts
mogen worden gevolgd door hen, die
voor.of op 10 April a.s. de loyaliteits
verklaring hebben geteekend.
„VOOR HEN, DIE HET NOG
NIET SNAPPEN".
Hedenavond om 19.-L uur spreekt
Max Blokzijl, via Hilversum I, in de
serie brandende kwesties, over het on
derwerp: „Voor hen, die het nog niet
snappen."
RADIOREDE OVER
DE LOYALITEITSVERKLARING
De secr.-gen. van het Dep. van Op
voeding. Wetenschappen en Kuituur
bescherming heeft Dinsdag een radio
rede gehouden inzake de loyaliteits
verklaring der studenten in welke zeer
uitvoerige rede hij de studeerende
jeugd krachtig aanspoorde de loyali
teitsverklaring te teekenen, daar zij
eenerzijds den bona fide student slechts
tot medewerking aan het behoud van
orde ep rust bindt en anderzijds de
onderteekening in het belang van het
land en allereerst in dat van den stu
dent zelf onvermijdbaar moet worden
geacht.
VLASTELERS KUNNEN TOT
BEPAALDE HOEVEELHEID
LINNEN KOOPEN.
v Zonder inlevering van
textielpunten.
Ter aanmoedigingvan de teelt
van vlas, oogst 1943 is bepaald, dat
een ieder, die in 1943 vlas teelt, per
1000 kg gerepeld stroovlas, welke hij
aan een handelaar in stroovlas of aan
een vlasfabrikant aflevert, tot een
waarde van 8.— zuiver linnen
weefsel zal kunnen koopen, zonder
da arvoor punten van de texlielkaart
te behoeven in te leveren. Dit linnen
komt ter beschikking van den teler
en zijn vaste personeel. Gekocht
kunnen worden: handdoeken (bont)
lakens (wit) en linnen stukgoed
(wit).
DE POLITIE DOET EEN GOEDEN
GREEP.
De Amsterdamsche politie is erin
geslaagd, twee mannen aan te hou
den, di_ waarschijnlijk de daders'
zijn van de talrijke diefstallen, in
kruidenierszaken en manufacturen
winkels in die omgeving den laat
sten tijd gepleegd. Een hunner, de
22-jarige transportarbeider S., stond
reecis zesmaal m het politieblad ge
signaleerd en hij heeft o.a. nog twee
straffen, resp. 1 jaar en 1 jaar en 3
maanden, tegoed. Uit het arrestan
tenlokaal te B e r g en wist hij te ont
vluchten en later eveneens uit heb
Palels van Justitie te Amsterdam.
Ook bii .zijn laatste aanhouding
trachtte hij weer te vluchten, doch
met behulp van eenige schoten wist
de rechercheur hem opnieuw te grij
pen. De man wordt thans extra goed
bewaakt.
Drie vrouwen zijn, verdacht van
heling in deze zaken, eveneens ge
arresteerd.
BOMMEN OP ITALIAANSCH
GEBIED.
Dinsdagmiddag hebben formaties
vijandelijke vLegtuigen bommen ge
worpen op woonwijken van Trajfani,
Ragusa en Messina. Er is ernstige
schade aan burgerlijke gebouwen,
en er zijn 40 dooden en meer dan
100 gewonden onder de bevolking
van Trapani, zes dooden en negen
gewonden te Messina.
in clen steeic neDoen gtuateu, cu -------- -.
thans verschijnen om dood en ver- oude rechten aan te tasten, in zee
derf te zaa en drijven.
Keuringen voor de Wallen-S.S.
en hel Legioen.
Het SS-Ersatzkommando Niederlande
deeit mede:
Nederlanders van Arisch bloed, in
den leeftijd van 17—45 jaar (ook ge
huwden). die lichamelijk zoowel als
geestelijk goed ontwikkeld zijn en zich
geheel kunnen geven aan de eischen.
die de opleiding hun stelt, kunnen zich
bij de genoemde adressen vervoegen,
teneinde gekeurd te worden.
Thans bestaat ook de mogelijkheid
tot opleiding cn dienstvervulling In
Nedcrlfcd. in een speciaal wacht-
bataljon. Gezinsleden dezer vrijwilli
gers hebben gelijke voorrechten als
zij, die dienen in de Waffen-SS of
het Legioen: kostwinnersvergoeding,
kostelooze ziekenverpleging, extra
levensmiddelen enz.
Tijdens deze keuringen kunnen zich
ook diegenen melden, die tot de Ger-
iraansche SS in Nederland willen toe
treden.
14 April 1943. 9 tot 13 uur. Rotterdam.
Deutsehes Haus. Westzeedijk.
15 April 1943. 9 tot 11 uur. Tilburg.
Lange Schijstraat G6.
15 April 1943, 15 tot 17 uur. den Bosch,
Hotel Noord-Brabant. Markt 45.
16 April 1943. 9 tot 11 uur. Roermond,
N.S D A P.. Swalmerstraat 61.
16 April 1943.' 16 tot 18 uur. Arnhem.
Weverstraat 16B,
17 April 1943, 9 tot 11 uur, Hengelo
Deutsehes Haus.
17 April 1943. 15 tot 17 uur, Zwolle,
Hole1 Peters. Markt.
18 April 1943. 9 tot 11 uur, Groningen
Concerthuis, Poelestraat.
Nederlandsche Vrijwilligers strij
den in het Oosteji
SS PK Z«cb&ckcl-0-H-P m
18 April 1943, 15 tot 17 uur, Leeuwar
den, Huize. Schaaf, Breedstraat.
19 April 1943, 9 tot 13 uur'. Amster
dam, school Iepenweg 13.
20 April 1943, 9 tot 13 uur. Utrecht.
N.V. Huis. Oudegracht 245.
21 April 1943, 9 tot 13 uur, Amersfoort.
Dienstgebouw. Leusderweg.
22 April 1943, 9 tot 13 uur. Den Haag.
Café „Den Hout." "-Bezuidenhoutsche
weg.
GROOT-ADMIRAAL DONITZ
KRIJGT HET EIKENLOOF.
De Führer heeft den opperbevel
hebber van de marine, groot-admi
raal Dönitz, ontvangen en hem uit
waardeering voor zijn unieke ver
diensten voor de leiding van den
duikbootoorlog als 223sten soldaat
van de Duitsche weermacht het
é.kenloof bij het ridderkruis van het
ijzeren kruis overhandigd.
RUIM 150 DUIKERS WERKEN AAN
BERGING DER „NORMANDIë."
Oceaanreus wordt troepen
transportschip.
In Duitsche scheepvaartkringen be
schikt men over informaties, waaruit
blijkt, dat er. met man en macht ge
werkt wordt aan de berging der „Nor-
mandië," die indertijd tengevolge van
een zwaren brand in de haven van
New York is gekenterd. De werkzaam
heden, waaraan ruim 150 duikers deel
nemen, staan onder leiding van 30
ingenieurs der Amerikaansche marine.
Men wil de „Normandië," die reeds
was omgedoopt in „Lafayette," zoo
spoedig mogelijk in dienst stellen als
troepentranssportschip, daar de Ameri
kaansche koopvaardij slechts over
weinig voor dit doel geschikte passa
giersschepen beschikt.
GEALLIEERDE CONFERENTIE
VOOR VOEDSELVOORZIENING
UITGESTELD.
LISSABON. 7 April. - De cpnferentie
voor de voedselvoorziening der Ver-«
eenigde 'Naties gedurende en na den
oorlog, die 27 April in de Ver. Staten
zou beginnen en waarvan veel ophef is
gemaakt, omdat bij deze gelegenheid
de Sovjet-Unie voor de. eerste maal
met haar bondgenooten aan de confe
rentietafel plaats zou nemen, is voor
onbepaalden tijd uitgesteld.
DE JODEN IN PALESTINA.
Volgens de jongste Palestijnsche
statistieken heeft ongeveer de helft
van de in Palestina wonende Joden,
n.1. 232.000, eind 1942 het Palestijn
sche staatsburgerschap verworven.
In Palestina zijn thans nog 58.000
Poolsche, 20.000 Duitsche, 8000 Ame
rikaansche, 5000 Roemeensche. 7000
Britsche, 4000 Iraansche, 3000.Iraak-
schen 2500 Turksche en 3000 Griek-
sche Joden, alsmede 37000 Joden
van verschillende andere nationali
teiten.
De Grieksche regeering van
Ërof. Logothetopoulos is afgetreden.
•e bekende politicus Joannis Rhol-
lys heeft een nieuwe regeering ge
vormd. De premier heeft a ;i. ook de
portefeuilles van landsverdediging
ravitailleering op zich genomen.
Enkhuizen's primeur.
Vrouwelijke postbestellers.
Den Haag moge de primeur gehad
hebben van de eerste tramconduc
trices, Enkhuizen heeft thans een
minstens even groote noviteit, want
bij de posteryen zijn daar drie vrou
welijke bestellers in dienst geno
men. Conductrices kende men hier
in Nederland al op sommige bus
diensten,, maar naar „vrouwelijke
posten" zal men tevergeefs in de an
nalen zoeken!
Het is een aardig gezicht de meiskes
d'r werk te zien doen. Kwiek en mon
ter stappen ze langs de huizen om hier
een krant, daar een brief in de bus te
stoppen.. Eri ofschoon ze pas een paar
dagen in dienst zijn, gaat het al vrij
vlot.
De directeur van het postkantoor
de heer Gerringa. toonde zich tenmin
ste tevreden over haar wérk.
„Men moet natuurlijk in aanmerking
nemen, dat de meisjes nog zeer jong
zijn", zoo zeide hij, „Annie Bijl is zes
tien jaar. Aafje Bijl en Leni Reeker
zyn achttien".
Is die zware brieventasch niet wat
erg onhandig en zwaar voor haar?
wilden we weten.
„Ja, inderdaad", was het antwoord,
„maar we zoeken naar een oplossing,
die denkelijk wel gevonden zal wor
den in kortere en breedere riemen"
Benijdenswaardig lijkt me het
baantje van post niet voor een meis-
jel
„Neen", zei de heer Gerringa, „te
meer daar het publiek, evenals op ^1-
ke nieuwigheid.nog wat vreemd re
ageert. De meisjes worden wel eens
door de straatjeugd nageroepen. En
bovendien is de dienst bij slecht weer
een heel karwei. Maar d.aar staat te
genover, dat de meisjes ook voor het
jewone kantoorwerk worden opge-
eid. Haar werk als bestelster vordert
slechts een derde v^n den diensttijd.
Deze toch is,uiteraard slechts een lij
delijke, doch ze kunnen, door nu goed
aan te pakken, zich later een vaste
>ositie in den binnendienst van de
'.T.T. verwerven".
Juist als de directeur uitgespro
ken is, verdwijnt een der bestel-
sters door de deur. Ze heeft haar
„wijk" gesorteerd en gaat nu be
zorgen.
Een flinke meid, die van aanT
pakken weet en die oog heeft voor
de toekomst!
EIEREN VAN WATERWILD.
Het zoeken, rapen en buiten open
bare wegen en voetpaden vervoeren
van eieren van kemphanen, wulpen,
scholeksters, grutto's-, tyreluurs,
meerkoeten en waterhoentjes, is toe
gestaan van 8 tot en met 19 April.
1943, Het vervoer en verkoopen van
deze eieren is toegestaan tot en met
21 April, met dien^verstande. dat het
veevoeren op 20 en 21 April slechts
is toegestaan binnen de bebouwde
kom der gemeenten en langs open
bare wegen en voetpaden.
VOORWEDSTRIJDEN VOOR DE
TURNKAMPIOENSCHAPPEN
VASTGESTELD.
Nadat reeds voorwedstrijden in
de gymnastiek voor drj'e districten
waren vastgesteld, zijn thans ook
de wedstrijden uitgeschreven voor
Zuid-Holland, te houden te Den
Haag op 9 Mei en voor Noord-Hol
land en Utrecht in Purmerend,
waarschijnlijk 16 Mei a.s.
OPVOEDING VAN Dfc SOVJE1 JEUGD
Een verwaarloosde, ronder toezicht levende teugd, die tlch op
de binnenplaatsen der hulzenkazerne» aan allerlei liederlijke
uitspattingen te buiten gaal Een duidelijk beeld geelt on» de
„Komsomolskaja Prawda" van 20 Juli 1939 CNJr-GtL-Paxm
REDERIJKERSLEVEN IN WEST-FRIESLAND.
Voor en achter de schermen
van het dorpstooneel.
II.
In ons tweede artikeltje zouden
wij het een en ander zeggpn over
hel werken en streven van den
Westfrieschen Tooneelbond, een
organisatie, waarover zoo vaak
schouderophalend is gesproken,
doch waaraan men één verdienste
toch niet kan ontzeggen: dat zij
den rederijker in het algemeen
meer bewust heeft gemaakt van
de plaats, die hij inneemt en van
het doel, dat hij zich heeft te stel
len en dat hooger ligt dan alleen
maar de menschen nu en dan eens
te laten lachen of huilen, al naar
het uitkomt.
Waarmede wii maar willen zeg
gen, dat tusschen het rederijken van
voorheen en thans een hemelsbreed
verschil ligt. Gaat men terug naar
den „draken"-tijd van het toonecl.
dan waren ér slechts twee eischen,
waaraan de speler behoefde te vol
doen. Doorslaggevend was, dat hij
zijn fol goed uit het hoofd kende en
met eenigen pathos weergaf en
dit was zeer belangrijk dat de
Êrimeur hem dermate had toegeta-
eld, dat hii voor de neefjes en
nichtjes mitsgaders andere zich in
de zaal bevindende verwanten totaal
onherkenbaar was. Hoe meer er met
pruiken en schmink was gewerkt,
des te zekerder kon men van het
succes zijn. Dat men als rederijker
een cultureele taak had te vervul
len, daaraan werd nauwelijks ge
dacht
Kentering.
Toen voor ruim twintig jaar géle-
den de tooneelbond het levenslicht
zag, beteekende dit een langzame
kentering. Geleidelijk aan werd het
tooneelleven in West-Friesland in
betere banen geleid. Er werd een
bondsbibliotheek opgericht, er wer
den z.g. bondsavonden en tooneel-
wedstrijden georganiseerd en het is
van een dezer bijeenkomsten, dat de
uitspraak van een ouderwetsch, nu
Teeas overleden plattelandsburge
meester dateert, dat ,^dat rederoiken
toch maar een mooie sport was".
Dit was alles echter nog slechts een
begin; later zou men de vleugels nog
veel wijder uitslaan. Een der op
voedende factoren school ook in het
gezamenlijk bezoek aan goede too-
neelvoorstellingen doch de eerste
klas beroepsgezelschappen waanden
zich slechts weinig in de provincie;
van goede tooneelspeelkunst bleef
men over het algemeen verstoken.
De groote trek.
Ook hier wist men echter raad op.
Kwam Amsterdam niet naar vde pro
vincie, dan zou de provincie naar
Amsterdam komen en er werd een
aanvang gemaakt met het organi-
seeren van de zoogenaamde bonds-
reizen. Uit bijna alle dorpen van
West-Friesland kwam men per auto
bus op een centraal gelegen punt
samen en vandaar vertrok de gehee
le karavaan, soms uit tien, vijftien,
twintig bussen bestaande, naar de
hoofdstad. Meer dan eens kwam hel
voor, dat de Westfriesche rederijkers
een groot deel van dén schouwburg
bevolkten.
Inmiddels groeide de bond meer
en meer; steeds nieuwe vereenigin-
gen traden toe en het duurde maar
kort of de oude Noordhollandsche
bond, waarvan de Westfriesche in
den beginne slechts een bescheiden
zusterorganisatie was, was verre
overvleugeld.
Een ruim arbeidsveld
Dat hierbij een ruim arbeidsveld
weTd gevonden, behoeft welhaast
geen betoog. De bond ging zich in
teresseeren voor de auteursrechten,
waarmede van weerszijden maar al
te vaik werd gemarchandeerd, noo-
digde menschen uit met tooneelerva-
ring om van voorlichting te dienen
■in verschillende vraagstukken, zoo
als b.v. de tooneelbelichting, welke
voordien alles te wenschen overliet,
liet voordrachtkunstenaars van naam
op de planken verschijnen om door
hun groote gaven meerdere bezie
ling bii te brengen aan hen, die het
tooneel uit liefhebberij dienden.
Men zette reciteercursussen en -mid
dagen op touw en men hielp elkaar
onderling door verhuur or uitlee-
nin'g van décors of requisieten. Het
bovenstaande vormt slechts een be
scheiden overzicht van wat de West
friesche Bond deed. Het vorig jaar
is her bestuur weer een stapje ver
der gegaan door het organiseeren
van
een regiecursus,
wat inderdaad mag gelden als een
experiment. Johan M. Ridderikhoff,
die de leiding had, is zelf regisseur
in hart en nieren met beide bec-
nen staat hij midden in de practyk.
Vorigen Zondag is deze éursus ge
ëindigd met een soort examen en
van de indrukken, die we hierbij
opdeden, schrijven we «een volgende
maal.
Uit onze omgeving.
SCHAGEN.
DE SPERTIJD VOOR HF.T GAS
VERLENGD.
Met ingang van heden 8 April
wordt de spertijd waarin des middags
door de Alkmaarsche gasfabriek geen
gas wordt geleverd tijdelijk met een
uur verlengd.
Voor Schagen, Nieuwe Niedorp, Oude
Niedorp, Winkel en Heerhugowaard
welke door de gasfabriek tot de bui
tengemeenten worden gerekend, wordt
de spertijd thans van twee uur tot
vier uur gebracht op: twee uur tot
vijf uur.
In Alkmaar, Bergen en Heiloo wordt, i;
de spertijd eveneens, met een uur ver
lengd en gebracht van half drie tot half
vijf op half drie tot half zes.
Zooals gezegd betreft het hier een
tijdelijke maatregel.
DE HOOGE VENNEN EN
HUN FLORA.
Lezing voor de Nat. Hist.
Vereeniging.
Voor de Natuurhistorische Ver
eeniging, afd. Den Helder (groep
Schagen), hield de heer Kees Hana
uit Voorschoten in hotel Igesz een
lezing met lichtbeelden over de
„Hautes Fanges", de bergvennen in
de Ardennen. Op uiterst boeiende
wijze leidde hij de aanwezigen aan
de hand der plaatjes door dit voor
velen nog onbekend gebied.
De bodem, die hier voornamelijk
uit rots bestaat, bevat in de dalen
een laag veen. Het klimaat in dit
pl.rn. 600 m hooge gebied is zeer
ruw en hard en komt. overeen met
dat van ca. 1200 m. hoogtei
Hierdoor en mede doordat de grond
op enkele «.plaatsen zeer verzuurd is,
is er een flora ontstaan, welke men
elders niet aantreft.
Het landschap is door zijn winter -
sche zware sneeuwstormen zeer
verraderlijk en het heeft 'reeds veel
slachtoffers geëischt.
In 1911 hebben groote 'veen
branden plaats gehad, waardoor
verandering in vegetatie optrad.
Spr. wees op het ontstaan van het
veen, waarbij de verschillende soor
ten mossen een factor van belang
vormen; hij wees verder op den oor
sprong van onze rivier de Roer en
in verband daarmee op de schoons
bloemenpracht, welke dit landschap
biedt.
De voorzitter, de heer Schroevers,
dankte aan het slot den spreker eü
hij maakte van deze gelegenheid ge
bruik de aanwezigen op te wekken
lid te worden van de vereeniging en
deel te nemen, aan zomerexcursiei
in de omgeving.
