-0-0-0-O-0-0-0"0—0-0—0-0-0-O-C-O—0-0—O—0-0-O—0-0-0-0-0-0-0-0-0-O-0-0-0 O O HST FARO O 1 - HULLET I H O O voor Alkmaar en omgeving verzorgd door "HOBU" o o - 0-0-0-0-0-0-0-0 -O-O-O^-ö —O—0-0-0-0-0-0-0—0-0-0-0 0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0- No. 1-50& Maandag, 27 No v.1944 DE "ILLEGALITEIT" BA BE BEVRIJDING In het Londensch® "Vrij Nederland" van deze week, stelt onze Minister van Jus titie Mr.v.Heuven Goedhart het vraagstuk aan de orde van de illegaliteit na de bevrijding. Hij stelt de vraag: heeft deze aan haar kranig werk ontsproten aan spraken ten aanzien van de herbouw van ons Koninkrijk, zoo ja, welke en langs welke wegen kunnen deze worden verwezenlijkt. Mr.v.H.G. schrijft dan, dat de jaren der bezetting twee groote politieke winsten hebben gebracht: lo. vooral intellectueelen in bezet Nederland, die zich vroeger niet met politiek wilden bemoeien, hebben nu hun staatsburgerlijke verantwoordelijkheid ontdekt; 2o.over de staketsels van partijen en groepen heen hebben allerlei Nederlanders elkaar ontmoet en hebben vaak met verbazing geconstateerd, dat verschillen van begin sel, geloof of doel, met een verreikende samenwerking best te vereenigen is. In belangrijke mate liggen deze vernieuwingselementen verankerd in de z.g.il legaliteit. Het is echter een noodlottig misverstand te meenen, dat zij het monopolie daarvan heeft. Het belanden in de ill. is vaak een zaak van karakter en feitelijke mogelijkheden die men bezit. Er zijn stellig meer voortreffelij ke vaderlanders buiten de ill. dan er in. Echter, in de ill. is het proces van de groei van de publieke geest en de relativeering van verschillen, het meest tot bewustheid gekomen. Mr.v.H.G.betoogt dan verder, dat de ill.werkers ten opzichte van de toekomst niet allen dezelfde gedachten hebben. Zij zijn te ver- deelen in drie groepen en wel 1. zij waarvan de leus is: "terug naar vóór '40" een leus die met name in uiterst rechtse en linkse groepen wordt aangeheven; 2. zij die streven naar maatschappelijke en politieke her-orienteering, d.w.z. vernieuwing van partij-stelsels en politieke structuur; 3. een groep die slechts ill.is om het verzat en de vrijheid en die dus wegvalt als de D.weg gaan. Mr.v.H.G. stelt dan de vraag: Wat nu met deze ill.na de bevrijding. Voor groep 3 is dit geen vraagstuk, zij wil niet meer dan erkenning voor wat zij deed. Wat echter met de pol.georiënteerde groepen Als opmerking vooraf merkt Mr.v.H.G.dan op, dat alle ill. die zich na de bevrijding nog als zooda nig wil manifesteeren, anti-democratisch, staatsgevaarlijk en onduldbaar is. Er zijn echter aanspraken, die na d* bevrijding mcgen en moeten worden geldig gemaakt. Schrijver ziet daarvoor dL-i de volgende mogelijkheden: lo.Actieve me dewerking aan de berechting van landverraders en collaborateurs, van wie de ill.werkers zoo bittere bekers te drinken kregen; 2o. Een adviseerende stem in het bezetten van ambten, de terugkeer van functionarissen en in het beoor- deelen van de houding door gezagsdragers tijdens de bezetting aangenomen; 3o. Representatie in alle vertegenwoordigende lichamen en dan niet als ill. groep als zoodanig - want haar doel was het verrichten van ill.werk en dat is in een vrije staat zinloos -, doch wel moet zij het recht hebben invloed uit te kunnen oefenen op de samenstelling van de vertegenwoordigende lichamen, want onder haar leven denkbeelden die buiten de oude partijen liggen en het zou ondemocratisch zijn deze niet van meetaf aan een kans te geven; 4o. het innemen van verantwoordelijke posten in de staat en zijn organen. Niet iedere ill.werker zal na de bevrijding gezagsdrager moeten worden, maar er zijn in de gelederen van de ill. menschen - al tellen zij nog geen 30 jaar - welke van heel. wat meer begrip en inzicht hebben blijk gegeven, dan menige oude ge zagsdrager, die in de loop der jaren bij gebrek aan gewicht omhoog is geval len. Geeft hun hun kans Bit verslag besloot R.0. met deze zin uit het begin van het artikel: "Ik hoop, dat de paar opmerkingen'die ik over dit vraagstuk maak een levendige discussie ten gevolge zullen hebben met, als het kan, ver heldering van ons aller inzicht". UIT BEZET GEBIED. ALMELO. Bij het bericht in de couranten over de overval op een bijkantoor der Nederl.Bank in Almelo waarbij 40 millioen gulden werd buit gemaakt, is natuurlijk niet vermeld, dat het hier gaat om het geld dat door Rost van Tonningen van de Ned.Bank was weggehaald en achter de IJsellinie in veiligheid gebracht HAARLEM. De aannemer Verbrug uit de Kloosterschool kreeg onlangs van twee gewapende onbekenden de mededeeling dat hij moest ophouden met de afbraak van de electr.bovenleidingen van de Spoorwegen. Opdat hij deze waarschuwing in gedachten zou houden, schoten de mannen hem door de rechter hand. Verbrug heeft, bij aangifte aan de politie, gezegd, dat hij met zijn verraderlijk werk zal ophouden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1944 | | pagina 1