NOORD-HOLLAND
DAGBLAD VOOR
Verbitterde strijd in het Oosten duurt voort.
'Hf
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Holland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Bureau der Schager éditie:
Scha gen: Laan 201.
Telefoon 444 (2 lijnen)
Postrekening 66189.
DONDERDAG 28 OCTOBER 1943.
SCHAGER EDITIE.
87e Jaargang, No. 252. 2 pagina's
Deee Courant versohtjnt dagelijks
Advertentie-tarief.
Prfys der gewone advertenties in deze
Editie 11 ct. per m.M. Bij contract
binnen een jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de gehoele
oplage op aanvrage.
Honger en rechtvaardige
verdeeling.
(Van onzen politieken redacteur).
IN zijn jongste belangwekkende uit
eenzetting over de levensmiddelen
positie van ons land heeft de directeur-
generaal van de Voedselvoorziening, Ir.
S. L. Louwes, nogmaals zijn reeds vroe
ger gegeven stelling onderstreept, dat
tusschen het Nederlandsche volk en de
honger alleen de organisatie van de
voorhandene levensmiddelen staat. Zijn
uitvoerig, met tal van onthullende
cijfers voorzien, betoog bevatte een
krachtige waarschuwing aan het geheele
Nederlandsche volk, méér dan ooit de
discipline te bewaren en zich niet tot
zwarten handel te laten verleiden.
Aan de hand van enkele voorbeelden
van recenten datum toonde hij aan, hoe
de geheele voedselvoorziening aan den
rand van de ellende gebracht kan wor^
den, indien de nuchtere zakelijkheid
verloren gaat en men lichtvaardig boos-
aardigen inblazingen gehoor schenkt. Het
toenemen van den zwarten handel be-
teekent alleen, dat tal van minder be
deelden Nederlanders 't hun toekomen
de part onthouden wordt. Het beteekent
niet, zooals de heer Louwes nadrukke
lijk tot veler opheldering bewees, dat
goederen aan leveranties aan Duitsch-
land worden onttrokken. Hij verzekerde
met stelligheid, dat door de leveranties
aan Duitschland en aan de hier te lande
verblijf houdende weermacht niet meer
dan 7 tot 9 van de op Nederlandsche
bodem verkregen voedingswaarde aan
de levensmiddelenvoorziening van het
Nederlandsche volk wordt onttrokken.
Met hetgeen de Nederlandsche bodem
aan voedingswaarde voor de voedsel
voorziening van het Nederlandsche volk
opbrengt, kan het volk zich in zijn ge
heel niet normaal voeden. De aanvoer
van levensmiddelen in de achter ons
liggende vredesjaren was abnormaal
groot. Zoolang de oorlog voortduurt is
Nederland van deze aanvoeren versto
ken en zijn beperkingen noodzakelijk.
Wanneer deze beperkingen ^floor een
rechtvaardige verdeeling over het ge
heele volk uitgestrekt worden, zijn de
daaruit voortvloeiende kleine nadeelen
geringer en ook billijker, dan wan
neer vehdeeling van de voorhandene
levensmiddelen door den zwarten han
del geschiedt, waarvan alleen de heb
zucht van enkelen, producenten,
handelaren en een kleine maar welge
goede toplaag der bevolking profi
teert. Dan is alle rechtvaardigheid en
billijkheid zoek. Dan kan het voorko
men dat een klein deel van de bevol
king in overvloed zwelgt, terwijl de
groote massa van arbeiders, ambtenaren
en kleine middenstanders, verreweg het
grootste percentage van het Nederland
sche volk, aan den'rand van hongers
nood en ellende staat. Dat een derge
lijke wanverhouding ernstige sociale
spanningen oproept en op den duur de
geheele maatschappij ontwricht, is een
ieder duidelijk, die eenigermate inzicht
in de moderne maatschappelijke ver
houdingen heeft. De voorbeelden van
schrijnende sociale tegenstellingen
tusschen rijk en arm, in andere landen
zooals Engeland cn de Vereenigde Sta
ten, die tot de wezens-kenmerken van
het kapitalistisch regiem behooren, le
veren het bewijs, dat tusschen het
volk en de honger alleen een krachtige
organisatie staat, een rechtvaardige
verdeeling van de voorhandene levens
middelen.
DE WILHELMSTRASSE
OVER HET OOSTFRONTr
(Van onzen Berlijnschen correspondent)
„Onder invloed van den feilen
strijd aan het Oostelijk front zijn al
le andere militaire acties bij voor
beeld die in Italië, den Balkan en
Dalmatië, tijdelijk op» den achter
grond geraakt". Aldus karakteriseer
de de militaire woordvoerder in de
Wilhelmstrasse de situatie.
Op de vraag, of daarmede gezegd
wordt, dat het hoogtepunt van den
strijd thans is bereikt, werd ten ant
woord gegeven, dat niet slechts van
Sovjet-Russische, maar minstens even
zeer van Duitsche zijde met een tot
dusver ongekende hevigheid wordt ge
vochten. Sinds ruim drie maanden zijn
de bolsjewisten er op uit, onder alle om
standigheden en tot eiken prijs door
het Duitsche front heen te breken om
zoodoende een definitieve beslissing
te forceeren. Na hun mislukte pogin
gen bij Smolensk en Nervel hebben zij
hun aanvallen op het Dnjepr-gebied
geconcentreerd. Hun succes bij Kre-
mentsjoeg, waar zij door vestiging van
een sterk bruggehoofd een wig in de
Duitsche stellingen dreven, vormde het
uitgangspunt van dit plan, hetwelk een
splitsing van de Dnjepr-bocht van het
noorden naar het zuiden beoogde en
waarbij de rechtervleugel der zuide
lijke afdeeling van het totaal-front
zou worden afgesneden.
Uit de berichten der Duitsche weer
macht kan worden afgeleid, dat de
Sovjet-aanval van Krementsjoeg uit,
langs het spoorwegknooppunt Kriwoi-
rog naar het zuiden in de richting van
Gherson en Nikolajew naar den mond
van den Dnjepr gaat. De gelijktijdige
aanvallen bij .Melitopol, Saporosje en
Dnjepropetrowsk,, waar de bolsjewis
ten aan den westelijken oever zijn ge
land, worden van Duitsche zijde opge
vat als een strategische poging om de
Duitsche strijdkrachten tot activiteit
te dwingen en de aangevoerde reser
vekrachten te verzwakken. De Duit
sche troepen worden bij deze zware
gevechten ondersteund door het lucht-
wapen, dat vrijwel onafgebroken aan
den strijd deelneemt.
Voor de diepe doorbraak bij Kre
mentsjoeg is volgens Duitsche opvat
ting een toestand geschapen, waarvan
de ernst niet ontkend mag worden en
die van nadeeligen invloed kan zijn
op het zuidelijke front. Tevenover een
vijand, die voor zware verliezen aan
menschen en materiaal niet terug
deinst om tot eiken prijs een overwin
ning te kunnen boeken, staan de Duit
sche divisies al sedert begin Juli in
een strijd, die zoowel in physiek als in
psychologisch opzicht buitengewoon
hooge eischen stelt. Tot nu toe hebben
de Duitsche soldaten echter bewezen,
dat zij nog steeds over het taaie uit
houdingsvermogen beschikken, het
welk hen in staat stelt een beslissende
doorbraak van den vijand te voorkomen.
Nederlandsche Vrijwilliger» bij de Duitsche oorlogsmarine. Het muziek
corps der oorlogsmarine met volle muziek op den terugmersch na de
beëediging der Nederlandsche Vrijwilliger* Andres/Stapf/Pax m
Levendiger gevechten in Italië.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FüHRER, 27 Oct. Het opper
bevel van de weermacht maakt be
kend:
De verbitterde strijd in het
gebied tusschen de Zee van
Azof en de knie van den
Dnjepr blijft voortduren. Door
voortgezette aanvallen van sterke
strijdkrachten vermochten de sov
jets een penetratieplek in het ge
bied van Melitopol Iets uit te brei
den. Daarentegen zijn ten zuiden
van Saporosje hevige pantseraan-
vallen onder zware vijandelijke
verliezen mislukt.
Van de talrijke in deze gevechten
stukgescnoten pantserwagens vernie
tigde een pantsercompagnie onder be
vel van den eersten luitenant graaf
Von Ledebur alleen er 35 zonder zelf
verliezen te lijden.
In de knie van den Dnjepr bleven
de in verschillende sectoren op on
ze stellingen ondernomen vijande
lijke aanvallen zonder succes. Een
opgedrongen gemotoriseerde afdee
ling van den vijand werd daarbij
tot den strijd genoodzaakt en in de
pan gehakt.
Ten noordwesten van Krementsjoeg
wierp een eigen tegenaanval de sov
jets op hun stellingen van uitgang te
rug.
i den centralen frontsectór werden
aanvallen der bolsjewieken ten westen
van Kritsjef en ten westen van Smo
lensk door geconcentreerd artillerie
vuur verijdeld of in een strijd op kor-
Verduisteren van 17.30-7.15
Oct.: Zon op 7.28, onder 17.18 uur.
Maan op 7.28 uur, onder 18.02 uur.
(2.59 uur N.M.)
ten afstand afgeslagen. Onbeteekenen-
de plaatselijke penetraties konden in
onverwijlde tegenaanvallen worden ge
zuiverd. 1
De Rheinsch-Westfaalsche 16e pant-
sergrenadiersdivisie onder bevel van
den luitenant-generaal graaf Von
Schwerin verdient voor haar voorbeel-
digen strijdlust tijdens de groote uit-
wijkbewegingen ten oosten van den
Dnjefcr en bij de gevechten op het
bruggehoofd van Saporosje bijzondere
hulde.
De strijd in Italië.
In eenige sectoren van het Zuid-Ita-
liaansche front, vooral aan de Voltur-
no ten noorden van Capua vonden
gisteren weer levendiger, voor ons
succesvolle gevechten plaats.
Duitsche gevechtsvliegtuigen en
duikbommenwerpers bestookten in
het oostelijke bekken van de Middel-
landsche Zee haven- en batterijstellin
gen van het vijandelijke eilandsteun
punt Leros doeltreffend met bommen.
Zij vernietigden in deze wateren ver
scheidene kleinere oorlogsschepen en
verzorgingsvaartuigen van den vijand.
DE OPBOUW VAN GROOT-OOST-AZIE.
EEN OORLOG VAN NOODWEER.
TOKIO, 27 Oct. In antwoord op
de interpellatie van een afgevaardigde
tijdens de begrootingsdebatten van de
83ste buitengewone Japansche rijks
dagzitting heeft de minister van Bui-
tenlandsche Zaken, Sjigemitsoe. Woens
dag de volgende verklaringen afge
legd over den opbouw van Groot-
Oost-Azië.
Het voornaamste gezichtspunt voor
dezen opbouw is de vrijwillige samen
werking van alle naties in het gebied
van Groot-Oost-Azië en daartoe is al
ler rechtsgelijkheid noodzakelijk. De
eerzucht der Ver. Staten en Engeland
streeft ernaar de geheele wereld tot
hun kolonie te maken. Zij gelooven,
dat Tsjoengking zijn verraad jegens Azië
zal voortzetten en dat Indië altijd hun
slaaf zal blijven. De Ver. Staten wil
den een de geheele wereld omvattend
imperium stichten en hun plan is ook,
andere naties voor hun doelstellingen
haar bloed te laten vergieten. Groot-
Oost-Azië kan slechts door souvereine
Aziatische naties bevrijd worden. Ook
tegenover de oprichting van de voor-
loopige Indische regeering zal Enge
land waarschijnlijk wel het gebruike
lijke leugenachtige standpunt innemen.
Doch ook de bevrijding van Indië zal
uitsluitend door handen van de In
diërs zelf verwezenlijkt worden.
Grooi.-Oost-Azië is het vaderland en
de basis van de Oost-Aziaten. Wan
neer Japan zijn taak der verdediging
van Groot-Oost-Azië niet zou kunnen
vervullen, zal dat worden tot het
voorwerp van Engelsch-Amerikaan-
sche uitbuiting.
Groot-Oost-Azië is bereid, zijn cul
tuur met de geheele wereld uit te wis
selen en door den geest der rechtsge
lijkheid bij te dragen tot den opbouw
van een n.euwe wereldorde. In dien
geest heeft Japan het volste vertrou
wen in de overwinning. Het is zelden
voorgekomen in de geschiedenis, dat
een onrechtvaardig koloniaal rijk zich
gehandhaafd heeft. Zelfs in den Ame-
rikaanschen vrijheidsoorlog, die ge
voerd is ter bescherming van het va
derland. is de overwinning niet door
superieure wapenen, doch door supe
rieure geestelijke houding bepaald.
Gemeenschappelijk leven en gedijen en
rechtsgelijkheid zijn de doelstellingen
van de Groot-Oost-A2iatische volke
ren. In dien geest zijn zij heden voor
den strijd aangetreden.
De Fascistisch-Repubiikeinsche regeering.
Een nieuwe Weermachtswet.
Sovjetvrouwen aan het front.
BERLIJN, 27 Oct. (D.N.B.). Door
de zware verliezen der laatste weken
gedwongen, zijn de bolsjewisten er toe
overgegaan, meer en meer vrouwen
aan het front op te stellen. Thans
werden door de sovjets zelfs machine
pistool-compagnieën uit vrouwen der
lichtingen 1920 tot 1923 opgesteld, die
de voorste linie strijden. Ook vrou
wen als scherpschutters worden steeds
weer aangetroffen. Naar de in den
centralen sector van het oostelijke front
gevangengenomen 22-jarige Ilona Si-
dorrawa vertelt, worden thans alle
vrouwen der lichtingen 1913 tot 1923
in het sovjet-leger opgenomen. Wegens
de zware verliezen der strijdende troe
pen worden vrouwen als eerste aanvul
ling naar het front gestuurd.
Ook bij de sovjet-luchtmacht bestaan
reeds vrouwelijke soldaten en piloten,
en wel in hoofdzaak bij lichtere vlieg
tuigen, als piloten waarneemsters. Bij
de 332e sovjet-divisie tirailleurs vond
men onder de gevangenen talrijke
vrouwen in den leeftijd van 15 tot 30
jaar, die gestreden hadden in afdeelin-
gen pantserafweergeschut, zelfs als
stukscommandant.
De zware bloedige verliezen der bols
jewieken hebben op vele plaatsen ertoe
geleid, dat de sovjets in plaats van
mannen, vrouwen en meisjes als strij
dende soldaten moeten gebruiken. Tn
dit verband is het overigens interes
sant, dat vrouwen, die na haar oproe
ping zwanger werden, tot dusver als
sabotteurs zwaar gestraft werden, een
bepaling, die thans moest worden in
getrokken. De geboorten bij de vrou
wenbataljons namen zoo sterk toe, dat
de straffen niet meer uit te voeren
waren. De zwangere vrouwen, die
dienst doen in het roode leger zijn
thans in speciale afdeelingen gecon
centreerd in het achterwaartsche ge
bied.
POSTHUME OVERWEGING.
Hmmet geestelijke wapenen
was ik het Bolsjewisme natuurlijk
wel de baas geweest
NOORD-1TALIE, 27 Oct. (D.N.B.)
Onder voorzitterschap van den Ducc is
vandaag in diens hoofdkwartier de
tweede ministerraad gehouden van de
nieuwe fascistische republikeinsche re
geering. Het voornaamste onderwerp
van bespreking werd gevormd door het
door den minister van oorlog, Graziani,
ingediende ontwerp voor de nieuwe
weermachtswet. Daarbij hield de Duce
een programma-rede, waarin hij de
richtlijnen schetste voor den wederop
bouw van de Italiaansche weermacht
en wees op de beslissende beteekenis
van de medewerking der verbonden
Duitsche weermacht.
De Duce verklaarde o.a., dat sedert
den eersten ministerraad de teekenen
van het wederopleven van den nationa-
len geest duidelijker geworden zijn.
De nieuwe organisatie van de Itali
aansche weermacht is bezig zich te
ontwikkelen. Maarschalk Graziani,
thans gesteund door generaal Gamba-
ra, zal de verwachtingen van alle Ita
lianen, die waardig zijn zoo snel mo
gelijk onze strijdplaats aan de zijde van
de kameraden der Spil envan het
Driemogendhedenverdrag weer in te
nemen, verwezenlijken. Het opstellen
van nieuwe eenheden kan elk oogen-
blik verwacht worden.
De hoofdwet voor de weermacht
vormt 'n zekeren en rationeelen grond
slag voor de vorming van een sterke,
moderne militaire organisatie, die be
antwoordt aan de Italiaansche behoeften
en de ervaringen van deze vier oor
logsjaren. Op basis van deze wet zal
de nieuwe organisatie van het natio-
naal-republikeinsche leger, de marine
en de luchtmacht worden vastgesteld.
Men wil de luchtbescherming geheel
brengen onder het ministerie van
luchtvaart. De militie zal een integree
rend bestanddeel uitmaken van het le
ger en evenals het Bersagliericorps het
nieuwe zwarthemdencorps vormen.
Op politiek en administratief gebied
is een aanvang gemaakt met de reor
ganisatie door de benoeming van de
chefs der provincies en van de politie-
presidenten, alsmede door de vorming
der republikeinsche fasci. Voorberei
dingen worden getroffen voor de groote
constitueerende vergadering, die den
vasten grondslag zal vormen van de
sociale Italiaansche republiek.
In verschillende gebieden hebben Ita
liaansche soldaten reeds vrijwillig hun
plaats aan de zijde der Duitsche kame
raden weder ingenomen en in de ge
controleerde provincies beginnen orde
en normale toestanden weder terug te
keeren.
De nieuwe Italiaansche weer
machtswet.
Bij de nieuwe, vandaag door den
Italiaansche ministerraad aangenomen
weermachtswet, zegt artikel 1, dat het
koninklijk leger, de koninklijke marine
er. de koninklijke luchtmacht op den
8sten September 1943 hebben opgehou
den te bestaan. Officieren, onderoffi
cieren, die toen in dienst waren en
zich niet aan eerloosheid hebben
schuldig gemaakt, worden op wettelij
ke wijze ontslagen.
Artikel 2 zegt, dat met ingang van 9
September 1943 het nationale republi
keinsche leger, de marine en de lucht
macht zijn opgericht. Militairen van al
le rangen, die uit nationaal eergevoel
onder de republikeinsche vlag verder
hebben gediend en verzoeken om te
worden opgenomen in de nieuwe weer
macht, worden in actieven dienst ge
nomen. Wat verzorging en soldij be
treft wordt de nieuwe Italiaansche
weermacht gelijkgesteld met de Duit
sche. Het corps Carabinieri blijft be
staan voor het handhaven van de orde.
Andere wetsontwerpen.
De ministerraad heeft nog verscheide
ne andere wetsontwerpen aangenomen.
Helpt de koe met schillen
en de koe helpt U.
O.a. werden diverse benoemingen be
vestigd. Verder werd een wetsontwerp
aangenomen, dat de door de regeering
Badoglio op 9 Augustus afgekondigde
en eenzijdig tegen het fascisme toege
paste wet tot inbeslagneming van on
rechtmatig verkregen vermogens over
neemt en tot alle ambtenaren uitbreidt
en nog verscherpt. Ook werd besloten
tot instelling van buitengewone pro
vinciale gerechtshoven en van een bui
tengewoon gerechtshof.
NIEUWE ZOETSTOF ONTDEKT.
LISSABON, 27 Oct. In Spanje is
het aan een chemicus gelukt een nieu
we zoetstof samen te stellen, die 250
maal zoeter dan suiker is en in smaak
daarop gelijkt. In tegenstelling met
saccharine lost de nieuwe zoetstof
minder snel op; zij kan zonder nadeel
gekookt worden.
BELOONING.
In den nacht van 22 op 23 October
1943 zijn in de gemeente Gaasterland
een aantal sabotagehandelingen tegen
de voedselvoorziening gepleegd, o.a.
werden 70 korenmijten en een öorsch-
machine in brand gestoken, terwijl
nog minstens 1 mislukte poging tot
brandstichting op een dorschgarnituur
plaats vond.
De wnd. gewestelijk politie-presi-
dent te Groningen looft een belooning
uit van 5000 gulden aan een ieder,
die aanwijzingen kan geven. die
leiden tot aanhouding van de on
bekende daders.
Ieder, die meent, zoodanige aanwij
zingen te kunnen verstrekken kan de
ze ter kennis brengen van elke Neder
landsche of Duitsche politie-instantie,
met verzoek, deze door te geven aan
den groepscommandant der marechaus-
sée te Balk (Fr.).
De wnd. gew. pol.-president,
Y. DE BOER.
Amerika en Engeland hebben ver
klaard. dat zij den huidigen oorlog
zullen voortzetten tot onze „onvoor
waardelijke .capitulatie". Een dergelij
ke verklaring is een plompe bekente
nis hunner duistere plannen.
Voor Amerika en Engeland, aldus
Sjigemitsoe, is Oost-Azië wellicht een
gemakkelijk koloniaal gebied voor
doeleinden van agressie en uitbuiting.
Voor ons echter is Oost-Azië ons va
derland ons geboorteland, dat wij
stellig tot iederen prijs moeten verde
digen. De tegenwoordige oorlog is voor
Japan een oorlog van noodweer. Mocht
het ons in vereeniging met onze broe
ders uit geheel Oost-Azië niet geluk
ken dit gebied te beschermen, dan zou
daarmede Japan als groote mogend
heid ophouden te bestaan. Bovendien
zou voor alle volken van Oost-Azië
voor altijd de gelegenheid verloren
gaan bun souvereiniteit en onafhanke
lijkheid te herkrijgen.
Voor Oost-Azië en zijn volken is deze
oorlog een oorlog van rassenontwa-
king en een oorlog om de wederge
boorte. Het verwondert derhalve niet,
dat alle volken van hier gemeenschap
pelijk zijn opgestaan om aan dit ge
weldige gebeuren deel te nemen.
De huidige oorlog is voor ons een
oorlog der nationale bevrijding, ter
wijl hij voor onze tegenstanders een
agressie-oorlog is. Voor ons is het een
oorlog ter bescherming van het vader
land. Voor hen echter een oorlog ter
verovering van de wereldheerschappij
Wij streven naar een wederopbouw,
terwijl onze tegenstander de vernie
ling voor oogen heeft. Dat is de re
den. waarom de verwante naties in
vertrouwen op de eindoverwinning
vastbesloten zijn alles op het spel te
zetten voor het geluk van Oost-Azië
en tot den laatsten- man te strijden
voor het behalen van de overwinning.
Wat de Japanners presteerden.
Tojo heeft voor den Rijksdag ook
als minister van Oorlog gesproken
over de gebeurtenissen op de oorlogs-
tooneelen. Het aantal op Nieuw-Gui-
nea gestationneerde vijandelijke vlieg
tuigen wordt geschat op ongeveer 3000.
Het is de tactiek van den vijand, ir
eerste plaats te landen op plaatsen,
waar hij zich van de heerschappij in
de lucht kan verzekeren en daar de
vliegbases te versterken om zijn heer
schappij in de lucht uit te breiden.
Botsingtn met de Japansche troepen
te land vermijdde hij zooveel mogelijk,
Hij streeft er naar, de Japansche ravi-
tailleeringslinie te vernietigen, waar
tegen echter door de Japansche strijd
krachten wordt opgetreden.
Behalve dat zij de zeeverbindingen
beschermen, hebben de Japansche
vliegtuigen voortdurend met succes de
vijandelijke luchtbases aangevallen.
De vijandelijke verliezen bij de lucht
gevechten hebben steeds een veelvoud
van de Japansche bedragen.
Tojo verklaarde, dat de gevechten in
het oerwoud en op de onherbergzame
eilanden van het zuidelijk deel van den
Stillen Oceaan een onbeschrijfelijke in
spanning eischen. De vijand heeft ech
ter met nog grootere moeilijkheden te
kampen. In Birma wil hij zijn
reeds lang aangekondigd offensief be
ginnen. Het Japansche leger heeft ech
ter reeds midden-October den Tsjoeng-
kingeesche strijdkrachten aan de grens
tusschen Birma en Junan een zwaren
slag toegebracht.
In het bezette gebied in het zuiden
heerschen overal orde en rust. In Chi
na ondernemen de Japansche strijd
krachten voortdurend geslaagde ope
raties. In China valt een voortdurend
dalen van het moreel bij de troepen
van Tsjoengking waar te nemen.
Geen gelukwenschen meer in
telegrammen.
's-GRAVENHAGE. 27 Oct. De
persdienst van de P.T.T. deelt mede,
dat telegrammen, waarin gelukwen
schen of zinsnedingen van dien aard,
zooals groeten, voorkomen van heden
af niet meer zijn toegelaten, ook niet
in combinatie met andere mededeelin-
gen; de aanbieders moeten die gedeel
ten schrappen of het telegram in zijn
geheel terugnemen.
AANMELDINGSPLICHT
COMMISSIES EN COMITé S.
Bestuursleden persoonlek
aansprakelijk,
's-GRAVENHAGE, 27 Oct. Het is
den commissaris voor niet-commerci-
eele vereenigingen en stichtingen ge
bleken, dat de voor de aanmelding ver
antwoordelijke bestuursleden van niet-
commercieele organisaties, welke onder
den naam van commissies, comité's, ju-
bileumcomité's of iets dergelijks wer
den opgericht, ten onrechte van mee
ning zijn, dat de verordeningen 145/1940
en 41/1941 op deze organisaties niet van
toepassing zouden zijn. Verschillende
hunner zijn tengevolge van de niet-aan-
melding strafrechtelijk vervolgd.
In verband biermede geeft de com
missaris voornoemd op grond van ver
ordening no. 41/1941 aan de besturen
van niet-commercieele vereenigingen
en stichtingen, waaronder derhalve zijn
begrepen alle personenorganisaties, on
verschillig met welke niet op winst
gerichte doelstelling zij zijn opge
richt, de algemeene aanwijzing zich
alsnog vóór 1 November a.s. bij zijn
commissariaat, Amaliastraat 13 te
's-Gravenhage, aan te melden.
Bij niet nakoming dezer aanwijzing
worden de bestuursleden voor dit ver
zuim persoonlijk aansprakelijk gesteld
en tuchtrechtelijk beboet.
Intrekking biljetten van 10.
Met Zeeuwsche meisje.
AMSTERDAM, 25 Oct. De bank
biljetten van 10 gulden, waarvan de
uitgifte werd bekendgemaakt in de
Staatscourant van 14 Augustus 1924,
worden ingetrokken. Zij kunnen vóór
Januari 1945 worden ingewisseld bij
de Nederlandsche Bank en haar bijkan
toren, agentschappen en correspondent
schappen. Deze biljetten vertoonen op
ae voorzijde, welke is uitgevoerd
blauwe kleur, de afbeelding van een
vrouw in Zeeuwsche kleederdracht,
achterzijde draagt een rozet van bruine
blauwe lijnfiguren. De ruimte voor
het watermerk (een zeilend scheepje) is
aan beide zijden van het biljet onbe
drukt gelaten.
Diphteriebestrijding door den
N.A.D
Door de leiding van den Nederland-
schen Arbeidsdienst zijn maatregelen
genomen, dat in het tijdvak van 2 No
vember tot 10 December a.s. 20.000 jon
gemannen, die in aanmerking kunnen
komen begin Januari 1944 te worden
opgeroepen om hun arbeidsdienstplicht
te vervullen, kosteloos kunnen worden
Ingeënt tegen diphterie, welke besmet
telijke ziekte de laatste paar jaar in
vrij sterke mate is toegenomen en van
zelfsprekend in het bijzonder in lege
ringsplaatsen, waar veel menschen bij
een wonen, kans heeft op te treden.
Teneinde dit gevaar tot een minimum
terug te brengen zal in niet minder dan
24 plaatsen in ons land voor de jonge
mannen, die in aanmerking komen om
per begin Jauari te worden opgeroepen,
de gelegenheid bestaan zich kosteloos
te laten Inenten. Hoewel die inenting
niet verplicht is, zal het toch zeer ver
standig zijn van deze gelegenheid ge
bruik te maken én in het belang var
zichzelf'én in het belang van de alge
meene volksgezondheid.
NIEUWE DIENSTREGELING
NEDERL. SPOORWEGEN.
UTRECHT, 27 Oct. Naar wij van
den persdienst der Nederlandsche
Spoorwegen vernemen, zal op Maandag
1 November a.s. een nieuwe dienst
regeling ingaan, welke is opgenomen
in een nieuwe uitgave van het spoor
boekje.
Deze dienstregeling is. bij thans ver
geleken, slechts op enkele baanvakken
en slechts in geringe mate gewijzigd.
Het nieuwe spoorboekje zal morgen
verkrijgbaar zijn.
Uitreiking nieuwe bonkaarten.
's-GRAVENHAGE, 27 Oct. - De
Plaatselijke Distributiediensten reiken
van 31 Oct. tot en met 27 Nov. a.s
tegen overlegging van de stamkaart en
tegen in ontvangstneming van een bon
van het inlegvel bonkaarten voor voe
dingsmiddelen alsmede nieuwe groente-
kaarten uit. De groentekaarten zijn gel
dig van 26 Dec. 1943 tot en met 18
Maart 1944.
Uitgereikt worden: aan houders van
een inlegvel K 1 of L 1 een bonkaart
K 123. aan houders van een inlegvel K
2 of L 2; een bonkaart K 223, aan hou
ders van een inlegvel K 3 of L 3; een
bonkaart K 323, aan houders van een
inlegvel K 4 of L 4; een bonkaart K
423 benevens aan allen een groentekaart.
Zij, die geboren zijn tusschen 31 Oct.
en 29 Nov. van de jaren 1922, 1929 en
1939 dienen hun inlegvel te ruilen, al
vorens hun bonkaarten in ontvangst te
nemen.
Men kan zijn kaarten uitsluitend af
halen bij den dlstributiedienst. der ge
meente, waar men in het bevolkmgsre-
gister is ingeschreven. Een uitzondering
wordt gemaakt voor schippers, woon
wagenbewoners (voor zoover zij zijn op
genomen in het Centraal Bevolkings
register), gedetacheerde marechaussees,
de vaste bevolking van kostscholen
e.d. en voor hen. die tengevolge van
oorlogsomstandigheden tijdelijk elders
verblijven.
Bij de uitreiking der kaarten wordt
die bon van het inlegvel verwijderd,
waarvan het nummer overeenkomt met
dat van de uitgereikte bonkaart voor
voedingsmiddelen. Voorts wordt rechts
naast het vakje S 13 der Stamkaart een
kruis geplaatst.
Bij uitreiking van de bonkaarten voor
bijzonderen arbeid, welke eveneens ge
durende deze periode plaats heeft,
wordt rechts naast het vakje S 13 een
aanteekening geplaatst.
Men ga direct bij ontvangst der kaar
ten na, of men alle bescheiden, waarop
men recht heeft, ontvangen heeft
Latere reclames worden niet in behan
deling genomen.
De textieldistributie.
's-GRAVENHAGE. 27 Oef.
Van bevoegde zijde wordt mede
gedeeld dat het Innemen van
textielpunten niet in overwe
ging Is genomen.
Nieuwe rantsoenbonnen.
's-GRAVENHAGE, 27 Oct. Met in
gang van 1 November a.s. worden ook
voor artikelen versnaperingen peul
vruchten, koffie-surrogaat. jam, vervan
gingsmiddelen, tarwebloem, rijst, ha
vermout, vermicelli, gort, beschuit,
spijsolie, kaas, taptemelk, toileteep
scheerzeep, eenheidszeep, waschpoeder
en groente rantsoenbonnen van een
nieuw model in gebruik genomen. De
thans voor deze artikelen in omloop
zijnde rantsoenbonnen blijven geldig
tot 27 November a.s.
Voorts wordt een nieuwe rantsoen
bon voor vet. welke uitsluitend recht
geeft op het koopen van vet, in gebruik
genomen. Voor maizena wordt geen
nieuwe rantsoenbon ingevoerd. De thans
in omloop zijnde bon „een rantsoen
maizena" is nA 27 November a.s. niet
meer geldig.
Van de oude rantsoenbonnen zijn na
27 November a.s. uitsluitend nog geldig:
de bon „een rantsoen cacao" en de wis
selbonnen voor 1/4 rantsoen brood, 1/50
rantsoen boter, 1/4 rantsoen kaas 1/7
rantsoen melk, l/7 rantsoen taptemelk
en 1/4 rantsoen vleesch.
Een typografisch kortschrift.
's-GRAVENHAGE, 27 Oct. De Rot-
terdamsche uitvinder en stenografie-
deskundige Marius den Outer heeft
een kortschrift ontworpen, dat in veel
grootere mate dan andere in Nederland
gebruikte stelsels lijnvast is. In tegen
stelling met andere systemen wordt in
zijn stenografie de horizontale lijn !n
het geheel niet gebruikt, hetgeen vol
gens den ontwerper een groote verbe
tering is van de schrijfbaarheid.
Deze stenografie, die ontwikkeld is
uit het in 1922 door Den Outer uitge
geven systeem „mondo" heeft den
naam „typo-steno" ontvangen, omdat
het mogelijk is dit schrift ook typogra
fisch te drukken.
De ontwerper, die een bekende fi
guur is in stenografiekringen, is ook de
uitvinder van de snelschrijfmachines
tachotype en velotype.
MAX BLOKZIJL VOOR DE RADIO.
Max Blokzijl spreekt heden in de
serie Brandende Kwesties over Hilver
sum I om 18.45 uur. De titel van dit
praatje is „Er zijn van die dingen
DOODELIJK ONGEVAL.
e ongeveer 50-jarige ongehuwde
landbouwer K. van Wiggen te Culem-
borg wilde, toen de twee paarden van
zijn wagen dreigden op hol te slaan,
van den wagen springen. Hij bleef ech
ter aan den wagen haken, waardoor hij
ongeveer 100 meter met het hoofd naar
beneden werd meegesleurd en zeer
zwaar gewond werd opgenomen. Een
uur na het ongeval is hel slachtoffer
overleden.
ZIJ DIENDEN DE KUNST NIET.
De rechtbank te Rotterdam heeft,
naar het Hbld. meldt uitspraak ge
daan in de zaak tegen een 37-jarigen
kunstschilder en een 40-jarigen bin
nenhuis-architect-kunstschilder uit die
stad. Zij hadden op 16 Maart van den
koopman G. Lems uit Dordrecht en
den schipper C. Quak uit Rotterdam
24 bankbiljetten van duizend gulden
losgekregen, door hun voor te spiege
len, dat zij deze ongeldig verklaarde
biljetten nog voor het volle bedrag
konden inwisselen, waarbij de kunst
schilder zich ten onrechte als Duit-
scher had voorgedaan en had gezegd
inkooper voor Winterhulp en voor
Duitsche instanties te zijn. De biljetten
hadden zij voor 450 gulden per stuk te
Amsterdam verkwanseld, maar de
rechthebbenden hadden daar niets
voor ontvangen.
De kunstschilder werd veroordeeld
wegens het medeplegen van verduis-
stering tot een jaar en zes maanden
gevangenisstraf met aftrek van een
maand van de preventieve hechtenis
en de architect voor hetzelfde feit tot
tien maanden gevangenisstraf met af
trek van het geheele voorarrest.
