e
KLAROEN
De komende opvoeding van ons
beslist over zijn toekomst.
I I
HU GENIET
KAHMEL
volk
r
HET AFSCHEID.
='T SCHILDERIJ EN DE ZEE.
MELBA
Eenheid op dit gebied een volksbelang
w
i en QUAKER
y, voor U van groote w
w, voedingswaarde,
smakelijk en gezond
VRAAG UW
WINKELIER
DOOR DEN KOFFIEVAKMAN
yt
Collegiallteits-actie»
CT4 II cs wcr
Nu de oplaag van
„Alles over behang"
definitief uitgeput is,
kunnen H.H. Behan
gers die dit mooie
boekje ontvingen een
collegiale daad ver
richten door dit exem
plaar na lezing te re-
tourneeren aan R&D
ten behoeve van een
vakgenoot 1 Wie helpt
er mee?
Rath Doodeheefver
Publicatie Rath <t Doodeheefver
Het beste
van eigen bodem
wordt door ons, vtkku ndig vcnorgd en hy
giënisch verpikt, onder kwaliiciisgirantie
ungebodch. Vrugt duroro Uw winkellet
steeds TERWEE'S bekende Verpikt*
Levensmiddelen. De goede naam van
Terwee stut et borg voor, dat U inder
daad wfa krijgt voot Uw geld!
VERPAKTE
LEVENSMIDDELEN
Beheersch Uw Moedertaal
In een drietal artikelen geeft onze
medewerker op het gebied van
Opvoeding en Onderwijs een al-
gemeene beschouwing over de Op
voeding, zooals deze zich zal moe
ten ontwikkelen, wil ons Volk die
plaats in Europa Innemen, waarop
het, mede krachtens zUn cultu
reel# ontwikkeling, recht heeft.
Hoe men ook over den huldigen oorlog
moge denken, over één ding zal men het
zoo langzamerhand wel eens zijn, dat het
bestaan van ons volk op het spel staat.
Wanneer men zich bezint en bewust
wordt, dat voor de kleine staten souve-
reinitelt, d.w.z. autarkie, onafhankelijk
heid, definitief zal ophouden te bestaan
ofschoon zij ook voor 1940 en zelfs
voor 1914 in wezen niet of nauwelijks be
stond dan zal men die maatregelen
moeten treffen, waardoor ons bestaan als
volk, ons volksbestaan, het minst ge
schaad zal worden.
Positiever kunnen we ons aldus «uit
drukken, dat die maatregelen genomen
moeten worden, waardoor ons volksbe
staan verzekerd en ontwikkeld kan wor
den, want afhankelijkheid houdt immers
ook beïnvloeding van buiten in.
Wie opgemerkt heeft hoe licht ons volk
zich laat beïnvloeden, hoezeer hetgeen
van over de grenzen komt hooger ge
waardeerd wordt, dan het eigene, zal
onderschrijven, dat bij grooter wordende
afhankelijkheid ook de gevaren voor ons
volksbestaan toenemen,
Een van de voornaamste middelen om
het bewustzijn van het behoor en tot het
zelfde volk bij te brengen is ongetwij
feld de gemeenschappelijke taal. als ge
meenschappelijke uitdrukkingsvorm.
Als er echter één klacht en terecht
vernomen wordt, 1s het wel die. dat
ons volk zijn taal hoe mooi wordt het
in onze rijke taal uitgedrukt door het
woord: moedertaal absoluut onvoldoen
de beheerscht, zoowel wat schrijfwijze,
uitdrukkingsmiddel als kennis van haar
waardevolle producten aangaat.
Letten we bovendien eens op de ge
makkelijkheid, waarmede vreemde woor
den in onze taal gebruikt worden. Mis
schien is het beter te spreken van de
slapheid, waardoor zonder inspanning om
een eigen uitdrukking te gaan gebruiken,
vreemde woorden in onze taal opgeno
men worden.
Zoo is het ook op zijn zachtst uit
gedrukt merkwaardig, maar zeker
kenteekenend voor ons volk, dat op
onze scholen den kinderen de schrijf
wijze der moedertaal anders geleerd
wordt dan de overheid deze in haar
officieele stukken gebruikt.
Er ls dus zeker alle reden ons af te
vragen, hoe, ondanks toekomstige, toe
nemende afhankelijkheid en beïnvloeding,
het zelfstandige voortbestaan van ons
volk verzekerd kan worden. Met zelf
standig voortbestaan wordt in het alge
meen bedoeld, dat ons volk zijn eigen
cultuur, waaruit in de eerste plaats zelf
standigheid blijkt, zal weten te hand
haven.
Niet alleen zal dit van primair belang
zijn voor ons volk zelf. doch eveneens
voor heel Europa, waaraan onze cultuur
de laatste eeuwen in velerlei vorm
schatten geschonken heeft.
Doch hierbij is hetgeen de laatste
tientallen jaren steeds meer vergeten is
noodzakelijk, speciaal aan de gemeen
schappelijke moedertaal groote aandacht
te schenken.
Dat de verschillende kunstuitingen als
eigen uitdrukking van ons volk veel
meer dan tot nu toe het geval was, in
het bezit van het geheele volk moeten
worden opgenomen, spreekt.
Eveneens, dat ware volkskunst, daar
waar zij nog in alle stilte bloeit, be
schermd en waar zij in onbruik Is ge
raakt of dreigt te geraken, gesteund en
gestimuleerd moet worden voor zoover
dit althans mogelijk is.
Het zelfstandig voortbestaan nu, waar
uit dus de bloei van een rijke cultuur
als uitdrukking en bezit van heel het
volk blijkt, zal slechts verzekerd kunnen
worden door oen Juiste opvoeding van
ons volk.
De komende opvoeding van ons* volk
zal beslissen over de toekomst van ons
volk, d.w.z. over onze zelfstandigheid
Daarmede komt de opvoeding in haar
velerlei vormen In het brandpunt van de
belangstelling te staan van hen, die het
wel met hun volk meenen.
Hierbij hoeven we niet speciaal aan de
veel misbruikte leuze van: Wie de jeugd
heeft, heeft de toekomst, te denken.
De jeugd van een volk dat zich zelf
respecteert en dat dus zijn zelfstandig
heid en voortbestaan niet op het spel zet.
hoort aan het volk. Het volk mag geen
afstand van zijn jeugd doen: doét het
dit toch, dan pleegt het zelfmoord, het
geen blijkt, als bovengenoemde waarheid
tot leuze vèr-wordt.
Zoo is het zeker toe te juichen, dat
opvoedingsproblemen zich in toenemende
mate in veler belangstelling mogen ver
heugen.
het nuttig is ons met de opvoe
ding bezig te houden. Een nieuwe op
voeding doet ons groote verwachtingen
koesteren ten aanzien van de zelfstandig
heid en het voortbestaan van ons volk
Omgekeerd komt de vraag op. of door
een bepaalde opvoeding wij misschien
ook in den toestand gekomen zijn, waar
in wij ons thnns bevinden. Zijn wij in
de opvoeding misschien ook van een
grondbeginsel afgeweken, waardoor we
inderdaad het bestaan van ons volk op
het spel gezet hebben?
Deze vraag nu moet helaas bevestigend
beantwoord worden. Maar juist met deze
bevestiging voor oogen dienen wij te be
seffen, dat. wil ons volk als volk voort
bestaan. de nieuwe opvoeding niet in de
fouten mag vervallen, die onze opvoedine
aankleefden en nóg aankleven. Er zal
inderdaad een nieuwe opvoeding met an
dere idealen en andere methoden in de
plaats van de bestaande moeten komen,
willen we de laatste kans behouden in
de toekomst ons als volk te kunnen doen
hooren,
ZUn we nu allerminst pessimistisch
gestemd ten aanzien van de toekomst
van ons volk, dan dient echter dit
eene en uiterst belangrijke voorbe
houd gemaakt te worden waardoor dé
fout van het verleden voorkomen
wordt: DE TOEKOMSTIGE OPVOE
DING HEEFT SLECHTS HET BE
LANG VAN HET GEHEELE VOLK
VOOR OOGEN TE STELLEN.
richt te worden Al die maatregeli
zullen leiden tot verhooging van het
volksbewustzijn, van zijn cultuur, zuilen
genomen moeten worden en dio gaven,
die voor het volksgeheel van dienst kun
nen zijn, zullen tot ontwikkeling gebracht
moeten worden.
Of dit dan ook niet reeds eerder van
zelf sprak? Wordt hier nu iets nieuws
verkondigd, waarvan Inderdaad met veel
optimisme voor de toekomst van ons
volk veel, ja alles, verwacht wordt?
De vraag stellen is haar beantwoorden
Wat is toch het karakteristieke verschil
tusschen de oude en bestaande opvoe
ding aan den eenen kant en de toekom
stige opvoeding aan den anderen kant
Stelden we als uiterst belangrijk voor
behoud, dat de toekomstige opvoeding
slechts het belang van het geheele volk
voor oogen zai mogen hebben, de op
voeding. die mede schuldig ls aan de
catastrophe, waarin ons land zich thans
bevindt, kende niet het belang van het
geheele volk. doch slechts èf-zonderlljke
belangen, deel-belangen. partij-belangen,
waardoor een zonde bedreven werd te
genover het geheel, dus tegenover het
volk en zijn zelfstandig bestaan.
Het is goed ons dit duidelijk bewust te
worden. Slechts indien we doordrongen
zijn van het eroote gevaar, dat schuilt
in deze afzondering van belangen en
dit nlc» als enkeling, doch als volk
Is het mogelijk in de toekomst te komen
tot een betere opvoeding Slechts dan
zal een opvoeding mogelijk worden, die
rekening houdt met de primaire belangen
van ons volk, d.w.z.. die rekening houdt
met de bostanns-belangen van ons volk.
Ondanks vele schoonklinkende woorden
leuzen legt onze opvoeding er wei
nig getuigenis van af, dat het eerste ver-
eischte van een volk Is zijn Jeugd op te
voeden tot liefde en eerbied voor dit volk
in zijn geheel, dat het bewustzijn aan
wezig is, dat zijn cultuur uiting Is van
wat aan waardevol geestelijk goed als
gemeenschappelijk hezit voorhanden ls.
We moeten zelfs zeggen, dat er nau
welijks een ander land ls waar de be
langen van het geheel zoozeer verzaakt
zijn als in ons land.
in de opvoeding ging het tot nu toe
uitsluitend om de belangen van het be
paalde deel oartij waarvoor die op
voeding gold Om het geheel bekommer
den deze deelen zich in het geheel niet;
het eigen deel werd altijd belangrijker ge
acht dan het geheel, dan de totaliteit,
dan het volk
Zoo viel. wat eenheid van opvoeding
diende te zijn in het belang van ons volk,
uiteen In verschillende soorten van op
voeding. die weinig of niets met elkaar
gemeen hadden ja zelfs vreemd en vij
andig tegenover elkaar stonden. Daar
door viel ook ons volk in tegenstrijdige
belangengemeenschappen uiteen.
De vraag kan dan ook gesteld worden,
of wij onder deze omstandigheden nog
wel het recht hebben van volk te spre
ken.
Is het resultaat van deze verschillende
elkaar bestrijdende soorten van op
voeding binnen ons volk niet. dat de
verschillende deelen partijen van
ons volk, die dus vreemd en vijandig
tegenover eikaar staan, nog wel dezelfde
schoone moedertaal spreken, maar el
kaar al sinds lang niet meer verstaan?
Indien de deelen van een organisme
onafhanke'ük van dit organisme werk
zaam ziin. Wordt het organisme ten gron-v
de gericht
Evenzoo wordt een volk ten gronde ge
richt. indien de bevolkingsdelen par
tijen belangen nastreven door middel
van een opvoeding, die niet de belangen
van het geheel, van het volk. zijn. Dit is
geschied door onze opvoeding; de cata
strophe. waarin we ons thans bevinden
is er mede een bewijs van.
OP DE BIBLIOTHEEK.
ik ben vandaag, voor 't eerst na vele jaren,
weer eens op de oude bibliotheek geweest,
waar ik, nog Jong. zoo vaak heb zitten werken,
gewerkt, nu ja, gemijmerd toch het meest.
En de portier, hij was nog steeds dezelfde,
met nummertjes voor 't bergen van de jas.
maar vreemd en kaal waren de trap en gangen,
net of het niet meer zoo als vroeger was.
nu onbekend, mij eens toch zoo vertrouwd,
en duidelijk als nooit nog in mijn leven
besefte ik: Je wordt al langzaam oud!
zooveel gezichten komen en weer gaan.
En voor een ouden jaargang N'leuwe-GIdsen
heb ik mijn Jongensideaal herdacht,
en eenzaam stond ik bij de enk'le kruimels,
die mij het gierig leven heeft gebracht.
Ik trachtte dikwijls eerlijk tc berekenen
wat mij de wereld van mijn droomen liet,
maar toch zóó hevig als op dezen morgen,
zag Ik het schamel overschot nog niet.
H. P. VAN DEN AARDWEG.
V__
.J
DRAMA IN ZAKFORMAAT
door TJEERD ADEMA.
Toen zij de kamer betrad en de deur
achter zich had gesloten, keek de jonge
vrouw snel naar het gezicht van den
man, die onbewegelijk bij het raam
stond, den man, aan wien zij in een lan
gen, slapeloozen nacht voortdurend had
moeten denken.
,,Ik had," zeide zij, naar haar woorden
zoekend, „niet het plan hier weer terug
te komen. Ik heb vurig gehoopt, dit huis
nooit weer te betreden, maar ik kon het
niet langer uithouden Het schijnt mijn
noodlot te zijn, dat ik vrijwillig nog
grooter martelingen zoek."
De man bij het raam scheen over haar
komst niet verwonderd. HIJ ging haar
tegemoet en er klonk Iets meevoelends
in de troostende woorden, die hij haar
toesprak.
,,Ik had dit verwacht," ze! hij ..Ik
wist, dat wij elkaar nog eenmaal terug
zouden zien."
Zij keek een oogenblik recht in zijn
oogen, zij nam met één blik zijn goed
gevormde gestalte, zijn sympathiek ge
zicht in zich op. Hoe kon zoo gingen
haar gedachten een zoo knappe Jonge
man zoo wreed zijn. Hoe kon hij onbe
wogen aanzien, dat zij moest lijden.
,,U hebt mij meer pijn gedaan." zeide
zij, „dan u ooit kunt vermoeden."
„Wees flink," zeide hij. ,De omstandig
heden noopten tot handelen. Wij zijn
toch geen kinderen meer. Kom hier nu
eens rustig bij mij zitten."
„Ik kan niet," zeide zij huiverend. „Ik
vecivoEl2.SPRoei.tMEs/ anno 19an
(Teekening G. Dekker)
Vervoersproblemen anno 1944, ze zijn legio wij behoeven daar niet over uit
te weiden. Doch legio is ook het aantal oplossingen, dat men heeft uitgedacht
om hieraan tegemoet te komen. Wie dagelijks langs den weg verkeert, heeft
daar weet van. Nu het benzinemonster tijdelijk heeft afgedaan en de gasgenera
tor voor velen een nachtmerrie is geworden, ls in talloos vele gevallen de
ouderwetsche en nimmer falende één P.K.-er weer van stal gehaald en ziet
men geïmproviseerde vehikels ln bonte variatie langs 's Heeren wegen gaan.
Voor personenvervoer bedient men zich er van, voor vrachttransport en ook voor
de verzending van de post, Gert Ursem, de populaire postbesteller van Opmeer,
die dagelijks naar het station Obdam moet om de kranten en brieven op te
halen, doet het op zijn manier: hij spant zijn pony-paardje, dat met recht
zijn trots is, voor een rank speelgoed rijtuigje cn het mag wat langzaam
gaan hij komt er ook! De P.T.T.-lnltlalen prijken op het karretje even fier
als op de snelste stroomlijn-postauto, die ooit het land heeft doorkruist.
Het dorpje Opmeer met wijde omgeving krijgt z'n post op tijd, dank zij
Gert Ursem. Maar hij ls niet de eenige, die aan de vervoersproblemen anno
1944 het hoofd bood wij stipuleerden dit boven reeds. Anderen losten het
vraagstuk weer op hun wijze op. Hoe ze dit deden, hopen wij geleidelijk aan
ln een korte reeks impressies van onzen teekenaar ln beeld te brengen.
PEINZERU IN AMSTERDAM.
Vandaag was ik wat vroeger klaar en
daarom ging ik niet direct met de tram
naar 't Centraal, maar stapte bij de Munt
uit om nog even hier en daar in de bin
nenstad rond te neuzen. Juist tusschen
vier en vijf uur kan het er gezellig druk
zijn. Ja. ik ben het met Je eens. Zooals
overal elders heeft ook Amsterdam veel
aantrekkelijks verloren, maar toch blij
ven we de grijze stad aan het IJ een
warm hart toedragen.
De grachten met hun monumentale
koopmanshuizen zijn er nog, je kunt nog
genieten van de intieme sfeer van een
Chineesch eethuis in de Binnen Bantam-
merstraat, op de bloemenmarkt tusschen
't Munttorentje en het Koningsplein kun
1e in deze dagen voor enkele dubbeltjes
bezitter worden van een schat van geu
ren en kleuren, die de lieve lente ons
schenkt. En nog altijd ziin kunstschilders
bezig om die vele specifiek Amsterdnm-
sche dingen met kleurige verven op het
doek vast te leggen Ja, we blijven van
Amsterdam houden, al is het alleen maar
om het vele liefst, dat het ons gaf.
Ik was bij de Munt van de tram ge
sprongen en werd opgenomen door den
stroom van voetgangers, die via het
noortje onder den toren de Kalverstraat
binnendrong De Kalverstraatbekend
tot ver buiten onze grenzen. Tk herinner
mij tenminste nog als den dag van gister
hoe wij eens met een stel Franschen een
tocht maakten door de eeuwige sneeuw
Aan den voet van het bergmnsslef, dat
zich aan den overkant verhief, drong een
cletschertong tot diep in het dal door
Het lage gedeelte van de Ijsrivier zag
zwart van de toeristen. Terwijl we er
naar keken, merkte een Pariizenaar op:
.,'t Lijkt uw Kalverstraat welJa,
ónze Kalverstraat. zij is beroemd. Waar
aan dit stukie Amsterdam zijn faam te
danken heeft? *t Ia moeilijk te zeggen,
misschien even lastig voor ons als 't voor
een Parljzenaar moet ziin om het karak
teristieke van de sfeer der boulevards in
enkele woorden weer te geven. De oude
nevels, waaraan ook de Kalverstraat zoo
rijk is. zien we meestal niet Velen we
ten niet eens dót ze er zijn Meer oog
hebben we voor de étalages, die onze aan
dacht ook nu nog weten 1e vangen met
geraffineerde aantrekkelijkheid. Mode
huizen tonnen hun nieuwste creaties op
het gebied van voorjaarstolletjes en ju
weliers hebben hun kleine étalages waar-
In kostbare en kleurrijke ln zilver en
goud gevatte steenen schitterenEn
dan zijn er nog de mensehen. die kijken
en praten, die haast hebben of flirten
Een studie op zich zelf meer dan waard
Wat heeft dit alles met de zee te ma
ken. wil je zeggen. Stil Klik zie Je ook
dat schilderij daar ln de étalage van dien
kunsthandel? 't Ts een sober doek. D"
schilder bracht een stuk zee in bpeld
groengrijze golven, bewogen door de
eeuwige deining, die de zee beheerscht.
Laag boven de kleine schuimkoppen
vliegen twee eenden: de prachtige woerd
voorop, gevolgd door het wijfje. Er
stonden meer schilderstukken achter dat
geschilderde zee was voldoende
geweest om bij mij vele herinneringen aan
de zee en de stad aan de zee, waar eens
onze wieg stond, op te roepen, 't Is ty
pisch, maar dat eene beeld deed op zijn
beurt weer een ander ontstaan en het
was of ik alleen in een donkere bioscoop
zaal zat en op het doek al die herinne
ringsbeelden werden geprojecteerd tot 'n
film van de zee, tot een film uit het Ver
leden ook
Wat heeft de zee ons vroeger niet een
fijne uren gegeven Hoevele vrije mid
dagen brachten we niet door op den dijk
waar we onze jongensfantasieén konden
uitleven in wilde spelen en soms ook
onder den Indruk kwamen van het groot-
sche en schoone van het grenzelooze
water. We kwamen dikwijls te laat oo
school en kregen straf van den meester
Begreep hij dan niet, dat ons jongens
hart meer trok naar de zee met haar
vele geheimen, met haar schepen, die
langs den horizon voorbijvoeren naar
verre kusten? En dan gaat het verlangen
in je groeien om weer eens op het strand
te zijn als een gierende stormwind de ko
kende watermassa's hoog opstuwt en om
teeen dien storm In te loopen. voorover
gebogen. Je oogen dichtknijpend voor het
stuivende zand en op 1e lippen proevend
het zout van de zee. Of om op een duin
te klimmen op een voorjaarsavond en ver
weg te zien over een kalme zee, waaruit
zoo nu en dan de gevinde ruggen oo-
duiken van bruinvlsschen. die achter de
haring aanjagen en te luisteren naar het
korte geluld van een paar meeuwen, die
zweven op de winden, die langs de duin
hellingen opstijgen,
Als ik in den trein zit, kan ik die ge
dachten aan de zee nog niet van mij af
zetten
De zee is niet meer vrij De zee is ge
sloten. Ook Amsterdam lijdt daar onder
De groote veemen met de sprekende na
men- Afrika. Japan. Malakka. San Fran-
cisco.... zijn leeg. Het ts stil ln de ha
vens. Er vallen geen groote zeeschepen
binnen, die hun kostbare lading komen
lossen. De geuren van thee cn tabak, van
peper en cacaoboonen zijn er niet meer.
Wanneer zal dat anders worden? Wan
neer zullen scheepvaartberichten in d"
kranten weer vertellen van onze schepen
die over de wereldzeeën zwalken tot de
verste uithoeken van den arrdhol? Och.
dat het spoedig zij. Dón zal Nederland
weer opbloeien, dan zal het oude hart
van Amsterdam weer sneller gaan klop
pen, dan zal het ook vrede zijn.
durf niet langer blijven. O. was lk toch
maar niet gekomen. Ik wist wei, dat u
weer zoudt trachten mij ie overreden."
..Geloof mij." zeide hij. ..het is het
beste"
Zij wist, dat hij gelijk had, zij wist.
dat wanneer zij nu wegging, wanneer zij
hem den rug zou toekeeren en dit ver
trek. waaraan zoovele herinneringen
verbonden waren, zou verlaten, zij nau
welijks thuis gekomen, toch weer den
drang zou voelen naar hem toe te gaan.
zich naast hem neer tc zetten, zich aan
hem over te geven.
„Wees nu verstandig." pleitte hij. ..en
ga niet wee. u weet. dat u mij niet
kunt missen."
De vrouw streefde niet langer tegen
en zette zich In den stoel dien hij haar
hoffelijk aanbood Een oocenblik bleef
hij naast haar staan en zacht gleden
zijn mooie handen over haar blozend
gelaat. Zij opende den mond. maar
zweeg, toen zijn hoofd over het hare
boog en zijn mooie oogen onderzoekend
op haar neerkeken
Nu moet het voor goed uit zijn. dacht
zij. Nooit, nooit wil ik bij hem terug
komen,
Hi1 ried haar eedachtcn Het kan niet
anders," zeide hij. ..WIJ moeten er een
eind aan maken Vertrouw op mij
..Martel mij niet langer." riep de vrouw
angstig uit Zii wilde vluchten, maar
voelde plotseling zijn handen in vastc-
ren greep Diep boog zijn blonde hoofd
zich over het hare cn een angstgevoel
maakte zich van haar meester
Zij gaf een doordringenden gil. zij
rukte zich van hem los maar op het
zelfde oogenblik wist zij. dat haar lijden
voorbil was
In de hand van den man. die tegen
over haar stond zat een blinkende tang.
die een kies omklemd hle'd, een zieke
kies. die hij als goed tandarts bij haar
vorig bezoek nog getracht had te spa-
in de 15e Eeuw
Wij Nederlanders uit de twintigste
Eeuw praten vandaag den dag nogal
eens over ,,de Invasie". Uit de Kroniek
van Medemblik, uitgegeven in 1767 bij
den boekverkooper Jan Duvn te Hoorn
blijkt echter, dat reeds In het laar 1574.
toen de tachtigjarige oorlog over deze
lage landen aan do zee woedde. Neder
land en speciaal West-Friesland, een In
vasie stond te wachten.
Wij lezen ln bovengenoemde Kroniek
het volgende:
Den 13en Mei 1574 schreef Brins Wil
lem van Oranje aan de Staten dat hij
vernomen had. dat de Spanjaarden met
15 h 16000 man voornemens waren een
Inval tn West-Friesland tc doen. HU ver
maande tot waakzaamheid en drong er
op aan er voor zorg te dragen, dat de
steden tn West-Friesland goed voorzien
zouden ziin van leeftocht en munitie
Deze aanmaning werd opgevolgd en om
heter wacht te kunnen houden werd het
"eheele tand zoowel binnen ais buiten
den zccdlik voorzien van wachthuizen en
vuurbakens De wachten kregen oo-
dracht om wanneer d* vijand des nachts
kwam. brandende pekkransen en wan
neer hii overdag kwam, vlageen aan de
wachthuizen te hangen, om daardoor aan
te geven waar het gevaar dreiede en
leder zich daarheen ter bescherming van
het land kon hegeven De bewoners van
het land werden in het bezit van wa
penen gesteld en in ieder dorp geoefend
De berichten, dat de vijand een inval in
West-Friesland kwam doen. werd""
steeds grooter. zonder dat men wis»
waar hij zou komen en zonder da» m»»
wist welke voornemens hij had. On 27
Mei brak de hei los en verscheen de
commandeur Gillis van Bariemon» Hce-
re van Hierges. toen ter titel goeverneur
van Holland en Zeeland, met «nnn man
voetvolk en 700 ru'fers om de Schoon,
dammer en Slaperdijk in te nemen. Hii
werd daarin echter verhinderd aange
zien hij op krachtieen teeen«tand stuit
te. Het voornemen van den vil and was
daar door te breken, het Noorderkwar
tier af te stroopen en »n de asch te
leggen. Hiervoor had hi1 zich heimeliik
verstaan met eenige doroers en andere
inwonenden, waarvan Pictcr van Hoef tc
Hoorn het hoofd was. TT"t gerucht ging.
dat deze over 400 medeplichtigen bc
schikte, die tot taak hadden hier en
dj ar de dorpen in brand te steken om
daardoor de huislieden uit de schansen
naar hun haardsteden te trekken en den
vijand vrij snel te laten. Dcc heulers
met den vijand zouden voor den vliand
herkenbaar zijn aan roode zijden han
den om hun armen. Senoy. de verdedi
ger van West-Friesland, was echter on
zijn hoede en Het nauwkeurig toezicht
on die lieden uitoefenen, zoodat zit toen
de viiand als sein voor hun verraderlijk
ontreden den molen te Sohoorl ln brand
stak. epen kans kregen om hun misda
dig voornemen ten uitvoer te brengen
Toen de viiand hegreep. dat het snoode
nlan ontdekt was. trok hij terug en ble
ven de Hontsbossche, Slaper. Crabbcn-
dammer sehansen. die men het 1aar te
voren reeds gemaakt had. in takt.
Als men het bovenstaand" leest, dan
komt men onwillekeurig tot de gedach
te dat een invasie toen toch eigenlijk
maar een kinderspel Is vergeleken met
hetgeen thans staat te gebeuren.
OFFICIEELE PUBLICATIES.
Tn loon verwerken van suiker.
Het is het Bedrijfschap voor Suiker
gebleken, dat den laatsten tijd bij sul-
kerwerkfabrleken het In loon verwerken
van suiker fot suikerwerk hand over
hand toeneemt Deze handelwijze ls In
strijd met het bepaalde ln artikel 5 van
de verwerkingsverordening suiker en
stroop.
Tegen de gesignaleerde onregelmatig
heden zal strene worden opgetreden. De
controleurs hebben opdracht tegen over
treding proces-verbaal op te maken.
Toeslag aanvoervracht melk.
Tn verband met het feit. dat de laat
ste jaren de aanvoervrachten op de boe-
renmelk, die uiteindelijk ten laste van
de veehouders komen, steeds hooger ge
worden zijn, heeft het Bedrijfschap voor
Zuivel besloten aan alle veehouders een
toeslag te verleenen van f0.S5 per 100 kg
voorlooptg over alle hoeveelheden volle
melk welke in 1944 aan de fabriek wer
den of worden, afgeleverd. De verreke
ning van deze .toeslag h.z aanvoer-
vracht" zal geschieden door de fabriek
waaraan de melk wordt geleverd, tcgc
lijk met de verrekening der melkgelden
Vervnardicingsheperking tamphourters.
Tnrevolge een In de Staatscourant van
lfi M"l 1944 opgenomen beschikking wordt
8 dagen na dien datum een vervaard!-
cingsbeperking voor lamphouders en toc-
behooren van kracht.
De uitvoeringen, welke voortaan nog
zijn toegestaan worden ln de beschikking
omschreven.
Belanghebbenden worden voor bijzon
derheden verwezen naar de vakbladen
en de Staatscourant.
V.
Een kcukcnmcestcrcs is 'n
huisvrouw, die precies weet,
op welke manier zij haar
keu# bij het inkoopen doet.
Zij koopt niet in het wilde
weg, maar zoekt naar een
vertrouwden naam. En zij
weet, dat er een volledige
garantie schuilt in den naam
W. A. Schollen, die voor
komt op de verpakking van
Butaroma. Aibumona.Trans-
paranla, verpakt aardappel
meel. 93gO. etc.
W. A. SCHOLTEX
Aardappelmeelfabrieken
In BREDA
prijkt (rooUch ro weel
derig uitgeroerd de
ranke toreo der Liere-
Vrouwekerk, ijmkool
rau eeuwenoude tradi
tie». Ook ooi reder
Undtche bakje Irooit
i» eeu traditie eu
gelukkig konoen we
die xelb nu nog trouw
blijret. dank tj)
Niemeijer's
"^3? I koffiesurrogaat
Uw kinderen
hebben Melba
nooriig!
Melba beteekent extra
voedsel, óók versterkend
voedsel. - Ze drinken
Melba graag, omdat 't
zoo lekker is.
De Versterkende
Kinderdrank
Voor ieder kind tot
13 |ear - een pak.
Wasotiwenkan ran Of. HaWar No 5
Bonte en fijne waech
NIET KOKEN
De bonte en fijne wasch moet U niet
koken, maar flink wasschen In warm
sop(l eetlepel waschpoederop 1 I. water).
Daarna direct grondig spoelen - warm.
lauw, koud, - lot hel waler helder blijft
Bont waschgoed nooit nat op elkaar laten
liggen, maar direct dro-
gen. Let vooral op mijn
volgenden waschwenk. de
H.V. Zeepfabrieken v/h 0E HAAS EN VAN BRER0
Maatregelen besparing Uzer en staal.
Van Rijksijzer Is verschenen circulaire
no. 819, welke een uitvoerige toelichting
geeft op de in de Staatscourant no. 85.
dd. 2 Mei 1944 gepubliceerde beschikking
ijzer- en staalbesparing no. 3. Deze cir
culaire is tegen betaling van vijf cent
per exemplaar bij de Kamers van Koop
handel verkrijgbaar.
Verblndlngs- en aftakdoozen.
Blijkens een in de Staatscourant van 16
Mei 1944, opgenomen beschikking, is het
met Ingang van i Juni verboden andere
nict-metalen verblndlngs- en aftakdoozen
te vervaardigen dan de soorten en uit
voeringen In die beschikking omschreven.
In uitzonderingsgevallen kan de direc
teur van het Bureau voor de Metalenver-
werkende Industrie ontheffing van dc
voorschriften der beschikking verleenen.
Tntevering granen, zaden cn
peulvruchten.
Onverminderd het met betrekking tot
zaalzaad gepubliceerde, zijn telers van
granen, zaden en peulvruchten verplicht
de volgende door hen voorhanden of in
voorraad gehouden, dan wel bij derden
opgeslagen producten, vóór 18 Juni 1944.
1n gedorschten toestand tn te leveren bij
een door ofvamvege het aan en verkoop
bureau van akkerbouwproducten (P.A.
V.A.) aan tc wijzen pakhuis of laadplaats:
granen, met Inbegrip van boekweit: peul
vruchten met uitzondering van die. welke
groen geplukt zijn, doch met Inbcsrtp van
wikken en lupinen: lijnzaad. kanuriczaad,
koolzaad, raapzaad, biauwmaanzaad. kar-
wljzaad. geel- cn bruin mosterdzaad als
mede de producten, waarvan de boven
genoemde een bestanddeel uitmaken
(bijv gemengd graun). met uitzondering
van mengvoeder, dat op regelmatige wij
ze is betrokken. De verplichting tot in
levering geldt niet met betrekking tot het
rosteerende gedeelte van dc hoeveelhe
den, welke uitdrukkelijk van Inlevering
zijn vrijgesteld, zooals granen en of peul
vruchten. voor teeltpremie of zclfverzor-
ginc en haver en'of mals voor voeder-
doeleinden. Door of vanwege het Aan-
"n Verkoopbureau van Akkerbouwpro
ducten kan in bijzondere gevallen, waar
in de inlevering van de genoemde pro
ducten vóór 1# Juni 1944 niet of bczwaar-
llik kin p1a?<c vinder, het tild<tiD vóór
hetwelk moei worden Ingeleverd, op een
lateren datum worden vastgesteld.