-0-0-0-O-0-0-0"0—0-0—0-0-0-O-C-O—0-0—O—0-0-O—0-0-0-0-0-0-0-0-0-O-0-0-0
O O
HST FARO O 1 - HULLET I H
O O
voor Alkmaar en omgeving verzorgd door "HOBU"
o o
- 0-0-0-0-0-0-0-0 -O-O-O^-ö —O—0-0-0-0-0-0-0—0-0-0-0 0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-
No. 1-50& Maandag, 27 No v.1944
DE "ILLEGALITEIT" BA BE BEVRIJDING
In het Londensch® "Vrij Nederland" van deze week, stelt onze Minister van Jus
titie Mr.v.Heuven Goedhart het vraagstuk aan de orde van de illegaliteit na de
bevrijding. Hij stelt de vraag: heeft deze aan haar kranig werk ontsproten aan
spraken ten aanzien van de herbouw van ons Koninkrijk, zoo ja, welke en langs
welke wegen kunnen deze worden verwezenlijkt. Mr.v.H.G. schrijft dan, dat de
jaren der bezetting twee groote politieke winsten hebben gebracht: lo. vooral
intellectueelen in bezet Nederland, die zich vroeger niet met politiek wilden
bemoeien, hebben nu hun staatsburgerlijke verantwoordelijkheid ontdekt; 2o.over
de staketsels van partijen en groepen heen hebben allerlei Nederlanders elkaar
ontmoet en hebben vaak met verbazing geconstateerd, dat verschillen van begin
sel, geloof of doel, met een verreikende samenwerking best te vereenigen is.
In belangrijke mate liggen deze vernieuwingselementen verankerd in de z.g.il
legaliteit. Het is echter een noodlottig misverstand te meenen, dat zij het
monopolie daarvan heeft. Het belanden in de ill. is vaak een zaak van karakter
en feitelijke mogelijkheden die men bezit. Er zijn stellig meer voortreffelij
ke vaderlanders buiten de ill. dan er in. Echter, in de ill. is het proces van
de groei van de publieke geest en de relativeering van verschillen, het meest
tot bewustheid gekomen. Mr.v.H.G.betoogt dan verder, dat de ill.werkers ten
opzichte van de toekomst niet allen dezelfde gedachten hebben. Zij zijn te ver-
deelen in drie groepen en wel 1. zij waarvan de leus is: "terug naar vóór '40"
een leus die met name in uiterst rechtse en linkse groepen wordt aangeheven;
2. zij die streven naar maatschappelijke en politieke her-orienteering, d.w.z.
vernieuwing van partij-stelsels en politieke structuur; 3. een groep die
slechts ill.is om het verzat en de vrijheid en die dus wegvalt als de D.weg
gaan. Mr.v.H.G. stelt dan de vraag: Wat nu met deze ill.na de bevrijding.
Voor groep 3 is dit geen vraagstuk, zij wil niet meer dan erkenning voor wat
zij deed. Wat echter met de pol.georiënteerde groepen Als opmerking vooraf
merkt Mr.v.H.G.dan op, dat alle ill. die zich na de bevrijding nog als zooda
nig wil manifesteeren, anti-democratisch, staatsgevaarlijk en onduldbaar is.
Er zijn echter aanspraken, die na d* bevrijding mcgen en moeten worden geldig
gemaakt. Schrijver ziet daarvoor dL-i de volgende mogelijkheden: lo.Actieve me
dewerking aan de berechting van landverraders en collaborateurs, van wie de
ill.werkers zoo bittere bekers te drinken kregen; 2o. Een adviseerende stem
in het bezetten van ambten, de terugkeer van functionarissen en in het beoor-
deelen van de houding door gezagsdragers tijdens de bezetting aangenomen;
3o. Representatie in alle vertegenwoordigende lichamen en dan niet als ill.
groep als zoodanig - want haar doel was het verrichten van ill.werk en dat is
in een vrije staat zinloos -, doch wel moet zij het recht hebben invloed uit
te kunnen oefenen op de samenstelling van de vertegenwoordigende lichamen,
want onder haar leven denkbeelden die buiten de oude partijen liggen en het
zou ondemocratisch zijn deze niet van meetaf aan een kans te geven; 4o. het
innemen van verantwoordelijke posten in de staat en zijn organen. Niet iedere
ill.werker zal na de bevrijding gezagsdrager moeten worden, maar er zijn in
de gelederen van de ill. menschen - al tellen zij nog geen 30 jaar - welke
van heel. wat meer begrip en inzicht hebben blijk gegeven, dan menige oude ge
zagsdrager, die in de loop der jaren bij gebrek aan gewicht omhoog is geval
len. Geeft hun hun kans Bit verslag besloot R.0. met deze zin uit het begin
van het artikel: "Ik hoop, dat de paar opmerkingen'die ik over dit vraagstuk
maak een levendige discussie ten gevolge zullen hebben met, als het kan, ver
heldering van ons aller inzicht".
UIT BEZET GEBIED. ALMELO. Bij het bericht in de couranten over de overval op
een bijkantoor der Nederl.Bank in Almelo waarbij 40 millioen gulden werd buit
gemaakt, is natuurlijk niet vermeld, dat het hier gaat om het geld dat door
Rost van Tonningen van de Ned.Bank was weggehaald en achter de IJsellinie in
veiligheid gebracht HAARLEM. De aannemer Verbrug uit de Kloosterschool kreeg
onlangs van twee gewapende onbekenden de mededeeling dat hij moest ophouden
met de afbraak van de electr.bovenleidingen van de Spoorwegen. Opdat hij deze
waarschuwing in gedachten zou houden, schoten de mannen hem door de rechter
hand. Verbrug heeft, bij aangifte aan de politie, gezegd, dat hij met zijn
verraderlijk werk zal ophouden.