Bulgarije dreigt Duitschland met ver
breking der betrekkingen
Gevechten verplaatst
Sovjets bereiken
den Donau
Met zorg den blik naar het Westen gericht
Uitgave:
Dagblad voor Noord-Rolland N.V.
Alkmaar - Voordam C 9.
Burean der Scbager editie:
schagen: Laan 201.
Telefoon 444 12 lUncn).
Postrekening 66189.
WOENSDAG 6 SEPTEMBER 1944.
SCHAGEK RUITTE.
mmms mmmmm
88e Jaargang, No. 209, 2 pagina's
Hoofdredacteur: H, M. C. SCHKöDER, Alkmaar (afw.(
Advertentie-tarief:
PrOs der gewone advertenties In dere
Editie II ct. per m.m. nij eontraet
binnen een Jaar te gebruiken belang
rijke korting. Tarieven voor de ge-
heele oplage op nanvrag>
Dere Courant verschijnt dagelijks.
Russisch commentaar
Burgarije heeft een regeeringscrisis
beleefd, welke spoedig werd opgelost:
Moeravieff vormde een nieuw kabinet
en heeft bereids voor de radio een re-
geeringsverklaring voorgelezen.
De' nieuwe regeering. zoo zeide hij
o.m., heeft alle krachten om zich
heen verzameld, welke gekant zijn te
gen deelneming van Bulgarije aan de
zen wereldoorlog. Zij streeft er naar
de grondrechten en grondvrijheden
van het land te herstellen. Zij zal ver
draagzaamheid in het leven roepen
jegens alle "Bulgaarsche burgers zonder
onderscheid van geloof en nationali
teit. De constitutioneele rechten cn
vrijheden zullen worden hersteld en
een algeheele. onvoorwaardelijke am
nestie voor alle tegenstanders der
dictatuur en voor de tegenstanders
eener deelneming van Bulgarije aan
den oorlog, zal worden afgekondigd.
Moeravieff deelde voorts mede. dat de
regeering besloten heeft de Sobranje
te ontbinden, aangezien dit lichaam
de grootste verantwoordelijkheid draagt
voor de deelneming aan den oorlog.
Op het gebied van de buitenlandsche
politiek wordt een onvoorwaardelijke
neutraliteit nagestreefd. Mocht Duitsch
land daarbij moeilijkheden in den weg
leggen, dan zal de Bulgaarsche regee
ring de betrekkingen met Duitschland
verbreken. Het driemogendhedenpact
is voor Bulgarije buiten kracht gesteld
en het anti-kominternpact wordt op
gezegd. De regeering hecht goedkeu
ring aan alle maatregelen, die in staat
zijn om de vrede met Groot-Brittan-
nië en Amerika te herstellen. Voorts
zal Bulgarije er naar streven de be
trekkingen met Turkije verder te ver
diepen en een goede verhouding met
alle nabuurstaten te herstellen De
eerste zorg der nieuwe regeering is
echter een verhouding vol vertrouwen
tot stand te brengen met „het broeder
lijke Rusland". welke verhouding
overigens reeds beStaat en verder ont
wikkeld wordt tot de beste vriendschap.
Moskou nog niet tevreden
De Moskousche zender publiceert
een commentaar van Tass over de re-
geeringsverklaring van den nieuwen
Bulgaarschen premier. In dit com
mentaar wordt gezegd, dat deze ver
klaring ten aanziei> van de problemen
der Bulgaarsche binnenlandsche poli
tiek eenigen vooruitgang toont. Be
halve beloften is tot dusverre echter
nog niets gegeven. In oorlogstijd is
echter de binnenlandsche politiek niet
zoo belangrijk als de buitenlandsche
En in dit opzicht moet geconstateerd
worden, dat op het gebied van de bui
tenlandsche politiek de verklaring van.
Moeravieff geen vooruitgang beteekent
ten aanzien van de politiek van Bag-
rianoff.
In dit verband spreekt Tass er twij
fel over uit of Moeravieff eerlijk het
voornemen heeft om „tusschen twee
partijen, die een strijd op leven en
dood voeren de strengste neutraliteit
in acht te nemen".
Van de neutraliteitspolitiek. zoo3ls
Bulgaïije die volgens Sovjet-Russische
opvattingen ten uitvoer legt. wordt
gezegd, dat zij beter „nooit het levens
licht had kunnen aanschouwen
Voorts wordt gezegd: om Bulgarije te
redden moet men afstappén van de
politiek der neutraliteit en een vol
ledige breuk der betrekkingen met
Duitschland tot stand brengen. Moera-
Weermachtbericht
naar Antwerpen en Brussel
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER, 5 Sept. (DNB) Het op
perbevel van de weermacht maakt
bekend:
In Noord-Frankrijk handhaven on
ze troepen zich hardnekkig tegen
sterke vijandelijke aanvalstroepen.
die gisteren vrij diepe penetraties
konden bereiken. Dc gevechten
hebben zich verplaatst naar het
gebied van Antwerpen cn Brussel
en nemen voortdurend in hevig
heid toe.
Londen lag in den afgeloopen
nacht weer onder het vuur van de
V 1. Zware batterijen vèrdragend
geschut van de Duitsche marine
beschoten opnieuw Zuid-Engelsche
havensteden en barakkenkampen,
alsmede vijandelijke batterijstel-
lingcn met goede uitwerking.
In de Ardennen werden pogingen
vaden vijand om de Maas over te
steken verijdeld, Ten noorden van
CHarlevllle over de Maas gezette vijan
delijk^ strijdkrachten werden in een
tegenaanval teruggeworpen. In het dal
van de Saone vcrloopen onze bewe
gingen, ondanks vijandelijken druk,
verder volgens de plannen. Om Brest
werd ook gisteren verbitterd gevoch
ten. Onze bezetting sloeg opnieuw al
le vijandelijke aanvallen, die door
sterke artillerie, tanks en luchtstrijd
krachten werden ondersteund, uiteen
In Italië sloegen onze troepen in den
Adviatischen kustsector alle aanval
len van den vijand af. Plaatselijke
penetraties werden in een tegenaanval
afgegrendeld. De laatste vijf dagen
van den grooten strijd aldaar werden
meer dan 200 tanks vernietigd.
In het zuidoostelijke deel van Zeven
burgen duren de harde aanvals- en
verdedigingsgevechten voort In de
Woudkarpathen hebben Hongaarsche
troepen een belangrijk aandeel in den
succesvollen afweer van verscheidene
Sovjet-Russische aanvallen. In het
liruggehoofd van den Weichsel ten
noordwesten van Baranof leidden suc
cesvolle aanvallen van verscheidene
dagen, ondanks taaien vijandeliiken
tegenstand tot een frontverkorting.
Tusschen Boeg cn Nafef wierpen de
Sovjets nieuwe formaties in den strijd.
De zware vijandelijke aanvallen wer
den opgevangen door tegenaanvallen
in de diepte van onze stellingen, waar
hij 74 tanks werden stukgeschoten.
In Estland werden tusschen het Wirz-
meer en Dorpat Sovjet-Russische ge
vechtsgroepen, die over den Embach
gezet, waren, in de pan gehakt. Bij
Dorpat wierpen onze troepen de bols
jewieken in zware boschgevechten
naar het zuiden terug.
Slagvliegers schoten bij een aanvals-
poging van bolsjewistische torpedo-
vliegtuigen op een Duilsch convooi n
de wateren ten westen van Libau ne
gen vijandelijke vliegtuigen omlaag.
In den afgeloopen nacht wierpen af
zonderlijke vijandelijke vliegtuigen
bommen op Karlsruhe
vieff is. naar het schijnt, niet in staat
om dezen stap. den eenigen, die Bul
garije kan redden, te doen. Bulgarije
moet kiezen tusschen opgeven der
neutraliteitspolitiek en aansluiting bij
het kamp der democratische landen
tegen Duitschland óf neutraliteit van
Bulgarije. Maar dan moet de huidige
regeering de verantwoordelijkheid
dragen voor de verdere toekomst vai.
Bulgarije. Zoo staat de kwestie.
De duimschroeven aangelegd.
De verklaring van den Bulgaarschen
minister-president Moeravieff, zoo
werd in Berlijnsche politieke kringen
verklaard, is van Sovjet-Russische
zijde zoo beantwoord, als men krach
tens de strekking, die de Sovjet-Rus
sische politiek tegenover Bulgarije den
laatsten tijd liet doorschemeren, moest
verwachten. De commentaren van het
officieele Russische persbureau, laten
er geen twijfel over bestaan, dat Bul
garije de duimschroeven worden aan
gelegd, en dat het ook Moeravieff niet
gelukken zal. zich door het onder-
streepen van democratische beginse
len en door een poging, bij de Anglo-
Amerikanen een wit voetje te halen,
te vrijwaren voor den Sovjet-Rus-
sischen eisch in zake volledige onder
werping aan Moskou.
Het commentaar van Tass is geheel
in de lijn van hetgeen de laatste da
gen herhaaldelijk van Sovjet-Russische
zijde is verkondigd, n.1. dat een neu-
traliteitsverklaring zonder meer niet
voldoende is, doch dat Bulgarije zijn
bereidwilligheid door verder gaande
concessies moet bewijzen. Na de ver
klaring van Churchill. dat Bulgarije
zich „den weg terug eerst moet ver
dienen". bestaat er naar de meoning
van Berlijnsche politieke kringen 'geen
twijfel over. dat geen Bulgaarsche re
geering op cenigerlei ondersteuning
van de Engelschen of Amerikanen te
genover de eischen van Moskou kan
rekenen nu de behandeling ook van
dit vraagstuk definitief aan Moskou
is overgelaten. De wijze waarop de
Bulgaarsche wapenstilstand te Cairo
volgens berichten uit Britsche bron
behandeld wordt, is, naar men
te Berlijn verklaart, kenmerkend voor
de bedoelingen der geallieerden, niet
minder echter ook voor dc illusies,
welke de regeering Moeravieff meende
te kunnen koesteren.
Verbitterde slag aan
Adriatische kust
Sinds acht dagen woedt aan de kust
an de Adriatische Zee een
verbitterde slag. Sterke Britsche en
Canadeesche formaties willen hier door
concentratie van alle beschikbare
krachten zich langs de kust den weg
naar de Povlakte effenen.
In de laatste vier dagen schoten Duit
sche troepen hier ongeveer 180 pantser
wagens stuk.
De aanval werd aanvankelijk onder
nomen langs een front van ongeveer 40
km breedte tusschen U r Ki n o en
de kust. Door de zware vewiezen kon
de aanval niet over de geheelé breedte
worden doorgezet en sedert Donderdag
werd hij gericht op den oostelijken F o-
g 1 i a-sector, over esn front van twin
tig km breedte. De aanval werd door
scheepsgeschut en talrijke bommen
werpers gesteund.
Na de F o g 1 i a te zijn overgetrok
ken moesten de aanvallers hun front
nog vernauwen om de tien km noorde
lijker gelegen Conta te naderen- Pas
na aanvoer van versterkingen konden
de Geallieerden de Conta overtrek-
ker op twee plaatsen, die ongeveer vijf
km van elkander liggsn. Door taai vast
houden en energieke tegenaanvallen
verhinderden de* Duitsche grenadiers
een uitbreiding der penetratie.
Gedeeltelijke mobilisatie van
Zwitsersche grenstroepen
Naar officieel wordt meegedeeld, heeft
de Bondsraad op voorstel van den op
perbevelhebber van het leger besloten
tot een gedeeltelijke mobilisatie der
grenstroepen.
óm;
Geallieerden rukken op naar
het noorden
Een van het gebied R s e 1
Doornik uit ondernomen aanval
van een BritschCanadeesche voor
uitgeschoven divisie, die via Brussel
naar Antwerpen leidde, heeft daar
de Bcnedc n-S c h e 1 d e bereikt-
De Duitsche beveiligingstroepen
staan daar aan het A 1 b e r t-
kanaal. Het vestinggebied van
Pas de Calais bevindt zich
nog steeds hecht in Duitsche han
den. Een ten zuiden van Antwerpen
waargenomen pantserconcentratie
van het BritschCanadeesche leger,
die blijkbaar tot dezelfde divisie
behoort, kon door het afweervuur
der Duitsche artillerie uiteengesla
gen worden. Ten zuiden daarvan
slaagde een Amerikaansche pant-
sertop erin tot Leuven door te
stooten. Dc hoofdgroep van deze
Amerikaansche stootgroep bevindt
zich nog in het gebied Berge n—
Charleroi.
Overigens wordt de Maaslinie van
D i n a n t tot ten zuiden van Sédan
door de Duitsche troepen gehandhaafd.
Op enkele plaatsen gelukte het vrij
zwakken Amerikaanschen pantscrafdee-
lingan den oostelijken oever van de
Maas te bereiken, doch zij werden in
een tegenaanval van Duitsche strijd
krachten teruggeworpen of zóó doel
treffend afgegrendeld, dat. zij zich niet
konden ontplooien. Alleen in het ge
bied van Charleville kwam het
tot grootere gevechten op den oostelij
ken oever van de Maas. Een andere
penetratie in de Maaslinie bij Mon-
therma tusschen Charlevi 1 1 e
en G i v e t, waarbi; de Amerikanen
met behulp van amphibie-pantserwa-
gens den anderen oever trachtten te
bereiken, werd door Duitsche pantser
jagers verijdeld.
De distancieerinesbewegingen der
Duitsche troepen uit z u i d- en zui d-
w e s t-F r a n k r ij k konden volko
men volgens de plannen en ordelijk
worden voortgezet- De Duitsche ge
vechtsgroepen hebben hier onder deels
zwaren tegenstand hun opgedragen
nieuwe stellingen bereikt.
Sovjet-Rusland in oorlog met
Bulgarije
Volgens een bericht van het pers
bureau Tass heeft de Sovjetregeering
den oorlog verklaard aan Bulgarije.
Naar de zender Moskou Dinsdagavond
meldde, heeft de Volkscommissaris van
buitenlandsche zaken, Molotof, dien
avond te 7 uur in opdracht der Sovjet
regeering den Bulgaarschen gezant in
de Sovjet-Unie, Stamenof. een nota
overhandigd, waarin, zooals reeds ge
meld, de Sovjet-Unie Bulgarije den
oorlog verklaart.
In deze nota zegt de Sovjetregeering,
dat Bulgarije Duitschland de facto in
den strijd tegen de Sovjet-Unie drie
jaar lang gesteund heeft. Dan wordt
verklaard, dat Bulgarije met het oog
op de nieuwe militaire en politieke
situatie van de gelegenheid gebruik
wilde maken om, evenals Roemenië en
Finland, zich van zijn betrekkingen met
Duitschland los te maken. De facto
echter onderhoudt de Bulgaarsche re
geering nog steeds betrekkingen met
Duitschland en volgt zij de politiek van
een zoogenaamde „neutraliteit" alleen
om od deze wijze Duitschland diensten
te bewijzen. Om die reden kan de Sov
jetregeering deze politiek van Bulgarije
niet anders beschouwen dan als een
tactische oorlogvoering in het kamp
van Duitschland tegen de Sovjet-Unie.
Woordelijk besluit de Sovjet-nota:
„Tengevolge hiervan acht de Sovjet
regeering zich niet in staat betrekkin
gen met Bulgarije te blijven onderhou
den. Zij verbreekt alle betrekkingen
met Bulgarije 3n verklaart, dat niet
alleen Bulgarije zich in oorlogstoestand
met de Sovjet-Unie bevindt in zoo
verre, dat het de facto ook tevoren in
oorlogstoestand met de Sovjet-Unie
was, maar dat ook de Sovjet-Unie van
nu af aan zich in toestand van oorlog
met Bulgarije zal bevinden".
Finsche parlement bijeen
Naar de Britsche berichtendienst
meldt, zou het Finsche parlement Dins
dag weer in geheime zitting bijeenko
men. Men neemt te Londen aan, dat
een delegatie voor den vrede naar
Moskou zal worden gezonden.
Beperkjhg betalingsverkeer
1944
De Nederlandsche Bank kondigt op
grond van de verordenende bevoegd
heid, haar toegekend in artikel 1, lid 2,
van de verordening no. 58-1943 de vol
gende bepalingen af:
Artikel 1:
Het afgeven van geldsommen en het
doen van betalingen in contanten \s den
volgenden onderem.ngen, lichamen en
diensten tot nader order verboden:
a. credietinstellingen in den zin van
besluit no. 225-1941 betreffende het
bank- cn credietwezen, alsmede de
Rijkspostspaarbank, de postcheque-
en girodienst en de sociale volkscre-
dietinstellingen:
b. diensten, als bedoeld in de giro-
wet (staatsblad 1923 no. 307);
c. levensverzekeringsmaatschappijen,
als bedoeld in de wet op het levens-
verzekeringsbedrijf (staatsblad 1922 no.
716).
Artikel 2:
Duitsche betaalmiddelen, met uit
zondering van Reichskreditkassen-
scheine. mogen door de instellingen
en diensten als bedoeld in artikel 1
niet meer in betaling of ter verwisse
ling worden aangenomen.
Artikel 3:
Over de met Ingang van 6 Septem
ber 1944 uitstaande bedragen bij on
dernemingen. lichamen en diensten,
als bedoeld in artikel 1. zal door de
rechthebbenden slechts vrijelijk in
contanten als volgt kunnen worden
beschikt:
a. 100 per week:
b. onbeperkt voor zoover deze be-
noodigd ziin voor:
1. betaling van loonen. salarissen en
dergelijke aan personen in dienst van
rechthebbenden:
2. voldoening van verplichtingen uit
hoofde van de sociale wetgeving als
mede voor betaling van pensioenen.
Artikel 4:
Deze verordening vindt geen toe
passing op de uitbetaling van bedra
gen, dien na 5 Sept. 1944 in contanten
op een bankrekening zijn gestort.
Artikel 5:
De in artikel 1 bedoelde onderne
mingen. lichamen en diensten moeten
verlangen, dat de noodige bewijsstuk
ken worden overgelegd, waaruit blijkt,
dat de aangevraagde bedragen noodig
ziin voor de doeleinden als genoemd
in artikel 3. sub b. Zoo mogelijk zien
zii toe. dat deze bedragen ook metter
daad voor genoemde doeleinden wor
den besteed
Artikel 6:
Een ieder is verplicht tot geheim
houding van al hetgeen hem in ver
band met de uitvoering van deze ver
ordening is bekend geworden.
Artikel 7:
Overtreding van het bepaalde in de
voorafgaande artikelen kan worden
gestraft met sluiting van de onderne
ming, instelling of dienst.
Artikel 8:
Deze verordening kan worden aan
gehaald als „verordening beperking
betalingsverkeer 1944".
Artikel 9:
Deze verordening treedt op 6 Sept.
1944 in werking.
Op Roemcensche bodem hebben d<-
Sovjet-troepen thans met sterke contin
genten den noordelijken oever van den
Dc-nau over een breed front bereikt.
Het is inoge'ijk, dat zij met de volle
kracht dezer formaties naar het Westen
willen trekken in de richting van do
IJzeren Poort. Bepaalde feiten dui
den er echter ook op. dat tenminste
aanzienlijke strijdkrachten gereed ge
houden worden, om op tc trekken naar
de Bulgaarsch Turkache
grens. Dit zou overigens ervan afhangen
hoe de politieke ontwikkeling in het
Balkan-gebied verder verloopt.
De gevechten om de Ka r p a t h e n-
passen, vooral In het B i s t r i t z a-
d a 1, duurden met onverminderde hevig
heid voort.
Aanvallen bU Wysskov opgevangen.
Over de gevechten ip den ccntralcn
sector van het oostelijk front wordt ge
meld, dat de bolsjewieken op 3 Septem
ber ten Noordoosten van Wysskov
over een breed front tot den verwach
ten grooten aanval zijn overgegaan.
Ondanks krachtig Sovjet-Russisch ar
tillerie- en pantserafiyeervuur en gelijk
tijdige luchtaanvallen hebben de Duit
sche troepen den stoot overal opgevan
gen. Betrekkelijk kleine penetraties in
de diep geëchelonneerde verdedigings-
gebieden zijn zonder belang en hecht
afgegrendeld. Ten zuiden van den weg
Ostrow-Rozan hebben Duitsche
pantserstrijdkrachten, gesteund door
talrijke slagvliegers en jagers, in een te
genaanval cenige verloren plaatsen her
overd en de sovjets naar hun uitgangs
stellingen teruggeworpen.
Aanvallen op Celebes en
Bonin-eilanden
In een bericht van het front wordt
melding gemaakt van een vrij groote
operatie van de Amerikanen tegen de
o n i n-e i 1 a n d e n.
Uit het zuidwestelijke deel van den
Stillen Oceaan wordt melding gemaakt
van een aantal Amerikaansche lucht
aanvallen op Japansche steunpunten
K a i m a n a op het westelijke deel
van Nieuw-Guinea werd op 31'Augus
tus door ongeveer 140 Amerikaansche
vliegtuigen aangevallen. De Amerika
nen verloren twee vliegtuigen en zes
andere werden beschadigd Mon a-
k w a r 1 op Nieuw-Guinea werd dien
zelfden dag door 15 Amerikaanscne
jagers aangevallen. 'Op 1 September
werd Men ad oop Celebes voor
het eerst vrij krachtig van uit de lucht
aangevallen- Aan dezen aanval namen
ongeveer 40 Amerikaansche toestellen
deel.
R a b a u 1, het meest aangevallen
Japansche steunpunt, heeft sedert het
begin van de bijna dagelijks tcrugkee-
rende aanvallen rond 23.000 Ameri
kaansche vliegtuigen over zich heen
zien trekken. Hiervan werdan door den
Japanschen afweer 2090 toestellen neer
geschoten en 344 beschadigd.
Opschorting van den
effectenhandel
Dinsdag werd ter beurze het volgen
de bekend gemaakt:
In verband met den onoverzichtelij-
ken toestand in den lande en de ge
brekkige communicatie wordt het vol
gende bepaald:
Met uitzondering van de noteering
van den geldkoers worden heden geen
noteeringen gemaakt.
Dit houdt in, dat in de fondsen wel
ker verhandeling aan stopkoersen ge
bonden is, geen handel kan plaatsvin
den.
In aansluiting hieraan wordt bepaald,
dat in Nederlandsche staatsfondsen,
welker verhandeling immers niet aan
stopkoersen gebonden is door leden
heden niet gehandeld zal worden.
De normale bepalingen betreffende
het leveren en ontvangen van effecten
op de kantoren worden door deze voor
schriften niet beïnvloed.
Generaal Dittmar
Algeheele mobilisatie op tijd begonnen
Herstel van evenwicht op
komst
ni: bekende spreker van den
Groot-Duitschen Omroep, ll.-gen.
Dittmar, heeft heden over den mi
litairen toestand onder meer gezegd:
Met bijzonder veel zorg richten
wij op het oogenblik den blik naar
het westen. Engelschen cn vooral
Amerikanen hebben hier van de
numerieke meerderheid aan for
maties en strijdmiddelen gebruik
gemaakt op een wijze, die een ver
gelijking met onze doorbraak door
de Maginot-linie en den daarop
volgenden opmarscb tot den mond
van de Somme in 1940 volledig toe
laat. Daarbij moet steeds in her
innering worden gebracht, dat wij
toen vernietigingsoverwinningen
behaalden op een vijand. wiens
totale sterkte niet belangrijk bij
de onze achterbleef. Dc operatieve
vruchten, die onze westelijke te
genstanders tbans plukken. zijn
niet ontworsteld aan een vijand
van vrijwel dezelfde gevechtskracht
en geen resultaat van een betere,
d.w.z. meer vermetele en conse
quente leiding. Slechts met verbitte
ring kunnen wij bedenken, wat
er zou gebeuren, wanneer wij te
genover Engelschen cn Amerika
nen thans in een krachtsverhouding
zouden staan, die ook bij benade
ring overeen zou komen met de
omgekeerde verhouding van 1910.
HIT zijn geen ijdele gedachten, in
tegendeel, zij leeren ons, dat het
wederom, niet anders dan in het oos
ten. de ontoereikendheid der middelen
is, die ons thans het succes ontzegt,
dat ons vroeger in een meer evenwich
tige verhouding nauwelijks ernstig
betwist kon worden. Deze gedachten-
gang is niet het uitvloeisel van een
piilitaire aanmatiging, die. om niet
voor hel heden de vlag behoeven te
strijken, in het verleden vlucht. In
tegendeel. wij erkennen volledig, dat
de operatieve prestaties vooral van
de Amerikanen in opzet en uitvoering
op een peil van aanzienlijke hoogte
hebben gestaan. Maar juist legen de
zen achtergrond worden de prestaties
van onze legers in het westen bijzon
der belangrijk. Wat hier door Duitsche
soldaten gepresteerd werd in een strijd,
waarbij alle uiterlijke voorwaarden,
aantal, bewapening, aanvoermogelijlc-
heden, zoo ongunstig mogelijk waren,
waar brokstukken en resten van Duit
sche divisies, die sinds maanden ge
vochten hadden, zich, steeds weer met
versche vijandelijke formaties moes
ten meten, is volkomen genoegzaam
om ons zelfbewustzijn nieuw voedsel
te geven. Zeker, de wonden, die ons
geslagen werden, zijn daarom niet
minder smartelijk Maar wij weten toch
hoe het kwam, dat Britten en Ameri
kanen doorstielen tot het gebied van
Metz, tot in de Argonnen en den wes
telijken rand der Ardennen, dat zij
zich door Picardië en Artois den weg
naar de Kanaalkust banen.
Wat totdusverre tegenover hen ge
plaatst kon worden waren meestal
slechts numeriek zwakke formaties,
die over een breed front, vochten en
derhalve nauwelijks in staat waren tot
uitgebreide actie en welker dunne ver
sperringsgrendel, geenszins gevechts-
fromen in den gebruikelljken zin van
het woord, het opdringen der vijai de-
lijke tankstriidkrachten wel konden
vertragen en in andere richting dwin
gen, maar op den duur niet tegenhou
den. Hun taak was uitsluitend van ver-
tragenden aard. Onder de bestaande
omstandigheden konden zii die niet
beter volbrengen dan zij gedaan heb
ben en nog doen.
Totale mobilisatie begonnen.
CONCLUSIES als deze raken weder-
om aan de diepste oorzaak van
onze moeilijkbeden. het gebrek aan
een totale krachtsinspanning. Dit feit
kan eigenlijk slechts verrassend zijn
voor dengene. die geen volledige voor
stelling heeft van de sterkte der we-
derzijdsche krachtgroepen. Dit wordt
thans anders. Juist op dit beslissende
punt is immers de groote mobilisatie
begonnen. Dat dit nog niet vroeger ge
beurd is. geeft ons niet het recht het
i verloop van den strijd tot dusverre
uitsluitend in een negatief licht te zien".
Het is een zeer triviale maar daarom
niet minder nuttige wijsheid, dat men,
om zonder zeer zware schade te lij
den. in den oorlog terrein te kunnen
verliezen, eerst terrein moet verove
ren. Wij hadden den grooten strijd ook
nooit tot op dit oogenblik kunnen door
staan zonder de breede materieele en
personeele basis. in de eerste jaren
van den oorlog verworven. Dat wij
haar thans voor het grootste deel heb
ben moeten prijsgeven, is ongetwijfeld
bitter en geeft aanleiding tc* menige
smartelijke vraag.
Wii staan thans voor nieuwe nood
zakelijkheden. Wij hebben jarenlang
in oost en west met onze beperkte
strijdkrachten een geweldig gebied ge
dekt. Wij hebben er menig nut van
gehad, ook in den zin van een aan
zienlijke voorraadsvorming op talrijke
terreinen der oorlogseconomie, en de
vijanden gedwongen tot een herove
ring. die met zware verliezen ge
paard gaat. Dat ziin op de balans van
dezen oorlog nog altijd hoogst posi
tieve factoren, ook als wii de offers,
die wijzelf hebben moeten brengen bij
de verovering en bij den strijd om het
veroverde. geenzins geringschatten.
Wij strijden thans op een aanzienlijk
gereduceerd gebied. Het zou geheel on
juist ziin. deze ontwikkeling vóór te
stellen als gewenscht of beoogd.
Maar ook dit is zeker, dat een
grooter evenwicht tusschen ge
vechtskracht en oppervlakte, of
duideliiker, tusschen aantal en gc-
vechtswaardc der beschikbare for
maties eenerziids en de uitge
breidheid van het dekking behoe
vende front anderzijds steeds voor-
declig blijkt voor dengene. die door
de omstandigheden in dc verdedi
ging wordt gedrongen. Is onze
volkskracht als gevolg van het vol
ledige gebruik, dat het doel van al
onze inspanningen van den laat
sten tijd vormt, beschikbaar voor
de verdediging op verkorte voor
bereide linies, dan zal dat is
voor ons volkomen waarschijnlijk
het strategisch evenwicht, dat
thans in het westen verloren is ge
gaan, op dezelfde wijze hersteld
k -ncn worden, als, tot verrassing
van alle kleingeloovigen, maar ook
van onze vijanden, aan het ooste
lijk front gebeurd is.
MIEMAND zal over het hoofd kunnen
zien, dat, tot een nieuwe stabilisee
ring ook van het westelijke front be
reikt is, nog ongehoorde inspanning en
buitengewone standvastigheid noodig
zullen zijn. Daarbij mogen wij niet be
lemmerd worden door de verwijtende
vraag, waarom alles, wat thans gebeurt,
niet reeds vroeger kon geschieden. Vra
gen als deze belasten, zonder ons tot
een doel te brengen. Wij allen dragen
een deel van de verantwoordelijkheid
voor het feit, dat het zoo gegaan is,
omdat al te diep in het Duitsche ka
rakter de fceiging tot het vastklemmen
aan een beginsel ook in bijzaken an tot
overschatting van het eigen werkter
rein verankerd liggen. Laat ons ook
niet over het hoofd zien, dat de eischen.
die beveiliging, bestuur en exploitatie
der uitgebreide veroverde gebieden ook
buiten het zuiver militaire om aan ons
stelden, talrijke werkkrachten in be
slag namen, welke zoo onttrokken wer
den aan het onmiddellijke oorlogsdoel,
Het was ean zeer vertakte organisatie,
die voor deze doeleinden noodig was
Als thans deze taken evenals zoovele
andere zijn weggevallen, kan dat er
toe bijdragen, dat onze directe perso
neele toerusting op de vereischte bree
de basis wordt gebracht.
WANT dit gezichtspunt blijft in ieder
geval in onze positie het beslissen
de. Den tijd bevechten, die noodig *s
voor de verwezenlijking daarvan, is de
strategische wet, waaronder wij thans
staan- Daarvoor moet al het andere
wijken. Wij zeggen het nogmaals, onze
formaties hebben vaak en lang genoeg
moetan vechten zonder voldoenden aan
voer uit het achterland. Wij denken
daarbij evenzeer aan den strijd in de
lucht als aan de fronten in engeren zin.
Wij zullen moeten opbrengen en ook
kunnen opbrengen, wat ons ontbreekt.
De tijd van ongerechtvaardigde égards
is voorbij.
De vraag naar den zin van een der
gelijke inspanning ligt te zeer voor de
hand dan dat wij ons aan de beant
woording daarvan zouden kunnen ont
trekken, waarbij wij beseffen, dat de
vraag naar de vermoedelijke kansen
een „levée en masse" in de eerste
plaats als antwoord verlangt, 'n Duitsch
volk, dat vastbesloten tot het uiterste,
zich In nieuwe groote taken tot den
strijd opmaakt, is de eenige factor,
waarop ook de meest verbitterde ver-
,nietiginj»swil van onze vijanden moet
breken.
A. W. Groote overleden
Te Amsterdam is Zondag, ruim 84
jaar oud, overleden de heer A- W
Groote, de ontwerper van het naar hem
genoemde stelsel van stenografie, dat
een zoo groote bekendheid heeft ver
worven.
De heer Groote is op 30 December
1859 te Amsterdam geborsn; hij begon
fcijn maatschappelijke loopbaan nis mi
litair te Hoorn en volgde later o.a. de
lessen van de Hoogere Krijgsschool
Tijdens de mobilisatie in 1914—1918 is
hij majoor van een landweerdistrict
geweest, daarna is hij als overste gc-
pensionneerd.
Aan de Hoogere Krijgsschool had de
heer Groote zich ook in de stenografie
bekwaamd en dit heeft hem ertoe ge
bracht een eigen systeem te ontwerpen
het Nederlandseh alfabetische kort
schrift.
F. V. Valstar f
Uit 's Gravenhage wordt melding
gemaakt van het overlijden van den
heer F. V. Valstar. een der meest
vooraanstaande figuren in den Neder-
landschen tuinbouw. Velen, ook in
onze provincie, hebben hem leeren
kennen en waardeeren in zijn functie
van voorzitter van het Centraal Bu
reau, in welke hoedanigheid hij zoo
wel bij 'de Nederlandsche regeering
als wel bij buitenlandsche instanties
voor de tuinbouwbeiangen een
vurig pleitbezorger was. Naderhand
heeft hij ook als regeeringscommis-
saris voor den tuinbouw zijn capaci
teiten in volle mate kunnen ontplooien.
De heer Valstar was ridder in de or
de van den Nederlandschen Leeuw
en in die van Oranje Nassau.
Wedstrijden uitgesteld
Naar wij vernemen, zijn de nationale
kolfwedstijden van den N.K.B., welke
Donderdag te Zuid-Scharwoudc zouden
beginnen, wegens de tijdsomstandighe
den tot nader aankondiging uitgesteld
De competitie van den N.V.B. is om
dezelfde reden voorloopig stopgezet.
UIT DEN OMTREK.
Dirkshorn.
Schaken. - De uitslagen van de voor
de zomercompetitie gespeelde partijen
luidden als volgt: klasse I: H. Hooij-
berg—S. Cnossen afgebr.; J. Levendig—
S. Cnossen 0—1; S. Cnossen—J. Leven
dig 1—0. Klasse II: C. Schuit AznA
v. Dijk 10; P. Frans—P. Hoeve 1—0,
P. HoeveP Frans 01. Klasse III: R.
Kant—H. Hofstee 0—1.
BELEEDIG1NG.
P. v. d. S., een 27-jarige kustvisscher
te Texel, was door den vogelwachter
K. Kalis bij de broedplaatsen aan
getroffen. en daarvoor bekeurd.
S. wond zich hierover dermate op,
dat hij K. belcedigcndc woorden toe
voegde, met het gevolg, datshij Maan
dagmiddag hiervoor door den politie
rechter. mr. Albles. tot 50.—
25 dagen werd veroordeeld.
De 58-jarige Helderschc melkslijter
J. M., die zich eveneens wegens belec-
diging van een controleur had te ver
antwoorden, stond bij den wnd, offi
cier, mr. Hollander, die over een goed
stemgeluid beschikt, niet in eengoed
blaadje. Hij schetste dc verdachte, die
Oost-Indisch doof bleek, als een lastig
persoon, die hij reeds meermalen voor
het Kantongerecht had gehad en dan
zoo moeilijk bleek, dat dc politie meer
malen een handje moest helpen. El9eh
100,— af 50 dagen. Vonnis 75,— of
25 dagen.
of
