Donderdag, 28 September 1944
VvES'TC'-T.IJK FRONT. De resten van de le ÜJlEKX Britsche luchtlandingsdivisie zijn
in de nacht van Maandag op Dinsdag naar de Zuidelijke oever van de Rijn terug
getrokken. De commentator van R.O. wijdde hier de volgende beschouwing aan.
Nu er geen bruggehoofd meer is over die Rijn is tevens het geall.aanvalsplan
dat op Zondag 27 Sept. in actie trad, op een wezenlijk onderdeel mislukt. De
bedoeling was de barrière van Maas, Waal en Rijn in één sprong te nemen. De
Rijnbnng bij Arnhem is echter nog steeds in D.taanden. Van het begin af aan,
was het neerlaten van de luchttroepen bij Arnlie^®Vi3kante onderneming, maar
gezien het groote militaire belang dat slagen mee zou brengen, was het verant
woord dit risico te nemen. De operatie werd toevertrouwd aan de beste divisie,
en wellicht had deze Zxch nog wel kunnen handhaven als de regen, mist en wol
ken het niet onmogelijk hadden gemaakt die steun te geven die zij in de eerste
dagen noodi had. V/ij hier, aldus de commentator, weten genoeg hoe zwaar iede
re dag en iedere week dat de bezetting langer duurt op ons volk drukt, om te
beseffen hoe zwaar ook deze tijdelijke tegenslag te dragen is. Ons volk ten
Noorden van de rivieren en ook een deel ten Zuiden daarvan gaat weken tegemoet
die de moeilijkste zullen zijn van ons bestaan als natie. Wij moeten dit zien,
wij moeten dit beseffen en zeggen: en toch, Nederland vecht door De strijd
is niet vergeefsch gev/ee3t, doordat de luchtlandingstroepen van Zondag tot
^oensdagmidda de brug bij Arnhem onder vuur hebben ge. ouden, hebben zij ver
hinderd, dat de Duitscners versterkingen de Betuwe in konden zenden, was dit
niet gebeurd, dan was niet slechts de brug over de Rijn niet in onze handen
gekomen, maar ookvAeUd® brug bij Nijmegen over de zooveel br.edere 'Vaal,enen-
min als de brug bij Gr&ve. Het offer van de Britsche luchtlandingsdivisie
heeft rijke vruchten afgeworpen, maar de hoogste zin vindt dit offer in zich
zelf. In één week tijd iB Arnhem voor de gansche Engelsch sprekende wereld
het symbool gewerden van taaiheid en doorzettingsvermogen. V/at eens onze bloe
menstad was, ligt nu in puin, maar zij is ons allen dierbaarder dan ooit.
Arnhem en Oosterbeek zullen schakels sijn in de keten van solidariteit die
het Eng.en Ned.volk in lengte van jaren zal binden. Wij moeten probeeren ons
op te heffen uit eigen leed, verdriet en zorgen en denken aan de offers die
o n^S. bondgenoot en hebben gebracht. Duizenden gezinnen in Engeland en Canada,
Schotland en Australië verkeeren vanavond in bange onzekerheid. Tezamen met
het groote Britsche volk deelen wij in deze nederlaag, die een overwinning
was ven de geest. Nooit mogen wij deze dappere strijders vergeten of ontrouw
worden.
Alle Eng.ochtendbladen staan heden vol over deze strijd bij Arnhem. Het blijkt
dat 2.000 man van ue 6.500 die neergelaten werden (plus nog de bestuurders
der zweefvliegtuigen) zijn geevacueerd^ 1.200 gewonden werden achtergelaten.
Een officier, die eerst nog achterbleef, doch later nog ontsnapte, deelde
mee, dat de gewonden goed door de Duitschers behandeld worden. Toen na negen
dagen en nachten ven strijd de troepen bevel kregen uit te breken, werd beslo
ten dit '3 nachts te doen in kleine groepen van 10 tot 20 man en te pogen
zoo met eenige minuten onderbreking langs de Duiteche posten heen te komen.
Verkenners die vooruit gingen merkten de toornen met witte lappen, dekens wer
den kapotgescheurd en om de schoenen gebonden en zoo ging het in alle stilte
en met betrekkelijk weinig pech langs de D.heen, die^tot de troepen in de
booten waren, waarop ze nog twee uur moesten waohten in strooriende regen,
niets van deze evacuatie hadden gemerkt. De overlevenden keerden niet terug
als verliezers, maar zijn vol goede moed en hopen op/ een spoedige revanche.
Begin vorige week mochten wij hopen dat ons gansche volk spoedig verlost zou
zijn, nu moeten wij ons instellen op een langere en buitengewoon harde strijd.
Maar laat ons weten: wij komen vrij en laat ons pogen ons te verheffen boven
de eigen zwarigheden die de bezetting voor ons ieder persoonlijk meebrengt,
denkende aan de groote offers door anderen voor onze bevrijding gebracht.en
nog te brengen.
Er is nu contact gemaakt tusschen de Canadeezen die bij St.heonard en Rijke-
vorsel over het Kanaal Antwerpen-furnhout zijn en het Britsche 2e leger. De
corridor xexJl wordt steeds naar beide zijden verbreed. Nistelrode ten 2.van
Oss werd bevrijd, de Maas tusschen Wessem-Maeseijck-Dilsen en tusschen Box
meer-Groeningen is in geallhanden. De huitwaffe is voor zijn doen zeer ac-
tief, gisteren werden boven en bij Nederland 41 D. toestellen neergeschoten,
lü geall.gingen verloren. Deze activiteit bewijst wel hoe gevoelig de vijand
ie voor het geall.bruggehoofd over de Waal en zware stri-fd kan hier dan ook